9 Mussolini's rede te Milaan De „Conté Grande" heden te Buenos Aires Lerroux den toestand meester ZELFBEWUSTE POLITIEK Vrede of Oorlog Het proces tegen Hauptmann GROOTSCHE ONTVANGST IN ENKELE STEDEN NOG SCHERMUTSELINGEN Het nieuws van heden Lloyd George over den oorlog DE BAROMETER VEREENIG DE KATHOLIEKE PERS BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling DINSDAG 9 OCTOBER 1934 Avondblad DACBLAD UITCECEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 Mussolini AMERIKAANSCHE VLOOT- BASIS OP DE ALEOETEN De plaats onder Westwoud, waar Zondag een auto met 25 Amsterdamsche hengelaars tegen een boom reed Het WeeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiH^ Waarschijnlijk veroordeeld tot den electrischen stoel Ontbinding Grieksche Kamer 11 Nov. nieuwe verkiesingen? Indrukwekkende plechtigheid aan boord van het Kardinaalschip tot dank voor de goede reis Koortsachtige opwin ding in de hoofdstad De premier zal niet voor de scherp ste maatregelen terugschrik ken als behoud der repu bliek dit eischt Afrikaansche infanterie te Barcelona Aanslag op munitie depot te Weenen DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN BLADZIJDEN „Alleen de christelijke kerken kunnen hem nog voorkomen Lloyd George Koning Alexander te Marseille Grootsche ontvangst Reichspost tegen von Papen '^twwwwuv mill/// t^l SIORTH altijd NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ZEVEN EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18985 Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek De troebelen in Spanje hebben de open bare aandacht te veel afgeleid van de hcogstbelangrijke rede, welke de „Duce", hoog verheven staande voor het grijze front van de kant-fijn gebeeldhouwe kathedraal van Milaan, heeft gehouden tot, naar schatting, een half millioen enthousiaste toehoorders. Deze rede is niet zoozeer van belang, omdat Musso lini voor de zooveelste maal het doodvonnis uitsprak over het liberale kapitalisme en een algeheele overwinning van het fascisme in de wereld voorspelde, maar omdat hij daarin dui delijk te kennen gaf, welk standpunt Italië in neemt ten aanzien van de internationale poli tiek. De Duce toonde zich terdege bewust van de groote rol, welke Italië op het oogenblik in de politiek van Europa speelt, en trachtte niet te maskeeren, dat het daar naar omstandighe den profijt van zou weten te trekken. Uitgaande van de noodzakelijkheid van rust en vrede voor Italië om zijn corporatieven opbouw te vol tooien en van de totale mislukking der ontwa peningsconferentie kwam hij tot de tweeledige conclusie, dat Italië den vrede wil, maar den oorlog eventueel niet zal schuwen. Italië is be reid tot vriendschap, maar zoo noodig ook tot vijandschap. Het houdt met alle mogelijkheden rekening. En daar oorlog een dier mogelijkhe den is (heeft Mussolini na de manoeuvres van af het stalen pantser van een tank niet ver kondigd, dat de ooriog het laatste cassatie-hof voor geschillen tusschen volkeren zal blijven?) heeft de „Duce" bepaald, dat de Italianen van hun achtste levensjaar tot aan hun vijf-en- vijftigste levensjaar dienstbaar zullen zijn in een militair systeem, dat hen zal maken tot een volk van soldaten. In zijn gedachtengang bestaat de beste garantie voor het handhaven van den vrede in het zoo hoog mogelijk opvoe ren van de nationale weerbaarheid. Als prin cipe is deze machtstheorie onjuist, want solda- téhvolkeren bedreigen door hun bestaan alleen reeds het leven van den vrede. Gezien den toe stand van het oogenblik evenwel