Doumergue krijgt het zwaar
te verantwoorden
OCTOBER-PRIJZEN
Een verzoeningspoging der
Oostenrijksche Nazi's?
De politiek van
Hongarije
Het nieuws van heden
HET R00DE EENHEIDS
FRONT
Doumergue en het
marxisme
ANTHRACIET EN KOLEN 1934
SCHUSCHNIGG BEREID
VREDE TE SLUITEN
Proces tegen Nazi-
bonzen
DE BAROMETER
VEREENIG DE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen per week 25 cent;
per kwartaal f 3.25; per post, per
kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DACBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
DINSDAG 2 OCTOBER 1934
Avondblad
De Oudstrijders in het
geweer
Gouden standaard in
China?
W - \>s V"?
De in aanbouw zijnde kruiser „Admiraal de Ruyter(links) en een nieuwe tankboot van de Angel
saksische Petrol. Comp. op de werf Wilton—Feyenoord te Vlaardingen.
Eden naar Scandinavië
Het Weer iiiiiiiiiiijiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniii|
Scherpe aanval in zijn eerst
volgende radio-rede?
Politieke botsingen
hiermede vervallen al onze vorige aanbiedingen
N.V. STEENKOLENHANDEL v/h
TELEFOON 23517 EN 14106 0VERVEEN
Goemboes
Samenwerking met Italië een der
hechte pijlersstreven naar
vriendschap met Frankrijk
Rede van Goemboes
})Als het plan geluktzou de regee
ring met succes een volksstem
ming kunnen houden"
Heïmwehr verzet zich
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
Niet toegankelijk voor pers
en publiek
De taalstrijd op Malta
Stad Luik schort haar
betalingen op
Zij kreeg geen nieuw voorschot
op leening
NlORTH
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ZEVEN EN VIJFTIGSTE JAARCANC No. 18973
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 d.; ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
Het politieke pad van den ouden heer
Gaston Doumergue gaat niet over rozen
zooals in zijn tuin te Tournefeuille,
hetwelk hij uit vaderlandslievendheid en een
respectabel verantwoordelijkheidsgavoel verla
ten heeft. Met bezadigde energie en bezonnen
moed heeft hij indertijd de taak aanvaard om
in den Franschen politieken warwinkel orde te
scheppen door middel van zijn persoonlijk zeer
groot prestige. Hij heeft het klaar gespeeld een
kabinet te vormen van de onder de gegeven
omstandigheden grootst mogelijke nationale
eenheid, zoodat figuren als Tardieu en Herriot
er naast elkander plaats in konden vinden. Hij
wist ook een politieken Godsvrede te bewerken,
waardoor de gelegenheid geopend w'erd om met
terzijdestelling van de meest funeste en vaak
anti-nationaal egoïstische partij-politiek de be
langen van het land te dienen. Aanvankelijk
met enthousiasme en vertrouwen begroet heeft
zün regeering goed werk gedaan, maar toch
niet zooveel als velen redelijkerwijze meenden
te mogen verwachten. De communisten en de
socialisten zijn van den aanvang af tegen haar
in de oppositie gegaan, daardoor bevestigend,
dat zij niet gerekend mogen worden tot hen,
die zich boven hun partij-hartstochten vermo
gen te verheffen, wanneer het algemeen belang
van het land op het spel staat. Zij hebben
Doumergue verweten, dat hij fascistische en
anti-democratische neigingen had en het leven
van de republiek in gevaar bracht, maar deze
verwijten zijn van zóó dwaas demagogischen
aard, dat zij alleen op henzelf en de achter
hen staande domme ontevredenheidsbeoefe
naars eenigen indruk kunnen maken. Doumer
gue is een uitgesproken republikein en een
warm voorstander van de democratie. En juist
omdat hij dit is, heeft hij den strijd aangebonden
tegen het reeds angstwekkend vergevorderde
verrottingsproces, waarin de democratie in
Frankrijk dreigde onder te gaan. Om aan de
verregaande corruptie, welke zelfs de allerhoog
ste kringen in het Fransche openbare leven
bleek te hebben aangetast, tegen te gaan en
uit te roeien, stemde hij toe in het instellen van
een parlementaire enquête-Commissie, welke de
affaire-Staviski tot volledige klaarheid moest
brengen, opdat alle medeplichtigen zonder aan
zien des persoons zouden kunnen worden be
straft. Doch in plaats van een onpartijdig en
objectief onderzoekingsorgaan is deze commis
sie, zooals van den aanvang af al gevreesd
werd, gew'orden tot een politiek instrument, dat
politici van verschillende richtingen trachtten
te misbruiken voor het nastreven van hun per
soonlijke of partijdige ambities met volkomen
miskenning van het doel, waarvoor het werd
Vervaardigd.
