De toestand in Zuid-Afrika
I Zoekt gij betrouwbaar j
I Personeel?
J Plaats dan een „Omroeper
voor 75.000 gezinnen
Huldiging der Uioerbemanning te Aalsmeer.
HEDEN EEN LAND VAN
VOORSPOED
DONDERDAG 29 NOVEMBER 1934
WËÊÊËË,
Siinnrmmnnimmiminiinniiiiiiiiniiimninniiuiiiiiiiiiii mirnmnmniimniiinrihinimmnininmiinnnii
Een landdat groote dingen aan
durft en, met Europa vergele
ken, een paradijs is
De activiteit aan
„De Rand"
BOEK EN BLAD
Het ijshockey-seizoen in Davos is weer begonnen. - Op deze plaats zullen in J TT'. ixr 7 .ai
Januari 1935 de Europeesche- en wereldkampioenschappen worden gehouden QTlTlltlg Van de UlVer IS Woensdag te Aalsmeer gehuldigd
De studentenrelletjes te Weenen veroorzaakten groote be
roering in de Oostenrijksche hoofdstad
FOTOREPORTAGE
Men schrijft ons uit Pretoria:
De afgeloopen tw»ee jaar zijn wel heel bij
zondere jaren voor de Unie van Zuid-
Afrika geweest. Jaren, waarin ons land
van de grootste depressie, die het ooit doorge
maakt heeft, gekomen is tot een ongekende op
leving en voorspoed.
Jaren, waarin ongekende droogte ons land
teisterde en de boeren tot den rand van den
ondergang bracht. Wat nog verergerd werd
door een der grootste sprinkhaanplagen, een
plaag, die helaas weer opnieuw ons land schijnt
te bezoeken en waar moderne verdelgingsmid
delen, zelfs de vliegmachine is ter verdelging
te hulp geroepen, machteloos tegenover schij
nen te staan.
Jaren, waarin de lange politieke strijd
tusschen N.A.T. en S.A.P. Nationalisten en
Zuid-Afrikaansche partij een einde genomen
heeft en beide partijen zich vereenigd hebben.
Politiek geharwar en politieke oneenigheid heb
ben steeds een remmenden invloed op de ont
wikkeling en vooruitgang van ons land gehad.
De lang verwachte „Fusie" heeft hieraan een
einde gemaakt, althans op papier. De leuze is
nu niet meer „politiek eerst", maar „Zuid-
Afrika!"- -
Het is bijna twee jaar geleden einde De
cember 1932 dat na heel veel strijd ons land
van den goudstandaard afging. Algemeen ver
wachtte men een stijging van den levensstan
daard. Niets bleek echter minder waar; de
levensstandaard is eerder naar beneden dan
naar boven gegaan en direct na het verlaten,
zij het in den beginne ook langzaam, was een
algemeene kentering waar te nemen..
Tal van faktoren, o.a. de steeds grooter wor
dende vraag naar goud en de daarmede gepaard
gaande enorme stijging van den goudprijs, heb
ben er toe bijgedragen, dat Zuid-Afrika van
daag een land van voorspoed is; een land, waar
men de toekomst vol vertrouwen tegemoet ziet
en groote dingen aandurft; een land, dat ver
geleken met de Europeesche landen, een para
dijs op aarde is!
Het centrum der huidige activiteit is na
tuurlijk De Rand, het brandpunt der
goudindustrie. In de Goudstad, Johan
nesburg, en de kleine plaatsen op den Rand
aooals Benoni. Germiston, Brakpan, Nigel en
andere, ziet men de tastbare bewijzen van voor
spoed. Duizenden voeten onder de straten van
de metropolis van Zuid-Afrika wordt het goud
moeizaam aan de aarde onttrokken en in de
straten geeft men het met handen vol uit.
Kom overdag in het centrum der stad, met
haar straten, ingesloten door hooge gebouwen,
het is er een gewoel en gekrioel van je welste;
geen plaatsje is er in de tearooms te krijgen,
de bars zijn tjokvol, het is overal een gedrang.
