Schussnigg's moeilijkheden 260 dooden in Wales i ■mmsM Een protestantsche rijksbisschop in Duitschland Ruim 2000 dooden in Japan Staat van alarm in Spanje Pont omgeslagen in Br.-Indië 93 dooden en 30 vermisten BE INSTALLATIE VAN DR. MUELLER Het Eucharistisch Congres Het nieuws van heden DE BAROMETER ■IP—1-l.n lil— VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling MAANDAG 24 SEPTEMBER 1934 Avondblad DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 ER WORDT NIET DOORGEZET Zwevende toestand Assyriërs naar Britsch Guyana? STORM IN NOORD EN ZUID Berichten uit Jutland en Sicilië DROEVIG ONGEVAL TE ALKMAAR TXlX< mmm Mi - ^^0- De brokstukken van den muur waaronder Zaterdagmiddag te Alkmaar twee jonge meisjes (zusjes) terecht zijn gekomen, tengevolge waarvan beiden zijn overleden. Het Weer i!iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiini| De grootste mijnramp in Engeland in deze eeuw. Reddings pogingen opgeheven Brandende mijn wordt afgesloten Dr. Muller RIJNBRUG OP EIGEN BEENEN r De montagebruggen zijn Zondag verwijderd van de vaste Rijn brug bij Arnhem Von Papen uit Weenen teruggetrokken Het hakenkruis op en in den Dom, waarin de plechtigheid zich voltrok De Katholieke Kerk in het gedrang? Nederlandsche deelneming Het vertrek van den kardinaal legaat met de Conté Grande" Chautemps senator DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN BLADZIJDEN Aanslagen op kerken te Barcelona en Santander Radio-uitnoodiging aan Amerika Om toe te treden tot den Volkenbond Moskou-internationale uitgesteld ZEVEN EN VIJFTIGSTE JAARGANG No 18962 NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 d.; ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek Dollfuss' opvolger bondskanselier Von Schuschnigg krijgt al even weinig kans om den toestand in zijn arme vaderland te stabiliseeren als zijn voorganger. De eenige staat, die hem actieven steun verleent is Italië, dat onder den grooten wereldoorlog de zijde van de geallieerden als de meest voordeeligste koos en daarvoor o.a. als loon Zuid-Tirol ont ving. Zjj, die in Oostenrijk nationaal voelen en de jongste geschiedenis nog niet totaal ver geten zijn, moeten het in hn hart betreuren, dat Oostenrijk niet een minder bedenkelijken helper kan vinden. Von Schuschnigg heeft ech ter geen keus. Beter den steun van een door zuiver egoïstische motieven gedreven helper, dan heelemaal geen steun. De bondskanselier en zijn mederegeerders zijn van meening, dat Oosten rijk zich zelfs in zijn huidigen verminkten vorm als een zelfstandigen staat zal kunnen hand haven, mits het maar rust en veiligheid krijgt. Maar die rust is alleen te bereiken, wanneer het tegenover de vanuit Duitschland dreigende gevaren een afweer kan zetten, welke een vol doende tegenwicht vormt, en wanneer de trieste economische toestand daadwerkelijk verbeterd kan worden. Schuschnigg ging naar Genève om een conversie van de Volkenbondsleening te krijgen en 'n internationalen waarborg voor Oos- tenrijk's onafhankelijkheid te bemachtigen. Men heeft hem met veel welwillendheid te woord ge staan en bemoedigende perspectieven voor hem geopend, maar gebeurd is er feitelijk niets. De mogendheden beraadslagen over de Oostenrijk- sche kwestie, welke zij een der meest dringende en belangrijke van Europa noemen, zij doen allerlei oplossingen aan de hand, maar daarbij blijft het. Intusschen moet Von Schuschnigg maar zien, hoe hij het Oostenrijksche volk zoet houdt. De nationaal-socialisten houden zich op het oogenblik nog al kalm en zien lijdelijk toe, hoe de toestand zich zal ontwikkelen. Hitier heeft openlijk onder druk van de omstandig heden verklaard, dat hij geen overweldiging van Oostenrijk van Duitschland uit in den zin heeft, hij zond zelfs Von Papen als gezant naar Wee- nen om de normale en vriendschappelijke be trekkingen tusschen Oostenrijk en Duitschland te herstellen, maar na het overhandigen van zijn geloofsbrieven is Von Papen weer vertrokken en is tot nu toe nog