m
Hongaarsche mijnwerkers in
hongerstaking
110.000 kinderen juichen voor den
afgezant van den Paus
Het nieuws van heden
EEN LEVEND KRUIS IN
BLAUW-EN-WIT
VERZET VAN JAP
POLITIEMANNEN
Duitsche hope op
Laval
m
ROND 9S0 MAN ONDER
IN DE MIJN
Het Chaco-conflict
LEMERY OPVOLGER VAN
CHÉRON
DE BAROMETER
VEREEN1GDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX; NASSAULAAN 51 - TEL. 13866
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen per week 25 cent;
per kwartaal f 3.25; per post, per
kwartaal f 3.58 bii vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
DINSDAG 16 OCTOBER 1934
Ochtendblad
De Aartsbisschoppen van Bolivia
en van Paraguay dragen tege
lijk een H. Mis op voor den
vrede van Zuid-Amerika
Nachtelijke aanbidding
Ministercrisis dreigt in
Japan
Het W eer iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiih^
Tegen de plannen tot administra
tieve reorganisatie van
Mandsjoekwo
Winter in Engeland
LUCHTBESCHERMING IN LIMBURG
i mm
De Prinses met den nieuwen totem na de opening van het
hoofdkwartier der padvinders te Den Haag
De directie geeft niet toe
Huwelijksinzegening
door den Paus
PRINSES HELENA GEDOOPT
Derde kind van den Comte
de Paris
Noorwegen ter stembus
Voor de gemeenteraden
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ZEVEN EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18996
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez,
mededeelingen 50 cent; idem op pag één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
De Dag der Kinderen, 's Morgens
vroeg komen de nationale secties
bijeen in haar eigen kerken. Later
trekken Argentijnen en vreemde
lingen in drommen door de straten
der geweldige stad die zoo vol is
nu dat er geen plaats meer schijnt te
zijn voor nog meer menschen. En
toch blijven de pelgrims aanstroo-
men. Tienduizenden komen er dage
lijks aan.
Het Palermo-Park waar de Kin
dermis en de Kindercommunie ge
houden zullen worden, ligt feestelijk
onder een blauwen hemel en de
stralende zon. Het groote kruis
boven het Monument der Spanjaar
den verheft zich machtig boven de
beweeglijke massa van 110.000 kin
deren. En als de reusachtige scha
duw van dit kruis, strekt zich een
ander kruis uit over heel de lengte
en heel de breedte van het Palermo-
Park: Twintigduizend meisjes, alle
in jurkjes van het Argentijnsche
Blauw-en-Wit, staan in kruisvorm
opgesteld te midden van den kin
derdrom. Meer dan honderdduizend
volwassenen omzoomen deze be
weeglijke massa.
Aan de vier altaren, welke aan den voet
van het kruis zijn opgericht, dragen de vier
kardinalen, die behalve de Kard.-Legaat
het Congres bijwonen, de H. Mis op. Het zijn
H.H. E.E. de Kardinalen Gongalves, Leme,
Verdier en Hlond. In de koorbanken zetelen
twee-honderd Aartsbisschoppen, Bisschop
pen en Prelaten. Twee-honderd-vijftig
priesters reiken de H. Communie uit.
Negen uur. Klokkengelui en muziek kon
digen de komst aan van 's Pausen Verte
genwoordiger. De kinderen, waaronder
eenige duizenden jeugdige vrijwilligers de
orde prachtig bewaren, ontvangen Z. Em.
Kardinaal Pacelli met een langdurige ova
tie. De „Cantico de los Ninos", het lied der
kinderen dat de priester Manuel Samperio
dichtte en dat de priester José Zaninetti
toonzette, weerklinkt. Langzaam schrijdt
de Kard.-Legaat langs de Aartsbisschoppen,
Bisschoppen en Prelaten, die hem hun eer
betuigingen brengen, terwijl de kinderen
juichen en zingen blijven. Voor het hoofd
altaar, dat meters boven de kinderschaar
uitsteekt, geeft hij in een plots ingevallen
ingetogen stilte den Apostolischen Zegen.
