Industrialisatie van het Oosten
i
h m
Zware slag voor
Veenendaal
INVLOED VAN JAPAN
Wekelijksch beurs-
overzicht
ZONDAG 4 NOVEMBER 1934
Economische zomer
voorbij
De nieuwe Indische
leening
De vermiste logger
terecht
De herclassificatie
Verkeersongevallen te
Muiden
Ernstige waarschuwingen tegen dc
vrijhandelspolitiek in Ned.
Oost-I ndië
Bevordering der eigen
industrie in Indië
Realiteitsbesef noodig
Textielfabriek stopgezet?
DE MARINE IN DIENST DER
WETENSCHAP
Cosmische stralingsmetingen aan
boord van H.Ms. K XVIII
Rente vier procent
Het schip bevindt zich onder
de Engelsche kust
DE NIEUWE CLEARINGWET
Dinsdag in de Kamer-af deelingen?
ROTTERDAM IN DONKER
Stagnatie op de rangeerterreinen
De R. K. Centrale van Burgerlijk
Overheidspersoneel staat er
afwijzend tegenover
Rede dr. Moller
De grondslagen
Motie
Een personenauto totaal vernield
Ook een lijk-auto bij de botsing
betrokken
Nog een aanrijding
DR. OTTENS PESTVACCIN
Toepassing ondervindt geen
bezwaren
DE PAUSFILM
In Duitschland verboden
DIENST DER P. T. T.
Zaterdag heeft de Vereeniging voor de Staat
huishoudkunde en de Statistiek in den Dieren
tuin te Den Haag een algemeene vergadering
gehouden onder voorzitterschap van mr. H. A.
Hartogh.
Aan de orde waren de prae-adviezen over de
vraag: „Welken invloed heeft de industriali
satie van het Oosten, inzonderheid van Japan,
op het economisch leven van Nederland en
Nederlandsch-Indië? Geeft dit proces aanlei
ding tot wijziging van de economische politiek
in de laatstgenoemde landen?"
Hierover hebben prae-advies uitgebracht de
heeren Th. Ligthart, ir. D. de Jongh en prof.
G. Gonggrijp.
De prae-adviseur, Th. Ligthart, is sterk
voor aanpassing opdat de loonen verlaagd kun
nen worden, daarbij sterkere organiseering van
het bedrijfsleven met zoo noodig tijdelijke aan
vullende contingenteeringen.
Ir. D. de Jongh W z n. wil Nederland de
industrialiseering van Indië zelf ter hand doen
nemen.
De derde prae-adviseur prof. G. Gong
grijp, acht het gewenscht de ontwikkeling
der industrie te bevorderen doch dit geschiede
niet door de oprichting van hooge tariefmuren,
noch door een stelsel van steungelden.
Bescherming van Nederland tegen een over
maat van Japansche invoeren beteekent minder
uitvoermogelijkheid voor onszelf en is dus een
kwaad.
In Japan is het streven naar een verhooging
van den levensstandaard reeds in vollen gang.
Prof. d r. J. W i s s e 1 i n k, die zich wegens
drukke bezigheden als prae-adviseur had moe
ten terugtrekken, zette zijn standpunt mon
deling uiteen. Hij verklaarde, de standpunten
van den heer Ligthart in vele opzichten niet
houdbaar te achten. Men moet zich niet te
veel laten beïnvloeden door de woorden „inzon
derheid van Japan", voorkomende in de vraag
stelling.
Men moet bij het stellen van het probleem
vooral bezien de driehoeksverhouding Japan
ChinaNed.-Indië. Industrialiseering en export
zijn een noodzaak voor Japan. De export be
staat uit meer dan de helft uit textielgcederen.
Zoo is het bij alle economisch-jonge landen
gegaan: men begint met relatief arbeids-inten
sieve textielindustrie, dan consumptiegoederen
en tenslotte vervaardiging van productiemidde
len.
Uitvoerig ging spr. na hoe de groei van de
Japansche textielindustrie is gegaan en waar
door de geforceerde export noodzakelijk was
geworden.
Voor Indië's economische politiek verdedigde
spr. tenslotte het volgende:
Ten eerste import, rekening houdend met af-
zetbelangen, van, zooveel mogelijk, de goed
koopste industrieproducten uit Japan;
Ten tweede import, op denzelfden voet, van
voor zoover mogelijk de duurdere goederen, be
stemd voor relatief koopkrachtiger groepen
consumenten, uit Europa en Amerika;
Ten derde bevordering intusschen van een
industrialiseering met krachtige deelneming van
het Nederlandsche bedrijfsleven en het Neder-
landsche kapitaal.
De Nederlandsche textielindustrie moet in be
perkten omvang, blijven tot een Ned.-Indische
in den zadel zit.
