Communistische terreur in Kiangsi gebroken De kabinetscrisis in België Familiedrama in Den Haag Het drama van Marseille Het nieuws van heden DE MISSIESTATIES GEPLUNDERD Scherpe circulaire van Flandin KARD. PIETRO GASPARR1 ERNSTIG ZIEK Samper en Hidalgo afgetreden DE BAROMETER VEREENIG DE KATHOLIEKE PERS BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling ZATERDAG 17 NOVEMBER 1934 Ochtendblad DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE NV. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 De troepen der centrale regeering veroveren de communis tische hoofdstad Ontstellende wreedheid Op de regeeringsbureaux moet beter worden gewerkt Engeland sluit geen ge heime accoorden Waardoor het in Europa verplich tingen op zich neemt Het Saarplebiscïet De voorloopige kiezerslijst gepubliceerd Het Weer Jaspar's opdracht mislukt door weigering van den koning om de ministerlijst te aanvaarden? Theunis kabinets formateur Het vliegongeluk in Australië Vader en vier kinderen van twee tot negen jaar door gasver- stikking om het leven gekomen Huiselijke oneenigheid de oorzaak De controle der wapen* fabricage Gemeenschappelijk Amerikaansch- Britsch front te Genève verwacht Voor den Volkenbond Te toegevend tegenover revolu- tionnaire elementen Wat is de wereld klein Brussel in het donker Protest tegen de hooge electrici- teitstarieven De „Uiver" te Jodhpur NIEUWE HAARLEMSCHE ZEVEN EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 19050 Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek (Bijzondere correspondentie) De Chineesche regeeringstroepen hebben dezer dagen het beruchte communistische centrum, de stad Juikin (Joeichin) ver overd. Juikin ligt in het Zuid-Oosten van de provincie Kiangsi. Juikin was het meest ge duchte bolsjewistische bolwerk in China. Het vormde een onmiddellijke bedreiging voor de provincie Kwantoeng (hoofdstad Canton). Ter oriënteering diene, dat de afstand van Juikin naar Canton, de metropool van het Zuiden, niet meer dan ca. 400 K.M. bedraagt. Juikin is gelegen in een zeer woest bergachtig gebied, dat zeer moeilijk toegankelijk is. De roode commandant van Juikin, Chou Teh, de chef van het eerste legercorps der communisten, stond bekend als een bloedhond van de ergste soort. Zijn wreedheid bleek wel uit het feit, dat de Chineesche troepen, toen zij Juikin bin nen rukten, de lijken van honderden vrouwen en kinderen vonden, die door het roode gespuis nog voor zijn aftocht waren vermoord. De re geeringstroepen vonden de stad in een puin hoop herschapen. Bovendien bleek, dat de com munisten duizenden vrouwen gedwongen had den, hen op de vlucht te vergezellen. De beruchte Chou Teh heeft zijn militaire opleiding gehad aan Duitsche krijgsscholen. Met zijn eerste legercorps was hij de schrik van de provincie Kiangsi. Dit legercorps be schikte voor de verschillende jongste nederlagen over 21.000 man troepen, die behalve met ge weren bewapend waren met 157 mitrailleurs en 26 kanonnen. Daarnaast opereerden nog meer dere beruchte roode corpsen in Kiangsi, doch het eerste legercorps was het meest gevreesde. De provincies Anwhei, Hupei en Honan zijn thans reeds geheel van communisten gezuiverd. De roode broeinesten in Szechuan hebben niet veel meer te beteekenen. In Foekien hebben de communisten eenige maanden geleden een gevoelige nederlaag geleden. De verstrooide res ten der Poekiensche roode legers hebben toen een toevlucht gevonden in het aangrenzende Kiangsi, waar thans echter ook al de laatste dagen voor het communisme zijn aangebroken, nu de roode hoofdstad gevallen is. De provincie Kiangsi heeft op verschrik kelijke wijze van het roode gevaar te lijden gehad. Meer dan twee derde van deze provincie is een oogenblik