Ierland en het Engelsche
burgerschap
u
A
f
Zestigjarigen uit
de school
HONIG S BOUILLONBLOKJES thans 6 voor lOct.
Moord in IJpolder opgehelderd?
Met elkander voor
een ander
VERKLARINGEN VAN
DE VALERA
GEDETINEERDEN GEVEN
AANWIJZINGEN
ZATERDAG 8 DECEMBER 1934
ideaal is, Ierland geheel los te
maken van den gedwongen
bond met groot Brittannië
Moeilijk probleem
Financieele strop voor
Kerkrade
Moeilijkheden bij de pensioenkas
van de Domaniale Mijn
DE MONETAIRE POLITIEK
Mr. Trip spreekt voor het R.K.
Werkliedenverbond
L.O.-WET
Beperking van uitgaven
In Rusland zijn postzegels uitgegeven net
de afbeeldingen van de drie bij de stra-
tosfeervlucht van 30 Januari omgekomen
vliegers
De moutjabriek „Aurora" te Gennep brandde geheel uit
Vervallen van verhoogingen voor
hoofd- en bij-akten
Salarisherziening
Reeds eerder gearresteerde ver
dachte, tegen wien geen
bewijs was, toch de
dader?
Ook hij gedetineerd
Tabaksdoos met patronen
gevonden
Tesamen met S. gearresteerd
De Kerstinzameling van de Dag
bladpers sluit Maandag
POQING TOT BRAND
STICHTING
Onderzoek naar geestvermogens
van verdachte
VERZEKERINGSWETTEN
Lastenverschuiving houdt geen
verbetering tegen
BRANDSTICHTER GEPAKT
Hij wilde werkgelegenheid
verschaffen
Verduistering van 18.000.
DRIE BOTSINGEN OP
DEZELFDE PLEK
Autokerkhof op den nieuwen weg
Den HaagRotterdam
SPORTIEVE BEZIGHEDEN
VAN WERKLOOZE
Een geval van meineed?
VREEMDELINGENLEGIOEN
Kans op toelating vrijwel
uitgesloten
ZUIDERZEEFONDS 1935
B.U.M.A. TEGEN DE RADIO
Gedenkschrift Radio-raad
Uitvoering der Crisisvarkenswet
KERKELIJK LEVEN
BENOEMINGEN
Paters Carmeiieten
of
(Van onzen Londenschen correspondent)
De Engelsch-Iersche verhoudingen
wanverhoudingen hebben, sinds Mr. De
Valera de regeeringsmacht in handen
aan een groot aantal zeer ingewikkelde
ain? n het aanzien gegeven, maar geen is,
hans op het eerste gezicht, onontwarbaarder
an dat, hetwelk de vorige week in den Dail
Dublin opgeworpen werd.
n tweede lezing werd het wetsontwerp op
,;t staatsburgerschap behandeld. Mr. De Va-
a. die de debatten besloot, verklaarde:
»Als dit wetsontwerp wet geworden is, zal
emand in den Vrijstaat Britsch onderdaan
Jn. 'wil een ander land onze burgers tevens
js zijn eigen burgers beschouwen, dan zullen
b hiervan, voor zoover het onze wet aangaat,
en kennis nemen. Wij zijn niet by machte
'tsche wetten te schrappen; evenmin kun-
IjT1 den Britten zeggen dat zij moeten op
doen onze burgers Britsche onderdanen te
"°emen.
tpïnciien de beginselen, waarover men het op
iet der Rijksctmferenties eens geworden is,
i s te beteekenen hebben, dan zou het een on-
ÖatC id zijn indien de Engelschen, na-
g. dit wetsontwerp aangenomen is, personen
2iin klaar»lükelijk burgers van een ander land
Jn, opeischten als burgers van het hunne. Ik
h °dderstel dat aan zulk een onbeschaamd-
jd dan een einde komen zal."
MacDermot, een van de leiders der op-
tot zelcle Mr- De Valera's opmerkingen te
Sch reteeren als een u'tno°diging aan de Brit-
Brit regeering lerschen burgers hun status van
hsche onderdanen te ontnemen.
]a 'erop antwoordde Mr. De Valera, dat zoo-
So 8 de Vrystaat met Groot Brittannië geas-
Ce'rerd is, zijn burgers ook de aan deze ver
jaging verbonden rechten bezitten.
