POLEN EN HONGARIJE
FRANKEN'S
EENHEID VAN TEGEN-
DEELEN
Nieuwe aanval op
Chéron
DOUMERGUE'S PLANNEN
Het nieuws van heden
Franken
bakt Tarvo Brood!
DE BAROMETER
VEREENIG DE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen per week 25 cent;
per kwartaal f 3.25; per post, per
kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
WOENSDAG 31 OCTOBER 1934
Avondblad
DACBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
Fransche bezorgdheid
Gömbös
Geheimhouding der rechterlijke
instructie geschonden
Het Weer
Luchtschip-dienst
Europa-Amerika
Vijf Zeppelins kosten evenveel als
de Engelsche Queen Mary"
Het Saar-plebisciet
Frankrijk verwacht actie der S.A.
Wrijving tusschen Polen
en Frankrijk
Ontstemming te Warschau over
uitwijzing der Poolsche
mijnwerkers
Relletjes in Colorado
Stakingsagitatoren trachten arbeid
bij werkverschaffing te
beletten
Hij zou terstond zes nieuwe minis
ters benoemen als de rad. soc.
zich tegen de staatsher
vorming verzetten
Conferentie met Lebrun
Berlijns Arbeidsfront
Rust in Siam
Lebrun
De Zyrardow-affaire
Graaf Potoski uit de hechtenis
ontslagen
Bomaanslag op trein
van koning Boris?
Heldhaftig optreden van den
Koning
Bank te Chicago over
vallen
Men gelooft dat ook de beruchte
bandiet Baby Face" er bij was
TRAMONGELUK TE AKEN
BERICHT
Donderdagfeestdag van Aller
heiligenzal de NIEUWE HAAR
LEMSCHE COURANT des avonds
niet verschijnen.
DE DIRECTIE
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
Een experiment op
medisch gebied
Poging om levensgeesten bij een
doode op te wekken
Broodfabrieken.
ZEVEN EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 19022
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag eén 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
eer-
me®
den
Ne-
U da
ter-
Croti-
vafl
istefl
Het heeft hier en daar eenige verbazing
gewekt, dat de Hongaarsche premier
Gömbös juist toen zijn land het in de
Joego-Slavische pers naar aanleiding van den
koningsmoord te Marseille en de particuliere
terroristenschool te Janka Poeschta hard te
verduren had, te Warschau op bezoek ging,
Gömbös zeide zijn land met een gerust hart
te verlaten en de felle beschuldigingen, welke
ertegen werden gericht, als volkomen ongegrond
van de hand te wijzen. Zoo werd zijn reis naar
Polen een demonstratie van de gerustheid van
het Hongaarsche geweten. Of was dit geweten
niet heelemaal gerust en wilde Gömbös den
beschuldigers toonen, dat Hongarije vrienden
van beteekenis heeft, zoodat het raadzaam kon
zijn niet al te hard tegen hem van leer te trek
ken? Hoe dit ook zij, in Fransche kringen heeft
men Gömbös' reis op dat moment en onder die
omstandigheden ontactisch genoemd en heeft
men het Polen ernstig kwalijk genomen, dat
het den Hongaarschen minister-president niet
alleen ontving, maar nog een „cultureel" pact
met hem afsloot ook. In Frankrijk wordt deze
daad van Polen beschouwd als een onkiesch-
heid. TerwSjl de vermoorde Barthou, die inder
tijd in Polen zeer koeltjes werd ontvangen en
weinig of geen succes oogstte, nog boven aarde
stond, haalde men in de Poolsche hoofdstad
den premier van een land, dat ernstig gecom
promitteerd heette, plechtig binnen. De Fran
sche bladen vroegen zich af, wat Gömbös in
Polen kwam zoeken. Hongarije's grootste haxts-
verlangen gaat uit naar een herziening der
zelfde vredesverdragen, waaraan Polen zijn hul
digen omvang en herstel heeft te danken. De
aan het licht tredende eenheid van zoo ver
schillende tegendeelen vormde een raadsel, dat
velen verbijsterde. En inderdaad de Hongaar
sche revisionistische politiek heeft van Polen
niets te verwachten. Maar er zijn toch wel
eenige redenen aan te geven, welke de voor-
loopig nog slechts „cultureel" genoemde toena
dering tusschen Polen en Hongarije kunnen
Verklaren. De nieuwe Poolsche buitenlandsche
politiek, welke door den energieken kolonel
Beek wordt gevoerd, is er op gericht de laatste
sporen van Fransche voogdij uit te wisschen.
