GRIER
Dreigend ontslag
Bestrijding van de werkloosheid
De groote brand
te Landsmeer
THERMOGENE
VERZOEK 0M KRACHTIGER
MAATREGELEN
VRIJDAG 26 OCTOBER 1934
Japan zit ons dwars
Makelaar doodgereden
Conflict te wachten?
Brutale inbraak te
Kerkrade
Contact R.K. Staats
partij en pers
Medisch onderwijs in
Indië
De wind hielp mee
Toestand in de textiel-export-
industrie steeds nijpender
Stak plotseling den tveg over en
liep tegen motor op
Bij de textielfabrieken der N.V.
van Puyenbroek
NA DE OPHEFFING VAN HET
LEEENINGFONDS
Conversie-operatie ontlast begroo
ting 1935 met ruim
f 23 millioen
De dief gaf een knaapje een cent
WAGEN DOOR EEN AUTO
AANGEREDEN
Chauffeur ernstig gewond
ARBEIDER VERONGELUKT
Door electrischen stroom getroffen
Tegen
gebruikt men
de watten, die warmte opwekt
35 en 55 Cf.
LOTEN BIJ SIGAREN CADEAU
Honderd gulden boete geëischt
TEGEN WERKLOOSHEIDS-
SUBSIDIEFONDS
Middenstand acht zich bedreigd
STEUNVERLEENING GRIEND
EN RIETCULTUUR
Het werk op staatkundig terrein
is voor buitenstaanders niet
altijd te zien en nog min
der te beoordeelen
Nood der jeugdige werkloozen
Het te Batavia behaalde arts
diploma zal ook voor
Nederland gelden
WATERBOUWKUNDIG
LABORATORIUM
Herdenking van Junghuhn
Geen geld voor belasting
Doelmatige wegverlichting
Kasgeld voor Cura<jaoschen dienst
Audiëntie
Timmerfabriek, twee woonhuizen
en kapitale boerderij in de
asch gelegd
Hoe de brand ontdekt werd
De schade zeer groot
PASTOOR J. W. B. NAGEL
Lichte verbetering in zijn toestand
NIEUWE KRACHTEN VOOR
HET MISSIEWERK
De Zusters van O. L. Vrouw naar
Nederlandsch-Indië
Wij vernemen, dat de verwachtingen, in den
aanvang van dit jaar opgewekt door de contin-
genteeringsmaatregelen van gebleekte goederen
in Ned.-Indië, niet in vervulling zijn gegaan.
De groote exportbedrijven in Twente hebben in
de hoop van zij het geen winstgevende dan
toch dekkende resultaten, in het voorjaar
van 1934 op vrij groote schaal den aanmaak
van gebleekte goederen, in hoofdzaak van cam
brics, hervat. Die resultaten zijn tot dusverre
Uitermate teleurstellend en verliesgevend geweest.
De invoeren van Japan zijn veel grooter gebleven
dan mocht worden verwacht. Niet slechts dat.
Er is op groote schaal niet gecontingenteerd
Japansch ruw doek ingevoerd, hetwelk door een
op Java toegepast bleekproces in directe con
currentie met de hier te lande gefabriceerde
gebleekte cambrics komt. Deze invoeren hebben
de contingenteeringsmaatregelen voor een deel
illusoir gemaakt. Tot dusver heeft de Nederl.-
Indische regeering daaraan geen paal en perk
gesteld, op grond van de overweging, dat zij
tijdens de onderhandelingen met de Japansche
delegatie niet wenschte in te grijpen.
Maanden en maanden lang zijn deze onder
handelingen door de Japanners onder allerlei
voorwendsels slepende gehouden, zoodat de
markt van ruwe en gebleekte cambrics en shir
tings op Java en de buitenbezittingen intusschen
sterk is overvoerd geworden.
