Wapenhandel
beperking?
DE BROQUEVILLE
EXIT
De zegetocht van
de „Uiver"
Het nieuws van heden
MET VOLMACHTEN IN
DEN ZAK
DE BAROMETER
HEDENAVOND SPREEKT
VEREEN IG DE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen per week 25 cent;
per kwartaal f 3.25; per post, per
kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
WOENSDAG 14 NOVEMBER 1934
Avondblad
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE NV. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
Flandin heeft succes
De Broqueville
Het nieuwe schandaal
in Frankrijk
Het aantal beschuldigden groeit
Werk voor ÏO millioen
Amerikanen
Initiatief der V.S. wegens het
stagneeren der ontwape
ningsconferentie
De onderzeëer K XVIII, welke uit Den Helder voor een reis van 20.710 mijlen is vertrokken. Zooals men weet bevindt zich
aan boord prof. Vening Meiness, die met zelfregistreerende apparaten van prof. Clay metingen van cosmische stralen en
doordringingsvermogen zal verrichten. De bemanning gaat aan boord
Het Weeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiim^
Bisschop van Oviedo
overleden
Parmentier zou het liefst in twee
dagen terugvliegen, maar een
uitgebreid programma
wacht nog
Geschenkenregen
houdt aan
Vol vertrouwen
Te Medan aangekomen
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
Flandin's debuut
Het partijenbestand voortgezet
Tweede en derde Inter
nationale
Prinses Juliana kwam Maandag te Burgsteinfurt aan. Vorst zu Bentheim, Prinses
Frederike en H. K. H. Prinses Juliana
ZEVEN EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 19045
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
Er is in dezen tijd van nood en crisis een
wereldvraag' naar „sterke mannen", maar
onder de vele geroepenen zijn weinig uit
verkorenen. Sterken man spelen, kan men wel
een tijd lang volhouden, maar iets anders is
het sterke man te zijn. Ook zijn er zgn. „sterke
mannen", die hun kracht meenen te moeten
demonstreeren door bruut geweld en dwinge
landij, daarmede bewijzend, hoe zwak zij eigen
lijk zijn. Dat de thans afgetreden Belgische
minister-president de katholiek-conservatieve
graaf de Broqueville een „sterke man" is, heeft
hij waarschijnlijk alleen maar zelf geloofd. Hij
heeft bij herhaling volmachten aan het parle
ment gevraagd om de handen vrij te krijgen
voor het noodzakelijke financieele en economi
sche saneeringswerk en steeds schoorvoetender
heeft het parlement hem die gegeven. Hij heeft
zeer schoone beloften afgelegd, maar de in
lossing daarvan liet op zich wachten. Hü heeft
eens een poging gewaagd om België politiek los
te weeken van Frankrijk, maar moest toestaan,
dat zijn kordate en manhafte woorden, welke
op een nieuwe oriëntatie der Belgische buiten-
landsche politiek in de richting van Engeland
schenen te wijzen, haastig door zijn toenmaligen
minister van buitenlandsche zaken Paul Hy-
mans weer werden ingeslikt om den verontrus
ten Barthou in het gevlei te komen. De quaes-
tie-Huyten-Devère betreffende het systeem der
landsverdediging viel ten voordeele van den mi
nister van defenSie en ten r.adeele van den
chef van den generalen staf uit, en daaruit
bleek ook, dat Frankrijk voor België nog altijd
een hoogere troefkaart is dan Engeland. Het
was niet de Broqueville, maar Koning Leopold
zelf, die beide systemen van landsverdediging
n.l. dat wat zuiver aansluit bij het Fransche
langs de grenzen en dat wat gebaseerd is op
linies achter deze grenzen wist te vereenigen
in een allen partijen bevredigend compromis.
De regeeringen van den 72-jarigen de Broque
ville steunden op de innerlijk zwakke coalitie
van Katholieken en liberalen en werd „faut de
mieux" door de christen-democraten getolereerd.
Zij hadden uitgesproken autoritaire neigingen,
maar de Broqueville miste de autoriteit om de
eensgezindheid in zijn kabinetten te bewaren.
