Von Ribbentrop te Londen
4,4 m
Hoe de communisten in Asturië
te werk gingen
Het nieuws van heden
B
FRANKEN'S
OPHEFFING VAN HET
ISOLEMENT?
Laatste woorden i»*DE ZWARTE ZÜSTER
DE „TIMES" OVER DEN
TOESTAND
DE BAROMETER
I STEMT HEDENAVOND AF
VEREENIG DE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866
DINSDAG 13 NOVEMBER 1934
Avondblad
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen per week 25 cent;
per kwartaal f 3.25; per post, per
kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE NV. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
Duitschland zit niet stil
Von Ribbentrop
Het Weern
IIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII|
ItiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiihiiiiiiiiiiiiiiiiiI
Gandhi-partij wint bij
de verkiezingen
De staat van beroering
in Mexico
Het nieuwe schandaal
in Frankrijk
Aanklacht ingediend tegen
een vijftal personen
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
OP DEN K.R.O.I
Om 9.35 Ulir spreekt A. v. Domburg
over de film I
ZIJN GEDIMDE LICHTEN VERBLINDEND?
De strijd tegen China's
communisten
Hun hoofdstad in handen van
Tsjang Kai Sjek
Verraad in Roemenië?
Terwijl Genève Rusland feestelijk
inhaalde, sloeg de Derde
Internationale in
Spanje haar
slag
Het oproer in de
mijnstreek
Doumergue waarschuwt voor den
AnschlussBarthou had hem
moeten opvolgen
Stahlhelm in actie
Door dynamiet gedood
Zes arbeiders in Californië levend
verbrand3 dooden in Spanje
De bloedbalans ui'
Spanje
De toestand te Weenen
De Marxisten houden zich koest
Italiaansch instituut te
Warschau
Vraag Franken om Tarvo-Brood!
Broodfabrieken
ZEVEN EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 19043
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
Adolf Hitler's persoonlijke gevolmachtigde
Von Ribbentrop vertoeft op het oogen-
blik te Londen, waar hij besprekingen
Kiet het „Foreign Office" voert. Wat heeft deze
handige en verstandige Duitscher in zijn mars,
waarmee hij in Engeland kan kramen? Het ge
rucht gaat, dat hij een nieuw voorstel namens
Duitschland komt doen, het voorstel n.l. dat
Duitschland bereid zou zijn terug te keeren
haar Genève, indien de militaire clausules van
het Verdrag van Versailles zouden worden op-
geheven. Duitschland voelt zich niet behaaglijk
in zijn internationaal-politiek isolement, van
daar dat het niet stil zit en overal zijn diplo
matieke voelhorens uitsteekt om aanhechtings-
Punten te vinden voor de verbindingen, welke
het herstellen wil. Met Polen kwam het tot een
accoord, met Hongarije onderhoudt het vriend
schappelijke betrekkingen, in Oostenrijk laat
Von Papen nieuwe geluiden hooren over cul-
tureele samenwerking tusschen de Duitsche
hroedervolkeren, geluiden, welke sterk afwijken
van het Indianengehuil, dat indertijd over den
Münchener radiozender tegen Oostenrijk en zijn
regeering werd aangeheven. Na den tragischen
dood van Koning Alexander te Marseille maak
te Goering te Belgrado van de begrafenisplech
tigheden gebruik om Joego-Slavië wat bruine
stroop om den mond te smeren in de hoop, dat
Joego-Slavië mettertijd denzelfden weg als Po
len op zou gaan en zich uit de al te hinderlijke
omarming van Frankrijk zou bevrijden. De
Kleine Entente zou daardoor wat losser in de
voegen moeten raken. Uiteindelijk heeft Goe
ring niet veel meer dan een zuiver persoonlijk
succes behaald, maar dat doet niets af aan de
Wezenlijke beteekenis zijner bedoelingen. Thans
Is Von Ribbentrop in Engeland aan het werk
Het gerucht, als zou hij een nieuw voorstel
hebben gedaan, noemt Von Ribbentrop ,,pure
fantasie". Hij heeft, volgens zijn zeggen, uitslui
tend over „de internationale samenwerking van
alle landen op voet van rechtsgelijkheid" gespro
ken. Maar is dit démenti eigenlijk niet een