Ook Nederland vecht, aldus prof. Wisselink,
als volk voor zijn economisch bestaan, al zou
men aan de gestes van vele instanties hier te
lande niet zeggen, dat dit besef ook daar door
gedrongen is. Vrijhandel in Indië beteekent Ja
pansche handel. Laat men Japan redelijk be
handelen, doch in vrees niet meer geven.
Na dit mondelinge prae-advies van prof. Wis
selink, waarschuwde ook de heer J. E. S t o k-
v s er voor Japan te beschouwen als den idealen
apostel van vrijen handel en wereldliefde.
Contingenteering durfde de heer Stokvis
slechts aan te bevelen om te voorkomen, dat
Japan een monopoliepositie op de Indische
markt zou verkrijgen, niet als middel om Twen
te zijn oude positie te hergeven, want dit zal
nooit meer mogelijk zijn. Met het oog op den
straffen Oostenwind zal het noodig zijn, de
open deur in Indië van den haak te doen: de
tijd van eeuwigen economischen zomer is daar
voor goed voorbij.
Na hervatting van de vergadering was het
woord aan dr. Kortenhorst, die het prae-
advies-Ligthart besprak.
Men erkent thans, aldus spreker, de nood
zakelijkheid van wat eenige jaren geleden nog
als een vloekwoord werd beschouwd, n.l. de ac
tieve handelspolitiek. (Hilariteit). Nederland en
Nederlandsch-Indië zullen opnieuw tezamen
hun plaats in de wereldeconomie moeten be
palen.
In 1931 bepleitte spr. een samenwerking tus-
schen Nederland en Indië en hij vond toen
bijna de geheele Kamer tegen zich. Nu is het
bepleiten van die samenwerking, als men den
heer Ligthart uitzondert, het inloopen van een
open deur.
Als Nederland de rente en aflossing der In
dische leëningen niet had gegarandeerd, zou
Indië niet in staat zijn geweest zich te finan
cieren. En 12 millioen, die eigenlijk ten laste
van Indië moesten komen, zijn ten laste der
Nederlandsche begrooting gebracht.
Tegenover Duitschland heeft Nederland groote
offers gebracht ter wille van den Indischen
export. Uit deze dingen blijkt, van welk een
groot belang voor Indië de handhaving van
de Nederlandsche draagkracht is.
Spr. is het eens met den heer Stokvis, dat de
Japansche export van goedkoope artikelen een
belang is voor de weinig draagkrachtige massa
in Indië, maar dat de Europeesche export
een kans houdt betreffende de duurdere ar
tikelen.
Het prae-advies van den heer Ligthart is
spr. een weinig te Japansch. De andere prae-
adviezen zijn te weinig positief. Spr. is het het
meeste met prof. Wisselink eens. Noodig is
realiteitsbesef.
Ir. J. van Dusseldorp besprak hierna
de vraag; of de industrialisatie van het Oosten
aanleiding geeft tot wijziging van de economi
sche politiek van Nederland en Nederlandsch-
Indië.
Invoerrechten mits volgens rationeele han
delspolitiek geheven, verlagen de kosten van
het levensonderhoud.
De tewerkstelling van 100.000 werkkrachten
in ons land en van nog veel meer in Indië is
aangewezen op de industrie. Zij moet worden
bevorderd door den regel: „Uw tarief is mijn
tarief". De huidige meestbegunstiging, genera-
liseerend werkende, heeft gefaald. Zoo lang zij
nog werkt en het: „Uw tarief is mijn tarief"
nog niet mogelijk is, werke men met een tarief
van gemiddelde hoogte.
Prof. Sneller merkte op dat niet meer
kunnen worden aanvaard de algemeene gedach
ten der vrije wereldhuishouding, ten grondslag
liggende aan het prae-advies-Ligthart.
Denkbaar is een contingenteeringspolitiek,
welke het moederland versterkt en, door de
saamhoorigheid der belangen, ook Neder
landsch-Indië. Denkbaar ook is een tijdelijke
contingenteering van de Twentsche textielin
dustrie, waardoor deze tijd krijgt voor een over
gang naar een ander systeem van werken.
Wij moeten ons niet laten leiden door alge
meene beginselen, die te uitsluitend onze poli
tiek hebben beheerscht, maar door een reali
teitsbesef, waarop dr. Kortenhorst terecht een
beroep heeft gedaan.
Prof. C. A. Verrijn Stuart herinnerde
er aan, dat de bevolkingsdichtheid van Japan
dwong tot een industrieele ontwikkeling, waar
door de Oostersche markten voor het Westen
verloren gaan.
Wil men de open deur in Indië handhaven,
dan is de Twentsche textielindustrie goeddeels
ten doode opgeschreven, tenzij zij in Indië een
industrie sticht.
Consumentenbelang is algemeen belang. Pro-
ducentenbelangen zijn groepsbelangen.
