IN EN OM HAARLEM
De rijksweg Haarlem-Leiden
§r
EN DE VLUCHTHEUVELS
DINSDAG 23 OCTOBER 1934
De Haarlemsche Gemeente-
begrooting
Minder veiligheid
Kunst op een mailschip
JUBILEUM H.B.S. A
Programma der feestelijkheden
VLEESCH VAN ZIEK RUND
VERKOCHT
De smokkelaar vond hef te slecht
voor eigen varkens!
Motorclub „Haarlem"
Paan op een visch, een beeld van Jozef
Cantré op de „Bloemfontein" (voorkant)
Ned. Natuurhist. Ver.
R. K. Grafische Bond
Mooi Oostenrijk
„De Wandelaar"
VOETBAL
Teijlingen IGeel Wit I (50)
BILJARTEN
Clubkampioenschap Driebanden
Meer dan een derde hunner is bij
aanrijdingen reeds vernield
Stop- en richtingsignaal
voor df tram
VRAGENBUS
Veiligheid voor een ieder
De Bloemfontein
Vluchtheuvel ja of neen?
BUuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiH
In de meer dan duizend gemeenten van ons
land zijn thans de begrootingen voor het jaar
1935 „uit", zooals dat wordt genoemd, of zij
staan op het punt aan het oordeel van den
raad te worden voorgelegd. In de meeste ge
meenten zijn de voorbereidingen voor de be
sprekingen in openbare vergadering reeds vol
op aan den gang en in dezen „verkiezingswin-
ter", den winter, die aan de verkiezingen voor
de gemeenteraden vooraf gaat, zal het bij de
begrootingsdebatten aan min of meer harts
tochtelijke redevoeringen niet ontbreken, de
batten, die maar al te dikwijls voor volksver
tegenwoordigers meer een gelegenheid zijn om
elkaar persoonlijke en publieke schandaaltjes te
verwijten, om prachtige speeches voor de tribu
ne af te steken, om politieke uien voor deug
delijke appels te verkoopen dan om in deze kom
mervolle tijden de ernstige moeilijkheden, waar
mede de gemeenten te kampen hebben, onder
het oog te zien.
Bedriegen de voorteekenen niet dan is de
Haarlemsche gemeentebegrooting onder een
gunstig licht geboren. Nieuwe bezuinigingen be
hoeven niet te worden ingevoerd en nieuwe las
ten behoeven niet op de burgerij te worden ge
legd schrijven B. en W. aan den Raad. Dit
laatste moet met het bekende korreltje zout
Worden aanvaard, want of de meening van B. en
W. van Haarlem, dat de verhooging van het
aantal opcenten op de personeele belasting min
of meer wordt genivelleerd door de verlaging der
huurwaarde van de meeste woningen, juist is,
Zal wel door niemand direct uit te maken zijn.
In alle geval geldt die nivelleering niet voor de
velen, die door een langduriger contract 'aan
soms dure woonhuizen zijn verbonden. Ook niet
voor degenen, die eigen huizen bewonen. Deze
laatste zullen goed doen het volgend jaar zeer
speciaal toe te zien of de fiscus bij het vast
stellen van de huurwaarde hunner huizen met
de naar het oordeel van B. en W. van Haar
lem ingetreden huurverlaging rekening houdt.
Intusschen steekt Haarlem gunstig af bij ve
le andere gemeenten, waar de begrooting slechts
ten koste van verzwaring van belastingen en
ingrijpende belastingen sluitend is te maken.
Waar is het, dat wij deze pijnlijke operatie ver
leden jaar reeds hebben ondervonden, maar
het stemt tot voldoening, dat bewaarheid wordt
de voorspelling van den heer Slingenberg, on
zen toenmaligen wethouder van financiën, dat
alle gemeenten stuk voor stuk aan versobering
van de gemeentelijke huishouding zouden moe
ten gelooven.
De door de Regeering aanhangig gemaakte
Wetsontwerpen leveren voor Haarlem een net
to verlies op van f 271.000, ofschoon deze wets
ontwerpen aan de Tweede Kamer ter goedkeu
ring zullen worden voorgedragen om de minst
financieel-krachtige gemeenten te helpen. Het
feit, dat Haarlem van deze regeeringshulp geen
voordeel, maar nadeel heeft, toont aan, dat
Haarlem, ondanks zijn groot werkloozencijfer
nog niet tot de meest hulpbehoevende ge
meenten van ons vaderland behoorde. Gemeen
ten als Zaandam met veel werkloozen en een
laag gemiddelde aan belastbaar inkomen zijn er
Veel slechter aan toe. Haarlem staat voor zijn
gemiddelde aan belastbaar inkomen ongeveer
in het midden van de rij Nederlandsche ge
meenten.
