Sociale rechtvaardigheid
DIAMANT
FINANCIEN
DIESREDE PROF. KORS
RADIO-PROGRAMMA
MARKTEN
WOENSDAG 17 OCTOBER 1934
Een koninklijke taak
Donderdag 18 Oct. 1934
Goederentrein te
Vlijmen ontspoord
Buiig weer houdt aan
Dagfilm
Quadragesimo Anno vordert niet
de sociale rechtvaardigheid te
beschouwen als specifiek
verschillend van de
wettelijke recht
vaardigheid
Sociale rechtvaardigheid
Quadragesimo Anno
Voor algemeen belang
Plicht der rijken
Nationalisme
1 - Richting-Verkeer
Dit roode bord met
witte streep beteekentt
gesloten voor «11e ver
keer in deze richting
VOOR NADERE BIJZONDERHEDEN VERWIJZEN WIJ
NAAR DEN KATHOLIEKEN RADIOGIDS
Reizigers van personentrein per
autobus vervoerd
BA K- E N B RAAD VET
NU 40 CT. PER POND
STRAFZAAK-ONNES IS
UITGESTELD
MR. J. LIMBURG
Lid van de commissie voor bestu
deering van wapen-embargo
DE JEUGDHERBERGEN
IN 1933
Nog immer vooruitgang
SCHILP MOET ZITTEN
Wegens opruiing
MAN AANGEREDEN
Chauffeur kon aanrijding niet
meer voorkomen
Verbindende kracht der onder-
rjemersovejreenkomsten
uiilT-jljj Apóih.en Drogisten 00 ct
lifai IfüjrJujJtdJ:maakt iJ goed"
Meer wind en regen te wachten
DR. L. H. VAN CASSUTTO
NACHTWAKER BLIJFT
ONTSLAGEN
Tijdens zijn dienst was hij buiten
het gebouw gegaan
„ST. RAPHAEL"
„HET JAARBOEK"
Personeele belasting in het café-
en restaurantbedrijf
Lijk van een man gevonden
R, K. Handelshoogeschool
Machinisten-examen
De Geméente Zwolle gaat over tot de uit
gifte van een leening, groot f 1.553.000 ren
tende 4 pCt., ter aflossing van de 4\/2 pCt.
leening 1926 pro resto f 598.000 en van de
4y. pCt. leening 1927 pro resto f 995.000
De gemeente Tilburg zal een 4 pCt. lee
ning aangaan van f 4.910.000 ter aflossing
van de nog uitstaande en niet uitgelote 4l/2
pCt. obligaties der leeningen 1917, 1926 en
1927 benevens de 5 pCt. leening 1932. De
uitgifte-koers zal dicht bij pari zijn.
De directeur en onderdirecteur van het
Indisch Departement van Economische Za
ken vertrekken morgen naar Semarang, ten
einde aldaar voorbereidende besprekingen
te voeren over de maatregelen voor suiker
De voorzitter van de Indische rubbercom
missie en anderen zijn naar Semarang ver
trokken voor het houden van besprekingen
inzake de rubberrestrictie.
Op de jongste Fransche schatkistemissie
is tot dusverre voor fr. 8% milliard inge
schreven. Verdere inschrijvingen zullen niet
meer worden aangenomen.
De Fransche minister van Financiën Ger
main Martin verklaarde, dat de regeering
zich het voorbeeld van Poincarê, den red
der van den Franschen frank en van het
staatscrediet, voor oogen houdt. Het stre
ven der regeering is, om den „frank van
Poincaré" te handhaven op de huidige
goudwaarde. De verdediging van den frank
zal gepaard gaan met den vasten wil, om de
begrooting te doen sluiten.
Agence Econ. et Fin. meent te weten, dat
in verband met de talrijke moeilijkheden,
die de contingenteeringen met zich brengen,
men in Frankrijk aan den vooravond staat
van een zeer belangrijke wijziging in de
economische politiek der regeering. De con-
tingenteering zou geleidelijk verdwijnen en
vervangen worden door een voorloopige ver
hooging van invoerrechten geheven op goe
deren, die gecontingenteerd zijn.
Hoewel de beschouwingen, welke de
Fransche financieele bladen wijden aan de
Fransche begrooting 1935, optimistisch ge
tint zijn, schijnt de beurs te Parijs gevoeli
ger te zijn voor de heerschende onzekerheid
op politiek gebied.
De Paris-Lyon-Mediterrannée kondigt
een onveranderd interim-dividend van fr. 20
aan op de gewone en een onveranderd di
vidend van fr. 10 op de winstaandeelen aan.
De Engelsche schatkistontvangsten over
het fiscale jaar bedroegen op 13 October j.l.
295.44 mill, of 307-474 minder dan het
vorig jaar. De uitgaven beliepen 362.82
mill, of 8.00 mill. meer.
In verband met de geweldige Japansche
concurrentie verklaarden vertegenwoordi
gers van de Amerikaansche textiel-indus-
trie, dat, wanneer de regeering niet ingrijpt,
de afzet in Zuid-Amerika voor de Ameri
kaansche textiel-industrie verloren gaat.
De benzine-prijzenoorlog in Amerika
wordt met onverminderde kracht voortgezet
en moet wel het hevigst zijn te New-York,
New-Jersey en in den staat Nieuw-Enge-
land- 1 o,
De Standard Oil of New Jersey verlaag
haar prijzen opnieuw met dollarcent.. De
prijsverlagingen in New Jersey en New-
York bedroegen in de laatste tien dagen 3
tot 7 d.cIn Virgina zijn de prijzen voor de
vierde maal in vijf dagen verlaagd en in
Baltimore daalden de prijzen de vorige
week met 5 d.c.