Men zegt, dat vrijhandel eenzijdig is, maar
spr. stelt den eenzijdigen vrijhandel boven al
zijdige protectie.
Mr. R. van Genechten was de volgende
spreker. Hij meent, dat wij de bevoorrechting
moeten afschaffen of ons moeten afsluiten
tegenover het buitenland.
Tenslotte verdedigden de prae-adviseurs na
der hun standpunt.
Zaterdagmorgen werd in de fabriek van
de maatschappij voor de textielindustrie
voorheen C. Roessingh en Zn. te Veenen
daal aangekondigd, dat het geheele bedrijf
over veertien dagen zal worden stop gezet.
Hierdoor zullen ongeveer 300 man zonder werk
komen. Eveneens is aan het kantoorpersoneel,
bestaande uit 14 personen, met ingang van 1
Januari a.s. ontslag aangezegd.
Een en ander houdt verband met het overgaan
naar een nieuwe bankinstelling. Nog vernemen
wij, dat de directeur der fabriek, de heer W.
Walkotten, alle pogingen in het werk stelt om
een en ander ongedaan te maken.
De burgemeester van Veenendaal, mr. J. J. P.
C. van Kuyck, is Zaterdag voor een conferentie
naar den Haag geweest.
Zou de stopzetting onverhoopt toch doorgaan,
dan komt drie kwart der werkloozen ten laste
van de gemeente Veenendaal, de rest woont op
het grondgebied van de gemeente Ede.
Met toestemming van den minister van De
fensie is het wetenschappelijk programma van
de wereldreis, die H. Ms. K XVIII, onder com
mando van luitenant ter zee le klasse D. C. M.
Hetterschij gaat ondernemen, met een onderzoek
van groot gewicht uitgebreid.
Behalve de zwaartekrachtsbepalingen voor de
Rijkscommissie voor graadmeting zal de boot
ook een registratie-toestel van prof. Clay mee
nemen om tijdens de geheele reis de intensiteit
van de cosmische straling te meten.
Dit toestel, dat een belangrijke verbetering
beteekent op het gebied van deze stralings
registratie, is eerst kort geleden door prof. Clay
ontworpen. In het natuurkundig laboratorium
van de Stedelijke Universiteit te Amsterdam
wordt met inspanning van alle krachten ge
werkt om het toestel nog tijdig voor het be
gin van de reis klaar te maken. De beteekenis
van deze reis voor dit onderzoek ligt niet al
leen in de mogelijkheid om over een groot ge
deelte van het aardopervlak de cosmische stra
ling te meten, doch tevens daarin, dat men over
de mate van doordringendheid gegevens kan
verkrijgen.
De boot zal immers eenige malen per etmaal
onder water gaan, zoodat gedurende die tijden
een waterlaag van verscheidene tientallen me
ters boven de boot ligt.
De hoeveelheid van de straling die daardoor
opgeslorpt wordt, geeft een maat voor het door
dringend vermogen. De aldus verkregen resul
taten zullen voor prof. Clay van veel beteekenis
zijn om de door hem ontdekte afhankelijkheid
der bestraling van het aardmagnetisme die
beslissend is geweest voor het inzicht in het ka
rakter der straling verder te doorgronden.
Woensdag 7 November zal het prospectus
verschijnen van de nieuwe Indische leening,
die gegarandeerd wordt door het Rijk.
Het uitgegeven bedrag is 150 150 millioen gul
den, waarvan 100 millioen gulden is 'geplaatst bij
openbare instellingen.
De rente bedraagt vier pCt. en de uitgifte zal
a pari zijn.
De inschrijving zal opengesteld zijn Vrij
dag 16 November; de storting is bepaald op
4 December.
Zaterdag zijn afgekondigd de Staatsbladen:
No. 558. Wet van den len November 1934
tot het aangaan van een of meer geldleenin-
gen ten laste van Nederlandsch-Indië;
No. 559. Wet van den len November 1934
tot wijziging van de Nederlandsch-Indische
Conversie-Leeningwet 1934 (Staatsblad no. 425).
(Staatsblad no. 425).
In verband met de nog altijd heerschende
ongerustheid omtrent het uitblijven van den
stoomlogger „Vlaardingen 83" kunnen wij nog
het volgende mededeelen:
Zaterdagmiddag om half zes heeft de heer P.
Brouwer Jr. van de visscherijmaatschappij
„Piscator" te Vlaardingen te IJmuiden over
den nieuwen zender aldaar een proefgesprek
gevoerd met de „Katwijk 176", welks schipper
P. v. d. Plas mededeelde, dat hij Zaterdagmid
dag om 1 uur persoonlijk met den schipper van
de „Vlaardingen 83", van Embden, heeft ge
sproken. Alles is wel aan boord. De vangst was
30 last en men blijft visschen tot men vol-
gevangen is. Het schip bevindt zich onder de
Engelsche kust.