bevestiging van de juistheid van het geïncrimi
neerde gerucht? Het opheffen van de militaire
clausules van het Verdrag van Versailles, waar
door Duitschland officieel in een „vernederen
den" staat van eenzijdige ontwapening heet ge
houden te w'orden, is immers een kwestie van
rechtsgelijkheid en het in ruil daarvoor weer
toetreden tot de Areopaag der volkeren is im
mers een kwestie van internationale samen
werking van alle landen van Europa. Het zou
dus best mogelijk kunnen zijn, dat Von Rib
bentrop wel degelijk Engeland over een derge
lijk voorstel heeft gepolst, maar dat dit door
het „Foreign Office" zoodanig is ontvangen, dat
het hem beter leek een en ander, zij het ook
op weinig overtuigende wijze, tegen te spreken,
Trouwens een „nieuw" voorstel zou het
hierboven vermelde nauwelijks genoemd
kunnen worden. Sinds jaar en dag heeft
Duitschland aangedrongen op de practische toe
passing der principieel erkende rechtsgelijkheid
op bewapeningsgebied. Sinds de ontwapenings
conferentie feitelijk mislukt is, en de andere
mogendheden niet van zins zijn gebleken hun
bewapeningen te verminderen tot het
aan Duitschland voorgeschreven peil, acht
Duitschland zich moraliter ontslagen van de
verplichtingen, welke het in het Verdrag van
Versailles werden opgelegd.
Zich evenals Frankrijk baseerend op het vei
ligheidsprincipe is het, aanvankelijk clandestien,
maar later steeds openlijker begonnen zich zelf
te herbewapenen. Zoowel Frankrijk als Enge
land als de andere vroeger met elkander ge
allieerde mogendheden weten dit, maar geen
van alle heeft lust naar aanleiding van deze
„verdragsschennis" een preventieven oorlog te
beginnen. Men stelt zich tevreden met de eigen
bewapeningen zoo hoog mogelijk op te voeren
om eventueel een zwaar bewapend Duitschland
te kunnen weerstaan. Nu zou men zeggen, dat,
waar de militaire clausules van Versailles fei
telijk een wassen neus zijn geworden, het den
mogendheden niet moeilijk moet vallen Duitsch
land tegemoet te komen door deze te schrappen,
doch dan zou men de Duitsche herbewapening
officieel als rechtmatig erkennen en deze niet
meer uit kunnen spelen als een argument voor
de eigen bewapeningspolitiek. Bovendien besef
fen Engeland en Frankrijk zeer goed, dat er
Duitschland veel aan gelegen moet zijn om weer
naar Genève terug te keeren, nu Sovjet-Rusland
lid van den Volkenbond is gewórden en er voor
Duischland hoogst belangrijke problemen als
b.v. de Saarquaestie op de agenda staan. Door
het aanvaarden van een voorstel de herbewa
pening van Duitschland te wettigen in ruil voor
Duitschlands terugkeer naar Volkenbond en
Ontwapeningsconferentie, zou Duitschland een
zijdige winst behalen, terwijl de anderen dan
voor de pijnlijke kwestie zouden worden ge
plaatst de consequentie te trekken van hun be
weringen, dat alle pacten en politieke combina
ties voor een deelname van Duitschland open
staan. Von Ribbentrop maakt te Londen onge
twijfeld een beter figuur dan Alfred Rosenberg,
die met de kous op den kop uit Engeland te
rugkeerde. Maar of zijn bezoek aan de Engelsche
hoofdstad wezenlijke resultaten zal afwerpen is
een tweede. Het is wel merkwaardig, dat juist
op dit oogenblik geruchten zijn ontstaan, dat
eigenlijk Engeland gewenscht zou hebben, dat
Frankrijk militaire voorzorgsmaatregelen nam
in verband met mogelijke wanordelijkheden in
het Saargebied, iets, waarover men zich in
Duitschland uitermate heeft opgewonden. Ook
deze geruchten zijn van officieele zijde tegen
gesproken, maar zij hebben niettemin waar
schijnlijk hun dienst al gedaan. Knox, de
voorzitter van de regeeringscommissie in het
Saargebied is een Engelschman, en het bloed
kruipt, waar het niet gaan kan ook zonder dat
men er een rassentheorie a la Duitschland op
na houdt.
