DIAMANT
I
De landbouw-politiek der Regeering
°:A
Dreigend conflict
Zoo rillerig?
AKKERTJES
Het roode een
heidsfront
EEN PERSCONFERENTIE
W
TANDPASTA
f
DINSDAG 20 NOVEMBER 1934
Vreedzaam „Nationa
lisme"
Vaagheid?
Te veel ijver
Maar nog geen land in
zicht
Ultimatum gesteld
BAK- EN BRAADVET
NU 40 CT. PER POND
OVERIJSEL DOOR DE LUCHT
NAAR INDIË
Tentoonstelling in 't Center
De begrafenis van den heer A. C. Dreesmann. Pastoor Alfrink verrich tte de absoute aan de groeve.
De regeering doet haar best den
landbouw aan te passen
aan de veranderde
omstandigheden
TILBURGS NIEUWE RAADHUIS
Mn
Dr. van Rijn spreekt
Teeltbeperking voorop
Meer graanproductie
De vooruitzichten
0
V
INEDERL. FABRIKAAT SINDS 1830|
ONGEVALLENVERZEKERING
Geen verhooging van de premie?
TOEWIJZING KALVEREN
Beduidende beperking voor 1935
Deviezensmokkelaars veroordeeld
Op de fabriek Leiderdorp van de
N.V. Vereenigde Touwfabrieken
PROF. DR, MENGELBERG
Inaugureele rede op 3 Dec. e.k.
WETTIG VERZUIM
Opkomst van Rijkspersoneel, dat
lid is van den B. V. L.
Gij hebl kou gevat en voelt de koorts
opkomen. Ga naar bed en neem
"AKKERTJES", die als kabouters in
den nacht Uw opkomende verkoud
heid, Uw Griep zullen verdrijven.
Morgen staat Ge op zonder koorts en
voelt Ge U weer Drettig en gezond
AKKER.CACHETS
De vraag van het eenheidsfront tus-
schen socialistische en communisti
sche Internationale is thans beslist
in den zin, dien de artikelen van ir. Albar-
da in de Arbeiderspers al deden vermoeden.
De socialistische internationale, die in
Maart 1933 had uitgemaakt, dat het sme
den van dit eenheidsfront een zaak was
tusschen de beide Internationale's en
daarom het afzonderlijk onderhandelen
van de „nationale" sociaal-democratische
partijen ontraden had, is thans gezwicht
voor de eigengereidheid van de Pransche
en andere partijen.
„Onder deze omstandigheden," zoo schrij
ven Vandervelede en Adler namens haar
aan de communistische Internationale,
„heeft de aanbeveling, in de resolutie van
18 en 19 Maart vervat, haar bestaansgrond
verloren, en blijft ieder onzer aangesloten
organisaties te dezer zake vrij, in volledige
zelfstandigheid te handelen."
Deze „oplossing" heeft het uiteenvallen
der socialistische Internationale voorkomen.
Alle vertegenwoordigers in de executieve
zijn het met den brief, die aan Moscou's
onderhandelaars gezonden is, eens, al heb
ben de Fransche, Spaanschei Italiaansche,
Poolsche, Russische en Zwitsersche sociaal
democraten nog een tweeden brief opge
steld, waarin zij herhalen, dat zij voor
standers blijven van onderhandelingen tus
schen de beide Internationales omtrent 'n
gemeenschappelijke actie over geheel de
lijn. Die actie zal dan onder meer gevoerd
moeten worden „voor de verdediging der
democratische vrijheden in de landen, waar
deze bestaan, en voor den revolutionnairen
strijd in de landen, waar het fascisme
heerscht."
Ook de Nederlandsche S. D. A. P, legt er
zich dus bij neer, dat haar partij genooten
in het buitenland hand in hand gaan met
de felste vijanden van de hier te lande ge
lukkig nog hooggehouden moreele en
rechtsbegrippen. Zij laat rustig toe, dat
een deel van de Internationale samenspant
met desperado's als die nog onlangs in
Spanje zich schuldig maakten aan al de
gruweldaden, welke in Rusland al vijftien
jaren aan de orde zijn van den dag. Zij zal
daarom ten deele verantwoordelijk zijn
voor wat in de andere landen dit eenheids
front nog aan troebelen en schanddaden
zal uitbroeden.