in communisti sche handen geweest. Dat was in 1930. In den zomer van dat jaar hebben de Britsche en Amerikaansche consuls hun landgenooten ook geadviseerd de provincie te verlaten. Het bekende porceleincentrum, de stad Chin Teh Chen, werd drie maal geplunderd. Hon derden kooplieden werden uitgeschud en velen van hen gemarteld of gevangen genomen. De stad werd gedwongen, om zooveel kleermakers aan het werk te zetten als noodig waren, om in een belachelijk korten tijd 5000 uniformen voor de roode troepen te maken. Zeer hard hebben ook de Katholieke missie staties en de Protestantsche zendingsposten van de roode wandaden te lijden gehad. Tal van missionarissen werden verdreven en velen van hen gemarteld en gedood. In de streek I-Yang Hsien had ook een massamoord plaats op Chris- ten-Chineezen. In 1931 hadden de communisten in Kiangsi reeds 186.000 menschen vermoord, 100.000 hui zen verbrand en een totale schade aangericht van 630 millioen Chineeschen dollar. Deze cij fers zijn sedert dien nog belangrijk gestegen. Alleen reeds in Kiangsi werd een bevolking van 2.100.000 zielen genoodzaakt de communistische terreur te ontvluchten naar gebieden, die nog in handen van de regeeringstroepen waren. Deze volksverhuizing zagen de communisten met leede oogen aan en zij hebben er met de onge- loofelijkste terreurmiddelen tegen gestreden. Er werd een speciale roode legerafdeeling ge vormd, die bekend stond onder den naam „Toeziend Moordcorps". Deze afdeeling had de taak, na te gaan, welke bevolkingsgroepen voor nemens waren, de communistische contrijen te ontvlieden. De ongelukkigen, die van dusdanige voornemens verdacht werden, vielen ten slacht offer van een bloedbad. De troepen van de twee beruchtste roode lei ders, Chou Teh en Ho Lung, waren militair goed geschoold. De legerformaties bestaan uit beroepsbandieten, die een geregelde soldij ver kiezen boven slechts wisselvallige roofopbreng- sten, die een verarmd gebied kan bieden. Voorts vindt men er geruïneerde boeren onder, slacht offers van burgeroorlogen, van droogte en f overstroomingen. Bovendien zijn er talrijke niet- Chineesche elementen onder de communistische benden, zooals bijv. Koreanen, Formosanen, Annamieten, Mongolen en vele ongure elemen ten, die in de internationale concessies, welke niet onder Chineesche controle staan, worden aangeworven. In 1933 is het groote offensief van de regee ringstroepen tegen de communisten van Kiangsi aangevangen. Het uitgangspunt van dit offensief was Nanchang, de hoofdstad van de provincie, het centrum dér anti-communis tische strijdkrachten. Via Nanchang zijn hon derdduizenden Chineesche militairen met auto mobielen naar de verschillende gebieden van Kiangsi gevoerd. Tegelijkertijd werd koorts achtig gewerkt aan den aanleg van wegen naar de communistische streken. Dag en nacht werd er met 20.000 man aan den wegenaanleg ge arbeid. De penetratie in de woeste streken werd uitgevoerd door den bouw van gordels van blok huizen en forten, die steeds verder in de roode territoria doordrongen. De militaire operaties werden krachtig gesteund door bombardements vliegtuigen en verkenners. Het resultaat van het verscherpt offensief was tenslotte de ver overing van Juikin, een wapenfeit, dat voor de politieke verhoudingen van China van buiten gewoon groote beteekenis is en dat aan het pres tige van de centrale regeering ongetwijfeld zeer ten goede zal komen. PARIJS, 16 Nov. (Reuter) Minister-president Flandin heeft aan alle ministers het volgende rondschrijven gericht: „Het herstel van de auto riteit van den Staat eischt, dat in de regeerings bureaux de wetten en bepalingen nauwkeurig worden nagekomen. In de toekomst mag een onberispelijke uitvoering van den