Belgisch stoomschip vergaan
ftakltek's
EEH LUST
k A
Het nieuws van heden
Schietpartijen te
Madrid
SLECHTS ÉÉN GEREDDE
De „Conté Grande"
te Rio de Janeiro
Britsche politici
verrast
DE BAROMETER
De Lindbergh-zaak
ONRUST IN OOSTENRIJK
Broodfabrieken
NORTH A STATE
É£- altijo
goed ^JKa
VEREEN IGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen per week 25 cent;
per kwartaal f 3.25; per post, per
kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DACBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
VRIJDAG 5 OCTOBER 1934
Avondblad
ZEVEN EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 1897*
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
ln donkeren nacht speelde zich
op de Noordzee een drama af,
waarbij helaas geen hulp
geboden kon worden
Negen menschen zijn
omgekomen
Stuurloos
Reddingsboot had zwaren tocht
Veel wrakhout
Verwacht wordt dat de regeering
den staat van beleg zal
afkondigen
Talrijke arrestaties
De verkiezingsstrijd in
Frankrijk
Incidenten te Toulon en Beauvais
Amerika verwacht weinig
resultaat
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN
Andere reddingspogingen
Gezagvoerder gered
Verdachte Hauptmann steeds meer
in het nauw gedreven
Koningsverkiezing bij
Poolsche zigeuners
Het Weer[iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiini|
Nieuw opstandplant ontdekt
te Weenen
De vlootconferentie te
Londen
Op den Koekelberg te Brussel is de groote nationale basiliek van België in aan
bouw, welke toegewijd wordt aan het H. Hart. Een maquette van het bouwwerk,
dat een der grootste tempels der Christenheid zal worden
HAARLEM, HEEMSTEDE, BLOEMENDAAL
De Douglasmachinedie deelneemt aan de Melbourne-race, bracht een bezoek aan
het vliegveld Tempelhof bij Berlijn, waar zij sterk de aandacht trok
FRANKEN's MELKBROOD.
Het is zoo goedkoop.
En dan die kwaliteit
Zooals mijn jongen groeit van
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Op de Noordzee, ten Noordwes
ten van vuurschip „Haaks", onge
veer anderhalven zeemijl hiervan
verwijderd, is Donderdagavond tij
dens den hevigen Zuidwester-storm
een scheepsramp gebeurd.
Een onbekend stoomschip is hier
met man en muis vergaan nadat ver
geefs getracht was van den Helder
uit hulp te verleenen.
Omstreeks acht uur Donderdagavond werd
op het vuurschip „Haaks" waargenomen, dat
op genoemden afstand een vuurpijl door een
in nood verkeerend schip werd afgegeven. On
middellijk werd het bericht van ait noodsein
doorgegeven naar de kustwacht te Den Helder,
vanwaar onmiddellijk hulp werd gezonden. De
motorreddingboot „Dorus Rijkers" van de
Noord-Zuid-Hollandsche jpedding Maatschap
pij en de sleepboot „Utrecht" van het Bu
reau Wijsmuller, vertrokken onmiddellijk ter
assistentie.
Het werd een zeer zware tocht, die he
laas geen resultaat heeft opgeleverd. Toen
de reddingsboot door het Molengat naar
buiten voer, en tegen de zeer hooge zeeën
worstelde om de plaats des onheils te be
reiken, werden op het vuurschip „Haaks"
roode lichten boven elkaar waargenomen,
hetgeen beteekent dat het schip stuurloos
was. Voortdurend werden nog vuurpijlen
afgeschoten.
Dank zij het feit, dat de „Dorus Rijkers" een
installatie voor draadlooze telefonie aan boord
heeft, kon schipper C. Bot voortdurend van
Den Helder uit op de hoogte worden gehouden
van de berichten, die via het vuurschip „Haks"
werden ontvangen. Gemeld werd, dat zich in
de buurt van het in nood verkeerde schip ?en
groote stoomboot bevond, die echter tengevolge
van de hooge zeeën niet bij het schip kon
komen, noch sloepen kon uitzetten.
Ongeveer een half uur voordat
de „Dorus Rijkers" bijna tegelijk
met de sleepboot „Utrecht" op de
plaats van de ramp aankwam, zag
men een laatsten vuurpijl afschieten
en daarna verdwenen de roode lich
ten in de zee.
Toen men na een half uur ter
plaatse kwam, was niets meer van
het in nood verkeerd hebbend schip
te zien. Aangenomen moet worden
dat het onbekende vaartuig, ver
moedelijk een klein zeeschip, met
man en muis is vergaan.