Sch 611' meene n'e( dat Mr. De Valera zich hier
he u'dig maakt aan kinderachtige spitsvondig-
a ®n> die meer ten doel hadden Engeland on-
Iengenaam 'e z'Jn dan iets wezenlijks voor
een- te bereiken- Wat hij zeide, ïykt
Voi'SSZlns zonderling. Het komt neer op het
jende: Ieren zijn niet langer Britsche on-
danen; het zou een onbeschaamdheid van
regeering te Londen zyn hen zoo te noe-
t Maar daar er een „associatie" bestaat
sschen Ierland en Groot Brittannië, ontlee-
b®? de Ieren hieraan wel de rechten van
ntsche onderdanen, zonder het daarom
te zij n.
ook
Mr. De Valera is geen jurist, en wij vermoe-
dat hy, alvorens deze merkwaardige uit-
Valaalc doen, het advies ingewonnen heeft
tpjV-.dcn minister van Justitie of van de rech-
overheden. Men behoeft overigens geen
derSt Zbn om ln te zien dat hetgeen de lei-
r der regeering zeide wèl wat ongewoon,
bp&fr Mlesbehalve dwaas was. Krachtens de
.staande „associatie" kunnen Ieren zeer ze-
r de rechten van Britsche onderdanen be-
ten, zelfs wanneer zy geen Britsche onder
den meer zijn.
Men zal vragen: Welk practisch belang
heeft de zaak eigeniyk, van Iersch
standpunt bezien? Is het niet klein-
S1'g van Mr. De Valera een naam te ver
re 1Pen' maar de aan dien naam verbonden
dten op te eischen?
Prp- antwoord hierop luidt dat de Iersche
Cln„ lcient> die een idealist is, hierin nooit aanlei-
2ij8 Bevonden heeft niet tevens een realist te
J«. Zijn ideaal is, Ierland volkomen los te
aken van den onder dwang gesloten band
et Groot Brittannië. Zijn wetsontwerp op het
aatsburgerschap is een der middelen, waar-
0r hij dit doel geleidelijk verwezenlijken wil.
Jn gevoel voor realiteit zegt hem dat hij dit
®aal niet met één slag verwezenlijken kan
Eng
toont hetgeen het evenwel niet doet.
zij hierdoor het einddoel van Mr. De Valera
streven in de hand zou werken.
Dit alles wil niet zeggen dat er in de opvat,
ting van den lerschen staatsman niet
eenige zeer zwakke punten zijn. Mr. J. H
Thomas, de minister voor de Dominions, heeft
deze aangewezen.
In de eerste plaats dwaalt Mr. De Valera bij
het geven van zijn definitie van Britsch onder
daan. Hiermede immers wordt niet bedoeld een
onderdaan van het Koninkrük Groot-Brittan
nië, doch van elk land dat onder de Britsche
kroon staat. Een Engelschman, een Canadees,een
Indiër, een Maltees zijn allen Britsche onderda
nen.
In de tweede plaats is hij in gebreke gebleven
den band, die nog steeds tusschen Engeland en
Ierland bestaat, nader te bepalen. Die band
wordt n.l. gelegd door de Kroon, en brengt voor
de burgers van alle tot het gemeenebest behoo-
rende landen automatisch het Britsche onder
daanschap met zich. Dit werd nogmaal na
drukkelijk vastgesteld op de Rijksconferentie van
1930, waaraan de Iersche Vrijstaat deelnam, en
welke een resolutie goedkeurde verklarend dat
„leden van het Britsche Gemeenebest vereenigd
worden door gemeenschappeiyke onderhoorig-
heid aan de Kroon", en dat „deze onderhoorig-
heid de grondslag is van den gemeenschappe
lijken status, welken alle onderdanen van Zijne
Majesteit bezitten."
Het Statuut van Westminster, anderhalf jaar
daarna aangenomen, geeft den leden van het
Gemeenebest wel het recht 't lidmaatschap op te
zeggen, doch niet eigenmachtig een andere defi
nitie aan het lidmaatschap te geven.
Op dit punt staat Mr. De Valera ongetwijfeld
zeer zwak. Maar geiyk steeds is hy formeel bin
nen de perken der wet gebleven. De Iersche
constitutie geeft den Vrystaat het recht den
status zijner burgers te bepalen; dat zij deson
danks „Britsche onderdanen" zijn, zoolang dc
betrekkingen met het Rijk niet formeel verbro
ken worden, is een feit waaraan ook Mr. De
Valera niets veranderen kan.