dienst noch door afzonderlijke, noch door gemeenschappe lijke nalatigheden of verlangzaming van het werk, verstoord worden. Ik verzoek u dus: le. er op te letten, dat geen vergrijpen worden begaan in de onder u ressorteerende bureaux en dat zoo noodig de chefs persoonlijk en disciplinair ter verantwoording worden geroepen; 2e. mij iedere maand een lijst van in de onder u ressorteerende bureaux gepleegde vergrijpen en de door u ge nomen strafmaatregelen te doen toekomen. LONDEN, 16 Nov. De Minister voor de Do minions, Thomas, heeft heden te Newport een rede gehouden, waarin hij zeide, dat noch direct noch indirect er eenig geheim accoord bestond, dat Engeland eenige verplichting oplegde in Europa. Men staat voor vele moeilijkheden en in Europa zijn krachten aan het werk, die een oorlogsgeest scheppen, n.l. argwaan, slechte wil en wantrouwen, doch spr. ziet geen reden om te spreken over oorlog, gelijk dit thans zoo veel geschiedt. Wat den wapenhandel betreft, waardeerde spr. de ongerustheid, die men gevoelde. Enge land was echter het eenige land, dat een licen tiesysteem bezat voor den uitvoer van wapenen door middel waarvan de regeering een con trole kan uitoefenen en spr. weet, dat opdrach ten ter waarde van millioenen ponden sterling in de afgeloopen drie jaren tengevolge van dit systeem geweigerd zijn. De regeering had ook geweigerd en zou voortgaan te weigeren, crediet in welken vorm ook te verleenen aan de ver vaardiging van wapenen. Spr. wenschte dat andere volken zouden volgen op dit voorbeeld. Hij zou een enquête naar den toestand in de particuliere wapenindustrie toejuichen, evenals een nationale controle over de bewapening en geloofde, dat hieruit resultaten zouden voort vloeien, waarvoor de Engelsche regeering zich niet zou behoeven te schamen. Prof. dr. Willem Mengelberg die Zaterdag avond in ons land terugkeert ziet men hier in gesprek met den grooten Hongaarschen musicus en paedagoog Hubay tijdens een thee te Boedapest SAARBRtiCKEN, 1 Nov. (Reuter.) De ple bisciet-commissie heeft de voorloopige kiezers lijst gepubliceerd. Zij omvat 541.000 namen. Van de 46.033 verzoeken om geschrapt te worden werden 7217 ingewilligd, dat is 15.6 procent. Van de 32.854 verzoeken om op de lijst geplaatst te worden, werden 18.540 ingewilligd, dat is 56.4 procent. Van de 28.258 verzoeken om rectificatie werden 28.210 ingewilligd. PRAAG, 16 Nov. Ongeveer duizend gepensio neerde Tsjechoslowaaksche gendarmen hebben zich aangemeld om dienst te nemen bij de in ternationale politie-troepen, waannee tijdens de stemming in het Saargebied de Saarpoiitie zal worden versterkt. Aangezien bijna allen, die zich hebben aangemeld, van onbesproken gedrag zijn, een uitstekende conduite-staat als politieman hebben en zeer voldoende de Duit sche taal beheerschen zullen waarschijnlijk zeer velen hunner aangenomen worden. Van offi- cieele zijde wordt er nogmaals op gewezen, dat het aanmelden en dienstnemen van Tsjechische politie-mannen een particuliere zaak van deze mannen is. Verwachting: Zwakke tot matigen wind |jj uit Oostelijke richtingen, nevelig tot half of zwaar bewolkt, weinig of geen regen, zelfde temperatuur. Verdere vooruitzichten: weinig vcran- dering. illlilllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllNIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIli BRUSSEL, 16 Nov. (Reuter). De Koning heeft hedenmiddag den Minister van Staat Theunis, oud minister-president bij zich ontboden. Te 2 uur kwam Theunis op het paleis, dat hij een uur later weer verliet. Bij het verlaten van het paleis verklaarde hij aan de pers, dat de Koning hem had opgedra gen een nieuw Kabinet te vormen. Hij zeide verder, dat hij deze op dracht had aanvaard, doch het scheen