Storm en onweer boven ons land
Tekort van f 75
millioen
ZADELHOFF;
Ontstemming over
de clearing
KERKGEBOUWEN WERDEN
GETROFFEN
ROOKWORST
tl.
MAANDAG 15 OCTOBER 1934
In Noord-Scharwoude is de pro
testante kerk geheel vernield;
toren der St. Dominicus
kerk te Almaar kon
behouden worden
Woeste najaarsnacht
Bewoners bijtijds ontkomen
Langs de kust
Schade aan rioolwerken
Niet uitgekeken
Te Noord-Scharwoude
Pastoor J. B. M. Timp
gehuldigd
De K.J.M.V. in het bisdom
Haarlem eeren hun
moderator
Katholieke dissidenten
onder één vaan
Zij willen den val van het
ministerie-C olijn
On- en minvermogende
tuberculoselijders
Comité tot hun ondersteuning
geïnstalleerd
DE NIEUWE KONING IN ZIJN LAND
mwmzm
l £j§ii^$pps
«Wil* fv s
De aankomst van Koning Peter II te BelgradoDe koning
stapt in zijn auto
Ook na wijzigingen en aanvullin
gen der Indische begrooting
U houdt natuurlijk ook van
echte Geldersche
Vraagt daarom Uw leverancier
het merk
DOETINCHEM
I dan eerst smult U!
Spelende kinderen op
den weg
Autobus overrijdt een zesjarig
meisje
TELEFOONVERKEER MET
ENGELAND
De* ingevoerde tariefsverlaging
Jeugdige wielrijder door auto
aangereden en gedood
Exporteurs ontevreden over de
veranderde gedragslijn der
Regeering ten opzichte
van Duitschland
Geen bedrijfsmiddelen
De zwenking der Regeering
De vraag is thans, hoe de nadeelige gevolgen
Garantie gevraagd
Hooger percentage
Vorderingen na 24 Sept.
HET JOURNAAL VAN DEN
MOORD
Blijft voor ons land verboden
INBESLAGNAME VAN
SCHILDERIJ
Tentoonstelling Budapester
Kunstkring te Maastricht
NATRIUM VERLICHTING IN
FRIESLAND
Het eerst in Tietjerksteradeel
UIT DE STAATSCOURANT
Luchtaanvallen op
Zuid-Limburg
De mijnen gebombardeerd
Avondoefening
PRIX DE ROME
Jan Hul gehuldigd
NIET MEER HET WOORD
„DUTCH"
HEVIGE VECHTPARTIJ
Sinds Zaterdag is de weerstoestand ge
heel veranderd. Uit een aanvankelijk
zwakke daling in het Noordwesten is een
diepe en nog steeds groeiende depressie
ontstaan, die snel naar de Oostzee trok
en zich Zuidoostwaarts uitbreidt, en in
verband met een belangrijk hooge druk-
gebied, dat over IJsland verscheen is de
luchttoevoer Noordelijk geworden, terwijl
de drukverschillen groot werden en op
vele plaatsen storm heerscht. Gisteravond
woei stormachtige Westelijke en Noord
westelijke wind over de Britsche Eilanden,
op de Noordzee en over Denemarken; heden
is de wind het krachtigst over DuitschJand,
maar ook op de Britsche Eilanden waait
het nog stormachtig, terwijl nagelbuien
geweldige rukwinden medebrengen. In
Oost-Duitschland is zeer zware regen ge
vallen, in Frankrijk is het ook ruw weer,
in Skandinavië loopt de wind naar Noord
oost maar is het nog niet bijzonder koud,
al is toenemen van de vorst in het Noor
den te wachten. In ieder geval is de zacht
weer-periode voorloopig ten einde.
Ook boven ons land heeft het gespookt;
storm en regen hielden den geheelen nacht
aan; gelukkig zijn er niet veel ongelukken
voorgekomen.
Vannacht te half twaalf, toen wilde
buien, vergezeld van ratelende dondersla
gen over Kennemerland dreven, is de blik
sem geslagen in den toren der St. Domini-
cuskerk aan de Laat te Alkmaar.
Eerst een kwartier na het inslaan be
merkten voorbijgangers, dat de top van
den 60 meter hoogen toren onder het kruis
begon te branden. Via de radiomelding werd
de brandweer gealarmeerd, die in zeer
korten tijd met groot materiaal aanwezig
was.