Hoewel minister Ickes alles aanwendt om
de onwettige petroleum-productie tegen te
gaan, twijfelt men aan de resultaten van
zijn pogingen. Naar verluidt, zal Roosevelt
met Ickes te zamen trachten tot een on
middellijke saneering van den toestand te
geraken.
Donald Richberg, de nieuwe Nira-leider,
voert besprekingen met de leiders der ijzer
en staal-industrie ten einde de onzekerheid
ten aanzien van de staal-prijzen te doen
beëindigen. Het doel moet zijn, om de vraag
naar staal te doen toenemen.
Roosevelt had een onderhoud met .den
gouverneur der Feder. ResBank over den
val van het Pond Sterling. De sterke daling
baart de Amerikaansche regeering zorg.
Roosevelt heeft de laatste dagen met ver
schillende leidende personen uit de indus-
trieele en bankwereld geconfereerd, waar
uit men opmaakt, dat hij nauwere samen
werking met deze leiders zoekt. Gisteren
onderhield de president zich met den pre
sident-commissaris van de U. S. Steel-Cor-
poration.
Volgens berichten uit Washington
wenscht Roosevelt, dat de industrie voor
zich zelf zorgt. Teekenen uit regeeringskrin-
gen wijzen er op, dat er minder overheids
inmenging in het bedrijfsleven zal komen.
De gouverneur van de FederRes. Bank
Black verklaarde, met zakenlieden in ver
schillende staten gesproken te hebben, om
trent credieten aan de industrie, op welk
punt hij optimistisch gestemd is. De gelden
moeten volgens hem aangewend worden
voor constructieve doeleinden.
De Chesapeake and Ohio boekte in de eer
ste negen maanden een winst van 2.79 per
aandeel tegen 2.66 in dezelfde periode van
1933.
De Amerikaansche petroleum-productie
bedroeg in de week per 13 October gemid
deld per dag 2.421.650 vaten tegen 2.379-950
vaten de vorige week.
aardappelen: Bevelanders 2.50—2 90, Blauwe
3.20—3.40, Blauwe Eigenheimers 2.103.10, Friso
2.10, Robijnen 2.10. 20000 K.G. Roode kool 1.20
—3.00. 15000 K.G. Gele kool 1.80—2.40. 40000
K.G. vroege Witte kool 0.60—1.40. 15000 K.G.
Deensche Witte kool 1.00—1.40. 15000 K.G. Uien:
Gele Uien 2.30—2.50, Grove 2.50—2.60, Gele
Drielingen 0.80—1.00, Gele Nep 1.00—1.20. 4000
stuks Bloemkool: reuzen 3.10—7.90. lichte 1.50—
2.80.
Woensdagmiddag sprak in de dicht-bezette aula
der R. K. Universiteit de Rector-Magnificus
Mag. Dr. J. B. Kors OP. een diesrede uit over
de Sociale Rechtvaardigheid.
De geleerde spreker mocht onder zijn talrijk
geheor begroeten Z. H. Exc. Mgr. Aen&enent,
biSiChcp van Haarlem.
Wij verkeeren in een terminologischen chaos,
overal ondervindt men belemmering eener on
vaste onklare terminologie. Spr. wees als oor
beeld op den strijd om het natuurrecht waar
verschillende opvattingen van de termen natuur,
recht en wet tot de tegenstrijdigste meeningen
omtrent het natuurrecht gevoerd hebben.
Natuurrecht werd als gelijkluidend met het
recht van den sterkste.
Spr. noemde het een verhlijdend verschijnsel,
dat men de eerste begrippen der wijsbegeerte
weer scherper tracht te bepalen.
Zoo wilde spr. ook hier het juiste begrip der
naar voren brengen.
Spr. vereenzelvigde hier de Sociale Recht
vaardigheid met de algemeene rechtvaardigheid
of de wettelijke rechtvaardigheid in breederen
zin. Spr. merkte op dat de wettelijke recht
vaardigheid in algemeenen zin zoowel de
billijkheid omvat als de wettelijke rechtvaar
digheid in strikten zin. Sommigen meenen, dat
de billijkheid geen rechtvaardigheid is en dus
geen rechtvaardgheidsplicht meebrengt.
St. Thomas van Aquino beschouwt de billijk
heid wel degelijk een speciaal deel der recht
vaardigheid. Zij mag wel degelijk in den vollen
zin van het woord rechtvaardigheid genoemd
worden eerder nog dan de wettelijke recht
vaardigheid in strikten zin. De billijkheid valt
dus buiten de wettelijke rechtvaardigheid in
strikten zin, maar niet buiten de algemeene
rechtvaardigheid.
Spr. vroeg zich in verband hiermede af of
zijn opvatting over het begrip Sociale Recht
vaardigheid te rijmen is met
Wanneer wij, aldus spr., de verschillende
plaatsen 8 in getal waar de Encycliek over
de sociale rechtvaardigheid spreekt, nagaan,
dan schijnt mij geen enkele met deze opvatting
in strfjd te zijn. Dat de Encycliek hier de sociale
rechtvaardigheid met sociaal-economische vraag
stukken in verband brengt, bewijst niet, dat
volgens de Encycliek deze deugd haar invloed
niet verder uitstrekken mag. De bedoeling van
Quadragesimo Anno is nu eenmaal beperkt tot
dé sociaal-economische problemen van onzen
tijd en niet om een tractaat te geven over de
o&ociale rechtvaardigheid. Deze wordt- derhalve
-alleen genoemd inzoover zij ook bij die sociaal-
"êconomische problemen leiding te geven heeft.
"r Bovendien, de Pa js bfengt de sociale 'recht
vaardigheid in verband met het bonum com
mune zonder eenige toevoeging. En dan is de
gewone beteekenis hierve.'n, niet een onder
deel van het maatschappij-doel, doch het ge
heel. Het eigen object van de justitia socialis,
krachtens welk object ook de sociaal-economi
sche verhoudingen door haar worden geregeld,
zijn derhalve de rechten van het algemeen wel
zijn in zijn geheel. Zij heeft dus hetzelfde
object als de algemeene rechtvaardigheid.
