Minister Marchant verdedigt
zijn beleid
De brief
van den dood
Steun tuinders
EEN KNAP BETOOG
ZATERDAG 15 DECEMBER 1934
TWEEDE KAMER
Automatisch heeft de concentratie
haar weerslag op het bijzon
der onderwijs
De strijd tegen Spanje
Groei van het bijzonder
onderwijs
Minister Marchant
Het spellingsvraagstuk
De S. D. A. P. verbolgen
Bezoldiging dienstweigeraars
De agenda
VOOR INDISCHE WERK-
LOOZEN
CRISIS-UITVOERBUREAU
Kaas voor werkloozen
Een aanbod van de Zuivelcentrale
Sïgarenindustrie
Nog geen overeenstemming over
de loonen
MARINIERS VOOR HET
SAARGEBIED
Minister zal officieel afscheid
nemen
FABRIEK UITGEBRAND
Machines en voorraad leder
verloren
Mooie gift
Ned. Bioscoopbond geeft 10.000
voor de werkloozen
Nieuwe schoenfabriek
te Bunschoten
Met behulp van den Rijksdienst
Zuiderzeesteunwet
Twee stoomturbunes
Bestemd voor Nederland
OBLIGATIE-DIEFSTAL IN
INDIË
Staf-employé in hechtenis
Crisisbeschikking 1934-XX (Fruit
en W armoezerij gewassen
Crisisbotermerk
UIT DE STAATSCOURANT
DETECTIEVE-ROMAN VAN A. FIELDING
DEN HAAG, 14 December 1934
MINISTER MARCHANT heeft zich by het
antwoord over zijn Onderwijsbeleid opnieuw
een, zij het ietwat wonderlijk, dan toch zeer
bekwaam debater en een first-class jurist
getoond. De wijze, waarop hij uitvoerig in
ging op de critiek, welke geoefend was op
zijn diverse redevoeringen buiten de Kamer
de staatsrechtelijke Schönheitsfehler,
welke Jhr. de Geer zoo dwars zaten en
op zijn vermogen van zich aan te passen
aan het milieu, waarin hij vertoeft ook
dit was een grief van den leider der Chris-
telyk-Historische fractie moet meester
lijk genoemd worden.
Niet, omdat het nu en dan weer zoo uiterst
vermakelijk van woordkeuze en mimiek was,
verdient dit deel van zijn betoog dien lof, maar
omdat er ook inderdaad een inhoud in stak,
welke getuigd van een zeer algemeene kennis.
Speciaal wat hij aanvoerde ter rechtvaardiging
van wat hij dezen zomer bij de opening van
de Egmondsche tentoonstelling gezegd heeft,
Was zoo deugdelijk van argumentatie, dat met
name de anti-papisten Lingbeek en Kersten de
constructie van hun Nederlandsche Protestant-
sche natie geducht hoorden kraken. De tachtig
jarige oorlog, aldus de Minister, was geen ge
loofsstrijd op de eerste plaats. Het was een on
afhankelijkheidsstrijd itegen Spanje, waaraan
de katholieken evenzeer hebben meegedaan. En
zijn critiek op de verwoesting van de abdij van
Egmond had dan ook slechts „den heer Sonoy"
alleen gegolden, omdat deze in uitdrukkelijken
strijd met een verbod van Willem den Zwijger,
zich vergrepen had aan dit Benedictijnsch
milieu, dat nooit iets anders gedaan had dan
zich wijden aan beschaving en naastenliefde
en dat geheel buiten den strijd stond, die op
dat oogenblik woedde. Daar kwam dan boven
dien nog bij, dat Sonoy geen Nederlander, maar
geboortig uit Kleef, en dat de monniken, wier
stichting hij plunderde en brandschatte, uit
Italië afkomstig waren.
Op knappe wijze ook heeft de Minister de
tijd ontbreekt ons, om op détails in te gaan
zich verdedigd tegen het verwijt, als zou hij
met willekeur allerlei arbitraire beslissingen
nemen. Zijn circulaires bedoelen alleen alge
meene richtlijnen te geven, om te voorkomen,
dat door allerlei mazen van de wet wordt
heengeglipt.
Wat de concentratie bij het openbaar onder
wijs betreft, heeft de bewindsman opmerkingen
gemaakt, welke van belang zijn. Dat er dien
tengevolge van de 22000 kinderen, wier open
bare school werd opgeheven, 3000 naar het bij
zonder onderwijs zijn overgegaan, die klacht
noemde hij overdreven, omdat onder die 3000
er 1500 waren, die bij het bijzonder onderwijs
waren beland eenvoudig, omdat hun school in
een bijzondere was omgezet. Dat is al jaren
lang de oorzaak van den groei van het bijzon
der onderwijs ten koste van het openbare.
