10TTGERIHG
AUTO-SERVICE-CENTRALE
STOOMEN
VERVEN
STOPPAGE
STALEN MEUBELEN
=EN „ANDREA"
MODERNE LAMPEN
Zoekt gij betrouwbaar
Personeel?
Plaats dan een „Omroeper"
voor 75.000 gezinnen j
FIJNWASSCHERIJ „HAAK"
Hotel de Leeuwerik
EXPEDITIE P. J. BOS
MARIA-STICHTING
FIBBE
RADIO
RADIO!
GASTHUISVEST11
FAMEZO-RIJWIEL
JAN FORTGENS
BERGHUIJS EN VAN RUIJVEN
OVERHEMDEN vanaf 20 cent
BOORDEN STIJF8 cent
BOORDEN SLAP6 cent
Vraagt prijs voor Uw geheele wasch
HAARLEMS MATRASSENHUIS
VAN B. W. DE GRAAFF
De jeugdige dierenvriend
De ipaarnestad
RANDOE - Haarlem - Gierstraat 16-22-24 - Telef. 10342
TELEFOON 16471
CR. HOUTSTRAAT 5a
TEL
10771
POSTZEGELS
WONINGBUREAU
Bi „kweekduin" bb
C. C. Krouwels, Koninginneweg 6
ZONDAG 25 NOVEMBER 1934
Hermans Heyermans
BOEKHOUDEN
Mr. CORNELISSTRAAT 33
(ALLE feestmaaltijden
VOOR UW HUWELIJKSDINER
[UW RECEPTIE
JOH. VAN WUNNIK
„RICHE FOTO ART"
HET KAPPERSHUIS
/erzendt Uw goederen
naar AMS l lRUAM pef
LANGE VEERSTRAAT 1
«I COMPLETE MEUBILEERINC
Ij TRANSPORT BERGPLAATS VOOR INBOEDELS
BILLIJKE PR117EN
VOOR UW
Groote Houtstraat 163. Telefoon 12393
PLEIN 35 - TELEFOON 10361
Behangers - Stoffeerders - Beddenmakers
^TnnïïTmiiiminiiinminimiïmTïïiTnnimïïïïiTiinmmiinnTnimmiiiniTninnnimnmninmiTminMimiiima
10 jaar na zijn dood
HAARLEM TELEFOON 10118
MAKELAAR P. H. BORGHGUTS
IEDEREN MIDDAG VAN
2-3 UUR POLIKLINIEK
De beraadslagingen te Genève.
Benesj, de Tsjechische minister
van Buitenlandsche Zaken aan
het woord
1 UURWERKEN het adres
f H. v. d. VLERK, Zijlstr.5, b.d. brug j
i
Bezit de modernste Veiligheidslaan
Beschikt over de allernieuwste
SPECI AAL-MACHINES
Precieswerk
Matig e prijzen Snelle levering
Boren, Polijsten. Bussen van cylinders
Remcontröle op electrische rembrug
As-, stuur- en wielstandcontröle
(Wheel-Aligning
Onderhoudspolissen v. automobielen
compleet met lamp en torpedo-naai.
3 jaar garantie 37.50.
RECLAME-RIJWIEL 27.50, 3 jaar garantie
Alléenverkoop H. J. VAN OER MEER
Schagchelstr 7 en Cronjéstr h. Schoterwee
Alléén ANEGAING 31
Ook Uw adres voor goud, zilver en
uurwerken
Ons devies: GOED en GOEDKOOP
TELEFOON 13700
Driemaal per week an-
dere zegels in de etalage
Unnn PAnUAÏTY Verwacht: Vaticaanz.
