Samper voor het valluik Fransch-Italiaansch pact? Dankfeest voor den oogst op den Bückenberg Het nieuws van heden GIL ROBLES IN DE OPPOSITIE Overval op een herberg SLAG VOOR LAND SPREEKT Chéron uitge jouwd DE BAROMETER VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS MAANDAG 1 OCTOBER 1934 Avondblad Het loon der slapheid Het Weer Bom ontploft te Parijs Duitsche diplomatie in actie Vele zorgen, maar geen capitulatie Beek te Warschau terug BUREAUX: N^SSAULAAN 51 TEL. 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 Ove.rziChtsf0to van het treinongeluk bij V/arrington (Engeland)waar ie Euston- Bldckvooi-expresse met een loknaltreit1 *n botsing kw.am Kastelein verweert zich dapper en schiet twee misdadigers dood Geen ernstige schade aangericht Streven naar samenwerking op politiek, militair en econo misch gebied Von Rivoentrop ,Na een moeilijk jaar is Duitsch land krachtiger dan tevoren Rijksleider Hitier Demonstraties van de Rijksweer KARDINAAL GUISEPPE MORlt DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN BLADZIJDEN Menigte door gendarmerie uiteengedreven Enthousiast verwelkomd door de bevolking WANDGEDIERTE EN VLOOIEN. NORTH t NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ZEVEN EN VIJFTIGSTE JAARGANG No 18971 Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek De radicale regeering-Samper staat in Spanje aan den rand van het geopende valluik, waarin reeds zoovele van haar voorgangsters na korteren of langeren tijd zijn verdwenen. In het land heerscht onrust en spanning vooral tengevolgfe van de agitatie der communistische en socialistische groepen, die zich tegen de radicale minderheidsregeeringen hebben vereenigd, omdat zij deze beschouwen als de gedweeë dienstmaagden in het huis der rechtsche partijen. Inderdaad valt niet te ont kennen, dat de minderheidsregeeringen den steun van rechts niet kunnen ontberen en sterk bakzeil hebben moeten halen na den val van het socialistische régime onder Azana om al thans de grofste onrechtvaardigheden, welke dit régime tegen den veranderden wil van de meerderheid van het Spaansche volk had ge pleegd, ietwat te verzachten. De annestie, waar bij zelfs verschillende vooraanstaande royalisten naast vele rechtsch georiënteerde republikeinen de vrijheid herkregen, de verzachting der laïcis- tische onderwijswetten, die geheel het Spaan sche onderwijs wezen hadden ontwricht, de uit- keéringen van schadevergoedingen aan verschil lende grootgrondbezitters, die men aanvanke lijk zonder eenige vergoeding van hun eigen dommen had ontbloot, het herstel van de sa- larieering der geesteüjken, en het teruggeven van alle op naam van derden staande bezittin gen der Jezuïeten, al deze besluiten, onver schillig of zij al dan niet werden uitgevoerd, zijn concessies geweest, terwille van het poli tieke non-agressie-pact met rechts. Voor de „Accion Popular" van Gil Robles waren deze concessies nauwelijks voldoende om een afwach tende neutraliteit te bewaren, totdat de tijd gerijpt zou zijn om zelf met krachtige hand in te grijpen. Voor de van het zachte kussen gejaagde socialisten en de met hen sa menspannende anarchisten en communis ten leverden deze concessies echter het bewijs, dat de regeering aan rechts verkocht was en den weg baande voor het fascisme en den ondergang van de republiek. Het is nu eenmaal demagogische mode geworden in de politiek om alles, wat niet geheel in de roode lyn valt van de Tweede en Derde Internatio nale, uit te krijten voor fascisme en dictatuur. En ook in Spanje bedrijft men met een zekeren wellust dit volksmisleidend spel. Feit echter is, dat er in Spanje geen sprake is van fascisti sche neigingen bij de Accion Popular en haai' medestanders evenmin als van dictatoriale ge zindheid. Al staat