Weet gij wel, zoo vroeg de Minister den
sociaal-democraat K. Ter Laan, dat te Amster
dam per leerkracht bij het openbaar onderwijs
38.3 en bü het bijzonder 29.96 kinderen geteld
Worden, te Den Haag respectievelijk 31.46 en
29.88, te Haarlem 45.40 en 28.11, te Rotterdam
34.55 en 28.76 en te Utrecht 36.56 en 31.42?
En vergeet gij niet, dat de concentratie bij
het openbaar onderwijs ook automatisch haar
Weerslag heeft op het bijzonder, omdat dit laat
ste zijn boventallige onderwijzers ziet verloren
gaan, waar die bij het openbaar onderwijs ge
schrapt worden?
Aan het slot zijner zeer uitvoerige rede
stippelde Minister Marchant nog even aan,
dat wellicht in het grootc bezuinigings-
ontwerp, dat de regeering voorbereidt, eenige
wettelijke grondslagen kannen worden ge
geven voor de noodzakelijke concentratie bij
het bijzonder onderwijs. Uit zijn repliek
echter kregen wij den indruk, dat dit meer
een dreigement was om het bijzonder on
derwijs tot de uiterste mate van medewer
king te prikkelen.
Betreffende het spellingvraagstuk heeft de
Minister geen nieuwe klanken doen hooren Hij
acht zich nu eenmaal den overwinnaar in deze
zaak en stelt zich op het standpunt, dat als zijn
spelling geen ingang vindt, er geen andere keus
is dan tusschen den chaos en de Vries en te
Winkel, en dat de strenge handhaving van deze
laatste spelling een onmogelijkheid is, omdat
zij zou ingaan tegen de meening der deskun
digen.
De Christelijk-Historische afgevaardigde
TILANUS heeft intusschen den Minister reeds
verzekerd, dat hij niet de illusie moet hebben
dat de strijd uit is.
Van de afgevaardigden, die dezen middag
nog het woord gevoerd hebben, moeten wij
noemen den vrijzinnig-democraat KETELAAR,
die vooral critiek oefende op den Onderwijs
raad, waar het ontwerp-Grondslagenwet niet
minder dan acht maanden is opgehouden
het rapport was juist vandaag binnen
gekomen, zei Minister Marchant den
anti-revoutionnair Prof. VISSCHER, die zich
wel heel erg in algemeenheden verloor, toen
hij voor een algeheele reorganisatie pleitte,
waardoor aan cle „intellectualistische hyper
trophic" en de duurte van het onderwijs een
einde zou worden gemaakt, en de Katholieke
philoloog Dr. MOLLER, die weder een zóó
boeiend en sprankelend betoog ten faveure
van de vereenvoudigde spelling leverde, dat
opnieuw velen in de Kamer den lust voelden
opkomen, om hem te veroorloven, de perken
van de spreektijdrantsoeneering te buiten te
De Katholieke afge
vaardigde vroeg den Mi
nister, of hij de spelling-
Marchant ook in de Re-
geeringsstukken wil in
voeren, indien de Ne
derlandsche pers wilde
toezeggen, ook harerzijds
de nieuwe schrijfwijze te
aanvaarden. Ten aanzien
van dit aatste is dr.
Moller naar onze mee
ning te optimistisch.
In zijn repliek heeft dr. Moller op dezelfde
voortreffelijke wijze zijn parate kennis der his
torie in het vuur gebracht tegen de anti-pa
pisten LINGBEEK en KERSTEN, die in twee
de instantie nog gepoogd hebben 's ministers
betoog over den aard van den strijd tegen
Spanje te ontzenuwen en het godsdienstig ka
rakter van dezen strijd voor hun propaganda te
redden.
De Katholieke afgevaardigde toonde met
klem van argumenten aan, dat Willem van
Oranje de eenheid der Nederlanden en de vrij
heid van godsdienst voorstond, dat de oorlog
geheel tegen zijn gevoelens in pas later tot een
godsdienststrijd ontaard is en dat trouwens tij
dens den oorlog tegen Spanje slechts 4 pCt.
van het Nederlandsche volk niet tot den Ka
tholieken godsdienst behoorde. De anti-papis
ten hebben dus wel een heel slechten middag
beleefd.
Zooals we gisteren reeds telefonisch meldden
zijn bij het begin der vergadering de beide mo-
ties-Kupers verworpen.
Naast de roode fracties stelde zich alleen de
Christen-democraat van Houten, zijn Katho
lieke confrater mr. Arts, was weder eens ab
sent, gelijk hij zich ok des nachts niet de moeite
gegeven had, om althans 's Ministers antwoord
aan te hooren. De S D. A. P. heeft daarop met
haar meer radicale geestverwanten, met den
heer van Houten en met het duo Kersten-van
Dis tegen de begrooting van sociale zaken ge
stemd. De laatste twee afgevaardigden grond
den natuurlijk hun tegenstemmen op hun prin-
cipieelen afkeer van de sociale verzekering. De
S. D. A. P. daarentegen, verbolgen, omdat de
werkloozen niet krijgen kunnen, wat zij hun
gaarne had toegedacht, wenschte blijkbaar den
Minister nu ook niet te gunnen, wat hij voor
hen bestemmen wil.