niet teruggekeerd. Is het zen den van Von Papen slechts een gebaar van Hitier geweest om de na den moord op Dollfuss oververhitte gemoederen der Oostenrijk patro- neerende mogendheden te kalmeeren en koestert hij de hoop, dat tengevolge van de laksheid en de onderlinge verschillen van inzicht van Oostenrijks delibereerende beschermheiligen het land met zijn voor oorlogsdoeleinden zoo be- geerenswaardig ertsbezit hem eenmaal vanzelf als een rijpe vrucht in den schoot zal vallen? Er is sprake van geweest, dat Oostenrijk zijn weermacht zal mogen opvoeren tot 30.000 man, maar dat kost geld en zonder hulp zal Oostenrijk dat niet kunnen betalen. Er is sprake geweest van een door de buurstaten bij verdrag verstrekte garantie en van een waarborging door den Volkenbond van Oosten rijks onafhankelijkheid, maar noch het een, noch het ander is tot stand gekomen. Er is een plan besproken om ieder der omringende staten een gedeelte van Oostenrijk toe te wij zen, hetwelk zij zullen mogen bezetten, wanneer er een aanslag op Oostenrijk's onafhankelijk heid zou worden gepleegd, een plan, geïnspi reerd door den angst, dat Italië een al te een zijdig protectoraat zou kunnen uitoefenen. Ook dit plan is slechts plan gebleven. De mogend heden zijn het op verschillende gronden erover eens, dat Oostenrijk uit de klauwen van den gevaarlijken Duitschen Rijkskanselier moet worden gehouden, maar op welke wijze dat dient te geschieden, vormt een bron van onuit puttelijke discussies. Binnen Oostenrijks grenzen is de toestand al even zwevend. Het heette, dat de „Heimwehr" van minister Pey m.a.w. de Weensche Heimwehr, die wel sterk is, maar niet zoo sterk als die van Starhemberg in de provincies, zou worden ontwapend en opgelost, maar tot nu toe schijnt men dat nog met te hebben gedurfd De politie staat uit rivaliteit ook niet erg welgezind tegenover de Heimwehr, en het leger en de Sturmscharen evenmin. Bij deze verhoudingen moet bij Schuschnigg wel twijfel rijzen, of het wel verstandig is alles op Starhemberg's Heimwehr-kaart te zetten te meer daar de door Mussolini begunstigde Heimwehren zuiver fascistisch georiënteerd zijn, en Schusch nigg, die uit de Christelijk-sociale partij is voortgekomen, wel voor een sterk gezag, maar niet voor een volledige blijvende uitschakeling van 'n gezonden en normalen volksinvloed voelt. Oostenrijk is nog lang niet, waar het wezen moet, en de vraag of het daar ooit zal komen, kan voorloopig nog niet met stelligheid beant woord worden. Het gerucht gaat, dat Von Papen eerlang van zijn gezantenfunctie door Hitier zal worden ontheven, omdat Oostenrijk niet vol doende toenaderingsgezindheid zou hebben ge toond. Blijkt dit gerucht waar, dan zou de ver houding tusschen Oostenrijk en Duitschland weer langzaam maar zeker kunnen terugkeeren tot het onzalige stadium van vóór den dood van Dolffuss. POONA, 24 Sept. (Reuter) Op de rivier Krisjna in het district Belgaum (provincie Bombay) is een veerpont omgeslagen, waarop zich circa 230 personen bevonden. Men is er in geslaagd honderd der opvaren den te redden, doch 93 personen zijn verdron ken. Bovendien worden er nog .30 vermist. GENèVE, 24 Sept. (V.D.). De Britsche regee ring heeft heden het secretariaat van den Vol kenbond een rapport doen toekomen over de mogelijkheid van vestiging van 40 duizend As syriërs uit Irak in Britsch Guyana. Volgens het rapport zijn in Britsch Guyana duizend vier kante mijl voor kolonisatie beschikbaar, welk gebied uiterst geschikt zou zijn voor de Assy riërs, die een agrarisch volk zijn. LONDEN, 24 Sept. (Reuter). In den afgeloo- pen nacht is de kust van het Noordelijk deel van Lancashire door een hevigen storm ge teisterd. Aan de jachten en visschersschepen langs de kust is veel schade toegebracht. Een man ver dronk. De kust is bezaaid met wrakstukken. In Morecambe en Heysham zijn een groot aantal kelders ondergeloopen. ESBJERG, 24 Sept. Boven de Noordzee en Jutland woedt sedert Zondagmiddag een storm met