moet men erkennen, dat het een gebiedende eisch is uit zelfbehoud mee te doen aan den waanzinnigen bewapeningswedloop, en deze erkenning houdt tevens in, dat het met den vrede uiterst ha chelijk gesteld is. Mussolini is ëén man en een politicus, die niet van halve maatregelen, com promissen en halfslachtige toestanden houdt. Hij wil zijn buren classificeeren onder de cate gorieën: vrienden of vijanden. Andere nuances erkent hij niet. Dat hij de Joego-Slaven niet onder zijn vrienden rekent, heeft hij duidelijk te verstaan gegeven. De verhouding tusschen Joego-Slavië en Italië, die sinds den oor log vrij gespannen is gebleven, is den laat- sten tijd zeer toegespitst. Het eigenmach tig optreden van Italië ten gunste van de bedreigde onafhankelijkheid van Oostenrijk heeft in Joego-Slavië veel kwaad bloed gezet, en het opgekropt gemoed heeft zich geuit in felle perscampagnes. Naarmate Italië zich ontstemd van het Oostenrijk belagende natio- naal-socialistische Duitschland afwendde, zocht Joego-Slavië met het Derde Rijk contact en gaf het zich moeite om met Bulgarije, waar Italië door middel van de Macedonische terro risten invloed trachtte uit te oefenen om een samengaan van Bulgarije met de Balkanstaten te verhinderen en de veete met Joego-Slavië warm te houden, tot een vergelijk te komen. De als revisionisten aan de zijde van hun vroegere Duitsche bondgenooten staande Bul garen hebben een einde gemaakt aan de ge welddaden der Macedoniërs en daardoor is een zichtbare toenadering tusschen hen en de Joego- Slaven ontstaan, welke tot uiting is gekomen in de met veel vertoon van hartelijkheid over en weer gebrachte koninklijke i bezoeken. De wrijving tusschen Joego-Slavië en het nog al tijd met begeerige oogen naar de overzijde van de Adriatische zee kijkende Italië vormt een moeilijk te overwinnen hinderpaal voor een toe nadering van Italië tot Frankrijk en de Kleine Entente, hoezeer deze allen ook de onafhanke- lijkheid van Oostenrijk gehandhaafd wenschen te zien. Barthou wil bij het aanstaande bezoek van het Joego-Slavische koningspaar aan Pa rijs trachten den ietwat losgeraakten steen in het politieke bouwwerk der Kleine Entente, Joego-Slavië, weer vast te metselen en de ver standhouding tusschen Italië en het op Oos- tenrijksch Karinthië beluste Joego-Slavië te verbeteren. Mocht hem dit gelukken, hetgeen te betwijfelen is, dan zouden de verbeterde be trekkingen tusschen Frankrijk en Italië, welke Mussolini met reserve en voorzichtigheid sig naleerde, kunnen leiden tot een actieve samen werking. Italië wil Duitschland niet uitschake len uit de ontwikkeling der Europeesche poli tiek, en betreurt het, dat „sommige Duitsche kringen" zelf het Derde Rijk schijnen te willen uitschakelen. Sinds den dood van Dollfuss zijn de gevoelens van den Duce voor Adolf Hitler beneden het nulpunt gedaald, maar, wanneer de Duitsche nationaal-socialisten niet enkel met looze woorden, maar ook metterdaad wil len afzien van het belagen van Oostenrijks on afhankelijkheid, kan de vroegere sympathie wel weer herleven. In dit verband is het van belang, dat Von Papen eindelijk te Weenen zijn diplo matieke werkzaamheden op zich heeft genomen. Er gaan geruchten, dat de te Rome terug ge keerde Duitsche gezant Mussoiini een tienjarig pact zou willen aanbieden, waardoor de Oos- tenrijksche kwestie evenals het probleem van den Poolschen corridor voorloopig zou worden op. geschort en de voornaamste drijfveer voor Ita lië om toenadering tot Frankrijk te zoeken zou komen te vervallen. In