Eigenlijk verkeerden de ministeries-de Broque
ville voortdurend in uiterst labiel evenwicht
en dreigend crisisgevaar, en het mag wel merk
waardig heeten, dat er eerst thans een einde is
gekomen aan de Broqueville's langdurig pre
mierschap. Op één punt is de Broqueville echter
standvastig gebleven, n.l. op het 'gebied van
handhaving van den Belgischen franc op de
huidige waarde. Daarvoor moest hij rigoureus
bezuinigen en hij bezuinigde ook krachtdadig,
zoodat de begrooting althans op papier leek te
zullen sluiten.
Tegen de toezeggingen aan de Christen-de
mocraten gedaan bezuinigde hij echter op de
sociale uitgaven en de ambtenaarssalarissen en
liet de militaire budgetten ongemoeid. Dit wek
te groote ontevredenheid in breede lagen van
de bevolking der „kleine luyden". Een ontevre
denheid, welke zich manifesteerde tot in den
boezem van het kabinet. De regeering de Bro
queville is dan ook aan innerlijke zwakte be
zweken en het zijn de liberalen geweest, die den
premier den voet dwars hebben gezet. Onder
een veelbeteekenend stilzwijgen van de regee-
ringspartij en luid gejoel van de oppositie heeft
de Broqueville de regeeringsbank moeten ver
laten, nog vóór het parlement de kans kreeg
hem af te danken. Hij is gegaan, onbeweend en
met volmachten in zijn zak, waarvan de loop
tijd nog niet eens was verstreken. Een triestig
einde, dat niet bjj den stijl van „sterke man
nen" past. Wat er nu zal gaan gebeuren, dient
te worden afgewacht. Wel schijnt vast te staan,
dat de gouden standaard zal worden gehand
haafd, maar verder tast men nog in het on
zekere. Er schijnen pogingen aangewend te
Worden om de socialisten aan de regeering te
laten deelnemen, maar of die pogingen veel
succes zullen hebben?
In Frankrijk heeft de nieuwe minister-pre
sident Flandin met groot succes zijn regee-
ringsyerklaring afgelegd en aen flinke meer
derheid in het parlement, dat Doumergue te
sterk vond, behaald.
Alleen de socialisten en communisten,
hoe verheugd zij ook zijn 'over den val var.
Doumergue, hebben tegen Flandin gestemd
Flandin mag daarover in zijn nopjes zijn, want
hadden dezen zich van stemming onthouden dan
zou hem dat „suspect" hebben gemaakt bij de
rechterzijde. Flandin hield een pleidooi voor
den Goflsvredp, voor eenheid van daden en
daden van eenheid. Hij zal van den eenen kant
de Fransche vriendschappen en bondgenoot
schappen versterken en van den anderen kant
niet nalaten de nationale verdediging op te voe
ren om zoodoende „den vrede te dienen". Wij
kunnen dus een voortzetting verwachten van
de bekende Fransche buitenlandsche politiek
zooals die door Barthou werd voorgestaan en
gevoerd. Bijzonderen bijval oogstte Flandin
met zijn verklaring, dat hij de republiek zou
weten te verdedigen tegen alle revolutionnaire
aanvallen en dictatoriale aanslagen. De autori-
teit van den staat wil hij herstellen door het
bevorderen van de stabiliteit der regeering.
Doumergue wilde dat afdoende bewerkstelli
gen door zijn grondwetsherzieningsplannen,
maar Flandin wil uit de huidige grondwet
daartoe de middelen putten. Tegen degenen,
die hem uit het zadel zouden pogen te lichten,
uitte hij de veelzeggende bedreiging, dat het
parlement thans zijn laatste kans kreeg om
zijn bruikbaarheid te bewijzen en te toonen,
dat het nog niet alle bewustzijn heeft verloren
een instrument der volkssouvereiniteit te zijn.
Het parlement heeft die bedreiging welwillend
aanhoord, want het zal de grondwettelijke
macht behouden ook Flandin eventueel te wip
pen. De premier zal vooral zijn aandacht wijden
aan de economische en financieele politiek. Hij
is van meening, dat de staatsbemoeiing in het
handelsverkeer en in de industrieele productie
te ver is gegaan. Het economisch dwangregime
heeft overal schipbreuk geleden, zoo verklaarde
hij, maar is de huidige economische wereld
crisis niet voor een groot deel het gevolg van
het tot particuliere bandeloosheid ontaarde
economische liberalisme? Met dat al is Flandin
niet van plan het economisch stuur met één
slag om te gooien, maar hij wil geleidelijk aan
den koers veranderen. De regeeringsverklaring
van Flandin m^akt een goed figuur, zij getuigt
van handigheid en goeden wil. Het parlement
is dan ook met den nieuwen functionaris min
stens even ingenomen als het indertijd met
den thans heengezonden Doumergue is geweest.
