oceaanvlucht van
Instrumentale muziek in het gezin
DRIE VOORDEELEN
CROOTE MOGELIJKHEDEN
ZELF BEOEFENEN VAN DE MUZIEK, EEN LEVENSGELUK MEER!
UTRECHTSCH STEDELIJK ORCHEST
NEDERLANDSCHE MUZIEK VAN
NEDERLANDSCHE COMPONISTEN
G. ALSBACH Co.
Verstrekkende invloed op de
ontwikkeling en neiging
van het kind
Zin voor harmonie
m
BOEK EN BLAD
Speelt en zingt en ontwikkelt Uw muzikaal
gevoel. Als U op een goede piano wilt spelen
en als bij de aanschaffing de prijs bij U ook
een woordje meespreekt, stelt dan Uw ver
trouwen in de
LANCESTRAAT 69
ALKMAAR
jineS-
Een KLEINE vleugel, doch
een KONINKLIJK geluid!
UIDAMI Westermarkt 29,
GEBRUIKT BIJ UW ONDERRICHT
VRAAGT CATALOGUS BIJ
A'DAM, VOETBOOCSTR,
De groote feestdag. De aankomst van het Kerstpostvliegtuig de .Snip" te Paramaribo vormt voor de bewoners van de West Indische bezittingen zoowel als van het moederland de verwezenlijking van
de zoo zeer gewenschte nauwere verbinding tusschen beide rijksdeelen. De K.L.M. komt de eer toe deze verwezenlijking zoo grandioos door de hulp van haar kranige luchthelden tot stand te hebben
gebr acht
Oefent zang en vooral gezamenlijke zang een
geweldigen invloed ten goede uit op de muzi
kale ontwikkeling en neiging van 't kind, nog
verstrekkende is de invloed van instrumen
tale muziekbeoefening in 't gezin.
Vergeleken met zang heeft instrumentale
muziek de 'volgende voordeelen:
1 Ook tonen, buiten 't stembereik liggend,
worden in t ontwikkelingsproces betrokken.
2 Als nieuwe factor komt de klankkleur de
belangstelling vragen.
3. Vooral bij piano, orgel en ensemble-spel
wordt de zin voor harmonie, die 't laatst van
alle onderdeelen van de muzikalen zin tot ont
wikkeling komt, gunstig beïnvloed. Zang met
piano- of orgelbegeleiding biedt hetzelfde voor
deel.
Voor kleinere kinderen is het lied (kinder-,
school- en "volkslied) met begeleiding 't meest
bevattelijk. Tekst en melodie vormen voor hen
zoo'n onafscheidelijk geheel, dat muziek zonder
woorden voor hen niet „spreekt".
De invloed der huiselijke muziekbeoefening
blijkt 't sterkst uit de jeugdbijzonderheden van
groote en beroemde musici.
Spohr zong als 45 jarige dreumes duetten
met z'n moeder; 't eerste wat hij componeerde
als knaap waren viootduetten.
Haydn's vader zong veel en bespeelde de
harp; als vader zong, zong de kleine Jozef mee
en 't harpspel begeleidde hij op de viool.
Als vader Liszt piano speelt, zit de kleine
Frans stil en mijmerend te luisteren.
Franz Schubert kreeg van z'n vader de eerste
pianolessen.
Gounod's moeder zong altijd, als ze haar kind
voedde.
De familie Strauss was muzieklievend en in
het gezin werd veel en goed 't ensemblespel be
oefend. Richard Strauss kreeg van z'n moeder
de eerste pianolessen.
Vioolspel is vooral van beteekenis voor de
verfijning van 't muzikaal gehoor.
Samenspel in alle mogelijke combinatie, ver
sterkt 't rythmisch gevoel, kweekt maatvast
heid, scherpt de opmerkzaamheid en bevordert
in niet geringe mate den zin voor harmonie.
In 't voorgaande vindt de welwillende lezer(es)
voldoende motieven om de piano in de huis
kamer niet uitsluitend als completeerend meu
bel te beschouwen.
In menig gezin kan men niet zelf musiceeren
of laten de financiën de aanschaffing van
duurdere muziekinstrumenten niet toe.
Toch wil men „muziek in huis" hebben en
dan is daar de mechanische muziek als gewil
lige assistent.