Polen voelt zich een groote mogendheid, welke
best in staat is haar eigen weg'te gaan. Het
wil heel graag bondgenoot van Frankrijk blij
ven, maar dan op voet van 'volkomen gelijkheid
en niet in een ietwat vernederende positie van
onmondigen protégé. Heel sterk is deze wil tot
uiting gekomen, toen Polen het met Duitschland
op een accoordje gooide inzake de Corridor-
quaestie, toen het Barthou op precies dezelfde
vrtjze behandelde als Frankrijk Beek te Parijs
had behandeld en toen het te Genève een niet
geslaagden, maar niettemin te Warschau begees
terd toegejuichten aanslag pleegde op de min
derhedenregeling. Ook de ontvangst van Göm
bös, en het over en weer verheffen van de ge
zantschappen te Berlijn en Warschau tot am
bassades zijn uitingen van dienzelfden wil.
In Frankrijk is men over deze gedragingen
van Polen weinig gesticht. In de pers kan
men hier en daar over Polen lezen, dat
het „verraad" aan Frankrijk pleegt en bond
genoot gaat worden van het Hitleriaansche
Duitschland. Dat Polen indertijd niet te spre
ken was over het viermogendhedenverdrag in
zijn oorspronkelijken opzet, waardoor de uit te
deelen lakens uitsluitend in handen van Enge
land, Frankrijk, Duitschland en Italië zouden
worden gegeven, dat het met de „a tort et
a travers" francophiele Tsjechen nog altijd een
appeltje over Teschen te schillen heeft en dat
het allerminst ingenomen is met het feit, dat
Frankrijk Sovjet-Rusland een eerste viool in
het Geneefsche concert der volkeren in de
handen heeft gedrukt, wordt te Parijs natuur
lijk over het hoofd gezien. Daar vat men Po-
lens weigering om toe te treden tot een Oost
pact op als een uitgesproken onwelwillendheid,
maar Polen heeft niet het minste belang bij
een Oostpact, wanneer Duitschland er niet aan
deelneemt en Duitschland kan er niet aan deel
nemen, omdat het niet de boeien van Versail
les wil versterken, nu het bezig is deze door
te vijlen. Hongarije staat als revisie-verlangende
mogendheid aan de zijde van Duitschland en nu
Polen een „modus vivendi" met Duitschland
heeft gevonden, bestaat er voor Hongarije geen
overwegend bezwaar de betrekkingen met Po
len zoo veel mogelijk te verbeteren. Hongarije
staat niet op al te besten voet met de Kleine
Entente, die van het uiteenrukken der Oosten-
rijksch-Hongaarsche dubbelmonarchie en van
de havening van het Hongaarsche grondgebied
heeft geprofiteerd. De antipathie van Polen
tegen Tsjecho-Slowakije wordt door Hongarije
gedeeld.
Hongarije is bovendien afkeerig van een te
grooten invloed van het scherp anti-revisionisti
sche Frankrijk in het Donaubekken. Vandaar
dat het zich naar Duitschland en Italië oriën
teert. Nu Hitier het bij Mussolini tengevolge
van de Duitsche politiek inzake Oostenrijk
hardgrondig verbruid heeft, is deze tweezijdige
oriëntatie wel wat moeilijker voor Hongarije
geworden. Er zijn dus wel een aantal aanknoo-
pingspunten tusschen Polen en Hongarije te
vinden, zoodat de „cultureele" overeenkomst
tusschen beide landen, die in hun historische
traditie veel gemeen hebben, niet heelemaal
zonder grond is. Natuurlijk ducht Frankrijk dat
uit deze cultureele samenwerking ook 'n politieke
en misschien zelfs wel een militaire zal groeien,
maar zoover is het voorloopig nog niet, en ge
zien de tegenstelling tusschen Polen en Hon
garije inzake de herziening der vredesverdragen
zal het vooreerst ook wel niet zoover komen,
tenzij een machtig geworden Duitschland Po
len definitief in het bezit zou willen laten van
de verworvenheden van Versailles, zoodat tolen
zonder gevaar voor het eigen bezit de revisie
verlangens van Hongarije en Duitschland zou
kunnen gaan steunen.
Er hebben ontegenzeglijk verschuivingen
plaats in de politieke verhoudingen in Europa,
maar waartoe deze zullen leiden, is moeilijk te
zeggen. Voorloopig worden die verhoudingen
alleen nog maar ingewikkelder.
PARIJS, 31 Oct. (Reuter). In de parle
mentaire Stavisky-enquête-commissie heeft
het Kamerlid Mandel een opzienbarende me-
dedeeling gedaan. Hij zeide met zekerheid te
weten, dat het parket van Dijon nagenoeg da
gelijks omtrent het verloop van het onderzoek
in de zaak-Prince verslag heeft uitgebracht
aan den minister van Justitie, Chéron.