Maar in praktisch opzicht staat hij sterk. De
matte toon van Mr. Thomas' verklaringen be
wijst dat hij tegen de politieke guerilla van den
lerschen leider weinig vermag. Voor de zooveel-
ste maal heeft hij gezegd dat „de deur nog altyd
open staat". Opnieuw heeft hij betuigd niets te
willen zeggen of doen waardoor de mogelijkheid
van een schikking met den Vrijstaat verkleind
zou worden.
Maar Mr. De Valera laat zich ook hierdoor
niet van de wijs brengen. Hij is een meester in
alle methodes die een David moet aanwenden
om in den strijd met een Goliath de overwinning
te behalen. En hy wendt ze aan
meenten, óf voor de ^schoolbesturen niet bevre
digend werkt, zij het dan ook, dat hij er geen
bezwaar tegen heeft, de bestaande bepalingen
zóó te wijzigen, dat niet de minister, maar over
eenkomstig het systeem van de Lager Onder-
wijs-wet, de gemeenteraad in derste instantie
in deze beslist. Het inschakelen van de beroeps
procedure kan hier bovendien willekeur bij de
toepassing voorkomen. De memorie gaat ver
gezeld van een nota van wijziging.
Naar het „Handelsblad" verneemt, wordt de
gemeente Kerkrade bedreigd met een zwaren
financieelen strop.
De Domanïale mijn in deze gemeente heeft
een pensioenkas waarbef arbeiders en beambten
(ongeveer 350, terwijl fn den loop des tijds nog
550 verplichtingen zullen ontstaan) verzekerd
zijn tegen ziekte, ongevallen en ouderdom.
Door het ontbreken van een behoorlijke wis
kundige controle is de kas, naar opeens geble
ken is, nog maar voor enkele jaren goed.
De kas heeft per jaar 60 a 70.000 gulden uit
te keeren en kan dit hoogstens nog vfer jaar
volhouden. Aangezien de meeste rentetrekkers
in de gemeente Kerkrade wonen, zal deze bin
nen afzienbaren tijd en voor jaren en ;aren met
de stukken komen te zitten.
Natuurlijk behoeft Kerkrade niet heel dit be
drag later bij te passen. Tot de rentetrekkers
behooren welgestelde beambten en ''i'beiders van
den degelijken, ouden mijnwerkersstam. die
nooit eenige bedeeling zullen aanvaarden. Naar
schatting kan er echter 30 tot 35.000 guiden per
jaar mee gemoefd zijn.
In de Woensdag 19 December a.s. te Utrecht
te houden Najaars-Verbondsvergadering van
het R. K. Werkliedenverbond zal fn een huis-
houdeiyke zitting de president van de Neder-
landsche Bank, mr. L. J. A. Trip, een rede
houden over „De monetaire politiek in Neder
land."
t mei met een siag verwezenlijken Kan
Engeland zelf de noodige bereidwillig-
t>e t°ont hetgeen het evenwel niet doet
band biyft dus voorloopig bestaan, zeer te-
b den zin van Ierland. Zou het de rechten,
We hieruit voortspruiten, dan moeten ver-
%J '"Pen, terwyi het niet in staat is den band te
*e rbreken?
«3idriBer dan dato terwyi het dien band moet
fden, zou het de onloochenbare nadeelen,
bonri aan de verbreking der „associatie" ver
oden zouden zyn, thans reeds op zich nemen!
tor We^ nadeel zinspelen wij hier? Er wonen
V Groot Brittannië honderdduizenden Ieren.
j*eh hunner kunnen, hetzij door aanhuwely-
U8, hetzy doordat zij hier geboren zijn, niet
er ten volle als Ieren beschouwd worden,
I)ear dit geldt zeker niet voor de meerderheid.
gei?e toren nu worden hier niet als vreffltndelin-
d w d°cl1 als Britsche onderdanen beschouwd,
K,, Z- zij genieten alle rechten van Britsche
"toers.
^Wat nu zou gebeuren indien Mr. De Vale-
Jiari op het Staatsburgerschap tengevolge
>,d dat al die Ieren in Groot Brittannië (wij
len de zaak niet nog gecompliceerder maken
ook van de Dominions te spreken) op-
eJden de rechten van Britsche onderdanen
^bezitten?