Men herinnert zich de^i feilen aanval,
welken Tardieu bij de verhooren voor deze com
missie deed op den radicaal-socialistischen ex-
premier Chautemps, en de poging van dezen
laatste om Tardieu's optreden uit te leggen als
een in strijd met den politieken Godsvrede
zijnde „manoeuvre".
Doumergue moest zijn heele persoon in de
waagschaal leggen om te voorkomen, dat er
ongelukken gebeurden, waarbij zijn regeering
het leven zou kunnen verliezen. Hij deelde links
en rechts standjes en pluimpjes uit, zoodat men
aan beide zijden niet enkel ontevreden kon blij
ven. Doumergue redde de hachelijke politieke
situatie, doch de ontsluiering van de affaire-
Staviski bleef even weinig waarschijnlijk als
voorheen. De oudstrijders-organisaties, die sinds
Doumergue's optreden een politieke rol van
beteekenis spelen en Doumergue steunen in de
hoop, dat hij er in zal slagen het Fransche volk
der kleine luyden" weer het vertrouwen te
geven, dat hun spaardersbelangen op afdoende
wijze worden behartigd en alle financieele en
politieke geknoei in de toekomst onmogelijk zal
worden gemaakt, oefenen met moeite geduld.
Reeds eenmaal hebben zij den termijn van hun
geduld verlengd. Maar zullen zij dit blijven doen,
nu er maar steeds geen schot wil komen in het
ontdekken en bestraffen van de ware mede
schuldigen van de Staviski-affaire en van de
daarmede vermoedelijk in nauw verband staande
moordzaak-Prince? De publicatie van het rap-
port-Guillaume tegen den zin van minister Ché-
ron heeft bewezen, hoe politiek verpest de at
mosfeer, ook in de enquête-commissie, nog al
tijd is. Bovendien heeft het aan het licht komen
van het politie-schandaal te Rijssel aangetoond,
SJANGHAI, 2 Oct. (V.D.) In financieele
kringen meenden deskundigen gisteren toe
nemende aanwijzingen te zien, dat China ern
stig overweegt den gouden standaard te aan
vaarden als tegenactie tegen dé gevolgen van
de voortgezette stijging der zilverprijzen. Men
gelooft, dat de Chineesche regeering eerder tot
invoering van den gouden standaard dan tot
het afkondigen van een embargo op den uitvoer
van zilver zal overgaan.
dat er nog altijd heel wat „rotten" is in „the
state of France". Tot overmaat van ramp moet
Doumergue thans ervaren, dat zijn minister van
justitie Chéron zelf verdacht wordt van betrok
ken te zijn bij een verzekeringsschandaal, en dat
nog wel vlak na de radio-rede, waarin de mi
nister-president zijn plannen tot grondwetsher
ziening voor de radio uiteen heeft gezet, welke
voortreffelijke plannen ten doel hebben de macht
van den premier uit te breiden, zoodat deze door
Kamer-ontbinding eventueel het politieke egoïs
me der député's zal kunnen temmen.
Deze reorganisatie-plannen, welke een
stabiliseering van de autoriteit der re
geering beoogen en de mogelijkheid van
Kamerontbinding achter de deur van den mi
nister-president willen zetten als een dikken
dreig-knuppel om het onverantwoordelijke ke
gel-spelletje, dat vroeger zoo lichtvaardig werd
gespeeld en zooveel kabinetten op de meest on
gelegen momenten deed tuimelen, te voorko
men, vinden warme instemming bij rechts,
maar heftigen tegenstand bij links. Zooals men
weet hebben socialisten en communisten een
eenheidsfront gevormd tegen de regeering
Doumergue, welke naast grondwetsherziening
ook het handhaven van den franc op zijn hui
dige goudswaarde o. a. door middel van sala
risverlagingen voor de ambtenaren voorstaat.
