vHEES&C° MÏRANI'S De muziek in het gezin Muziekschool van het Amsterdamsch Conservatorium Waarom U niet? PER VLIEGMACHINE DE WERELD ROND if Wat de gezinsopvoeding vermag I G. ALSBACH CO. Gustav Mahler r NEIL. LYNDON ONTSNAPT MUZIKALE ZIN VAN DE BABY DONDERDAG 25 OCTOBER 1934 DELFT PIANO- EN ORGELHANDEL N.V. BABY-VLEUGELS vanaf f 690.— in verschillende houtsoorten Het ontstaan van de mu zikale voorstellingen NEDERLANDSCHE MUZIEK VAN I NEDERLANDSCHE COMPONISTEN ZELF BEOEFENEN VAN DE MUZIEK, EEN LEVENSGELUK MEER! GRATIS PROEFLES Instituut KL. AV ARSKRIBO SLIKKERVEER ROTTERDAM. V. WESTERMARKT 29 - AMSTERDAM (C) - TELEFOON 49905 GUSTAV MAHLER Vader en moeder de aangewezen eerste onderwijzers I GEBRUIKT BIJ UW ONDERRICHT 1 VRAAGT CATALOGUS BIJ AMSTERDAM - VOETBOOCSTRAAT 19 Speelt en zingt en ontwikkelt Uw muzikaal gevoel. Als U op een goede piano wilt spelen en als bij de aanschaffing de prijs bij U ook een woordje meespreekt, stelt dan Uw ver trouwen in de iflè ee^ ^oèuS Cn LANCESTRAAT 69 ALKMAAR S Zijn jeugdindrukken beslissend voor aard en geest van zijn muziek A lie abonné's f3000.-^13 Se 750.- SUM6"? 1250.- eLvev«t vofn ee£hoof f 50.-IIT f40.- AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL DOOR VICTOR BRIDGES ontdekt, die de oude Italiaansche meester-violen overtreft Grootmeesters der kunst zijn vol lof over de sublieme eigenschappen. Maurits v. d. Berg bespeelde in de Beethoven-zaal te Berlijn do Revalo viool (door het publiek de nieuwe Stradi varius genoemd) Deze evenaarde niet alleen de oude Stradivarius, maar overtrof deze in vele opzichten De geestdriftige beoordeelingen van kunstenaars als Arthus Nikisch, Einar Hansen, Eugen Lecomte en vele anderen, zenden wij gaarne zonder verplichting. De prijs der Revalo viool ligt onder het bereik van iederen kunstenaar. Zichtzendingen worden gemaakt aan serieus© reflectanten. Levering geschiedt met origineel certificaat, met absolute garantie voor duurzaamheid van klank en bouw. Generaalvettegenwoordiger »oor Nederland en KoloniBn: Mahler werd 7 Juli 1860 geboren in Kalischt, een klein plaatsje bij Iglan, in Duitsch Bohemen. Hij verklaarde, dat de indruk ken van vier- tot elfjarigen leeftijd ontvangen, beslissend zijn geweest voor aard en geest van zijn muziek. De meeste muziek-psychologen en -peda gogen zijn 't er over eens, dat de leeftijd van 913 jaar voor 't normaal-muzikaal- begaafde kind de beste leeftijd is voor 't aan vangen van speciaal muziek- en zangonderwijs. Verschillende vragen dringen dan om ant woord. We noemen vocaal of instrumentaal? Indien dit laatste: welk Instrument? In beide gevallen: door wie(n) zullen we dit onderricht laten geven? Hoe belangrijk ieder dezer vragen op zich ook moge geacht worden, van minstens even groote beteekenis is de vraag: Wat kan 't gezin doen ter voorbereiding van eventueel later speciaal muziek- en zangonderwijs? M.a.w.: Wat kan de gezinsopvoeding doen ter bevordering van de muzikaliteit van 't kind? Deze vraag stellen we ons voor in enkele ar tikelen te beantwoorden. De bekende Fransche opvoedkundige Jean Paul heeft in een zijner geschriften de oogen- schijnlijk onjuiste bewering neergeschreven: „Het kind leert in de eerste drie levensjaren meer dan de jongeling in zijn academische ja ren." Kortelings willen we de bedoeling van dit gezegde voor de geestelijke ontwikkeling in t algemeen even toelichten, om ons daarna uit sluitend tot 't speciaal muzikaal terrein te be perken. De baby komt ter wereld