Het bleek onmogelijk, met het beschikbare
laddermateriaal buiten om over het dak bij den
vuurhaard te komen. Toen werd van binnenuit
een poging gedaan en met ware doodsverach
ting klom een aantal brandweerlieden langs
trappen en gedeeltelijk buiten om den toren
naar een punt, ongeveer 50 meter boven den
beganen grond. Aan lijnen werden toen de
slangen geheschen en toen kon er water wor
den gegeven.
De spuitgasten moesten hier in een nauwe
ruimte op een hoogst gevaarlijk punt recht
standig naar boven spuiten, terwijl het blusch-
water en het gesmolten lood op hen neervielen.
Dank zij het prachtig materiaal bij de Alk-
maarsche brandweer een der autospuiten
versterkte den druk op de waterleiding met
12 atmospheren gelukte het, het bluschwater
zoo hoog te krijgen.
Toen eenmaal water kon worden gegeven
was het gevaar spoedig bedwongen.
Inmiddels hadden de zeereerw. heer pastoor
A. Oorsprong O.P. en de kapelaans het H. Sa
crament en de heilige vaten in veiligheid ge
bracht.
Ook werden al de kerksieraden van het al
taar geborgen.
De kerk en de toren een bouwwerk van
Cuypers, dat voorkomt op de lijst van Mo
numentenzorg, bekwamen slechts weinig
schade. Ook de waterschade in de kerk
is betrekkelijk gering, zoodat vanmorgen te
zeven uur de H.H. Diensten weer gewoon
voortgang konden hebben.
Dat het hier geen groote catastrophe is ge
worden het vliegende stormweer deed eerst
het ergste vreezen dankt men aan het meer
dan schitterend werk van de Alkmaarsche
brandweer.
Zondagavond is de bliksem geslagen in de
zeer geïsoleerd staande boerderij van P. Ruiter
in den Speketerspolder onder Oude Niedorp.
De bewoners, een vader met vier kinderen,
wisten in nachtgewaad te ontkomen
Twee koeien, die reeds op stal stonden kwa
men in de vlammen om. Alles stond spoedig in
lichterlaaie. Niets kon worden gered. Verzeke
ring dekt de schade.
In IJmuiden is tijdens den storm de loods-
dienst stopgezet. Langs de geheele kust is het
ruw weer geweest, doch ernstige ongevallen
hebben zich niet voorgedaan.
De storm heeft te Scheveningen vrij aan
zienlijke schade aangebracht aan het materiaal
bij de werken van den rioolmond in de zee.
Van den vloer op den 150 M. langen steiger zijn
verscheidene deelen weggeslagen, een heikar
met lier is o.m. in zee verdwenen.
Voorts hebben enkele steigerlagers slagzij
gemaakt en zijn de electrische leidingen wegge
slagen.
De essentieele benoodigdheden zijn echter ge
spaard gebleven, zoodat de arbeid aan den
rioolmond voortgang kan vinden.
Tijdens een hevig onweer, dat zien Zondag
avond ontlastte boven Noord-Scharwoude, sloeg
de bliksem in in de Protestantsche Kerk aldaar,
tengevolge waarvan brand ontstond. Het vuur
greep snel om zich heen en voordat de brand
weer arriveerde stond de toren in lichte laaie.
Van het kerkgebouw kon niets gered worden.
Het brandde geheel uit. De brandweer moest
zich bepalen tot het nat houden van een paar
bijgebouwtjes.
Met den wind, die in hevigheid toenam en
meer en meer naar het Noorden draaide, kwam
een hevige vonkenregen naar het woningcom
plex aan de Oosterstraat van het dorp over.
De brandweer moest ook deze complexen nat
houden, waarbij zij in den regen een welkomen
bondgenoot vond.
jeugd- en jongerenorganisatie hierop ingesteld
dienen te worden omdat de steeds verder om
zich heengrijpende ontkerstening van de sa
menleving noodzakelijk maakt alle beschikbare
krachten te mobiliseeren om de wereld voor
een volkomen terugval naar het heidendom te
behoeden.
Rector Mol rekende ook hier op aller mede
werking en in het bijzonder hoopte hij aat
deze medewerking zou geschieden in volle
vriendschap en onderling vertrouwen, zooals
dat steeds gebeurd was onder de leiding van
pastoor Timp.