Ik. Alle mechanische zangmuziek heeft dit be
zwaar, dat 't visueele element het afzien
der spraak- en zangbewegingen is uitgescha
keld, wat voor kleinere kinderen bepaald een
ernstig paedagogisch bezwaar moet geacht
worden.
De gramofoon, tijdelijk op den achtergrond
gedrongen door de radio, neemt thans door
mogelijke combinatie met den luidsprker
weer in beteekenis toe en wordt in muziek-
paedagogische kringen van groote waarde ge
acht voor alle muziekonderwijs en alle pogingen
tot muzikale ontwikkeling. Er is geen genre
van muziek en zang, of in de duizendtallen
nummers der lijvige catalogi treft men er meer
dere exemplaren van aan, uitgevoerd door prima
vertolking.
De gramofoon heeft dit voordeel op de radio,
dat men ten gehoore kan krijgen, wat men wil
en zoo vaak achtereen als men lust heeft of
noodig acht.
Wat de gramofoonplaat weer 'n zekere voor
sprong geeft is 't feit, dat "t ten gehoore ge
brachte (als de plaat althans niet versleten is)
technisch é,f is, wat van de radiouitvoeringen
niet altijd gezegd kan worden.
'n Goede gramofoon met zorgvuldig gesor
teerde platen kan de ontwikkeling van de mu
zikaliteit der kinderen minstens even goed
zoo niet beter bevorderen als de radio (in 't
algemeen beschouwd).
In vele gezinnen bestaat t repertoire uit
eenige komieke voordrachten (waarbij de boer
met kiespijn en 'n schaterlachplaat zelden ont
breken), enkele marschen en de nieuwste
„schlagers".
Doch platen met kinderkoortjes, éénstem
mige Hollandsche liederen met begeleiding, rei-
öansjes, met orchestnummers in pittig rhythme,
met Kerstliederen en kerkzang, met lichtere
klassieke muziek zoek men al te vaak vergeefs.
Van eerstgenoemde soort zijn 'n flink aantal
Hollandsche platen in den handel.
De radio, mits op oordeelkundige wijze benut,
kan ongetwijfeld veel bijdragen tot verhooging
van 't muzikaal peil onzer jeugd, ja zelfs van
het volkspeil. Met onnoemelijk veel goede mu
zikale indrukken, met allerlei muzikale vormen,
met klassieken zoowel als populairen stijl kan
't kind nu in 't gezin zonder noemenswaardige
moeite kennis maken. We herhalen: mits op
oordeelkundige wijze benut, kan de radio heel
veel doen tot verhooging der muzikaliteit van
enkeling en massa.
Er zijn gezinnen, waar de radio van 's mor
gens vroeg tot 's avonds laat zonder ophouden
„daaaiib". Hier is gevaar voor „des Guten zu
viel" niet geheel buitengesloten. Na korteren
of langeren tijd zal men aan de muziek even
veel juister een weinig aandacht schenken
als aan 't tikken van de klok.
Er zijn gezinnen, waar de Jazz zoodanig
hoogtij viert, dat bijna uitsluitend dansmuziek
uit de aether „gezogen" wordt. Dan is gevaar
voor eenzijdigheid verre van denkbeeldig. Jazz
is muziek, meer voor de voeten dan voor de
worden D geboden door advertentie-reclame ln
de rubriek „Omroepers". Laat die O niet ont
glippen. De prijs kan geen bezwaar zijn. want
voor slechts 50 cent per regel komt Uw Zaken-
Omroeper onder de aandacht van 75.000 ge
zinnen.
ooren bestemd. Vergelijk maar eens 't menuet,
dat tot dansen „noodigt", met 'n step, tango,
enz., die tot dansen „prikkelt"!!! 't Rhythmisch
gevoel moet ongetwijfeld ontwikkeld, maar niet
uitsluitend bedacht worden.
De radio is betrekkelijk nog te kort in alle
kringen doorgedrongen, om alreeds 'n «Jledig
overzicht te kunnen hebben van z'n invloed op
de muziek- en zangbeoefening bij groot en
klein.
We willen een paar ervaringen hier meedee-
len, vooral omdat ze zoo echt typeeren, wat 't
kind uit 't overvloedig gebodene juist grijpt en
vasthoudt.