met 'n complex van geesteseigenschappen, die echter voor 'n be langrijk deel in de kiem aanwezig zijn. Ieder dier eigenschappen zouden we bij de geboorte kunnen vergelijken met 'n blanco folioblad zijde. De zintuigen zijn de „schrijfapparaten", die van de prikkels der omgeving (voorwerpen, die gezien, geluiden, die gehoord worden enz.) op die blanco pagina's „indrukken" achter laten, die de grondelementen vormen van wat we kennis van wetenschap noemen. Bij volslagen idioten blijven de bladzijden vrijwel onbeschreven. Zwakzinnigen brengen t niet verder dan eenige regels per pagina. Het normale en meer dan normale kind verwerft in de 3 eerste levensjaren zooveel kennis en vaar digheid, dat we dat bezit als 't fundament van alle later verworven kennis en vaardigheid mo gen beschouwen. Hiermee is de bedoeling van Jean Paul's bewering tot z'n proportie terugge bracht. Een der geesteseigenschappen, die de pasge borene als blanco-bladzijde meebrengt, is de muzikale zin oftewel muzikaliteit. We zullen ons hier in dit kort bestek niet wa gen aan de omlijning van 't begrip: muzikali teit. Voor het oogenblik volstaan we met 't aan nemen van 'n normalen muzlkalen aanleg, door 't kind als natuurlijke gave meegebracht. Even als de meeste geesteseigenschappen moet ook de muzikaliteit tot ontwikkeling gebracht wor den en evenals voor 't geheele terrein der gees tesontwikkeling is ook hier het gezin de eerste leerschool. De personen der omgeving, op de eerste plaats vader en moeder, zijn de als door de natuur aangewezen eerste onderwijzers. Dit onderwijs wordt grootendeels, in de ongunstig ste gevallen uitsluitend onopzettelijk, onbewust gegeven. Ieder geluid, iedere toon, iedere spraakklank, iedere zangtoon, iedere gezongen of gespeelde melodie, kortom iedere gehoorsindruk, muzikaal of niet muzikaal, laat op de onbeschreven blad zijde der muzikaliteit 'n indruk achter, die be waard, bij herhaling versterkt en als reeds ge hoord herkend wordt. Zoo ontstaan muzikale voorstellingen van geluiden, tonen, toonsafstan- den, toonopeenvolgingen (melodieën), die fun- damenteele waarde hebben en primaire voor waarde zijn voor de actieve muzikale werk zaamheid van de kleuter. Die muzikale activiteit begint zich te open baren, zoodra de zucht tot nabootsing en de drang naar beweging prikkelen tot 't naprodu- ceeren van 't gehoorde. Dezelfde natuurlijke drang, die 't kind er toe brengt, de spraak der volwassenen aan te leeren, drijft 't kind er ook toe, gehoorde tonen en toonreeksen na te boot sen, op zijn manier na te zingen. De in 't 2e levensjaar ontluikende zin voor rhythme, die in t3e en 4e levensjaar sterk toe neemt, komt de zucht tot nabootsing ondersteu nen en regelen. In deze periode zien we 't kind nagebootste geluiden met rhythmische bewegin gen begeleiden. Dit alles is de kiem van 't kinderspel, waarin muziek en zang, zooals ieder die kinderen in z'n omgeving heeft, kan constateeren, 'n zeer belangrijke plaats innemen. In 't muzikaal kinderspel der 3 eerste levens- jaren vallen de volgende categorieën waar te nemen: 1. Een spelenderwijze inoefenen der zang organen. 2. Zang onder 't nabootsen van van groo teren afgeziene handelingen. 3. Muziekmaken op geluidgevend en muziek- makend speelgoed. 4. 't Stil en aandachtig aanhooren van mu- ziek en zang. 5. Spelenderwijze nazingen of naspelen van gehoorde zang- of muziek. 6. 