De steunverleening zal dus dit jaar geschie
den uit gelden, welke de sociaal-democraten
den bewindsman hebben willen onthouden.
Er is bij het begin der vergadering ook nog
een typisch debatje geweest over een supple-
toire begrooting van defensie, waarbij Minister
Deckers o.a. een verhooging vroeg van den post
voor dienstweigeraars.
Oud-minister VAN DIJK, die indertijd de
Dienstweigeringswet in het Staatsblad bracht,
zijn fractiegenoot DUYMAER VAN TWIST,
de Christelijk-Historische afgevaardigde TI
LANUS en de Katholieke afgevaardigde
SCHAEPMAN achtten allen de vergoedingen,
welke gegeven worden aan dienstweigeraars, die
tot anderen staatsdienst worden verplicht, te
hoog. 60 en 65 per maand vond men een dus
danige vergoeding, dat zulk een dienstweigeraar
bevoorrecht wordt boven werkloozen, arbeiders
met lage loonen en andere vaderlanders met een
minimum bestaan. En men vreesde dan ook,
dat de toeneming van het aantal dienstwei
geraars wordt veroorzaakt door de omstandig
heid, dat de gegeven vergoeding hun positie
nog niet zoo onaantrekkelijk maakt. Dit zou
natuurlijk geheel in strijd zijn met de wet,
welke met gewetensbezwaren wilde rekening
houden, maar toch tegen misbruik een rem in
hield, doordat de dienstweigeraar gedurende
langeren tijd anderen dienst zou moeten ver
richten.
Minister DECKERS zegt toe, deze aangele
genheid eens te zullen bekijken, al acht hij die
noodzakelijke rem in tal van gevallen nog wel
degelijk aanwezig. Een candidaat in de medi
cijnen, die hulpbesteller van de posterijen wordt,
of een candidaat-ingenieur, die slooten graven
moet in dienst van het Staatsboschbeheer, heb
ben toch, zoo zeide hij, nog wel een en ander
voor hun beginsel over.
De Tweede Kamer heeft besloten, de verga
deringen van Dinsdag en Donderdag de volgen
de week des avonds acht uur voort te zetten.
De Voorzitter heeft zich voorbehouden om,
indien de stand der werkzaamheden daartoe
aanleiding geeft, de volgende week voor te stel
len, ook op Woensdag de vergadering des avonds
voort te zetten.
Besloten is voorts, de behandeling van de
Onderwijsbegrooting voor 1935 a.s. Dinsdagavond
en zoo noodig ook in de volgende avondverga
dering voort te zetten.
Mede is besloten, hoofdstuk VII B der Rijks-
begrooting voor 1935 (dep. van Financien) aan
de agenda der openbare vergadering toe te
voegen, dus na het wetsontwerp tot wijziging
der wet houdende tydehjke voorziening tot ver
sterking der middelen tot dekking' der uitgaven
des Rijks.
A.s. Woensdag komen bij den aanvang der
vergadering eenige kleinere wetsontwerpen aan
de orde.
BATAVIA, 14 Dec. (Aneta). De Gouverneur-
Generaal schonk een Kerstgift van 2000
aan het Centraal Werkloozencomité.
Men bericht ons, dat met ingang van heden
15 December, het Crisis-Uitvoerbureau een aan
vang met zijn werkzaamheden zal maken.
De regelingen van den uitvoer van verschil
lende producten, welke tot nu toe door het
Crisis- In- en Uitvoerbureau werden geadmini
streerd, zullen met ingang van heden door het
Crisis Uitvoer-Bureau worden behandeld.
Met ingang van heden zal het Crisis- In- en
Uitvoerbureau heeten: Crisis-Invoerbureau.
Belanghebbenden dienen zich dus voor zaken,
bovenbedoelde regelingen van den uitvoer be
treffende, te wenden tot het Crisis Uitvoer Bu
reau, Mauritskade 55, 's Gravenhage, telefoon
115970.
OP DE STERRENWACHT.
„De arme, oude kerel! Nog nachtwerk
verrichten op zijn leeftijd!.
(Passing Show. Londen)
De Crisis-Zuivelcentrale heeft den gemeente
besturen medegedeeld, dat zij de beschikking
heeft over een groote partij oude kaas in ver
schillende soorten van prima hoedanigheid,
welke gezien de binnenlandsche behoefte, be
zwaarlijk op de gewone wijze via den handel
in het verkeer kan worden gebracht. Derhalve
is besloten, deze partij buiten de markt te hou
den en die te bestemmen voor de uitdeeling aan
werkloozen, wanneer daartoe althans de mede
werking van de gemeentebesturen zou kunnen
worden verkregen.
