De „Angriff" en de Bisschop van Berlijn 4% De Kath. pers in het Derde Rijk De Saarkwestie De Kerkvervolging in Mexico Het nieuws van heden Z. E EXC. MGR. BARES AANGEVALLEN De arbeidskampen VON PAPEN OVER ZIJN TAAK TE WEENEN Weer revolutie op Cuba P. A. M. KAT DE BAROMETER VEREENIG DE KATHOLIEKE PERS BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling ZONDAG 11 NOVEMBER 1934 Ochtendblad DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 De Staat verbreekt het contact tusschen de zielen en de zielzorgers Mgr. Bares Gelijkschakeling slechts een tus- schenstation op den weg der algeheele opheffing Hoe Streicher er over denkt Het Weer sDuitschland heeft nooit plannen voor een Putsch in het Saar- gebied gehad Verklaring van Bürckel te Rome DE TAXI-STAKING TE BRUSSEL Amerika en Duitschland Ruil van katoen tegen Duitsche goederen? Schiller-herdenking in Duitschland Hitier woont te Weimar de feestelijkheden bij Herstel van vriendschapsbanden tusschen twee stammen, die een lange geschiedenis gemeen hebben Zijn missie dikwijls ver keerd beoordeeld President van den Staatsraad afgetreden Gen.-Majoor b.d. C. J. Collette viert heden zijn 75sten verjaardag Plattelandsbevolking ontevreden Groot aantal katholieken volgen de priesters in hun ballingschap Mexico doet niet onder voor Moskou Japansch stoomschip gezonken S3 opvarenden verdronken ACCOUNTANTSKANTOOR DIT NUMMER BESTAAT UIT ACHT BLADZIJDEN Huldiging Assemblée der corpo raties bijeen Rede van Mussolini over de gelijk heid der burgers L. ZEVEN EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 19040 NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek Men schrijft ons uit Berlijn d.d. 8 dezer: Onder het hoofd (over de geheele voor pagina): „Moet bisschop Bares dan wer kelijk zoo bezorgd zijn? De voorgewende angstkreet", neemt het nat.-socialistisch avond- Wad „Der Angriff" stelling tegen een herder lijk schrijven van den Berlijnschen katholieken bisschop, dat deze in October van alle kansels Van zijn diocees had laten voorlezen. Dit her derlijk schrijven vestigde de opmerkzaamheid van alle geloovigen op de taak der zielzorg, ont staan door de oprichting van den arbeidsdienst, de instelling van het landschooljaar (Land- schuljahr) en van den landhulpdienst (Land- Wlfedienst). Ten aanzien van de arbeidsdienstkampen had de bisschop o. a. gezegd: „Daar de zielzorg en het houden van gods dienstoefeningen in de kampen door de staats- autoriteiten is verboden, moeten de omwonende Pastoors of de bijzonder gevolmachtigde ziel zorgers op alle mogelijke wijzen daarvoor zorg dragen, dat den kampbewoners de mogelijkheid gegeven wordt godsdienstoefeningen bij te wo- *!en en de sacramenten te ontvangen." Ten aanzien van de tehuizen van het land- Schooljaar zeide de bisschop dat deze niet naar confessies zijn ingedeeld, en dat „daardoor een aantal gevaren voor de kinderen ontstaan He kinderen dezer tehuizen roepen zelfs om zielzorg." De bisschop merkte op, dat de kam pen en tehuizen dikwijls 40 tot 60 kilometer van den dichtstbij wonenden katholieken gees telijke verwijderd liggen. Ten aanzien van deze „klachten" nu, zooals de „Angriff" het noemt, zegt het blad, na onderzoek bij de bevoegde instanties, het vol gende te hebben bevonden. Arbeidsdienst, landhelpers en landjaarjeugd zijn uit de dichtbevolkte industriecentra van het Westen naar h°t onbevolkte Oosten overge plaatst, om daar het opbouwwerk van den Führer uit te voeren. Waar een geheele natie opnieuw koloniseert, bevinden zich immer diaspora. Waar weinig menschen wonen, luiden Weinig -kerkklokken, daar moet de zielzorger steeds opnieuw het contact