aansluiting daarmee wordt beweerd, dat Schuschnigg met den nieu wen leider der gematigde Oostenrijksche natio nalisten, von Rheinthaler, onderhandelt en dat von Rheinthaler een nog al ultimatieve rege ling zou hebben voorgesteld, waarbij officieel Oostenrijks onafhankelijkheid zou worden ge waarborgd, maar praetisch toch het nationaal- socialisme in Oostenrijk een actieve rol in de regeering zou gaan spelen en een vrijwillige gelijkschakeling in de toekomst zou kunnen voorbereiden. De ,,Heimwehren" zouden zich te gen een dergelijk vergelijk verzetten. Wat van dit alles waar is of niet, valt moeilijk te zeg gen. Zeker is, dat Mussolini in zijn groote rede alle deuren, zoowel die naar Frankrijk en Duitschland, als die naar Joego-Slavië heeft opengehouden. Door welke Italië eventueel gaan zal, zal afhangen van hetgeen de verschillende mogendheden het willen bieden. Italië blijft staan op Oostenrijks onafhankelijkheid en op de mogelijkheid van een herziening der ver dragen. Wie Mussolini's gunst wil winnen, zal deze twee eischen tot op voldoende hoogte heb ben te eerbiedigen. LONDEN, 9 Oct. (Reuter). De ..Daily Tele graph" verneemt, dat de Vereenigde Staten be sloten hebben een machtige vloot-basis te bou wen te Dutch Harbour op de Aleoeten. 1 VERWACHTING: Zwakke tot ma- j| tig en Noord-Westelijke tot Zuid-Weste- lijken wind, nevelig tot half bewolkt, weinig of geen neerslag; kouder des nachts, overdag iets warmer. g Hoogste stand: 772.5 te Best. Ej Laagste stand: 746.5 te Ingö. Zon op 6.15, onder 5.20. Licht op 5.50. Maan op v.m. 7.26, onder n.m. 5.00 5 Maandag 15 Oct. Eerste Kwartier 7.49 n.m. j§ ililllllllllllllllllllllltnillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllli NEW YORK, 9 Oct. (V.D.) De uit 20 mannen en 3 vrouwen bestaande jury van de rechtbank te Flemington in den staat New Jersey heeft besloten over te gaan tot het indienen van een officieele aanklacht tegen Bruno Hauptmann, die ervan beschuldigd wordt het zoontje van den vlieger Lindbergh te hebben ontvoerd en ver moord. De staatsjustitie van New Jersey ver wacht, dat een proces, op deze beschuldigingen ingesteld, voor deze jury tot resultaat zal heb ben, dat Hauptmann zal worden veroordeeld tot den electrischen stoel. De procureur-generaal van New Jersey, David Wilentz, heeft stappen gedaan om Hauptmann, die nog steeds in de Bronx-gevangenis te New York vertoeft, uitgeleverd te krijgen. De procu reur-generaal van den staat New York, Samuel Foley, verklaarde dat hij het mogelijke zou doen om de uitlevering van Hauptmann te bespoe digen. Van de zijde der politie in New Jersey wordt thans medegedeeld, dat Lindbergh Hauptmann's stem heeft herkend als die van den man op het Bronx-kerkhof, wien dr. John Condon des nachts het losgeld van 50.000 dollar over handigde. ATHENE, 9 Oct. (Reuter). De president der republiek, Zaimis, is er niet in geslaagd het con flict bij te leggen, dat in verband met de aanne ming van de nieuwe kieswet is gerezen tusschen het kabinet Tsaldaris en de oppositie in het par lement, waarachter Venezelos staat. Tsaldaris heeft aangekondigd, dat hij de nieu we kieswet zal afkondigen, al zijn de noodige parlementaire en constitutioneele procedures niet vervuld. In den loop van deze week wordt de Kamer ontbonden; nieuwe verkiezingen zullen waar schijnlijk li November worden gehouden. BUENOS AIRES, 9 Oct. (Eig. ber.) Hedenmiddag half 4 (8 uur 's avonds Ne- derlandsche tijd) zal de „Conté Grande" de haven van Buenos Aires binnenloopen. De president zal temidden