De kaas zal voetstoots worden afgeleverd in
papier verpakt, in stukken van 1 K.G. elk, zoo
dat de uitdeeling ter plaatse op gemakkelijke
wijze kan verloopen. De levering en verzending
geschiedt franco, mits de gemeentebesturen een
bedrag voldoen van 10 cent per K.G.
Aan de gemeentebesturen wordt de beslissing
overgelaten of de kaas al of niet kosteloos aan
de werkloozen zal worden verstrekt.
Geschiedt dit tegen betaling dan zal geen
hooger bedrag dan de kostende prijs en dat is
10 cent per K.G., mogen worden gevorderd,
eventueel verhoogd met de distributiekosten,
waarvan geen hooger bedrag dan 2 cent per
K.G. aan de afnemers in rekening mag worden
gebracht. Aan de werkloozen wordt dus afge
leverd tegen een prijs van ten hoogste 12 cent
per K.G.
De distributie zal mede met het oog op de
controle, rechtstreeks vanwege de gemeentebe
sturen dienen plaats te hebben, dus niet via
wederverkoopers, teneinde den handel niet te
benadeelen.
De totale hoeveelheid kaas is ongeveer 200.000
K.G., zoodat voorbehoud is gemaakt, dat niet
de geheele aangevraagde hoeveelheid kan wor
den afgeleverd.
Tenslotte wordt opgemerkt, dat snelle distri
butie van deze in stukken verdeelde en dus
grootendeels van de beschermende korst ont
dane kaas gewenscht is. Zij kan niet lang in
opslag blijven.
Uiterlijk 20 Dec. a.s. moeten de gemeentebe
sturen mededeelen, of zij voor de kaas in aan
merking' wenschen te komen.
De vertegenwoordigers der patroons- en ar
beidersorganisaties in de sigarenindustrie heb
ben Donderdagmiddag te Utrecht de door de
patroonsorganisaties ingediende voorstellen tot
loonsverlaging besproken.
Deze voorstellen, die loopen van 10 tot 12
procent, werden door de hoofdbestuurders der
werkliedenorganisaties eenparig en beslist af
gewezen. Zij verzochten deze terug te trekken,
omdat zij geen basis konden vormen voor be
sprekingen.
De afgevaardigden der patroonsvertegenwoor
digers weigerden hieraan te voldoen, doch vroe
gen hoe de arbeidersvertegenwoordigers dach
ten over invoering van lager loon voor de 3 en
4 cents-sigaren en of zij bereid waren tot in
voering daarvan mee te werken. In dat geval
zou tegenover de andere loonsverlagingen een
soepeler houding worden aangenomen.
De hoofdbestuurders hielden voet bij stuk en
eischten eerst terugtrekking van alle voorstel
len. Hieraan werd echter niet voldaan.
Men heeft nu afgesproken, dat elk in eigen
college de zaak nader onder de oogen zou zien
en dat Vrijdag 21 December a.s. opnieuw een
conferentie zou volgen.
De troep mariniers, bestemd voor het Saar-
gebied is thans volledig te Rotterdam in de
kazerne aanwezig. Men is thans druk bezig de
manschappen voor den tocht uit te rusten,
waarbij zij o. a. worden voorzien van gasmas
kers. Ook krijgen de mriniers ransels, het
geen voor hen iets nieuws is.
20 dezer zullen de kwartiermakers reeds
vertrekken met den trein, waartoe o. a. behoo-
ren keukenwagens, trucks, motoren met zij
span en personenauto's.
De troep zelf vertrekt, naar men weet, 22
dezer.
De minister van defensie zal officieel afscheid
vair de mariniers nemen. Het is mogelijk, dat
ait in Den Haag zal geschieden of anders op
Donderdagmiddag voor het vertrek te Rotter
dam.
Door onbekende oorzaak is te Alphen (N.-Br.)
een fabriek in lederwaren geheel uitgebrand.
Vrijdagmiddag even over één uur brak brand
uit op den zolder van de leerfabriek van de
firma Vaarten en Hendriks. Het vuur greep
snel om zich heen, zoodat in korten tijd het
geheele complex in lichter laaie stond.
De brandweer uit Tilburg, die ter assistentie
was geroepen, liet de belendende perceelen ont
ruimen en moest zich beperken tot het be
schermen van de aangrenzende woonhuizen.
Weldra was de geheele fabriek tot den grond
toe afgebrand. Het nablusschingswerk ge
schiedde door de Alphensche brandweer.
De schade kon nog niet worden vastgesteld,
doch zij zal niet gering zijn, daar een groote
voorraad leder en vele machines in het gebouw
aanwezig waren.
Op het moment, dat de brand uitbrak, be
vonden zich geen werklieden in de fabriek.
Het hoofdbestuur van den Nederlandschen
Bioscoopbond heeft in zijn dezer dagen gehou
den vergadering besloten namens het Neder
landsche film- en bioscoopbedrijf een bedrag
van 10.000 te schenken als ondersteuning van
de, door de regeering, Bndemomen winterhulp
aan de gezinnen der werkloozen.