..„.'■i zouden onder dezelfde
vallen
j^'len zeggen dat duizenden en duizenden Ieren
j0 Lahcashire, Glasgow, Londen en elders werk-
op S 2011(1611 worden. Zij zouden zelfs geen recht
Werklozensteun hebben. Zij zouden als arm-
Oht vreemdelingen het land uitgezet worden.
telbare aanzienlijke Ieren in Engeland wij
j.et0rnen slechts Bernard Shaw zouden, theo-
t> *f°h althans, eveneens in een zeer moeilijke
der'tie gePlaatst worden, maar dit zou veel min-
je ernstig zijn dan dat ontelbare duizenden
6h hier broodeloos werden,
v^to'mede heeft Mr. De Valera terecht reke-
gehouden.
Bru ar zal men aanvoeren wat belet de
Val he regeering het wetsontwerp van Mr. De
'era to beantwoorden met de verklaring dat,
btiri 6Zien torsche burgers niet langer Britsche
bok etoanen zyn, de Ieren in Groot-Brittannië
Zun als vreemdelingen beschouwd en behandeld
een6tl borden? Legt de regeering te Londen zulk
verklaring af, dan zal Mr. De Valera ook
°6ten inbinden.
Je laar zy heeft zulk een verklaring niet afge-
zij h 6n wel om zeer goede redenen. Want deed
- het wel, dan zou zy hierdoor tevens te ken-
arbeidsbepalingen
als andere vreemdelingen, hetgeen zou
geven dat de band tusschen Groot-Brittan-
öen opgehouden heeft te bestaan. Zij zelf zou
lw torschen Vrystaat geplaatst hebben buiten
H'
st leto°or is de positie van Mr. De Valera soo
(jetl v, htü kan praktisch doen wat hij wil om
Voortu d met Gro°t-Brittannië en het Rijk
Lo tourend losser te maken. De regeering te
toep„ n ^an dit nimmer beantwoorden met een
«maatregel van denzelfden aard, aangezien
Biykens de memorie van antwoord inzake het
wetsontwerp tot wijziging van de wet van 4
Augustus 1933 tot beperking van uitgaven,
welke voor de openbare kassen voortvloeien uit
de uitvoering van de Lager Onderwijs-wet 1920
(verlenging van den werkingsduur van eerst
genoemde wet voor den tijd van twee jaren)
vindt de omstandigheid, dat de minister zich
bij dit ontwerp heeft bepaald tot een verlenging
van den werkingsduur en overigens haar be
palingen ongewyzigd heeft gelaten, haar oor
zaak hierin, dat bü de practische toepassing
der wet z.i. van de noodzakeiykheid van wüzi-
gingen of aanvullingen niet gebleken is.
De toepassing van het derde en vierde lid
van art. 7 is tot een betrekkelijk gering aantal
gevallen beperkt gebleven. Niettemin is de mi
nister van oordeel, dat het gewenscht is ook
verder de mogelijkheid open te laten van een
voorziening in gevallen, dat de regeling van
de vergoeding volgens art. 101 öf voor de ge-
•-.v?V4*-'* -v
De regeering is voornemens te kcgnen tot
voorloopige pensionneering van onderwijzers, die
den leeftijd van 60 jaar hebben bereikt, in
gaande na afloop van den loopenden cursus,
waarin genoemde leeftyd bereikt is.
De Minister van Onderwijs, K. en W. stelt
zich voor, zoo lezen we in de „Maasb." deze
voorloopige pensionneering te bereiken door de
60-jarigen uit te sluiten bij de berekening van
de Rijksbijdrage aan gemeente- en schoolbe
sturen.
Het voorloopig pensioen wordt berekend op
den voet van de pensioenwet. Dit vooloopige
pensioen komt ten laste van het Rijk doordat
het Rijk de bijdragen van deze voorloopige pen
sioenen zal storten in het Pensioenfonds. Het
voorloopig pensioen houdt op, zoodra volgens
de pensioenwet definitief pensioen kan worden
toegekend.
De regeling is van tydelijken aard en zal
vijf jaar gelden.
