Granaten en guitaargetokkel
bij 450 in de schaduw
Kabinet-Theunis in de meerderheid
Het nieuws van heden
IN DE LOOPGRA VEN VAN
HET CHACO-FRONT
DE STEMMING IN DE
KAMER
Rudolf Hess naar
Parijs
DE BAROMETER
VEREENIG DE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX: NASSAULAAN 51 TEL. 13866
ABONNEMENTEN.- voor Haarlem en
Agentschappen per week 25 cent;
per kwartaal 3.25; per post, per
kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
VRIJDAG 30 NOVEMBER 1934
Ochtendblad
DACBLAD UITCECEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
Als de helden uit de IUas vechten
Bolivianen en Paraguayers met
woorden en wapenen
Geen operette-oorlog
De inzegening van het huwelijk van Prins George en prinses Marina in de Westminster Abdij te Londen.
Het Weeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiig
Beeldenstormers in
Mexico
Nieuwe postzegels van
het Vaticaan
Bij een gevecht vallen vier dooden.
Handelsovereenkomst
met Spanje
HET HUWELIJK VAN PRINS GEORGE VAN ENGELAND
De premier verklaart niet te zullen
raken aan de sociale wetten
Katholieke jongeren
ageeren
Theunis
Bezoek van particulier karakter
om entente-mogelijkheden
te onderzoeken
„Serenade" te Leipzig
„In oudstrijdersgeest
Betooging tegen een van gierig
heid beticht bankdirecteur
De Hertog van Kent begeeft zich in de statiekoets naar de
Westminster Abdij.
HET OVERLEG TE BATAVIA
ZEVEN EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 19072
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 et.; ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
De zon staat te branden boven de jungle
van het „no man's land" tusschen de voor
ste loopgraven. Er wordt geen schot gelost.
De soldaten liggen te dommelen in de hitte,
op vijftig Meter afstand van den vijand.
Het is een stilzwijgende overeenkomst dat
er in den Gran Chaco tijdens de gloeiende
middaguren niet gevochten wordt, doch
gerust. Plots klinkt er een schreeuw door
de wijde stilte: „Hé, Paraguayos, morgen
ontbijten we in jullie loopgraven!"
Het antwoord laat zich niet wachten:
„In orde, Bolivianos, maar waarom stellen
jullie tot morgen uit wat je vandaag kunt
doen? Waarom geven jullie je eigenlijk niet
over? Dat is toch veel veiliger?"
„Een Boliviano geeft zich nooit over!"
„Dat moet je je kameraden gaan vertellen
in onze gevangenkampen!"
„Die hebben zich met eere overgegeven!"
„Jawel, met de eer van hun hachje ge
spaard te hebben."
Het onderhoud is daarmee niet ten einde,
doch begint nu pas goed. Evenals de helden
van de Ilias, houden de brave landverdedigers
van Bolivia en Paraguay er van om elkaar de
huid vol te schelden, alvorens ze handgemeen
worden. Het woorden-duel wordt steeds vuriger,
steeds feller, steeds venijniger, en terwijl het
begint tusschen degenen die van beide partijen
de krachtigste longen hebben en den grootsten
mond kunnen opzetten, eindigt het in den regel
met weinig welluidende spreekkoren. Tot onze
spijt kunnen wij -onzen lezers zoo'n debat niet
geheel weergeven, want in de twintigste eeuw
drukt men zich eenigszins krachtiger uit dan in
de dagen van Homerus, en er worden daar in
de loopgraven van den Gran Chaco dingen ge
zegd, welke uit een Nederlandsch dagblad ge
weerd dienen te worden.
Het einde is gewoonlijk dat de mannen, drif-,
tig om een beleediging welke „insloeg", naar
hun handgranaten en revolvers grijpen om er
op uit te trekken. Op dit moment komt de
commandant van de loopgraaf, een kapitein,
tusschenbeide.
„Houdt je gemak! Ezels dat jullie zijn! Straks
lig je te verschrompelen van de dorst! Als je
er maar om denkt dat niemand water krijgt!"