orkaankracht, welke in verscheidene plaatsen van Zuid-West-Jutland overstroomin gen heeft veroorzaakt. Eenige schepen hebben averij opgeloopen. NAPELS, 24 Sept. Een geweldige storm beukt een deel van Sicilië. Drie kinderen zijn ver dronken. ■:T - f -■ '*v' Verwachting: Matige tot krachtigen. later afnemende Zuidelijke tot Westelij- S ken wind, zwaar bewolkt met tijdelijke H opklaring, aanvankelijk nog regenbuien, zelfde temperatuur. Hcogste barometerstand: 763,8 te Tou- j| louse. Laagste barometerstand: 742,2 te Vest- manör. Zon op 6.49, onder 6.54. Licht op 7.24. H Maan op n.m. 6.55, onder v. m. 8.33. Laatste kwartier 30 September. iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiüiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiif WREXHAM, 24 Sept. Officieel werd Zondag medegedeeld, dat de ramp in de Grasford-mijn te Wrex ham in Noord-Wales 260 dooden heeft gekost, terwijl de directie aan vankelijk slechts 100 a 120 had op gegeven. De hoop, dat zich nog levenden in de brandende mijn bevinden, is thans definitief opgegeven. Daar in de mijn opnieuw brand was uitge broken en telkens weer ontploffin- iïsïteïïi' gen plaats vonden, werd besloten, het reddingswerk stop te zetten en de mijn af te sluiten, opdat het vuur in zichzelf zal verstikken. Het aantal lijken, dat geborgen kon worden, bedraagt 27. LONDEN, 24 Sept. (Reuter) Uit Wrexham wordt bericht, dat in totaal 10 verkoolde lijken naar boven zijn gebracht, twee van omgekomen redders. In den afgeloopen nacht zijn de nog in leven zijnde mijnpaarden uit de mijn gebracht. Een groep arbeiders is thans op 800 M. diepte bezig het brandende deel van de mijn met steenen en zand af te sluiten. Het aantal dooden wordt op 260 geschat, zoodat dit de grootste mijnramp is, welke En geland deze eeuw heeft gekend. De directeur van de mijn, Sir Henry Walker, was Zondagochtend in de mijn afgedaald om persoonlijk het reddingswerk ce leiden. Dat het aantal slachtoffers van deze mijnramp zoo groot is is te wijten aan de volgende omstandig heid. Gewoonlijk dalen in den nacht van Vrij dag op Zaterdag maar weinig mannen in de mijnen van Wales af. Ditmaal echter was de volledige nachtploeg opgekomen, daar de mijn werkers den Zaterdagmiddag vrij wilden heb ben, om een voetbalwedstrijd te kunnen bij wonen. WEENEN, 24 Sept. (V. D.) Naar gisteren-van bevoegde zijde te Weenen met stelligheid werd verklaard, zal binnenkort aan de missie van Von Papen als buitengewoon gezant te Weenen een einde komen en vermoedt men, dat dit bin nenkort zal geschieden door zijn formeele te rugtrekking uit deze functie. Adolf Hitler zcu het nutteloos beschouwen Von Papen nr.g lan ger in Weenen te laten nu de Oostenrijksche regeering geen teekenen geeft, dat zij Duitsch land ook maar eenigermate wenscht tegemoet te komen. BERLIJN, 24 Sept. Zondagochtend is dr. Müller geïnstalleerd als rijksbisschop van de Duitsche Evangelische Kerk. Na een bijeenkomst in het Pruisenhuis, waar dr. Müller o.m. door enkele landsbisschoppen w'erd toegesproken, begaf dr. Müller zich met tal van andere protestantsche hooge geestelijke naar de protestantsche domkerk, welke rondom was afgezet door honderden zwarte S. S.-man- nen. Op den koepel hingen het zwart-wit-rood en de hakenkruisvlag. In de kerk zelf stonden S. A.-mannen bij d" vaandels: rood van kleur met een zwart kruis, in het midden waarvan het hakenkruis is aangebracht. Het podium voor het altaar, zoo lezen we verder in het N. v. d. D., wordt bezet door 40 bisschoppen der landelijke kerken. De in zwarte tabberds gekleede geestelijken, het gouden kruis op de borst, begroeten den eersten rijksbisschop der evangelische kerk, brengen hem de gelofte van trouw en bewijzen van vereering. De bis schoppen der vrije steden dragen de breede kanten kragen, waarmede onze Hollandsche voorvaderen uit de 16e en 17de eeuw hun hoof den plachten te omlijsten. Alle protestantsche bisschoppen zijn vertegenwoordigd om de plech tigheid den indruk van eensgezindheid