zoeken. Evenmin aldus de „Angriff" als in het leger katholieke en protestantsche garnizoens zijn, kan voor iets dergelijks plaats zijn in den arbeidsdienst of bij het landjaar. Min of meer spottend schrijft het blad dan biet vette letters: „De staat kan ook niet den aanleg van autowegen, drooglegging van wegen en gebieden, ter hand nemen vanuit het ge zichtspunt, dat de marsch te voet van de werk plaats tot het dichtstbij zijnde bedehuis ge makkelijk te doen ware. Dat zou een zeer ko mische soort van kerktorenpolitiek zijn. Het blad merkt dan verder op. dat Dij den arbeidsdienst vanzelfsprekend beoefening van den godsdienst binnen de kampen niet geoorloofd is, evenmin als binnen de partij of in een administratiegebouw van den staat, om Van loopgraven maar te zwijgen. Bij bevel is echter geregeld, dat ieder op ver- ZoekO) zijn godsdienstoefening kan bezoeken. Het blad constateert dan dat hier en daar gepoogd is aan de godsdienstige eendracht der arbeidsdienstkampen afbreuk te doen, o. a. door het in menigte „binnensmokkelen" van katho lieke tijdschriften. De arbeidsdienstkampen, zegt het blad. hierin het oordeel der betrokken autoriteiten Uitsprekend moeten van allen kerkelijken arbeid vrij blijven. Omtrent de regeling, welke getroffen is voor de landhelperstëhuizen, schrijft de „Angriff", dat de bedrijfsleider o. a. verplicht is op wensch gelegenheid te geven tot het bijwonen van de godsdienstoefeningen. Ten opzichte van de kinderen, die aan het landjaar deelnemen, is bepaald, dat de leiding gebouwen, met name schoolruimten ter be schikking moet stellen, waarin de godsdienst- Oefeningen gehouden kunnen worden, wanneer de afstand tot de dichtstbijzijnde te groot is. (Wanneer is die afstand te groot?) Wij hebben gemeend tamelijk uitvoerig de stellingname in de „Angriff" tegen de klachten van Mgr. Bares, die de alge- meene katholieke bezwaren weerspiegelen, hier te moeten weergeven, daar hier ook zeer veel aandacht wordt gewijd aan de uitlatingen van katholieken omtrent den toestand op godsdien stig terrein in Duitschland. Hoor en weder hoor. Het betoog in de „Angriff" kan echter geens zins den indruk wegwerken, dat de klachten van Mgr. Bares gerechtvaardigd zijn. Het blad Zelf moet toegeven, dat in de door arbeidsdienst, landjaar en landhulp gekoloniseerde gebieden, de zielzorg opnieuw contact moet zoeken. „Op verzoek of wenscl\" mogen de bewoners der kampen en tehuizen des Zondags hun gods dienstplichten buiten de kampen en tehuizen gaan nakomen. Zij moeten daarvoor dikwijls naar plaatsen 40 tot 60 K.M. van de kampen en tehuizen verwijderd. Het spreekt vanzelf, dat dit voor de meesten, zoo niet voor allen een belemmering is om godsdienstoefeningen bij te wonen. De zielzorgers van hun kant zijn gaarne geneigd tot de geloovigen te komen, indien de geloovigen niet of moeilijk tot hen kunnen komen. Vanzelfsprekend noemt men het echter, dat het den zielzorgers verbonden is, de arbeidskam pen en tehuizen te betreden, om er godsdien stige oefeningen te houden. Het tegendeel zou vanzelfsprekend zijn. De staat verbreekt het contact tusschen de zielen en de zielzorgers, hij constateert, dat dit contact dan maar weer opnieuw tot stand moet worden gebracht, maar draagt er van zijn kant niets toe bij dit nieuw contact te bevorderen Integendeel, den zielzorgers, wien geen moeite teveel zou zijn, dat contact te herstellen, wordt het ondernemen van deze moeite verboden. Het is thans overduidelijk gebleken, dat de Katholieke Pers in den Nationaal-Socialistischen Staat gedoemd is om te verdwijnen. Er zijn bewijzen te over, dat de z.g. gelijkschakeling sleehts een