Naast dezen maatregel, welken minister Mar-
chant heeft aanhangig gemaakt by de speciale
commissie van georganiseerd overleg voor het
L. O., heeft Z. Exc. aan deze commissie ook
advies verzocht over het voorstel om met in
gang van 1 Januari 1935 de verhooging van
wedden der onderwyzers bij het lager onder
was ingevolge het bezit van de hoofdakte, de
akten voor Fransch, Duitsoh, Engelsch en Wis
kunde niet meer toe te kennen, tenzij aan de
bezitters van de hoofdakte, die hoofd eener
school zijn of die onderwy'zer zijn met z. g. n.
verplichte hoofdakte en aan de bezitters van
de bijakten, die in het betreffende vak onder
wijs geven.
Thans verworven verhoogingen op grond van
In de strafgevangenis te Haarlem is
de vermoedelijke dader ontdekt van
den moord, die in den nacht van
27 op 28 September 1933 onder
den rook van Amsterdam in den
Grooten IJpolder werd gepleegd.
In dien nacht werd ongeveer twee uur des
nachts een boerenknecht, Gerrit Verhoeven ge
naamd, door eenige revolverschoten doodge
schoten. De man stond met een boerenmeisje
in een schuur achter de boerenhoeve gelegen,
te praten, ook een zuster van haar was er met
een kennis aanwezig. Het was dien nacht laat
geworden omdat er een huiseiyk feestje was ge
vierd. Terwyi men in het kleine schuurtje bij
een was, werd plotseling de deur van buiten af
op een kier geopend en scheen het licht van
een electrische zaklantaarn naar binnen. Gerrit
Verhoeven dacht dat er een kennis was en
vroeg: „Arie, ben jy het?" Hierop volgde, geen
antwoord, doch plotseling klonken revolver
schoten. De kogels troffen Gerrit Verhoeven,
die spoedig aan zyn bekomen verwondingen in
de „Hornhoeve" overleed. De politie was spoedig
aanwezig en stelde een zeer nauwkeurig nder-
zoek in, doch het gelukte haar niet den dader
te vinden. Niemand had eenig vermoeden, wie
het zijn kon, en ook de twee meisjes, die van
het drama getuige waren geweest, nadden den
dader niet kunnen herkennen. Een zeer vaag
signalement kon de politie worden verstrekt,
doch daar bleef het ook by.
Eenige dagen later werd op het Damrak te
Amsterdam een man gearresteerd, die echter na
een dag weer moest worden losgelaten. Na eeni
ge weken meende de politie een goed spoor te
hebben gevonden en arresteerde een zeke
ren S„ woonachtig in de Jordaan te Amster
dam. S. werd gedurende vier weken in voor
arrest gehouden, doch moest ook alweer, omdat
bewys tegen hem niet geleverd kon worden, op
vrije voeten worden gesteld. Nadien hoorde men
niets meer van de zaak. onverwachts is er ech
ter voor de Justitie een belangryke verklaring
los gekomen, en het vermoeden bestaat, dat
binnen afzienbaren tijd het drama in den Groo
ten IJpolder geheel tot klaarheid zal worden
gebracht.
Ongeveer drie maanden geleden vroegen twee
gevangenen, die te Haarlem hun straftijd uit
zitten, den directeur te spreken. Ze hadden
eenige belangrijke mededeelingen aan de Jus
titie te doen inzake den moord in den Groo
ten IJpolder te Amsterdam. De iïaarlemsche
politie stuurde twee rechercheurs en hieraan
deden ze de volgende mededeelingen. Beiden
hadden, voordat ze te Haarlem ingesloten wa
ren, in Amsterdam kennis gemaakt met twee
mannen, waarvan ze wisten, dat de dader na
het plegen van den moordaanslag zyn revolver
in bewaring had gegeven.
Ook was hy nog in het bezit geweest van een
aantal revolverpatronen en deze had hy in zyn
tabaksdoos verpakt en ter hand gesteld aan 'n
tweeden persoon, waarvan zy ook den naam
wisten. De dader zou volgens de twee mannen
later zelf weer de revolver teruggehaald heb
ben, doch wat daar verder mede gebeurd is,
konden ze niet mededeelen. De man die de ta
baksdoos met revolverpatonen in bewaring ge
had heeft moet deze doos in een der grachten
hebben geworpen, omdat hij dit voorwerp niet
langer onder zpn berusting wilde hebben. Vol
gens de beide mannen zou S., die reeds eerder
als vermoedeiyke dader van den moordaanslag
gearresteerd is, toch de dader zyn. De Haarlem-
sche politie maakte van de verklaringen proces
verbaal op en stuurde deze gegevens door naar
den Officier van Justitie te Amsterdam. De
Amsterdamsche recherche kreeg de zaak op
nieuw in onderzoek en de rechercheurs gingen
weer aan het speuren.