Dat werkloozencijfer! Wilde dat maar eens
dalen! Dan zou in een slag alle leed geleden zijn
en Haarlems financiën zouden als op rozen lig
gen. Helaas, het getal werkloozen is momen
teel reeds 500 hooger dan het verleden jaar
Was om dezen tijd. Een duister perspectief, dat
Slechts eenigermate verlicht wordt door de mo
gelijkheid, dal de Werf Conrad binnenkort aan
een aantal metaalbewerkers brood en wat meer
levensvreugde zal kunnen geven. Ook de ver-
Zekering van den directeur van „Heemaf" dat
de crisis uit is, doch dat alleen het genezings
proces langzaam verloopt, brengt wat hoop. Wij
kunnen slechts herhalen wat wij verleden jaar
schreven, indien het aantal werkloozen eens
aanzienlijk kon worden verlaagd, dan staan
wij er in Haarlem prachtig voor. Voor dit jaar
is deze hoop niet verwezenlijkt, laten wij ho
pen, dat zulks wel voor 1935 het geval zal zijn.
Dat de Regeering aan Haarlem geen subsidie
verleent voor het Middelbaar Onderwijs is een
tegenvaller, maar een tegenvaller, die grooter
is voor de omliggende gemeenten dan voor
Haarlem zelf. Haarlem krijgt immers van de
buitengemeenten den vollen kostprijs voor eiken
leerling. Dien zou Haarlem moeten missen als
het Rijk subsidie zou gaan geven. Het verlies
aan den eenen kant zou maar weinig schelen
met de winst aan den andere zijde.
Het programma der feestelijkheden ter gele
genheid van het jubileum der H. B. S. A. 5-j. C.
luidt:
Vrijdag 26 October om 8.15: Herdenkings
avond in de tuinzaal van het Gem. Concertge
bouw, Lange Begijnestraat.
Zaterdag 27 October om 2.30: Overdracht der
Plaquette aan het gemeentebestuur van Haar
lem in de hall van het schoolgebouw, Zijlvest
25 A; van 35: Receptie in de aula van het
schoolgebouw, Zijlvest 25 A; om 8 uur Feest
avond in den Stadsschouwburg, Wilsonsplein.
Zondag 28 October van 4—6: Reünie van
oud-leerlingene leerlingen der hoogste klassen,
leeraren en oud-leeraren in hotel Lion d'Or,
Kruisweg 36; van 6—9 reünistendiner in hotel
Lion d'Or.
Maandag 29 October van 15.30: Kermesse
d'été in de gymnastiekzaal der school (voor
leerlingen, om 8 uur feestavond in den Stads
schouwburg, Wilsonsplein.
Dinsdag 30 October van 14: Sportwedstrij
den op het H. F. C.-terrein (voor leerlingen);
van 78.30 fakkeloptocht.
Aan controleerende ambtenaren van het
Openbare Slachthuis en van Invoerrechten en
Accijnzen, is het in samenwerking met de
politie van Haarlem, Haarlemmermeer en Zand-
voort gelukt, een uitgebreiden smokkelhandel in
frauduleus geslacht vleesch, tot klaarheid te
brengen. Het bleek, dat een óp de veemarkt te
Purmerend gekocht ziek rund naar een op de
grens van Haarlem gelegen woning was ver
voerd en aldaar, toen het dreigde te sterven,
in allerijl was geslacht, teneinde het daarin
vastgelegde kapitaal van zeggen 17.50 nog zoo
goed mogelijk rendabel te maken.
Na de slachting werden aan den bewoner de
organen voor varkensvoer aangeboden, dij even
wel zijn varkens, gelet op de zelfs voor een leek
zichtbare slechte hoedanigheid van het vleesch,
daaraan niet wilde wagen en aan begraven van
deze organen de voorkeur gaf. Het vleesch bleek
te Haarlem, Zandvoort en Hoofddorp te zijn ver
kocht. Het werd aldaar in beslag genomen,
afgekeurd wegens gevaar voor de menschelijke
gezondheid en vernietigd. Dat smokkelaars als
dezen, vleesch verkoopen, waaraan zelfs een leek
zijn varkens niet wil wagen, spreekt bbek-
deelen!
schoon, alsmede van de zending van Oostenrijk
in de Katholieke wereld. Deze lezing wordt ge
houden in het St. Bavo-gebouw, Smedestraat,
des avonds om half negen en is voor belang
stellenden gratis toegankelijk. Zonder twijfel
züllen tal van Katholieken deze lezing willen
bijwonen, daarmede hun belangstelling toonend
voor het land en het werk van dr. Dollfuss z.g.
Bovengenoemde vereeniging hield Zondag j.l.
een Kilometerlancé voor hare leden, waarvoor
ondanks het minder gunstige weer groote be
langstelling bestond. De volgende snelheden
iverden door de diverse leden bereikt: T. Hulse
bosch 132.35 K.M., Timmerman 125 K.M., Frits
Hulsebosch 121.62, H. Boesman Jr. 113.21 K.M.,
W. Bosch 103.45 K.M., F. v. Rumpt 102.27 KM.,
Koelemeyer 99.45 K.M., Hoogeveen 98.90 K.M.,
Irriger 95.47 K.M., Goosens 90.45 K.M., Wes
terhoven 77.92 KM.