Ir. Albarda heeft in de Tweede Kamer
niet kunnen deelnemen aan de replieken
over het regeeringsbeleid, omdat hij in 't
buitenland vertoefde. Nader gepreciseerd
zal dit wel beteekenen, dat hij te Parijs zat,
op de bijeenkomst, waar de executieve der
S. A. I. bovenvermeld besluit nam. En het
is wel hoogst toevallig, dat zijn plaatsver
vanger in den tweeden termijn van het
Kamerdebat, de heer Vliegen, zich over dr.
Colijn's twijfel aan den ernst van een so
ciaal-democratisch „ja" of „neen" kwaad
moest maken juist in de week, waarin te
Parijs door den Vertegenwoordiger der S.
D. A. P. besloten werd, zich in andere lan
den neer te leggen bij een politiek, welke
hij in Nederland afwijst.
Ook door van een vriend iets toe te laten,
wat men zelf niet doen wil, kan men zich
verdacht maken!
Grandioos zal de ontvangst der Uiver-
bemanning zijn.
Reeds de buitengewone maatregelen, die
worden getroffen, om een goede verkeers
regeling op en om Schiphol te waarborgen,
leveren daarvan bij voorbaat het bewijs.
Een ontzaglijke toeloop van belangstellenden
wordt verwacht en de begroeting zal er een
zijn van laaiende geestdrift.
De aandacht van geheel Nederland is op deze
gebeurtenis gespannen.
De gedachte aan Schiphol zal op 21 Novem
ber overheerschend zijn in Noord en Zuid.
Het strekt ons volk tot eer.
Het getuigt van zijn warme waardeering voor
kloeke daden, van zijn saamhoorigheidsbesef,
van zijn vaderlandsch gevoel.
Een gevoel, waaraan elke vijandigheid jegens
anderen vreemd is, een vreedzaam „natio
nalisme", om het zoo eens uit te drukken, dat
niemand met eenig geweld bedreigt en geen
andere wapenen vraagt, noch behoeft, dan
kloeken ndernemings-geest, technische kennis
en vaardigheid, onverschrokkenheid en door
zettingsvermogen.
P. S.
In een nabetrachting op het politieke
debat in de Tweede Kamer besprak de
„Standaard" ook de verhouding tusschen het
Kabinet en de R.K. Kamerfractie. En dit gaf
haar de volgende regelen in de pen:
„De Roomsch-Katholieken streven steeds
hoeveel verschil van meening zich ook moge
openbaren, naar het handhaven van de een
heid. Om deze te bewaren of te verkrijgen,
komen zij er meermalen toe een positie in
te nemen, welke eenigszins vaag is, of waar
aan althans uitdrukking gegeven wordt in
formules, waarin de onderscheidene stroo
mingen zich kunnen vinden, maar welke
dientengevolge niet uitmunten in het con
creet aangeven van de te volgen gedrags
lijn. Dit kwam oc/k uit in het slot van de
rede, welke de heer Aalberse in den eersten
termijn van het debat uitsprak, maar nog
meer in het slot van zijn repliek."
De Katholieke Staatspartij zou dus bewust,
zij 't dan noodgedwongen immers ter wille
harer eenheid de vaagheid betrachten; en
mr. Aalberse zou aan het slot zijner redevoe
ringen bij het algemeen debat over de Rijks-
begrooting hetzelfde hebben gedaan.
Naar beide kanten is het verwijt ongegrond
en onverdiend.
Sinds een lange reeks van jaren weet men
aan hare programs, wat men aan de katholieke
Staatspartij heeft.
En wanneer men spreekt over het slot
der redevoeringen van prof. Aalberse, dan mag
men niet vergeten, dat daaraan beide malen,
speciaal in eersten termijn, het een en ander
was voorafgegaan, waarin van de desiderata
der Kamer-fractie allerminst een geheim
werd gemaakt, en op voor eenieder verstaan
bare en zelfs concrete wijze was uiteengezet,
hoe men van katholieke zijde thans het be
leid wenscht te zien gevoerd.
De heer Aalberse kon dan ook terecht het
tegen hem gerichte verwijt van vaagheid af
wijzen.
En vaststaat ongetwijfeld, dat, wanneer de
katholieke partij een dergelijk middel noodig
had, om hare eenheid te bewaren, zij reeds
lang zou zijn uiteengevallen en haar positie
in land en parlement op verre na niet zou zijn,
wat zij is.