Gil Robles ook een corpo ratieve ordening voor, hij is geenszins tegen den republikeinschen staatsvorm en tegen een gezonden volksinvloed gekant. Juist terwille van dien gezonden volksinvloed heeft hij zich ver zet tegen de de katholieke gevoelens van de volks meerderheid met voeten tredende maatregelen van het zich dictatorisch aanstellende Azana- bewind, en juist terwille van dien invloed heeft by pressie geoefend op de daarna gekomen re geeringen om de ergste onbillijkheden te her stellen, beidend den tijd, waarop het hem ge geven zou woorden volledig schoon schip te ma ken in den verontreinigden Spaanschen Staat. Intusschen heeft de oppositie der onttroon de rooden in Spanje gevaarlijke acties ten gevolge gehad. Niet alleen zijn de plaatse lijke stakingen en geweldplegingen er niet van de lucht, maar ook werd er ter elfder ure een complot ontdekt voor een gewapenden opstand onder leiding van den socialist Largo Cabal- lero. De gewaarschuwde regeering-Samper kon nog juist bijtijds tegenmaatregelen nemen en den alarm-toestand afkondigen, en de wapens en munitie, die haar vertegenwoordigers in handen vielen, bewezen, dat links een completen burger oorlog had voorbereid. Enkele in vlammen op gaande kerken gaven een voorproefje van het groote infernale vuurwerk, dat gelukkig ver ijdeld kon worden. Maar al wist de regeering voorloopig door krachtig ingrijpen een burger oorlog te voorkomen, haar positie, die een wan kelende is tusschen links en rechts, was er niet sterker op geworden. De autonomistisch gezinde Catalanen en Basken maken het Madrid erg lastig en wenschen zich niet te schikken naar de wenschen van de regeering. Zij weten maar al te goed, hoe zwak het kabinet-Samper staat, dat inplaats van haar wil volgens de grondwet tegen de recacitrante autonomisten door te drij ven, een slapheid vooral tegenover het eigenzin nige Catalonië aan den dag legt, welke het ver zet eerder aanmoedigt dan ontkracht. Samper had nog vóór het bijeenkomen van de Cortes willen aftreden, maar zijn politieke groote broer Lerroux heeft hem daarvan weten af te brengen. Gil Robles heeft echter verklaard, dat hij en zijn partij niet langer een zoo slap en onbe trouwbaar en wankelmoedig régime, hetwelk niet eens de autoriteit behoorlijk kan handhaven te genover de Catalaansche generaliteit en de Bas- kische gemeenten, kan blijven steunen, zoodat wellicht zeer binnenkort de regeering-Samper bij gebrek aan steun zal neertuimelen in het geopende valluik op het podium van het poli tieke theater, indien zij tenminste den moed zal hebben in de Cortes de quaestie van ver trouwen te stellen. Want vertrouwen geniet de regeering-Samper al lang niet meer, zelfs niet by zich zelf. NEW YORK, 1 Oct. (Reuter) Zondagoch tend overviel een bandietenbende in de nabij heid van St. Jacobs (Illinois) een herberg, waar vier personen, twee mannen en twee vrouwen, juist aan het ontbijt zaten. Alle vier gaven zij onmiddellijk gevolg aan het bevel „handen omhoog". De kastelein Jackson evenwel wilde zich niet zonder meer laten berooven, trok zijn revolver en doodde een der bandieten. Er ontstond een vuurgevecht; in het verloop van den strijd trok de kastelein zich een oogenblik terug, om zijn wapen opnieuw te laden. Deze pauze werd door de misdadigers ge bruikt, om een ouden man, die niets vermoe dend de herberg binnentrad, neer te leggen. Hierop werd het vuurgevecht voortgezet. De kastelein doodde een tweeden bandiet. Dit scheen de schrik er danig in te brengen, de bende nam de vlucht en nam de twee dooden mede. Voor een ziekenhuis in de buurt werd stilgehouden, de lijken op straat geworpen en de vlucht per auto voortgezet. E VERWACHTING: Zwakke tot ma- tigen, Zuidelijke tot Westelijken wind, EE half tot zwaar