't Zingen van eigen gefantaseerden tekst en melodie. Na 't 3e levensjaar wordt "t muzikaal be standdeel van *t kinderspel meer bewust, wordt de fantasie werkzamer, tengevolge waarvan niet enkel naar nieuwe combinaties gestreefd, doch ook getracht wordt de muzikale indrukken scherper waar te nemen en zuiverder na te bootsen, 't Spel wordt meer productief, 't kind wil iets doen, iets maken. Nu komen de kinderspelletjes in trek, waar van de meeste van zang vergezeld gaan. Kring spelletjes en reidansjes, in één woord de ge meenschappelijke zangspelen, waarbij langza merhand de neigingen van jongens en meisjes beginnen uiteen te loopen. Dit uiteraard zeer benopt overzicht van de geleidelijke ontwikkeling der muzikaliteit in de vóór-school-periode moet den opmerkzamen lezer ongetwijfeld overtuigen van de belang rijkheid dezer kinderjaren voor de verdere mu zikale ontwikkeling op lateren leeftijd. Daar de titel van ons onderwerp luidt: „Muziek in t gezin", blijft de muzikale ontwikkeling onder invloed van 't schoolzangonderwijs buiten be schouwing. Nu denke men allerminst, dat 't hier ge schetste verloop „vanzelf" zich voltrekt, dat dus de ouders in deze niets te doen hebben. Hierover verder de volgende maand. THEO BOSMAN. imiimiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiimimimif 5 r füiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiimiiiiiiiiimiiiiiiiimiimmimiiiiiiiiimmmiimiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiimimiiiiMiiirc YIPMA CO*' MUZIEKONDERRICHT AAN KINDEREN VAN 6 JAAR AF EN AAN VOLWASSENEN Element, ond. f 15.Rhythm, gymn. f 15.Piano, viool, cello, enz. beneden 10 j. f 70.en f 120.boven 10 J. f 85.en f 150. Inlichtingen op het spreekuur van den directeur: WOENSDAG 1J42% uur en VRIJDAG 45 uur. Kijk, die twee gaan er ook al mee beginnen. Natuurlijk Iedereen, oud en jong, kan immers tegenwoordig in 8 maanden al heel aardig leeren spelen, en na een jaar. nu, dan is men een amateur-pianist, die er zijn mag. Moeilijk? Heelemaal niet! Die tijd is voorbij. Kruisen, mollen, sleutels en de rest zullen het U niet meer lastig maken. Daar zorgen WIJ voor. In één winter maken wij tegenwoordig van iemand, die nog nooit een piano of orgel aanraakte, een speler, die zich kan laten hooren in den huiselijken kring. Klassieke muziek, amusementsmuziek, schlagers, volks liederen. Kerkelijke muziek, noem maar op, alles wat U wilt! Het lijkt een wonder, nietwaar? Dat is het ook Ook in deze eeuw gebeuren er nog wonderen Wilt U er meer van weten? Vraag dan eens een geheel vrijblijvend. Na deze proefles zult U al een een voudige melodie kunnen spelen. Het zal U dan tevens duidelijk zün, hoe het mogelijk is, dat D bijv. nog voor Kerstmis aile Kerstliederen zoudt kunnen spelen. En dat met één kwartiertje studie per dag De kosten zijn van geen beteekenis. Een complete schrif telijke cursus kost siechts f 5.—, muziek inbegrepen. Wie al eenigszins spelen kan, leert na korte studie muziek spelen, die anders misschien wel altijd te moeilijk zou zijn. Verzuim vooral niet de gratis proefles aan te vragen (s.v.p. opgeven „piano" of „orgel"). Het verplicht U tot niets ®n het zal een verrassing voor U zijn. Schrijf even een brief kaartje of zend onderstaande coupon ingevuld, in open enveloppe met 1M> ets. postzegel, aan: piano Gelieve mij te zenden, een gratis proefles voor orgel Afzender: Straat: te V.K. 10. Mahler werd 7 Juli 1860 geboren in Kalischt, éen klein plaatsje bij Iglau, in Duitsch Bohe- hien, en als hij later stellig verklaart, dat de indrukken, van vier- tot elfjarigen leeftijd ont