De ambtenaren lóopen natuurlijk betoogend te
hoop, maar tóch mag men zich afvragen of de
Fransche socialisten, die de domme roode arbei
ders verblinden met 't uitzicht op 'n grooter aan
tal, doch minder koopkrachtige franken in hun
hand, verstandig hebben gedaan zich met de
communisten te encanailleeren. De samenwer
king met de radicaal-socialisten wordt daar
door uiterst moeilijk, zoo niet onmogelijk. Het
radicaal-socialistische congres te Nantes zal de
beslissing moeten brengen of de meerderheid
der radicaal-socialisten nog bereid zal zijn de
rechterhand der socialisten vast te houden nu
deze met de linkerhand die van Moskou hebben
gegrepen. In de radicaal-socialistische gelede
ren heerscht geen eensgezindheid. De ouderen
neigen naar rechts, de jongeren naar links. Wel
licht dat een aantal links georiënteerden het
liever bij de socialisten dan bij den Doumergue
steunenden leider Herriot zullen houden en dat
de ouderen zich geheel van de door de com
munisten op sleeptouw genomen socialisten zul
len afwenden. Wellicht ook zullen velen kleine
spaarders de oogen opengaan, nu de tweede en
derde internationale tot een gemeenschappelij
ke actie hebben besloten en den wagen verla
ten, welken Léon Blum aan de locomotief der
communisten heeft gekoppeld.
Op 13 October zal een opmarsch der socialis
tische en communistische stoottroepen begin
nen, welke de inzet zal beteekenen van een
reeks demonstraties van het nieuw-bakken
roode eenheidsfront. De rechtsche oudstrij-
dersbond heeft daartegenover zijn leden aan
gespoord om ook de straat op te gaan, zoodat
het gevaar ontstaat, dat de troebelen van
Februari j. 1. zich zullen gaan herhalen.
Onder deze omstandigheden lijkt het voor
Frankrijk hoogst gewenscht, dat Doumergue zijn
grondwetsherzieningsplan zoo spoedig mogelijk
door zal weten te zetten, en het heft in han
den houdt. Komt Doumergue te vallen, dan zal
een moeilijk te vullen vacuum ontstaan en
vermoedelijk het leed niet te overzien zijn.
ï>mm®
V
LONDEN, 1 Oct. (V.D.) Anthony Eden, die
door de Zweedsche regeering uitgenoodigd is
een bezoek te komen brengen aan Stockholm
zal 12 October a.s. per vliegtuig naar Kopen
hagen vertrekken, alwaar hij op uitnoodiging
van de Deensche regeering twee dagen zal
blijven. 15 October zal hij in Stockholm arri-
veeren. Tevens zal hij twee of drie dagen als
gast der Noorsche regeering in Oslo doorbren
gen.
VERWACHTING: Meest zwakke wind
uit Zuidelijke richtingen, zwaar bewolkt =E
tot betrokken, tijdelijk lichte regen, wei-
nig verandering in temperatuur.
Hoogste stand: 765.6 te Genua.
Laagste stand: 747.2 te Röst.
Zon op 7.03 - onder 5.36 - Licht op 7.06
Maan op nam. 0.00 onder nam. 4.27 j=
8 October N. M,
illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
PARIJS, 2 Oct. (Reuter) De „Echo de
Paris" weet mede te deelen, dat minister
president Doumergue voornemens zou zijn
in zijn eerstvolgende radio-rede een bijzon
der scherpen aanval op de Marxisten te
doen en in een oproep aan de arbeiders
klasse zou willen wijzen op de bedrieglijke
voorspiegelingen van socialisten en com
munisten.
Tijdens een vergadering van de „Jeunesse
Fatriote" is gisteren de orde verstoord door zes
jongelieden, die de zaal waren binnengedron
gen.
Het kwam tot een vechtpartij, waarbij ver
scheidene schoten vielen die echter niemand
troffen. 21 personen werden naar het naast-
bijzijnde politiebureau overgebracht.
Een politieke vechtpartij, die bloediger ver
liep, vond plaats te Lyon, waar na een
verkiezingsvergadering van een der rechtsche
partijen, de aanhangers en tegenstanders van
den spreker handgemeen werden, en revolver
schoten op elkaar losten.
Eenige personen werden door de schoten ge
wond. Op grond van het voorgevallene zijn an
dere politieke vergaderingen, die later op den
avond in verschillende deelen der stad gehou
den zouden worden, afgelast.
le SOORT WALES ANTHRACIET, G. C. G. afm. 20/30 en 30/50 a 2.75
2e SOORT WALES ANTHRACIET, IJ. IJ. afm. 20/30 en 30/50 aj 2.45
3e SOORT WALES ANTHRACIET, Ammanoord, afm. 20/30 en 30/50 a 2.15
ENGELSCHE IMPORT ANTHRACIET, E. en Ba ƒ2.-
ESPERANCE MONA, de beste anthraciet uit België, afm. 20/30 en 30/50 a 2.15
PRIMA HOLLANDSCHE ANTHRACIET, afm. 20/30 en 30/50 a ƒ2.—
PRIMA ANTHRACIET, S. J., afm. 15/20 af 1.60
ANTHRACIET-EIERKOLEN, allerbeste kwaliteit a 1.40
PRIMA GEKLOPTE GASCOKES a ƒ0.75
PRIMA PAREL-GASCOKES a 0.80
99* alles per h.l. FRANCO BERGPLAATS -Tp®
BRECHCOKES EN ANTHRACIET, ten behoeve van Centrale verwarming,
Brechcokes, allerbeste kwaliteit, afm. 20/40, 40/60 en 60/90 a 15.50
ANTHRACIET, allerbeste kwaliteit, afm. 50/80 a 24.