Na de pauze werd de Bondsdagfilm door den
heer Slegtenhorst vertoond.
Aan het slot van den avond dankte de bonds
voorzitter allen die van hun belangstelling had
den blijk gegeven en uitte de beste wenschen
voor het priesterwerk van pastoor Timp.
De K. J. M. V. in het Bisdom Haarlem heeft
dezer dagen te Leiden op officieele wijze af
scheid genomen van zijn oud-bondsmoderator,
den zeereerw. heer J. B. M. Timp, thans pas
toor te Vlissingen.
De K. J. M. V. van Nederland had tijdens
de Nationale Bestuurdersdagen dezen zomer te
Amersfoort gehouden, reeds afscheid genomen
van pastoor Timp in zijn kwaliteit als Natio
naal Verbondsmoderator.
De K. J. M. V.-ers uit het Bisdom Haarlem
wenschten echter op bijzondere wijze blijk te
geven van hun gevoelens van erkentelijkheid
en dankbaarheid voor het vele werk, dat Pas
toor Timp in de afgeloopen vier jaar voor den
katholieken jongen middenstand heeft gedaan.
Uit alle deelen van het Bisdom waren eenige
honderden K. J. M. V.-ers naar Leiden getrok
ken om van de gelegenheid gebruik te maken
persoonlijk afscheid te nemen van hun pries
terlijken vriend en geëeraen leider.
De avond werd geopend met een huldigings
toespraak door den Bondsvoorzitter, den heer
A. H. J. Lohman uit Haarlem, waarin deze ver
klaarde, dat het den K. J. M. V.-ers van het
Bisdom Haarlem een behoefte was geweest,
den rector" de hulde van hun tegenwoordig
heid te brengen, en deze hulde vergezeld te
doen gaan van een stoffelijk blijk van dank
baarheid. Namens alle K. J. M. V.-ers werd
onder daverend applaus pastoor Timp zijn por
tret aangeboden, geschilderd door den kunst
schilder H. J. Wesseling uit Haarlem. Zichtbaar
onder den indruk van deze spontane hulde,
dankte pastoor Timp zijn K.J.M.V.-ers.
Na een persoonlijk afscheid werd de nieuw
benoemde geestelijke leider, rector J. Mol, uit
den Haag, door den bondsvoorzitter officieel
geïnstalleerd.
Rector Mol bracht om te beginnen dank en
hulde aan zijn voorganger voor het verrichte
pionierswerk en sprak de verwachting uit, dat
het bondsbestuur hem op dezelfde toegewijde
wijze zou bijstaan in zijn niet gemakkelijke
taak van verderen uitbouw der K. J. M. V.
Spreker stelde er prijs op te verklaren dat de
K. J. M.. V. thans opgenomen in het groote
geheel van het katholieke mannelijke jeugd
werk in het Bisdom Haarlem, niets van zijn
zelfstandigheid zou inboeten. Onder één cen
trale leiding zullen de verschillende jeugdgroe-
peeringen gezamenlijk streven naar een zelfde
doel.
Een der voornaamste punten van het alge-
meene actie-program moet op speciaal verlan
gen van Z. H. E. Mgr. Aengenent, de Katho
lieke Actie worden.
Voor een groot deel zal de activiteit der
In September 1933 is de fusie tot stand ge
komen tusschen de R.K. Volkspartij (Mr. P.
Arts) en den Katholiek Democratischen Bond
(prof. dr. J. A. Veraart) en door deze samen
smelting ontstond de Katholiek Democratische
Partij (K.D.P.).
4 Juli 1934 hebben de K.D.P. en de Kath.
Dem. Arb. Partij (K.D.A.P.) in hun congres
principieel tot een tweede fusie besloten. Deze
fusie is sindsdien organisatorich voorbereid en
nu is het practisch ook een feit geworden in
een gemeenchappelijk congres, dat Zondag te
Utrecht is gehouden in het gebouw Casino. De
nieuwe partij zal blijven heeten K.D.P., waar
van prof. Veraart de leider is.
Nadat de fusie een feit was geworden, heeft
prof. Veraart een rede gehouden, getiteld: „De
Najaarscampagne der Democraten".