vangen, beslissend zijn geweest voor aard en Beest zijner muziek, die haar kiem in het Volkslied heeft, is het van belang om te weten, hoe de jonge Gustav opgroeide in een plaats en een streek, waar het volk veel en goed zong en de soldaten der kazernes met hun signaien en marschmuziek zijn rhythmischen en melo- üischen aanleg bevruchtten. Op 4-jarigen leef tijd kende hij dan ook circa tweehonderd Volksliedjes uit het hoofd en begon hij zijn hiuzikale loopbaan als zangertje-op-tafel! Vijf tien jaar oud kwam hij op het Conservatorium te Weenen, dat hü met een glansrijk eind examen verliet. Vóór zijn twintigste jaar zat hij al op den dirigentenstoel van het theater te Hall, waar hij operettes uitvoerde; in de opera kwam hij te Laibach en heeft verder van 1880 tot 1897 de theaters geleid in Olmütz, Kas sei, Praag, Leipzig, Budapest en Hamburg, waarin een stijgende lijn te herkennen is, tot hij van 1897 tot 1907 de Hofoper te Wee nen, hét instituut van Europa, als directeur be stuurde. Zijn geweldige arbeid in Weenen hief ook deze wereldberoemde opera op tot een „bedrijf- met-winst" én een kunst-instelling van den hoogsten rang. Nadien heeft hij gemeend zich in Amerika door dirigeeren een onbekommerd bestaan te verwerven, waardoor hij zich geheel aan de compositie zou kunnen wijden, doch reeds in 1911 keerde hü te Weenen terug om er te sterven Te vroeg, zegt men.... Wie weet het? Bij de Voorzienigheid heeft alles zijn juisten duur en plaats. Ik opende de deur van de cabinedoch sloeg deze direct weer dicht. Groote stoomwol ken sloegen mij in 't gelaat en benamen me bijna den adem. „Oom," schreeuwde ik, „het lijkt wel of we in een stoomketel terecht zijn gekomen." Ontzet staarde Oom mij aan. „Maar dan zijn we geland In de vallei van tienduizend rookpluimen," schreeuwde hij. „Ontsnappen hieruit is haast niet mogelijk. Resoluut opende hij eensklaps de deur en sprong naar buiten. Ik keek door een der ramen van de cabine naar buiten. Zware stoomwolken omringden het toestel. Het glas begon al warm te worden. Hoe zouden we ooit uit dezen heksenketel kunnen ontsnappen. Waar was Oom Sydney nu? Al deze vragen drongen zich aan mij op. Snel opende ik de deur van de cabine. Een zware stoomwolk sloeg mij in 't gelaat. „Oom!," schreeuwde ik zoo hard ik kon. Geen antwoord. „OoooomU" Weer geen antwoord. De zware stoomwolken vulden de cabine. Het werd warm. Vlug sloeg ik de deur weer dicht. Toen nam ik een besluit. Ik deed de deur weer open en sprong evenals Oom Sydney naar bui ten. Ik tuimelde op den grond en kwam met mijn beenen in een plas warm water terecht. Rondom koekte en borrelde het van Je welste, ik kon bijna geen adem halen. 23. Een oogenblik meende ik, dat !k mü vergist had, want vrouwen waren altijd de eenige Schepsels op aarde geweest, waar Tommy niet "iee overweg kon. Het stond daar echter zoo duidelijk als het maar kon en met een gevoel van levendige belangstelling begaf ik mij naar ho. 4. wie deze juffrouw Vivien ook mocht rijn, ik was vast besloten haar een cezoek te brengen; het meisje ian wie rommy de zorg voor zijn meer belangrijke correspondentie op droeg, was ongetwijfeld een bezoek waard. Ik belde aan en na een oogenblik word de fleur geopend door een dienstmeisje van de Grootte en den leeftijd van Gertie Uggins, blaar met een mutsje op en een katoenen schort voor. „Juffrouw Vivien thuis?" vroeg ik zonder Öieer. Zij schudde haar hoofd. >.Niet thuis!" >.Zoo! Ik wilde vragen, waar mijnheer Mor ton is