bewolkt, later weer af- EE nemende bewolking, weinig of geen re- EE gen, aanvankelijk iets zachter, later wei- EE E nig verandering in temperatuur. E Hoogste stand: 787.8 te Ziirich. =E Laagste stand: 745.9 te Thorshafen. Zon op 7.01 - onder 6.38 Licht op 7.08 EE E Maan op nam. 11.54 onder nam. 4.03 8 October N. M. ililllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllli y 'vi V;.v. VH- -v H.M. de Koningin gezeten in het Koninklijk rijtuig op het station S.S. te Den Haag, vanwaar de Vorstin en H.K.H. Prinses Juliana Zaterdag naar het Loo vertrokken PARIJS, 1 Oct. (Reuter) In de lokalen van den bond van vroegere Russische Frontsolda ten in de buurt van de Champs Elysée is een bom ontploft, zonder evenwel ernstige schade aan te richten. De politie meent hier met een wraakneming van een werklooze te doen te hebben, die den bond tevergeefs om ondersteuning had ver zocht. Het schijnt hier geen politiek misdrijf te betreffen. Ook aan een briefje, hetwelk in de lokalen werd gevonden, hecht de politie niet te veel waarde. Het briefje bevatte in de Russische taal het volgende: „Dit was slechts als waarschuwing bedoeld, wij willen geen bloed vergieten, den volgen den keer zal het ernstiger zijn, dan laten wij alles in de lucht vliegen." Het briefje was on derteekend met „De Vrijwilligers van het ge meenschappelijk front". ROME, 1 Oct. Zaterdag ver luidde alhier, dat binnenkort de onderteeekening verwacht kan wor den van een vèr-strekkend bondge nootschap tusschen Frankrijk en Italië, dat bepaligen zou bevatten omtrent militaire, politieke en eco nomische samenwerking. Deze entente zou bezegeld wor den met een overeenkomst, waar in de Banque de France zich ver plicht tot het opnemen van twee milliard lire aan Italiaansche staats papieren. In verschillende politieke kringen verwacht men van een dergelijke samenwerking tusschen Frakrijk en Italië een belangrijke uitwerking op het staatkundig evenwicht van Europa en wel in de eerste plaats een krachtigen slag aan de Duitsche expansie-verlangens, vooral met betrekking tot Oostenrijk. Vooral het feit, dat deze samenwerking niet alleen op politiek en militair gebied zijn beslag zou krijgen, doch zich tevens zou uitstrekken tot economisch en financieel terrein, acht men van zeer groot belang, daar hierdoor de poli tieke en militaire banden zeer veel hechter en nauwer zullen worden aangehaald. Belangrijk acht men ook het inmiddels reeks vaker oe- sproken feit, dat een oplossing nabij zou zijn voor de tusschen Frakryk en Italië zoo gcrui- men tijd hangende moeilijkheden op vlootge- bied in de Middellandsche Zee. Frankrijk zou er thans voor te vinden zijn, aldus verluidt thans tenminste, zijn krachten voornamelijk te concentreeren, wat de vloot betreft, op den At- lantischen Oceaan en de Fransche koloniën. Men meent te weten, dat Italië thans spoedig een binnenlandsche leening zal uitgeven, voor het in evenwicht brengen van de begrooting, ten bedrage van drie milliard lire, waarop de Banque de France dan voor groote bedragen zou inschrijven, zij het ook door tusschenkomst van Italiaansche financieele instellingen, aan gezien de leening een binnenlandsch karakter zou moeten blijven dragen. De Parijsche Matin" brengt een bericht van haar Rom. correspondent volgens welke de Duitsche diplomatie de laatste dagen sterk in actie is om de Fransch Italiaansche toenaderingen tegen te wer ken. Een vertrouwensman van Hitler, men noemt von Ribbentrop, zou naar Rome on derweg zijn om nog voor de Komst van Barthou met den Duce te confereeren. In elk geval zijn de hevige perspolemie ken tusschen Duitschland en Italië opge houden. Paris Soir meldt uit Rome, dat men in toon aangevende kringen onderstelt, dat de reis van den Franschen minister van