Onder groote belangstelling, niet het minst
van de zijde van provinciale en gemeentelijke
autoriteiten, heeft gistermidéfeg de Commissa
ris der Koningin in de provincie Utrecht, Jhr.
Mr. Dr. L. H. N. BOSCH RIDDER VAN RO
SENTHAL het fabrieksgebouw van de N. V.
IJsselmeer", Maatschappij voor de schoenin
dustrie, te Bunschoten geopend.
Dit is in deze gemeente de tweede fabriek,
welke met haar steun en met dien van den
Rijksdienst Zuiderzeesteunwet is gebouwd
De burgemeester van Bunschoten, de heer
JAC. DE VRIES Sr., bracht, na hartelijke
woorden van welkom, dank voor de spontane
hulp en medewerking aan alle zijden onder
vonden. In het bijzonder aan den directeur van
den Rijksdienst Zuiderzeesteunwet, Ir. HOU-
BEN. Spr. wenschte Gods zegen op den arbeid
in deze fabriek.
Nadat de burgemeester mededeeling had ge
daan, dat tot zijn grooten spijt verhinderd was
aanwezig te zijn het lid der Tweede Kamer, de
heer L. F. DUYMAER VAN TWIST, verleende
hij het woord aan den Commissaris der Konin
gin.
Deze wees er op, dat thans een schuld gedelgd
wordt, welke ontstaan was doordat deze bevol
king buiten haar schuld een bron van inkom
sten is ontnomen. Met waardeering gewaagde
spr. van de totstandkoming van deze fabriek.
Overtuigd van de moeilijkheden, welke veran
dering van arbeid medebrengt, hoopte spr. dat
de arbeiders, en onder hen vooral de jongeren,
bezield zullen worden met een heiligen wil om
dit nieuwe werk aan te vatten.
Hierna voerden nog het woord namens den
raad van bestuur en de directie der fabriek de
heeren H. W. Th. HOORNEMAN en KLIJ-
KAMP alsmede Ir. HOUBEN.
Na afloop van het officieele gedeelte van de
bijeenkomst werd de fabriek bezichtigd.
De firma Escher Wyss te Ziirich, die
tot nu toe meer dan 800 stoomtur-
Dmus met een totaal vermogen van
ongeveer 4.25 millioen P. K. heeft gele
verd, heeft zich ondanks de crisis het vo
rige jaar de belangrijke opdracht weten te
verzekeren van twee 29.000/36.000 P.K. stoom
turbines.
Deze zijn voor een groote electrische cen
trale in Nederland bestemd.
Een dezer groote turbines is gemonteerd en
wordt thans in de montagehal beproefd. De
andere is voor montage gereed.
Bij den bouw van deze stoomturbines zijn
belangrijke op wetenschappelijke basis vastge
stelde verbeteringen toegepast.
De geheele leverantie heeft een totaal ge
wicht van ongeveer 300.000 K.G., waarvan elke
stoomturbine zelf ongeveer 100.000 K.G. De
zwaarste stukken wegen ongeveer 30.000 K.G.
Dank zij deze belangrijke opdracht was het
mogelijk zeventig arbeiders ongeveer 300 dagen
en 20 beambten 150 dagen werk te verschaffen.
In de eigen gieterij werden alleen voor deze
opdracht 152 ton ijzer gegoten. De hiervoor
benoodigde hoogdrukgietvormen werden even
eens in Zwitserland, bij de IJzer- en Staalfa
brieken van het Georg Fischer te Schaffhau-
sen vervaardigd.
SOERABAJA, 14 Dec. (Aneta) De staf
employé van de Ned.-Ind. Escompto Mij., die
verdacht wordt de auctor intellectualis te zijn
van den obligatie-diefstal, welke twee weken
geleden werd ontdekt, is heden in preventieve
hechtenis gesteld. Zijn naam wordt, in het
belang van het onderzoek, nog verzwegen.
De Minister van Economische Zaken heeft
erkend als producenten van crisisproducten alle
in Nederland gevestigde beoefenaars van den
tuinbouw, voorzoover deze zijn aangesloten bij
de Stichting Nederlandsche Groenten- en Fruit-
centrale, die hun producten over de door de
genoemde stichting erkende veilingen of vei
linghouders hebben geveild.
Aangewezen als Crisisorganisatie is de Stich
ting Nederlandsche Groenten- en Fruitcentrale
gevestigd te 's Gravenhage.
Uit het Landbouw-Crisisfonds zal aan produ
centen van bovenbedoelde crisisproducten tot
een bepaald bedrag van ten hoogste ƒ2.800.000
steun verleend worden overeenkomstig de be
palingen van deze beschikking.
Bepaald is, dat steun wordt verleend over de
hoeveelheden van de hierna vermelde produc
ten, welke in het achter elk product vermeld
tijdvak door de kweekers van die producten
zijn verkocht, tot de daarbij vermelde bedragen
per eenheid:
Bloemkool 18 Juni15 Juli ƒ0.35 100 st.