In deze rede heeft hij alle democratische
groepeeringen opgeroepen om langs zuiver par
lementaire wegen het ministerie-Colijn ten val
te brengen en te ijveren voor een democratisch
program-ministerie. Spr. pleitte voor een meer
contsructieve welvaartspolitiek en tevens voor 'n
ander belastingstelsel, dat een einde maakt aan
de verdrukking van de economisch zwakken en
de groote gezinnen, dat de gemeenschaps-las-
ten naar draagkracht verdeelt en de stelsel
matige verarming der beste volkskrachten be
let.
Op initiatief van de Nederlandsche Contröle-
vereeniging tot bestrijding van Tuberculose
heeft zich een uitgebreid comité gevormd met
het doel ter herinnering aan wijlen H. M. Ko
ningin-Moeder een stichting in het leven te
roepen voor steun aan on- en minvermogende
tubereulose-lijders.
Naast het groote comité is een klein uitge
breid comité tot stand gekomen, dat 1.1. Za
terdag door den eere-voorzitter Prof. Dr. J. R.
Slotemaker de Bruine met een rede is geïnstal
leerd.
BATAVIA, 15 October. (Aneta). Nadat
diverse wijzigingen en aanvullingen hierin
verwerkt zijn, laat de geheele begrooting
1935 voor Nederlandsch-Indië een tekort
zien van 75 millioen gulden.
Zaterdagavond is op den Eindhovenscheweg
onder de gemeente Nunen een ernstig verkeers
ongeluk gebeurd.
Het zesjarig dochtertje van den heer v. d. B.
was op den weg aan het spelen, zonder acht te
slaan op het verkeer. Plotseling werd het ge
grepen door een uit de richting Eindhoven ko
mende autobus. De chauffeur trachtte nog uit
te wijken, doch een aanrijding was niet meer te
voorkomen. Dr. Andernegg, die onmiddellijk ter
plaatse was, verleende de eerste hulp en liet 't
kind naar het ziekenhuis te Eindhoven vervoe
ren. Laat in den avond is het aldaar aan de
bekomen verwondingen overleden.
Uit het politie-onderzoek is komen vast te
staan, dat de chauffeur van de autobus geen
schuld treft.
Van de verschillende tariefsverlagingen bij de
Rijkstelefoon welke 1 October j.l. zijn inge
voerd, blijkt de verlaging van het telefoon
tarief in het verkeer met Engeland niet ten
volle bij het publiek te zijn doorgedrongen, on
danks de beteekenis, welke deze maatregel voor
het handels- en bedrijfsleven heeft.
Wij vestigen er daarom nog eens de aan-
Op den pas voltooiden verkeersweg Amster
damVelsen door den Velserpolder, heeft nabij
Velsen Zaterdagmiddag een ongeval met doode-
lijken afloop plaats gehad.
De 12-jarige G. v. Duin, wonende te IJmui
den Oost, die zijn rijwiel bij zich had, stapte,
nadat hij even had .vil gestaan aan de
linkerzijde van den hoofdweg, op zijn fiets.
Zonder te zien of de weg vrij was, stak hi;
dezen schuin naar rechts over Op dit momer.t
naderde een auto met een circa 50 K.M. vaart,
die den knaap aanreed en' tegen den grond
smakte. De jongen was op Gag dood. Direct was
medische en politioneele hulp aanwezig. Het lijk
werd naar het St. Antonius Ziekenhuis te
IJmuiden Oost vervoerd.
De Commissie inzake het betalingsverkeer met
Duitschland voor den goederenexport heeft in
een adres aan den minister van Economische
Zaken de aandacht van dezen bewindsman ge
vraagd voor de zeer ernstige bezwaren, welke
bij den geheelen Nederlandschen exporthandel
zijn gerezen tegen het op 21 September gesloten
Nederlandsch-Duitsche verdrag inzake het be
talingsverkeer.
De moeilijkheden, gerezen in verband met het
op 21 September 1934 gesloten Nederlandsch-
Duitsch verdrag inzake het betalingsverkeer be
treffen in hoofdzaak: de afwikkeling der vóór
24 September 1934 vervallen vorderingen, en de
afwikkeling van het clearingverkeer na 24 Sep
tember 1934.
Vast staat, dat naar het eenstemmige oordeel
van handel, bedrijf en bankwezen, tot op 22 Sep
tember mocht worden vertrouwd op een reali
seering binnen redelijken termijn van de door de
Duitsche schuldenaren gestorte bedragen, zulks
in chronologische volgorde van storting.