Het is mijns inziens niet mogelijk uit de
Encycliek meer te besluiten dan dat de Paus
bijzonderen nadruk erop leggen wil, dat justitia
socialis, of de eischen van het algemeen belang
cok een woord hebben mee te spreken in dingen
welke, op zichzelf beschouwd, slechts betrek
kingen tusschen individuen of individueele
groepen raken, zooals de verdeeling der gepro
duceerde goederen, het loonvraagstuk, en an
dere economische gedragingen. Dat is immers
juist het kenmerkende der individualistische
mentaliteit, welke tot nu toe het economisch
léven beheerschte, dat geen rekening gehouden
werd met de eischen van een gezond gemeen
schapsleven. De algemeene rechtvaardigheid, of
anders genoemd, de wettelijke rechtvaardigheid
in breeden zin volstaat hiervoor volkomen.
Juist omdat het algemeen welzijn, welks
eischen de justitia generalis of legalis te be
hartigen heeft, het doel der humana societas
is, strjjdt het met dit wezensdoel der gemeen
schap, waarvan toch allen leden zijn, dat de
eene klasse van het gemeenschapsgoed ge
niet en de andere ervan wordt uitgesloten, dat
- er loontoestanden zijn, waarbij een huisvader
zijn gezin niet voeden kan, dat loonen rijzen
en dalen uit privaat winstbejag, zonder reke
ning te houden met de eischen van het alge
meen belang, dat ongebreidelde concurrentie en
economische dictatuur heel het economisch
leven ontwrichten. Daarom moeten de publieke
instellingen der volkeren heel de menschelijke
samenleving omvormen naar de eischen van het
algemeen welzijn en de norm der sociale recht
vaardigheid.
Waar blijkt hier nu de nooklezdijka enen
Waar blijkt hier nu de noodzakelijkheid van
een specifiek andere deugd te spreken?
Ook lijkt het mij ongewettigd uit deze enkele
plaatsen der encycliek te besluiten, dat de
sociale rechtvaardigheid een groepsdeugd zou
zijn. Zeker spreekt de Paus van groepen en
klassen, maar niet van deze alleen. Iedere werk
gever, die bij de loonsbepaling niet met het-
algemeen welzijn rekening houdt, zondigt tegen
de sociale rechtvaardigheid, niet omdat hij
bepaalde groepsrechten schendt, doch het alge
meen welzijn schaadt. Dat groote mistoestanden
niet door den enkeling kunnen worden uit den
weg geruimd en daarom de sociale groepen
daartoe hebben samen te werken, is toch geen
reden om nu de sociale rechtvaardigheid uit
sluitend als groepsdeugd te zien. Als de Paus
bij de verdeeling der goederen zegt, dat „op
grond van deze sociale rechtvaardigheid de eene
klasse de andere niet uitsluiten mag van het
ceelen in de opbrengst", volgt hier toch slechts
uit, dat die sociale rechtvaardigheid in ce.su
een groepsdeugd is, niet in wezen. Omdat ook
een volk verplicht is tot de justitia commutativa,
daarom zijn toch niet slechts de volkeren dra
gers van rechtsaanspraken op het gebied van
het ruilverkeer. Vergeten wjj niet, dat de Paus
over algemeen onrecht spreekt en algemeene
wantoestanden bloot legt. Dat verklaart vol
doende, dat de encycliek en niet eens op alle
genoemde plaatsen over de sociale rechtvaar
digheid spreekt in verband met klassen en
standen. Het algemeen belang kan in den regel
nu eenmaal niet door den enkeling bedreigd
worden.
Ik meen derhalve te mogen besluiten, dat de
encycliek Quadragesimo Anno geenszins vorderi.
dat sociale rechtvaardigheid moet worden op
gevat als een rechtvaardigheidsdeugd, welke
van de wettelijke rechtvaardigheid in breeden
zin specifiek onderscheiden is.
Integendeel, waar de Paus sociale rechtvaar
digheid en sociale liefde naast elkaar stelt en
deze laatste geen andere is dan de liefde voor
de gemeenschap, daar is die sociale rechtvaar
digheid dan ook geen andere dan die, welce
den enkeling bereid maakt de rechten van de
gemeenschap te eerbiedigen.
Wij zouden de sociale rechtvaardigheid willen
definieeren, als de deugd, welke 's menschen
wil blijvend geneigd maakt de rechten der ge
meenschap op zijn uiterlijke menschelijke
werkzaamheid ten bate van het algemeen wei
zijn te eerbiedigen en zich daarnaar te ge
dragen
Door deze deugd gaat de enkeling niet op in
de gemeenschap, doch gelijk de liefde, welke
oen mensch op God richt, het individueele le
ven niet opheft, maar volmaakt, zóó bewerkt
de sociale rechtvaardigheid een stijging in
waardigheid, wijl de bevordering van het alge
meen welzijn niets anders zijn kan, dan de
uitgroei der menschennatuur tot hoogere vol
making.
Met de liefde vormt zij de krachtbron, niet
alleen van het maatschappelijke leven, doen
cok van onze zedelijke volmaking. Evenmin als
ons deugdleven volmaakt is, wanneer het met
uit de liefde tot God opgroeit, evenmin kan de
mensch zijn volle moreele ontplooiing vinden
zonder de sociale rechtvaardigheid. Er is geen
volwaardig moreel goed, denkbaar of het moet
in alle opzichten goed zijn. Als sociale wezens
zullen wij dan ook bij al onze handelingen re
kening moeten houden met den evenmens :h,
zooals wij ook gericht moeten zijn op ons eind
doel, God. Daar ligt de koninklijke taak der
sociale rechtvaardigheid.