Eenigen tijd werd nog op de plaats des on
heils rondgevaren, doch toen men niets vond
werd in overleg met de plaatselijke commissie
van de Noord-Zuid Hoilandsche Reddingmaat
schappij te Den Helder besloten naar Den Hel
der terug te keeren.
Om kwart over twee vannacht werd de te
rugtocht aanvaard en om half vijf hedenoch
tend liepen de „Dorus Rijkers" en de „Utrecht"
de haven van Nieuwendiep weer binnen.
Schipper Bot van de „Dorus Rijkers", die voor
geen kleintje vervaard is, en die niet gauw
spreekt van moeilijke tochten, verklaarde na
terugkeer, dat hij en de vijf andere leden van
de bemanning der reddingsboot een zeer zwa
ren tocht hadden gehad en tegen ongekend
hooge zeeën hebben moeten strijden. Ondanks
dit, hadden zij echter doorgezet om te trach
ten de in nood verkeerenden te redden. De be
manning der reddingsboot betreurde dat haar
tocht vergeefs was geweest.
Volgens rapport van een later gepasseerd
Duitsch stoomschip heeft dit in de omgeving
van de plaats van de ramp veel wrakhout aan
getroffen.
Omtrent de nationaliteit van het gezonken
schip is niets bekend.
Het laatste bericht omtrent den ondergang
van het onbekende stoomschip nabij het vuur
schip „Haaks" is afkomstig van het Duitsche
stoomschip „Rhein", dat rapporteerde bij het
aanbreken van den dag op de plaats des on
heils veel wrakhout te hebben waargenomen.
Dit warkhout droeg echter geen enkel kenmerk
van nationaliteit of naam.
De laatste uren aan boord van het onbe
kende vaartuig, dat in den donkeren nacht,
met hulp op korten afstand, moeten ver
schrikkelijk geweest zijn. Van 8.05 uur Don
derdagavond af tot na middernacht werden
voortdurend vuurpijlen en flambouwen aan
gestoken.
Hét in nood verkeerende schip was op niet
meer dan 1 of li/2 mijl afstand van het vuur
schip „Haaks". Voor zoover men aan boord van
MADRID, 5 Oct. (Reuter Na de afkon
diging der algemeene staking slonk te Ma
drid het taxi- en tramverkeer geleidelijk.
Bijna tegelijkertijd kwamen uit verschil
lende deelen van de stad berichten over
schietpartijen tusschen de politie en de ar
beiders.
De botsingen duurden in de vroege echtend-
uren nog voort en hadden toen reeds drie doo-
den geëischt. Bovendien zouden veie personen
gewond zijn. De politie verrichtte ongeveer 200
arrestaties en nam vrij groote voorraden wa
pens en munitie in beslag
Het gerucht gaat, dat de regeering den staat
van beleg wil afkondigen: reeds is in geheel
Spanje een censuur in ge voer j en slechts twee
of drie rechtsche bladen zijn hedenochtend ver
schenen.
In een vergadering van den ministerraad ver
klaarde de minister van binnenlan.tsche zaken,
dat alle maatregelen zijn genomen om den toe
stand het hoofd te bieden.
Ook in Catalonië is de algemeene staking af
gekondigd, doch hier hebber zich nog geen
onregelmatigheden voorgeoaan, doch de auto
riteiten zijn op hun hoede.
Azana en Companys hebben een langdurig-,
conferentie gehad, aan welk onderhoud veel
waarde wordt gehecht.
Companys acht den toestand zeer ernstig.
Nader wordt nog gemeld, dat Madrid van
morgen een doode staa lijkt Zoowel het
verkeer van de trams als van' den onder
grond is volledig gestaakt en men vreest,
dat ook de vitale bedrijven ui den loop van
den dag zullen worden stcpgezet Het is
uiterst moeilijk nog tele<oh:sche verbindin
gen met het buitenland te krijgen. Voorts
verwacht men, dat de Kranten niet meer
zullenverschijnen.
In verscheidene steden van Spanje is de al
gemeene staking doorgevoerd, o.a. te Sevilla
en Cordova.
Volgens nog niet bevestigde geruchten heb
ben ernstige onlusten plaats gehad te Barcelona.
In de provincie Asturië zijn de telefonische
verbindingen verbroken.