Tomaten 2 Juli—15 Juli 3 100 K.G.
Tomaten 16 Juli—30 Sept. ƒ1.50 100 K.G.
Kaskomkommers 4 Juni17 Juni 1.50 100 st.
Kaskomkommers 18 Juni2 Sept. 1 100 st.
Platglaskomkommers 1 Januari—2 September
0.75 100 st.
Spinazie 1 Januari—8 April 0.65 100 K.G.
Spinazie 9 April—27 Mei ƒ0.50 100 K.G.
Roodekool 19 Februari—1 April 0.15 100 K.G.
Roodekool 2 April—17 Juni ƒ0.55 100 K.G.
Roodekool 8 Juni26 Augustus 0.25 100 K.G.
Witte kool 18 Juni—26 Aug. ƒ0.15 100 K.G.
Gele kool 1 Januari18 Februari ƒ0.25 100
K.G.
Vroege aardappelen 28 Mei10 Juni 0.55
100 K.G.
Vroege aardappelen 11 Juni1 Juli 0.35
100 K.G.
Spitskool 11 Juni30 September ƒ0.30 100
K.G.
Bospeen 1 Januari—17 Juni ƒ0.50 100 K.G.
Doperwten 1 Januari30 September 1.40
100 K.G.
Peulen 1 Januari—30 Sept. ƒ1.15 100 K.G.
Augurken A en B 1 Januari30 September
2 100 K.G.
Augurken C en D 1 Januari30 September
ƒ0.80 100 K.G.
Prei 1 Januari3 Juni 0.50 100 K.G.
Frambozen 1 Januari—30 September 1
100 K.G.
Zwarte bessen 1 Januari—30 September ƒ1
100 K.G.
Kruisbessen 1 Januari1 Juli 1 100 K.G.
Druiven (stook) 13 Augustus30 September
2.50 100 K.G.
Druiven (koud) 27 Augustus—30 September
ƒ2.50 100 K.G.
De Crisis Zuivel Centrale maakt bekend, dat
voor de week van 1622 December de prijs van
het Crisisbotermerk en van de vervoervergun-
ning van buitenlandsche boter is vastgesteld
op ƒ0.95.
Met I Januari op verzoek eervol ontslagen
F. H. J. C. M. van Meerwijk als secretaris
Armenraad te 's-Hertogenbosch.
Met I Januari op verzoek eervol ontslagen
als burgemeester van Beesel W. H. A. Meuter.
Toegekend zilveren eeremedaille Oranje-
Nassauorde aan K. A. van Vals, eerste klerk
bij de lichtbedrijven en waterleiding Deventer.
Met 115 December benoemd legerpredikant m
vasten dienst ds. B. Ramaker, predikant Ge
reformeerde Kerk Koog-Zaandijk met eervol
ontslag uit functie reserveveldprediker voor tijd
van oorlog bij het leger te velde.
Bij beschikking van den Minister van De
fensie zijn de volgende plaatsingen gelast: met
17 December 1934: de officier van administra
tie der 2e klasse K. J. Vigeleyn Nikijuluw bij
het Vliegkamp „De Kooü";
met 19 December 1934: de officier van ad
ministratie der le klasse F. H. Kuhn, a. b.
H. M.'s Wachtschip te Willemsoord.
met 22 December 1934: de luitenant ter zee
3e klasse C. E. baron van Asbeck, aan boord
van H. M.'s Z 6;
met 2 Januari 1935: de officier van administra
tie der le klasse A. A. Lagaay, belast met de
betrekking van Intendant der Zeemacht te
Willemsoord;
de luitenant ter zee der 3e klasse A. E. J.
Modderman a. b. H. M. Hertog Hendrik;
met 14 Jan. 1935: de officier van administra
tie der 2e klasse W. H. Vermeer bij de Marine
kazerne te Willemsoord.
Benoemd tot rechter-pl.verv. in de arr.-recht-
bank te Utrecht, prof. mr. W. P. J. Pompe,
hoogleeraar aan de Rijksuniversiteit te Utrecht.
Benoemd tot conservator bij de microbiologie
aan de Technische Hoogeschool te Delft, dr. ir.
T. IJ. Kingma Boltjer.
De ontvanger der dir. bel., mr. L. G. Becker,
is met intrekking van zijn verplaatsing naar
Hulst, verplaatst van het kantoor Gennep naar
het kantoor Zaltbommel.
De heer A. Sasso Chumaceiro is erkend en
toegelaten als consul van Costa Rica te Wil
lemstad voor de stad.
Aan D. J. de Vries, te 's Gravenhage, chef
van de afdeellng Buitenlandsche Zaken van de
Koninklijke Luchtvaart Maatschappij voor Ne
derland en Koloniën N.V. is verlof verleend
tot het aannemen van het ordeteeken van Rid
der 2e klasse in de Orde van Wasa, hem door
Z. M. den Koning van Zweden verleend.
Dr. MOLLER
35
„Zou hij bang zijn, dat hem of zijn dochter
iets overkomt?" opperde O'Connor.