en wanneer hij terugkomt Sr is een riefje op zijn deur, waarin hi) verzoekt brie ven en telegrammen hier te bezorgen, zoodat ik dacht, dat juffrouw Vivien het wel weten zou." Zij nam mij van onder tot boven op met een soort van wantrouwen. „Met de schuit weg," zei ze kort. „Hij is niet terug voor Donderdag. Tommy zeilde dus oog. Dit was tenminste nieuws, een nieuws dat voor mij nog van belang kon zijn. Ik was benieuwd of ..de schuit" nog de „Betty" was, het kleine schip, waarin wij zoo menig vrooJijk uur aan de Crough en Blackwater hadden doorgenracht. Ik bedankte haar voor de inlichting en vroeg, na een oogenblik te hebben nagedacht „Als ik hier een brief heen stuur, zou die hem dan worden doorgezonden?" .Natuurlijk," antwoordde zij eenigszins stuursch. Hierop viel verder niets te z-eggen; ik wenschte het meisje dus goeden avond en ver liet het gebouw aan Oen kant van de Em bankment. Al was ik er dus niet in geslaagd Tommy te treffen, toch was mijn av'.nd niet geheel vruchteloos besteed. Ik was erg nieuws gierig naar die juffrouw Vivien. Vroeger had Tommy deels uit schuwheid, deels omdat ze hem hartelijk verveelden altijd ?lle aan raking met vrouwen vermeden, met sen vast beradenheid, die soms aan ruwheid grensde. En thans was hij blijkbaar, tenzij alle tee kenen mij bedrogen, met zijn buurdame op goeden voet. Ik slenterde de Embankment af in de rich ting van de Chelsea Bridge. Ik was zoo in gedachten verdiept, dat ik enkele minuten lang voortgeloopen was, eer ik goed tot besef kwam in welke omgeving ik mij eigenlijk be vond: met een schc-k bemerkte ik, dat ik vlak bii de woning van George" gekomen was. Het was een groot, roodsteenen huis, met den voorgevel naar de Theems gebouwd. Toen ik er vlak voorstond, zag ik licht op de eerste verdieping, in de kamer, die George altijd voor studeerkamer gebruikte. Met mijn rug tegen den kademuur geleund, staarde ik naar dat venster. Ik was benieuwd, wat mijn neef op dat oogenblik zou uitvoeren. Misschien zat hij het avondblad na te zoeken in de Ij dele hoop. het bericht van mijn gevangenneming te vinden. Ik kon my de rimpels in zijn voorhoofd voor stellen en de zenuwachtige manier, waarop hü op zijn vingers zat te bijten een gewoonte van hem, waarmee hij mij altüd ontzaggelijk had verveeld. En hoe hard zou hü bjten, als hü wist dat ik daar m het donker voor zün huis stond, geen twintig meter van hem van daan! Ik bleef een oogenblik wachten, in de hoop, dat hy aan het venster zou komen. Dit genoe gen werd mü echter ontzegd, „Wel te rusten!" zei ik zachtjes. ,,Tot mor genochtend, kerel!" en met een laatster, blik naar zün venster vervolgde ik mün weg. Ik wist niet goed. hoe ik naar Edith Ter race moest komen, maar een vriendelijke poli tieagent wees my den weg; het streelde mijn gevoel voor humor met een fijn genoegen, dat ik mü persoonlijk tot oe politie wendde. Ten slotte verkeerde ik in een hoogst voldane stem ming, toen ik de deur van juffrouw Oldbury's huis met mün sleutel onende. Mün eerste vacan- tiedag scheen my volmaakt besteed. HOOFDSTUK X Mademoiselle Vivien Den volgenden ochtend werd ik om zeven uur wakker, of liever: wakker gemaast door Gertie, die,'te oordeelen naar het lawaai dat zy maakte, blijkbaar bezig was een verwoes ting in mijn zitkamer aan te richten. Ik keek op mijn horloge en riep haar door ae deur. Het rumoer hield op en een hoofd, dat over vloedig met krulspelden was gefestonneerd, stak door de deuropening. „Wilt u in het bad?" vroeg