PARIJS, 5 October. (Reuter). In een verga
dering van neo-socialistische kiezers- te Toulon
werd een arbeider, die een rede tegen dtn can-
didaat der neo-socialisten houden wilde, uitge
floten. Uit woede hierover trok hij een revolver
en loste verscheidene schoten, die weliswaar
niemand troffen, doch een paniek veroorzaak
ten, waarbij verschillende aanwezigen gewr.nd
werden.
Tot een incident kwam het eveneens in een
plaatsje bij Beauvais, waar de sociai-stisehe af
gevaardigde Uhry, die het woord genomen had.
door politieke tegenstanders werd geslagen
Bij de vechtpartij, die daarop ontstond wer
den verschillende personen, waaronder Uhry
zelf, gewond.
WASHINGTON, 5 Oct. (Reuter) Behalve
Norman Davis, is de chef van den Amerilen
Staf, admiraal Stanley, benoemd tot vertegen
woordiger van Amerika bij de Londensche
vlootbesprekingen.
In Amerikaansche marinekringen is men van
meening, dat de Amerikaansche vloot in staat
zijn evt. in te grijpen bij verwikkelingen in
Oost-Azië, vooral, wanneer men Japan de vrije
hand zou laten en geen belang zou hebben bij
de Japansche concurrentie in Nederland-Indië.
In verband met uitingen door Stanley in de
laatste maanden gedaan, gelooft men, dat de
Ver. Staten principieel willen vasthouden aan
de vlootmachtsverhouding zooals deze is neer
gelegd in de verdragen van Washington en
Londen en dat men zich alleen dan zou kun
nen vereenigen met een begrensde verhooging
van Japan's verhoudingscijfer. wanneer Japan
zich bereid zou verklaren tot een werkelijke
ontwapening.
Noch op het departement van buitenland-
sche zaken, noch op dat van Marine heeft
men hooge verwachtingen van het te verwach
ten resultaat van de Londensche conferentie
BELGISCH STOOMSCHIP NABIJ HET
VUURSCHIP „HAAKS" VERGAAN. DE
KAPITEIN GERED; NEGEN LEDEN DER
BEMANNING OMGEKOMEN.
Joego-SIavisch koningspaar naar Frankrijk ver
trokken.
Italiaansche koning vertrekt 21 Oct. naar So-
mali-land.
Britsche politici moeten afschriften van offi-
cieele documenten inleveren.
De algemeene staking te Madrid. Hevige schiet
partijen; dooden en gewonden, talrijke arresta
ties.
Nieuw opstandplan te Weenen ontdekt.
De nieuwe spelling zou in Indië eerst 1 Augus
tus 1935 ingevoerd worden.
Soepelheid bij het verlenen van invoervergun
ningen.
O
BUENOS AIRES, 5 Oct. (Eig. bericht) De
Kardinaal-Legaat aan boord van de „Conté
Grande" zal morgenochtend te ongeveer vijf
uur te Rio de Janeiro aankomen.
De Kardinaal-Legaat zal waarschijnlijk niet
aan land gaan of hoogstens voor een korte
niet-officieele bezichtiging der stad.
Naar te Buenos Aires verluidt zijn er in de
buitenlandsche pers berichten verspreid over
stakingen die door socialistische en communis
tische leden in Argentinië georganiseerd zouden
zijn.
Deze berichten vinden geenerlei bevestiging
in de feiten.
De geestdrift van de Congresstad wordt door
geen enkelen wanklank verstoord.
LONDEN, 5 October. (Reuter). De „News
Chronicle" doet mededeeling van een offici°e'en
maatregel, die in politieke kringen groot opzien
zal baren, alleen reeds omdat de bewuste
maatregel in strijd is met bestaanae politieke
gebruiken.
Volgens het blad is aan alle politici, dia van
af 1919 als minister werkzaam zijn geweest, net
verzoek gericht, alle in nun bezit zijnde af
schriften van officieele stukken in te leve:en;
in de gevallen, waar de voormalige minister :n-
tusschen overleden is, hebben de erfgenamen
een dergelijk verzoek ontvangen.
De origineelen der officieele stukaen worcen
alle tezamen in Downing Street bewaard Ieder
minister ontvangt echter tijdens zijn ambts
periode van ieder document 'n afschrift da' njj
in den regel ook na zijn aftreden öewaart
Tot dusver heeft men dit steeds tegenover °en
minister als unfair bescnouwd. Door den voor
genomen maatregel zullen ongeveer 100 per
soonlijkheden worden getroffen, o.a Lloyd
George, Churchill, Sir Herbert Samuell. trtbur
Henderson, Sir Austin Chamberlain en Sir Ro
bert Hoare.