Dat helpt. De soldaten gaan weer liggen
en dommelen. Wat moet een mensch ook
anders doen, wanneer het zoo om-en-om
vijf en veertig graden in de schaduw is?
En wanneer men aan deze zijde van het
front zijn mond houdt, dan is men aan den
overkant vanzelf stil.
Ei- wordt in den Gran Chaco geen weerlooze
bevolking geteisterd door veeleischende opper
machtige soldaten. Men verwoest er geen kathe.
dralen. Men verbrandt er geen bibliotheken.
Want het Chaco-front ligt in de wildernis en
zelfs de schaarsche nederzettingen der Indianen
zijn ver weg. En wie bekommert er zich eigen
lijk ernstig om het gebied waarvan hij nog niet
zoo heel lang geleden voor het eerst den naam
hoorde noemen?
Dit neemt echter niet weg dat er daar mid
den in Zuid-Amerika nu reeds sedert twee
jaren verwoed gestreden wordt. Er vallen doo-
den en gewonden. Er worden handgranaten
geslingerd. Machinegeweren ratelen. Het kanon
dondert. Vliegtuigen gooien bommen uit. Kort
om, in den Gran Chaco woedt de oorlog als
gisteren in Sjanghai, als eergisteren in Mands-
joerije, in Polen en Rusland, in Turkije en
Griekenland, in Marokko; de oorlog woedt er
zooals de oorlog steeds ergens woedde sinds
den morgen van 11 November 1918, toen de
wapenstilstand gesloten werd.
Men leert aan het Chaco-front, dat een
mensch meer weerstandsvermogen heeft dan hij
in zijn stoutste droomen durft denken. Tot deze
conclusie kwam een Fransche journalist, die
een maand in de loopgraven van Paraguay
doorbracht en in „Paris Soir" van zijn avontu
ren vertelt. Heeft u wel eens slecht gegeten in
een hotel en u daar kwaad over gemaakt?
Heeft u zich wel eens opgewonden over een
ventilator, die niet goed werkte, over een bed
dat niet lekker lag, over een half dozijn overi
gens volkomen onschadelijke vliegen, die om uw
hoofd zweefden terwijl u slapen wilde?
Ga dan naar den Gran Chaco. Daar krijgt
u pleizier in de muskieten, omdat ze niets meer
kunnen doen, wanneer u eenmaal aan ze ge
wend is. Daar slaapt u heerlijk op den grond.
Daar vindt u het volkomen overbodig u meer
dan twee malen in de week te wasschen. Daar
eet u dingen, die wij u niet beschrijven zullen
en die u, zoo lang u niet aan het Chaco-front
is geweest, zelfs niet op een plaatje zoudt kun
nen bekijken. Daar drinkt u groezelig water.
Daar voorspelt de dokter u eiken dag het pal-
ludisme en slikt u zooveel kinine, dat u de ka
nonnen niet meer hoort en ookde gewon
den niet die hulpeloos in het „no man's land"
liggen en smeeken om water, dat niemand hun
brengen kan.
's Morgens wordt men zonder moeite wakker,
want het vriest dan zoo ongeveer. De Bolivianen
die met hun verschillende grootsch opgezette
aanvallen weinig succes hebben gehad, houden
zich gedurende den nacht nogal kalm. Nu en
dan davert er een batterij los, doch dat is voor
de voorste loopgraven van geen beteekenis.
Hier en daar weerklinken salvo's geweervuur.
Dat zijn de gewone botsingen tusschen vooruit
geschoven posten en verkenners.
De zon komt even snel op als zij 's avonds
ondergaat. De Bolivianen laten hun mitrail
leurs ratelen.
„Vooruit, ze vervelen me!" zegt de kapitein
die het bevel voert.
Meteen brengen de Paraguayers hun „ame-
trelladoras pesadas", zware mitrailleusen, hun
„ametrelladoras livianas", machinegeweren, hun
mijnenwerpers en wie weet wat nog meer, in
stelling. Vrij plotseling ontstaat een leven als
een oordeel en een woedende strijd welke al heel
weinig heeft van een operette-oorlog, ontbrandt.
De Bolivianen ontwikkelen het meeste lawaai,
want al valt er op hun materiaal wel het een
en ander aan te merken, ze hebben een over
vloed van ammunitie.