Chéron heeft op zijn beurt de Süréte Géné
rale regelmatig op de hoogte gehouden, zoo
dat o.a. ook inspecteur Bony op deze wijze
alle gedragingen van den rechter van instruc
tie wist. Mandel betoogde, dat door dit optre
den de vroegere minister van Justitie zelf de
geheimhouding van de gerechtelijke instructie
heeft geschonken. Mandel heeft den minister
van Justitie Lenery verzocht de juistheid van
zijn mededeelingen te laten bevestigen.
WASHINGTON, 31 Oct. (Reuter) Omtrent
de besprekingen over het plan tot instelling van
een geregelden luchtschipdienst tusschen Eu
ropa en Amerika wordt nader vernomen, dat
het Ministerie van Marine aan Dr. Eckener
de toezegging heeft gedaan, dat de vliegvelden
van Lakehurst en Miami als stations voor de
in den volgenden zomer beginnende trans-At
lantische vluchten van het nieuwe Zeppelin
luchtschip L.Z. 129 gebruikt mogen worden.
Wel moeten de landingskosten worden be
taald. Het in Florida, met zijn gunstig klimaat
gelegen station Miami zou slechts dan benut
worden, wanneer de weersgesteldheid een lan
ding te Lakehurst onmogelijk zou maken.
De president van de United States Shipping
Board, Admiraal Cone, is voorstander van den
bouw van groote luchtschepen voor handels
doeleinden, in plaats van den thans bestaan-
den concurrentiestrijd in het bouwen van reu-
zenschepen.
In plaats van een reuzenschip als de En
gelsche „Queen Mary" te bouwen, waarvan de
kosten in de Vereenigde Staten ongeveer 50
pet. hooger zouden zijn dan in Europa, zou
men 5 luchtschepen met de daarvoor benoo-
digde landingsplaatsen kunnen bouwen.
Verwachting: Zwakke tot matigen,
Westelijke tot Noordelijken wind, zwaar
bewolkt met tijdelijke opklaring, waar-
H schijnlijk nog regen- of hagelbuien, iets |j
kouder.
H Hoogste barometerstand: 770.7 te Aku-
reyri.
Laagste barometerstand: 746.4 te Biaa-
fandshuk.
Zon op 6.55 - onder 4.32 - Licht op 5.02
Maan op nam. onder nam. 2.03 Ëj
Nieuwe Maan 7 November
PARIJS, 31 Oct. (Reuter). Volgens de „Ma-
tin" hebben de Fransche legerautoriteiten zich
uitvoerig bezig gehouden met inlichtingen,
waarin geduid wordt op de mogelijkheid van
een „coup de main" der S. A. in het Saargebied
onmiddellijk na het plebisciet met het doel den
Volkenbond voor 'n voldongen feit te plaatsen.
De staven te Metz en Nancy hebben alle maat
regelen genomen, om de instructie der recruten
in Elzas-Lotharingen zoo snel mogelijk te vol
tooien.
WARSCHAU, 31 Oct. (Reuter.) De „Kurjer
Poranny" bespreekt de plaats gehad hebbende
uitwijzing van 882 Poolsche mijnwerkers uit
Frankrijk en verklaart, dat tegen deze arbei
ders zeer strenge maatregelen genomen zijn.
Het blad betreurt het, dat niet alleen de
Fransche mijneigenaars voor een dergelijke be
handeling van de Poolsche mijnwerkers verant
woordelijk gesteld kunnen worden, daar de uit
wijzing zonder medewerking van de Fransche
autoriteiten niet mogelijk geweest zou zijn.
Het toenemende aantal werkloozen in Frank
rijk kan met alleen de reden voor deze han
delwijze zijn, en er moeten volgens het blad nog
andere beweegredenen in het spel zijn.
Thans is men in Polen in elk geval hdg
slechts verrast, doch deze verrassing zou zeer
gemakkelijk in groote onrust kunnen omslaan,
aldus het blad, Het uitwijzen van de Poolsöhe
arbeiders strekt Frankrijk niet tot eer.
DENVER (Colorado), 31 Oct. (Reuter).
Ongeveer 400 mannelijke en vrouwelijke sta
kingsagitatoren trachtten den arbeid bij de
werkverschaffing aan de Zuid-Patt-rivier te
beletten. De politie werd met steenen beko
geld. Een vrouw sloeg een flesch stuk op het
hoofd van een politie-agent. Eerst toen de
agenten begonnen te schieten sloegen de agi
tatoren op de vlucht. Ongeveer 30 personen
zijn gewond.