§f VERWACHTING: Zwakke tot ma- 1
tigcn, Zuidelijke tot Zuid-Oostelijken
wind, nevelig tot zwaar bewolkt, aan-
vankelijk weinig of geen regen en iets
kouder.
Hoogste stand: 772.2 te Haparanda.
Laagste stand: 738.2 te Scilly.
STORMWAARSCHUWINGSDIENST i
Geseind te De Bildt, 13 November te 0
uur aan alle posten: Attentiesein neer.
Zon op 7.18 - onder 4.10 - Licht op 4.30
Maan op nam. 1.05 onder nam. 10.34
Eerste Kwartier 14 Nov.
BOMBAY, 13 Nov. (V.D.) De verkiezingen
voor de volksvertegenwoordiging zijn tot nu
toe gunstig uitgevallen voor de candidaten der
All-Indische Congrespartij, die sterk in de meer
derheid zijn tegenover de afgevaardigden der
andere partijen. Het feit, dat de president der
Wetgevende Verga d.ering door den congrescan-
didaat Samichetty werd verslagen heeft groote
opwinding veroorzaakt. Donderdag zullen de
verkiezingen plaats vinden te Bombay.
MEXICO, 13 Nov. (Reuter) De regeerings-
troepen hebben Zaterdag tijdens een schermut
seling in den staat Laxala vijf „rebellen", o.w.
generaal Garcia, gedood. Verder werden 17 per
sonen gevangen genomen.
In het dorp Atlixco (Puebla) kwam het tus
schen twee vijandige groepen dorpsbewoners
tot een schietpartij, waarbij één persoon werd
gedood en elf gewond, waaronder twee die met
den twist niets te maken hadden.
In het nabij de hoofdstad gelegen dorp Aca-
jete drong een menigte het huis binnen van
een vrouw, die met haar dochter ijverig socia
listische propaganda voerde, en doodde de beide
vrouwen.
PARIJS, 13 Nov. (Reuter) De rechter van
instructie te Rouaan heeft gisteren tegen vijf
personen een aanklacht ingediend wegens be-
drogpleging en corruptie, n.l. tegen den direc
teur van een steengroeve-onderneming. Bever,
tegen de gebroeders Le Roux, tegen mevrouw
Beverals boekhoudster van de. firma en tegen
den controléur Le Faur van de afdeeling mijn
wezen.
Het betreft de bedrogpleging, ontdekt bij de
uitvoering van openbare werken, waardoor de
Fransche - staat zou zijn benadeeld voor ho. -
derd millioen franc. Het departement van open-
I 2
Een bord te Tilburg, waar men den spellingchaos demonstreert door een straat
met twee o's afgesloten te houden
bare werken verklaarde echter gisteravond na
een onderzoek, dat de staat slechts een kwart
der genoemde som heeft betaald, maar in ieder
geval het volle licht op eventueele fraude zal
laten schijnen.
De ontslagen employé, genaamd Charles
Vallapelty, die aangifte van het geval heeft
gedaan, bevindt zich op het oogenblik met
verlof der politie te Luxembourg, waar hij een
bezoek brengt aan zijn vader. Vandaag wordt
hij te Rouaan terugverwacht, waarna hij ter
stond weer zal worden verhoord. De vijf be
klaagden zijn inmiddels nog in vrijheid.
Interview met den scheidenden Doumergue. Hij
waarschuwt voor den Anschlusz. Barthou had
zijn opvolger moeten zijn.