De M. C. H. kan wederom op een
evenement terugzien.
De Ned. Natuurhistorische Vereeniging, afd.
Haarlem en omstreken, organiseert op Zondag
8 October een wandeling in het Gooi door de
landgoederen Bantam, Spanderswoud en Hilver-
beek o.l.v. Mr. P. J. Prinsen Geerligs. Op Vrij
dag 9 November, des avonds om kwart over 8,
houdt dr. J. F. Steenhuis in het oafé-restaurant
Gebr. Brinkmann voor de afdeeling een cause
rie over het wichelroedevraagstuk.
De Nederl. Kath. Grafische Bond, afdeeling
Haarlem, houdt een ledenvergadering op Maan
dag 29 October, des avonds om acht uur in het
Gebouw „Sint Bavo", Smedestraat 23.
De agenda vermeldt o.a.: Financieel verslag;
Bestuursverkiezing; Candidaatstelling Hoofdbe
stuur (vacature Leyn en Selhorst); Taalcursus
sen.
Onder de auspiciën der vereeniging Pro Au
stria Catholica zal Donderdag 25 October spre
ken de heer G. van Assema Metz uit 's-Gra-
venhage over Oostenrijks landschap-'en steden-
Bij den uitgever A. G. Schoonderbeek te La
ren is verschenen de October-aflevering van
„De Wandelaar", maandblad, gewijd aan na
tuurstudie, natuurbescherming, heemschut, geo
logie, folklore, buitenleven, en toerisme.
Nu de herfst in het land is, valt het niet te
verbazen, dat enkele medewerkers hun aan
dacht wijden aan de sierlijke en merkwaardige
paddenstoelen: A. Bijmolt werd getroffen door
de schoonheid van stink- en inktzwammen en
geeft van zijn bevindingen een genoeglijk en
instructief relaas; op zijn beurt behandelt A.
van der Ploeg verscheidene paddestoelen, wier
optreden den dood van boomen tengevolge
heeft.
Interessante mededeelingen doet H. W.
Schenkenberg van Mierop omtrent den in
vloed van den zeewind op boomen. Practicus
geeft wenken ten aanzien van de behandeling
der kamerplanten in October en ds. J. I. van
Schaick vertelt van een trektocht door Noord -
Nederland, dien hij met zijn dochter ondernam
en waardoor hij het leven in de jeugdherber
gen heeft leeren kennen.
Ook in deze aflevering zijn weer tallooze
fraaie illustraties opgenomen.
Teijlingen neemt aanstonds het spel in han
den en trekt ten aanval, doch stuit op de
hechte verdediging van Geel Wit. Teijlingen is
sterker en voortdurend vlugger bij den bal, maar
het is het binnentrio dat de kansen niet weet
te benutten. Gedurende het eerste half uur ver
loopt zoo de strijd, met veel aanvallen van
Teijlingen en goed verdedigen van Geel-Wit.
Dan worden de eerste goede schoten gelost door
v. d. Ploeg en Nobel, de een juist over, de
ander tegen de lat.
Enkele minuten voor de rust komt er dan
succes als Homan voorzet en zijn neef, na de
achterhoede te zijn gepasseerd, met een schot
in 't hoekje den keeper het nakijken geeft.
Vol goeden moed vallen de Geel Witten na
de thee weer aan, maar ook in deze voorhoede
wil het niet vlotten. Langzamerhand wordt Teij
lingen weer de sterkste en wordt dit in doel
punten uitgedrukt.
Een door Nobel ver doorgespeelden bal snelt
Hoogeveen achterna en verschalkt den uitge-
loopen doelman (20). Achtereenvolgens sco
ren Homan, Hoogeveld en v. d. Ploeg een mooi
doelpunt, daarmede den stand op 50
brengend.
Aan de overzijde dreigt dan ook nog gevaar
als de Geel-Wit-aanval tot tweemaal toe den
bal op de doellijn brengt, maar het wil daar
niet vlotten. Het einde kwam alzoo met een
verdiende overwinning voor Teijlingen.
De A-ploeg van de Soc. „Vereeniging" kreeg
in Amsterdam een gevoelige nederlaog te slik
ken. Alleen Visser, die met slechts 1 punt ver
loor, en met 0.534 speelde, maakte nog een kans
op de zege. Van de overige Haarlemmers gaf al
leen Foeljaeger nog eenigen strijd en maakte
een moyenne van 0.555. De anderen verloren ge
decideerd, zoodat Rembrandt met 60 zege
vierde.
M
msmsgem
Een gobelein van J. F. Semey in den r oolcsalon van het m.s„Bloemfontein."