Het gewekte en door een op 16 Augustus j.l.
ten Departemente van Economische Zaken ge
houden conferentie versterkte vertrouwen is
de grondslag geweest voor de export-transacties,
die hebben plaats gevonden.
De thans getroffen regeling, in hoofdzaak hier
op neerkomende, dat van de na 24 September
1934 op de Nederlandsche clearingrekening te
storten bedragen slechts tien procent zal wor
den aangewend tot „aflossing" van onder meer
deze vorderingen heeft, op grond van welke als
hooger gewaardeerde belangen dan ook, het
gewekte vertrouwen beschaamd.
Deze zwenking in de gedragslijn van de
Regeering heeft bij den Nederlandschen han
del het vertrouwen in elk clearingsysteem on
dermijnd.
zijn weg te nemen of althans draaglijk te ma
ken.
Van Regeeringswege is medegedeeld, dat het
belang van handhaving van den export niet toe
staat alle binnenkomende betalingen in de eer
ste plaats tot aflossing van de hier bedoelde
vorderingen te doen strekken.
De Commissie erkent ten volle het
belang van handhaving van den ex
port. Zij meent echter met nadruk als
haar oordeel te moeten uitspreken, dat
de thans getroffen regeling evenmin
handhaving van den export tot gevolg
kan hebben. De meeste exporteurs im
mers kunnen, bij gebrek aan bedrijfs
middelen niet meer exporteeren, ter
wijl voor het overige alle vertrouwen
verloren is gegaan.
Evenwel: indien de Regeering van oordeel
mocht zijn, dat de getroffen regeling desondanks
in hoofdzaak zal moeten worden gehandhaafd,
dan meent de Commissie, dat aanvulling daar
van noodzakelijk is.
In de eerste plaats zal den exporteurs van Re
geeringswege behooren te worden gegeven een
nader te formuleeren garantie, dat de hun toe
komende, op Sonderkonto of Zwischenkonto's
gestorte of nog te storten bedragen hun binnen
stelle één jaar na 24 September 1934 zonder
koedsverlies volledig zullen worden uitbetaald.
Op dergelijke garanties van den Nederland
schen staat zouden de exporteurs bij de par
ticuliere bankinstellingen crediet kunnen ver
krijgen, zoodat zij niet langer van hun bedrijfs
middelen zouden zijn beroofd.
Tenslotte zouden geschillen en procedures
worden vermeden, terwijl het vertrouwen zou
herleven.
Een garantie als bovenbedoeld
zal, naar het oordeel der Commissie,
moeten worden gegeven aan alle expor
teurs, wier vorderingen niet binnen den
verwachten termijn zullen worden ge
realiseerd.
De geheele Nederlandsche exporthandel heeft
vertrouwen gekoesterd en op grond daarvan
geëxporteerd „Steun" aan slechts enkele expor
teurs kan derhalve niet op zijn plaats zijn. De
regeling zal niet moeten zijn, 'dat aan slechts
weinigen „steun" wordt gegeven, doch dat alleen
In zeer enkele uitzonderingsgevallen, waarin
niet van bona fide exporthandel sprake is ge
weest, garantie wordt onthouden.
In de tweede plaats meent de Com
missie, dat het bovenbedoelde percen
tage van tien pet. belangrijk zal moe
ten worden verhoogd.
Weliswaar zou een Regeeringsgarantie het
rechtstreeksche belang van de exporteurs bij
de hoogte van dit percentage verminderen, doch
het algemeen Nederlandsche belang, dat ge
baat zal zijn bij een zoo snel mogelijke liquida
tie van de dan gegarandeerde vorderingen, mag
niet uit het oog worden verloren.
De Commissie stelt er prijs op uitdrukke
lijk te verklaren, dat zij geenerlei garantie
vraagt vöor de normale risico's van den
exporteur, doch uitsluitend voor de abnor
male risico's, onverwachts ontstaan door
Regeeringsmatregelen ten aanzien van den
transfer.
Te vreezen is, dat, naast andere factoren, de
omstandigheid, dat ook Nederlandsch-Indië ln
het clearingstelsel zal worden opgenomen den
waarborg, gelegen in de passiviteit van de Ne
derlandsche handelsbalans tegenover Duitsch
land zal verminderen of doen verdwijnen.
