„Zonderlinge zuiveringen"
De film „Op Hoop van Zegen'
r'
Regie A. Benno
Mgr. Panis 25 jaar priester
IN RUSLAND EN IN
DUITSCHLAND
HET LEVEN VANEEN
MISSIEBISSCHOP
Kerkelijk Leven
ZATERDAG 22 DECEMBER 1934
Teekenen van spanning
De achtergrond van den
moord op Kirow
illegale organisatie wil de partij
leiding dwingen haar koers
te wijzigen
Het Blauwe Hoedje
Een mislukking
Frankrijk voorstander
van vlootaccoord
Martin Insull vrij
gesproken
BENOEMINGEN
In het bisdom Roermond
PATER Ao LIGTHART O.P. t
„Ik zie de toekomst hoopvol tege
moet: Ik heb groote verwach
tingen van Celebes
Belangstelling van den
Paus
Het Bisschopsideaal
Mgr. J. W. JPanis
Art. 177
Schrijven van den H. Vader
MISSIONARISSEN VAN HET
H. HART
Zilveren priesterfeest
H.H. WIJDINGEN
4
M/
Er bestaat ontegenzeglijk een frappante
analogie tusschen de wijze, waarop de
Röhm-revolte in het nationaal-socialis-
tische Duitschland werd onderdrukt, en de
reactie van het communistische Sovjet-Rusland
op den moord op Kirow, een overeenkomst, welke
niet heelemaal verwonderlijk is, wanneer men
bedenkt, dat in beide landen dictaturen heer-
schen, welke wel diametraal tegenover elkaar
heeten te staan in doelstelling, maar elkander
zeer nabij komen in de keuze van hun machts
middelen. Evenals de beweerde Röhmrevolte in
bloed werd gesmoord, evenzoo wordt de reactie,
waarvan de moord op Kirow het bloedig teeken
heet te zijn, thans uitgeroeid met terroris
tische methoden, waarbij geweld en machts
bewustzijn meer dan recht en rechtvaardigheid
den doorslag schijnen te geven. Evenals de
Röhmrevolte in Duitschland werd aangegrepen
als een welkome gelegenheid om behalve de
directe samenzweerders ook een aantal andere,
alleen maar door de machthebbers niet ge-
wenschte elementen onschadelijk te maken,
evenzoo speelt men thans in Sovjet-Rusland den
aanslag op Kirow uit als een motief voor het
opruimen van allen, die op eenigerlei wijze door
Stalin en zijn medehelpers verdacht worden
niet van harte in te stemmen met den huidigen
politieken of economischen koers. Wat er eigenlijk
precies in Sovjet-Rusland gebeurt en wat de
eigenlijke achtergrond van den moord op Kirow
is, komt evenmin aan het licht als dat, wat
aanleiding heeft gegeven tot de gebeurtenissen
van 30 Juni en de daarop volgende dagen in
Duitschland. Dictaturen laten alleen dat maar
zien, wat zij willen laten zien, en laten dat dan
nog zóó zien, als zij wenschen dat het gezien
wordt. Eerst werd beweerd, dat Kirow gevallen
was als slachtoffer van een zeer persoonlijke
wraakneming zonder eenige uitgebreidere poli
tieke strekking, toen, dat de aanslag op Kirow
de eerste was van een reeks aanslagen op
Sovjet-dignitarissen, welke door een organisatie
Van uit het buitenland binnengedrongen Sovjet
vijanden zou zijn beraamd, dan dat deze ge-
gewelddaad de uiting zou zijn van een herleving
van de fronde van Zinowjew en consorten. Men
herinnert zich, dat Zinowjew, die met Kamenew
en Syrtsow, na den dood van Lenin de zijde
koos van den orthodox-doctrinairen communist
Trotski tegen Stalin, bij herhaling berouw en
beterschap en loyale samenwerking met Stalin
beloofde en dientengevolge weer met onder
geschikte functies werd bekleed. Thans echter
verklaren de Sovjet-autoriteiten, dat zij geen
genade meer zullen kennen en alle aanhangers
van Zinowjew, die zijn actie hebben voortgezet,
meedoogenloos zullen straffen, hoe groot hun
verdiensten voor de Sovjet-revolutie ook mogen
zijn.
Intusschen zijn er nog een paar minder be
langrijke aanslagen gepleegd, welke weer met
drastische uitroeiingspractijken of zuiverings
acties, zooals de Sovjet-autoriteiten deze plegen
te noemen, zijn beantwoord.