Patin, het beeld van Jozef Cantré op de
„Bloemfontein" (zijkant)
Begin September is men plotseling begon
nen langs de tramlijn HaarlemLeiden vlucht
heuvels te bouwen bij de haltes, waar de electri-
sche tram midden op den rijweg voor het snel
verkeer stopt voor het in- en uitlaten van pas
sagiers. In de eerste drie weken van hun be
staan hebben de 20 nieuwe vluchtheuvels het
moeten beleven, dat zeven hunner zich van hun
kruin en kroon, de verlichte verkeerszuil zagen
beroofd.
Op zooveel tegenslag had men niet gerekend,
de reserve-zuilen zijn op en na de ont
hoofding aan de Van Tetsstraat te Hillegom
wappert de roode vlag op de barricade, 's savonds
geïllumineerd met roode lampen.
Hetzelfde ziet men nu op den onthoofden ver
keersheuvel langs enkelspoor ten Z.W. van Hil
legom, die Dinsdagavond of -nacht 16 Oct. zijn
kroon verloor.
Deze onverwachte verkeersongevalen hebben
onder de verschillende weggebruikers velerlei
bezwaren en critiek tegen en op de vluchtheu
vels doen ontstaan.
Hier en daar hebben wij eens geïnformeerd
en eenige bezwaren en voorstellen geformuleerd.
Indien een verkeersspecialist hierop eenige
steekhoudende verbeteringen wil aanbrengen,
dan zullen wij hem dankbaar zijn.
De volgende vluchtheuvels zijn aangebracht:
Vanaf de Oosteinderbrug onder Hillegom tot
aan de St. Martinuskerk drie stellen, waarvan
de laatste twee langs dubbelspoor; vanaf het
dorpsplein van Hillegom naar Lisse twee stel
len, waarvan het eerste stel langs enkel spoor;
vanaf het Vierkant te Lisse op Sassenheim aan
twee stellen langs dubbel spoor; in Sassenheim
drie stellen langs dubbel spoor, een vóór het
dorp en twee in 't dorp in de richting Oegst-
geest.
De gedachte, welke bij de plaatsing van de
vluchtheuvels ongetwijfeld heeft voorgezeten,
zoowel bij de betrokken autoriteiten als bij de
vele particulieren, die er om vroegen, is een
grootere veiligheid voor de tramgebruikers bij
het in- en uitstappen, om hen te beveiligen tegen
de automobiisten, die zich aan geen verkeers-
plichten storen en meestal maar doorrijden, als
de tram midden op den rijweg inhoudt.
Ter verontschuldiging van de chauffeurs-zonde
bokken zij hier opgemerkt, dat het aan de tram
zelf niet te zien is, wanneer zij van plan is te
stoppen. Men kan dan ook van de ongeveer
3000 chauffeurs, die dagelijks door de bollen
streek komen, niet verwachten, dat zij alle hal
tes van buiten kennen, of dat zij alle „H's" bo
ven aan de spandraden voor de stroomleiding
opmerken en begrijpen; bovendien zijn deze
aanduidingen in het donker niet te zien. Even
min kan men van hen eischen, dat zij 't trot
toir afspieden of er nog passagiers met opge
heven parapluies naar de tram staan te wijzen.
Aan de tram zelf is niets te zien. Zij heeft
geen stoplicht.
Wat zij ook niet heeft en wat een bron is
van groote ergernis en gerechtvaardigde ver
ontwaardiging bij de andere weggebruikers, zijn
de richtingaanwijzers. Hield de electrische tram
zich, zooals haar voorgangster, de stoomtram,
Vraag: Het dak van mijn auto laat met regen
vocht door. Zou dat nog te verhelpen zijn met
niet te hooge kosten?
Antw.: Het beste is dat u zich tot een des
kundige wendt. Dokteren zonder den patiënt
gezien te hebben gaat erg lastig! Waarschijn
lijk is, door het dak te laten bespuiten, het
euvel met geringe kosten te verhelpen.
Vraag: Ik heb Brosso op mijn pluchen tafel
kleed. De kleur is grijsgroen van het kleed. Hoe
kan ik het er uit krijgen?
Antw.: Met alcohol van 90 pet. Een schoon
propje witte ontvette watten daarin doopen en
niet te nat uitwrijven.
Vraag 1: Tot wien moet ik wenden om een
aanvraag voor vergunning, voor op te richten
autodienst van Noord-Holland door Utrecht
naar Zuid-Holland?
2. Moet deze aanvraag mondeling geschieden
of kan dat schriftelijk gebeuren?
3. Zijn aan het een en ander nog kosten
verbonden?
Antw.: 1. Tot Gedeputeerde Staten van Noord-
Holland, die van Utrecht en die van Zuid-
Holland; 2. schriftelijk; 3. De aanvrage kost
ƒ60.
Vraag: 26 October werd door mij een aan-
geteekende brief gezonden aan de eigenares
van het huis waarin ik woon. In dezen brief
werd de huur opgezegd met ingang van 1 No
vember 1934. Deze aangeteekende brief werd
echter door de huiseigenares niet afgehaald en
kwam bü mij terug. Ik moet een maand van
te voren opzeggen en deed dat, maar de huis
eigenares haalde den brief niet. Wat moet ik
nu doen? Kan ze b.v. van mij verlangen, dat ik
langer betaal dan tot 1 November 1934?