De tijd dringt, want de Kard.-Legaat zal
ook de algemeene vergadering der priesters
bijwonen. De auto glijdt voor. Maar wan
neer Kard. Pacelli op het punt staat van
weg te rijden, wordt hij eensklaps ingesloten
door honderden seminaristen, die luide van
hem vragen, dat hij één maal door het
Palermo-Park zal rijden. Glimlachend
stemt de Legaat toe.
Een triomftocht! De auto rijdt eerst naar
het Zuiden, een der breede doorgangen af,
welke tusschen de kinderen zijn open ge
houden. De kleinen juichen, strooien bloe
men en zwaaien duizenden kleine vlagjes
in de Pauselijke en in de Argentijnsche
kleuren, terwijl afwisselend de zang der
kinderen en het congreslied weerklinkt.
De Kard.-Legaat houdt niet op te zegenen,
heeft telkens een paar vriendelijke woorden
wanneer een al te geestdriftig groepje den
chauffeur dwingt om even te stoppen, en
het duurt ruim een half uur, voor de Ver
tegenwoordiger van dén Paus onder de
tonen van de Pauselijke Hymne het Paler
mo-Park verlaten kan.
In de Sacraments-Basiliek, de monumen
tale marmeren kerk der Paters van het
Allerheiligst Sacrament. Tien-duizend
priesters zijn er bijeen en hebben een plaats
veroverd, zelfs daar, waar eigenlijk geen
plaats is. De Kard.-Legaat wordt met
applaus ontvangen en neemt plaats op den
troon. Mgr. Heylen huldigt den Paus in
Zijn Vertegenwoordiger. Z. Em. Kar.dinaal
Pacelli houdt een lange rede in zoet vloei
end en toch mannelijk forsch latijn: dë
priester een andere Christus.
En intusschen, in de grootste der vele
kerken van Buenos Aires, de sectie-verga
deringen. De kleinere nationale vertegen
woordigingen hebben zich saamgevoegd
met andere, die de zelfde taal spreken. De
zes-en-dertig nationale groepen zijn zoo
zes en twintig secties geworden. Overal
volle kerken, geestdrift en innige devotie.
Vier diensten worden er gehouden in
den Oosterschen ritus: den Armeenschen,
den Chaldeeuwschen, den Maronitischen en
den Melchitischen.
De luidsprekers in de straten zenden
preeken uit in alle talen der wereld, waar
naar de voorbijgangers belangstellend staan
te luisteren. Gezangen weerklinken alom.
En de volksliederen, waarmee de sectie
vergaderingen besloten worden en welke
eveneens uit de luidsprekers klinken, wor
den door de Argentijnen eerbiedig aan
hoord.
En dan is er 's middags weer de uittocht
naar het Palermo-Park. Een korte alge
meene vergadering en daarna een plechtig
Lof. Z. Em. Kard. Hlond geeft den Zegen
van het Allerheiligste met een kostbaren
gouden, rijk met edelsteenen versierden
monstrans, een geschenk der Argentijnsche
katholieken.
's Avonds in het hart der wereldstad, op
de plaza de Mayo, de nachtelijke aanbid
ding. De groote gebouwen rond dit plein,
de kathedraal, het regeeringspaleis, het
stadhuis, zijn alle versierd en stralen van
een kwistige verlichting. Reeds om negen
uur 's avonds trekken in een eindelooze
processie de mannen en de jongens over
de Avenida de Mayo op voor de Generale
H. Communie. Ook duizenden deelnemers
aan het Congres vullen de Plaza de Mayo.
In een zee van licht zijn rondom de Py-
ramide der Vrijheid vier altaren opge
richt. Voor elk dezer altaren houdt een
gewijde redenaar een meditatie welke door
luidsprekers over het enorme plein ver
spreid wordt. Kort voor middernacht volgt
een laatste opwekking om bij deze bijzon
dere gelegenheid te bidden voor den vrede
van Zuid-Amerika, voor den vrede onder
alle volkeren.