In Rusland woedt weer een terreur als in
de eerste dagen van de Sovjet-revolutie, toen 't
communistische régime zich door massa-exe
cuties door het Russische volk een weg baande
naar een onbestreden en onaantastbare
machtspositie. De snelheid en de overijling,
waarmede alle schuldigen", vóór zij getuige
nissen konden afleggen, zijn terechtgesteld,
heeft voor de Bolsjewieken een dubbel voor
deel gehad. Zij kunnen het volk wijs maken,
wat zij willen, en treffen wie zij willen. Na den
moordenaar en zijn verwanten, na de geïmmi
greerde „witte" elementen en hun aanhang,
zal thans Zinowjew het gelag moeten betalen.
Er gaan stemmen op dat hij als „verrader
der Sof jetdictatuur" uit de partij moet worden
gestampt. Ais het daarbij blijft, mag de com
munistische zondaar, die zoo vaak rouwmoedig
een knieval deed voor den oppermachtigen
Stalin, nog van geluk spreken.
In Duitschland vermeerderen, ondanks alle
officieele ontkenningen, de teekenen, dat daar
de bruine rivier van 't nationaal-socialisme
gevaarlijk kruit. Niet voor niets is Duitschland
den laatsten tijd toeschietelijker geworden te
genover de politiek van zijn internationale te
genspelers. Zijn isolement werd benauwender,
naarmate de spanning in het binnenland toe
nam. Na het decimeeren van de S.A. is thans
de S.S. aan de beurt om teruggedrongen te
worden in een bescheidener en minder militaire
positie. Slechts een kern zal gewapend blijven,
doch de rest moet alle wapens, behalve de
dienstrevolver, inleveren bij de Rijksweer. De
Rijksweer acht zich de eenige gerechtigde om
voor de militaire verdediging van het land zorg
te dragen. Zij is gaandeweg gegroeid tot min
stens 300.000 man, terwijl de formaties der S.A.
en S.S. aanzienlijk zijn ingekrompen. De maat
regelen genomen tegen S.A. en S.S. worden als
een overwinning van de Rijksweer beschouwd.
De Rijksweer heet nu een volksleger, dat zuiver
nationaal-socialistisch is, omdat het volk natio-
naal-socialistisch is.
Als deze voorstelling van zaken juist is,
spreekt het vanzelf, dat alle andere gewapende
nationaal-socialistische organisaties eigenlijk
overbodig worden, en daar officieel deze voor
stelling wordt gelanceerd, wordt er ook in de
practijk de logische consequentie uit getrokken
De vraag is nu maar, hoe de afgevloeide S. A.
en S. S.-elementen zich in hun ubrgerlijken
staat van ontwapening zullen gedragen. Dat zij
erg ingenomen zijn met hun degradatie tot de
onderscheidingslooze bruine massa, valt moeilijk
aan te nemen. Evenals na de Röhmrevolts de
zuivering der S. A. wtordt nu de „zuivering"
der S. S. voorgesteld als een moreele en niet
als een politieke. Zoo heeft Goering verklaard,
dat het opzienbarende ontslag van den gouw
leider van Silezië, Brückner, uitsluitend op
zedelijkheidsgronden is geschied. Inderdaad
speelt het zedelijkheidsmotief een rol bij de
huidige actie van hoogerhand, maar sinds het
bloedbad van 30 Juni weten wij, dat zedelijk
heidsmotieven in het huidige Duitschland gaar
ne naar voren worden geschoven om de aan
dacht des volks van de politieke en economi
sche af te leiden. Zoo zijn b.v. voor het aftre
den van den partij-econoom Feder, die vóór
Hitier deel uitmaakte van de nationaal-socia-
listeh en met zijn leer over de „Zinsknecht-
schaft" het hart van den „Führer" stal, voor de
ontslagname van Krupp von Bohlen als leider
van het industrieele front, en het weer in
diensttreden van een figuur uit het verloochen
de „systeem" van het door nationaal-socialis
me overwonnen parlementarisme van Weimar,
Von Trendelenburg, bij het ministerie van eco
nomische zaken, moeilijk moreele overwegin
gen te vinden. Hier zien wij de economische
politiek van Dr. Hjalmar Schacht aan het
werk, een politiek, wtelke verzet wekt, zoowel
bij hen, die vinden 3at er niet genoeg de na
druk wordt gelegd op het socialistische element
in het nationaal-socialisme, als bij de groot-
industrieelen, welke de autarkistische tendenz
als een wurgenden strop om hun hals Voelen.
Goering kan gemakkelijk verzekeren, dat de
economische toestand van Duitschland verbe
terd is, zijn toezegging, dat het komende jaar
belangrijke vorderingen zal brengen op het ge
bied der „Ersatz-macherei" geeft het tegendeel
te denken. De deviezenpositie van Duitschland'
is uiterst précair, er heerscht een nijpend ge
brek aan grondstoffen, de boeren zijn ontevre
den over de banken, waaraan door Schacht
weer grootere vrijheden worden gegund, de in
dustrie- en de stadsarbeiders zijn ontevreden
over de bevoorrechting der boeren, waardoor
de prijzen der levensmiddelen niet dalen, en de
prijzencommissaris stelt maximum-prijzen vast,
waarmee de boeren weer geen genoegen willen
nemen. Zoo blijven er tal van tegenstellingen
bestaan, welke niet overbrugd kunnen worden
met optimistische woorden.