Antw.: Indien u kunt bewijzen, dat de opzeg
ging behoorlijk en met inachtneming van den
opzegtermijn heeft plaats gehad, heeft de eige
nares niets meer te vorderen. Beter zou ge-
Vraag: Door mij werd een huis per maand
weest zijn als de opzegging per deurwaarder
had plaats gehad.
gehuurd en telkens een maand vooruit betaald,
"s Morgens 1 October heb ik de huur opge
zegd per aangeteekenden brief opgezegd, daar
de laatste September op Zondag viel. Nueisch-
te de verhuurder de huur van de maand No
vember van mij. Heeft hij daartoe het recht?
Moet ik betalen?
Antw.: De opzegging moet geschieden zoo
danig, dat tusschen de opzegging en het ver
trek twee betalingstermijnen liggen. Veron
derstellende, dat u verplicht en gewoon waart
op den laatsten van de maand te betalen, bent
u met de opzegging te laat geweest en bent tot
1 December aan uw huis gebonden.
Vraag: Ik ben werkster 2 dagen in de week
bij een mevrouw. Ik ben daar ruim 6 jaar. Nu
ben ik ziek, 3% week. Mevrouw plakt zegels
voor mij. Is zij nu verplicht mij uit te betalen
of hoeft ze dat niet?
Antw.: Bij ziekte gaat het loon gedurende
een korten tijd b.v. acht of veertien dagen
door.
Vraag: Tot wie moet ik mij wenden voor
zaken aangaande den Vrijwilligen Landstorm
in het Kennemerland? Ik ben woonachtig in
Heemstede.
Antd.: U moet zich wenden tot de Infanterie
Kazerne, Koudenhorn, Haarlem.
Vraag: Ik woon in Haarlem. Mijn inkomen
is over het jaar 1933-1934 1260. Aan hoofd
som en opcenten moet ik betalen 11.20; hoofd
som en algemeene opcenten ƒ15.60; opcenten
voor de gemeente 9.60. Is deze aanslag juist,
ik ben gehuwd en geen kinderen?
Antw.: Ja, die aanslag is juist.
Vraag: Bestaat er in Haarlem of omgeving
een R.K. Amafeurs-fotografenvereeniging?
Zoo ja, hoe is het adres van het secretariaat?
Antw.: Voor zoover ons bekend, bestaat er in
Haarlem zulk een vereeniging niet.
Vraag: Voor enkele jaren terug werd ik voor
een broer mijner vrouw borg voor een be
drag van 500; 2 jaar daarna kwam mijn
vrouw te overlijden. Wanneer men nu getrouwd
is, kan men dan niet zonder meer daarvan ont
heven worden? Bedoeld wordt door dit sterfge
val. Wanneer zoo iemand niet aan z'n ver
plichtingen kan voldoen klampt men zich aan
de borgen en de lasten komen dan neer op de
kinderen mijner eerste en persoonlijk financieel
tevens op de tweede vrouw.
Antw.: U kunt de borgstelling waarschijnlijk
wel opzeggen. Zonder nadere bijzonderheden
kunnen wij u geen definitief antwoord geven.
Vraag: Wordt het vastgestelde zuiver inko
men berekend voor het belastingjaar van 1
Mei tot 30 April of van 1 Januari tot 31 De
cember.
Antw.: Van 1 Januari tot 31 December.
Naar aanleiding van een antwoord op een
vraag betreffende het schoonmaken van een
gouden lijst wijst een vakman ons er op, dat
een goed vakman zonder iets te hebben gezien
moeilijk een oordeel kan vellen. Want om die
vraag te beantwoorden dient men te weten hoe
de lijst is; hoe en waarmede de lijst bewerkt
is; wat en hoe het schilderstuk is. Het best
zal zijn zich tot een vakman te wenden.
Een gouden museumlijst (vermoedelijk hand
werk) die misschien eenige honderden guldens
gekost heeft, en waar aanvrager zeker pnjs
op stelt (anders had hij deze vraag niet ge-
daan) had meer recht op een oordeelkundig
advies. Een goed vakman kan zonder iets gezien
te hebben geen oordeel vellen, want daartoe
zijn verschülende factoren noodig. Hoe is de
lijst. Hoe en waarmede is de lijst bewerkt. Wat
en hoe is het schilderstuk. Is het noodig dat
de lijst verguld wordt, met echt goud en bru-
neerpartijen enz. enz., of is het alleen al goed,
als het kan, om het vuil weg te nemen. Kort
om zeer veel wegen zijn er, maar zonder iets
gezien te hebben, kan geen advies gegeven wor
den. De vragenbus-redacteur doet dan beter
dezen vragensteller te verwijzen naar een ver
gulder.
aan één zijde van den weg, dan zou er voor
richtingsignalen geen reden zijn.