In het district Patterson (New Yersey) sta
ken 25.000 arbeiders in de zijde-industrie.
Ongeveer 10.000 arbeiders bij de zijde-in
dustrie in Pennsylvanië en Rhode Island zijn
daarop in sympathie-staking gegaan.
Te Albany (New York State) moest de po
litie met den gummistok optreden tegen een
PARIJS, 31 Oct. (Reuter.) Minister-president
Doumergue heeft gisteren een onderhoud ge
had met den president der Republiek Lebrun,
waarin de voorgenomen staatshervorming zou
zijn besproken.
Omtrent de voorbereidende maatregelen is
officieel nog niets gepubliceerd, doch in som
mige kringen meent men reeds eenige details
te kunnen mededeelen.
Zoo zou* het medezeggenschap va nden voor
zitter van den Senaat bij de ontbinding van de
Kamer niet geheel afgeschaft, doch slechts ge
wijzigd worden.
Ten aanzien van de staatsambtenaren en
beambten zal uitdrukkelijk bepaald worden, dat
een staking van het Rijkspersoneel gelijk staat
met een breuk van den band tusschen den staat
en de ambtenaren.
Daar van officieele zijde geen mededeelingen
over de hervorming worden gedaan, doen ver
scheidene geruchten de ronde.
Zoo schrijft het blad „L'Oeuvre", dat Dou
mergue in geval Herriot en de andere 5 radi
caal-socialistische ministers in verband met on-
eenigheid over de kwestie der hervorming uit de
regeering zouden treden, terstond zes nieuwe
ministers zal benoemen, en dan Dinsdag zich
met zijn nieuwe regeering aan den Senaat zal
voorstellen om toestemming te krijgen tot ont
binding der Kamer.
fit.
De twee Engelsche vliegers Jones en "Waller zijn na hun succesvollen tocht naar
Melbourne weer de lucht ingegaan, om naar hun vaderland terug te vliegen. Onze
Joto toont de kranige vliegers na hun landing te Allahabad
aantal werkloozen, die een z.g hongermarsch
naar New-York hadden georganiseerd. Toen
de stoet de Hudson-rivierbrug wilde overgaan,
werd hij door de politie tegengehouden. Er
ontstond een gevecht, waarbij rake klappen
werden uitgedeeld. Twee demonstranten vielen
bewusteloos neer, veertig werden gearresteerd.
Volgens door de politie ontvangen berichten
naderen 150 demonstranten voor een honger
marsch New-York van een anderen kant. De
politie staat op dien weg gereed met machine
geweren en traangasbommen. Het doel van de
manifestanten is het verkrijgen van een toe
slag voor de wintermaanden.
BERLIJN, 30 Oct. In den Lustgarten werd
Dinsdagavond door de afdeeling Groot Berlijn
van het Duitsche Arbeidsfront een betooging
gehouden, waarbij volgens het D.N.B.
meer dan 360 000 personen aanwezig waren.
Ley, de leider van het Arbeidsfront, wees
op de onderteekening van de „grondwet van
den arbeid". Spr. zeide verder: Het is mijn wil,
dat het ons gelukt, onze opvatting van eer,
fatsoen, houding, prestatie en hardheid in het
hart van het Duitsche volk te dragen.
BANGKOK, 31 Oct. (Reuter) Tot dusver
heerscht nog in geheel Siam rust. In den stand
der constitutioneele crisis is geen .verandering
gekomen.
WARSCHAU, 31 Oct. De ruim drie weken ge
leden in verband met de bekende Zyrardow-
affaire gearresteerde president van den Raad
van Beheer der Zyrardow-fabrieken, graaf
Hendrik Fotocgi, heeft de van hem geëischte
waarborgsom van 2 millioen Zloty door het ne
men van hypotheek op zijn bezittingen bijeen
gebracht en zal vandaag uit voorarrest worden
ontslagen. De eveneens gearresteerde Fransche
directeuren hebben de van hen geëischte cautie
van in totaal 7 millioen Zloty nog niet kunnen
bijeenbrengen.
LONDEN, 31 Oct. (Reuter) Naar de
speciale correspondent van de „Daily Mail"
te Sofia aan zijn blad meldt, zou op den
trein, waarmede Koning Boris van Bulga
rije van Sofia naar Varna reisde, een bom
aanslag gepleegd zijn.
De koning bleef, zooals gemeld, onge
deerd.