Het
te
gelukte den rechercheurs den man
vinden, die de tabaksdoos in bewaring had ge
had en deze later te water heeft geworpen. De
plaats waar dit gebeurd was werd aangewezen.
Een paar weken geleden werd er in een gracht
door agenten eenige dagen lang gedregd. Men
haalde alle mogeiyke voorwerpen op, doch wat
men zocht kwam niet boven. De politie gaf den
moed niet op. Verschillende personen vroegen
herhaaldelyk wat men toch zocht en dan werd
den belangstellenden maar weer wat op den
mouw gespeld. Na vijf dagen van dreggen werd
's middags succes geoogst. Een blikken doosje,
omwonden met een touwtje, werd opgehaald en
de rechercheurs zagen dadeiyk dat het de lang
gezochte tabaksdoos was. Met spoed begaf men
zich naar een politiebureau waar de doos, die
reeds ernstig gehavend was, voorzichtig open
gemaakt werd. Groot was de verrassing van de
politiemannen, want men vond er werkelyk de
gezochte revolverpatronen in. Het kaliber werd
vergeleken bü dat waarmede Gerrit Verhoeven
getroffen was geworden en ook dit kwam over
een.
De politie ging nu weer op zoek, waar zich de
man S. bevond, die indertyd als de vermoede-
iyke dader van den moordaanslag gearresteerd
was geworden. Tot haar groote verwondering be
vindt zich dezelfde man ook nu weer in arrest
en wel in de strafgevangenis te Haarlem, waar
hy voor een ander misdrijf eenige maanden
moet opknappen. De politie zet haar onderzoek
voort en tracht uit te vinden waar de man zich
ophoudt die de revolver eenigen tyd onder zyn
berusting heeft gehad. Ook zal S. dezer dagen
in de gc- ~enis te Haarlem opnieuw een ver
hoor worden afgenomen.
Hy zal dan moeten bewijzen, dat de verkla
ringen van de beide lotgenooten in de gevange
nis te Haarlem onjuist zijn. Met zeer groote be
langstelling ziet men in de kringen van Justitie
en Politie de algeheele oplossing van deze
moordzaak tegemoet.
Nader vernemen wij, dat de gedetineerde O.
en Z. in de strafgevangenis te Haarlem, die
inzake den moord in den Grooten IJpolder ver
klaringen hebben afgelegd, tesamen met den
verdachte S. in den nacht van 20 op. 21 October
te Bloemendaal werden gearresteerd. De politie
betrapte hen by een poging tot inbraak in een
villa. Zy werden overgeleverd aan de Haar-
lemsóhe politie, die ook nog, wegens verschil
lende inbraken een appeltje met hen te schil
len had. By de verhooren door de Haarlem-
sche politie legde een der arrestanten de boven
vermelde bezwarende verklaringen af.
het bezit van genoemde akten blyven gehand
haafd.
Naast bovenbedoelde maatregelen stelt de
Minister een algeheele salarisherziening by het
L. O. in uitzicht.
Indien de z.g.n. voorloopige pensionneering
by de onderwijzers goede resultaten geeft, zal
een soortgelyke regeling worden getroffen voor
de Rijksambtenaren.
Wy vestigen nog even de aandacht er op,
dat de Kerstinzameling, uitgaande van de Ver-
eeniging „De Nederlandsche Dagbladpers",
Maandag 10 December wordt beëindigd.
Met het oog op de verdere afwikkeling dezer
Kerstinzameling kunnen dus na dien datum
geen giften meer naar ons blad worden gezon
den.
De rechtbank te Assen heeft een onderzoek
gelast naar de geestvermogens van den ver
dachte G. L. C. van V., verpleegde in de Rijks
werkinrichting te Veenhuizen, thans gedeti
neerd, tegen wien het O.M. 14 dagen geleden
acht jaar gevangenisstraf eischte.
Verdachte heeft terecht gestaan voor het
feit, dat hy op "5 October j.l. brand had ge
sticht op een der slaapzalen van de Rijkswerk
inrichting te Veenhuizen door zyn brandende
pyp in het kussen van zijn krib te stoppen.