Er is thans dus niet meer de geringste reden
tot ongerustheid.
De voorzitter van de Tweede Kamer heeft,
naar „Het Handelsblad" verneemt, na overleg
met de regeering besloten, voor te stellen a.s.
Dinsdag onmiddellijk na de opening der vergade
ring, het nieuwe wetsontwerp betreffende de
clearing in de afdeelingen te doen behandelen.
Met de schriftelijke voorbereiding van de open
bare behandeling zal de grootst mogelijke spoed
worden betracht.
Zaterdagnacht, even na drie uur, is te Rot
terdam storing ontstaan in het bedrijf van de
electrische centrale. De geheele levering aan
Rotterdam, aan de omliggende gemeenten en
aan de andere gemeenten in de provincie, die
stroom van Rotterdam betrekken, kwam stil te
staan.
De bedrijven, waar 's nachts gewerkt wordt,
boesten worden stopgezet, overal was de straat
verlichting gedoofd en ook de seinen op de
spoorwegen gingen uit. Hierdoor ontstond voor
al veel stagnatie op de rangeerterreinen, waar
's nachts gewerkt wordt.
De storing duurde een half uur tot veertig
minuten.
HET HUWELIJK VAN
DEN DAG
tiiiiiiiiiiiiiiimiiiiim
Donderdag werd te Hil
versum het huwelijk vol
trokken tusschen den
bekenden hockeyspeler
Tom van Lierop van
Hilversumen mej. Jet
Bollee. Het bruidspaar
verlaat het stadhuis
Zaterdag hielden in het Oranjehotel te 's Her
togenbosch de gecombineerde hoofdbesturen
van de R. K. Centrale van Burgerlijk Over
heidspersoneel een openbare vergadering ter
bespreking van het voorstel der regeering be
treffende herclassificatie van gemeenten
De vergadering stond onder leiding van den
heer dr. J. Sweens, die een kort inleidend woord
sprak, waarin hij de verhooging van den clas
sificatie-aftrek in scherpe bewoordingen gispte.
Ten opzichte van de herclassificatie zullen de
katholieke ambtenaren het non possumus
moeten laten hooren.
Het woord was daarop aan dr. H. W. Moller,
lid van de Tweede Kamer, die aanving zijn
pijnlijke verbazing uit te spreken bij het ver
nemen van plannen der regeering voor een
nieuwe herclassificatie.
Als een onafwijsbaar beginsel zette spr. voor
op, dat, als het daardoor mogelijk wordt voor
ambtenaren met dezelfde werkzaamheden het
zelfde welvaartspeil te bereiken, er geen be
zwaar is tegèn verschil in geldelijke belooning.
De regeering heeft echter niet het recht, als
het verschil in geldelijke belooning bij gelijke
prestatie leidt tot verschil in welvaartspeil, dit
verschil door te voeren. De overheid mag van
den anderen kant niet meer van de gemeen
schap vragen dan noodig is, om den ambtenaar
een behoorlijk welvaartspeil te verzekeren, wat
bij gelijke geldelijke belooning vaak het geval
zou. zijn.
Is men het dus theoretisch eens over de bil
lijkheid van een klassestelsel, practisch is het
onmogelijk. In bepaalde incidenteele gevallen
zal een toeslag billijk kunnen werken, maar een
geheel doorgevoerd klassestelsel is onmogelijk.
Op dat standpunt stond ruim drie jaar geleden
de Partijraad van de R. K. Staatspartij ook.
Deze conclusie werd met algemeene stemmen
genomen.
Een ontstellend feit is het, dat men bij alle
grondslagen, voor een klasse-indeeling, absoluut
geen rekening heeft gehouden met den factor
geestelijke welvaart. Men heeft een zuiver
wiskundige berekening gemaakt alleen van het
stoffelijke welvaartspeil. (En is daarbij op de
meest slordige wijze te werk gegaan zonder
schijn of schaduw van eenige wetenschappe
lijkheid.)
Het geestelijk welvaartspeil kost ook geld!
Godsdienst, opvoeding, onderwijs zijn toch zeer
belangrijke factoren in het gezin en wat kost
bijvoorbeeld het onderwijs niet der kinderen uit
ambtenaarsgezinnen in een kleine plaats?
Evenmin is rekening gehouden met het cultu-
reele peil. Van al die geestelijke factoren heeft
de classificatie zich niets, totaal niets aange
trokken.
Het ergste van alles was, dat de conclusie al
klaar was, voor het onderzoek begon. De groote
gemeenten moesten duurder om in te wonen
zijn, dan de kleine. Men heeft net zoolang de
(onbetrouwbare en onjuiste!) cijfers gegroe
peerd, tot men kwam aan dit resultaat.