Middernacht. Met rijke paramenten om
hangen beklimmen vier Prelaten de trap
pen der vier altaren rond de pyramide.
Het zijn de Aartsbisschoppen van Santia
go, Montevideo, La Paz en Asuncion, de
Primaten van Chili, Uruguay, Bolivia en
Paraguay.
Honderden priesters deelen uren lang
aan tienduizenden de H. Communie uit.
Ook na de Nachtmis trekt de massa niet
weg maar blijft op de plaza de Mayo voor
de nachtelijke aanbidding. Heel den nacht
tot in den vroegen morgen is er een onaf
gebroken komen en gaan in de kathedraal
waar het Allerheiligste staat uitgesteld.
In verband met de positie van
ambassadeur in Mandsjoekwo
TOKIO, 15 Oct. Er dreigt in Japan een ern
stige ministercrisis te ontstaan in verband met
de positie van den Japansehen ambassadeur in
Mandsjoekwo, Hisjikara, die tegelijkertijd ook
militair opperbevelhebber en bestuurder van
het gebied is, zoodat hij zoowel onder het mi
nisterie van buitenlandsche zaken als onder dat
van oorlog en van het departement voor over-
zeesche aangelegenheden staat.
Het ministerie voor overzeesche aangelegen
heden en vele ambtenaren verlangen de benoe
ming van een civiel persoon als ambassadeur
en ambtenaren te Port Artaur hebben zelfs een
desbetreffende resolutie aangenomen. Minister
president Okada bevindt zich in een moeilijke
positie, aangezien de minister van Oorlog dis
ciplinair optreden tegen de betrokken ambte
naren verlangt.
S Verwachting: Krachtige, later afne-
mende Noordelijke tot Noord-Westelijken
EE wind, zwaar bewolkt met tijdelijke opkla-
ringen, regen of hagelbuien, kouder.
EE Verdere vooruitzichten: Afnemende en
krimpende wind, minder buiig.
Stormwaarschuwingsdienst 1
EE Geseind van De Bilt 15 October 15.25
uur aan de posten van Hoek van Holland
EE tot Nieuwe Sluis:
„Weest op Uw hoede"
^IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIflillllllllllllllllllllllllllllIllllliF,
TOKIO, 15 Oct. (V.D.) De staatsmanskunst
van premier Okada en den minister van oorlog
Hajasji zal op een zware proef worden gesteld
bij de behandeling van den moeilijken toestand,
die ontstaan is door het verzet, dat 5000 Ja-
pansche politiemannen in het pachtgebied van
Kwantoeng bieden tegen de plannen tot hervor
ming van de Japansche administratieve orga
nen in Mandsjoekwo, welke plannen door het
kabinet reeds zijn goedgekeurd. De kern der
moeilijkheden wordt gevormd door de omstan
digheid, dat 2000 van de thans aangestelde 5000
politiemannen zouden worden ontslagen, wan
neer het reorganisatieplan inzake de unificatie
van politie en gendarmerie zou worden door
gedreven. Voorts vreezen de politiemannen, dat
het pachtgebied van Kwantoeng zal worden
gemilitariseerd, wat de administratie betreft,
gelijk uiteengezet wordt in een manifest, dat
door hun vertegenwoordigers gepubliceerd is.
Deze vertegenwoordigers hebben zich naar Tokio
begeven teneinde een petitie bij de regeering aan
te bieden.
Behalve de genoemde ministers is ook de
positie van den minister voor overzeesche zaken
netelig geworden door het feit, dat zijn onder
geschikten sympathie hebben betuigd met de
politiemannen en zich verklaard hebben tegen
het reorganisatieplan.