VUVJIV LrtULAUA Scliagchelstr.6, Tel.14450
Julianalaan 46 - Overveen - Tel. lUMi
Kantoor voor vaste goederen
Assurantiën. Hypotneken. Taxatiën
ADRES VAN VERTROUWEN
BIJ RAAMBRUG
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Iiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiuiii
Op 22 November was het tien jaar geleden,
dat Herman Heijermans overleed. De
vruchtbare tooneelschrijver en proza
kunstenaar wordt te Amsterdam nerdacht op
een passende wijze, maar die tegelijkertijd open
barend Is voor de jongere generatie. Men rfieen-
öe immers, dat het werk van Heyermans zóó
vergroeid was met den tijd, waarin het ont
stond, dat het ook wel gedoemd zou zijn, met
dien tijd te verdwijnen. De felle, vaak propa
gandistische kunst van het opkomende socia
lisme moest na den wereldoorlog en de groote
omwentelingen, welke daarop volgden, wel mat
en verouderd aandoen. Men verwachtte iets
album-achtigs, zooals de zeer interessante
Heyermans-tentoonstelling in den foyer van
den Stadsschouwburg te zien geeft: een collec
tie vergelende portretten, aandoenlijke herin
neringen aan vóór-oorlogsche jaren, toen het
leven zoo héél anders was. Wat men op het
tooneel te hooren en te zien kreeg, bewees, hoe
zeer men zich vergiste. Het betere werk van
Herman Heyermans houdt het nog uitstekend
uit en heeft nauwelijks ingeboet aan levendig
heid. De man, die door menigeen gehouden
werd voor een talentvol, maar beperkt uitloo-
per van het Europeesche realisme der 19e eeuw,
blijkt tien jaren na zijn verscheiden nog krach
tig genoeg om te boeien. Zelfs mag men aanne
men, dat de tien jaren van stilte ons zuiver
der de ware beteekenis doen schatten van deze
strijdbare en dus verzet uitlokkende kun
stenaarsfiguur. Niet minder dan vier tooneeel-
stukken van Heyermans werden in één week
tijds door verschillende gezelschappen te Am
sterdam vertoond. Het gezelschap „De Jonge
Spelers" bracht Zaterdag j.l. „De opgaande
Zon" ten tooneele, een spel uit den midden
stand, ongetwijfeld een der sterkste drama's
van de schrijver. Wie vandaag als katholiek
dit stuk gaat zien, wordt getroffen door het
sterk-religieuze karakter van Heyermans' diep
ste inspiratie. Deze kunstenaar had toch in
sterke mate behoefte aan 'n eerlijke verhouding
van het individu tegenover het eeuwige, laat
ons het vaag zeggen, het wezenlijke verandert
er niet door. Juist in een spel als „De Opgaan
de Zon", dat,als eigenlijk onderwerp heeft de
wanhopige worsteling van den kleinen winke
lier tegen de concurrentievan het warenhuis,
en dat door' een minder gevoelig dramaturg
gehouden zou zijn in een ietwat banale Dinnen-
kamersfeer-met-depressie, bemerkt men het
vermogen van Herman Heyermans om 'n ziels
conflict zóó te behandelen dat het ontstijgt aan
de toevallige verhoudingen, waarin het zich
openbaart.
Minder actueel gebleven, maar door de rijke
creatie van Jan Musch toch altijd nog ten volle
genietelijk is het boosaardige sprookje „De
Wijze Kater", dat door de tooneelgroep „Het
Masker" Woensdagavond werd vertoond, en
evenals „De Opgaande Zon" een volle zaai trok,
zeldzaamheid in onze dagen, en dat nog wel op
den feestavond van de „Uiver", toen heel Am
sterdam overhoop stond van pleizier. in „De
Wijze Kater" daalt de humor soms wat lager
dan gewenscht is, bovendien berust het gansche
spel op een zeer geestige, maar onverdedigbare
misvatting van het begrip „natuur". De vroolijke
redeneersels daarom heen zijn thans onscha
delijk geworden, maar men kan zich toch nog
indenken, dat dit spel destijds verzet uitlokte.
Wanneer de kater den menschen een lesje leest
over den eigendom door te bewijzen, dat nie
mand eigenaar van een koe kan zijn, zoolang
de zon en de regen, die het voedzame gras doen
groeien, nog toebehooren aan geen enkel parti
culier, dan is deze oppervlakkigheid sophistisch
heel leuk, maar niet meer voldoende overtui
gend om nog ergens instemming of verzet te
vinden. Dat de sfeer van het sprookje, trots
de zwakke décors, en de wel wat al te aan
gedikte caricatuur, bewaard bleef, pleit inmid
dels sterk voor het dramatisch talent van Her
man Heyermans. Hij verstond, wat „tooneel"
is, en hoe vele zijner landgenooten, zelfs onder
de dramatische kunstenaars, verstonden of
verstaan dit?
„Op Hoop van Zegen" met Esther de Boer
van Rijk als Kniertje werd gekozen voor den
eigenlijken jubileumavond, Donderdag 22 No
vember. Ook dit stuk heeft, evenals „De Wijze
Kater" ingeboet aan propagandistische betee
kenis, maar juist deswege gewonnen aan dra
matische spanning. De tachtig-jarige actrice
speelt haar rol, voor de hoeveel honderdste
maal?, nog in de traditie van den schrijver, die
tevens een sterk regisseur was. Esther de Boer
is in geen enkele rol zoo bewonderenswaardig,
haar klassieke opkomen met het pannetje is
een moment, dat geen toeschouwer vergeet. Zulk
een moment te hebben „gemaakt", is wederom
een blijk van de specifieke tooneelkracht bij
Heyermans.
Een zijner meest omstreden stukken, „Aller
zielen" wordt in den Hollandschen Schouwburg
vertoond door de tooneelgroep van Jan Nooy.
Het blijft begrijpelijk, dat dit stuk in de katho
lieke provincies verboden werd, het is ni. ge
bouwd op een „geval", dat de katholiek nu een
maal niet accepteert, ook niet als uitzonderings
geval. De botsing tusschen „godsdienst" en
„religie", tusschen Kerk en geweten, tusschen
gemeenschap en individu kan zich inderdaad
onder bepaalde omstandigheden voordoen en
met tragische gevolgen. Heyermans heeft er
zich in verdiept en laat ons toegeven, dat hij
het deed met een zeer groot aanvoelingsvermo
gen en met veel meer sympathie voor het wezen
van het katholicisme dan men gemeenlijk bij
hem veronderstelt, toch hapert het stuk. omdat
de auteur te werk ging met een practisch on
mogelijk schema en een verkeerd idee had van
het canonieke recht en de kerkelijke discipline.