De commissie-De Korver noemde haar eigen
cijfers onbetrouwbaar, maar niettemin nam zij
op grond van die cijfers, plus een aantal ver
onderstellingen, conclusies.
De geestelijke welvaart telde maar heelemaal
niet mee! De regeering, die dat doet, houdt in
het geheel geen rekening met geestelijke din
gen en plaatst zich dus op een materialistisch
standpunt.
De statistiek van de commissie-De Korver en
de regeering deugde niet. Maar er is eenvoudig
geen kans, een bruikbare statistiek ten dienste
van een classificatie te maken.
Toch is de classificatie ingevoerd, voortdurend
zijn er wijzigingen aangebracht en den laatsten
tijd was er vrijwel een toestand van rust.
Daarom schrok spr., toen hij hoorde van plan
nen voor een herclassificatie.
En op welke grondslagen wil de regeering
herclassificeeren? Op loonstandaarden in het
particuliere bedrijf in bepaalde plaatsen. Een
grondslag van wel zêer wisselvalligen aard. Hoe
wil men daarop iets bouwen? Het zou betee-
kenen, een ondeugdelijk systeem met een on
deugdelijk middel willen verbeteren.
Dr. Moller citeerde een brief d.d. 24 Sept. van
minister De Wilde ten aanzien van een ge
meente, die plaatsing in een hoogere klasse had
gevraagd. Het verzoek werd afgewezen, mede op
grond van het feit, dat herziening niet wel mo
gelijk was met het oog ophet in deze on
zeker tijden steeds wisselende loonpeil!!
Tusschen dezen brief en de voorstellen tot
herclassificatie liggen drie weken. Dezelfde om
standigheid leidde tot twee diametraal tegen
overgestelde conclusies binnen drie weken!
Spr. gaf toe, dat we zeer zeker in een ont
zettend moeilijken tijd leven. We moeten alle
maal datgene doen, om onze gemeenschap zoo
goed mogelijk door dien ellendigen tijd heen te
brengen. Juist de ambtenaar, die onmiddellijk
voor het algemeen belang werkt, móet alle
krachten inspannen en zooveel geven als hij
redelijkerwijze maar geven kan. Maar dan heeft
hij ook het recht, onbillijkheden, die te zijnen
aanzien begaan worden, met kracht van de
hand te wijzen. De classificatie is zeker een on
billijk stelsel en de ambtenaar berust daarin.
Men make dit stelsel dan niet nog onrecht
vaardiger, zooals de regeering van plan schijnt
te zijn!
De vergadering nam tenslotte de volgende
motie met algemeene stemmen aan:
De hoofdbesturen van de bij de R. K. Cen
trale van Burgerlijk Overheidspersoneel aange
sloten organisaties, zijnde Algemeene R.K. Amb-
tenaarsvereeniging, Ned. R. K. Bond van Over
heidspersoneel „St. Paulus", Ned. R. K. Politie
bond „St. Michaël" en Ned. R. K. Bond van
Post-, Telegraaf- en Telefoonpersoneel „St. Pe
trus", in vergadering bijeen te 's Hertogenbosch
op Zaterdag 3 November 1934;
gehoord de inleiding van Dr. H. W. E. Moller
te Tilburg over het voorstel der Regeering, be
treffende herclassificatie van gemeenten;
spreken uit, dat zij bevestigd zien het reeds
eerder door de R. K. Centrale uitgesproken oor
deel, dat bij de regeling van de salarissen van
rijksambtenaren voor een classificatie van de
gemeenten geen redelijke grondslag aanwezig is;
dat zij alreeds op deze overweging een zoo
danige indeeling van gemeenten volkomen on
juist achten;
dat zij de bestaande classificatie alleen als
feit kunnen aanvaarden;
dat ook de practijk heeft doen blijken, dat
Amsterdam, 2 Nov. 1934.
De gunstige wending in het conjunctuurver
loop, welke in het vierde kwartaal van 1933
algemeen merkbaar was, heeft in het le en
3e kwartaal van 1934 een ernstige stagnatie
ondervonden. Deze stagnatie komt duidelijk in
cijfers tot uiting, nu over het 3e kwartaal ver
schillende statistische gegevens zijn verschenen
en diverse maatschappijen en hun resultaten
over deze periode hebben gepubliceerd. Deze
cijfers vielen over het algemeen erg tegen en
hebben het publiek, dat reeds met kasplante-
rige zorg een vleugje vertrouwen had aange
kweekt, danig teleurgesteld. Om dit idee van
vertrouwen nog niet verder te ondermijnen, wij
zen wij op een passage ln het Oude Testament,
waar gewezen wordt op zeven magere jaren en
ccnstateeren dan met eenig optimisme, dat wij
er nog maar vijf achter den rug hebben en
dus nog in een gunstiger positie verkeeren dan
de tijdgenooten van Jozef. Een hart onder den
riem van meer recentelijken datum zijn de eco
nomische berichten over de maand October,
welke gewag maken van een matige verbete
ring. De weg, welken de maatschappij zal moe
ten afleggen cm te komen tot een nieuw econo
misch evenwichtspunt, loopt niet over rozen,
heeft zijn ups en downs en brengt ons voor
problemen, aan welker oplossingsmogelijkheid
wij dikwijls zullen twijfelen. Temeer daar de
samenwerking tusschen de constructieve krach
ten in de maatschappij, van wie wij de leiding
en de oplossing moeten verwachten, veel, zoo
niet alles te wenschen overlaat. Steeds komen
nationalistische-, groeps- of individueele belan
gen met elkander in strijd en benadeelen hier
door het algemeen belang.