hem niet gemakkelijk. Omtrent de ontwikkeling der Belgische Ka binetscrisis wordt nader gemeld, dat Jaspar hedenmorgen te 12 uur na zijn terugkeer uit het Koninklijk Paleis aan de persvertegen woordigers mededeelde: „Ik heb mij naar den Koning begeven om hem te verzoeken mij te ontslaan van de opdracht, die hij me had ge geven, aangezien ik er ondanks alle verzeke ringen en beloften van medewerking niet in geslaagd ben een Kabinet samen te stellen zoo als dit volgens mij in het belang van het land moest zijn." In welingelichte kringen te Brussel meent men echter te weten dat Jaspar den ko ning een volledige lijst van ministers, die allen hun medewerking in een nieuw Ka binet hadden toegezegd, had voorgelegd, doch dat Koning Leopold geweigerd heeft de benoeming van eenige vooraanstaande personep, die op de lijst voorkwamen, tot minister te aanvaarden. Inzake het verrassende besluit van Jaspar de opdracht tot vorming van een kabinet weer in handen van den Koning te leggen, wordt door het koninklijk kabinet hedenmiddag een communiqué uitgegeven, waarin gezegd wordt, dat Jaspar bij zijn bezoek aan den Koning heden verklaard heeft, dat hij bij zijn onder handelingen niet den noodigen steun heeft gevonden en dientengevolge geen regeering kon vormen. De Koning heeft daarop den katholieken se nator van Overbergh, die behoort tot den de- mocratischen vleugel van de katholieke partij, bij zich ontboden en hem de vraag gesteld, of hij bereid was de regeeringsformatie op zich te nemen. Van Overbergh heeft echter in ver band met zijn gezondheidstoestand het aanbod van den Koning afgewezen. Daarop is de voor malige minister-president, met wien de Ko ning reeds voor Jaspar opdracht gaf rugge spraak gehouden had inzake de kabinetsfor matie, wederom door den Koning ontvangen en na een uitvoerige bespreking belast met de hervatting' van de door Jaspar vergeefs ge voerde onderhandelingen. Onze Brusselsche correspondent seint ons nader, dat men in politieke kringen gelooft, dat de Koning het door Jaspar samengestelde ministerie al te onevenwichtig vond en al te zeer onderworpen aan een financieele groot macht, n.l. de „Société generale de Belgique". Daarenboven wenschte de Koning, zoo zegt men hier, geen voedsel te geven aan de mee ning, dat de kanonnenfabrikanten invloed zou den hebben op de regeering. Het was inderdaad een groote fout van den kabinetsformateur, de leiding van het depar tement van Economische Zaken te willen toe vertrouwen aan den heer Goassart, directeur van de wapenfabriek te Herbesthal. De heer Theunis, aan wien de Koning thans opdracht heeft gegeven een kabinet te formee- ren, is voorzitter van de Kath. Federatie van Werkgevers. Men meent, dat de heer Theunis zijn medewerkers in hoofdzaak zal kiezen buiten het parlement. Naar Aneta uit Batavia meldt, was het vlieg tuig, dat dezer dagen in Australië verongelukte (hetgeen den dood van 4 personen ten gevolge had) juist uit Engeland gekomen. Het toestel zou door de Engelsche Imperial Airways wor den overgedragen aan de Australische lucht vaartonderneming Queensland and Northern Territories Air Services (Quantas). Men weet dat de Quantas de met de Im perial loopende bespreking betreffende een vliegpostverbinding Engeland-Australië, hangen de het onderzoek naar het ongeluk, heeft stop gezet. Burgemeester D- J. M. van Gent van Schipluiden, vierde Donderdag zijn 12y2-jarig jubileumDe burgemeester van Delft, mr. G. van Baren, feliciteert den jubilaris Vrijdagavond heeft zich in het per ceel Maasstraat 2 te Den Haag, waarvan de tweede etage bewoond werd door den 31 -jarigen schoen maker J- F. M. T., een ontzettend drama afgespeeld, tengevolge waarvan vijf slachtoffers te betreu ren zijn, namelijk