Zeer kort geleden ontmoetten we in eene stad
een klas schoolkinderen, onder leiding op
schoolwandeling. En wat zongen ze? Geen
liedjes, op school geleerd, maar nummertjes
van Jacob Hamei's kinderkoor.
De propagandistische zangen, als „O die
K. R. O.-Boys" en „O die Kovacs" hoorde men
in stad en dorp dagen achtereen van groot en
klein. We hoorden 't eerste zelfs in een nage
noeg uitsluitend niet-Katholieke plaats. Dat de
kinderen zich niet volkomen bewust waren,
waarover 't ging, bleek uit 't feit, dat de naam
verdacht veel geleek op „cowboys".
En hiermee nemen we afscheid van de me
chanische muziek, opmerkend dat muziek- en
zangbeoefening in t gezin in vormende waarde
het verre wint en zal blijven winnen van alle
mechanisch geconserveerde of overgebrachte
muziek.
Buiten 't gezin wordt 't kind beïnvloed door
carillon en straatorgel, straatmuzikanten en
straatzangers, naastopen bare concerten en mu
ziek in openbare gelegenheden.
Tenslotte willen we nog een andere zijde
van het vraagstuk belichten.
De actie voor meer daadwerkelijke muziek
beoefening in 't gezin beschouwe men niet
eerst en vooral als 'n actie ten gunste van
handelaren in mugiekinstrumenten en zang
bundels.
De actie heeft op de allervoornaamste plaats
't belang van uw kind of kinderen op 't oog,
de ontwikkeling der muzikaliteit, voor heel 't
verdere leven de bron van veel waarachtig
genot.
Dat 'n dergelijke actie verre van overbodig
is, willen we u doen blijken uit één onzer er
varingen.
Jaren achtereen hebben we 't muzikaal peil
nagegaan der leerlingen, die voor de eerste
maal in de aanvangsklasse der L. S. geplaatst
worden en geen bewaarschoolonderwijs hebben
genoten.
Lang niet de helft der 6-jarigen kan een
lied uit 't hoofd zingen en van hen, die 't wel
kunnen, brengen verschillenden 't niet verder
dan een straatdeun!
Wijst dat droeve feit niet op 'n ontstellend
tekort in de huiselijke muzikale opvoeding?
Slechts 35 tot 40 pet. kan een voorgezongen
melodieregel juist nazingen.
Louter 'n gevolg van onvoldoende verzorging
der muzikaliteit in 't gezin.
'n Niet onbelangrijk percentage kan zelfs
niet eens 'n voorgezongen toon nazingen!!
Wanneer deze bedroevende cijfers u niet
overtuigen, kunnen we alle verdere moeite wel
sparen.
Voor hen echter, die door 't voorgaande tot
beter inzicht mochten gekomen zijn, sluiten
we met de leuze: „Doe het zelf!!!"
Laat de piano in uw huis weerklinken, laat
liederen in uw woning schallen!!
Zing alleen, zing gezamenlijk!
Zing zelf, musiceer zelf!
Doe het zelf!
THEO BOSMAN.
„Toen wij nog in tenten woon
den, Herinneringen uit de dagen
van Oosterbaan en te Cointre
door H. J. van Wijlen Uitg.
van Oosterbaan en Le Cointe
Goes. 1934 317 blz.
Laten wij eerlijk zijn: binnen tien jaar tijd
waardeeren wij het zuur bevochten resultaat
van een eeuw politieke strijd slechts weinig
meer. Wij sturen onze kinderen naar onze
eigen scholen, alsof het de gewoonste zaak van
de wereld is. Het minste of geringste geeft ons
reeds aanleiding om een bedenkelijk gezicht te
trekken over de sommen, die thans aan het
bijzonder onderwijs toevloeien. Enfin de ge
schiedenis schijnt vergeten. De moeiten en zor
gen, waarmee vorige geslachten hun eigen
scholen bouwden hebben schijnbaar weinig in
druk bij ons achtergelaten. De herinnering aan
de dagen, waarin gestreden moest worden te
gen het religieus-onverschilligheidsgif der open
bare school, schijnt verflauwd.