Buitenlandsche Zaken naar Rome zal plaats vinden tusschen 22 en 27 October. rijksleider hitler HAMELN, 30 Sept. Heden is op de Bückenberg bij Hameln het Oogstdankfeest gevierd, een van de grootsch opgezette feesten, die de nationaal-socialistische staat heeft ingesteld, in dit geval voor den landbouw, doch waaraan tevens door alle andere bevolkingsgroepen moet worden deelgenomen ten tee- ken van de saamhoorigheid van het geheele Duitsche volk, dat den ouden band met de boeren heeft teruggevonden. Volgens de offi- cieele opgaven zouden dan ook meer dan twintig millioen Duitschers vandaag *t kleurige feestboeketje dragen, dat ter gelegenheid van het Oogstdankfeest wordt verkocht. Uit alle deelen van het land zijn delegaties naar Hameln gekomen en te Hameln komen dan ook voortdurend extra-treinen binnen, ter wijl een stroom van auto's en autobussen het stadje nadert, waar men bijna niet meer door de drukte heen kan komen. De politie, ver sterkt door 5000 leden van den Arbeidsdienst, S. A. en S. S., heeft voor een stevige afzetting gezorgd. Op 't feestterrein op den Bückenberg, waar 'n ruime tribune voor de eeregasten was opge steld, waren o.a. 80 luidsprekers aangebracht. Adolf Hitler arriveerde per atito uit Gosslar, waar hy vanmorgen te 10 uur per vliegtuig was aangekomen en waar hem een stormachtige ontvangst ten deel was gevallen. Tussenen een haag van menschen reed hij naar de markt, waar een dichte menschenmenigte én S. A., S. S., Hitler-jeugd en Arbeidsdienst stonden opgesteld. De Rijksministers Hierl, Goebbels en Rust waren reeds eerder te Gosslar aangeko men, evenals de chef van den star der S. A. Lutze. In de historische Keizerszaal werd Hitier ontvangen door Rijksminister Darré, die een korte toespraak hield en den Führer vervolgens aan verschillende boerendelegaties voorstelde. Dan stijgt Hitler met zijn gevolg in auto's om den 100 K.M. langen weg naar den Bücken berg af te leggen. Bijna de geheele weg is ver sierd en van eerepoorten voorzien. Overal tai.gs den weg staan organisaties, boeren met land bouwwerktuigen en jagers in groen uniform op. gesteld. Vooral te Hildesheim, waar de klokken beginnen te luiden als de auto van den leider het stadje nadert, staat een dichte haag van menschen langs den weg, evenals te Elze at te Hameln zelf, waar de stoet met vertraging tegen 3 uur aankomt. De auto's rijden tot aan den voet van den Bückenberg. Inmiddels waren de tailooze vaandeldragers met hun vlaggen 't feestterrein opgemarcheerd, evenals de boerendelegaties uit verschillende deelen van het Rijk in hun kleurige kleeder drachten. Onder daverend gejuich van de verza melde tienduizenden wordt Hitier bij zijn ver schijnen op het feestterrein ontvangen. Het feest wordt dan offcieel geopend met een rede van den Rykspropagandaminister Dr. Goebbels, die herinnerde aan het 1 Mei-feest op het Tempelhofer Feld te Berlijn, toen twee millioen werkers uit de stad bijeen waren, ter wijl thans, op 30 September, 700.000 Duitsche boeren uit het geheele Rijk verzameld zijn op den Bückenberg, die den leider danken voor al wat hij voor hen en voor het geheele Duitsche volk heeft gedaan. Hitier heeft het Duitsche volk weer zijn dagelijksch brood hergeven. Dan is het woord aan Hitier. De droom van een dergelijke demonstratie van Duit- schen gemeenschaps- en levenswil kon slechts in het nieuwe Rijk werkelijkheid worden. JVIisschien zal morgen weer een Parijsch dagblad schrijven hoeveel miUioe- nen het de Duitsche regeering gekost heeft, iederen deelnemer afzonderlijk een bedrag te geven om hier naar den Bückenberg te ko men. Deze menschen begrijpen niets van het wonder der Duitsche herrijzenis. De erfenis, die de nationaal-socialisten op 30 Januari van het vorige jaar in handen kregen, maakte