By de behandeling van de zaak heeft hy ge
dreigd, dat hy alles in brand zou steken als hi>
een zware straf zou krijgen.
In de Memorie van Antwoord over het be
treffende wetsontwerp zegt de minister niet te
kunnen toestemmen, dat, gelyk door verschei
dene leden werd betoogd, de voorgestelde las
tenverschuiving de tot stand koming van ver
beteringen in de ouderdomsvoorziening zou te
genhouden.
Eer zou naar zijn oordeel grond bestaan voor
een daaraan tegenovergesteld betoog. De voor
gestelde regeling vermindert immers de Staats
lasten voor de eerstkomende dertig jaren met
rond vier millioen gulden per jaar; zy ver
groot dus en niet verkleint daarmede de moge
lijkheid voor den Staat om bij eventueele ver
betering van den toestand der Ryksfinanciën
iets op het gebied van de verbetering der ouder
domsvoorziening te doen.
^De vraag of de renteverlaging, welke het on
derhavige ontwerp wil zien aangebracht, tegen
over het Invaliditeitsfonds wel te verantwoor
den is, beantwoordt de minister bevestigend.
Wat het Ouderdomsfonds A betreft, merkt de
minister nog op, dat de zekerheidsreserve van
rond 17 millioen gulden, welke dit fonds blij
kens de wetenschappelijke balans op 31 Decem
ber 1929 bezat, wel aantoont, dat aan de solva
biliteit van het fonds niet in redelijkheid kan
worden getwyfeld.
De recherche te Den Bosch heeft thans den
65-jarigen zwerver V. W. D. aangehouden, die
er van verdacht wordt de brand te hebben ge
sticht in het pand van de firma Möller en
Schreuder aan de Hinthamerstraat aldaar.
De man had, nadat hy den brand had ge
sticht, zich om oderdak gemeld bij de politie
en het ook gekregen. Een dag later kreeg de
politie een bruikbaar signalement van den ver-
moedelyken brandstichter. Dit klopte wonder
wel met dat van den logeergast van dep be-
wusten nacht. De recherche trachtte toen den
man te vinden, hetgeen eenige dagen later ge
lukte. Hij was n.l. in het huis van bewaring
opgesloten wegens landlooperij. D. is toen aan
een verhoor onderworpen en bekende den brand
te hebben gesticht. Als motief gaf hij op, dat
hij een goed werk wilde doen, omdat als er eens
goed wat afbrandde, er meer werkgelegenheid
zou komen. De politie gelooft niet byster veel
SEMARANG, 7 Dec. (Aneta). De vroegere
immigratie-ambtenaar G. A. S., die wordt ver
dacht van verduistering van f 18.000.heeft
thans voor den Raad van Justitie bekend.
Vrijdagavond reed een vrachtauto op den
Rijksweg Den HaagRotterdam, komende uit
Rotterdam, onder de gemeente Pynacker, in op
een defecten personenauto, die aan den kant
van den weg stond. Onmiddellijk daarna had
een zelfde botsing tusschen een vracht- en een
personenauto plaats op enkele tientallen meters
afstand. En terwyl men uit de scherven kroop,
volgden twee personenauto's het goede voor
beeld en botsten op dezelfde plaats tegen el
kaar. Van de zes zwaar gehavende auto's wer
den er vier weggesleept; twee konden na repa
ratie op eigen kracht verder rijden. Slechts
twee personen werden licht gewond.
Voor den Politierechter te Den Haag had zich
Vrydagmiddag te verantwoorden de werklooze
arbeider G. v. E. uit Rijnsburg, wegens het
plegen van diverse vernielingen in het stempel
lokaal aldaar.
In deze zaak werden, behalve de veldwachter,
drie getuigen gehoord, eveneens werkloozen.
Zy hadden allen in eerste instantie by de po
litie verklaard, dat van E. opzettelijk aan een
brandladder in genoemd lokaal was gaan han
gen en daarbij door rukken de ladder had ge
broken.
Thans kwamen de getuigen op deze mededee
lingen terug, en noemden het uit „sportieve"
overwegingen, dat verdachte aan de ladder was
gaan hangen.
De diverse getuigen weifelden in hun verkla
ringen en draaiden zooveel mogelijk om de zaak
heen.
Van E. had aan den veldwachter van Veen
medegedeeld, dat van E. later hem, get., had ge
vraag stelde, of getuigen soms bang waren van
hem te verklaren.