tussehenstation is op den weg der algeheele opheffing. Wij lazen dezer dagen in de „Frankische Tageszeitung", het blad van Julius Streicher, het volgende bericht, dat aan duidelijkheid niets te wenschen overlaat. Zijn confessioneele bladen noodzakelijk? Merkwaardige handelwijze van de gelijkge schakelde Centrumpers. In het Katholieke kerkbericht van deBaden- sche parochie Plankstadt lazen wij onlangs een bericht, dat een oproep hield aan de lezers van dit Kerkblad van den volgenden inhoud: „Dezer dagen vangt het nieuw kwartaal der dagbladen aan. Nu de winterdagen aanbreken, de dagen waarin het meeste gelezen wordt, moeten wij nogmaals wijzen op de groote be- teekenis en de zegen van een goede krant. Wat men van onzen omgang met menschen zegt, geldt ook voor uw lectuur. Zegt mij welk blad gij leest, en ik zal u zeggen wie gij zijt. Wij moeten dus, om gehoor te geven aan den wensch van onze bisschoppen en priesters we derom ijverige lezers worden van onze Katho lieke pers." Twee jaren zijn nu verloopen, sinds het Na tionaal Socialisme de macht in handen nam. In dezen tijd heeft het Duitsche volk meer dere malen bewezen, dat het zich in zijn ge heel achter zijn „Führer" schaart en zich open lijk voor den nieuwen staat heeft uitgesproken en zoo ontstond een sterk eenheidsfront van alle Duitschers. Daarbij heeft noch verschil van godsdienst, noch standenverschil een rol gespeeld. Wat heeft het nu voor zin, dat een Kerk blad meent een Katholiek dagblad te moeten propageeren, terwijl hét die krant in zijn oor- spronkelijken confessioneelen partijvorm meent te moeten bewaren? Uit 15 jaren Duitsche ge schiedenis kan men het antwoord hierop geven. Wij behoeven hier niet op dingen te wijzen, die iedere Duitscher bij een terugblik aan stonds in het oog springen. De redacteur van dit blaadje schijnt echter de zoo noodzakelijke kennis nog niet te bezitten. Hoe kan hij anders zeggen: Zeg mij welke krant gij leest, en ik zal u zeggen wie gij zijt!" Leest dus iemand een „katholieke krant" dan is men goed katholiek. Leest iemand dus een nationaal-socialistische krant dan is hij een.... goed nationaal-socialist, doch geen goed katho liek! iiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiig Verwachting: Meest matige wind uit |1 Zuidelijke tot Oostelijke richtingen, ge- deeltelijk bewolkt, waarschijnlijk regen- H buien, aanvankelijk iets kouder, later zelfde temperatuur.. Verdere vooruitzichten:-Weinig veran- dering. Stormwaarschuwingsdienst S Geseind van De Bilt heden te 14.40 aan allé posten: „Attentiesein neer!" NEUSTADT, 10 Nov. (D.N.B.). De gevol machtigde voor het Saargebied, dr. Bürckel, heeft tijdens zijn verblijf in Rome verklaard, dat van Duitsche zijde nooit plannen voor een Putsch in hét Saargebied hebben bestaan; en ook niet bestaan kunnen, omdat bij het Duit sche gedeelte der Saarbevolking geen twijfel bestaat over het resultaat der stemming. Een Putsch zou een onbegrijpelijke domheid zijn. Met de bekende proclamatie van den gevol machtigde aan de S.S. en S.A. heeft Duitsch land willen bewijzen dat het in het Saargebied voor de handhaving van den Europeeschen vrede strijdt. De emigranten voeren onder de oogen van de regeeringscommissie en gesteund door de di rectie der Fransche mijnen een bende-oorlog. Duitschland eischt daarom uitwijzing van de terroristen uit het Saargebied, en intrekking van de plannen om zoo noodig, Fransche mili taire troepen het Saargebied te laten binnen rukken. De zitting van heden van de commissie van drie voor het Saargebied werd spoedig geslo ten. ïntusschen verluidt, dat de bijeenkomsten te Rome daarmede nóg niet