De allernoodzakelijkste natuurlijke deugd
der rechtvaardigheid wijl voortvloeiend onmid-
delijk uit het sociale "karakter van onze na
tuur, is ook door de moralisten wel eens geheel
verwaarloosd. Men heeft allen nadruk gelegd
op de liefde, doch verzweeg teveel het recht.
En als men over recht sprak dacht men meer
aan de plichten van mensch tot mensch, dan
aan die van den burger tot den staat. De
virtus boni civis", de deugd van een goed bur
ger scheen vergeten. De leer van sommigen
over den plicht van belasting betalen zou hier
ter illustratie dienst kunnen doen. Ook wij
waren aangetast door de leuze: ieder voor zich
en God voor ons allen. Daartegen nu neemt
de Paus krachtig stelling. Reeds bij het vraag
stuk over den eigendom onderscheidt hij diens
dubbel n.l. individueel en sociaal karakter, en
spreekt hij van eischen, welke de samenleving
stelt zoowel aan het eigendomsrecht zelf als
aan het gebruik of de uitoefening daarvan.
En zoover de natuurwet hierin niet reeds
voorzien heeft, is het de taak van het staats
gezag, wanneer de noodzakelijkheid zich voor
doet, om voorgelicht door natuurwet en godde
lijke wet, meer nauwkeurig te bepalen wat,
met het oog op de noodzakelijke eischen van
het algemeen belang, den bezitters al of niet
geoorloofd is in het gebruik van hun bezit.
Zelfs over de vrije inkomsten, ö.w.z. die in
komsten, welke de mensch niet noodig heeft
voor een passend levensonderhoud volgens
zijn stand, mag hjj niet geheel en al naar zijn
eigen verkiezing beschikken. De rijken heb'oen
naar de ondubbelzinnige leer der H. Schrift en
der Kerkvaders, de allerstrengste verplichting
om aalmoezen te geven, de liefdadigheid te
beoefenen en wèl te doen in grooten stijl. Zoo
ook bij het vraagstuk der goederen-verdeeling,
het loonvraagstuk, bij de zedelijke waardee
ring van handelsgedragingen móeten de eischen
van het algemeen belang een regelenden in
vloed uitoefenen.
Doch de sociale rechtvaardigheid bepaalt zich
niet alleen tot economische waarden. Zij wordt
immers algemeene rechtvaardigheid genoemd,
omdat zij tot daden van alle deugden verplich
ten lean, in zoover dit door het algemeen belang
der gemeenschap gevorderd wordt. S. Thomas
gebruikt deze vergelijking: „Zooals de liefde een
algemeene deugd is, omdat zij de daden van
alle andere deugden richt op haar doel: God,
zoo ook de wettelijke rechtvaardigheid, wijl zij
de daden van alle andere deugden in dienst
stelt van het algemeen welzijn." En aldus is
het o.a. plicht van sociale rechtvaardigheid.de
openbare zedelijkheid niet te kwetsen, zijn kin
deren een behoorlijke opvoeding te geven, en
wanneer de omstandigheden het eischen, zijn
leven zelfs in gevaar te brengen tot verdediging
der gemeenschap. „Tous ceux, zegt Gillet, qui
font partie d'une société doivent done, dans
leur propre intérêt, rendre a la société ce qui
lui est dü, tout ce sans quoi elle cesserait de
vivre, de prospérer."
Daar gaat heden ten dage een nieuwe stroo
ming door de volkeren, een sterker drang naar
nationale eenheid, naar hechteren gemeenschaps
band, naar versterking van het coiporatief besef.
Het is de reactie tegen de theorie van het Homo
homini lupus, van de Struggle for life in het
sociaal-economisch leven, van den atomenstaat
der individualistische levensbeschouwing. Deze
bewegingen dreigen te vervallen in een ander
uiterste, dat van den totalen staat, van de
kudde-gemeenschap, niet van saamhoorigheid,
maar van de alle beweging belemmerende saam
gebondenheid der Romeinsche fasces. Daarte
gen vermag alleen de echte beleving der sociale
rechtvaardigheid een dam op te werpen. Liefde
voor de gemeenschap, eerbied voor diens rech
ten en wetten, meer voelen voor het algemeen
belang dan voor eigen voordeel, belangstelling
in de publieke zaak. niet uit Streberei, maar
uit de eerlijke overtuiging, dat men het geheel
dienen' kan, dat alleen zal ons kunnen be
hoeden voor een nieuwe ziekte van het maat
schappelijke leven. „De sociale vrede, zoo
schrijft p. Rutten terecht, hoofdvoorwaarde
tot het geluk der individuen en de welvaart
van de natiss, vooronderstelt de toepassing van
de onvergelijkelijke leer van de Kerk over onze
verplichtingen inzake sociale rechtvaardigheid".
Als wij gelooven, dat de genade de natuur
niet doodt, maar verheft, dat Christus niet ge
komen is om de natuurwet op te heffen, doch ze
te volmaken, laat dan onze belijdenis van de
gemeenschap der heiligen, van het Corpus
Christi mysticum ook terugstralen en verwar
mend werken op het burgerlijk gemeenschaps
leven. Als wij daar ledematen zijn, welke el
kanders lasten te dragen hebben en voor elkan
der moeten leven, werken en vruchtdragan, dan
is dit alleen, omdat deze bovennatuurlijke een
heid aangepast is aan onze sociale natuur en
dan wijst dit ons ook op den plicht ons hier in
de natuurlijke gemeenschap één te voelen en het
belang van het geheel eerder te zoeken dan
eigenbaat.