Men verwacht thans, dat Okada een com
promis-plan zal ontwerpen, waarover hjj aan
met Hajasji van gedachten zal wisselen, ten
einde zich uit den ontstanen moeilijken toe
stand te redden.
Barthou ging in een boog om
Duitschland heen
De Duitsche belangstelling bij de reconstructie
van het Fransche kabinet concentreert zich na
tuurlijk op den opvolger van Barthou. Laval is
ons Duitschers, schrijft de „Köln. Volksz.", geen
onbekende. Hfj vond als minister-president, sa
men met Briand, den weg naar Berlijn voor
een officieel bezoek (namelijk aan Rijkskanse
lier dr. Brüning. Red.). Wij laten ons zeker niet
verleiden, om naar aanleiding van dit bezoek,
dat reeds eenige jaren geleden werd gebracht,
optimistische gevolgtrekkingen te maken in ver
band met de -huidige houding van Laval tegen
over Duitschland, maar wij zouden toch gaarne
niet geheel zonder hoop daarop wijzen. Zijn
voorganger is in zijn politiek met een grooten
boog om Duitschland heengegaan, vooral met
zijn Rusland-politiek, die zonder twijfel dienen
moest ter afsluiting van Duitschland. Zoo zou
den wij dan de hope nog niet geheel willen op
geven, dat Laval, tenminste innerlijk, nog eens
den weg naar Berlijn zal vinden, d.i. een po
litiek zal herzien, die voor den vrede en het
groote werk der verzoening, waartoe de „Führer
und Reichskanzler" zich herhaaldelijk en plech
tig bereid heeft verklaard, vol onheil is.
LONDEN, 15 Oct. (Reuter.) De eerste hui
vering van den naderenden winter is heden
over Groot-Brittannië gegaan. In het geheele
land is de temperatuur verscheiden graden ge
daald. In Schotland en het graafschap Der
byshire heeft het tevens gesneeuwd.
mmmÈÈÊÊ
Met gasmaskers gewapende Roode-Kruis- mannen verleenen hulp aan een zwaar
„gewonde" bii de luchtbeschermingsoefeningen in Zuid-Limburg
Zij eischen loonsv er hooging en
verklaren tot den dood te
zullen volhouden
BOEDAPEST, 15 Oct. Reeds
sedert meer dan 4 dagen en 4 nach
ten bevinden zich in een mijn te
Fünfkirchen ongeveer 950 mijn
werkers in hongerstaking, teneinde
aldus van de mijndirectie een loons-
verhooging af te dwingen. Deze
verwerpt den eisch der arbeiders,
wijzend op den sterk achteruit ge-
ganen kolenuitvoer.
Aan de hongerstakers in de mijn
heeft men gisteren voedsel gezon
den, dat evenwel onaangeroerd weer
boven kwam.
Op instructie van de directie is het werk in
het geheele mijngebied stopgezet, zoodat op het
oogenblik 4300 arbeiders zonaer werk zijn.
Teneinde onlusten te voorkomen heeft de
Hongaarsche regeering 2 regimenten en iPO
gendarmen bij de mijnen geconcentreerdd. De
toestand is zonder twijfel buitengewoon ern
stig, daar tengevolge van het stopzetten der
zuigpompen en der ventilatoren gevaar oestaat
voor ontploffingen. Sedert de pompen niet meer
werken stijgt het water voortdurend. De sta
kers zouden in volkomen uitgeputten toestand
in groepen van 10 tot 20 liggen in een gang
op 500 M. diepte. Zij zouden nauwelijks nog
kunnen spreken. Talrijke arbeiders zouden een
zenuwinstorting hebben. Men vreest, dat bij
een verder voortduren van de hongerstaking
den arbeiders binnen 48 uur gevaar van ver
drinken zal bedreigen.
Minister-president Goemboes heeft een secre
taris gezonden, die den stakenden mijnwerkers
het voorstel heeft gedaan om onmiddellijk on
derhandelingen over de loonkwestie te begin
nen, echter onder voorwaarde, dat zij zonder
verwijl de schacht verlieten.