Zou dit het geval zijn, dan raakt ook de af
lossing van vorderingen, die na 24 September
1934 opeischbaar worden, in gevaar.
Dit gevaar dwingt tot toezicht op en beper
king van den Nederlandschen en Nederlandsch-
Indischen export naar Duitschland.
Een natuurlijke rem voor dezen export zou
reeds vormen de verhooging van het meerge
melde percentage van tien pCt. Een dergelijke
verhooging zou een ernstige waarschuwing vor
men tegen een aangaan van te omvangrijke
transacties in de toekomst.
Daarnaast rijst de vraag, of het niet zeer
wenschelijk is reeds thans, nu de nieuwe rege
ling eerst sedert kort werkt, den export aan
dwingende contröle te onderwerpen.
De Commissie denkt aan de oprichting van
een centraal lichaam, dat den export naar
Duitschland zou moeten regelen. Ook toepassing
van de Crisisuitvoerwet is wellicht mogelijk.
In elk geval zal evenwel, naar het stellig oor
deel der Commissie zoowel bij de voorbereiding
als bü de uitvoering van de te nemen maatre
gelen de handel in al zijn geledingen moeten
worden geraadpleegd.
De thans ontstane moeilijkheden zijn onge
twijfeld grootendeels veroorzaakt doordat met
den handel onvoldoende voeling is gehouden.
dacht op dat vooral in dezen tijd nu elke zaak
op haar onkostenbudget zooveel mogelijk moet
bezuinigen, een besparing van 80 tot 95 cent op
een gewoon gesprek van 3 minuten voor handel
en industrie niet gering is te achten.
Bovendien is het reeds de tweede belangrijke
verlaging in het telefoonverkeer met Groot-
Brittannië en Ierland welke in den betrekke
lijk korten tijd dat deze verbinding bestaat (het
verkeer werd geopend op 15 Augustus 1922)
werd ingevoerd.
Op 1 December 1927 werden de tarieven voor
de 3 Engelsche zones verlaagd van 6.25, 7.50
en ƒ8.50 tot ƒ5, ƒ6.25 en ƒ7.25; thans zijn
deze bedragen nog slechts 4.20, 5.40 en 6.30,
een verlaging derhalve van meer dan 30 pet. in
nog geen 7 jaar.
De tariefsverlaging welke wederkeerig geldt
in het verkeer van Engeland is daar te lande
met groote voldoening ontvangen.
Hedenmiddag is in het Studio-theater in de
Kettingstraat te Den Haag voor een besloten
gezelschap een voorstelling gegeven van de film
van den moord op Koning Alexander en mi
nister Barthou, welke film, zooals reeds gemeld,
in ons land voor openbare vertooning niet toe
gelaten is.
In verband met dit verbod van de Centrale
Filmkeuringscommissie werd de film slechts ge
draaid voor een aantal persvertegenwoordigers.
We vernemen, dat de Centrale Commissie
vcor de Filmkeuring ook na een tweede keuring
besloten heeft het verbod voor ons land te hand
haven.
Het is een feit van algemeene bekendheid,
dat in Limburg druk gevent wordt met schil
derstukken van buitenlandsche meesters en
dat menig Limbureger, die niet op een paar
centen behoeft te kijken, voor duizenden werk
stukken van vreemde meesters voor zijn par-
aankoopt.
Bij voortduring worden, behalve de onop
houdelijke aanbiedingen aan de huizen van
goed gesitueerde bewoners exposities met veel
aanhef aangekondigd.
Sedert j.l. Woensdag stelt in de Sociëteit
Monsus aan het Vrijthof te Maastricht de Bu
dapester Kunstkring de werken harer meest
bekende schilders ten toon, waartoe de uitnoo-
digingen uitgingen van zekeren Clausiuss Pa-
listvan.
De tentoonstelling, welke overigens Veel be
langstelling had, kreeg Zaterdag bezoek van
een aantal Maastrichtsche kunstenaars, die
onder de tentoongestelde werken een schil
derij, voorstellende twee leeuwen, herkenden
als een copie. De vertegenwoordiger van den
Budapester Kunstkring hield echter staande,
dat uitsluitend, origineelen tentoongesteld wa
ren en gaf zelfs een adres te Budapest op,
waar men desnoods telefonisch nformatie kon
nemen.