Nu echter slingert de electrische tram van
de oostelijke wegzijde naar de kruin van den
weg, terwijl zij bovendien herhaaldelijk van
enkel, op dubbelspoor overgaat, en dat alles
zonder zelf ook maar de minste aanduiding te
geven. Behalve eenige signaalpalen met een rood
brandend ,stop" aan den slootkant van den
weg, is er niets dat den automobilist er op
wijst, dat de tram vóór hem aanstonds plot
seling een grooteren cf kleineren zwaai naar
rechts of links gaat maken. Moet men niet
eerst dubbel en dwars bekend zijn met "en weg,
voordat men de beteekenis van dat „stop" be
grijpt en men voldoende getraind is om naar
deze roode bakens uit te kijken?
Juist dezer dagen heeft de K. N. A. C. zich
weer tot de tramdirctie gemeld, met het ver
zoek deze signalen met het verlicht teeken T
uit te breiden, om verwarring te voorkomen met
andere internationale verkeersseinen.
Elke weggebruiker is verplicht de richting
aan te geven, die nij zal nemen. In Haarlem is
toch onlangs n?«s bij politieverordening bepaald
overal en te allen tijden de richting aan te
geven, ook al wordt het verkeer door het nala
ten er van geenszins in gevaar gebracht De
nieuwe autobussen van de tram houden er zich
natuurlijk wel aan; deze immers vallen niet
onder het spoor- en tramwegreglemsnt. De
tram echter klampt zich krampachtig vast aan
het reglement, dat deze signalen niet verplich
tend stelt en schuift dus alle verantwoordelijk
heid op den automobilist, die bekend of niet
bekend met den weg, maar moet zien dat hij
onder de wielen van de tram vandaan blijft.
Maar de tram is toch eigenlijk een heel gewoon
weggebruikster zooals elk Fordje en elke groen-
tenkar!
Waar haalt zij dan het recht vandaan om zich
aan dezen plicht van den weg te onttrekken?
Dat het niet voorgeschreven is, bewijst niet dat
het overbodig is. Dat dus ook de tram zich zoo
collegiaal toone, dat ook zij seinen ga geven!
De gewone kleine richtingaanwijzers zullen
voor de tram te klein "blijken, zooals men nu
soms al moet zoeken naar de klein» roode
stipjes ergens aan ten vervaarlijken verhuis
wagen.
Maar waarom niet het volgende: Voor en
achteraan, boven of onder de lampen proef
nemingenzullen moeten leeren, wat de beste
plaats er voor is een lichtinstallatie \an b.v.
twee pijlsignalen, twee horizontale pijlen voor
afbuigen naar links of rechts en bovendien een
apart stopsignaal met het woord „STOP" in
voldoenden groote letters, Eventueel bij afwezig
heid der vluchtheuvels het ideaal der auto
mobilisten zou men er nog de woorden
„U OOK" bij moeten voegen. Of dan elke chauf
feur onmiddellijk stoppen zal, blijft een epen
vraag, maar de goedwillende chauffeur weet
dan waar hij zich aan te houden heeft en
waarom zou hij het niet doen?
De wagenbestuurder krijgt er dan wel eenige
schakelaars bij, maar dat is geen bezwaar, zoo
veel heeft hij er niet!
Hij zou er alleen op moeten letten, dat hij in
Lisse of Sassenheim, waar de passagiers uit
beide richtingen steeds aan een kant, op het
trottoir, uitstappen, de woorden „U ook" niet
aanknipt.
Ten gerieve van de wagens, welke reeds gelijk
op rijden met de tram, zal er aan weerskanten
van den wagen, bij den bestuurder wanneer ach
ter en voor de pijl rood oplicht, een rood sein
licht moeten branden, ten teeken dat de tram
een slangenkronkel naar links of rechts gaat uit
voeren. De wagens zijn hoog genoeg, men kan
er flinke, lange, smalle lichten aanbrengen, zoo
als men die reeds jarenlang in etalages toepast.
Het bovenstaande heeft meer betrekking op de
soepelheid van 't snelverkeer op dezen hoofdweg
in Nederland en op de veiligheid van automobi
listen op de eerste plaats, indirect hebben de
andere weggebruikers, in dit geval het tramrij
dend publiek er ook voordeel van. Uitsluitend
ten gerieve van het publick zijn de vluchtheuvels
aangebracht, maar deze burchten van veiligheid
hebben al veel van hun reputatie moeten inboe
ten, niet minder dan 7 sneuvelden er van de 20
in de eerste drie weken.
De heuvels zijn uitgerust met een grijze vier
kante zuil, welke 'savonds groen verlicht is in
kop en middenstuk waardoor de automobilist de
vrijheid krijgt er aan weerskanten langs te rij
den. Overdag vallen de grijze „paaltjes" niet op!
Zichtbaar zijn zij natuurlijk wel!
De wit-zwarte betonnen „platte paaltjes" en
de witte, rood gerande „halve boomen" langs den
wegrand zijn beter zichtbaar, vallen meer op!