Het vooruitzicht voor de Twentsche Textiel
industrie is op grond hiervan slecht. Be-
drijfsinkrimping op belangrijke schaal staat
na S November voor de deur. Zoo vernemen
wij, dat met dien datum bij de firma G. J.
van Heek Zonen het personeel met meer
dan 150 personen zal worden verminderd.
Neemt men hierbij in aanmerking, dat de in
nood verkeerende groote export-industrie zich
in den strijd om het voortbestaan ten deele
heeft moeten werpen en trachten om te zetten
op afzet in het binnenland, dan ligt voor de
hand, dat de toestand voor de industrie, die
voor het binnenland werkt, ook in den grond
bedorven wordt.
Donderdagavond om elf uur stak de 57-jarige
S., makelaar te Zandvoort, die op de Turfmarkt
te Haarlem uit een consumptietentje kwam,
plotseling den rijweg naar den vluchtheuvel
over.
De man, die niet vast ter been was, werd
daarbij aangereden door een motorrijwiel, be
stuurd door S., uit Haarlem.
Hij liep tegen het motorrijwiel op, dat kwam
van de Eendjesbrug en in de richting van de
Gedempte Oudegracht reed'.
De heer S. kwam met zijn hoofd op de straat
terecht en liep een zware hersenschudding op.
De Ongevallendienst verleende de eerste hulp,
waarna het slachtoffer met den ziekenauto van
Mathot naar het St. Elisabeths Gasthuis werd
gebracht. Hedenochtend om half vijf overleed
het slachtoffer.
Volgens getuigenverklaringen reed de motor
rijder met kalmen gang.
De Commissaris van Politie te Haarlem ver
zoekt ooggetuigen, zich voor het geven van in
lichtingen aan het Politiebureau in de Smede-
straat te vervoegen.
Naar we vernemen hebben de arbeiders,
werkzaam in de te Tilburg gevestigde fabrieken
der N.V. H. van Puyenbroek en Zoon zich una
niem verklaard tegen de door de directie dier
onderneming aangekondigde loonsverlaging.
De directie zal van deze beslissing op de
hoogte worden gebracht.
Ingediend zijn wetsontwerpen tot
wijziging en verhooging van het zevende
hoofdstuk A der Rijksbegrooting voor 1934;
wijziging van het zevende hoofdstuk B der
Rijksbegrooting voor 1934.
In de Memorie van Toelichting, wijst de Mi-
Uister van Financiën er op, dat in verband met
de opheffing van het Leeningfonds 1914 ae
Uitgaven wegens rente en aflossing der z.g.
crisisleeningen, welke tot en met het einde 1-33
Uit het Leeningfonds 1914 vierden gekweten in
den vervolge, te beginnen met den dienst 1934,
ten laste van hoofdstuk VII A behooren te
Worden gebracht, terwijl de inkomsten van ge
meld fonds onder de Rijksmiddelen benoo'-en
te worden opgenomen.
Een en ander heeft tot gevolg, dat de op
hoofdstuk VII B voor het dienstjaar 1934 u't-
getrokken bijdrage aan het Leeningfonds 1914
komt te vervallen.
De wijziging en verhooging van hoofdstuk
Vil a is in het eerste der genoemde wets
ontwerpen vervat. Het tweede beoogt het op
artikel 91 van hoofdstuk VII B als oijdrage aan
het Leeningfonds 1914 uitgetrokken bedrag ad
f 56.898.718 tot nihil terug te brengen.
Voorts is van deze gelegenheid gebruik ge
maakt om bij het eerstgenoemd wetsontwerp in
hoofdstuk VII A tevens de wijzigingen aan te
krengen, welke gevorderd worden door de se
dert de samenstelling van dit begrotings
hoofdstuk plaats gevonden hebbende consoli
datie- en conversie-uitgiften van Staatsschuld.