Inmiddels had zich de politie met het geval
bemoeid en aan deze werd een geheel ander
informatie-adres opgegeven.
De politie heeft daarop het bewuste schil
derij in beslag genomen en doen overbrengen
naar het bureau.
Vrijdagavond is in aanwezigheid van den
burgemeester en wethouders, verschillende
leiders van G.E.B. en andere autoriteiten te
Bergum, behoorende tot de gemeente Tiet
jerksteradeel, de nieuwe „Philora-natriumver-
lichting op den Rijksweg aldaar in bedrijf ge
steld.
Alle aanwezigen waren zeer enthousiast over
het schitterend effect, dat met deze moderne
wegenverlichting wordt bereikt. De gemeente
Tietjerksteradeel bezit hiermede de eerste
„Philora"-natriumverlichting in de provincie
Friesland.
Bij K.B. zijn benoemd tot leeraar aan de
R.H.B.S. te Bergen op Zoom dr. H. van der
Tuin en J. A. van der Maas, thans tijdelijk,
en is wederom tijdelijk benoemd tot leeraar
aan die school R J. de Grood.
Bij K.B. zijn benoemd aan de R.H.B.S. te
Hoorn: tot directeur en leeraar J. D. Poll, di
recteur der gemeentelijke middelbare school
voor meisjes te Deventer, en tot leeraar dr. A.
A. Prins, met gelijktijdig ontslag als leeraar
aan de R.H.B.S. te Enkhuizen.
Zaterdagmiddag en -avond is in Zuid-Lim
burg met zijn groote bevolkingsgroepen, mijnen,
electrische centra, gascentrale, en centrale
drinkwatervoorziening een luchtbeschermings
oefening gehouden.
Aan de oefening ging vooraf een bijeen
komst in „Neerlandia" te Heerlen, waar de lei
der der oefening, de commissaris der Koningin
in Limburg een woord van welkom sprak tot
de militaire autoriteiten, het lid van Ged. Sta
ten mr. Paulussen en de burgemeesters, en den
territorialen bevelhebber voor- Noord-Brabant
en Limburg generaal Pfeifer dankte voor zijn
voorlichting, de gemeentebesturen en* directies
der mijnen voor hun medewerking.
Generaal Pfeifer heeft daarop ook voor de
pers in het kort de beteekenis der luchtbe
scherming uiteengezet.
De minister van Oorlog die verhinderd was,
was vertegenwoordigd door kapitein Sas. On
der de militaire autoriteiten was generaal L. H.
Reynders van den Generalen Staf terwijl kapi
tein v. Riesen van den Generalen Staf aan de
pers was toegevoegd.
Verondersteld werd, dat twee groepen dag
bombardementsvliegtuigen, eenige uren na de
oorlogsverklaring over de grens komen.
Om 15.45 waarschuwde de luchtvaartdienst
dat de vijandelijke groep bij Elsloo de grens
gepasseerd was en de andere groep bij Geulle.
In alle gemeenten werd daarop opgevangen
het sein „luchtgevaar aanwezig", in morsecode
door den zender Scheveningen-radio uitgezon
den.
De vijandelijke groep vloog over Hoensbroek
Brunssum en GeleenSittard, de andere groep
nam de route HeerenlEygelshovenSchaes-
bergKerkradeMaastricht.
Op genoemde plaatsen en op verschillende
mijnen werden bommen geworpen, voorgesteld
door seinpatronen.
Zoo viel te Heerlen een brandbom op het
station, achter het raadhuis een mosterdgas
bom en een brisantbom te Heerlerbaan, te
Kerkrade een brandbom op het gemeentehuis,
een gasbom op het Dr. Ackensplein, een bri
santbom op het Olmenplein.
■De bevolking werd door sirenengeloei gealar
meerd. Zoodra de bommen geworpen waren
kwamen de hulpdiensten, brandweer, politie,
geneeskundige dienst, opruimings- en herstel-
lingsploegen in volle actie. In alle gemeenten
waren rampen geënsceneerd, de verschillende
te stellen daden werden vlot verricht, de bur
gerlijke overheid deed haar plicht zonder eenige
hulp van militaire zijde.
Toen de vliegtuigen Nederland hadden ver
laten werd het sein in code „luchtgevaar ge
weken" gegeven en eindigde de alarmtoestand
door klokgelui.