Wie niet sterk is, moet slim zijn. Het „no
man's land" is in den Gran Chaco tamelijk
breed. De afstand tusschen de voorste vijande
lijke loopgraven bedraagt vijftig tot honderd
meter. Dat is een heel eind sinds het bij den
oorlog hoort dat men elkaar zooveel mogelijk
van handgranaten voorziet. De Paraguayers
hebben in deze moeilijkheid voorzien door een
speciale bleide voor handgranaten uit te vinden.
Ze hoeven zich nu niet buiten hun loopgraven
te wagen om de handgranaten weg te brengen,
doch zenden ze van achter de veilige zand
zakken naar de Bolivianen.
De bleide welke men ook catapult zou kun
nen noemen, bestaat uit twee dikke reepen
caoutchouc van een meter lengte ongeveer en
tien centimeter breedte. Deze reepen worden
aan een paar boomtronken vastgemaakt, ter
wijl de beide andere einden elkaar ontmoeten
in een stuk zeildoek.
De handgranaten, vrijwel het eenige natio
nale product dat Paraguay in zijn strijd tegen
Bolivia gebruikt, bestaan uit een stalen, met
springstof gevulde peer waaruit een Bickford-
lont steekt. De lont wordt ontstoken en na een
paar seconden ontploft het geval.
Men legt nu een handgranaat in het stuk
zeildoek, de sterkste man van de compagnie
trekt aan de reepen caouchouc tot die een
lengte krijgen van een meter of drie, iemand
ontsteekt de lont enpssst. Ergens in de
verte hoort men een knal.
Wanneer men de bleide voor het eerst pro
beert, gaat de handgranaat wel erg hoog, maar
zelden verder dan dertig meter. Er is oefening
noodig om tachtig, negentig, honderd meter ver
te gooien en vooral is het moeilijk te mikken.
Voorts heeft de bleide dit bezwaar dat het
caoutchouc wel eens half smelt in de zon. Dan
vliegt er geen handgranaat de loopgraaf uit,
maar hoort men plots een gil. En men heeft
niet alleen een nieuwe bleide noodig, maar
ook een nieuwen man om het ding te spannen.
Lang duren de gevechten zelden of nooit. En
wanneer het dan weer rustig wordt, haalt er
iemand een guitaar uit een hoek en begint
te tokkelen. Bepaald mooi is het geluid niet,
want evenals de menschen, krijgen ook guitaren
in den oorlog wel eens een kogel in hun huid.
Maar het werd reeds gezegd in den Gran
Chaco stapt men makkelijk over kleinigheden
heen. En de jongens zingen weemoedige
liedjes van de „novia" die ginds, thuis, wacht
op haar held.
VERWACHTING: Zwakke, veranderlijke j=
wind, later uit Oostelijke richtingen, ne-
r= velig tot half of licht bewolkt, droog
weer, des ochtends iets kouder, later zelf-
de temperatuur.
Verdere vooruitzichten: des nachts
kouder.
ROME, 29 Nov. (V.D.) De Paus heeft beslo
ten dat, ter herinnering aan het zoo juist be
ëindigde Internationale Juridische Congres te
Rome, het Vaticaan bij den aanvang van het
nieuwe jaar herinneringspostzegels zal uitge
ven en wel voor waarden van 25, 75 en 80 cen-
tesimi en 1.25 Lire. De postzegels zullen re
producties bevatten van de werken van Raphael,
die in de Stanza della Segnatura in het Vati
caan aanwezig zijn en betrekking hebben op
het recht.
MEXICO, 29 Nov. Naar de „Prensa" uit Duitla
in Chiapas meldt, hebben Zondag j.l. vertrou
wenslieden van den gouverneur van dezen staat
getracht, heiligenbeelden uit de kerken te ver
wijderen en te verbranden. De bevolking trachtte
dit te verhinderen. Het kwam tot een vuurge
vecht, waarbij vier personen gedood en 17 zwaar
gewond werden. Onder de gedooden bevindt
zich een kind.