van de hoogste Kerkelijke en staatsautoriteiten aan de havenkade aanwezig zijn om den Pauselij ken legaat te begroeten. De Argentijnsche oorlogsvloot Is in de haven geconcentreerd en geeft met haar licht grijze tinten en wimpels aan de haven een grootsch en feestelijk aanzien. De geheele stad verkeert in koortsachtige opwinding. De vreemdelingen, wier aantal reeds de 200.000 te boven gaat, vullen de straten en kerken. Z. Em. Kardinaal Pacelli zal met de eerbe wijzen verschuldigd aan een buitenlandsch staatshoofd ontvangen worden. MADRID, 9 Oct. (Reuter). Het kabinet-Lerroux zal heden voor de Cortes treden. Op de vergadering van den ministerraad, die tot mid dernacht heeft geduurd, is besloten, dat Lerroux niet zal terugschrikken voor de scherpste maatregelen, wan neer het behoud van de Spaansche republiek zulks zou eischen. De guerilla der Socialisten, noch welke andere terroristische actie, zal de regeering uit haar koers brengen. In een verklaring ten overstaan van journalisten afgelegd, heeft Lerroux gezegd, dat hij vastbesloten was, met groote voortvarendheid ge bruik te maken van de hem ten dienste staande middelen tot het handhaven van het gezag van den staat. De Spaansche regeering heeft in den afge- loopen nacht de mobilisatie gelast van al het spoorwegpersoneel tusschen 20 en 38 jaar. De stakers, die aan dezen opioep geen gehoor ge ven en niet aan het mobilisatiebevel voldoen, zullen beschouwd worden als deserteurs in oor logstijd, die voor een krijgsraad terecht moeten staan. Door dezen drastischen maatregel hoopt de regeering de spoorwegstaking te breken. De rebellen in Asturië trekken zich langza merhand terug. In de buitenwijken van Oviedo wordt nog tegenstand geboden. De regeering gelooft, dat de Socialisten 40 millioen Peseta's hebben uitgegeven om de re volutie voor te bereiden. De Minister van Binnenlandsche Zaken ver klaart het volgende: De revolutie is volkomen mislukt De socia listen zijn er niet in geslaagd, te Madrid de macht in handen te krijgen. Alleen enkele afzonderlijke opstandige groepen rondom Oviedo blijven nog wanordelijkheden verwekken. Het kabinet heeft den autoriteiten verzocht, de processen voor den krijgsraad met spoed af te handelen. Het ontwerp voor de be grooting zal morgen worden bekend gemaakt. In verscheidene wijken van Madrid hielden de schermutselingen en vuurgevechten vannacht aan. Het aantal slachtoffers is niet bekend. Men heeft gemerkt, dat de rebellen in het b-.zit zijn van hyper-moderne wapenen. De socialistische leider en afgevaardigde in de Cortes, Jimenez, is gearresteerd. Te Sevilla zijn op verschillende punten der stad machinegeweren opgesteld. Te Bilbao zijn talrijke vuurgevechten geleverd. Vier persor.en werden gedood. De stakers hebben de fabrieken beschadigd. Te Algeciras hebben de revolutionnairen de staking uitgeroepen. Te Gijon zijn de laatrie rebellen gevlucht in de visscherswijken en heb ben zich met hun wapenen overgegeven. Te Ciudad Real heeft men Dr. Vallina gear resteerd, een bekende figuur in de Syndicalis tische beweging. Uit Barcelona is gemeld dat oud-president Companys en zijn aanhangers ter dood z'jn veroordeeld. Dit bericht wordt echter tegengesproken. Het proces tegen Companys is nog niet begonnen. De nationale arbeidsfederatie te Barcelona heeft den stakers gelast het werk te hervattan. De stad biedt weer een normaal aanzien; auto's en trams rijden weer en de oioscopen en theaters zijn weer geopend. Een regiment Afrikaansche infanterie en een bataillon van het