Was op de Rijksbegrooting en de begrooting
van het Leeningsfonds 1914 voor het dienst
jaar 1934 te zamen oorspronkelijk geraamd
wegens rente 94.132.648 en voor amortisatie
en aflossing 56.846.145 of in totaal
ƒ150.978.793, voor de hierin begrepen Staats
schuld zijn deze uitgaven thans, met inacht
neming der gevolgen van de plaats gehad heb
bende conversie, berekend voor 1934 te zullen
bedragen 96.197.588 wegens rente en
26.406.145 wegens amortisatie en aflossing, d.i.
te zamen 122.603.703 of 28.373 060 minder
dan oorspronkelijk was geraamd. Per saldo is
dus als gevolg van de conversie-operatie de
begrooting voor 1934 ontlast met een bedrag
van 23.375.000.
In den nacht van Woensdag op Donderdag,
in de vroege ochtenduren, tusschen half zes
en zeven uur, heeft een dief een bezoek ge
bracht in de woning van den heer W. aan de
Nieuwstraat, opzichter aan de Domaniale
mijn. Aangenomen wordt, dat de dief langs
de goot is geklommen en door een dakvenster
op een zolderkamertje is gekomen en van daar
uit zijn strooptocht door het geheele huis is
begonnen, kasten en laden' openend, en alles
omverhalend en dooreenwerpend. Toen de
dief op de slaapkamer van de twee jongens
kwam, werd een knaapje van drie jaren wak
ker en sprong uit bed. De dief zei tegen het
kereltje; „jij bent een vieze jongen", waarop
prompt het antwoord volgde: „jij bent een
vieze man". De dief gaf het ventje een cent
en het dappere knaapje volgde den dief op
zijn zwerftochten van kamer tot kamer. Toen
de dief, belast en beladen, de woning verliet
aan destraatzijde door de voordeur, ging het
knaapje naar de slaapkamer zijner ouders
en vertelde zijn wakker geworden moeder wat
gebeurd was. De moeder, pas uit 't ziekenhuis
teruggekeerd, had lawaai op zolder gehoord,
doch meende dat dit door muizen was veroor
zaakt. Ze is weer ingeslapen en toen ze de
voordeur hoorde dichtslaan meende ze, dat het
dienstmeisje binnenkwam. Er is voor een waar
de van twee honderd gulden gestolen aan geld,
gouden en zilveren sieraden en kleedingstuk-
ken. Het buffet waarin zich het tafelzilver be
vindt, was ook geopend, doch daaruit is niets
vermist. De brutale dief liet niet het minste
spoor achter.
Hedenmorgen om half negen heeft op den
Rijksweg Den Bosch—Grave ter hoogte van
Rosmalen een ernstige aanrijding plaats gehad.
Nabij het café van den heer v. d. Akker stond
omstreeks genoemden tijd een wagen, waarvoor
een paard was gespannen.
Uit de tegengestelde richting naderde plotse
ling een auto, die den wagen aanreed. Bij deze
botsing bekwam de chauffeur van den auto ern
stige verwondingen. Ook het paard werd ge
wond. De op den wagen gezeten boer kwam met
den schrik vrij. De wagen was ongeladen.
Donderdagmiddag kwam op onverklaarbare
wijze de werkman K. van de P.N.E.M. (Prov.
Noord-Brabantsche Electr. Mij.) 'wonende te Box
meer, in aanraking met de electrische leiding
bij het vernieuwen van de electriciteitspalen
onder de gemeente Mill. De man viel van de
ladder, waarop hij stond, af, en kwam zoo on
gelukkig terecht, dat hij spoedig overleed. De
man, die 33 jaar oud was, laat een vrouw en
drie kinderen achter.
De weldadige invloed
van Thermogène verdrijft
spoedig: rillerigheid, hoofd
pijn, benauwdheid, stijfheid.
Doozen a
Bij alle"apothekers en drogisten.]
Een sigarenwinkelier te Groningen, die zijn
klanten een lot cadeau gaf waarop men een
fiets kon winnen, heeft Donderdag voor de
Groningsche rechtbank terecht gestaan wegens
overtreding van het nieuwe artikel der Tabaks
wet, waarbij het geven van cadeaux bij het af
leveren van tabaksfabrikaten wordt strafbaar
gesteld.