Het blad der Mexicaansche regeering „Na
tional" publiceert een bericht van de „New-
York Times", volgens welke Amerikaansche ka
tholieke kringen een boycot van Mexicaansche
waren willen organiseeren, waarbij de Joden
zich, naar men verwacht, zouden aansluiten.
Men seint ons uit Madrid d.d. 29 Nov.:
Met 212 tegen 32 stemmen hebben de Cortes
hedenmdidag definitief haar goedkeuring 'ge
hecht aan de ratificatie van de Spaansch-Ne-
derlandsche handelsovereenkomst.
Onze Brusselsche correspondent seint ons d.d.
29 dezer:
De vertrouwensmotie in het kabinetTheu-
nis is in de Belgische Kamer aangenomen met
93 stemmen tegen 83 bij 5 onthoudingen.
Twee katholieke leden, een vertegenwoordiger
van de Waalsche arbeiders en één vertegen
woordiger van den Waalschen middenstand,
hebben tegen de Regeering gestemd.
Zes leden waren afwezig.
De laatste dag van het debat over de regee-
ringsverklaring van het kabinet-Theunis, was,
over het algemeen beschouwd, tam. 's Ochtends
moest reeds te half 12 de zitting worden opge
heven, daar geen enkel der ingeschreven spre
kers aanwezig was. 's Middags heeft de heer
M. H. Jaspar, de woordvoerder van het groepje
extreme liberalisten, aan de oppositie verzaakt,
nadat dé heer Theunis had toegezegd, dat het
ontwerp-steunverleening aan spaarbanken, zoo
als ten aanzien van den Belgischen Boeren
bond e.a., bij de Kamer zal worden ingediend,
dus aan parlements-contfole zal worden on
derworpen, in plaats van dat het ontwerp bij
volmachtbesluit zou worden ingevoerd.
Van belang in de namiddagzitting was de
verklaring der Katholieke Arbeidersafgevaar
digde Marck. Deze legde er den nadruk op,
dat zijn groep zich beschouwt als de democra
tische vleugel van de rechterzijde, waarvan de
ze zich niet wil losrukken. Echter wilde de groep
volstrekte zekerheid verkrijgen omtrent het lot
der sociale wetten in België.
Deze woorden lokten van den heer Theunis
de verklaring uit, dat er slechts met omzich
tigheid zal worden gesnoeid aan de uitgaven
voor arbeid en sociale voorzorg en dat de re
geering de verbintenis aangaat niet te raken
aan de sociale wetten. Nooit zal de regeering
haar politiek steunen op de gunsten van on
verschillig welke klasse der bevolking. Deze
verklaring werd luide toegejuicht.
Jongeren te Brussel en Leuven aan het ageeren
om te vormen, wat zij noemen, een anti-plu
tocratisch front en een actie te voeren tégen de
neigingen van het hyper-kapitalisme, om zich
meester te maken van de staatsleiding, zooals
deze jóngeren zeggen te vreezen.
Allerlei kreten en leuzen omtrent revolutie
van rechts, worden door deze Katholieke Jon
geren de lucht ingeworpen, waardoor de poli
tieke verwarring hier nog grooter wordt.
Bij een geval van beeldenstorm in Mexico zijn
vier dooden in een gevecht gevallen. Boycot
actie van Amerikaansche katholieken?
Rudolf Hess met von Ribbentrop vertrekt bin
nenkort naar Parijs.
Onrust in Bolivia. In de hoofdstad en elders
zouden anti-oorlogsdemonstraties zijn gehou
den. Salamanca legeraanvoerder?
Het Kabinet-Theunis in de meerderheid bij de
stemming in de Belgische Kamer.
Handelsovereenkomst met Spanje definitief
door de Cortes aanvaard.
De omroeporganisaties achten de voorgestelde
oplossing van het zendervraagstuk aannemelijk.
Pater Frans Hoowaarts S.V.D. benoemd tot
Apostolisch Vicaris van Tsaochowfu in Zuid-
Sjantoeng (China).
Autobandieten en helers voor de rechtbank.
Prof. H. A. Kaag over Nederlands handelspoli
tieke maatregelen in de practijk.