P. S.
IJveren voor eigen taal en taalgebruik is
voortreffelijk werk. Hoe minder uitheemsche
woorden, hoe beter.
Maar er zijn ook hier grenzen, bijv. wat de
eigennamen betreft.
In „Het Volk" vonden wij in een bericht uit
Limburg den Vicaris-generaal van het bisdom
Roermond als „Mgr. Boudewijn" vermeld.
Te veel ijver!
De hoogeerwaarde Vicaris is een voortreffe
lijk Nederlander, al is zijn naam Bauduin.
Zondagmiddag heeft de N.V. Philips Omroep
Holland—Indië (de Phohi), op golflengte 25.57
m., van haar studio aan de Jan van der Hey-
denstraat te Hilversum uit, een geheel „Over-
ijselsch" programma uitgezonden. Dezen mid
dag maakte deel uit van de in onze Koloniën
zeer gewaardeerde serie „Twaalf-provinciën-
tocht met de Phohi".
In het programma der Overijsel-uitzending
spraken drie inwoners der provincie, t.w. mr.
A. E. baron van Voorst tot Voorst, commissaris
der Koningin, mr. G. J. ter Kuile en de heer
H. P. Gelderman, Alg. voorzitter van het Ned.
Verbond van Werkgevers.
De commissaris ving zijn rede aan met een
opsomming te geven, wat voor Overijsel in de
zen tijd belangrijk is. Hij wees er op, dat de
landbouw een zeer voorname plaats inneemt;
op dit gebied worden de gevolgen van de crisis
gevoeld, maar daar in Overijsel de landbouw
meer uit gemengd bedrijf bestaat en de bedrij
ven in 't algemeen niet zoo groot zijn, wordt
de landbouwerstand niet in die mate getroffen
als b.v. in Zeeland en Groningen. Naar even
redigheid spiegelt zich dit af in de grondprijzen
en is de waarde niet zoo gedaald als in ge
noemde provinciën voor 't beste land.
Vervolgens wees de spreker op de verande
ringen, welke de provincie onderging door de
groote werken, die door de verschillende water
schappen met steun van het Rijk en provincie
uitgevoerd zijn.. De commissaris bracht hierbij
ook ter sprake de groote werken, tot stand ge
bracht door de N. V. „Land van Vollenhove" en
de N. V. Ontginningsmaatschappij „Overijsel".
In het verdere gedeelte van zijn rede, be
lichtte spreker de Twentsche industrie, waarbij
hij wees op de groote beteekenis van het
Twente -Rij nkanaal.
Het programma werd afgewisseld door toepas,
selijken zang van den heer J. Logtenberg, die
ten gehoore bracht het Zwolsche en het Twent
sche Volkslied. De heer L. droeg nog voor:
„Jans en Sien in de cabin!" en „Broen ebrand
an 't Vechterstrand".
Vooral naar de laatste voordracht zal menige
Overijselaar in de Verre Gewesten met genoe
gen geluisterd hebben.
Van 24 November tot en met 17 December a.s.
zal er in den kunstkelder 't Center te 'sGra-
venhage een expositie gehouden worden van
weefwerk door Betty Boet en van schilderijen
en teekeningen door Paul van Eeden.
9
Ten tweeden male heeft onder auspiciën
van den Regeeringspersdienst een confe
rentie plaats gevonden van het College
van Regeeringscommissarissen voor de stemi-
verleening aan den landbouw en de vertegen
woordigers van de Nederlandsche Pers. Deze
conferenties, die gehouden worden onder het
motto „vragen staat vrij", hebben o.i. groot nut.
De crisismaatregelen vormen een welhaast on
overzichtelijk complex, dat alleen door degenen,
die het zelf hebben opgebouwd en daarin nog
hun geheele werk in vinden, voldoende kan
worden gekend. Zoo ergens, dan is hier de con
trole van het parlement tot een formaliteit zon
der inhoud geworden. Dat geeft echter gemak
kelijk aanleiding tot verdachtmakingen en booze,
geruchten. En om dit tegen te gaan, zijn bijeen
komsten als deze, waarbij een ieder naar harte
lust kritische opmerkingen ten beste kan geven
over de manier waarop de Regeering aan den
boerenstand het hoofd boven water houdt.