Uit het getuigenverhoor bleek dat men loten
kon krijgen zonder iets te koopen; zelfs een
niet-rooker had er 40 a 50 loten weggehaald.
Het O. M. eischte de minimum boete van
100, subs, tien dagen hechtenis.
De verdediger, mr. M. Levie, vroeg vrijspraak
subs, ontslag van rechtsvervolging.
Tegen een 34-jarigen winkelier te Musselka-
naal werd voor een soortgelijk feit dezelfde
straf gevorderd.
Het algemeen bestuur van den Koninklij
ken Ned. Middenstandsbond heeft zich ver
klaard tegen het wetsontwerp tot instelling
van een crisiswerkloosheidsfonds.
Het ontwerp voorziet in de stichting van
een fonds, dat zal worden gevoed door hef
fingen, die aan de gemeenten worden ontno
men. Wordt het ontwerp wet, dan zal de in
voering hiervan dus gepaard gaan met een
ingrijpende wijziging van het belastinggebied
der gemeenten.
Reeds door de beperking van het belasting
gebied der gemeenten ten gevolge van het in
werking treden der wet tot herziening van de
financieele verhouding tusschen het Rijk en
de gemeenten van 15 Juli 1929 was de per-
soneele belasting geworden tot sluitsteen der
gemeentelijke begrooting.
In nog hoogere mate zal dit thans het ge
val zijn, nu wederom het belastinggebied der
gemeenten wordt verkleind. Immers, de toe
gestane hoogte der overige heffingen is voor
de meeste gemeenten reeds bereikt of over
schreden. Hierdoor is de personeele belasting
in hoofdzaak de aangewezen heffing om te
voorzien in de tekorten, die mochten ontstaan,
doordat aan de gemeenten middelen worden
onttrokken ter overheveling in het werkloos-
heidssubsidiefonds.
De onbillijkheid dezer regeling voor den mid
denstand springt aanstonds in het oog.
Al de zakelijke belastingen, door de gemeen
ten te heffen, als compensatie voor de mid
delen, die haar worden ontnomen, zijn voor
den middenstand evenzoovele ernstige belem
meringen.
Met klem van redenen verzoekt het bestuur
daarom het wetsontwerp niet aan te nemen.
In afwachting van een volledige bekendma
king omtrent de steunverleening aan de griend
en rietcultuur wordt aan belanghebbenden
voorloopig het volgende bekend gemaakt.
M a t r i e t. Ten aanzien van matriet stelt
men zich voor een bepaald percentage der pro-
Het Centraal bestuur der afdeeling Haarlem
der R. K. Staatspartij heeft aan het bestuur
van de R. K. Staatspartij te 's-Gravenhage een
adres gericht, waarin gezegd v.'ordt, dat het
Centraal Bestuur van de afdeeling Haarlem
van de R. K. Staatspartij in zijn vergadering
van 21 October j.l. zooals wel van zelf spreekt
o.m. ook den huidigen toestand onder de
oogen heeft gezien.
Wij behoeven u niet uitdrukkelijk te zeggen,
aldus •adressant, dat deze zeer slecht is, met
als gevolg groote ontstemming onder alle groe
pen van de bevolking, meer bijzonder onder
de werklooze arbeiders.
Evenmin zal het noodig zijn u te zeggen, dat
dus geen enkel middel onbeproefd mag worden
gelaten om daarin verbetering te bewerken.
Voor wat de afdeeling Haarlem betreft, kun
nen wij u verzekeren, dat wij plaatselijk daar
aan zullen doen wat maar mogelijk is. Daar
naast meenen wij ons echter de vrijheid te
mogen veroorloven, bij uw bestuur aan te drin
gen, zich met onze R. K. Kamerfractie te ver
staan opdat zij alles in het werk stelt om ook
de regeering te bewegen harerzijds krachtiger
maatregelen te nemen ter bestrijding van de
werkloosheid, waardoor op de eerste plaats de
werkloozen zelf, maar daarnaast ook de mid
denstand en andere bevolkingsgroepen geholpen
zouden wtorden.