De hoofdstad der Chineesche communisten door
Tsjang-Kai-Sjek veroverd.
Verraad van Roemeensche luchtvaartgeheimen
aan Duitschland?
Adres van het R.K. Werkliedenverbond aan
minister De Wilde betreffende het ontnemen
van het passieve kiesrecht aan vrijgestelden e.a.
Prinses Juliana vertrekt 20 November naar En
geland.
De wereldreis der „K XVIII".
De Eerste Kamer heeft de nieuwe clearingwet
goedgekeurd.
lllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllIlllllilllllIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIH
i
Het onderzoek naar dit vraagstuk op den Hemweg te Amsterdam, ingesteld door
een deskundige van de Rechtbank, in verband met een bekeuring
SJANGHAI, 13 NOV. (Reuter) De hoofd
plaats van dë' Chineesche communisten- in het
bergachtige midden-China, waar de commu
nisten zich gedurende zes jaar vast geworteld
hadden, is thans in handen van de troepen van
Tsjang Kai Sjek gevallen.
De bezetting heeft zich in kleine groepen
terug getrokken naar de provincies Hoenan en
Kwantoeng, waar de provinciale troepen hen
opwachten.
De overwinning van de regeeringstroepen is
vooral toe te schrijven aan de aanvallen uit de
lucht en uit de streng doorgevoerde blokkade.
BOEKAREST 13 Nov. (Reuter) Het blad
„Lupta" deelt mee, dat twee fotografen, die
verbonden zijn aan het Roemeensche ministerie
van luchtvaart, zijn gearresteerd als gevolg van
de verdwijning van talrijke vertrouwelijke foto's
waarvan een deel naar Duitschland zou zijn
gebracht. Het zou een organisatie met wijde
vertakking betreffen:
jna twee volle weken, lezen wij in de „Ti
mes", heerschte er een ware dictatuur
van het Proletariaat in de Asturische
mijnstreek, waar meer dan 2000 mijnen ge
ëxploiteerd worden, en waar vele bekende me-
taalfabrieken gevestigd zjjn, die een jaarlijk-
sche kolen-, erts-, staal- en ijzerproductie heb
ben van 100 millioen peseta's.
Na enkele uren bleek reeds, dat de politie
niet tegen dezen gewelddadigen aanval was op
gewassen, de meeste politieagenten waren ver
wond of gedood, de overigen vluchtten naar 't
gebergte of werden door de opstandelingen ge
vangen genomen. Thans trachten de in het
nauw gedreven rebellen een toevluchtsoord in
het gebergte te zoeken, doch gewoonlijk worden
zij bij hun poging om heen te breken door
het troepencordon dat heel het gebied omsingeld
heeft en iedere straat en iederen bergpas be
waakt gevangen genomen.
De toestand is dus totaal veranderd en dit is
even dramatisch en verrassend te werk gegaan
als de opstand zelf.
De beslissende gevechten werden niet in de
dalen geleverd, waar zich de mijnen bevinden
maar op de berghelling van de bergketen
„Picos de Europa". Daaraan is het te danken,
dat aan de mijnen geen schade is toegebracht.
Daarom konden op de terreinen van de mijnen
ook geen groote gevechten plaats vinden, omdat
de weinige leden van de Guardia Civil, die zich
daar bevonden, toch gemakkelijk in bedwang
gehouden konden worden. Wat konden immers
eenige honderden agenten tegen de duizenden
opstandelingen beginnen?
Typische gebeurtenissen hebben zich afge
speeld in de groote kolenmijnen van Turon, een
van de vier groote ondernemingen in Asturië.
Op de wachtposten der Guardia Civil werden
dynamiet- en bomaanslagen gepleegd.
Onophoudelijk werden deze posten onder
vuur genomen. De acht agenten vochten zoo
lang, totdat vier hunner, waaronder de com
mandant van de wachtpost, gedood en twee
andere ernstig gewond waren. Hierna konden
de opstandelingen den wachtpost binnendringen
en totaal verwoesten. De vijf mijningenieurs,
verschillende ambtenaren, de pastoor en acht
leden van de „Broeders van de Christelijke
Scholen" werden gevangen genomen. De „Broe
ders van de Christelijke Scholen" die aan de
kinderen der mijnwerkers onderwijs geven,
werden evenals een hoofd-ingenieur zonder
meer doodgeschoten.