Stand op Vrijdag 1 uur n.m.: 751.5
Vorige stand: 743.2
dit vuurschip heeft kunnen waarnemen,-schijnt
het gezonken schip gedurende eenigen tijd op
zijn zij te hebben rondgedreven. De redding
boot „Dorus Rijkers" heeft den afstand van
Den Helder naar de plaats des onheils, onge
veer 15 mijl, gezien de omstandigheden zeer
vlug afgelegd. De omstandigheden waren bui
tengewoon moeilijk. In den Zuidwesterstorm
kwamen zware buien voor met windkracht 9.
Eenigen tijd nadat de eerste noodseinen
waren gegeven, is het Duitsche stoomschip
„Bachara" van Hamburg op ongeveer een
mijl afstand van het in nood verkeerende
schip bijgedraaid. Groote lichten werden
buitenboord gehangen en men schijnt po
gingen te hebben willen doen om hulp te
verleenen, pogingen, welke ook aan boord
van het gezonken vaartuig moeten zijn op
gemerkt. De zee was echter te hoog. De
„Bachara" durfde niet dichter bij het in
nood verkeerende schip te komen en red
dingssloepen konden niet worden uitgezet.
Toen het schip was ondergegaan, heeft de
„Bachara" zijn reis voortgezet.
De bemanning van de „Dorus Rijkers", be
staande uit schipper, machinist, stuurman en
drie „opstappers", was na den -zwaren tocht
zeer vermoeid.
In den loop van den ochtend zou schipper
Bot rapport van zijn tocht aan den loodscom-
missaris uitbrengen.
Het Duitsche stoomschip „Wil-
denfels" rapporteerde aan het
Loodswezen te Den Helder, dat het
Belgische stoomschip „Charles José"
gezonken is vier mijl Westelijk van
het lichtschip „Haaks" te 23 uur
Greenwich tijd.
Het stoomschip „Wildenfels"
heeft op 53 graden 10 min. N. B.
en 4 gr. 33 min. O. L. een boot ge
borgen, waarin zich één man be
vond. Een andere boot, waarin zich
negen leden der bemanning van het
gezonken stoomschip bevinden,
wordt nog vermist.
Het Duitsche stoomschip „Rhèin"
heeft een reddingsboei gezien en
negen deelen van het wrak. Om 6
uur hedenochtend werd het laatste
hulpgeroep gehoord. Waarschijnlijk
zijn negen man omgekomen.
Nader vernemen wij op het bureau van het
loodswezen te Den Helder, dat de eenige ge
redde de gezagvoerder van het schip is. Hij
werd opgepikt door het 10.000 ton metende
Duitsche stoomscahip „Bachatin", dat naar Ham
burg is gevaren.
Andere berichten noemen het stoomschin
„Wildenfell" of „Rhein".
Het vergane schip maakte om 21.35 uur
Donderdagavond vlagsein, waarna met
flambouwen seinen werden gegeven. De be
manning is toen op den gezagvoerder na
in de reddingsboot gegaan, waarna de
„Charles José" in Noord-Westelijke richting
afdreef. Voor dat het schip zonk, wist de
kapitein in een jol te ontkomen.
Dat de sloep met de negen *eden der
bemanning gezonken is, wordt geconclu
deerd uit het vinden van een reddingsboei
en eenige wrakstukken, die door een der
hulpbiedende schepen gezien zijn.
De sleepboot „Utrecht" is om 4 uur van nacht
en de „Dorus Rijkers" even later te Nieuwediep
teruggekeerd. De reddingspogingen schijnen be
moeilijkt te zijn door de drukke scheepvaart,
waardoor veel lichten op de zee schenen; geen
der schepen gaf echter seinen.
Het feit, dat het schip vergaan is op 37 K M
van uit de kust, is oorzaak, dat eerst weinig
berichten binnenkwamen.
De „Charles José" is een oud Belgisch stoom
schip van slechts 551 bruto ton, gebouwd
in 1899.
NEW YORK, 5 October De autoriteiten
zijn van meening dat de ontwikkeling van de
laatste 24 uur het mogelijk maakt, Bruno
Hauptmann thans te vervolgen voor de ont
voering van en den moord op het zoontje van
de Lindberghs. M enzou weer nieuwe vondsten
hebben gedaan, die belastend voor Hauptmann
zijn, o.a. zou in de struiken langs een der auto
wegen in de omgeving van het huis van Lind
bergh een koffer zijn gevonden, die eigendom
van Hauptmann zou zijn geweest en waarin
men eenige Engelsche-Duitsche woordenboe
ken heeft gevonden.