Let wel: „de manier waarop", en niet „de be
ginselen, volgens welke". Het geschiedde vier
jaar geleden, dat de boeren de prijzen van wat
zij op de markt brachten, zagen dalen. Zeer diep
zelfs. Alle prijzen daalden, maar die der land
bouwproducten het meest. Daartegenover ble
ven de pachten en de hypotheekrenten cp net
zelfde peil. De regeeririg heeft toen ingegrepen.
Door velerlei crisismaatregelen probeerde zij de
prijzen van de landbouwproducten weer op peil
te brengen. Zij schiep ook een mogelijkheid om
de pachten te verlagen. Maar de hypotheken
behooren in ons land tot het heilige der heili
gen. Dies mag de boer van het geld, dat hi)
door den landbouwsteun ontvangt, en waaraan
het heel volk bijdraagt het totaal der steun
maatregelen is voor 1935 op 153 millioen geschat
nog altijd een flink deel weer ter hand stellen
van zijn schuldeischers.
Dit is een zaak, ja zelfs het fundament van
de economische politiek van het kabinet-Colijn.
Daarover met ambtenaren in discussie te treden,
zou geen zin hebben. Maar des te meer kon men
praten over de manier, waarop, volgens de aan
gegeven beginselen, de prijzen der landbouw
producten op peil worden gehouden. En ook
daarover bestaan nog heel wat misvattingen,
die op deze manier kunnen worden rechtgezet.
Terstond nadat in Maart van dit jaar voor het
eerst een dergelijke conferentie werd gehouden,
verbeterde de toon, waarop de crisismaatregelen
in de pers werden besproken, reeds aanzienlijk.
Er komt een sfeer van vertrouwen, van weder
zijds begrijpen van'eikaars standpunt en eikaars
moeilijkheden. En dat draagt vooral in tijden
Hoe het nieuwe paleis-raadhuis naar ontwerp van Oscar Leeuw worden zal. Het
gebouw, gesticht op last van Koning Willem II in de veertiger jaren, is nooit door
dien vorst bewoond, wijl het pas gereed kioam even voor zijn dood (17-3 1849).
Van 1864 tot 1934 heeft het de Tilburgsche R.H.B.S. gehuisvest. Op de foto ziet men
bij den ingang tot de tuinen in 't midd en het standbeeld van Mgr. Zwijsen, ter
rechterzijde een gedenknaald van Willem II. Op deze plaats stond de woning waar
deze Oranje-vorst overleedDe restauratie komt begin 1936 gereed en kost 314.000.
Het oude, vlak bij gelegen raadhuis, blijft dienen voor de gemeente-administratie
als deze veel bij voor een goeden gang van
zaken.
Wat ter conferentie behandeld is, valt echter
moeilijk in een artikel, en zelfs niet in een reeks
artikelen, neer te leggen. Het was een opeen
volging van onsamenhangende vragen, het ge
heele landbouw-crisisbeleid betreffend. Toch
willen wij eenige belangrijke punten aanstippen.
Allereerst willen wij onder de aandacht brengen
de korte inleiding, waarmede mr. dr. A. A. van
Rijn, secretaris-generaal van Economische Za
ken, de conferentie opende, en waarin hij een
overzicht gaf van de ontwikkeling en de resul
taten der regeeringsbemoeiing in het afgeloopen
seizoen.
De economische moeilijkheden, aldus dr. van
Rijn, zijn helaas nog toenemende. In Engeland
blijft het streven zich van onze landbouwpro
ducten meer onafhankelijk te maken. De stag
natie in het handelsverkeer met Duitschland is
algemeen bekend. Onder deze omstandigheden
is een snellere aanpassing aan de nieuwe struc-
tureele verhoudingen geboden.
Het verwijt is gemaakt ,dat de Regeering deze
aanpassing niet voldoende snel doet geschieden.
Ten onrechte, want voorzichtigheid is hier ge
boden. De inheemsche producent in het buiten
land of onze buitenlandsche concurrent, die een
vreemde markt op ons hebben veroverd, laten
zich niet gemakkelijk meer verdringen. Op zijn
gunstigst zal dan later een deel van het ver
loren terrein weer kunnen worden herwonnen
ten koste van zware finaneieele offers. Boven
dien beteekent het verlies van buitenlandsche
markten verminderig van onze landbouwproduc
tie. Hoezeer deze vermindering noodzakelijk is,
dient toch bedacht, dat door productievermin
dering, daar de algemeene onkosten gelijk blij
ven, de onkosten per eenheid van het product
in meerdere gevallen stijgen.