Gij zoudt niet denken in Johannesburg
met tweehonderd-vijftig-duizend inwoners te
zijn, doch in een millioenen-stad.
De bouwwoede in Johannesburg en de andere
steden op den Rand is met geen pen te be
schrijven. Als paddestoelen verrijzen de gebou
wen uit den grond, alle van cement, rechtlijnig
en vierkant. In een oogwenk tijd is door het
barre veld een nieuwe weg naar een nieuw
geopende mijn gelegd, waaromheen al heel
spoedig een dorp ontstaat.
De grond is duur, de lucht goedkoop!
Ergo bouwt men de hoogte in en nu de ge
meente der meest cosmopolitische stad in
Zuid-Afrika toestemming heeft gegeven ge
bouwen van zeventien verdiepingen op te trek
ken, bouwt men ze en breekt van de lagere,
tien of elf verdiepingen hoog, het dak af om
de ontbrekende zeven of zes verdiepingen op
te zetten. De ongekende bouwwoede is oorzaak,
dat er op den Rand een acuut tekort aan ge
schoolde werkkrachten is. Men reist het land
af om geschoolde timmerlui, metselaars, lood
gieters, enz. te krijgen en betaalt loonen ver
boven het vastgestelde minimum, dat heusch
niet slecht is, acht en twintig tot twee en der
tig pond per maand.
Duizenden ponden worden dagelijks op de
beurs in Johannesburg gewonnen en verloren.
Zij, die het winnen, geven een groot gedeelte
weer uit en zij, die verloren hebben, beginnen
opnieuw, daar in tegenstelling met het oude
vaderland hier altoos gelegenheid is er oj> een
of andere wijze weer boven op te komen, en in
dezen tijd van voorspoed en daarmede gepaard
gaande speculatie dikwijls weer heel snel. Even
als in Nederland tijdens den oorlog een nieu
we stand ontstond n.l. die der nouveaux ri
ches, der ,,owee"-ers, zoo hebben wij hier pre
cies hetzelfde.
De zaken en het zakenleven floreeren zooals
nooit te voren. Velen hebben paard en wagen
weggedaan en vrachtauto's voor de aflevering
hunner goederen genomen. Kenteekenend is
ook het aantal auto's en vrachtauto's, dat in
één maand tijd in Johannesburg alleen ver
kocht is. De cijfers zijn resp. 468 en 86.
Menigeen, die nooit in Afrika geweest is,
stelt zich Zuid-Afrika als een stukje
van het zwarte werelddeel en Johannes
burg en de andere steden in ons land als on
gelukkige dorpjes of op zijn hoogst als een
stil stadje voor. Men heeft geen begrip hoe
Zuid-Afrika zich ontwikkeld heeft en nog steeds
ontwikkelt. Geen wonder dan ook, dat Dr.
Zimmerman, die eenigen tijd geleden zijn eer
ste bezoek aan ons land bracht, paf stond en
van Johannesburg getuigde, dat het nergens
zijn weêrga ter wereld vindt. In de andere
steden, zij het dan niet in die mate, is het
precies zoo gesteld.
Geld is er overal in overvloed en wat meer
zegt goedkoop te krijgen. De postspaarbank, de
bouwvereenigingen en andere bankinstellingen
hebben nog nooit zooveel geld in deposito ont
vangen en door den grooten toevoer de rente
voor beleggingen aanzienlijk moeten verlagen.
In de Reserve-Bank te Pretoria, onze Staats
bank, lag kort geleden tachtig millioen pond
sterling, waar men geen weg mede wist.
Als men de steeds toenemende welvaart in
Zuid-Afrika zoo ziet en de daarmede gepaard
gaande vraag naar allerlei soort arbeidskrach
ten, dan vraagt men zich zoo onwillekeurig wel
eens af, waarom niet meerderen naar Zuid-
Afrika komen. Er is ruimte genoeg! Onze be
volking is klein. Slechts ruim anderhalf mil
lioen.