de man en vier kinderen van 2 tot 9 jaar. Het gezin T. stond bekend als een fatsoenlijk burgergezin. De man verdiende zijn brood met schoenmaken, de vrouw ging des avonds kan toren schoonmaken en kwam gewoonlijk om negen uur thuis. Bij haar thuiskomst waren de kinderen meestal naar bed. Toen zij Vrijdag avond thuis kwam, vond ze de deur gesloten. De politie werd gewaarschuwd en twee agen ten drongen het huis over het dak binnen. Toen ze door een raam naar binnen waren geklom men, kwamen wolken gas hun reeds tegemoet. Hun eerste werk was de hoofdleiding af te sluiten, eerst daarna konden ze het huis bin nenkomen. In de slaapkamer vonden zij de vier kinderen in bed. De vader zat in nachtgewaad bij het bed van den jongste. Tot hun ontsteltenis moesten de agenten constateeren, dat de man en drie kinderen reeds overleden waren. Het oudste jongetje, een ventje van 9 jaar, gaf nog eenige teekenen van leven. De genees kundige dienst, die onmiddellijk gealarmeerd was, paste nog kunstmatige ademhaling toe, echter zonder resultaat. Na korten tijd trad ook hier de dood in. Het onderzoek wees uit, dat de groote toevoerkraan bij den gasmeter in de slaap kamer was losgeschroefd. Uit een achtergelaten brief van den man kon men afleiden, dat huiselijke oneenig heid niet vreemd was aan de zaak. De lijken zijn naar het ziekenhuis overge bracht. De vrouw, die eerst kort geleden uit het zie kenhuis was ontslagen, en in den loop van den avond weer daarheen werd geleid, is door een geestelijke met groote omzichtighéid van het vreeseljjk gebeuren op de hoogte gesteld. Een en ander wekte groote verslagenheid in de buurt. PARIJS, 16 Nov. Uit Londen wordt gemeld, dat het Engelsche voorstel inzake cóntröle op de wapenproductie, dat Eden de volgende week te Genève zal indienen, een veel grootere draag wijdte zal hebben, dan de eerste, door de En gelsche regeering ontworpen redactie. Het eer ste plan zou hebben bestaan uit een eenvoudige veralgemeening van het Engelsche systeem van uitvoerlicenties. Het nieuwe plan, dat misschien tot stand is gekomen onder den invloed van de kort geleden te Washington uiteengezette voor nemens. brengt nu de instelling van een verder reikende en effectievere controle ter tafel. Het Engelsche voorstel zou bevatten: 1. de algemeen bindende invoering van een licentiedwang voor alle wapenfabrieken; 2. de algemeen bindende invoering van den licentiedwang voor den uitvoer van wapenen; 3. de verplichting voor alle landen rapporten te publiceeren over hun wapen- en munitie productie. Dit laatste punt is hoofdzakelijk in overeen stemming met het door Cordell Huil aangekon digde Amerikaansche plan, zoodat een gemeen schappelijk Amerikaansch-Engelsch front te Genève in deze kwestie verwacht kan worden. Het nieuwe voorstel zou het allen staten onmo gelijk maken wapenen en munitie te vervaar digen en op te slaan, zonder dat de Volkenbond daarvan in kennis zou zijn. PARIJS, 16 Nov. (Reuter). De permanente vertegenwoordiger van Joego-SIavië bij den Volkenbond, Potitsj en de Joego-SIavische ge zant te Parijs, hebben den Fran- schen Minister van Buitenlandsche Zaken, Laval, er van in kennis ge steld, dat Joego-SIavië bij den Vol kenbond een onderzoek zal aan vragen inzake den moord op koning Alexander. ROME, 16 Nov. (Reuter.) Z.Em. Kard. Pietro Gasparri is hedenavond plotseling ernstig ziek geworden. Men vreest, dat Zijne Eminentie, die een kou had gevat, thans lijdende is aan longontsteking. MADRID, 16 Nov. (Reuter) De minister van Buitenlandsche Zaken, Samper, en de minister van Oorlog, Hidalgo, zijn afgetre den. Minister-president Lerroux heeft de zaken van het ministerie van Buitenland sche Zaken opgedragen aan den minister van Marine, Rocha, terwijl