geëindigd zijn. Maandag zal een subcommissie van de finan- cieeje VplkenfePOdscommissie te Rome bijeen komen onder deelneming van een Fransch en een Duitsch financieel deskundige. Het resul taat dezer besprekingen zal dan nogmaals wor den voorgelegd aan de commissie van drie, die haar aanbevelingen of haar rapport aan den Volkenbondsraad eerst in het midden van de volgende week zal formuleeren. Over de zitting van de commissie van drie wordt het volgende officieele communiqué uit gegeven: „De commissie van drie voor het Saarplebis- ciet is heden voortgegaan met het onderzoek der juridische kwesties, waarmede zfj was be last. De voorzitter, baron Aloisi, deelde mede, dat de belanghebbende regëeringen na desbe treffende stappen zich bereid hadden verklaard, Fransche en Duitsche deskundigen te zenden om onder auspiciën van de commissie van drie de technische kwesties te bespreken, die de commissie heeft voorgelegd aan de financieele Volkenbondscommissie. Te dien einde zal een subcommissie van de financieele Volkenbondscommissie in den loop van de volgende week te Rome bijeenkomen." NEW-YORK, 10 Nov. De „New-York Times' schrfjft, dat in landbouwkringen de uitruil van een half millioen balen katoen tegen Duitsche goederen wordt overwogen. De gedachte van een ruilhandel met Duitschland en het toestaan van een crediet aan Sovjet-Rusland vindt zijn oorzaak in de vrees, dat de regeering in het begin van het volgende jaar wellicht met 6 millioen balen katoen blijft zitten. De vermin dering van uitvoer naar Duitschland zou daar bij een groote rol spelen. Tegelijkertijd neemt het katoenverbruik in de Vereenigde Staten zelf af, terwijl de voorraad in begin Augustus 10 millioen balen bedroeg. Daarbij komt nog, dat de oogst van dit jaar 9V2 millioen balen be draagt en die van het volgende jaar waarschijn lijk 11,8 millioen groot zal zijn. De verbouw- vlakte van katoen moet dan ook met 25 pCt. verminderd worden, ook als de ruil met Duitsch land tot stand komt. BERLIJN, 10 Nov. In verschillende Duitsche steden zijn heden groote feestelijkheden gehou den ter herdenking van den 175sten geboorte dag van Schiller. Te Weimar werden de feeste lijkheden door Rijkskanselier Hitier bijgewoond. De regeering van Thüringen heeft besloten, dat de Universiteit van Jena in het vervolg den naam zal dragen „Friedrich Schiller Universi teit te Jena". Ook te Marbach werd het féit met groote plechtigheid herdacht. Te Brussel hébben zich naar aanleiding van de staking der taxi chauffeurs relletjes voorgedaan. Ondanks de waakzaamheid der politie hebben de stakers op straat eenige auto's aangehouden en omver ge worpen Von Papen WEENEN, 10 Nov. De Duitsche gezant in Oostenrijk, Von Papen, die zich momenteel op een reis door Karin- thië en Stiermarken bevindt, waar hij de Duitsche kolonies be zoekt, heeft te Kla- genfürth voor de Duitsche kolonie een rede gehouden, waar in- hij o.m: zeide: „Datgene, wat zich op het oogenblik vol trekt, niet alleen in Duitschland maar in alle landen van het oude werelddeel, is het zich afwenden van het onbeperkte individualisme. Alle naties trachten de sociaal- politieke vormen te vinden, waarin de autori teit van een welgeslaagde ordening weer tot haar recht komt. Wij Duitschers willen het Rijk vernieuwen. De meéningsverschillen en conflic ten, die op cultureel gebied ontstaan zijn, moe ten in alle kalmte en broederlijk worden be slecht." Von Papen verklaarde verder, dat hij zijn taak als gezant in Oostenrijk ziet in het herstel van de oude vriendschapsbanden tusschen twee stammen, die een eeuwen lange geschiedenis gemeen hebben. Wat wij Duitschers wenschen is