Door 't openen van nieuwe terreinen, nieuwe
industrieën kan men aan duizenden werk ver
schaffen. Zuid-Afrika kan een „outlet" zijn
voor de Europeesche landen, waar vele werk-
lustigen geen werk kunnen vinden. Zij zullen
hartelijk welkom zijn in dit zonneland. Komt
men hier heen met een goede dosis energie,
werklust, werkkracht en het vaste voornemen
te willen slagen, wel lezers, dan is er geen be
ter land, beter in twtee opzichten, ten eerste
het is het land, dat de beste gelegenheid tot
slagen biedt, ten tweede het is het land, waar
men in dezen chaotischen tijd het beste leeft!
,JUET DE „UIVER" NAAR MEL
BOURNE" door Nor Heerkens.
Uitgave H. Nelissen, Bilthoven.
Met de „Uiver" naar Melbourne is geschreven
voor de jeugd en bevat vrijwel alle bijzonder
heden van de Melboume-race in een doorloo
pend vlot verhaal samengevat. Voor onze jeugd,
die met zooveel spanning en geestdrift de vlucht
van de „Uiver" heeft gevolgd, is dit boek een
mooi bezit en een herinnering voor later,
waarin zij kunnen lezen en herlezen al de ge
beurtenissen, die hen in deze dagen zoozeer
hebben gepakt. Maar ook de ouderen zullen dit
boek met genoegen lezen en op het bezit van
dit populaire werkje prijs stellen. Verlucht met
origineele foto's en kaarten geeft het een aar
dig overzicht van heel het Melboume-gebeu-
ren.
„SPROOKJES VAN BOBBIE, TIN
EN LILY" Uitg. Van Holkema
en Warendorf, Amsterdam.
Deze royaal uitgegeven bundel, door Mia van
Oostveen pakkend geïllustreerd, bevat een
achttal heel verbeeldingrijke sprookjes, waaraan
de jeugd, die tegenwoordig zooveel romantiek
moet ontberen, haar hartjes kan en zeker ook
zal ophalen.
Al gelooven ze dan niet meer in dieren, die
spreken kunnen, in elfjes, feeën en toover-
koninginnetjes. Ze lezen er toch allemaal nog
even graag van.
„DE DOUGLAS DC-2 „UIVER"
door E. Smits Harris. Uitgave
N.V. Amsterdam.
Nu het Douglas-type in het algemeen en de
„Uiver" in het bijzonder na de zoo succesvolle
deelname van dit vliegtuig aan de Londen
Melbourne-race de belangstelling heeft van het
publiek, is er behoefte aan een boekje als dit.
„WIMS LEVENSLUST",
door Piet v. d. Zanden.
Uitg.: R.K. Boekcen
trale Amsterdam.
Dit als nummer achttien verschenen boek in
de Jeugdserie van de R.K. Boekcentrale is er
een, dat er zijn mag. Zoowel de vlotte en mooie
stijl als de trant, waarin de schrijver hier een
pracht-jongen teekent, zullen iederen lezer ge
boeid houden van begin tot eind. Wim is een
echte jongen, bij zijn makkers en ieder ander
zeer geliefd, die een oprechte ziel in zich heeft.
Dit maakt ook, dat hij de tegenslagen, welke
hij, zoo jong nog, reeds moet ondervinden
o.a. een langdurige ziekte met jeugdigen
heldenmoed doorstaat en.... zoo overleeft, dat
hij in zijn latere leven een degelijk en nuttig
mensch in de maatschappij blijft.
Alzoo een boek met veel leering, vooral voor
den jongen lezer.
„VROOLIJK FRANSJE", door A.
J. W. Brugman. Uitg.: „De
Spaarnestad".
Fransje is een aardig meisje dat niet alleen
vroolijk is, maar ook heel flink en haar moeder
kranig door de moeilijkheden heen helpt.
Als er eens heel harde dagen aanbreken en
het Fransje bijna te machtig wordt blijft ze
om moeders wil en ook om haar broertjje en
zusjes een goed voorbeeld te geven blij en op
gewekt.
Het boekje, dat door C. Damen verdienstelijk
werd geïllustreerd, verkreeg de goedkeuring van
den Keurraad.
„HARLEKIJNTJE MET VACAN-
TIE" door Josephine Siebe.