hij het ministe rie van Oorlog zelf op zich neemt. De redenen voor het aftreden der beide mi nisters zijn de aanvallen, die het parlement te gen hen gericht heeft wegens hun toegevende houding tegenover de revolutionnaire elementen in den zomer van dit jaar. Daardoor zijn de revolutievoorbereidingen vergemakkelijkt. Mi nister-president Lerroux deelde inzake het af treden der beide ministers mede, dat Sampei en Hidalgo de beslissing over hun verder aan blijven in de regeering dan wel hun aftreden hadden overgelaten aan den president aer re publiek. De president heeft echter met het oog op de bijzondere omstandigheden den ministers aangeraden af te treden. Daarop hebben zij hun portefeuilles den minister-president ter be schikking gesteld. Kardinaal Gasparri ernstig ziek. De kabinetscrisis in België; Theunis Kabinets formateur. Flandin zendt een scherpe circulaire aan de ministers. De Spaansche ministers Samper en Hidalgo af getreden. De moord op Koning Alexander komt voor den Volkenbond. Schittendend geslaagde Paus-herdenking te Haarlem. De Tweede Kamer heeft met 57 tegen II stem men goedgekeurd het wetsontwerp tot wijziging der Staatsloterij; het initiatief-voorstel K. ter Laan tot wijziging van art. 2 dier wet is ver worpen met 49 tegen 20 stemmen. De Rijksmiddelen hebben in October ruim 8 'A ton meer opgebracht dan de raming. Comité voor voorlichtingsarbeid op huishoudelijk gebied door minister Slotemaker de Bruine geïnstalleerd. De „uitvinder" Wardenier uit het ziekenhuis te Groningen ontslagen en naar Wolvega teruggekeerd. Onderhandelingen met Japan vóór het einde van 1934 beëindigd. Op de inschrijving voor de Indische leening zal een zeer belangrijke reductie moeten worden toegepast. Oplichter, die zich uitgaf voor ordebroeder, bij Houthem gearresteerd. De „Uiver" te Jodhpur geland. Ontzettend drama in Den Haag; vader en vier kinderen om het leven gekomen. New-Yorksche beurs: stemming flauw, koers fluctuaties beperkt. Wie verre reizen doet, heeft ook veel te verhalen zegt een oud gezegde. Doch wie verre reizen doet, mom pelt meermalen óók in zich zelf: „wat is de wereld toch klein" Men loopt midden in een vreemde wereldstad van een ander wereld deel tegen een ouden kennis aan. Men ondervindt al gauw dat dezelfde ijdelheid, dezelfde hoogmoed, dezelf de nobelheid zoowel als kleinzielig heid elders evengoed als ten onzent heerschen. Overal stuit men op de zelfde modegrillen van aftandsche vrouwtjes die zich de nagels en de haren verven; van mondaine heertjes wier blik niet te vertrouwen is. Een zelfde jacht naar geld, naar verstrooi ing, naar geluk van klatergoud. De boomen mogen een anderen vorm hebben, de huizen mogen zich opeen stapelende menschen: witbruin of zwart, blijven elkander gelijk en het zijn dezelfde driften, dezelfde on deugden, dezelfde onvolkomenhe den, dezelfde tekortkomingen waar tegen ze te strijden hebben. Wat is de wereld toch kleinl Laten we zorgen, dat onze ziel daarin groot zij! Een eigenaardige staking' vond hedenavond te Brussel plaats. Brussel heeft zich n.l. voor een groot gedeelte zelf in de duisternis gedom peld. Als protest tegen de hooge electriciteits- tarieven zijn talrijke handelaren er toe over gegaan geen electrisch licht te gebruiken. Haast nergens in de stad branden nog de lichtrecla mes, groote magazijnen en winkels zijn slechts gedeeltelijk verlicht, evenals de gevels der bios copen. Ook talrijke particulieren namen aan de staking deel. Men ziet weer de langvergeten petroleumlampjes en zelfs kaarsen. De sta king is vrij algemeen. De „Uiver" is te Jodhpur geland. Stand op Zaterdag I uur v.m.: 758.9 Voriee stand: 762.7

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1934 | | pagina 1