In verband daarmede vestigen wij allereerst
de aandacht op het adres van het R. K. Werk
liedenverbond d.d. 28 September j.l., waarmede
wij ons zeker voor wat de grondgedachte be
treft volkomen kunnen vereenigen.
Hieraan zouden wij willen toevoegen, dat,
volgens onze overtuiging, de regeering niet vol
doende aandacht schenkt aan de noodzakelijk
heid van werkverruiming.
Wij verliezen hierbij niet uit het oog, dat de
regeering thans voor zeer groote moeilijkheden
staat, maar zonder uitbreiding van de werk
gelegenheid is daarin zeker geen verbetering te
verkrijgen en wij zijn verre van overtuigd, dat
op dat terrein met een voortvarendheid is ge
werkt, welke overeenstemt met den nood van
dezen tijd.
Daarnaast zagen vAj gaarne de bijzondere
aandacht van de R. K. Kamerfractie gevestigd
op den nood onder de jongere werkloozen.
Wordt niet op zeer krachtige wijze ingegrepen
dan zal zich dat, afgezien van de oogenblikke-
lijke vooral moreele ellende, in de toe
komst uiterst pijnlijk wreken.
Wij ontveinzen ons alweer niet, dat het pro
bleem uiterst moeilijk is, maar waar wij hier
practisch staan voor een vraagstuk van welks
oplossing de toekomst van ons volk afhangt,
meenen wij te mogen zeggen, dat daarvoor toch
geen offer te zwaar mag zijn.
Naast hetgeen rechtstreeks door de re
geering kan worden gedaan, zal dan ook aan
die vereenigingen welke zich practisch op het
gebied van jeugd-werkloozenzorg bezig houden,
krachtige financieele hulp geboden moeten wor
den.
En eindelijk zouden wij met kracht willen
aandringen op een geregeld en intensiever
contact tusschen uw bestuur, respectievelijk de
Kamerfractie en de pers.
Wij twüjfelen er geen oogenblik aan of onze
R. K. Kamerfractie deed en zal doen wat
maar eenigszfns kan geschieden, maar het
werk op staatkundig terrein is niet alleen
moeilijk, maar is ook voor buitenstaanders
niet altijd te zien en nog minder te beoor
deelen. Dat geeft ruimte voor allerhande
misvattingen, welke o.i. kunnen voorkomen
worden indien aan het contract met de R. K
Pers wat meer aandacht kan worden besteed,
dan tot heden het geval is.
Kort samengevat komt ons verzoek dus hier
op neer: Laat onze R. K. Kamerfractie al haar
invloed gebruiken om de regeering te bewegen
tot krachtiger middelen om de werkgelegenheid
uit te breiden, ten einde daardoor te voorkomen
dat wij in steeds grooter moeilijkheden komen en
laat het bestuur van onze R. K. Staatspartij
niet volstaan met een voorlichting door middel
van de partij-organen die lang niet allen be
reiken, maar zorg dragen dat de Katholieken
regelmatig op de hoogte worden gebracht met
hetgeen geschiedt, alsmede met de beweegre
denen waarom bepaalde maatregelen genomen
of achterwege Worden gelaten.
Wij vertrouwen, dat uw geacht bestuur aan
den hierboven geoefenden aandrang, waarmede
wij slechts bedoelen het algemeen belang en
dat van onze R. K. Staatspartij te dienen, wel
de noodige aandacht zal willen schenken.
ductie van oogst "34'35 uit de markt te nemen,
tegen een nader vast te stellen prijs der bossen,
franco voor den wal, aan te wijzen opslagplaats;
voor de kosten verbonden aan het opslaan zal
een gering bedrag van den koopprijs worden
afgetrokken.