Uitg. Van Holkema en Waren-
dort N.V., Amsterdam.
Een wonderlijk verhaal van het zotte Harle
kijntje, dat uit het Jan Klaasenspel is wegge
stopt om enkele weken vacantie dooro te brengen
op het kasteel Hemelhoog. Harlekijntje wil het
ieder naar den zin maken, doch door zijn grap
pen, welke jeugdige kinderen met veel genoe
gen zullen lezen, brengt hij menigeen in ver-
'egenheid. Hij weet zich er echter telkens weer
uit te redden. Met moeite nemen we afscheid
van hem, als de vacantie weer voorbij is.
„EEN ZOMERVACANTIE BIJ
DEN VUURTOREN", door Joh.
Veenbaas. Uitg.: Gebr. Kluit
man, Alkmaar.
Vacantie, een heerlijk woord voor jong en
oud. maar bovenal voor het viertal jongens, dat
elkaar bij den vuurtoren te IJmuiden gevonden
heeft. Twee weken van heerlijke zomergenoe-
gens in de duinen en aan strand en zee, Maar
ook twee weken van avonturen, blijde en ge
vaarlijke. Bovendien valt uit het boek nog wel
een en ander te leeren.
„TRIENEKE, HANSJE EN ME-
REIN", door Johanna Kuiper.
Uitg.: H. Meulenhoff, Amster
dam.
Dit boek vertelt van twee meisjes, en den
bok Merein. Hansje is een stadsmeisje dat bij
de ouders van Trieneke komt logeeren en op de
boerderij en van de boschrijke omgeving naar
hartelust geniet. Trieneke houdt veel van
sprookjes en Hansje niet minder en zoo zien
zij samen het bosch veel en veel mooier dan
het al is.
Voor meisjes tot tien jaar een aardig boek
je, dat echter met wat meer zorg zou kunnen
zijn geïllustreerd.
„ALICE'S AVONTUREN IN WON
DERLAND", door Lewis Carroll,
opnieuw verteld door M. C. v.
Ovenv. Doorn. Uitg.: G. B.
van Goor Zonen's UM.N.V., Den
Haag.
0
Een voor de kinderen boeiend boek. Met
graagte zullen ze van de avonturen van de klei
ne Alice lezen, die eerst in een diepen put valt,-
met dieren kennis maakt en kan spreken, die
grooter of kleiner wordt naar gelang ze drinkt
of eet, in één woord, die de vreemdste dingen
beleeft.
Mooie gekleurde platen en teekeningen ver-
hoogen de waarde van het boek.
„DE MEISJES VAN DE HAMLET
CLUB", door Elsie Oxenham.
Uitg.: L. J. Veen, Amsterdam.
Gezellige, opgeruimde meisjes, romantiek van
allerlei avonduren in en buiten de school, pret
tige meisjesvriendschap leeft zich uit in de
Hamlet-club. Een luchtig, aangenaam boek,
waar we geen enkel bezwaar tegen hebben.
„KOOPLIEDEN DES DOODS",
door H. C. Engelbrecht en F. C.
Hanighen, voor Nederland be
werkt door F. Koning. Uitg.'
Scheltens en Giltay, Amsterdam.
Wie dit reeds in den titel suggestieve boek
leest begrijpt hoezeer de angst voor een komen
den nieuwen oorlog velen in deze verwarde tij
den gevangen houdt.
Het is een gedocumenteerde beveiliging van
de sensationeele publicaties uit den laatsten
tijd omtrent de plaats welke de oorlogsin
dustrie heeft weten te veroveren in de natio
nale en internationale politiek, hoe ze haar
groote winsten behaalde in oorlogstijd, hoe haar
leiders en vertegenwoordigers in nauwe verbin
ding staan met banken en regeeringen en met
oe pers, hoe die oorlogsindustrie de sinistere
spelbreekster is in de reeds zoo moeilijke actie
voor ontwapening en vrede.
Het boek is een felle aanklacht tegen een der
gevaarlijkste kankergevallen van onze romanle
zing.
NIEUWE UITGAVEN
Verschenen zijn:
„De eerste communiewenschen van Keesje"
door To Hölscher, uitgave G. Mosmans Zn..