Met instemming kan de katholieke toeschou
wer dit spel niet zien. maar ook niet zonder
sympathie. Daar zat een goede gezonde, natuur
lijk-godsdienstige kern in Heyermans en het
schijnt dat de voortgaande tijd die kern meer
en meer ontbolstert.
Laten wij ten slotte vermelden, dat bij de
uitgeversmaatschappij Em. Querido te Amster
dam een bloemlezing uit de talrijke „Falkland"-
schetsen van Herman Heyermans het licht zag.
De keuze is in het algemeen heel goed. Deze
Falklandjes, zoo dóór en dóór vlot-Amster-
damsch, moet men bij Justus van Maurik ver
gelijken om te zien, hoe tintelend de geest, hoe
innig het gevoel was van den harden werker,
die naast een stapel romans, een veertigtal too-
neelstukken ook nog een anderhalfduizend
schetsen schreef.
Moesten wij tien jaar na den dood van C. S
Adama van Scheltema uit zijn „Verzamelde
Gedichten" besluiten, dat de poëtische kracht
van dit werk te zwak is om het uit te houden,
tien jaar na den dood van Herman Heyermans
lijkt de felle en veelbevochten socialist van wel
eer ons nog 'n groot en warmhartig kunstenaa
toe, scheppend uit edele aandrift. Maakte hij
veel, dat noodzakelijk vergaan moest met den
tijd. die het voortbracht, het beste werk van
Heyermans lééft. En het lééft nog zoo leven
dig, omdat het in wezen zoo Hollandsch en zoo
zuiver artistiek is.
A. v. D.
DAG- EN AVONDLESSEN
VOOR ADMINISTRATIE EN HANDEL
STAATSPRAKTIJK - EXAMEN
Uitsluitend door privaatles wordt een succesvolle
opleiding verkregen - I 10.— per maand
MERCURIUS en PRAKTIJKEXAMEN i 6.— p. m.
N. J. SCHMIDT - Leeraar M.O.
WlUielminalaan 10 - Telef. 14656
De bekende Nieuwveensche molen zal binnenkort worden
gesloopt
OM DE MENSEN AAN DE GANG TE HOUDEN:
DEZE MAAND OPMAKEN VAN KAPOKMATRASSEN 1.50 en 2—
CORNELISST. 4, TEL. 11485 -
Bedstellen 3/3, pel., 2 kuss. v.a. ƒ12.50
2-pers. dubbel-net Spiralen 4.90
1-pers. Ledik., in kleuren,
met spiraal 4.65
SCHOTERWEG 44 - RIJKSSTRAATWEG 91
Wollen Dekens f 1.95, 2.95, 3.50 4.25
Zijden Dekens vanaf4.25
Laat ons uw Beddegoed in orde brengen
GOEDKOOP - GOED - GARANTIE
WIJ ZIJN HET OUDSTE ADRES OM UW VEREN BEDDEN 3/3 TE MAKEN
De jury in actie op de internat, pluimveetentoonstelling,
welke deze week in Chrystal Palace te Londen gehouden wordt
Laval tijdens zijn rede op de Volken
bondszitting te Genève
SPECIAAL
adres voor BEDDEN en MATRASSEN is en
BLIJFT
SCHAGCHELSTRAAT 13 - TELEFOON 10281
BIJVULLEN en OPMAKEN van matrassen,
(n één dag retour.
KRUISWEG 38
TELEF. 17130
VASTE GOEDEREN - ASSURANTIËN
HYPOTHEKEN TAXATIËN
Ceen ST. NICOLAASFEEST
zonder een ARTISTIEK portret van
169 CR. HOUTSTRAAT - TELEF. 13472
Heden geopend
Oamesuapsalons sniede.-traat 31 rei 1510c
Filiaal Schoterwes 66 - Tel 16880
Heerensalon Groote Houtstraat 43—41
4AARLEMS MEEST VERTROUWT aDkE:
CJpeenent 1856 -
SPAARNWOITDERSTRAAT 30 - TELEFOON lHio
In de bosschen
van Suffolk bij
Mildenhall wor
den de boomen
bij tientallen gekapt. Door vijf paarden getrokken, worden de
stammen naar een centraal punt gebracht
De jaarlijksche
sportfeesten der
meisj es-hoog e-
school te Tokio werden dit jaar besloten met een de
monstratie, waarbij zelfs een luchtaanval en brandweeroefe
ningen niet ontbraken
I Tel 13554 - Speciale Reparatie-Inrichtine
de nieuwste Philips-radio vanaf 86.ook in
termijn fl. 5.25 per maand.
Techn. Installatie Bur. J. G. KAASENBROOD
Groote Houtstraat 131 - hoek <Jomelis.:teeg
Mijn reclame -campagne/
Eer» enorm succes mijnheel)
Maar al mijn drukwerk
13 ook vrjn drukkerij
Haarlem Telefoon 13666