onmiddellijk handelen noodzakelijk. Vijf tien jaar wanbeheer hadden de steden finan cieel geruineerd, de dorpen stonden voor een catastrophe, bedrijven en fabrieken moesten ge sloten worden, de boerenstand verkeerde in ontbinding en een derde van alle werkenden was gedoemd te stempelen. De politieke tegen standers wisten geen uitkomst meer. De moei lijkheden waren zoo groot, dat de tegenstanders verwachtten, dat de nationaal-socialisten zich geen week zouden kunnen handhaven of hoog stens drie maanden zouden kunnen regeeren. Miilioenen wanhoopten en werden onverschil lig. Tegen deze onverschilligheid heeft het na- tionaal-socialisme den strijd aangebonden. Het heeft geloof gewekt in de toekomst en het suc ces is gekomen. Een bijeenkomst als deze is het beste bewijs, dat de onverschilligheid overwon nen is. Nóg zijn er vele zorgen, maar deze be- teekenen geen capitulatie. Men is een zwaren winter doorgekomen, dank zy de offervaardig heid van het verarmde Duitschland, dat uit vrijen wil 350 millioen mark bij elkaar bracht. In de afgeloopen 12 maanden is de strijd voortgezet tegen den economischen nood, zonder rekening te houden met minder be vredigende resultaten of zelfs mislukkingen. In nog geen 1Y, jaar is de werkloosheid met ruim twee derden gedaald. De werkloozen zijn sneller weer te werkgesteld dan zij, die voor ons geregeerd hebben hen uit de be drijven konden verjagen. En al is de le vensstandaard van vele Duitschers verre van voldoende, dit kan ons niet in de war brengen. Tenslotte zullen ook hier de taaie wil en de harde schedel tot succes leiden. Duitschland en het Duitsche volk willen niets anders dan den vrede. Zij zullen ech ter nooit hun rechten prijsgeven. Vele moei lijkheden had men te overwinnen sedert het besluit werd genomen, uit den Volken bond te treden, maar Duitschland is in de afgeloopen 12 maanden niet zwakker, maar sterker geworden. Onze tegenstanders, aldus vervolgde Hitier. hoopten nog steeds op een ineenstorting van ons bewind. Doch hierop verklaar ik nadruk kelijk, dat wij door onze moeilijkheden nooit bedwongen zullen worden, in het ergste geval zullen wij er nog onafhankelijker door worden. Onze tegenstanders schreven, dat de S. A. revolutie zou maken. Slechts eenige krankzin nige misdadigers zijn toen gevallen en de par tij was sterker dan ooit. Na den dood van den grijzen Rijkspresident werd de toestand door ons binnen 20 minuten geregeld. Ten slotte verklaarde Hitier, dat de redding van den boerenstand, welke noodig is als ba sis voor het land, een van de voornaamste en meest urgente problemen is. Een land van professoren, ambtenaren en ge leerden alleen kan niet bestaan. De noogmoed van enkele standen en klassen zal dan ook moeten worden uitgeroeid. Zoolang het indivi dualisme van het intellect het Duitsche leven vergiftigt, kan geen garantie worden gegeven voor het bestaan van den boer en den arbei der. Nadat Hitier den arbeidsdienst had gepre zen, besloot hij met de woorden, dat de regee ring in het Duitsche volk wil zaaien en met de hulp van God ook eenmaal wil oogsten. God heeft nog nimmer hen, die op Zyn steun ver trouwden, verlaten. Vervolgens sloegen de duizenden aanwezigen met bizondere belangstelling de demonstraties gade, welke eenige afdeelingen van de Rijks- weer ten beste gaven. In het bizonder trad daar bij artillerie en cavalerie op. Zondagmiddag heeft de Rijksleider voor den Boerenstand Walther Darré, een redevoering gehouden, waarin hy o. m. verklaarde: Terwijl eenige jaren geleden de afhankelijkheid van het Duitsche volk van het buitenland zoo groot was, dat bijv. in 1928 voor bijna 5 milliard Rijksmark aan levensmiddelen moest worden ingevoerd, is de zaak thans zoo dat de voedsel voorziening van het Duitsche