Dit is de wet van heel het universum, waar
de deelen» zijn voor het geheel en door het ge
heel; waar alles van het laagst tot het hoogst
samenwerkt in wonderbare harmonie; waar
zelfs zuivere geesten administratorii Spiritus
zijn; waaraan ook de mensch vrij zich te on
derwerpen heeft, wil hij niet ten ondergaan.
Het is de wet va nhet goddelijk Leven zelf.
HUIZEN, 1875 M. K.R.O. 8.00 Morgen
concert. N.C.R.V. 10.00 Leger des Heils-
kwartiertje. 10.15 Morgendienst door Ds.
J. van der Woude. 10.45 Gramofoonmu-
ziek. K.R.O. 11.00 Gramofoonmuziek. 11.30
Godsdienstig halfuurtje door Pastoor L.
H. Perquin. 12.00 Politieberichten. 12.15
Het K.R.O.-orkest o.l.v. Marinus van 't
Het KRO-orkest onder leiding van Marinus
van 't Woud. NCRV: 2.00 Cursus fraaie
handwerken door mej. G. Ablij. 3.00 Vrou
wenhalfuurtje. Mej. Dra Miedema: „De
Maria-legende in de Middeleeuwen." 3.30
Gramofoonmuziek. 3.45 Verzorging zender.
4.00 Bijbellezing door Ds. H. J. Dfjekmees-
ter. 5.00 Cursus handenarbeid voor onze
jeugd door H. J. Steinvoort: „Een school -
portefeuille". 5.30 Zangrecital door Hendrik
Koning. 6.45 C.N.V.-kwartiertje door A.
Stapelkamp, secretaris, 7.00 Politiebe
richten en Ned. Chr. Persbureau. 7.15 Gra
mofoonmuziek of een greep uit het Da-
gelijksch Gebeuren". 77.30 Weekoverzicht
„Wat er op de wereld gebeurt" door Corn.
A. Craye. 8.00 De afscheiding van 1834,
herdacht in een bijeenkomst; bijeengeroe
pen door het hoofdbestuur der Confes-
sioneele Vereeniging in de Pieterskerk te
Leiden. 10.00 Vaz Dias. 10.10 Gramofoon
muziek. 11.30 Sluiting.
HILVERSUM, 301.5 M. A.V.R.O. 8.00
Tijdsein A.V.R.O.-klok. 8.01 Morgenmu-
ziek. 9.00 Ochtendconcert door het om
roeporkest o.l.v. Nico Treep. 10.00 Tijd
sein A.V.R.O.-klok. 10.15 Gramofoonmu
ziek. 10.30 Het omroeporkest o.l.v. Nico
Treep. 11.00 Gramofoonmuziek en voor
dracht door Elias van Praag „Tooneel-
spelen in den ouden tijd" met tusschen-
spel van gramofoonmuziek. 12.00 Tijdsein
A.V.R.O.-klok. 12.01 Kovacs Lajos en zijn
orkest., met tusschenspel van gramofoon
muziek. 2.00 Pianorecital door Chris Veele
2.30 Gramofoonmuziek. 3.00 Naaicursus
door mevr. Ida de Leeuwvan Rees. Her
haling 1ste les. 3.45 Rustpoos voor het
verzorgen van den zen (ft r. 4.00 Mevrouw
Ant. van Dijk spreekt voor zieken en
ouden van dagen. 4.30 Robery Renard en
zijn orkest. 4.45 Radio-tooneel voor de
grootere kinderen. Studio-opvoering van
„De Scheepsjongens van Bontekoe", hoor
spel in 12 tafereelen naar het boek v. Joh.
Fabrlcius door Cor Hermus. Spelleiding
Kommer Kleijn. 5.30 Het omroeporkest
0.1.v. Nico Treep. 6.30 Sportpraatje door
H. Hollander. 7.00 Omroeporkest o.l.v. Nico
Treep. 7.30 Engelsche les voor gevorder
den door Fred Pry. Herhaling eerste les.
8.00 Tijdsein A.V.R.O.-klok. 8.01 Nieuws
berichten van Vaz Dias.' 8.05 Aansluiting
met het Concertgebouw te Amsterdam.
Concert door het Concertgebouworkest o.
1.v. Emile Cooper. Solist; Tito Schipa, te
nor, met pauzevulling uit de studio. 10.30
Populaire muziek. 11.00 Nieuwsberichten
van Vaz Dias. 11.10 Aansluiting met het
Café-Restaurant „Atlanta" Rotterdam.
Dajos Bela en zijn orkest. 12.00 Tijdsein
A.V.R.O.-klok en sluiting.
LUXEMBURG, 1394 M. 8.05 Gramo
foonmuziek. 8.20 Persberichten. Vervolg
gramofoonmuziek. 12.20 Middagconcert
door het Radio-orkest o.l.v. Henri Pensis.
I. Ouv. „Phèdre", Massenet: 2. Joumée
de Printemps A Garmisch. wals, Löhr: 3.
Demande et Réponse, Taylor: 4. Suite
turque, Gourvin: 5. La Glacé, la Grêle et
la Neige, Glazounow; 6. April's Lady, An-
cliffe: 7. Souvenir du Tréport, Clément:
8. Danse esoagnole, No. 6, Granados-Sala-
bert: 9. Wals-potpourri, Robrecht: 10. De
Letzeburger Le'w, marsch, Albrecht. 1.35
Gramofoonmuziek. 1.50 Koersen. Vervolg
gramofoonmuziek. 2.20 Koersen 4.05 Idem.
6.50 Concert- en dansmuziek. 7.50 Sport
berichten. 7.55 Duitsche uitzending. Ge
varieerd concert door het Radio-Orkest
0.1.v. Henri Pensis. Le Roi l'a dit, Leo
Delibes: Der Freischtitz, Weber. 8.20 Pers
berichten. 8.40 Duitsche muziek door het
Radio-orkest o.l.v. Henri Pensis. 1. Fesr-
ouverture, Lassen: 2. Hansel und Gretel,
Humperdinck: 3. Wiegelied, Brahms. 4.