Bladriet. Omtrent het artikel bladriet be
staat het voornemen om het bestaande bedrag
van vorig jaar, n.l. 12.50 per H.A. te hand
haven, onder beding echter, dat rietlanden die
te gebruiken zijn in een andere cultuur, slechts
nog voor dezen oogst gesteund zullen worden.
Dekriet. Van de eerste soort dekriet zal
zoo noodig een gedeelte uit de markt worden
genomen.
Grauwe griendcultuur. Thans reeds
kan worden medegedeeld, dat vijf-jarig griend-
gewas niet voor steun in aanmerking komt.
Steunverleening aan het vier-jarig gewas zal
geschieden per H.A., volgens taxatie op stam na
classificatie, met dien verstande, dat minder
waardige grienden van dien steun worden uit
gesloten.
Ten aanzien van de witcultuur zijn spoedig
nadere mededeelingen te verwachten.
Ingediend is een wetsontwerp tot aanvulling
van de wet van 25 December 1878, houdende
regeling der voorwaarden tot verkrijging der
bevoegdheid van arts, tandarts, apotheker,
vroedvrouw en apothekersbediende, laatstelijk
gewijzigd bij de wet van 28 Juli 1933.
In de Memorie van Toelichting merkt de
fegeering op, dat sedert de oprichting van de
geneeskundige hoogeschool te Batavia er met
den meesten ernst naar gestreefd is het onder
wijs aan deze instelling volkomen gelijkwaardig
te doen zijn aan het medisch onderwijs hier
te lande.
De Indische regeering heeft de tusschen-
komst van den Minister van Koloniën inge
roepen met verzoek te bevorderen, dat aan
hem, die aan de geneeskundige hoogeschool te
Batavia het artsdiploma hebben verworven, de
bevoegdheid wordt toegekend hier te lande de
geneeskunst uit te oefenen.
Na raadpleging van de faculteiten der ge
neeskunde, die eenstemmig met het voorstel
instemmen, meent de regeering, dat er alle aan
leiding bestaat, dit in te willigen. Het verlee-
nen van vrijstelling van het artsexamen bij
algemeenen maatregel van bestuur aan hen, die
aan de geneeskundige hoogeschool te Bata
via het artsdiploma hebben verworven, met
toepassing van artikel 132 bis der hooger onder
wijswet, gaat, naar de meening van de regee
ring, boven de strekking van deze wetsbepaling
uit.
Zij geeft daarom in overweging met aanvul
ling van de wetsbepaling van de wet van 25
December 1878 vast te stellen, dat de in art. 1
van deze wet genoemde hoedanigheid van arts
ook verkregen wordt door hen, die aan de ge
neeskundige hoogeschool het artsdiploma heb
ben verworven, nadat dit diploma door een der
facultaten is geviseerd en zij in handen van den
voorzitter der faculteit den eed, bedoeld in art.
21 der wet hebben afgelegd.
Op deze wijze wordt volledige gelijkstelling
verkregen, terwijl alle abituriënten uit Batavia
een Nederlndsche artscommissie uit de facul
teit der geneeskunde passeeren.
Alsdan kan hun zoo noodig worden aange
geven, op welke wijze zij de wellicht nog voor
hun taak in Nederland vereischte speciale
ervaring en geschiktheid zullen dienen te ver
werven. Op overeenkomstige wijze moeten ook
de Nederlandsche artsen, die zich aan den
Dienst der Volksgezondheid in Ned-Indië wil
len verbinden, eerst hier te lande een cursus in
tropische hygiëne enz. volgen aan een der be
staande instituten. Aan hen, die aan dezen
eisch niet kunnen of willen voldoen, zal het
visum niet verleend dienen te worden
Ingediend is een wetsontwerp toepassing van
artikel 83 der comptabiliteitswet 1927 ten aan
zien van de kosten van toetreding van het Rijk
tot de stichting „Waterbouwkundig Laborato
rium" te Delft en de bijdrage in de exploitatie
kosten van deze stichting over 1933 en 1934.