Flandin zal nu moeten trachten ook de pu
blieke opinie voor zich te winnen, want zonder
deze kan er in Frankrijk niet meer met vol
doende kracht en gezag worden geregeerd. En
dit is te danken aan de Februari-onlusten, toen
Daladier, die nog het vertrouwen der Kamer
bezat, zwichten moest voor de verontwaardiging
des volks.
Het Fransche parlement zal uit welbegrepen
eigenbelang en zucht tot zelfbehoud verstandig
doen nieuwe redenen tot volksverontwaardiging
te vermijden, want dat het dit uit welbegrepen
nationaal belang zou doen, lijkt voorshands nog
een illusie.
PARIJS, 14 Nov. (Reuter). De rechter van
instructie te Rouaan heeft, in verband met de
fraude bij het bouwen van een dam in de Seine,
een nieuwe aanklacht ingediend tegen drie per
sonen, die voorloopig in vrijheid waren gesteld.
Zij worden beschuldigd van bedrog en het geven
van steekpenningen aan beambten. Hierdoor :s
het aantal personen, dat in verband met deze
affaire in staat van beschuldiging is gesteld, tot
acht gestegen. De ontslagen beambte, Vallaterta,
door wiens aanwijzingen de politie het eerst op
de bedriegerijen opmerkzaam gemaakt werd,
moest bij zijn verhoor toegeven ook zelf aan het
bedrog te hebben deelgenomen en in verschei
dene gevallen steekpenningen van honderden
francs te hebben aangenomen. De rechter van
instructie heeft als gevolg hiervan ook Valla
terta in staat van beschuldiging' gesteld.
PARIJS, 14 Nov. (Reuter). Het parket van
de Seine behandelt thans een vervalsehing van
assurantie-zegels, welke sedert 1932 aan den
gang is. De staat is hierdoor voor minstens 20
millioen franc benadeeld.
De zegels werden in het buitenland vervaar
digd en over de grens gesmokkeld, waarna zij
in Frankrijk tegen de helft van de aangegeven
waarde werden verkocht.
Een uitgebreide bende hield zich hiermede be
zig, doch zij scheen door een „lek" bij de poli
tie te hebben vernomen, dat deze haar op het
spoor was, zoodat niemand kon worden gear
resteerd.
LONDEN, 14 Nov. (Reuter) De Daily Te
legraph" bericht uit Washington, dat de Natio
nal Recovery Administration een plan ont
werpt, waarbij aan 10 millioen werklieden werk
zal worden verschaft door de oprichting van tal
van fabrieken. Het heele plan is evenwel nog
in een begin-stadium, zoodat geen bijzonder
heden kunnen worden medegedeeld.
WASHINGTON, 14 Nov. (Reuter) De Ame-
rikaansche minister van Buitenlandsche Za
ken, Cordell Hull, die gisteren van een lang
durig ziekteverlof te Washington is terugge
keerd, heeft direct na zijn aankomst een be
spreking gehad met president Roosevelt over
verschillende kwesties de buitenlandsche poli
tiek betreffende.
Huil verklaarde aan de pers dat de Vereenig-
de Staten alle hoop hebben opgegeven op een
spoedige algemeene ontwapeningsovereenkomst.
Thans richt zich in de eerste plaats het stre
ven naar een internationale overeenkomst ter
S Verwachting: zwakke tot matigen wind,
uit Oostelijke richtingen, nevelig tot half
bewolkt, weinig of geen neerslag, tempe-
ratuur om vriespunt des nachts, overdag
zelfde temperatuur.
Hoogste barometerstand: 768.7 te Sorta-
valae.
EE Laagste barometerstand: 748.4 te La Co-
runa.
Zon op 7.20 - onder 4.08 - Licht op 4.38
Maan op nam. 1.22 onder nam. 11.59
Eerste Kwartier 2.59 v.m.
beperking van den handel in wapens.
De Amerikaansche regeering heeft den ge
zant te Bern, Wilson, aangewezen, om met de
voornaamste wapenproduceerende landen on
derhandelingen te openen over een uitgebreid
contröle-plan.