Een geval van kolendampvergiftiging te Goes.
Minister Deckers heeft in de Tweede Kamer
zijn Defensie-beleid verdedigd.
BERLIJN, 29 Nov. (Reuter.) De Ber-
lijnsche correspondent van de „Natio
nal Zeitung" te Essen bevestigt, dat de
plaatsvervangende leider der N.S.D.A.P.,
Rudolf Hess, binnenkort naar Parijs
zal gaan.
MiiNCHEN 29 Nov. (Reuter). Vijftienhon
derd nat.-sociaüsten, verscheidene met trom
mels en hoorns, hebben na een rondgang, door
het centrum van Leipzig een betooging gehou
den voor het huis van den bankdirecteur Otto
Lippold.
De betoogers droegen doeken met opschrif
ten als „Lippold vijand van het Volk" enz. Na
dat de trompetters de familie Lippold een „se
renade" hadden gebracht, werd de voortduren
de grooter wordende menigte door eenige
nazi-leiders toegesproken. Lippold werd be
schuldigd van het „hamsteren" van levensmid
delen en kleeding. Ofschoon hij een vermogen
van 1.300.000 Mark bezat, had hij, naar beweerd
werd, „aan de propagandisten van het winter
hulpfonds welwillend 1 pond meel geschonken."
De betooging werd besloten met den herhaal
den uitroep „Heil Hitier" en „Sieg Heil."
De menigte verspreidde zich ordelijk als zij
gekomen was in rijen van vier Niettemin heb
ben verschillende bladen verzocht, Lippold in
verzekerde bewaring te stellen, „teneinde hem
tegen de woede van het volk te beschermen."
De woordvoerder van uiterst links, de heer
Spaak, leider van de Action Socialiste, die on
langs voor zijn extremisme met uitzetting uit
de socialistische partij werd bedreigd, heeft in
een lange en ophitsende rede, die door geheel
de socialistische linkerzijde werd toegejuicht,
maar waartegen rechts heftig protesteerde, ver
klaard, dat indien er 300 millioen frank op ar
beid en sociale voorzorg zou worden bezuinigd,
de arbeiders in de industriegebieden tot revolu
tie zouden overgaan.
Ondanks deze ophitsingen is er met kalmte
over de vertrouwensmotie, ingediend door de
heeren Poullet en Max, gestemd.
In den Senaat, waar het debat morgen wordt
ingezet en slechts een dag zal duren, zal de
meerderheid wellicht iets grooter zijn.
Buitengewoon stevig staat het kabinet dus
niet, maar de Kamer heeft toch voldoende doen
biijken, dat zij de regeering-Theunis—Francqui
een eerlijke kans wil geven om op haar wijze
den economischen toestand van België te ver
beteren.
Onder de bevolking is de achterdocht tegen
over deze regeering vrij groot gebleven en deze
komt nog steeds tot uiting in de pers van alle
schakeering. Daarenboven zijn de Katholieke
In verband met een uitnoodiging van Fran
sche oud-strijders, zou Hess een particuler
karakter geven aan deze reis, welke dient ter
bestudeering van de mogelijkheden voor een
Fransch-Duitsche entente, „die geïnspireerd
wordt door den geest der oudstrijders."
Hess zou op zijn reis vergezeld worden door
von Ribbentrop, Hitler's bijzonderen afgevaar
digde voor ontwapeningskwesties oftewel bui
tengewoon ambassadeur.
Het Duitsche Nieuwsbureau deelt mede. dat
bevoegde kringen niets van dit reisplan afwe
ten, doch deze mededeeling zou moeten dienen,
om het niet-officieele karakter van de reis te
onderstreepen.
TOKIO, 30 Nov. (Reuter.) De Japansche mi
nister van Buitenlandsche Zaken hield heden
een rede in den Landdag, waarin hij ook een
uiteenzetting gaf over de onderhandelingen te
Batavia. De minister betoogde, dat Japan zorg
vuldig alle Nederlandsche voorstellen zou be-
studeeren. Hij hoopte op een spoedig succes der
beraadslagingen.
Stand op Vrijdag 1 uur v.m.: 77245
Vorige stand: 774.6.