Volgens de „Daily Mail", zou in den kolen
wagen van den trein een helsche machine ver
borgen zijn ge
weest, die bij Stre-
zica, op een af
stand van 130 K.M
van Varna gelegen,
ontploft is. Bij het
doorzoeken van den
kolenwagen zou
men nog een deel
van het uurwerk,
waarmede de bom
was verbonden,
hebben gevonden.
Men neemt aan,
dat de bom reeds
in Sofia in den ko
lenwagen was ge
legd.
Naar de corres
pondent van het
Koning Boris
blad verder meldt, zouden onder het spoorweg
personeel en in communistische kringen tal
rijke arrestaties hebben plaatsgehad.
In tegenstelling tot dit sensationeele bericht
van de „Daily Mail", melden de andere Lon-
densche bladen, dat de brand op de locomotief
van den trein ontstaan is door ontbranding
van steenkool in den kolenwagen, welke lezing
door Reuter bevestigd wordt.
Het treinpersoneel heeft het vuur onder per
soonlijke leiding van den koning weten te be
dwingen, zoodat de trein reeds spoedig zijn reis
kon voortzetten, waarbij de locomotief, zooals
gemeld, door koning Boris werd bediend.
CHICAGO, 31 Oct. (V. D.) Zes zwaar gewa
pende bandieten hebben gisteren een overval
gedaan op de Etna State Bank te Chicago. Tien
employé's en vijftien bezoekers werden door hen
in bedwang gehouden.
Een der ooggetuigen meende in een der ban
dieten den sedert lang door de politie gezochten
George Nelson, bekend als „Baby Face" te her
kennen, die tot een der ontvluchte leden van
de bende van John Dillinger behoorde. De
roovers wisten in automobielen te ontkomen.
AKEN, 30 Oct. V.D.)Heden is alhier een
tram uit de rails geloopen en tegen een huis
opgereden. Er zijn in totaal daarbij 5 personen
zwaar en 20 licht gewond.
Wrijving tusschen Polen en Frankrijk; ont
stemming te Warschau over uitwijzing van 882
Poolsche mijnwerkers uit Frankrijk.
Doumergue confereert met president Lebrun
over de voorgenomen staatshervorming.
Bomaanslag op den trein van koning Boris?
Prinses in Zweden geboren.
Spoedontwerp tot wijziging van de clearingwet
te wachten.
Reorganisatie-voorstellen der A. R. K. A. aan
genomen; bondsambtenaar krijgt directe lei
ding van het Bondsbureau, dat te Den Haag
gevestigd blijft.
Inzake pensioenaangelegenheden zal de direc
tie der Ned. Spoorwegen voortaan den Perso-
neelraad hooren.
MOSKOU, 31 Oct. (V. D.) Bij een 'poging om
de levensgeesten op te wekken van een zelfmoor
denaar, die dcor ophanging een einde aan zijn
leven had gemaakt, heeft de bekende hoog
leeraar prof. Sergi Broekanenko van het Cen
traal Instituut voor Bloedtransfusie met een
door hem uitgevonden serum een merkwaardig
experiment verricht. De overledene gaf reeds
drie uur lang sedert men hem gevonden had,
geen teeken van leven meer. Niettemin zette
professor Broekanenko de behandeling voort, die
bestaat uit het inspuiten van bet serum in de
bloedvaten en op kunstmatige wijze trachten
de bloedcirculatie te herstellen. Plotseling be
gon het slachtoffer teekenen van leven te geven.
Het bloed keerde terug naar het gelaat, de lon
gen begonnen te werken en het hart en de pols
begonnen te kloppen. Dit resultaat duurde ech
ter slechts twee minuten, waarna deze teekenen
van leven geleidelijk weer ophielden.
Het echte Tarvo BroodGebakken
in de model-fabrieken van Franken,
van Tarvo-meel, gemaakt van het
beste Zeeuwsche graanlederen dag
versch, in den perkamenten zak met
den Tarvo-boer! 't Lekkerste brood
dat li zich denken kuntGezond, ver
sterkend, licht verteerbaar11 cent!
Groote Houtstraat 4
Telefoon 10137
Kruisweg 55 - Telefoon 10424
Wagenweg 144
Telefoon 11469
Houtplein 2a - Telefoon 13311
Santpoorterstraat 60
Telefoon 11603
Blocmendaalschestraatweg 265
(Ovcrveen) Tel. 23416
K. Kleverlaan 32 (Bloemendaal)
Tel. 22090
Binnenweg 209 (Heemstede*
Tel. 28973
J. v. Goyenstr. 22 (Heemstede)
Td. 28355
INj r\ \'i X v i i i
Stand op Woensdag 1 uur n.m.: 748.2
Vorige stand: 754.1
dei*