eendracht van den Duitschen geest op alle gebieden van het leven. De rede van Von Papen werd door de christelijk-sociale „Reichspost" gunstig beoor deeld. Von Papen heeft verder ook een rede ge houden in de club der Engelsch-Amerikaan- sche pers te Weenen, >vaarbij hij zeide, dat zijn missie in Oostenrijk nog dikwijls verkeerd wordt gezien, maar dat hij in werkelijkheid met de beste bedoelingen naar Weenen is ge komen. „Ik ben er van overtuigd aldus Von Papen dat alle moeilijkheden spoedig over wonnen zullen zijn. Op het oogenblik worden tusschen Oostenrijk en Duitschland onderhan delingen gevoerd tot verbetering van den goe deren-uitruil en ik geloof, dat spoedig ook de bladen wederzijds weer zullen worden toege laten. De kwestie van de opheffing der duizend Mark bepaling is niet actueel". WEENEN, 10 Nov. De president van den staatsraad, ingenieur Nouakh, die eerst tien dagen geleden benoemd wordt, is afgetreden. Officieel wordt als motief aangegeven, dat hij als directeur van de Bondsspoorwegen met werk overladen is. HAVANA, 10 Nov. In de Cubaansche provincie Santiago is een revoiutionnaire beweging uitgebroken. Verscheidene strate gische punten zjjn door bewapende op standelingen bezet. De regeering is vastbesloten, den opstand met de meest strenge middelen te onderdrukken De oorzaak van het oproer schijnt gezocht te moeten worden in de ontevredenheid der plattelandsbevolking, die door de plaatselijke autoriteiten gedwongen wordt, land, dat, naar de boeren beweren, aan hun voorvaders is ge geven en dat zjj reeds sedert eeuwen in familie bezit hebben, af te staan aan eenige buiten- landsche maatschappijen. Ondanks het verzet van den minister van binnenlandsehe zaken zouden de opstandige boeren door troepen gedwongen worden, hun landerijen af te staan. De arbeiders in de ge heele provincie zijn tot steun aan de boeren in sympathiestaking gegaan. MEXICO-CITY, 10 Nov. Het parlement van den staat Morales heeft een nieuwe wet aangenomen, waardoor het aantal pries ters in verhouding tot de bevolking wordt vastgesteld op 1 op 20.000. Oorspronkelijk was de verhouding 1 op 75.000 voorgesteld. Het parlement van den staat Oaxaca heeft de wet van het Bondscongres over de invoering van het socialistische onderwijs aangenomen. Teneinde de maatregelen tegen de Katho lieke Kerk eenigszins te motiveeren, tracht de Mexicaansche regeering den indruk te wekken, dat de katholieken voornemens waren een aan slag te plegen op de veiligheid van den staat. De Aartsbisschop Mgr. Pascual Diaz heeft deze beschuldiging met verontwaardiging afge wezen. De Aartsbisschop heeft aan de katho lieken uitdrukkelijk verboden om bij het slui ten der kerken en bij het verjagen der geeste lijkheid zich met wapengeweld te verzetten. In officieele regeeringskringen heeft men ver klaard, dat het Mexicaansche Episcopaat on verschillig wat er moge gebeuren, voor alles verantwoordelijk zal gesteld worden. Een groot aantal Mexicaansche katholieke leeken is de geestelijkheid in hun ballingschap gevolgd. Op het oogenblik hebben reeds meer dan 10.000 katholieken die uit Mexico zijn ge vlucht, een toevluchtsoord gevonden in de on toegankelijke moerasgebieden van Britsch Hon duras, teneinde daar met de verbannen geeste lijkheid godsdienstoefeningen te houden. Dit feit werd ons medegedeeld door Mgr. Jos. Al. Murphy S. J. Apostolisch Vicaris in Britsch Honduras. „De Bolsjewisten in Sovjet-Rusland kunnen niet gemeener zijn dan de Mexicaansche bur gerlijke ambtenaren bij de vervolging der ka tholieken. De gruwelijkheid der Mexicaansche vervol ging in naam van het algemeen welzijn des volks is in een