In de landbouwcrisispolitiek der Regeering
stond aanvankelijk voorop de finaneieele steun.
Thans staat voorop de teeltbeperking. In beide
valt het streven naar aanpassing duidelijk op te
merken.
De finaneieele steun, welke uit het landbouw
crisisfonds aan den landbouw wordt gegeven,
garandeert slechts een vergoeding der nood
zakelijke productiekosten. Zoodra dit mogelijk is
worden de uitkeeringen verlaagd. Aldus is dit
jaar gehandeld. De tarweprijs werd verlaagd van
12 op 11. De suikerbietensteun werd in plaats
van op ƒ11 op 10 gesteld. De toeslag op de
rogge werd verminderd van 3.50 op 3. De toe
slag op de gerst van ƒ3.50 op ƒ2.50. De mini
mumprijs voor consumptie-aardappelen werd
afgeschaft en vervangen door een bescheiden
denaturatietoeslag, terwijl de heffing van 1.25
tot 1 werd verlaagd.
Er zijn echter artikelen, waaraan wij een te
kort hebben, zoodat wij ze moeten invoeren. Dit
geldt b.v. voor de granen. Uiteraard wordt de
productie van deze artikelen aangemoedigd. Dat
de Regeering daarin geslaagd is toonen de
cijfers aan:
Beteelde oppervlakte (aantal H.A.)
Tarwe Rogge Gerst
1932
1933
1934
120071
136721
145148
165727
165295
182088
19971
17898
32030
Daarentegen zijn voor tal van landbouwpro
ducten, die wij uitvoeren, de afzetmogelijkheden
verminderd. Vandaar, dat op deze producten
een steeds strengere teeltbeperking wordt toe
gepast.
De export van bacon is in de laatste jaren
zeer teruggeloopen. Daarom werd het aantal
biggen reeds in het jaar 1932/33 beperkt. In 1934
werden nog slechts 2.520.000 biggen toegelaten,
welk getal voor 1935 nog tot 2.200.000 is terug
gebracht. Bekend is de moeilijke positie van on
zen zuivelexport. Hier moet mede de kalveren-
beperking aanpassing brengen. Het aantal toe
gelaten kalveren bedroeg in 1934 350.000, in 1935
zal het zijn 300.000. Ook de vooruitzichten van
den export van eieren zijn onbevredigend. Van
daar, dat de capaciteit der broedmachines is
beperkt. Terwijl zonder beperking in 1934 35—40
millioen eieren zouden zijn uitgebroed, heeft de
beperkte broedtijd dit getal tot pl.m. 28 mil
lioen teruggebracht. De vooruitzichten van den
uitvoer van eieren zullen straks moeten beslis
sen over de vraag, welke broedcapaciteit voor
1935 zal zijn toegelaten.
Dr. van Rijn besloot met de meening, dat, al
blijven er talrijke moeilijkheden, de aanpas
singspolitiek goed vordert en dat de maatregelen
voor den landbouw een heilzamen invloed heb
ben.
Aldus de Chef van het departement van Econ.
Zaken. We kunnen uit zijn woorden leeren, dat
de regeeringspolitiek langzaam maar zeker haar
doel bereikt. De hoeveelheid landbouwproducten
wordt steeds minder, dank zij de teeltbeperking.
Wanneer men de grenzen nu goed gesloten
houdt, zal er een dag komen, dat zij zoozeer
verminderd zullen zijn, dat zij uit zichzelf weer
een goeden prijs zullen opbrengen. Dan zal de
DOOSJES 15-20-25 ct.
rt
TUBES 25-35 ct.
steunverleening overbodig zijn. En het streven
der landbouw-crisispolitiek is immers, dien steun
overbodig te maken. Alleen zal het een lange
weg zijn. De verlaging der steunnormen ge
schiedt geleidelijk en langzaam. En wat erger
is: de lasten voor den consument verdwijnen
niet. De prijzen der landbouwproducten blijven
zoo hoog als ze nu zijn. Alleen worden zij thans
kunstmatig hoog gehouden, en zullen zij, wan
neer de teeltbeperking slaagt, van nature hoog
zijn. De eenige last ten slotte, die van onze
schouders genomen zal worden, zijn de 8y, mil
lioen, dit het crisis-apparaat opslorpt. Een be
denkelijk vooruitzicht voor ons volk, dat zijn
heil moet zoeken in verlaging der kosten van
levensonderhoud.