Hierbij is niet gedacht aan een internationale
controle, doch aan een verplichting, die de sta
ten elk afzonderlijk op zich zouden moeten ne
men, om binnen hun landsgrenzen de fabri
cage van wapens zelfstandig te controleeren.
Het Amerikaansche plan houdt in, dat
voortaan geen oorlogsmateriaal mag worden ge
fabriceerd, waar geen door de regeering ge-
sanctionneerde order tegenover staat, waardoor
de ophooping van groote wapenvoorraden voor
komen wordt. Voorts dient de uitvoer van wa
penen en oorlogsmateriaal van een speciale ver
gunning afhankelijk te worden gesteld. De ge-
heele verkoop van wapens en oorlogsmateriaal
dient aan het secretariaat van den Volkenbond
te worden opgegeven en ieder jaar te worden
gepubliceerd.
De staten die uitgenoodigd zullen worden,
dit plan te ratificeeren, zijn: de Vereenigde
Staten, Engeland, Frankrijk, Duitschland, Bel
gië, Italië, Zweden en Tsjecho-Slowakije.
Mgr. dr. Juan Luiz Perez, dé Bisschop van
Oviedo is te Madrid overleden.
De afgestorvene was een der meest eminente
figuren van het Spaansche Episcopaat, en de
algemeene adviseur der Spaansche Katholieke
Actie. De opstand in Asturië heeft den Bis
schop, die reeds eenigen tijd lijdende was, zoo
aangegrepen, dat hij het gebruik van zijn spraak
had verloren. Ongetwijfeld is zijn dood ver
haast door de gruwelen, die tijdens den com-
munistischen opstand zijn bedreven. Onder de
slachtoffers bevinden zich immers ook de secre
taris van het Bisdom, een der kapelaans van
de verwoeste kathedraal en twee kanunniken.
BATAVIA, 14 Nov. (Aneta). -
Het afscheid van de „Uiver" van
Ned.-Indië beteekent een nieuwe
zegetocht, waarvan het begin het
vertrek van het vliegterrein Andir
bij Bandoeng was. De laatste huldi
ging werd voortgezet tot Tjililitan,
waarna Palembang voor het eerst
aan de beurt kwam om te beman
ning te begroeten, terwijl de ont
vangst in Medan nu nog in het zicht
is.
In Medan heerscht reeds een week lang een
nerveus verlangen om in deze begroeting de
andere deelen van Ned.-Indië zoo mogelijk nog
te overtreffen.
Mecanicien Prins verklaarde vanmorgen voor
het vertrek uit Bandoeng: „De machine is nu
heelemaal uit elkaar geweest en nagezien. Alles
is in órde".
Onder het gejuich van 1500 toeschouwers ver
trok de machine van Bandoeng naar Batavia,
waar de belangstelling uiteraard minder was
dan vorige maal omdat het ditmaal geen vrije
dag was.
In Bandoeng lieten zich haastig nog passa
giers overboeken van de Fokker op de Uiver
toen daartoe de gelegenheid werd opengesteld,
zoodat toen de Douglas van Andir vertrok zich
achter elk coupé-raampje een lachend gelaat
vertoonde.
De hoeveelheid post welke de Uiver meeneemt
is sedert gistermiddag tot 115 K.G. aangegroeid,
terwijl men tevens 30 K.G. vracht meeneemt,
welke in Batavia met eenig ceremonieel en
groote belangstelling van de toeschouwers werd
ingeladen.
Piloot Parmentier mocht nog een brief ont
vangen van den Gouverneur-Generaal, waarin
déze hem de beste wenschen voor een goede
reis doet toekomen, terwijl bij dit Landvoogdelijk
schrijven tevens vergrootingen werden toegezon
den van de foto's tijdens de audiëntie ten Pa-
leize opgenomen.
Op Tjililitan moest de bemanning een keu
ring door de inspectrice van den Dienst der
Volksgezondheid Dr. Cheriex ondergaan, het
geen zuiver een formaliteit beteekende, welke
zij glimlachend temidden van de toeschouwers
doorstonden.
Van Bandoeng uit vlogen o. a. mee mevrouw
Van Buuren, de echtgenoote van den Directeur
van het Departement van Verkeer en Water
staat, de onder-directeur van V. en W., bene
vens de bekende passagiers Domenie en Gilis-
sen. Lady Moulden, die vanaf Australië mede-
vliegt stapte te Batavia in, evenals de passa
gier Dudok van Heel, procuratiehouder van de
firma Mirandolle, Voute en Co.