Den Bosch, een voor kinderen heel aardig
boekje, verlucht met teekeningen van Jo Bij
voet.
,,Zwart-Wit", zestien teekenbeelden voor de
lagere school door J. Altink en J. Boer. uitgave
J. B. Wolters. Groningen.
„Het ruischende Woud", leerboek voor de la
gere school door Jac. v d. Klei en J. Ubink,
uitgave J. B. Wolters, Groningen (tweede
deeltje.)
„Ons Rekenuur" door J. van Buren en J. NL
Quist, uitgave J. B. Wolters. Groningen tvierd*
deeltje.)
H K. H Prinses Juliana bij het verlaten
van Westminster Abbey te Londen waar
Zij de laatste repetitie bijwoonde voor
het huwelijk van den Hertog van Kent
met Prinses Marina van Griekenland
De heer E. Smits, de actieve chef van de afd.
publiciteit der N.V. Nederlandsche Vliegtuigen-
fabriek, geeft hierin een volledige beschrijving
met vele détails van den bouw en de uitrusting
van dit populaire vliegtuig. Zeven heel-pagina
foto's verluchten den tekst, die ook voor den
leek op luchtvaartgebied begrijpelijk is en een
duidelijk beeld geeft van de bijzondere eigen
schappen dezer constructie. Wie de „Uiver" wil
kennen, leze dit boekje.
„DE MEISJESFLAT" door J. H.
BrinkgreveEntrop. Uitgave
Gebr. Kluitman, Alkmaar.
't Is een vrij onwaarachtig verhaal, dat de
schrijfster ons opdischt; drie jonge meisjes, die
van een bejaarde tante de beschikikng krijgen
over haar gemeubileerde flat, waar zij kunnen
handelen zooals het haar goeddunkt. Onze
waardeering gaat alleen uit naar de uitsteken
de typografische verzorging.
„OP EIGEN BEENEN'" door B.
van der Hoeven. Uitg.Van
Holkema en Warendorf N. V.,
Amsterdam.
De strijd om het bestaan, die vooral in onzen
tjjd zoozeer aller gedachten bezig houdt, is het
onderwerp dat de schrijfster zich heeft geko
zen voor dit boek uit de „Knal"serie, dat on
langs bij bovengenoemde uitgeversmaatschap
pij is verschenen.
Han en Marja van Helden, die bij hun oom
en tante inwonen, willen na afloop van de
schooljaren zoo gauw mogelijk onafhankelijk
zijn om uit de wat kille, liefdelooze omgeving
weg te trekken. Han, de oudste, krijgt spoe
dig een benoeming als onderwijzeres aan een
school op een klein dorpje. Marja, vroolijk en le
vendig, moet, tegen haar zin, naar de Huis
houdschool, maar na eenigen tijd blijkt maar
al te goed, dat zij hier niet op haar plaats is.
Toch neemt zij een betrekking als hulp in de
huishouding aan. Van het overgespaarde geld
bekwaamt zij zich voor haar ideaal, het kan
toor, waar ze echter nooit terecht komt.
In dit verhaal vormt een liefdesgeschiedenis
een belangrijk onderdeel, waardoor wij het
boek voor meisjes van 1216 jaar nu juist met
zoo geschikt achten.
ZOOALS DE OUDEN ZONGEN.
Kijk eens mammie, ik heb m'n haar pre
cies zoo laten knippen, als pappie!
L(Everyb.ody's, Londen);.
Da gouden medaille voor 36-jar)gen trouwen
dienst werd Donderdag op het terrein der
Chassé-kazerne te Breda uitgereikt aan den
kapelmeester bij de stafmuziek van het
6e Reg. Infanterie, Louis de Moree
Martin Krewer, Camilla Kalbab, B. Sterneck
en A Jerger tijdens een korte pauze in de
generale repetitie van Richard Strauss'
.Arabella* in den Stadsschouwburg te
Amsterdam
Met koortsachtige haast werd
gedurende de laatste dagen
gearbeid aan de toiletten voor
Prinses Marina van Griekenland