De gevolgen van gebrek aan samenwerking
en onderlinge verdeeldheid hebben wij deze
week op de rubbermarkt kunnen waarnemen
Te Londen vergaderde het internationale Rub
ber-comité, ter bepaling van het restrictieper
centage voor het eerste halfjaar van 1935. De
heeren konden het onderling niet eens worden,
waardoor een groote onzekerheid de rubber-
markt bedreigt. Omdat de vastgestelde stan
daardproductie voor 1935 hooger is, de voorra
den in den loop van 1934 nog zijn gestegen en
de prijzen een onbevredigend verloop hebben,
willen de Engelsche belangen de productie ver
der beperken en het restrictiepercentage ver-
hoogen tot 40 pet. De Nederl.-Indische regee-
ring verwacht echter als gevolg van een ver
dere restrictie een te snelle prijsstijging, waar
door het haar onmogelijk zal worden de bevol-
lungsrubber te controleeren. O.i. is het steeds
toenemen der rubbervoorwaarden wel een be
wijs, dat productie en verbruik zich nog niet
voldoende hebben aangepast, en dat een ster
kere restrictie noodzakelijk is, wil het beoogde
doel, n.l. het verdwijnen der voorraden en een
redelijke prijs voor het product, bereikt worden.
Voor de Indische regeering blijft de controle
en de beperking van bevolkingsrubber zoowel
technisch als economisch een lastig probleem,
hetwelk zij toch gedwongen zal zijn op te los
sen, wil deze cultuur op een rendabele basis
worden gebracht. Op het Damrak drukte deze
onzekerheid de stemming voor rubberaandee-
len, welke zich flinke verliezen moesten getroos
ten. Te Londen zal men echter wel tot een com
promis komen en op deze verwachting konden
de koersen op het einde der week iets aantrek
ken en steeg de rubberprjjs te New-York 51
punten.
Op de Tabaksafdeeling was de stemming niet
beter en Oude Delis zagen wij weer eens bene
den de 120. Duitschland is hier de onzekere en
onberekenbare factor en de mate waarin deze
belangrijke afnemr in de komende maanden
tabak zal koopen, is niet te schatten. De ta
baksveiling, welke heden zou worden gehou
den, is voorloopig maar tot 16 November a.s
uitgesteld.
De ongunstige kwartaalberichten uit de staal
industrie en van de General Motors waren oor
zaak van de uiterst lustelooze stemming in
Wallstreet, terwijl de koersen regelmatig af
brokkelden. Voor Amerikaansche shares be
stond dan ook hier niet de minste belangstel
ling.
Binnenlandsche industrieelen blijven goed
op peil. Uit het Philips-kamp vernamen wij,
dat de resultaten van de Tsjechische dochter
maatschappij in het vorige boekjaar teleurstel
lend waren geweest en een verlies hadden op
geleverd. Op het oogenblik bestaat er echter een
levendige vraag voor radiotoestellen, zoodat de
fabrieken zelfs moeten worden uitgebreid. Op
merkelijk is het, hoe minder ruim verhandelde
fondsen zooals Hollandsche Beton, Nederland
sche Kabelfabrieken e.a. de laatste weken groo
te koerswinsten konden boeken. Deze bedrijven
profiteeren ontegenzeggelijk van de steeds
scherper wordende contingenteeringsmaatrege-
len, terwijl vele fondsenbezitters om de een of
andere reden gaarne hun bezit met degelijke
aanöeelen willen uitbreiden.
Aandeelen Koninklijke Olie noteerden ook
deze week weer eenige procenten lager. De
oiiesituatie in Amerika is verbeterd, doordat de
clandestiene productie van petroleum in Oost-
Texas is stopgezet. Veertig raffinaderijen heb
ben hun deuren moeten sluiten uit gebrek/ aan
grondstoffen en wachten nu op aanvoer van
door de regeering gesanctionneerde olie. De
benzineprijzen werden op enkele plaatsen met
eenige dollarcenten per barrel verhoogd.