Een wetsontwerp tot aanvulling en wijziging
der comptabiliteitswet, waarop in de conclude
van de Tweede Kamer wordt gedoeld, is be
reids ingediend.
BANDOENG, 26 Oct. (Aneta) De 125ste
geboortedag van Junghuhn, de beroemde plant
kundige die de grondslag legde voor de kennis
van den Ned.-Indischen plantenwereld, is te
Lembang herdacht. Bij het grafmonument
voerden vele sprekers het woord, terwijl kran
sen daarbij werden neergelegd. Vervolgens
maakten de aanwezigen een wandeling door
het kina-bosch, dat rond het monument is aan
gelegd en waarin alle kina-variëteiten verte
genwoordigd zijn.
MALANG, 26 Oct. (Aneta) Bij het in be
slag nemen van den huisraad van den suiker-
fabrikant L. D. H„ die een zeer groote som aan
belastinggeld verschuldigd is, werd een bedrag
aangetroffen van 190.000 in bankbiljetten van
500 en 1000. Vermoedelijk zal een straf
vervolging worden ingesteld.
De A.N.W.B. en de K.NA.C. hebben aan den
minister van Waterstaat verzocht in het be
lang van een veilig en vlot verkeer de Rijks
wegen 's-GravenhageRotterdam en Amster
damHaarlem, welke behooren tot de Rijks
wegen met de grootste verkeersintensiteit, zoo
spoedig mogelijk te doen voorzien van een doel
matige verlichting.
Ingediend is een wetsontwerp tot voorziening
in de behoefte aan kasgeld voor den Cura-
?aoschen dienst hier te lande gedurende de
jaren 1935 en 1936.
Z. H. Exc. de Bisschop van Haarlem zal de
volgende week Maandagochtend en Donderdag
géén audiëntie verleenen.
In aansluiting op het bericht betreffende
den grooten brand te Landsmeer, waarbij een
timmerfabriek, twee woonhuizen en een groote
boerderij in de asch zijn gelegd, zij nog het
volgende vermeld:
In het holst van den nacht trokken we met
onzen auto het landelijke gedeelte ten Noor
den van Amsterdam in. Reeds na korten tijd
zagen we, dat de vuurgloed zich aan de andere
zijde van het kanaal, dat wij volgden, tegen
den hemel afteekende, zij het ook niet meer met
die hevigheid, zooals we die van ons redactie
bureau af, hadden kunnen waarnemen.
De wind gierde en de regen had juist opge
houden. Langs bochtige weggetjes, waarlangs
huisjes met karakteristieke geveltjes, bereikten
we ten slotte den rand van de gemeente Lands
meer.
Van toen af konden we op de rooklucht af
gaan.
Het vuur had zijn vernietigend werk inmid
dels reeds verricht. Van wat enkele uren te
voren neg een fabrieksgebouw, twee woonhui
zen en een kapitale boerderij waren geweest,
was nog slechts het puin over.
De brandweer van Landsmeer, die geen vrij
willige brandweer is, zooals we in ops eerste
bericht mededeelden, onder leiding van brand
meester Horstman en onder-brandmeester Har.
tog, had, naar wij vernamen, van kwart voor
twee af, met man en macht gewerkt. Reeds di
rect was hun gebleken, dat van de fabriek, het
naastgelegen woonhuis, een kruidenierswinkel
en een kapitale boerderij, waaraan het vuur
zich in korten tijd ten gevolge van den krachti-
tigen wind had medegedeeld, en die alle in
lichterlaaie stonden, niet veel meer te redden
viel.
Men ging er dan ook onmiddellijk toe over 't
huis van den slager J. Kroonenburg, waarvan
de daklijst reeds vlam begon te vatten, en de
woningen aan de overzijde van het Noordeinde,
die gedeeltelijk uit hout zijn opgetrokken, nat
te houden. Men mocht er dan ook in slagen
verdere uitbreiding van den brand te voorko
men. De reeds eerder genoemde perceelen
Noordeinde 16—24 zijn totaal afgebrand.