woord satanisch." Het eerste bloed in deze nieuwe kerkvervol ging werd thans vergoten door de anti-katho lieke weerbaarheidskorpsen. Politietroepen en soldaten in Queretaro die op bevel van den gouverneur met. geweld de kerken gingen sluiten zijn door een misverstand met elkaar in bot sing gekomen. Ofschoon president Rodriguez het bevel om de geestelijkheid uit te wijzen nog niet heeft onderteekend, worden de anti-katholieke ele menten toch reeds opgehitst om scherp op te treden tegen de katholieken, daar oud-president Calles op een vergadering van senatoren en af gevaardigden te Cuernavaca mededeeüng deed dat alle katholieken staatsgevaarlijk zijn, zoo dat de regeering weet, wat ze te doen heeft." TOKIO, 10 Nov. (V.D.). Volgens een radio- mededeeling van de havenautoriteiten van Gen- san op Korea is het stoomschip „Nako Maroe". dat op weg was naar Tsjemoelpo, met 53 man aan boord in den storm vergaan. OOSTERPARK 19 AMSTERDAM - TEL. 53931 Japansch stoomschip met 53 man aan boord gezonken. Nienwe revoiutionnaire beweging op Cuba. Rede van Von Papen te Klagenfurth over zijn taak als Duitsch gezant in Oostenrijk. De kerkvervolging in Mexico; groot aantal ka tholieken volgen de priesters in hun balling schap. Ruilt Amerika katoen tegen Duitsche goede ren? De Italiaansche Assemblée der corporaties bij een; rede van Mussolini over de gelijkheid der burgers. Te Nijmegen is bericht ontvangen, dat inge zetenen dier stad, die onlangs in Duitschland tot zware straffen zijn veroordeeld wegens marken-smokkel, weldra op vrije voeten gesteld zullen worden. Lezing van mr. dr. E. Tekenbroek voor de Ver. van Ambtenaren der Registratie en Domeinen over het bankgeheim. Instituut is definitief opgericht voor opleiding van leerkrachten bij het Nijverheidsonderwijs. Verschenen is de memorie van antwoord op de begrooting van buitenlandsche zaken. Bijzonderheden over den ruwolie-vergassings- motor, waarop de te Breda wonende uitvinder in vijf landen patent heeft verkregen. Bij de Zaterdag voor de Engeische League ge speelde voetbalwedstrijden hebben Sunderland en Stoke City gewonne"- Arsenal speelde ge- Als er een huldiging op komst is bevangt ons steeds een zekere huiver, huiver om de gehuldigden voor wie dit ongetwijfeld een temptatie wezen moet, huiver ook voor de huldigers die zich niet ontzien de te huldigen mannen voor een oogenblik of soms ook wel heélemaal te vergeten en zich zelf eens flink de hoogte in te steken. Vandaar ook steeds het groote aan tal dergenen, die bij een huldiging op den voorgrond treden en het woord voeren, vandaar de ellenlange en ver velende redevoeringen, waarvan de meeste slechts ten doel hebben te bewijzen hoe geestig mijnheer Zus en hoe een vlot spreker mijnheer Zoo is. Zouden gramofoonplaten ons niet van dit euvel kunnen verlossen? Daar behoeven we tenminste niet naar te luisteren als we dat niet willen! ROME, 10 Nov. (Reuter). De Assemblée der 22 corporaties, welke voortaan de Kamer van Afgevaardigden zal vervangen, is voor de eerste maal bijeengeroepen. Mussolini hield een rede, waarin hij verklaarde, dat de afgeloopen eeuw de politieke gelijkheid van alle burgers procla meerde, dat de fascistische eeuw deze hand haaft, maar er de gelijkheid van allen aan toe voegt ten aanzien van den arbeid, die wordt beschouwd als een recht en een plicht. De As semblée juichte den Duce staande toe. Na de rede van Mussolini werd de zitting ge sloten. Thans zijn de corporaties gevormd en in functie getreden. li^ 1111 u r s ij/9. Stand op Zondag 1 uur v.m.: 750.2 Vorige stand: 746.4

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1934 | | pagina 1