Des avonds werd opnieuw aangevallen. Om
18.45 passeerde een groote nachtbombardeur de
grens bij Maastricht en bombardeerde Kerk
rade, Schaesberg, Heerlen, Hoensbroek, Geleen,
Sittard en omliggende mijnen.
Geheel Zuid-Limburg moest worden ver
duisterd. Op de mijnen wjts de verduistering af.
Wij bevonden ons op een mijn op het oogen-
blik dat gerapporteerd werd, dat de nacht
bombardeur op een bepaald punt gesignaleerd
was. Onmiddellijk begonnen de sirenes te
loeien, ging licht uit en werden andere lich
ten afgedekt. Op de stations was eveneens de
verduistering doorgevoerd en de bevolking, fiet
sen en automobilisten werkten bevredigend
mede.
Toen de vernieler in zicht was bleef hij om
de mijn cirkelen, wierp bommen uit maar
raakte de mijn niet.
Ten einde te verhinderen, dat het vliegtuig
niet boven buitenlandsch grondgebied kwam
waren op sommige punten langs de grens zoek
lichten opgesteld.
In de betreffende gemeenten waren weer
rampen geënsceneerd.
Om 19.30 was de avondoefening afgeloopen.
De jonge Maastrichtsche kunstschilder Jan
Hul, die bekroond werd met de gouden medail
le „Prix de Rome", is Zondagmorgen door het
Maastrichtsche stadsbestuur officieel ontvan
gen. Mr. L. B. J. van Oppen, burgemeester van
Maastricht, heeft den bekroonden kunstenaar
daarbij toegesproken en gereleveerd dat Jan
Hul een schoone Maastrichtsche traditie
voortzet. Bij de ontvangst ten stadhuize waren
o.m. aanwezig: de afgevaardigde van den
Limburgschen Kunstkring, Kon. Zangverg.
Mastreechter Staar en de heer Henri Hermans,
dir. Sted. Muziekschool en Sted. Orkest, en de
heer J. Postmes, directeur der Middelbare
Kunstnijverheidsschool. Ir. het Sted. Museum
aan het Vrijthof bood de heer notaris H. Hoe-
nen namens den Limb. Kunstkring een krans
aan. De tentoonstelling van werken van Jan
Hul werd geopend met een rede van den heer
Jules Schaepkens van Riempst. wethouder van
Onderwijs.
Na een uiteenzetting van de beteekenis van
de door Jan Hul behaalde hooge onderscheiding
wees spr. erop, dat in Jan Hul metterdaad een
Maastrichtsche traditie voortgang vindt.
Henri Govaerts en Frans Hoogerwaart be
haalden voor het eerst de onderscheiding van
den Prix de Rome. Na 1918 volgde een geheele
reeks. Charles Vos voor beeldhouwkunst; Char
les Eyck in 1923 voor schilderkunst. In 1931 be-,
haalden Han van der Kop (t) den gouden
eerepenning en Jef Scheffers de zilveren me
daille. In 1933 Hub. Levigne den zilveren eere
penning voor graveerkunst.
Spr. wees erop, dat Maastricht een cultuur
centrum is van beteekenis.
De Amsterdamsche Academie voor Beelden
de Kunsten werd, van 19171919 bezocht door
7 Limburgers, van wie 6 Maastrichtenaren:
Eyck, Gregoire, Jelinger, Narinx, Postmes,
Troguon.
Spr. hoopte dat Maastricht eenmaal moge
rijk worden een Academie voor beeldende
kunsten.
De Minister van Onderwijs, Kunsten en We
tenschappen heeft een circulaire rondgezon
den, waarin rijksautoriteiten, colleges en amb
tenaren voorgeschreven wordt, in officieele in
het Engelsch gestelde stukken het woord
„Dutch" niet meer te gebruiken, doch te ver
vangen door „Netherland" of „Netherlands"
Te Markelo is bij een vechtpartij in een café
de zoon van den landbouwer G. door twee
broers B. uit Diepenheim dusdanig met een
mes gewond, dat geneeskundige hulp moest
worden ingeroepen. Het slachtoffer, dat diepe
wonden in de handen en schouders had, w*erd
naar het gemeente-ziekenhuis te Hengelo ver
voerd.
De daders zijn gearresteerd. De aanleidia#
tot de vechtpartij is niet bekend.