ANTHRACIET, goede kwaliteit, afm. 50/80 a ƒ22.—
ANTHRACIET, allerbeste kwaliteit, afm. 8/15 a ƒ15.
y ALLES PER TON VAN 1000 K.G. FRANCO BERGPLAATS
J. H. KRUL Jr.
BOEDAPEST, 2 October (Reuter) Naar
aanleiding van het feit, dat het thans twee
jaar geleden is, sinds de huidige regeering
aan het bewind is gekomen, hield Goemboes
gisteren een rede, waarin hij de volgende
punten op den voorgrond plaatste: De hand
having van alle bestaande en het tot stand
brengen van nieuwe vriendschappen. Strijd
met vreedzame middelen voor de herziening
van het vredesverdrag. Waarborging der
rechten van de onder vreemde heerschappij
gekomen Hongaarsche minderheden. Al deze
doeleinden zijn, aldus de premier, van het
zelfde belang.
Wat de relaties van Hongarije met de ove
rige Europeesche landen aangaat, wees
Goemboes er op, dat de oprechte vriendschap
en samenwerking met Italië onverzwakt zijn
gehandhaafd en dat zij een der hechte pijlers
voor Hongarije's buitenlandsche politiek vor
men. Ook öiet Oostenrijk bestaat een vriend
schap, die dieper en oprechter is, dan'in eeu
wen het geval is geweest. Voor Duitschland
koestert Hongarije groote sympathie.
Ik twijfel er niet aan, vervolgde de premier,
dat Hongarije ook in de toekomst op de sym
pathie van Groot-Brittannië kan rekenen. Van
mijn reis naar Polen hoop ik, dat zij de gees
telijke en cultureele samenwerking tusschen
Hongarije en Polen zal bevorderen.
Na nog op de vriendschappelijke betrekkin
gen met Bulgarije te hebben gewezen, ver
klaarde Goemboes oprecht te streven naar
vriendschap met Frankrijk en verbetering der
relaties met de kleine Entente. Een Franseh-
gezinde politiek zou echter pas mogelijk zijn,
ingeval van vervulling van bepaalde reëele en
objectieve voorwaarden. Op het oogenblik is
voor het verkrijgen van Frankrijks vriendschap
conditó sine qua non, dat Hongarije toenade
ring zoekt tot de Kleine Entente met prijsge-
ving van zijn gerechtvaardigde eischen. Hon
garije zal toenadering niet van de hand wijzen,
maar wanneer men alle gerechtvaardigde
eischen van Hongarije negeert, en uitsluitend
offers vergt, dan zou dat slechts een nieuwe
vernedering zijn.
WEENEN, 2 Oct. (Reuter). On
der leiding van Reinthaller, een
Oostenrijksch ingenieur, en persoon
lijk vriend van Adolf Hitler, heeft
een groep Nationaal-Socialisten een
plan van actie op touw gezet om
zich met de regeering-Schuschnigg
te verzoenen.
Deze groep, waaronder zich
eenige vooraanstaande personen be
vinden, is voorstander van Oosten
rijks onafhankelijkheid en bereid
deze tegen wie ook te verdedigen.
De leiders der beweging willen deel
nemen aan den wederopbouw van
Oostenrijk en hun volgelingen doen
toetreden tot het Vaderlandsche
Front.
Zij betoogen, dat indien hun plan gelukt,
de regeering met hun steun binnenkort in
staat zou zijn met succes een volksstemming
over haar politiek te doen houden, netgeen zou
beteekenen:
1 Vrede onder een groote meerderheid van
het Oostenrijksche volk.
2 Bevrijding van duizenden politieke ge
vangenen uit de gevangenissen en concentratie
kampen.
3 Afschaffing door Duitschland vpn de
1.000 Mark blokkade, die groote schade heeft
berokkend aan het Oostenrijksche vreemdelin
genverkeer.
4 Nieuwe economische onderhandelingen
met Duitschland en dus verbetering in Oosten
rijks buitenlandschen handel.