Twee officieren van de politietroepen, een
luitenant-kolonel en een majoor, die in Oviedo
in handen der rebellen gevallen waren, wer
den naar Turon gebracht, en daar eveneens
gefusilleerd.
In het dichtbevolkte stadje Sama de Lan-
greo boden de leden, der Guardia Civil en een
politieafdeeling aan de oproerlingen heftigen
tegenstand, ofschoon zij zóó weinig in getal
waren, dat zij slechts op het veld van eer had
den kunnen sterven.
Gedurende twee volle dagen hielden de
manschappen der Guardia Civil stand tegen
over een twintigmaal sterkere overmacht, tot
dat hun kazerne plat geschoten was. De ove
rige troepen weigerden zich over te geven:
later deden ze een poging om terug te trekken,
waarbij Kapitein Alfonso Martinez zijn man
schappen op den terugtocht persoonlijk dekte
met revolvervuur en handgranaten. Men
slaagde er tenslotte in om een brug te bereiken,
doch daar werden ze met vereenigde krachten
aangevallen. Verschillende gewonden werden
aanstonds neergeschoten.
Ongeveer duizend man hebben hun leven te
danken aan den dokter van het hospitaal van
de Durofelguera-vereeniging, ofschoon hij zelf
een communist was. De kerk van Langreo
werd platgebrand, de pastoor vervolgd en dood
geschoten. Op sommige plaatsen werden plaat
selijke republieken uitgeroepen en revolution-
naire sovjets ingesteld, die het geld afschaften
en een soort assignaten-stelsel invoerden. Met
deze assignaten kon men echter bestellingen
doen en b.v. levensmiddelen en drank krijgen.
Zoo kreeg b.v. de weduwe van een in de ge
vechten gesneuvelden mijnwerker op die ma
nier acht el zwart linnen voor rouwkleeren,
doch door dit betalingssysteem kon niet ver
hinderd worden, dat de leiders het nog in om
loop zijnde geld plunderden en in hun zak
staken.
Het is thans zonneklaar, dat de stad Mieras
het middelpunt van het opstandige „bewind"
was. Daar werd eiken dag een soort krant uit
gegeven, waarin te lezen stond, dat de commu
nisten in geheel het land groote overwinningen
behaald hadden. Ook hier werd het volk meer
door de Roode Leiders bedrogen.
De opstand is thans onderdrukt. De rust is
in heel Asturië teruggekeerd. Er bestaat nog
slechts één buitengewone maatregel, n.l. dat
alle huizen, winkels en café's 's avonds om
10 uur gesloten moeten zijn en dat nadien
zich niemand meer op straat mag bevinden.
PARIJS 13 Nov. (Reuter). In een interview
met de „Ordre" verklaarde Doumergue, dat hij
in ieder geval in Februari 1935, dus een jaar
na zijn regeeringsaanvaarding, heen had willen
gaan. De keuze van zijn opvolger was reeds be
paald vóór den afschuwelijken aanslag te Mar
seille en wel op Barthou zelf.
Ik had besloten om heen te gaan; omdat ik
het offer had gebracht van mijn laatste krach
ten.
Sprekend over de buitenlandsche politiek
verklaarde Doumergue: De plechtige verkla
ringen van over den Rijn ten spijt, is en blijft
de groote gedachte van het Derde Rijk: de
Anschluss van Oostenrijk. Daar schuilt het wer
kelijke gevaar. Duitschland heeft afgezien van
den Rijn, het tuurt naar Oostenrijk en daarna
op Europa.
Eén teeken van zwakte en de Anschluss is
een feit. Amerikanen en Italianen zien dit in.