Maar dit raakt alweer de beginselen, waarover
het hier geen zin heeft te schrijven. Wij zullen
daar niet verder op doorgaan en in een volgend
artikel eenige andere punten van het crisis-
beleid bespreken.
Volgens de „Telegraaf" zal zeer waarschijn
lijk de aangekondigde verhooging van de pre
mie voor de ongevallenverzekering met 10 pro
cent niet doorgaan.
Dit voor het bedrijfsleven in dezen tijd uiter
aard welkome besluit is een gevolg van nadere
berekeningen. Aanvankelijk achtte het bestuur
der rijksverzekeringsbank een verhooging met
25 pCt. van de premie noodzakelijk tegenover
het de laatste jaren door allerlei oorzaken ver
oorzaakte verlies. Die verhooging zou aanvan
kelijk 1 Januari 1935 ingaan, is naderhand uit
gesteld tot 1 Juli 1935, en onlangs, op grond
van nieuwe berekeningen op 10 pCt. bepaald.
Sedertdien is komen vast te staan, dat de cal
culaties der R.V.B. nog iets te pessimistisch zijn
geweest, zoodat thans zeer ernstig overwogen
wordt, daar andere besparingen nog mogelijk
zijn, de verhooging in het geheel niet te laten
doorgaan.
Voorts verneemt het blad, dat de verlaging
van de premie voor de ziekteverzeke
ring tot waarschijnlijk 2 pCt. (thans 2,3 pCt.),
reeds 1 Januari a.s. zal ingaan.
De Nederlandsche veehouderij centrale deelt
ter voorkoming van misverstand mede, dat de
definitieve toewijzing van kalveren nimmer
lager zal kunnen zijn dan de voorloopige toe
wijzing, met dien verstande, dat deze defini
tieve toewijzing ten aanzien van de veehouders,
wien voor 1934 twee of meer vaarskalveren en
ongeregistreerde stierkalveren werden toege
wezen, gootendeels hooger zal zijn dan de voor
loopige toewijzing.
Ten aanzien van de houders, wien voor 1934
geen of een kalf werd toegewezen, terwijl is
vastgesteld, dat hun bij deze voorloopige toe
wijzing direct een kalf kan worden toegewezen,
zal het definitief toe te wijzen aantal kalveren
in het algemeen gelijk zijn aan het aantal dat
voorloopig werd toegewezen.
Hierbij dient echter in aanmerking genomen
te worden, dat voor geheel Nederland de defi
nitieve toewijzing 1935 ten opzichte van de toe
wijzing 1934 een beduidende beperking zal in
houden.
Tevens dient wel in acht genomen te worden,
dat het verleenen van deze voorloopige toewij
zing uit den aard der zaak niet inhoudt dat
kalveren, die het betreffende gewicht, te weten
60 K.G. voor stierkalveren en 100 K.G. voor
vaarskalveren, hebben bereikt, in afwachting
van de definitieve toewijzing zonder identiteits
bewijs, aangehouden zouden morgen worden.
Een tweetal inwoners van Utrecht reisden
den laatsten tijd herhaaldelijk naar Duitschland
om registermarken te incasseeren en de winst
van het koersverschil bij hun terugkomst cp te
strijken. In totaal hebben ze 2800 mark aan
reischèques opgenomen en uitgevoerd.
Het vonnis van de rechtbank te Kleef luidde
voor ieder twee maanden gevangenisstraf en
een geldboete van 6000 rijksmark.
Reeds sedert geruimen tijd wordt er door de
drie textielarbeidersbonden „St. Lambertus",
„Unitas" en „De Eendracht" een actie gevoerd
voor het personeel van de fabriek Leiderdorp
van de N. V. Vereenigde Touwfabrieken.
De V. T. had vier fabrieken, n.l. te Edam,
Vlaardingen, Maassluis en Leiderdorp.
De fabrieken te Edam en Vlaardingen zijn
door brand grootendeels vernield, zoodat de
productie op Maassluis en Leiderdorp is samen
getrokken.
Een jarenlange grief van het personeel te
Leiderdorp was, dat het minder verdiende dan
het personeel der andere drie fabrieken. Het
basisloon te Leiderdorp was lager, terwijl daar
naast aan een bestaande loonregeling de hand
niet werd gehouden. De loonen der arbeiders
in verschillende afdeelingen liepen belangrijk
uiteen, terwijl hetzelfde werk werd verricht.