Met bijzonderen klem bevelen wij daarom dit,
van protestantsch-christelijke zijde uitgegeven
boekje aan. Het bevat de herinneringen van
enkele oude onderwijzers uit hun jonge jaren
toen zij hun examens deden voor de liberale
heeren, hun eerste aanstelling kregen op
hongersalarissen of een bijzondere school heele-
maal nieuw „erin" moesten brengen. Daar ko
men prachtige staaltjes los uit den heeten strijd
van de voorposten. Een lezenswaardige collectie
documentair materiaal, dat ten spoedig
ste ook van onzen kant verzameld diende te
worden wil niet, met het afsterven van de
oude garde, veel kostbaars verloren gaan.
Voor onze jonge onderwijzersgeneratie harte
lijk aanbevolen, evenals voor allen die den
schoolstrijd voor zich willen zien in de helle
kleuren van de dagelij ksche realiteit.
h
„Bekentenissen van een Kapita
list", door E. J. P. Beun, bewerkt
door Mr. E. C. van Dorp. Uitg.
H. Meulenhojf, Amsterdam - 1934,
285 blz.
De tegenstelling kapitalismesocialisme, wordt
door den schrijver van dit boek gesteld als die
van particulier initiatief tegen de scherpste
onderdrukking daarvan. Als ondernemer, die
zich van benedenaan heeft opgewerkt tot een
hooge leidende positie in het zakenleven, ver
oordeelt hij ten scherpste dit laatste, daar hij
aan den lijve de gunstige werking van het eerste
heeft gezien. Zijn betoog ten gunste van het
„kapitalisme" komt neer op een verdediging
van den vrijen armslag voor den energieken
captain of industry. Het verhaal van zijn leven
en de uiteenzetting van zijn economische mee
ningen draait om deze spil. En het moet wor
den gezegd: dat verhaal en die theorieën zijn
boeiend en lezenswaardig in hooge mate. Ver
eenzelvigt hij echter anti-kapitalisme en onder
drukking van het particuliere initiatief niet te
veel? Leiding van overheidswege kan den indi-
vidueelen ondernemerszin toch ook stimu-
1 e e r e n. Een Engelschman, die aan een zeer
geringe mate van staatsinmenging in het be
drijfsleven gewend is, kan zich dat misschien
moeilijker indenken dan een Nederlander, die
van zijn overheidsbedrijven meer gewend is
men denke maar even aan de Indië-vluchten
in wederzijds aanmoedigende samenwerking
tusschen K.L.M. en Posterijen ondernomen.
Ook kan men in het anti-kapitalisme wel
trekken vinden, die op wezenlijk foutieve pun
ten in het geldende „stelsel" den vinger leg
gen: de instelling op het gemeenschappelijk
welzijn bijvoorbeeld. Men mag honderdmaal
beweren, dat de verbruiker als de eigenlijke
machtige in de economie fungeert, men weet
heel goed, dat als het erop aankomt, de kapita
list behoeften weet te wekken en dat zijn sla
gen afhangt van de mate, waarin hem dat
lukt. De macht van den verbruiker moge groot
zijn, zij ligt verspreid en is niet geordend, en
treft daarom vrijwel nooit doelmatig. Helpt de
gemeenschap haar werkelijk effectieve kracht
bij te zetten, dan deugt het niet juist bij die
genen, die den verbruiker in theorie op
het voetstuk zetten.
Intusschen Beun's boek blijft sympathiek ge
noeg om aanbevolen te worden.
Y P
A
cOf*
efVU is
loèu
Sinds 1858 van hooge kwaliteit,
thans uiterst laag in prijs.
De baby-vleugel, die ook voor Uw
huis- of muziekkamer een sieraad
zal blijken.
DUBBEL PANTSERRAAM ,on
130 centimeter langO 7 Va'
PIANO in „Jacobean"-stijl, mqj-
dubbel pantserraam<5 J."
IV|||\MP|I A'dam, Tel. 49905
U Geeft symphonie-concerten te Utrecht, 's-Hertogenbosch
en Breda.
S Concerteert regelmatig voor de K.R.O. microfoon.
Verleent medewerking bü uitvoering van vele koorvcr-
eenigingen.
O Alle inlichtingen bij de administratie
van Lidth de Jeudestraat 24, Utrecht
Tel. 14988 Kantooruren: 9-12>/2 en 14-17 - Zaterdags'9-13 uur