volk voor wat de belangrijkste producten betreft op den Duit- schen bodem kan worden gegarandeerd. Thans is nog een invoer van 1 milliard Rijksmark noo dig. Wij schakelen de beurs als regulator van den prijs uit, aangezien wij het onnoodig ach ten te speculeeren in goederen, welke noocüg zijn voor de voedselvoorziening van het volk. De Duitsche boerenstand heeft voorts de oude te genstelling tusschen stad en land overwonnen. Ten slotte besprak Darré de moeilijkheden, welke de boerenstand te overwinnen heeft ge had om eenige duizenden boerenarbeiders te werk te kunnen stellen. ROME, 1 Oct. (V.D.). Kardinaal Guiseppe Mori is gisteren op 84-jarigen leeftijd ten ge volge van een hartverlamming overleden. Don derdag a.s. zal in de St. Pieter een plechtige rouwdienst voor hem worden gehouden. Kardinaal Mori werd den 24 Januari 1850 te Loro Piceuo geboren en den 11 December 1922 tot Kardinaal gecreëerd. Dankfeest voor den oogst in Duitschland. Hitier houdt een rede op den Bückenberg. Kardinaal Giuseppe Mori te Rome overleden. Mgr. Antonio Riberi benoemd tot Apostolisch Delegaat voor de Afrikaansche Missiën. Onderteekening van Fransch-Italiaansch pact spoedig te verwachten. Duitsche diplomatie in actie. Minister Beek terug te Warschau. De Fransche minister Chéron, die betrokken is bij een verzekeringsschandaal is te Schlett- stadt en te Metz door een groote menigte uit gejouwd. Gedwongen militaire hulpdienst in Polen. In een radiorede verklaarde president Roose velt, dat de economische toestand in de Ver. Staten aanmerkelijk is verbeterd. Linksche betoogingen en rechtsche contra-be toogingen te Parijs aangekondigd. De in verband met de Lindbergh-affaire te Bremerhaven gearresteerde Ulrich is op vrije voeten gesteld. Nationaal Congres van den Ned. R. K. Bond van Handels-, Kantoor -en Winkelbediepden „St. Franciscus van Assisië". Treinbotsing te Zwolle. Ernstige materieele schade. Benoemingen in het bisdom Haarlem. De missiewedstrijd te Hoorn: Utrecht wint van Haarlem met 32. PARIJS, 1 Oct. (Reuter) De Fransche minis ter van Justitie, Chéron, die betrokken is bij een verzekeringsschan daal te Schlettstadt in den Elzas, is hier op het station uitgefloten en uitgejouwd. Dit herhaalde zich te Metz, waar hij Zendag op de prefectuur over nachtte. Voer het gebouw ver zamelde zich een aan zienlijke menigte, die ten slotte door de gendaime- rie en de nationale garde uiteengedreven moest Chéron worden. De Vereenigingen van Oud-strijders en Vrij willigers hebben te Parijs en in alle steden en gemeenten van Frankrijk een plakkaat ge plakt van den volgenden inhoud: „Ondanks zijn beloften heeft de Minister van Justitie Chéron sedert acht maanden den loop van het gerecht gedwarsboomd. Hoeveel getuigenissen heeft hij niet verdonkeremaand? Hoeveel ar restaties heeft hij niet verhinderd. Chéron is verantwoordelijk voor hetgeen gebeurd is. Dat hij ons niet dwinge in "t openbaar gevallen aan te geven van machtsmisbruik en mede plichtigheid. Het land kan niet meer wachten; het eischt gerechtigheid." WARSCHAU, 1 October Zondagmiddag om één uur is de Poolsche minister van Buiten- landsche Zaken, kolonel Beek, uit Genève te Warschau teruggekeerd. De minister werd door de bevolking enthousiast verwelkomd. Minister Beek heeft maarschalk Pilsoedski op diens landgoed in Galicie rapport uitgebracht over zijn te Genève gevoerde besprekingen. Dnze jarenlange ervaring garan deert U afdoende verdelging. Alles onder geheimhouding en schriftelijke garantie. Prijsopgaat zonder eenige verplichting EERSTE HAARL. ZUI VERONDERNEMING „RADICAAL" Generaal Cronjéstraat 135 Telef. 11657. l ALT1JO Stand op Maandag 1 uur n.m.: 762.7 Vorige stand: 762

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1934 | | pagina 1