Ook van deze bakens sneuvelen er periodiek een
zeker aantal maar men bedenke dat er zooveel
meer staan en da ndikwjjls op gevaarlijke pun
ten.
Merkwaardig is dan ook dat de meeste van de
gesneuvelde verkeerszuilen overdag om hals ge
bracht zijn. De grijze totaal kleurenindruk har
monieert overdag schitterend met het grijs van
het trottoir, met de groote straatkeien, hier en
daar en gaat bovendien volkomen op in de mist.
Opzichtig, in het oog vallend zijn ze overdag
geenszins. De chauffeur die ongewild aan de ver
keerszuil het doodvonnis voltrokken heeft, zal
steeds te hooren krijgen, dat hij het instrument
heeft stuk gereden, dat hij de oorzaak van het
ongeluk is geweest.
Hij kan er echter tegen inbrengen dat men de
aanleiding er tie midden op den weg gezet heeft
in het snelverkeer.
Honderd percent aandacht is nu eenmaal een
onbestaanbare utopie. De automobilisten moeten
tegen zichzelf in bescherming genomen worden,
en men plaatse geen obstakels midden op den
rijweg.
De aanrijder is de oorzaak, schuldig of niet,
maar hij, die de aanleiding er geplaatst heeft,
onderzoeke zijn geweten.
Onlangs heeft de K. N. A. C., gevolg gevend
aan de vele klachtbrieven, een schrijven ge
richt aan de directie der N. Z. H. T. M.
gepubliceerd in dit blad om de zuilen en de
vluchtheuvels te markeeren, met schrille kleu
ren welke dan ook hoe schreeuwender, hoe be
ter. Een besteldienst-chauffeur merkte er bij
op, dat een lange witte streep b.v, al vanaf
De .Bloemfontein", het ma. van de N.V,
Ver. Ned. Scheepvaartmaatschappij, dat
Zaterdag zijn proefvaart deed, is inwendig
versierd op een wijze die 'n stap vooruit mag
heeten op het gebied van scheepsdecoratie.
Het ontwerpen van de interieurs der salons
en passagiershutten werd toevertrouwd aan den
heer J. F. Semey, den binnenhuisarchitect van
de firma H. Pander en Zn. Hij ontwierp o.a.
een negental groote gobelins, waarvan wij er
een, voorstellende een lichtboei waar meeuwen
omheen zweven, hierbij afbeelden. Dit gobelin
bevindt zich in den rooksalon.
Belangrijk was de medewerking van trozef
Cantré, den Vlaamschen beeldhouwer, hier in
Holland door zijn beelden en vooral door zijn
uitstekende houtsneden welbekend. Hij heeft
een groot paneel in hout gesneden in het trap
penhuis, in het midden waarvan de klok zich
bevindt. Het paneel stelt voor den Dierenriem
en is gepolychromeerd in gebroken wit, blauw,
rood en goud. Voorts sneed Cantré twaalf con
soles, waarvan vier voor den eetsalon, vier voor
den muzieksalon en vier voor den rooksalon, een
kat (witgeschilderd) die op een" boekenkast in
de leeszaal is geplaatst en dan nog twee fraaie
losse beelden voor den eetsalon: een Water
nimf en een Paan. Den Paan ziet men hierbij
afgebeeld, van voren en van terzijde. De mytho
logische figuur luistert met het oor aan een
schelp en blaast op zijn fluit, waarbij hij is
gezeten op een visch.
Cantré heeft zich met de gevoeligheid die
hem eigen is in zijn onderwerpen en de sfeer
van de zee verplaatst. De versiering van de
„Bloemfontein" is een der attracties van dit
moderne schip geworden.
een 50 M. voor het verkeersobstakel den be
stuurder er opmerkzaam op zou maken, dat er
iets komt. De witte streep moet zich dan op
voldoende afstand van den vluchtheuvel om
buigen in de richting die men nemen moet, om
het obstakel mis te rijden. Bij dubbelspoor moet
deze lijn zich dus splitsen in twee lijnen aan
beide kanten van den vluchtheuvel. Bij de vlak
tegenover elkaar gelegen heuvels bij de enkel-
spoorhalte ten zuidwesten van Hillegom bij
de enkelspoorhalte ten N.Q. van Hillegom, en
bij dubbelspoor liggen de beide heuvels ver ge
noeg uit elkaar in de lengterichting van het
spoor moet volgens het groene licht, de
streep ook aan beide kanten langs den heuvel
gaan. De K.N.A.C. heeft rfe tramdirectie voor
gesteld ook deze heuvels even ver uit elkaar te
leggen als de heuvels langs het dubbelspoor.
Zoo lang echter deze twee heuvels vlak naast
elkaar blijven liggen, zal het o.i. gewenscht
blijven om het groene licht in een der zuilen
te vervangen door het bekende blauwe licht
met den witten pijl, welke het verkeer uit die
richting buiten de vluchtheuvel omleidt. Het
groene licht in de andere zuil, kan dan de pas
sage aan weerskanten mogelijk maken. De witte
streep zal dan ook slechts in een richting om
den blauwen heuvel heen wijzen.