het hoofd. „Zeker, Gertie, en dan wil ik ontbüten. Ik heb het druk vandaag." Het hoofd verdween grinnekend en even later riep een schrille stem langs de keukentrap naar beneden: „Voork-amer-aan-straat wil zijn warm water, gauw!" Binnen vijf minuten was aan den wensch van de voorkamer-aan-straat voldaan, 'ufirouw Oldbury in persoon kwam het brengen in een groote kan, die zy in een zitbad plaatste Zij vroeg my met haar crcevige stem, of ik dacht, dat ik wat „eggs and bacon" zou willen gebruiken en daar zy een gunstig antwoord ontving, liet zij mij mijn toilet beginnen Het was kwart over acht, toen ik mü aan het ontbijt zette. Wanneer men in aanmerking neemt, dat ik drie jaar lang gedwongen was geweest tot een pijnlijk-vroeg opstaan, .ijkt dit een geheel overbodige vertooning van energie, maar ik deed dit niet zonder grondige r-eden. Om te beginnen: het was myn bedoeling een ochtend met George door te brengen. Ik wilde in de buurt van zün nuis zün om zijn gezicht te kunnen zien, zoodra hü uitging. Ik was er van overtuigd dat hij er gekweld en verdrietig zou uitzien, zoolang ik nog op vrije voeren was en dit gezicht van mijn ergsten kweller wilde ik zien. Vandaar wilde ik hem volgen naar Vic toria Street of waar hy anders mocht neengaan. Verdere plannen voor dien ochtend had ik niet. Ik wist, dat George iö den regel n-et voor half tien of tien uur naar het kantoor ging. Maar ik was verlangend zoo spoedig mogelijk van huis te gaan, daar mijn vermoeden, dat de man met het litteeken zoo vriendelijk was. al myn bewegingen gade ie slaan, heel goed juist kon zün. In dat geval meende ik er bijna op te kunnen rekenen hem voor te zyn. wanneer ik reeds om half negen weg ging. Bovendien had ik er niet veel bezwaar tegen op Geoige te wachten. Het was een zonnige morgen en ik kon een krant koopen en zoo lang op een van de banken aan de Theemskade gaan zitten. Dit deed ik dan ook. Zoo ongemerkt mogelijk verliet ik het huis en kocht een Daily TeiegTaph en een Sportsman in een klein oapier- en tabakswinkeltje om den hoek. Daarna overtuigde ik my er van, dat ik liet werd gevolgd en begaf mij in de richting van het Embankment. Eenige banken waren reeds bezet door heeren en dames, die daaraan blijkbaar de voorkeur boven een hotel hadden gegeven, maar toevallig was de tank tegenover George's huis onbezet. Ik zette my op een van de hoeken en maakte mij gereed, mün wachten door het lezen van de Telegraph te bekorten. Er scheen niet veel bezenders in de wereld gebeurd te zyn, maar ik san niet zeggen, dat ik hierover teleurgesteld was. Mijn eigen leven gaf mij tegenwoordig al Ce sensatie, die de mensdielijke gesteldheid noodig heeft. Het eenige belangrijke bericht, dat ik kon vinden was het verslag van een vrij scherpe rede voering van een Russisch minister in verband met het conflict met Engeland. Het was een merkwaardige uitlating voor °en staats man van zün positie en de Telegraph had de zaak nog erger gemaakt door bü deze gele genheid een lang artikel te publiceercn over politieke uitdaging. Ik had dit juist geëindigd, toen George verscheen. Hij kwam de voordeur uit en de stoep af, al/ gewoonlijk gekleed in een goed zittend jacquet en met een hoogen noed van het soort, dat hy ook vroeger altyd had ge protegeerd. Hy zag er bleek en afgetobd uit en zijn hoofd hing voorover zooals bü iemand, wiens geest met onaangename gedachten bezwaard is. Wordt vervolgd.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1934 | | pagina 11