Parmentier was natuurlijk vol vertrouwen op
de goede terugreis en verklaarde het liefst in
twee dagen naar Holland te vliegen, hetgeen
echter onmogelijk is, aangezien een uitgebreid
programma van rondvluchten langs de Indië-
route moet worden afgewerkt.
Nadat de bemanning wederom vele handte
keningen had moeten plaatsen en diverse
bloemstukken in ontvangst waren genomen, ver
hief zich de nu zwaarder belaste Uiver te 08.40
Java-tijd van het vliegveld Tjililitan, om na een
eere-ronde definitief den weg naar Nederland in
te slaan'.
PALEMBANG, 14 Nov. (Aneta). De Uiver is
te 09. 55 te Palembang geland, waar een enorme
menigte de bemanning een grootsche ovatie
bracht.
Resident Steinbuch hield een korte toespraak,
waarna verschillende geschenken werden aan
geboden, als wandelstokken van ivoor en voor
de dameg van de bemanning met goud doorwe
ven, kains, alle producten van plaatselijke nij
verheid. De schoolkinderen zongen een huldi
gingslied.
Parmentier dankte, waarna het vliegtuig om
10.45 vlot naar Singapore vertrok.
De „Uiver" is heden te Medan aangekomen.
Het banditisme in China. Agent van Moskou
met 4 begeleiders neergeschoten. Moord op
dagbladmagnaat.
Amerika opent besprekingen tot beperking van
den wapenhandel in verband met het stagnee
ren der ontwapeningsconferentie.
Behandeling van de begrooting van Binnen-
landsche Zaken in de Tweede Kamer.
Het Katholieke Onderwijzers Verbond heeft in
een onderhoud met den Minister van Binnen-
landsche Zaken verschillende aangelegenheden
besproken.
Mededeelingen van minister De Wilde ten aan
zien van het geheim houden van gegevens voor
de inkomstenbelasting.
De Ned. Spoorwegen zullen geen „opera"-trei-
nen meer laten rijden naar Duitschland.
Margarine-knoeierijen in het Westland ontdekt.
Kappersbediende voor de rechtbank te Amster
dam wegens moord op zijn vroegeren verloofde,
te Naarden gepleegd. Tien jaar geëischt.
O
PARIJS, 14 Nov. (Reuter). De groote meer
derheid, die Flandin bij de stemming over de
motie van vertrouwen in zijn regeering gekre
gen heeft, wordt door alle bladen uitvoerig be
sproken. De nadruk wordt erop gelegd, dat de
politieke Godsvrede nu ook zonder Doumergue
voortduurt en dat het parlement met ijver aan
het werk kan gaan, nu het ontbindingsgevaar,
waarmede Doumergue dreigde, uit den weg ge
nomen is.
Alleen de „Echo de Paris" spreekt van een
„ministerie-van-verraad. Nooit zullen de patriot
ten zich laten binden door een regeering, welke
niet in staat is om de revolutionnaire machten
te breken."
Rev. HENRI DE GREEVE
voor den R. K. Vredesbond in Nederland, over:
„Wij Katholieken en het dreigend oorlogsgevaar"
in gebouw Sint Bavo, Smedestraat. Aanvang half
negen. Entrée: 10 cents. - Nog een aantal kaarten
verkrijgbaar aan de zaal, uitsluitend voor Kath.
PARIJS, 14 Nov. (Reuter) Het uitvoerend
comité der Socialistische Internationale onder
zocht gisteren een voorstel tot samenwerking
van de Communistische Internationale.
Van der Velde, die als voorzitter optrad, wees
op een voorstel der Fransche communistische
afgevaardigden Cachin en Thorez, om de over
eenkomst, in Frankrijk tusschen communisten
en socialisten tot stand gekomen, algemeen te
maken. Zweden, Noorwegen, Denemarken.
Nederland en Tsjecho-Slowakije namen
een vijandige houding aan tegenover eenheid
van actie, terwijl Frankrijk, Oostenrijk, Italië
en het Saargebied een beperkte overeenkomst
bepleitten.
Stand op Woensdag 1 uur n.m.: 752.7
Vorige stand: 746.6