Na eenigen tijd verklaarden de arbeiders
zich bereid, den vertegenwoordiger van den
minister-president te ontvangen. Zij deel
den hem mede, goede Hongaren te zijn, die
den oorlog hadden meegemaakt. Thans
voerden zij weer een oorlog om hun troos-
teloozen toestaüd te verbeteren. Zij hadden
eerbied voor minister-president Goemboes.
Hun strijd gold echter de internationale
leiding van de mijnen, welke hen reeds zóó
vaak bedrogen had, dat zij welke voor
stellen ook, voor zoover deze niet schrif
telijk en gezegeld werden overhandigd, niet
gelooven konden. Zij waren vastbesloten tot
den dood toe vol te houden.
De christelijk-sociale arbeidsgemeenschap
schijnt met de soc.-dem. yakvereenigen samen
te .werken.
De situatie is voor de regeering in zooverre
moeilijk, dat de kolenmijnen van Fünfkirchen
in handen zijn van de Wiener Donau-Dampf-
schiffahrtgesellschaft, welke behoort tot de be
langensfeer van de Wiener Kreditanstalt, die
weer in nauw contact staat met de Oostenrrk-
sche regeering. Een onmiddellijk ingrijpen eer
Hongaarsche regeering is dus zeer moeilijk
De Hongaarsche vertegenwoordiger van ge
noemde maatschappij publiceert een verklaring,
waarin er op wordt gewezen dat de loonen der
arbeiders slechts dan kunnen worden verhoogd,
wanneer het gelukt den uitvoer te vergrooten.
Een ontzaglijke voorraad slakken, groot 13000
wagonladingen, ligt opgehoopt De hongersta
king der mijnwerkers is niet gerechtvaardigdd.
Een dergelijke hongerstaking is in Polen 1
Frankrijk mislukt. De arbeiders die de maat
schappij op eigen risico de mijn in heeft ge
zonden, zijn door de stakers als gijzelaars vast
gehouden. Toch hoopt men nog, dat de staking
spoedig ten einde zal zijn.
De mijndokter, die zich naar de 48 in de
Thomansmijn bevindende zwaargewonde ar
beiders wilde begeven, werd door bover.grond-
sche stakers verhinderd in de mijn af te dalen.
De toestand der zieke mijnwerkers wordt bui
tengewoon ernstig geacht, doch ook deze man
nen denken er niet aan de hongerstaking op
te geven.
De directie dreigt met uitsluiting, wanneer
de arbeiders vanavond de mijn niet verlaten.
De studenten te Pees demonstreeren voor de
stakers.
Z.H. de Paus heeft het huwelijk ingezegend van
zijn neef, graaf Ratti.
De rad.-soc. Senator Lemery volgt Chéron op
als minister van Justitie.
Het Chaco-conflict. Een buitengewone zitting
van de Volkenbondsvergadering wordt bijeen
geroepen.
Verzet van Japansche politiemannen in Kwan
toeng tegen Tokio.
Rond 950 Hongaarsche mijnwerkers houden hun
ondergrondsche hongerstaking nog steeds voL.
Zij verklaren tot den dood te zullen volhouden.
Rede van het Tweede Kamerlid Henri Hermans
over Crisispohtiek en Troonrede.
Werkloosheid in de baksteenindustrie abnormaal
hoog.
Herclassificatie der gemeenten?
In hooger beroep inzake den moord te Waspik,
eveneens 6/2 jaar gevangenisstraf geëischt.
Uitvoer van versche groenten naar Frankrijk.
New-Yorksche beurs: Opening tamelijk prijs
houdende stemming, daarna zwakker, slot op
het laagste punt.
Buitengewone zitting van de
Assemblee bijeengeroepen
GENÈVE, 15 Oct. (Reuter) De Chaco-com-
missie van den Volkenbond heeft besloten tegen
20 November een buitengewone zitting bijeen te
roepen van de voltallige Volkenbondsvergade
ring.