De „Boom" in goudmijnen is wel wat getem
perd, maar er is nog steeds groote belangstel
ling voor aandeelen Sarakreek en Redjang Le-
bong. Temidden van de depressie- en malaise-
stemming doet de opgewektheid in dezen hoek
toch onwillekeurig goed aan, al twijfelt men
ook aan de reëele basis, waar dit optimisme op
berust. Toch valt het niet te ontkennen, dat
de machines de Sarakreek-goudvelden steeds
dichter benaderen.
De beleggingsmakrt vertoont wel eenige ver
schijnselen, die vermelding verdienen. Zoo lig
gen Belgische waarden uiterst gedrukt in de
markt, zoowel voor stukken, welke in Belgische
francs als voor die, welke in een andere valuta
luiden. De financieele toestand van dit land
wordt algemeen zeer pessimistisch beoordeeld.
Op het einde der week was er van bepaalde
zijde vraag naar Young-leening met verklaring,
zender dat hiervoor direct een verklaring is
te geven. Voor hen die Duitschland in de toe
komst niet geheel als betalend debiteur uit
schakelen, is een koers van 24 pet. zeer zeker
aanlokkelijk.
Men verwacht dat de Nederl.-Indische re
geering binnenkort opnieuw een beroep op de
beleggingsmarkt zal doen. Dit is daarom van
groot belang, omdat dit keer nieuw geld zal
worden opgenomen ter consolidatie van de
vlottende schulden. Hoe groot deze eerste tran
che zal zfjn, en in hoeverre tevens de nog uit
staande 4 pet. leeningen zullen worden ge
converteerd. valt nog niet te zeggen. Men kan
echter rustig aannemen, dat de regeering zich
niet zal wagen aan een rentepercentage, dat
onder de 4 pet. ligt, waarvoor de tijd ook nog
niet rijp is.
Slotkoersen
4% Nederland 1934
4% Ned. Indië 1934 A
3 V? pet Engeland
5 'A pet. Youngl. m. verklaring
A K O
Ned. Ford
Philips
Unilever
Ned. Scheepv. Unie
Koninkl Olie
Redjang Lebong
Amsterd. Rubber
H V A
Deli Mij
Senembah
Beth Steel
U. S. Stee)
Anaconda
Intern. Nickel
fc
R.M
Prolongatie
26 Oct.
2 Nov.
10i7/8
1017/s
100%
100%
65%
65%
22%
24%
34
33%
223
222
215%
214%
72%
72%
30 w
29»4
1«3%
1417/s
1<i7vs
174
-0%
89M
157
152
122
117%
130
124 Va
16%
15%
20%
19%
6%
6%
14%
14 v
7.32V;
7.367/a
1.47%
o9 42
59.47.}
l pCi.
1 pCt.
(Ingezonden door de Spaarne-Bank N. V.,
Amsterdam)
De heer A. G. BI., wonende Leidschevaart te
Haarlem, was Zaterdagochtend met zijn auto
voor een zakenreis op weg naar Duitschland,
toen hem op de Merwedebrug een ongeval over
kwam, waarbij hij, wonderlijk genoeg', slechts
onbeduidende kwetsuren opliep, doch waardoor
zijn auto totaal vernield werd. Volgens een der
Diemer politiemannen, die van het gebeurde
proces-verbaal opmaakte, had hij nog nimmer
bij een verkeersongeval een auto zóó uit elkaar
gerukt gezien. De talrijke automobilisten, die,
onmiddellijk na het ongeval, zich rondom den
vernielden wagen verdrongen, konden geen van
allen begrijpen, dat de heer B„ die op de be
stuurdersplaats zat, heelhuids uit den wagen
was gekomen.
Het ongeval geschiedde, doordat van de rich
ting Muiden een auto naderde, bestuurd door
den heer W. A. S„ terwijl mej. Sch. in den auto
zat. Beiden zijn te Bussum woonachtig. Deze
auto ging eensklaps links van den weg rijden,
omdat naar de heer S. tegenover de politie
verklaard heeft een daarvóór rijdende au.o,
plotseling werd stopgezet, in verband met een
zich op den weg bevindenden driewieler. Dooi
de gladheid van den weg zegt de heer S. den
wagen niet voldoende in bedwang te hebben
gehad, zoodat deze met volle kracht opreed
tegen den auto van den heer BI. uit Haarlem.
Door den hevigen schok van de bo.sing werd
de auto van den heer BI. op de bovenomschre
ven wijze vernield; de bestuurder liep slechts
een wonde aan kin en handen op. In den auto
van den heer S. werd mej. Sch. aan de wang-
gewond door glasscherven uit haar bril, welke
bij de botsing brak. De heer S. bleef ongedeerd.