vreemdelingenlegioen zijn heden aangekomen. Bij de onlusten te Barcelona zijn in totaal 33 personen gedood. Te Lissabon zijn eenige de regeering vijandig gezinde personen in arrest genomen waaronder verscheidene Portugeesche ieger-officieren. De telefoonverbinding met Madrid is opnieuw "estagneerd. De haven van Buenos Aires, waar de Kardinaal-Legaat hedenmiddag aankomt. Gezeten naast den president der republiek, generaal Justo, zal hij na aankomst naar de Kathedraal rijden, waar de officieele ontvangst plaats vindt. Gisterenavond om 8 uur is de „Conté Gran de" Montevideo binnengeloopen, waar zij een kort oponthoud heeft gehad. De stad had den Kardinaal Legaat een feestelijke ontvangst be reid. De minister van Buitenlandsche Zaken a. i. Ferreire en talrijke andere autoriteiten maakten den Kardinaal-Legaat him opwach ting. Vele Europeesche pelgrims zijn hier aan boord gekomen. Na een half uur is de „Conté Grande" verder gevaren op weg naar Buenos Aires. Gisterenavond heeft aan boord van het kar dinaalschip een indrukwekkende plechtigheid plaats gehad tot dank voor de gelukkige reis, Mgr. Heylen preekte in het Italiaansch, waarna een Te Deum werd gezongen om God te danken voor den behouden overtocht. Wij ontvingen heden nog de volgende tele grammen omtrent het verloop van het laatste gedeelte der reis van den Kardinaal-Legaat. Vrijdag tusschen vier en vijf uur is de „Conté Grande" Rio de Janeiro binnengestoomd. Schit terend was de aanblik van het groote Christus beeld op de Corcovada, dat de H. Vader twee jaar geleden inwijdde en tegelijk de onmete lijke lichtaureool rond het majestueuze Chris tusbeeld ontstak. Reeds hebben de pauselijke nuntius te Rio de Janeiro, een vertegenwoordiger van den reeds naar de congresstad vertrokken kardinaal-aarts bisschop van Rio de Janeiro, verder verschil lende autoriteiten van Rio de Janeiro en de leiders van de Braziliaansche katholieke actie een bezoek aan boord aangekondigd Na de H. Mis is op het dek een foto genomen van alle pelgrims met kardinaal Pacelli in het midden. Het dek was voor deze gelegenheid feestelijk versierd, met de pauselijke vlaggen en met de vlaggen van Italië, Brazilië en Ar gentinië. Kardinaal Pacelli ontving de Argentijnsche pelgrims, die hem door den Argentijnschen ge zant bij den H. Stoel werden voorgesteld, in particuliere audiëntie. De kapitein van het schip heeft beloofd de bedevaart tot het einde toe te zullen volgen. „En nog meer! Wanneer wij," aldus zeide hij, „het einddoel Buenos Aires zullen hebben bereikt zal ook de „Conté Grande" met haar bemanning aan het Congres deel nemen. Ik stel mij voor, mijn mannen in ge sloten gelederen de slotprocessie te doen bij wonen." RIO DE JANEIRO, 6 Oct. Alle pelgrims staan verstomd over de verheerlijking van God, dis zich demonstreert aan de grandioze baai van Rio. De stad is gekleed in een gouden licht en ge heel versierd met vlaggen en vaandels. Honderden booten zijn uitgevaren om den pauselijken legaat te verwelkomen. Als het schip ligt vastgemeerd, begeeft kardinaal Pa celli zich met de overige leden van de pau selijke delegatie naar het salon, waar hij de autoriteiten ontvangt. Van den wal nemen de toejuichingen geen einde en muziekcorpsen spelen afwisselend de Paushymne en het Braziliaansche volkslied. De kardinaal verschijnt tenslotte aan het geestdriftige publiek en geeft zijn zegen. WEENEN, 9 Oct. (D.N.B.) Gisteravond is in een van Weenens wijken een aanslag gepleegd op een munitiedepót der regeering. Rondom het verwoeste gebouw heeft men