Omstreeks drie uur kon gezegd worden, dat
men den brand onder de knie had. Een groote
hooiberg, bevattende 30.000 K.g. hooi, bezorgde
de brandweer nog heel wat last en naar men
ons zeide, zal het nog wel een paar dagen du
ren voor geen enkel vonkje meer te zien zal
zijn. Men zal het hooi rustig laten smeulen
en het van tijd tot tijd uit elkaar halen.
Landsmeer, dat zoowel gas als electriciteit
van Amsterdam betrekt, had deze bedrijven
verzocht assistentie te verleenen voor het af
sluiten van den gastoevoer en den electrischen
stroom.
Even over half twee bemerkte een wielrijder
dat in de zagerij van de timmerfabriek der fir
ma Schaap Brandjes die in het achterge
deelte van perceel 24 was gevestigd, brand was
uitgebroken. Spoedig sloegen de vlammen naar
buiten en deelden zich mede aan de naastgele
gen woning van den heer Brandjes. Hij waar
schuwde onmiddellijk den eigenaar en de be
woners van de omliggende huizen, terwijl ook
de brandweer spoedig ter plaatse was. Alle fa
milies van de brandende perceelen konden deze
nog bijtijds, met meeneming van het hoog-
noodige verlaten.
Het vee, dat in den stal van de boerderij van
de gebroeders Wil stond, kon nog juist in vei
ligheid worden gebracht. Perceel 20, waar
de kruidenierszaak van Klaas Dil was gevestigd,
was nog niet bewoond. De eigenaar zal dezer
dagen in het huwelijk treden.
Omtrent de aangerichte schade kon men ons
vannacht nog weinig mededeelen. Zij moet
echter aanzienlijk zijn en voor zoover het de
.opstallen betreft wel f 50000 bedragen. Daarbij
komt dan nog de schade aan de inboedels en
voorraden, zoowel in de fabriek als in de krui
denierszaak en de boerderij, zoomede eenige
bedrijfsschade. Deze schade wordt evenwel door
verzekering gedekt
Op het terrein van den brand was aanwezig
de burgemeester van Landsmeer, de héér C. P.
v. d. Sluis.
De brandweer van Broek in Waterland was
nog bij vergissing uitgerukt, doch zij behoefde
geen dienst te doen.
Naar wij vernemen, is in den toestand van
den zeereerw. heer J. W. B. Nagel, Pastoor te
Assendelft, die verleden week Woensdag van
de laatste H. H. Sacramenten is voorzien, een
lichte verbetering gekomen. Volstrekte rust is
echter nog dringend noodzakelijk.
De Zusters van Onze Lieve Vrouw, wier
Nederlandsche Provincie haar Moederhuis heeft
te Tegelen, zullen binnenkort naar Ned. Oost-
Indië vertrekken.
Te Pekalongan (Midden-Java) zullen zij de
zorg op zich nemen over het Inlandsch zie
kenhuis, dat onlangs door de Indische Re
geering werd overgedaan aan de Apostolische
Prefectuur van Poerwokerto, welke bestuurd
wordt door Mgr. B. Visser M. S. C.
Deze Congregatie, door de gelukzalige Moeder
Billiart te Mülhausen gesticht, is vooral ver
spreid in Duitschland, Noord-Amerika en Bra
zilië, waar zij zich wijdt aan opvoeding van
de jeugd, ziekenverpleging enz. Ook in Ne
derland telt zij 14 huizen, om. te 's-Graven
hage, Velp, Helmond, Heerlen, Hoensbroek,
Buitenveldert e.a.
Haar nederzetting te Pekalongan beteekent
haar eerste vestiging onder de ongeloovigen,
haar eerste deelname dus aan het eigenlijk
i Missiewerk.