„Dat geloof ik niet. Hij heeft nooit een stok
bij zich en in het heele huis is geen vuurwapen
te vinden. Hij neemt geen voorzorgsmaatrege
len. Maar hij heeft sinds een week ongeveer
twee Italiaansche nieuwsbladen gekocht, het
eerste, geloof ik, zoowat ten tijde van den
moord."
„Het zou me niets verwonderen of hij is bij
t geval betrokken," zei O'Connor, „hij1 met di
Monti en mrs. Lane. Natuurlijk weten we, dat
di Monti den slag toebracht, maar wie was
daarbij tegenwoordig?"
„Het gekke van t geval is," antwoordde Poin
ter, terwijl hij opstond, om naar een Chineesche
puzzle te kijken, die boven den schoorsteen
hing, „dat ik een onverklaarbaar gevoel heb met
betrekking tot mrs. Lane, niet in verband met di
Monti of den kolonel, maar met Thornton. Ik
zou er niet graag met een ander over spreken.
Jij maakt echter een uitzondering."
„Hoe dat zoo?"
„Ja het is moeilijk uit te leggen. Thornton js
nooit natuurlijk, als mrs. Lane ter sprake komt:
of bij is onverschillig', óf hij brengt het gesprek
op een ander onderwerp óf ik kan het niet
onder woorden brengen. Hij neemt zoo'n eigen
aardige houding aan. Van het eerste oogenblik
af voelde ik heel sterk, dat ze invloed op hem
moest hebben, dat ze hem op een zeer bijzondere
manier trof en boeide."
„Denk je, dat er een liefdesgeschiedenis tus
schen die twee bestaat?"
„Maar waarom dan niet in het openbaar?
Onze nasporingen hebben aan het licht ge
bracht, dat hij heel zelden het woord tot haar
richtte. Ook zij sprak weinig tegen hem. Toch
vestigde hij zijn oogen op mrs. Lane en op haar
alleen, toen, by het onderzoek, de dokter met
zijn relaas begon. En, by het heengaan keek zij
hem aan op zoo'n vreemde manier; ik zou niet
kunnen zeggen hoe."
„Veronderstelde je niet, dat zy en di Monti
samen
„We zullen, zien, wat er aan het licht gebracht
wordt," viel Pointer zyn vriend in de rede.
„En," begon de Ier weer, „hoe gaat het met
dat potlood?'
„Dat geval staat nog op zichzelf. Ik heb het
tot nu toe niet in een duideiyk verband kunnen
brengen met de andere dingen. Maar, dat zal
welkom komen. Het heeft ons steeds op een dood
spoor gebracht, doch ik verwacht er in de toe
komst nog veel van," antwoorde Pointer.
Hier viel een lange stilte in, terwijl de twee
vrienden rustig hun pyp rookten.
„Maar zou die formule niet van meer waarde
kunnen zyn, dan je vermoedt?"
„Onze specialist op het gebied van geheim
schrift is er absoluut zeker van. Vergissingen
zyn hierbij uitgesloten."
„Zoo! Men hoort ook noodt, dat een politieman
zich vergist," spotte O'Connor.
„Als ik den eigenaar van dit ootlood niet kan
opsporen, ben ik van plan om overmorgen naar
Italië te gaan, ten einde te trachten professor
Charteris te vinden," mencte Pointer op, den
spot van zijn vriend onbeantwoord latend.
„Ben je dat werkelijk van plan?" zei O'Connor
verbaasd, terwyi hü Pointer .rnstig aankeek.
En," vervolgde deze, zijn blik afwendend, „ik
ben er, evenmin als jij, zeker van, dat ik hem
vinden zal."
„Het is een vreemd geval. Je zoudt haast wil
len beweren, dat zijn dochter vennoord werd
voor iets, dat in verband stond, met wat hij ge
schreven of opgezonden had. En wat doet de
schilder onder al deze bedrijven?"
„BeUairs? Hy komt hedenavond van Windsor
Castle terug. Doch ik laat hem voor het oogen
blik met rust. HÜ wordt natuurlijk goed be
waakt, maar mijn plan was eigeniyk om de zaak
van het andere eind aan te pakken."
„Hoe gaat het met het hoofd van de politie,
daarginds?" vroeg O'Conner weer, die biykbaar
van alle bijzonderheden op de hoogtte wou we
zen.
Pointer lachtte harteiyk en antwoordde:
„Mogeiyk doe ik een zeer yverig politieman
groot om-echt, maar ik geloof, dat de goede man
aolbiy is, dat hy met het heele geval niets te
maken heeft. De kolonel en zijn vrienden zyn
allen goede kennissen van majoor Vaughan,
weet je. Ik vermoed, dat we daarvan wel een
duideiyk bewijs zullen krijgen, als deze zaak op
de een of andere manier opgehelderd wordt.