verscheiden com munistische vlugschriften gevonden. Sedert on geveer twee maanden heeft zich zulk een aan slag niet voorgedaan. Naar de politie mededeelt waren reeds Zondag en Zaterdag dynamiet- patronen gevonden, die echter slecht waren ge maakt en daardoor niet tot ontploffing zijn gekomen. Onder den grootsten gashouder van Weener. in het district Brigittenau, is een op een uur werk loopende bom gevonden. Was de helsche machine niet tijdig ontdekt, dan zouden 500.000 kubieke meter gas zijn ont ploft, hetgeen voor de omgeving een ramp zou hebben beteekend. Grootsche ontvangst van het Joego-SIavisch koningspaar te Marseille. Rede van Lloyd George over den oorlog Regeering-Lerroux is den toestand meester. Nog in enkele steden schermutselingen. Marechaussee, die een berucht smokkelaar liet ontsnappen, voor den krijgsraad. Gedwongen arbitrage in het landbouwconflict in Westelijk Zeeuwsch-Vlaanderen? LONDEN, 9 Oct. (Reuter). De Britsche oud premier Lloyd George heeft gisteravond het woord gevoerd op een bijeenkomst van geeste lijken te Londen. „De wereld", zoo zeide Llcyd George, „is tegenwoordig een wildernis; als wilde dieren sluiper de volken er door en grommen tegen elkaar. Elk oogencik kan een verkeerd uitgelegd ge baar of een verkeerd begrepen overeen komst ten gevolge hebben, dat zij elkaar naar de keel sprin gen, hoewel dit thans nog niet gebeurt om dat zij hun kracht nog niet hebben herwon nen. Mussolini spreekt over het oefenen var Italiaanscne kinderen in den wapenhandel: in Amerika is naar men hoort een nieuw gifgas gevonden, in Frank rijk een doodende straal en men vindt dat aües heerlijk. Te Bristol heeft het conservatieve con gres Tnet algemeene stemmen een motie aang- nomen ten gunste van de uitbreiding der bewape ning van Groot-Brittannië; in Duitsehlanc wor den, naar ik verneem, de vliegtuiebestuurcers geoefend in het bommenwerpen. Men heeft nog juist den tijd om een oorlog te voorkomen en dat kan slechts gebeuren door de christelijke kerken." PARIJS 9 Oct. (Reuter). Drie torpedojagers, twee kruisers 12 onderzeebooten en drie torpe dobooten zijn uit Marseille vertrokken om het Joego-Slavische oorlogsschip „Dubrownik" tege moet te varen en te begeleiden aan boord waar van zich koning Alexander van Joego-Slavië be vindt. Watervliegtuigen zullen boven de schepen cir kelen. Koningin Marie van Joego-Slavië is gis termorgen per trein uit Belgrado vertrokken, en zal zich te Marseille weer bij haar gemaal aan sluiten. Zij is niet aan boord van de „Dubrownik" gegaan, omdat de zee te woest was. Eenige Joego-Slavische journalisten zijn reeds aangekomen. De Fransche ministers van buitenlandsche za ken en van marine Barthou en Piétri zijn gister avond uit Parijs naar Marseille vertrokken om koning Alexander uit naam van president Le brun te verwelkomen. In een fel artikel tegen de activiteit van den Duitschen gezant te Weenen, Von Papen, schrijft de Reichspost: Deze gezant heef tzoowel te Coblenz de Saar- demonstratie als te Neurenberg het partijcon gres der nat.-socialisten bijgewoond. Hij heeft zich daardoor gestempeld tot den bondgenoot van moordenaars en niet als den vertegenwoor diger van een bevriende mogendheid, dien wij meenden te zullen ontvangen. Als Von Papen aan dergelijke politieke demonstraties meedoet, dan kan hü niet eischen, dat wij hem anders zullen beschouwen dan hij is, n.1. als een politiek persoor. r O 1 Stand op Dinsdag 1 uur n.m.: 760 Vorige stand: 764.7

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1934 | | pagina 1