De getuige van E. zei, dat deze verklaring van
den veldwachter niet waar was.
Nadat de Politierechter eenige malen op het
gevaar van meineed had gewezen, waarby hy de
vraag selde, of getuigen soms bang waren van
verdachte, werd de verdere behandeling van de
zaak geschorst, op vermoeden, dat van E. mein
eed heeft gepleegd.
Ook de andere getuigen zullen nader aan een
verhoor worden onderworpen.
Het is gebleken, dat zich voortdurend Neder
landers aanmelden by het Fransche Vreemde
lingenlegioen, terwyl het aanbod van gegadig
den aldaar zoo groot is, dat zy in den laatsten
tyd zonder onderzoek worden afgewezen.
Nederlanders wordt derhalve ontraden zich
tot dienstneming naar Frankryk te begeven,
daar kans op toelating tot een verbintenis by
genoemd leger vrywel uitgesloten is.
In een Nota naar aanleiding van het Verslag
zegt de Minister, dat het ongebruikt blijven van
belangrijke bedragen op verschillende artikelen
van afdeeling IV is in de eerste plaats toe te
schrijven aan de omstandigheid, dat de gelden
moesten worden aangevraagd geruimen tyd,
voordat het werkplan voor 1933 met eenige
nauwkeurigheid kon worden opgemaakt, waar
door het noodig was zoodanig bedrag te ramen,
dat voor de uitvoering van een zoo ruim mo
gelijk opgesteld voorloopig werkplan voldoende
middelen aanwezig waren.
Aanvankelyk was er op gerekend, dat in 1933
met den bouw van het derde dorp Wieringer-
werf zou kunnen worden begonnen. De stich
ting van dit dorp is evenwel door verschillende
omstandigheden vertraagd, waardoor een be-
langryk bedrag beschikbaar bleef. Dit overschot
wordt mede veroorzaakt, doordat een gedeelte
van den bouw van ruim 100 woningen te Mid-
denmeer in 1933 nog kon worden bestreden uit
de begrooting 1932 aan het Bouwbureau „de
Wieringermeer" beschikbaar gestelde voorschot
ten.
Naar wij vernemen zal de Amsterdamsche
rechtbank op Dinsdag 18 December vonnis
wijzen in het geding tusschen het B.U.M.A. en
de vier omroepvereenigingen inzake het stop
zetten der muziek-uitzendingen.
De Radio-raad heeft ter gelegenheid van de
viering van zyn eerste lustrum op 31 Januari
van dit jaar een gedenkschrift uitgegeven.
In dit keurig uitgevoerd, met foto's verlucht
boekwerk, zijn opgenomen de redevoeringen
welke werden uitgesproken by de installatie van
den Raad en op de herdenkingsvergadering in
het departement van Binnenlandsche Zaken.
Het Bestuur van het Comité van Overleg in
zake de uitvoering der Crisisvarkenswet, waar
bij aangesloten: de Nederlandsche Bond van
Varkenshandelaren, de Nederlandsche Bond van
Groothandelaren in Varkensvleesch en Produ
centen van gezouten spek en reuzel en de Ne
derlandsche grossiers in geslachte varkens,
heeft een adres aan den Minister van Econo
mische Zaken gericht, waarin verzocht wordt,
de taak der Nederlandsche Veehouderijcentra-
le terzake van varkens te doen beperken tot
de teeltregeling en het toezicht daarop; de
controle op den varkensvoorraad en het rege-
!fn Ja j den esport, op den grondslag van be-
houd der persoonlyke handelsrelatiën. Adres
sant herinnert er aan, dat bij het inwerking
treden der Crisisvarkenswet is uitgegaan van
het standpunt, dat de varkenscentrale voor
namelijk zou beoogen: de verdediging der ex
portbelangen en het voorkomen van een te
groote varkensstapel.
Benoemd tot pastoor te Hazerswoude (Groe-
nendyk) pater Timotheus; tot kapelaan aldaar
pater Mauritius, beiden uit het Carmelieten-
klooster te Geleen.
Pastoor J. M. Keulers, die bijna 28 jaar
pastoor was aan den Groenendyk en pater J.
Méckina, die 15 jaar kapelaan der parochie
was, zyn overgeplaatst naar het Carmelieten-
klooster te Waspik.
t