Inderdaad, de Anschluss is een groot gevaar,
aldus de scheidende premier.
iiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiimmiiimiimiimiiiiiiiiiiiimiiiimi
Het heeft onder de Duitsche bevolking ver
bazing gewekt dat op verschillende plaatsen des
lands Stahlhelm weer gedemonstreerd heeft in
het veld-grijze uniform. In de optochten die op
Stahlhelmdag werden gehouden werden meer
Stahlhelmvlaggen dan Hakenkruisvlaggen mee
gedragen.
AVAILON (Californië), 13 Nov. (Reuter) Bij
het overladen van 7500 pond dynamiet in een
steengroeve is door nog niet opgehelderde oor
zaak een ontploffing ontstaan. Het dynamiet
werd uit bussen overgeladen in zakken. De
negen werklieden, die hiermede bezig waren,
geraakten in brand. Zes hunner verbrandden
levend en twee anderen kregen levensgevaar-
ke brandwonden. Een arbeider wist zich te
redden door, toen zijn kleeren vlam vatten, in
zee te springen.
MADRID, 13 Nov. (Reuter) In een steen
groeve nabij Cordova is door een te vroege
ontploffing van dynamiet een aardverschui
ving ontstaan. Een aantal' arbeiders werd be
dolven. Drie hunner werden gedood, twee an
deren kregen ernstige verwondingen.
De r*r"vasrct'o-de Sr. E°rnat v»»-"1 bij
de Cortes een wetsvoorstel ingediend om aan
de ouders van de priesters en religieusen. als
mede aan de weduwen van de werklieden, die
tijdens den opstand in Asturië zijn vermoord
een pensioen van 1500 pesetas toe te kennen.
Tijdens de veertiendaagsche opstand zijn er
37 priesters doodgeschoten, die ook nog voor
hun bejaarde moeder of een invalide zuster
moesten zorgen.
In tegenwoordigheid van talrijke kerkelijke,
burgerlijke en militaire autoriteiten heeft Zijne
Hoogw. Excellentie Mgr. Dr. Manuel Irurita y
Almaydoz om half elf in de kathedraal Maan
dag een solemneele H. Mis opgedragen tot
zielelafenis van allen, die tijdens den burger
oorlog gesneuveld zijn.
WEENEN, 13 Nov. (D.N.B.) De toestand te
Weenen blijft gespannen, hoewel de gevreesde
uitbarsting van ontevredenheid bij de commu
nisten en socialisten is uitgebleven. Tal van
personen zijn gearresteerd. Overal staan met
machinegeweren bewapende manschappen.
Maandag zouden 1600 machinegeweren in be
slag genomen zijn, welke door de communisten
als „zeep" zouden zijn ingevoerd.
De leider der sociaal-democraten Brauntel
is weer in arrest gesteld naar aanleiding van
de incidenten op Zaterdag en Zondag.
Het officieele nieuwsbureau dementeert, de
geruchten over ernstige incidenten.
WARSCHAU 13 Nov. (Reuter). In tegenwoor
digheid van den onderstaatssecretaris van het
Italiaansche ministerie van wetenschappen, Sol-
mi, is hier gisteren een Instituut voor Italiaan
sche Cultuur geopend.
Bij de plechtigheid waren tegenwoordig de
Poolsche minister-president en de ministers van
buitenlandsche zaken en van wetenschappen,
voorts de Italiaansche kolonie met den gezant
aan het hoofd, leden van het corps diplomati
que en vertegenwoordigers van kunsten en we
tenschappen.
arc s
Het echte Tarvo-brood in de perka
menten zak met den Tarvo-Boer. Tarvo-
brood, iedere dag vers gebakken van
Tarvo-meel in Franken's modelfabrie-
ken. Voedzaam en licht verteerbaar.
Vraag Franken om Tarvo-brood11 cent.
Haarlem - Telefoon 10435
Heemstede - Telefoon 28793
Bloemendaal - Telefoon 22090
V VV\\\\\l!!!ll I///J 111//////;
Stand op Dinsdag 1 uur n.m.: 746.6
Vorige stand: 750.2.