Gok zijn wagen werd dermate beschadigd, dat
deze voorloopig geen dienst kon doen. De auto
van den heer B. werd naar het dichtstbijzijnde
autokerkhof gesleept. Dr. Niekerk van Muiden
kwam ter plaatse, om de eerste hulp te verlee-
nen; ter verdere verbinding werden de heer BI.
en mej. Sch. door passeerende automobilisten
naar dr. Der Kinderen te Diemen gebracht.
Zooals altijd met een verkeersongeval op de
zen drukken autoweg het geval is, s. op ten ook
ditmaal zeer veel auto's, waarvan de bestuurders
zich naar de plek van het ongeval begaven. Tei-
wijl de drukte op het grootst was, naderde van
de richting Muiden een lijkauto, waarin zich een
kist met het stoffelijk overschot van een inwo
ner uit Amersfoort bevond, waarvan de teraar
debestelling te Katwijk zou plaatsvinden. Het is
de politie niet mogen gelukken, nauwkeurig
vast te s,ellen, hoe deze lijkauto met een der
talrijke auto's, welke zich op dat oogenblik op
den weg bevonden, in botsing is gekomen, aan
gezien de bestuurder van eerstbedoelden wagen
niet geneigd bleek, er veel van te vertellen. Ver
moed wordt, dat die bestuurder te veel aan
dacht geschonken heeft aan den vernielden
wagen van den heer BI., waardoor de lijkauto
in botsing kwam met een anderen wagen en
niet in staat bleek, de reis naar Katwijk voort
te zetten.
Zoo spoedig mogelijk werd naar Amersfoort
getelefoneerd om een anderen lijkauto, waarin
de kist met het stoffelijk overschot werd over
geladen, waarna de laatste tocht kon worden
voortgezet.
in verband met de botsing tusschen de auto's
van de heeren BI. en S. stelt de politie een uit
gebreid onderzoek in, omdat er grond bestaat
voor het vermoeden, dat laa.stgenoemde op on
voorzichtige wijze links van den weg is gaan
rijden. Wat betreft de gladheid van den weg,
deelde de kantonnier te Muiden ons nog mede,
dat kort tevoren, zoowel de Merwedebrug. als de
opritten ter weerszijden van de brug in beide
richtingen met zand waren bestrooid.
aan de bestaande regeling veel fouten kleven;
dat een herziening, gelijk de door de Regee
ring aan de orde gestelde, die haar uitgangs
punt vooral vindt in den plaatselijken loon-
standaard, deze fouten nog belangrijk doet toe
nemen;
dat zij daarom volstrekt afwijzend staan te
genover elk voorstel, dat bedoelt aan de reeds
bestaande groepeering van 3 gemeentenklassen
uitbreiding te geven, dan wel den standplaats
aftrek te verhoogen;
dat zij op grond hiervan aan de Regeering
met klem verzoeken het aanhangige voorstel
terug te nemen en besluiten deze motie te zen
den aan de Regeering, aan de Eerste en Tweede
Kamer van de Staten-Generaal, aan de Centrale
Commissie voor Georganiseerd Overleg in Amb
tenarenzaken en aan de pers en gaan over tot
de orde van den dag.
In de afdeeling Bandjaran is voor de eer
ste maal het pestvaccin, door dr. Otten samen
gesteld, Op 1600 personen toegepast. Kinderen
kregen een geringer hoeveelheid toegediend
dan volwassenen.
De bevolking liet zich gaarne vaccineeren,
ofschoon uiteraard de menschen uit de verst
gelegen dessa's tegenover dokter en assistenten
een zekere schuchterheid toonden; godsdienstige
en andere bezwaren werden echter niet ge
hoord. Dit zijn zeer gunstige voorteekenen
voor het welslagen van de aangekondigde
massavaccinatie met Januari a.s.
Volgens een bericht in de „Kölnische Volks-
zeitung" heeft de „Rijksfilmkamer" de vertoo
ning van de bekende Pausfilm verboden.
Bij beschikking van den directeur-generaal der
P.T.T. is met ingang van 16 November aan
gewezen als directeur van het P.T.T.-kantoor te
Rhenen de commies bij den P.T.T.-dienst G.
Keijser, thans directeur van het P.T.T.-kantoor
te Holwerd.
Bij beschikking van den directeur-generaal
der P.T.T. is met ingang van 16 December aan
gewezen als directeur van het P.T.T.-kantoor
te 's-Gravenzande de commies bij den P.T.T.-
dienst H. A. G. Schippers, thans beheerder van
het bijpost-, telegraaf- en telefoonkantoor te
Hillegersberg.
Bij beschikking van den directeur-generaal
der P.T.T. is met ingang van 1 November aan
gewezen als directeur van het P.T.T.-kantoor
te Ede de referendaris 2e klasse van de P.T.T.
D. H. J. Hendriks.