Mislukking van de verzoeningspoging daaren
tegen zou beteekenen:
1 Radicaliseering van het krachtige natio
nale element, hetgeen zich zou uiten in nieuwe
aanslagen en daden van terreur.
2 Verzwakking van de positie der regeering,
aangezien zij dan niet allen de Nazis, maar
ook Socialisten zou moeten bestrijden die den
laatsten tijd, volgens betrouwbare berichten,
weer aanzienlijk in kracht zijn toegenomen.
Naar verluidt zou Bondskaselier Schusch-
nigg het plan welwillend gezind zijn. De
Heimwehr daarentegen en een deel der
vroegere Christelijk-Socialen, die de Nazis
niet vertrouwen, en niets met hen te ma
ken willen hebben, kanten zich scherp tegen
deze verzoening.
Zij zeggen, geen vrede op gelijke vorwaarden
te wenschen. Ofwel een volkomen overwinning,
of geen vrede is hun motto.
Komt men tot overeenstemming inzake het
plan, dan zou de leerstelling van wijlen Mgr.
Seipel: „Niets tegen Duitschland" de buiten
landsche politiek van Oostenrijk weer beheer-
schen.
Treinongeluk bij Krakau; drie dooden, tien
gewonden.
Nog geen licht in de Lindbergh-affaire.
Goemboes over de buitenlandsche politiek van
Hongarije.
Luik schort haar gemeentelijke betalingen op.
Eden naar Scandinavië.
De president der Amerikaansche vakvereeni-
gingen, Green, eischt de 30-urige werkweek.
Verzoening der Oostenrijksche nazi's met de
regeering- Schuschnigg?
Doumergue voornemens in een volgende radio
rede een scherpen aanval op het Marxisme te
doen.
Britsch-Fransche overeenkomst tot beperking
der Duitsche bewapening?
Proces tegen Nazi-functionarissen te Münster
met gesloten deuren.
Voorloopige restitutie van heffingen op zuivel
producten waarvan het bedrag nog op het Son-
der- of Zwischen-konto of bij den afnemer
staat.
In Rotterdam zijn in een vergadering van be
sturen van organisaties uit handel en bedrijf
de bezwaren tegen het Nederlandsch-Duitsche
verdrag besproken. Audiëntie bij minister
Steenberghe aangevraagd. Commissie ingesteld
tot behartiging van de belangen van den Ne-
derlandschen exporthandeL
Vergiftigingsverschijnselen in een gezin te
Amsterdam, na het eten van bedorven kaas.
Moordaanslag te Gouda.
Begrafenis van het derde slachtoffer van den
brand ba Hilversum.
O
MÜNSTER, 2 Oct. (V.D.) Voor de rechtbank
te Münster stonden Zaterdag zes vooraanstaan
de functionarissen van de politieke organisati»
der Nationaal-socialistische partij in Westfalen
terecht wegens malversatie, verduistering en
misbruik van vertrouwen. Vier hunner werden
veroordeeld tot dwangarbeid voor den tijd van
een tot drie jaar en boetes van 600 tot 6000
mark, terwijl twee hunner werden vrijgespro
ken.
De zitting was niet toegankelijk voor pers en
publiek „in het belang van de veiligheid van
den staat", aangezien men vreesde dat derge
lijke zaken in het buitenland voor de pro
paganda tegen het Nationaal-socialisme uitge
buit zouden worden.
LONDEN, 2 Oct. (Reuter) Naar uit Malta
wordt gemeld, hebben de advocaten aldaar tot
een 24-urige staking besloten, als protest te
gen de invoering van de Malteesche taal als ge-
rechtstaal.
Zij hebben den rechters medegedeeld, dat
zij heden, den dag waarop de hoogere gerech
telijke instanties hun werkzaamheden aanvan
gen, geen enkele zitting zullen bijwonen.
De arbeiderspartij juicht daarentegen de in
voering van het Malteesch bij het gerecht ten
zeerste toe, en noemde den dag van gisteren
een voor Malta beteekenisvollen dag.
LUIK, 2 Oct. (Reuter) In de gisteravond ge
houden zitting van den gemeenteraad van Luik
deelde de burgemeester mede, dat de stad Luik
zich gedwongen ziet, gedurende de maand Oc
tober haar betalingen op te schorten, aange
zien zij er niet in is geslaagd, een nieuw voor
schot te verkrijgen op de leening, waarom zij
de stedelijke bank heeft verzocht.
I
^LTIJU>
Stand op Dinsdag 1 uur n.m.: 757.4
Vorige stand: 762.7