te ver- leenen; uitsluitend de kerkvoogden uit Beieren en Würtemberg, die openlijk weigeren dezen rijksbisschop Müller en het geestelijk ministerie te erkennen, ontbreken. Dr. Müller hield een toespraak, waarin hij verklaarde: Door mijn installatie tot Rijksbisschop is duidelijk tot uiting gekomen, dat wSj geloof hechten aan deze evangelische kerk. Na eeu wenlange versnippering en ontbinding in de landskerken is thans eenheid bevochten van alle afzonderlijke kerken tot één evangelische kerk. Dr. Müller vermeed aan zijn toespraak êen politiek karakter te geven. Hij sprak daar om ook niet over de oppositie, welke door tal van Duitsche protestanten tegen zijn optreden wordt gevoerd. Onder de aanwezigen in den Dom werd o.a. opgemerkt rijksminister Prick. Dr. Müller was 's middags weer aanwezig op een feestbüeenkomst van de „binnenlandsche zending" der Evangelische Kerk. Hier verklaar de hij evengoed op de protestantsche belijdenis te staan als de protestanten, ,,die zich nog af zijdig houden". In verband met de installatie van rijksbis schop Müller moeten wij wijzen op de volgende uitlating van den kerkelijken commissaris, dr. Jager, die ook Zondagochtend het woord voer de in het Pruisenhuis. Bij de eedsafname van het personeel der ker kelijke administratie in Stuttgart hield dr. Ja ger een toespraak, waarin hij zich volgens de „Neue Zürcher Zeitung" als volgt woordelijk uitdrukte: „Bij de actie der Rijksregeering bestaat het éérste doel in een vereenigde Duitsche evange lische kerk, het einddoel echter de éénige Duit sche kerk, met een oplossing der confessies". Deze uitlating komt overeen met de uitlating van Rijksbisschop Müller, die in de afgeloopen week sprak van een evangelische kerk, die vrij moest zijn van Roomsche invloeden. Vermoedelijk in verband met laatstbedoelde uitlating heeft Von Papen een verklaring afge legd waarin hij her.nnert aan Hitler's belofte dat het Katholicisme vrij zal kunnen worden uitgeoefend in Duitschland. Von Papen zegt: „Niemand twijfelt aan dit Woord, maar ook nie mand heeft het recht tegen zijn bedoelingen in te handelen". TOKIO, 24 Sept. De typhoon in Japan heeft volgens de jongste officieele cijfers 2064 doo den, 13.335 gewonden en 258 vermisten ge- eischt. Daar het aantal slachtoffers met het uur schijnt te stijgen, verwacht men. dat er nog meer slachtoffers zijn. Het onderzoek in de ruïnes naar mogelijke teekenen van leven of naar meer slachtoffers, wordt voortgezet. De typhoon had nu en dan een snelheid van 130 meter per seconde. Inwoners van de voorsteden aan den zeekan* van Kobe hebben een vertegenwoordiger van Reuter mededeelingen gedaan over de ver schrikkingen, waaraan zij bloot stonden toen de typhoon een vloedgolf over hun huizen stortte. Zij zwommen van dak tot dak, terwijl de huizen onder hen instortten. De groote hoeveelheid wrakstukken en hout, die door de golven heen en weer werden geslingerd, be moeilijkte het zwemmen, maar zij hielden voi en bereikten ten slotte den vasten grond. Vijf Britsche torpedojagers, die door een binnenzee op weg waren naar Kobe, hebben een benauw den nacht gehad, toen de typhoon rond hen woedde. Zij hebben ten slotte aan de lijzijde van de binnenzee hun ankers laten vallen. Terstond na het bekend worden van de ty- phoonramp in Japan heeft de Nederlandsche regeering aan onzen gezant te Tokio opdracht gegeven, om aan de Japansche regeering de deelneming der Nederlandsche regeering te be tuigen met deze ontzettende natuurramp. Onze Romeinsche correspondent seinde ons heden: Zondagavond is de Pauselijke Missie naar 't Eucharistisch Congres te Buenos Aires met den nachttrein van Rome naar Genua vertrokken- Ofschoon het vertrek geen officieel karanter droeg, waren talrijke kerkelijke en diplomatie ke persoonlijkheden aan het station aanwezig, om kardinaal Pacelli een afscheidsgroet te brengen. 