Maar die opheldering vereischt hard werken en
veel routine, dat wil ik je wel zeggen. Om meer
dan een reden is het een buitengewone zaak.
Van een bende apachen kun je begrypen, dat ze
by elkaar klitten en de misdaden samen ten uit
voer brengen. Doch van de Stillwatergroep is
ieder lid beschaafd en van goede geboorte of be
kleedt een goede positie. Men kan hen niet op
dezelfde manier beoordeelen als de arme drom
mels, die in de huurkazernes van „East-End"
by elkaar hokken."
„Daar myn edele vader hof-kamerheer ge
weest is en ik spreek tot den geridderden zoon
van een hertog," begon O'Connor met geaffec
teerde stem te spotten, „is het heel begrypehjk,
dat wü met de grootste minachting op de be
woners van huurkazernes neerzien."
Pointer ging niet op zijn spot in. „Je weet,
wat ik bedoel", zei hy, onverstoorbaar. „Van
allen, die tot den Stillwater-kring behooren, is
er niet een, niet één, versta je, van wien ik met
volkomen zekerheid kan zeggen: Wie ook bij
't geval betrokken is, hy is het niet."
„Je wilt zeggen: Hy is het niet, onder alle
1 omstandigheden," verbeterde O'Connor. „De een
heeft onder deze omstandigheden meegeholpen
en een ander weer onder andere."
Nu had Pointer zich, als zoon van een kust
wachter, door zelfstudie moeten ontwikkelen,
Hy ging dan ook niet op de spitsvondigheden
van zijn vriend in en herhaalde doodkalm:
„Hy is het niet. Toch zou ieder van hen, ge
zien zyn positie, boven alle verdenking verheven
moeten zijn. In plaats daarvan zyn ze allen op
de een of andere manier by de zaak betrokken.
Daar heb je vooreerst de kolonel afgezien van
alles, waarom heeft hy dien Vrijdagmorgen,
voordat iemand op was dien Meidoom laten om
kappen? Maar zyn antecedenten zyn in orde,
behoorde eertüds tot de 10th Hussars; geen dub
belzinnige relaties; zyn eenige zoon is gevol
machtigde in Uganda. De laatste Tanganjika Ti
mes is vol over een ontdekkingsreis van hem
in de binnenlanden.
Dan is daar mr. Thornton
„De man, die je opbelde, is 't niet? Ondank
bare politieman!" plaagde O'Connor.
„Ik ben hem veel verschuldigd, dat is waar
moest Pointer toegeven. „Zonder zyn opbellen,
zou ik de zaak onmogeiyk hebben kunnen aan
vatten tenminste, van dit eind. Er zijn altyd
twee wegen om een einddoel te bereiken. Maar,
hp is een rare kerel. Hy gaat niet rechtuit te
gen my. Ik geloof ook, weet je, dat hy tot het
opbellen eigeniyk genoodzaakt werd door die
twee jongelui van het Foreign Office."
„Wat doet hij?"
„Hy behaalde den hoogsten graad op het New
College, is lid van de balie, was voor eenige ja
ren raadsman van verscheidene ambassades en
moet ook in Perzië gewerkt hebben. Hy kent
iedereen, doch heeft geen enkelen intiemen
vriend, behalve den professor.
Neem vervolgens mr. Cockbum en mr. Bond.
Over hen weten we ook alles. Beiden hebben een
smetteloos verleden en een veelbelovende toe
komst. Toch trof ik hen aan toen ze op Vrijdag
avond bezig waren zich toegang te verschaffen
tot de studeerkamer van den kolonel!"
„Dat deden ze, om de zaak verder te helpen",
viel O'Connor in.
„Zoo zeggen ze tenminste 1 Verder de vrouwen.
Mrs. Lane is tot hier toe natuuriyk het zwarte
schaap. Er is een ding, dat, wat we ook mogen
denken, met zekerheid tegen haar getuigt. Het
reepje zyde, 't welk ik in Thornton's auto vond,
is van haar zyden mantel afkomstig. Toen ze
Vrijdag naar de stad ging, droeg ze denzelfden
mantel, zonder zich om de kleine beschadiging
te bekommeren. Doch by het thuiskomen ver
telde zy de meid, dat ze bij 't instappen op haar
mantel getrapt had en hem leelijk havende. Ik
geloof echter, dat ze zelf de scheur grooter ge
maakt heeft. Dan is er nog Lady Maxwell. Haar
japon zat vol bloedvlekken en de kolonel schrok
terug, toen hy haar met Slbella in gesprek vond,
op den dag van de begrafenis. Ten slotte hebben
we miss Scarlett zy is te zeer geschokt door
den dood van haar nichtje. Ze ziet er uit als
een geest." I
„Je bent moeiiyk te voldoen, Alf."
„Dat probeer ik tenminste."
Wordt vervolgd.