Histoires d'Enfants, suite, Blech: 5. Largo,
Handel: 6. La Fee poupée, fantasie, Bayer.
9.50 Zangrecital door Mia Bischoff. Liede
ren van Schubert. 10.20 Kamermuziek,
door kwartet bestaande uit J. Krüger, C.
Massard, J. Spedeneren J. Dax. Kwartet
Opus 16, Beethoven. 10.55 Dansmuziek en
gramofoonplaten.
BRUSSEL, 484 M. 1.30 Saint Saens-
concert. 6.35 Orkestconcert o.l.v. Karei
Walpot. 8.20 Idem. 9.35 Omroeporkest, o.
1.v. Paul Gason. 10.30 Gramofoonmuziek.
BRUSSEL, 322 M. 12.20 Orkestconcert
o.l.v. Karei Walpot 5.20 Oude muziek.
8.20 Omroeporkest o.l.v. Paul Gason. 9.20
Populair concert. 10.30 Ged. uit La Bo
hème van Puccini.
KALUNDBORG 1261 M. 11.20 Strijk
orkest uit Bellevue o.l.v. Harald Ander
sen. 7.30 Omroep-Symphonie-orkest o.l.v.
Prof. Nicolai Malko. 9.50 Dansmuziek.
BERLIJN, 357 M.: 4.50 Gramofoonmu
ziek. 6.20 Concert. 7.30 Gevarieerd pro
gramma. 9.40 Dansmuziek.
HAMBURG, 332 M.: 10.50 Het Konings
berger Schouwburg-orkest. 6.20 Herden
king van den stormvloed ir Noord Fries
land in Oct. 1634. 9.50 Het Mildnerkwar-
tet uit Weenen (gr. pi.). 11.20 Omroep
koor onder leiding van Gerhard Georg,
omroeporkest onder leiding vac Gerhard
Maasz.
KEULEN, 456 M-: 3.20 Het kleine or
kest onder leiding van Leo Eysoldt. 4.35
Composities van Haydn en Mozart. 6.20
Volksmuziek. 7.35 De Keulsche vioolveree-
niging. 8.30 Ged. uit de opera's van Boiel-
dieu. Koor en Orkest.
DAVENTRY, 1500 M.: 12.10 Het Rudland
Square en New. Victoria-orkest order lei
ding van Norman Austin. 3.20 Vespercon
cert. 5.05 Orgelrecital door Laurence
Crosthwaite. 5.35 Populair concert door
het Budapester Septet. 9.10 Radio Militair
concert o.l v. B. Walton O'Donnell. 10.35
BBC Orkest afd E. o.l.v. Warwick. 11.35
BBC Dansorkest o.l.v. Henry Hall.
PARIJS POSTE PARISIEN, 313 M.
7.09 Gramofoonmuziek. 8.4c Tooneel.
PARIJS RADIO, 12.50 Populair Con
cert o.l.v. Victor Pascal. 7.05 Gramofoon
muziek. 8.20 Concert, daarna het vocaal
kwartet L'accord parfait zingt. 10.50
Dansmuziek o.l.v. Lucien Goldy.
MILAAN, 369 M. 5 20 Gramofoon
muziek. 8.05 De Barbier van Sevilla, opera
van Rossini.
ROME, 421 M. 4.20 Vocaal en instru
mentaal concert. 8.05 Concert. 9.20 Dans
muziek.
WEENEN, 507 M. 3.30 Filmmuziek.
4.50 Pianorecital door Lotte Fischer. 7.10
Omroeporkest o.l.v. J. Holzer. 8.00 Zie
Milaan. 11.00 Het Friedl Schick-jazz-orkest.
WARSCHAU, 1345 M. 5.35 Kamer
muziek. 6.20 St. Roja, tenor zingt. 7.20
Populair concert. 9.35 Dansmuziek.
BEROMUNSTER, 540 M. 5.20 Vroo-
lijke liederen voor solisten en koor gr. pl.
6.45 Populaire gramofoonmuziek. 7.20
pianorecital door Elly Katzingheras.
Dinsdagavond om ongeveer half acht is door
het te vroeg overhalen van een wissel op het
stationsemplacement te Vlijmen een viertal wa
gens van een uit 33 wagens bestaanden goede
rentrein ontspoord.
Daar de lijn Den BoschLage Zwaluwe enkel
spoor heeft, kon de personentrein van 19.48 uit
Den Bosch niet vertrekken.
De reizigers voor dezen trein zijn per auto
bus naar Waalwijk gebracht, vanwaar zij verder
per trein konden worden vervoerd.
Tegen middernacht was de lijn vrij gemaakt.
De materieele schade is gering.
Naar wij vernemen, is het thans zeker, dat
de behandeling in hooger beroep van de
strafzaak tegen den heer Onnes van Nijen-
rode niet op 6 November zal worden aange
vangen. De behandeling zal wegens ziekte van
van heer Onnes worden uitgesteld tot later.
De datum is nog niet bekend.
De Raad van den Volkenbond heeft overeen
komstig een wensch, door de vergadering uit
gesproken naar aanleiding van het conflict
tusschen Bolivia en Paraguay in zijn vergade
ring van 27 September, besloten een comité
van deskundigen in te stellen tot het bestudee-
ren van het vraagstuk van het ten aanzien
van oorlog voerende mogendheden toe te pas
sen wapenembargo.
De bestudeering zal moeten geschieden uit
zuiver rechtsoogpunt en in het bijzonder uit
het oogpunt van interpretatie van het Volken
bondsverdrag.