0.a. merkten wij op den nuntius van Rome, den gouverneur van de stad Rome, Mgr. Pizzardo en den Duitschen, Franschen, Hon- gaarschen en Argentijnschen gezant bij den H. Stoel. Bij de aankomst te Genua hedenmorgen kort voor 7 uur, werd de kardinaal-legaat aan het station begroet door den partsbisschop van Genua, kardinaal Minoretti, die den Legaat naar het Aartsbisschoppelijk Paleis begeleidde. Om 10 uur had vandaar uit het officieele vertrek van de Pauselijke Missie plaats. Terwijl alle klokken van Genua luidden, verliet de stoet het bisschoppelijk paleis. Langs den gan- schen weg tot aan de haven stonden troepen opgesteld, die het eere-saluut brachtn. Het rij tuig van den Legaat werd geëscorteerd door bereden carabinieri in groot uniform. Bij de haven speelde een militair muziek korps de Pauselijke hymne. Begroet door de Italiaansche en stedelijke autoriteiten heeft de Kardinaal-Legaat de eere-compagnie geïnspecteerd en scheelte zich vervolgens op de „Conté Grande" in, terwijl de Pauselijke vlag aan den mast geheschen werd. Om 11 uur heesch de „Conté Grande" de an kers en stoomde de haven uit, terwijl de mu ziek aan boord de Pauselijke hymne speelde. PARIJS, 24 Sept. In het departement Loir et Cher had gisteren een getrapte verkiezing plaats voor de bezetting van een zetel in den Senaat. Na herstemming verwierf de radicale oud-premier Chautemps de meerderheid; 345 van de 620 kiesmannen brachten hun stem op hem uit. De rechtsche bladen zien in het feit dat Chautemps, wiens naam herhaalde malen ge noemd is in verband met het Stavisky-schan- daal en de moordzaak-Prince, zich voor deze verkiezing beschikbaar stelde, een vlucht uit de groote politieke arena. BIJ DE MIJNRAMP TE WREXHAM (WA LES) ZIJN 260 MENSCHEN OM HET LEVEN GEKOMEN. Pont omgeslagen in Britsch-Indië, 93 dooden en nog 30 vermisten. Officieel wordt het aantal dooden in Japan reeds met ruim 2000 opgegeven. Staat van alarm in Spanje afgekondigd. Aan slagen op kerken te Barcelona en Santander. 22.000 vertegenwoordigers van werklieden retraite-bonden in de Eeuwige Stad. Een protestantsche rijksbisschop in Duitschland. Dr. Müller geïnstalleerd. Het hakenkruis geeft politieke kleur aan de plechtigheid. De Chineesche Oosterspoorweg door Rusland aan Japan (Mandsjoekw.o) verkocht. De marine-manoeuvres begonnen. Benoemingen in het bisdom Haarlem Het diamanten bestaansfeest van het St. Hen- ricns Blindengesticht te Grave, Bisschoppelijke en ministerieeie belangstelling. Felle branden te Noordwijkerhout, Pey en Waalre. Het Hollandsche jacht „Batara Baroe" bjj Ca lais gestrand; opvarenden gered. Man van de Zuidpier te IJmuiden geslagen eu verdronken. Autorenbaan te Arnhem. Nieuw concern gevormd MADRID, 24 Sept. (Reuter). President Za- inora heeft heden voor geheel Spanje den alarmtoestand afgekondigd. De Minister van Binnenlandsche Zaken. Alonso, verklaarde, dat de alarmtoestand is afgekondigd, om de taak der politie in zake de socialistische revolutieplannen te vergemakke lijken. Te Barcelona hebben syndicalisten een aan tal bomaanslagen gepleegd, waardoor het in terieur van een kerk werd beschadigd. Te Santander werd door linksche elementen aen kerk van groote artistieke waarde vernield. Te Madrid heeft de politie drie bekende com munisten gearresteerd. GENèVE, 23 Sept. De voorzitter van den Raad van den Volkenbond, de Zweedsche mi nister Sandler (socialist), heeft Zaterdag een radiorede gehouden, waarin hij de Vereenigde Staten uitnoodigde toe te treden tot den Vol kenbond. Dit is de eerste maal, dat de voorzitter van den Raad een directe uitnoodiging aan de Vereenigde Staten heeft gericht. MOSKOU, 24 Sept. (Reuter) Naar de „Tunes" meldt, zou te Moskou besloten zijn, het wereld congres der Communistische Internationale, iat in October-November a.s. gehouden zou worden, eerst in het begin van het volgende jaar te doen plaats vinden. Dit besluit zou het gevolg zijn van de intrede van Rusland in den Volkenbond. NO^VaYkUUIIIIMl/jy////M»S Stand op Maandag 2 uur n.m.: 756.6 Vorige stand: 757.5

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1934 | | pagina 1