Verder heeft een zekere Russell, momenteel
gedetineerd in de gevangenis te East Cambrid
ge verklaard, dat Hauptmann hem in 1930 ge
holpen heeft uit dé gevangenis te West Chester
in den staat New-York te ontvluchten.
Russell was een intiem vriend van Haupt
mann en Prisch, doch hij weigerde meer uit te
laten uit vrees voor represailles.
WARSCHAU, 5 October Onder de Pool
sche zigeuners wordt momenteel een hevige
propaganda-strijd gevoerd tusschen twee par
tijen voor de keuze van een nieuwen „koning".
Van de 30 duizend zigeuners, die op de wereld
zouden leven, woont ongeveer een derde deel
in Polen.
Deze Poolsche zigeuners, die zich als een
afzonderlijke volksgroep beschouwen, leven in
vijandschap met de ziegeuners van andere lan
den en wanneer vreemde zigeuners de Poolsche
grens overtrekken, ontstaat meestal een ver
bitterde strijd. Deze wordt in den regel o.a. ge
voerd door aangifte bij de politie van alle mo
gelijke overtredingen. Al staan de Poolsche zi
geuners ook juridisch onder de Poolsche staats
wetten, zij hebben hun eigen grondwet, hun
eigen wetten en hun eigen rechtspraak, die ge
leid 'wordt door een koning, die meestal nabij
Warschau zijn vaste verblijfplaats heeft en
voor vijf jaar gekozen wordt. Ondanks de ver
kiesbaarheid van den koning is er slechts één,
zij het ook zeer uitgebreide familie, Kwiek ge
naamd, waaruit steeds de koning gekozen
wordt. Ook bij den verkiezingsstrijd van dit
jaar gaat het om twee neven Kwiek, die beiden
candidaat zijn voor de functie van „koning"
1 VERWACHTING: Meest matige, tij- 1
S delijk wellicht nog krachtige wind uit
EE Westelijke richtingen, half tot zwaarbe-
EE wolkt, kans op enkele regenbuien, weinig EE
EE verandering in temperatuur.
Hoogste stand: 766.5 te Haparanda.
H Laagste stand: 734.6 te Lerwick.
1 STORM WAARSCHUWINGSDIENST
EE Van de Bilt geseind, hedenmorgen om EE
S 9.50 uur aan alle posten: Stormsein EE
H neerhalen. Bljjft op uw hoede.
EE Zon op 7.08 onder 6.29 - Licht op 6.59
j= Maan op v.m. 3.30 onder nam. 5.10
EE 8 October N. M.
IiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiuuiiiiiiiiiKniiiiiiiiiiiii
WEENEN, 5 October Naar de „Telegraaf"
verneemt heeft de politie heden tot in details
plannen ontdekt voor een opstand van revo-
lutionnaire socialisten, die sinds eenige maan
den een nieuwe organisatie hadden gevormd
uit het extremistische gedeelte der vroegere
sociaal-democratie. De plannen, die voor Wee
nen, Linz, Innsbruck en Graz waren opgesteld,
waren zoo gedetailleerd, dat zelfs de opstelling
der afzonderlijke machinegeweren was vast
gesteld. Talrijke arrestaties zijn verricht.
Ondanks de officieele tegenspraken blijven
de geruchten aanhouden omtrent komende
wijzigingen in het Kabinet, die het gevolg zou
den zijn van onoverbrugbare meeningsver-
schillen.
Prins Starhemberg zou voorstander zijn van
een sterke oriëntatie der Oostenrijksche poli
tiek naar die van Italië, terwijl majoor Fey
zou aandringen op een zoo spoedig mogelijke
verzoening met Duitschland.
In verband hiermede zou volgens de geruch
ten Fey, die in het Kabinet geen meerderheid
heeft, binnenkort zijn ontslag nemen en belast
worden met de functie van gezant te Boeda
pest of Rome.
-
Het Japansche vlootplan tot beperking van
het global-tonnage van kruisers heeft in de
Vereenigde Staten zooveel ongerustheid ver
wekt, dat men hier liever alle verdragen wil
afschaffen, dan het Japansche plan aan te
nemen.