Naar thans van officieele zijde wordt mede
gedeeld, heeft de Nederlandsche Regeering,
gevolg gegevende aan een verzoek van den
secretaris-generaal om een lid in deze commis
sie te benoemen, als zoodanig aangewezen den
heer mr. J. Limburg, lid van den Raad van
State, die de beraadslagingen van de jongste
vergadering van den Volkenbond heeft ge
presideerd.
De jeugdherbergen in ons land. mochten zich
ook in 1934 in een groote belangstelling van
jong-Nederland verheugen. Meer dan 160.000
overnachtingen zijn er in de bijna 70 Neder
landsche jeugdherbergen geboekt en alhoewel
de definitieve cijfers eerst eind December zul
len kunnen worden bekend gemaakt kan thans
reeds geconstateerd worden, dat tegenover 1933
verscheidene duizenden overnachtingen meer
zijn geboekt. Maar in verhouding met wat de
laatste jaren gewoonte was geworden, een stij
ging in dit opzicht van 40 procent en meer,
beteekent het resultaat van dit jaar eigenlijk
niet zoo een belangrijken vooruitgang (10 pet.).
Het aantal jeugdherbergen is dit jaar weder
om vermeerderd en gestegen van 59 tot 68. Ze
liggen in een fraai net over het geheele land
verspreid. Men kan er echter zeker van zijn,
dat het volgend jaar weinig of geen nieuwe
jeugdherbergen zullen worden opgericht. Voor
het wandeltoerisme, waarbij de jeugdherbergen
op korten afstand van elkaar moeten liggen,
komen momenteel en in de toekomst alleen nog
de Veluwe, Twente, Brabant en Limburg, en dc
Duinstreek in aanmerking.
Naar wij vernemen zal voorts de derde In
ternationale Jeugdherberg Conferentie in de
tweede helft van October in Engeland worden
gehouden, welke conferentie za) worden voor
gezeten door den heer R. Schirrmann (Duitsch-
land), terwijl de heeren E. St. John. Catchpool
(Engeland) en H. L. F. J DeeJen (Nederland)
resp. als vicevoorzitter en secretaris zullen op
treden.
De Vierde Kamer der Amsterdamsche Recht
bank veroordeelde vandaag den heer D. Schilp,
voorzitter van den Ned. Federatieven Bond van
Personeel in openbaren Dienst, conform den
eisch van het O. M., wegens bij geschrifte op
ruien tot een strafbaar feit, tot een gevange
nisstraf van drie maanden.
V*erdachte heeft in eer. nummer van „de
Gemeenschap", verspreid in April en Mei 1934
opgeruid tot strafbare feiten in een artikel,
getiteld: „1 Mei 1934; op voor socialisme; tegen
het fascisme". Hierin wordt opgewekt tot het
ondernemen van een aanslag met het oogmerk
den grondwettigen regeeringsvorm omver te
werpen of op onwettige wijze te veranderen.
Dinsdagavond reed op den Fettelaarscheweg
nabij het landgoed van den heer de Gruyter te
's Hertogenbosch de chauffeur Th. J. M. V. met
zijn auto in de richting stad.
Ter hoogte van het buiten van den heer de
Gruyter passeerde hem een auto, komende uit
de tegenovergestelde richting.
Bü het passeeren der auto's, die beide hun
lichten dempten, zag de chauffeur plotseling
twee personen voor zijn auto loopen. Door-
krachtig remmen trachtte hij een aanrijding te
voorkomen, hetgeen echter niet gelukte.
De aangereden persoon, die blijkbaar zwaar
gewond was, bleef liggen.
De chauffeur heeft onmiddellijk dr. Kortbeek
gehaald en de politie van de aanrijding in ken
nis gesteld.
Bij het onderzoek bleek de aangeredene te zijn
J. F. F. T., schippersknecht, zonder vaste woon-
of verblijfplaats, die een beenfractuur en een
hersenschudding had bekomen.
Per politiebrancard is de man naar het
Groot Gasthuis overgebracht.
De auto is in beslag genomen en proces-ver
baal is opgemaakt.
Het slachtoffer was hedenmorgen nog steeds
buiten kennis.
De Federatie ter behartiging van de belangen
van den handel in gouden en zilveren werken
heeft aan de Tweede Kamer van de Staten
Generaal een adres gezonden, waarin zij haar
adhaesie betuigt met het onlangs ingediende
wetsontwerp op de verbindende kracht van
ondernemersovereenkomsten en aandringt op
spoedige aanvaarding van dit ontwerp.
Een stroom van daalgebieden trekt in zuide
lijke en zuidoostelijke richting over IJsland en
Schotland. Het voorlaatste verstrekte de depres
sie in de Oostzee, zoodat de wind opnieuw plaat
selijk stormkracht bereikte, het laatste vormt een
vrij diepe depressie, die bij IJsland storm brengt.
De hooge drukking op den Oceaan houdt een
kern boven 775 m.M., maar trekt zich zuid-
westwaarts terug. Hierdoor houdt het buiige
weer in geheel Europa aan, alleen Scandinavië
kreeg bij .tijdelijke drukstijging toenemende vorst,
in Skagen viel echter 48 m.M. regen. Op de
Britsche Eilanden neemt de regen weer toe. De
wind is er tijdelijk afgenomen. In Frankrijk is
het weer nog zeer buiig met stormachtigen wind
in het Noorden, ook Duitschland heeft veel re
gen. In de bovenlucht werd het nog kouder.
Na een korte periode van windvérminderihg is
weer meer wind en regen te wachten.
Curatoren der Indologische faculteit te
Utrecht hebben benoemd tot bijzonder hoog
leeraar in het Adatrecht van Nederlandsch-
Indië dr. L. H. van Cassutto.