De verzoeningscommissie voor het conflict
tusschen Bolivia en Paraguay over den Graa
Chaco is te Costa du Reis bijeengekomen. De
commissie heeft aan den Volkenbond een schrij
ven doen toekomen, waarin zij mededeelt, dat
Bolivia bereid is de wapens neer te leggen,
onder voorwaarde, dat het conflict wordt be
slecht door verzoening of een compromis en
dat wederzijdsche veiligheidswaarborgen worden
gegeven.
PARIJS, 15 Oct. (Reuter.) Senator Lemery,
de vertegenwoordiger van Martinique in den
Senaat, zal Chéron opvolgen als minister van
Justitie. President Lebrun heeft het betreffen
de decreet vanmiddag onderteekend. Lemery
behoort tot de links-democratische richting van
de rad.-soc. partij, de z.g. Jong-Turken.
Verder is Magny, de prefect van het depar
tement Bouches, benoemd tot directeur van den
nationalen veiligheidsdienst.
Plechtigheid in de zaal van
het consistorie
ROME, 15 Oct. De zaal van het consistorie
was heden als kapel ingericht, waar de Paus
persoonlijk het huwelijk heeft ingezegend van
zijn neef, graaf Ratti, den voorzitter van den
Centralen Raad van Vaticaanstad, met Angela
Maria Crespi, de dochter van senator Crespi,
den bekenden Milaneeschen industrieel.
De getuigen van den bruidegom waren de
hertog van Bergamo en de voorzitter van den
Senaat Federzoni, de getuigen van de bruid
markies Serafini, de gouverneur van Vaticaan
stad, en haar oom Crespi. Aanwezig waren
verder de voorzitter van de Kamer, de minister
van Verkeerswezen, de grootmeester van de
Orde van Malta, prins Chigi, prinses Orsini
Colohna en verschillende hooggeplaatste per
soonlijkheden uit hofkringen.
Na de huwelijksinzegening hield de Paus een
toespraak over de heiligheid van het huwelijk
en de christelijke familieplichten.
BRUSSEL, 15 Oct. (Per el.) Heden is in het
kasteel van Stockum bij Brussel het H. Doop
sel toegediend aan prinses Helena, het derde
kind van den Graaf van Parijs, die de zoon is
van den Franschen troonpretendent.
De plechtigheid werd verricht door den bis
schop van Chartres (Frankrijk). Als peter en
meter traden de Koning en Koningin van Bel
gië op.
OSLO, 15 Oct. (Reuter) in geheel Noorwegen
hebben vandaag verkiezingen plaats voor de
gemeenteraden. De belangrijkste politieke par
tijen, die deelnemen, zijn: de Conservatieven,
de Agrariërs, de Liberalen en de Arbeiders
partij.
De laatste, welke bij de verleden jaar gehou
den parlementsverkiezingen sterk is vooruit
gegaan, heeft zich sterk ingespannen om ook
bü de gemeenteraadsverkiezingen succes te
boeken.
De gemeenteraadsverkiezingen van 1931
brachten aan de Arbeiderspartij 33 J4 procent
van het aantal stemmen van het platteland en
40.17 procent van dat der steden. Bij de parle
mentsverkiezingen van 1933 behaalde de Arbei
derspartij 40.09 procent van het totaal uitge
brachte stemmen.
Te Oslo hoopt de Arbeiderspartij de absolute
meerderheid te behalen: ae uitslag zal echter
pas morgen bekend worden.
Vroeger hadden de veikiezinger. voor de
Noorsche gemeenteraden weinig met politiek
uit te staan en vormden allerlei plaatselijke
kwesties den voornaamsten factor voor den uit
slag. Hierin is de laatste jaren groote verande
ring gekomen en vooral in de steden geven deze
verkiezingen het politiek aspect weer.
Stand op Dinsdag 1 uur v.m.: 749.5
yorige stand; 746.5