De ontevredenheid hierover werd grooter, toen
in verband met den brand in de fabriek te
Edam, enkele maanden geleden, een deel der
arbeiders te Leiderdorp werd te werk gesteld
en de arbeiders te Leiderdorp van de Edammers
persoonlijk vernamen, dat zij voor dezelfde
werkzaamheden belangrijk minder betaald wer
den.
De directie verklaarde zich op een der con
ferenties met de besturen bereid, een nieuwe
loonregeling te ontwerpen, waarbij de premies
of toeslagen, welke een deel der arbeiders ge
nieten en die varieerèn van 75 ct. tot f 2.
zouden vervallen.
Deze toeslagen zouden echter in de nieuwe
uurloonen verwerkt worden. Voor de spinnerij
en weverij-arbeiders zou een gewijzigde tarief
regeling gemaakt worden, waardoor 15 pet. bo
ven het basisloon verdiend kon worden.
Het bleek echter al spoedig, dat bij de nieuw
ontworpen regeling met de voornaamste grieven
van het personeel geen rekening was gehouden.
Een verhooging van het basisloon was niet op
genomen. Weliswaar zou dat deel van het per
soneel, hetwelk geen premie of toeslag had ont
vangen, eenigszins in loon vooruitgaan, doch
het meerendeel bleef hetzelfde loon behouden.
In enkele gevallen zat er zelfs een kleine ver
laging in.
De ongelijke betaling, waarop hierboven ge
wezen werd, bleef bestaan, in hoofdzaak gevolg
van het handhaven van een indeeling in loon-
klassen, aangeduid met A B C en D.
Op de laatste conferentie bleek het niet mo
gelijk overeenstemming te bereiken, hoewel door
de besturen nadrukkelijk werd gezegd, dat zij
niet het onderste uit de kan verlangden. Eenige
verhooging van het basisloon, hetwelk voor
Edam hooger is en waarvan het maximum reeds
op 21-jarigen leeftijd bereikt werd te Leider
dorp pas op 24-jarigen leeftijd werd echter
noodig geoordeeld. Bovendien moest aan de on
gelijkheid in loonen een einde komen en de
bovengenoemde loonklassen vervallen, wilde
men tot overeenstemming geraken. De houding
van de directie, vertegenwoordigd door een der
directeuren, maakte dit onmogelijk.
De samenwerkende besturen hebben in den
loop dezer week met hunne leden te Leiderdorp
en Edam voor deze laatsten zou de nieuwe
regeling eveneens gelden vergaderd. In al
deze vergaderingen kwam sterk tot uiting, dat
men niet langer wilde berusten. Het voorstel
der besturen om aan de directie een ultimatum
te sturen, werd dan ook in alle vergaderingen
met algemeene stemmen aanvaard.
Naar wij vernemen zal Dr. W. Mengelberg als
hoogleeraar te Utrecht op Maandag 3 December
's namiddags te twee uur in het groot-aud'torium
der rijks-universiteit zijn inaugureele rede hou
den.
De plechtigheid zal o.m. worden bijgewoond
door den Minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen, Mr. H. P. Marchant.
t
De Regeering heeft bepaald, dat Rijksperso
neel, hetwelk lid is van den Bijzonderen Vrij-
willigen Landstorm en dat gevolg zou geven aan
een eventueelen oproep der Regeering om vrij
willig onder de wapenen te komen, geacht zal
worden zijn ambtelijke werkzaamheden op wet
tigen grond te verzuimen. Het vorenstaande zal
niet gelden voor hen, die behooren tot een cate
gorie van dienstplichtigen, die in geval yan
oorlog, oorlogsgevaar of andere buitengewone
omstandigheden niet of voorloopig niet aan een
buitengewone oproeping in werkelijken dienst
behooren te voldoen. Aan de gemeentebesturen
is nu ook verzocht voor het personeel in dienst
dier gemeenten, eenzelfde bepaling vast te stel
len.
Kederlandsch Ongeëvenaard bij gevatte kou
Product Griep, rheumatische pijnen,
Zenuwpijnen, Hoofdpijn, enz.
Per 12 si. 52 cl. Zakdoosje 20 ct.
Volgens recept van Apotheker Dumont