Het Ambtenarengerecht heeft uitspraak ge
daan in de zaak van den nachtwaker van het
Departement van Koloniën tegen het ontslag,
hem door den Minister van Koloniën gegeven,
omdat hij te middernacht zich buiten het de
partementsgebouw heeft begeven, de deur daar
van open latende, om ter hoogte van het hek
van het Mauritshuis met een buitennachtwa
ker te staan praten.
Zijn beroep tegen het ontslag is ongegrond
verklaard.
De Raad van Afgevaardigden van „St. Ra-
phaël" komt 26 en 27 November te Roosendaal
bijeen.
Op deze vergadering moet de verkiezing
plaats hebben van vijf leden van het Hoofd
bestuur. Aan de beurt van aftreden zijn: H. F.
P. Donné; M. N. de Kunder; F. L. D. Nivard;
H. F. Timmermans en W. de Waal.
F Wij: ontvingen heden het Jaarboek van het
R.K. Centraal Bureau voor Onderwijs en Op
voeding te Den Haag! De gewoonte van de laat
ste twee jaren getrouw is het gesplitst in 5 dee-
len, die ieder afzonderlijk verkrijgbaar zijn en
ieder een afgesloten geheel vormen. Achtereen
volgens behandelen zij: Het Bewaarschool- en
Lager Onderwijs; het Nijverheidsonderwijs, het
Middelbaar Voorbereidend Hooger en Hooger
Onderwijs, de Jeugdorganisatie en de Katho
lieke Scholen ijl Indië, Suriname en Curasao.
Ieder deel bevat, behalve de gebruikelijke sta
tistieken, een historisch overzicht over de ge
beurlijkheden in den betreffenden tak van on
derwijs over het afgeloopen jaar.
De Nederlandsche Bond van Hotel-, Café en
Restauranthouders in het Hotelbeórijf H. O. C.
A. R. E. S., heeft een request gezonden aan
de leden der Tweede Kamer der Staten-Gen°-
raal, waarin geklaagd wordt over de willekeu
rige houding der diverse gemeentebesturen,
waneer het gaat om de verlaging der personeele
belasting op het café- en restaurantbedrijf
Adressant verzoekt door een wijziging der wet
van 25 Juli 1929 aan deze onbillijkheid een
einde te maken.
In de gemeente Houthem is het lijk gevon
den van een onbekend man, naar schatting 55
jaren oud, netjes gekleed. Het ondergoed is
niet gemerkt.
Op het lijk werd 1.75 franc gevonden.
Aan de R.K. Handelshoogeschool te Tilburg,
Hoogeschool voor economische en sociale weten
schappen, zijn geslaagd voor het condidaatsexa-
men in de handelswetenschappen de heeren A. H.
M, Albregts uit Hilversum en N. P. J. M. Daal-
derop uit Tiel. Voor het propaedeutisch examen
in de handelswetenschappen slaagde de heer W.
J. H. M. Smeets uit Boxmeer.
's-GRAVENHAGE. Geslaagd voor diploma A
de heeren J. R. C. J. Wolffers, Rotterdam; H.
F. G. Vos en B. J. Schoonheijt, beiden Den
Haag; S. P. Paauwe, Kruiningen en D. Bonne,
Terschelling.
AMSTERDAM, 17 Oct. Veemarkt. 301 vette
kalveren: le kwaliteit 4652 cent, 2e kwal. 36
44 cent, 3e kwaliteit 28—34 cent per K.G. levend
gewicht. 27 nuchtere kalveren 3.005.50 per
stuk. 293 varkens: vleeschvarkens, wegende van
90—110 K.G. 36—37 cent, zware varkens 34—35
cent, vette varkenis 3334 cent per K.G. slacht-
gewicht. 3 wagons geslachte runderen uit Dene
marken.
Overzicht. Vette kalveren ruimer aanvoer dan
vorige week, handel sleepend, eenige prima
exemplaren hoogere noteering. Nuchtere kal
veren aanvoer gering, handel vlug, onveran
derde prijzen. Varkens stille aanvoer, handel
zeer gedrukt, prijzen als Maandag.
AMSTERDAM, 17 October. Aardappelen-
prijzen. Duinaardappelen 4.554.90, Frie-
sche Borgers 3.503.70, N.-Holl. Eigenheimers
3.20—3.40, Zeeuwsche Bevelanders 3—3.25, ld.
blauwe 3.503.70, idem pooters 3.503.70, idem
Eigenheimers 3.403.60. Aanvoer 279.800 kg
BROEK OP LANGENDIJK, 17 Oct. 4000 K.G.
NOORD-SCHARWOUDE, 17 Oct. 7600 K.G.
aardappelen: Robijnen 2.80, Bevelanders 2.30
2.50, Friso 2.002.20, BI. Eigenheimers 3.103.30,
Bi. aardappelen 1.303.40. 550 K.G, Spercieboo-
nen 8.8014.90. 17900 K.G. Uien: Gele Nep 1.00
1.20, Drielingen 1.001.10, Uien 2.202.50, Grove
Uien 2.60—2.80. 4000 K.G. Peen 1.201.40, idem
kleine 6070 cent. 4100 K.G. Kroten 0.601.60,
15600 K.G. Roode kool 1.502.80. 98800 K.G. cew.
Witte kool 0.701.30. 1300 K.G Gele kool 130
1.80.
WOERDEN, 17 Oct. Kaasmarkt. Aanvoer
497 partijen, le soort met R. M. 24—26. 2e
soort met R. M. 20—23, zware 26. Handel ma
tig.
PURMEREND, 17 Oct. Najaarsrundermarkt.
Aangevoerd 2166 stuks. Geldersche koeien 80.00
—145.00, melkkoeien 110,00220.00, graskalve
ren 25.0040.00, pinken 60.00110.00 per stuk.
Handel stug.