Wat een bijzondere opzichtigheid van de heu
vels niet alleen wenschelijk, maar zelfs nood
zakelijk maakt, is het feit, dat zij juist midden
op de meest gebruikte autobaan liggen. Bijna
geen enkele auto immers rijdt voortdurend op
de kruin van den weg, maar alle rijden op de
voor hen rechter weghelft. De lange witte streep
kan bovendien nog een ander gevaar onder
scheppen. Rijden er twee auto's achter elkaar
en wijkt de voorste plotseling uit om langs de
hindernis heen te zwaaien, dan is het lang niet
uitgesloten, dat de tweede rijder den heuvel
op het allerlaatste oogenblik of te laat pas ziet.
Over de verlichting hebben wij chauffeurs
verschillend hooren oordeelen. Sommigen wen-
schen nog een tweede licht aan het eind van
de smalle verhooging, anderen stellen zich met
het eene licht tevreden.
Dat dit alles niet alleen de verkeerszuil tegen
den auto, en den auto tegen de zuil in bescher
ming neemt, maar dat ook de trampassagier op
den heuvel er voordeel van heeft is duidelijk.
Tegen het aanbrengen en instandhouden van
deze opstapjes voor tramgebruikers, pleiten ;n
het algemeen de moeilijkheden die men heeft
om ze op den weg heel te houden in de bran
ding van het snelverkeer.
Bovendien oefenen zij een remmende werking
uit op de vlugheid en soepelheid van het door
gaand autoverkeer. Tot aan den heuvel heeft
men de volle wegbreedte tot zijn beschikking,
maar dan is het, vooral als er b.v. nog fietsen
ook juist passeeren, alsof men passage krijgt
door het nauwe keelgat van een»waivisch, een
nauwe doorgang-op den overigens breeden weg.
Men vergelijke dit niet met het stadsverkeer,
dat toch ook langs dergelijke hindernissen zijn
weg moet zoeken. Ten eerste immers verwacht
men daar meer sta-in-den-weg's, ten tweede is
de verlichting er rondom veel beter en ten der
de kan er in de stad niet zoo snel gereden wor
den als op den buitenweg niet alleen geoorloofd
maar zoo nu en dan ook gewenscht is om op
stoppingen te voorkomen.
Bovendien maakt het publiek, dat toch de
veiligheidsheuvels als het ware cadeau kreeg, er
nog een alleraonderlijkst gebruik van. Totdat
men in de verte de fluit van de tram hoort,
staat men rustig op het trottoir, *>m pas op het
laatste oogenblik over te steken naar de gega
randeerde veiligheid, de zandplaat, die ook bij
stormend snelverkeer niet mag worden over
spoeld.
Of de kennis van het sneuvelen van reeds
een derde der vuurtorens er de oorzaak van is?
Waarschijnlijk is het bovendien een intuitief
aanvoelen, dat een plaats midden in het snel
verkeer nooit veilig kan zijn.
Men bedenke verder, dat de vluchtheuvels er
dag en nacht liggen, terwijl zij toch slechts ge
durende weinige oogenblikken op den dag ge
bruikt worden. Interessant zou het zijn te we
ten, hoeveel passagiers per dag van sommige
haltes gebruik maken. De minder gebruikte hal
tes hebben toch evengoed een vasten vlucht
heuvel als de veel gebruikte.
De vraag lijkt dan hier ook wel gewettigd, of
de vermeende veiligheid van de enkele in- en
uitstappende passagiers den vasten sta-in-den-
weg voor het doorgaand verkeer wel noodig
maken.
Bij de af- en opstappen langs het dubbelspoor
doet zich hier en daar de eigenaardigheid voor
o.a. ten Noordoosten van Hillegom, dat de ruim
te tusschen heuvel en trottoir juist groot ge
noeg is voor een auto. Daar de auto's nu door
mogen rijden, zal elke vergissing van een uit-
of instappend trampassagier de noodlottigste
gevolgen hebben. Het trechter-gevaar, de nauwe
doorgang doet zich hier, wanneer bij stilstaande
tram, èn fietser én auto door de nauwe door
gang zich een weg moeten zoeken, wel degelijk
gevoelen.
Als algemeene samenvatting zouden wij wil
len zeggen, dat wij de veiligheid op dezen
hoofdweg op het oogenblik voor automobilisten
geringer achten dan voor het bestaan der
vluchtheuvels.
De verhoogde veiligheid voor trampassagiers
kunnen wij niet zoo hoog aanslaan, zij lijkt ons
tamelijk twijfelachtig.
Daarom vragen wijzou de oude toestand
zonder de heuvels niet beter zijn, als dan echter
de tram voldoende stopsignalen gaf en niemand
de tram of het trottoir zou verlaten voor de
conducteur zou zijn uitgestapt om desnoods met
een roode vlag of een rood licht de auto's op te
houden.