MOSKOU, 22 Dec. (Reuter). Officieel wordt
medegedeeld
Het Bonds commissariaat van Binnenland-
sche Zaken (Gpoe) heeft de instructies tegen
Nikolajew, den moordenaar van Kirow, geslo
ten.
Zij heeft bewezen, dat de aanslag is voor
bereid door een illegale organisatie, waartoe
Zinowjev en aanhangers van Trotzki behoor
den en die zich tot taak had gesteld door ter
reurmaatregelen de partijleiding te dwingen den
tegenwoordigen politieken koers vaarwel te zeg
gen.
Voorts had de organisatie het speciale doel
Kirow te vermoorden, daar hij de ontbinding
der illegale organisatie had gelast.
Tot dusver hebben 14 arrestaties plaats ge
had van leden der partij, die geruimen tijd ge
leden wegens actie tegen den staat waren ge
royeerd, maar later weer in de partij waren
opgenomen nadat zij hadden verklaard, zich
volgens de statuten te zullen gedragen.
Roland Varno en Truus van Aalten in
,fiet Meisje met de blauwe hoed."
Nadat men ons uitdrukkelijk verzekerd had,
dat Rudolf Meinert de maker was van de eer
tijds befaamde en sensatieverwekkende film
„Het kabinet van dr. Caligari", begonnen we
een lichte hoop te koesteren, dat er in de Ne-
derlandsche filmindustrie eindelijk eens een
respectabel werk zou te voorschijn komen. Er
werden wonderen verteld over Meinert en zijn
staf en we wachtten dus met vertrouwen af.
In den nacht van Donderdag op Vrijdag is
dan eindelijk het wonder verschenen onder den
titel „Het meisje met de blauwe hoed" en
als we onze eerste opwelling hadden gevolgd,
zouden we over de film gezwegen hebben. Er .s
geen enkele reden om bijzonder melding van
deze film te maken, noch om haar een ernstige
critiek waardig te keuren. Laten we daarom
liever volstaan met de verklaring, dat wij er
met den besten wil niets anders in kunnen
ontdekken dan een dilettantische poging om
een verhaaltje zoo tam mogelijk te fotografee
ren, een verhaaltje, dat volstrekt geen attractie
zou bezitten, wanneer niet Lou Bandy 'n reeks
moppen tapte, die hem wel afgaan, maar die
hij met evenveel succes op het tooneel kan
debiteeren. Van film-maken heeft de heer
Meinert blijkbaar geen begrip, zoodat we wei
geren te gelooven, dat hij ooit een artistiek
aandeel in „Caligari" zou hebben gehad. De
film is onschuldig en iedereen kan haar gaan
zien. Wij vreezen echter, dat niemand behalve
de grapjas Bandy in staat zal zijn indruk te
maken.
Jammer voor de kans, die verloren ging.
Meinert neme een voorbeeld aan Benno en
ziin medewerkers. De fotografie van Theo
Güsten. wiens capaciteiten wij nimmer hebben
onderschat, laat óók te wenschen over. Maar
de Oostenrijker Meinert is een volkomen te
leurstelling geworden.
Dbg.
mes" verneemt, zullen de besprekingen van zeer
uiteenloopenden aard zijn. Speciaal zullen wor
den besproken de ontwapeningskwestie, de Duit-
sche herbewapening en de opzegging van het
vlootverdrag van Washington.
De besprekingen zullen echter slechts een
informatief en algemeen karakter hebben.
Niettemin wordt het onderhoud voor de op
heldering van den politieken toestand zeer dien
stig geacht, daar Sir Simon, sedert zijn ontmoe
ting met wijlen minister Barthou te Genève,
geen rechtstreeksch contact met de Fransche
staatslieden meer gehad heeft.
PARIJS, 22 Dec. (Reuter) Omtrent de ver
klaringen, die de minister van Buitenlandsche
Zaken, Laval, en de minister van Oorlog, Pié-
tri, gisteren in de betreffende Kamercommis
sies hebben afgelegd inzake Frankrijks vloot-
politiek, meldt de „Petit Journal", dat beide
ministers duidelijk uiteengezet hebben, dat
Frankrijk nog steeds voorstander blijft van een
vloot-overeenkomst. Frankrijk blijft bereid
iedere Uitnoodiging te beantwoorden, waardoor
de internationale verzoening wordt bevorderd.
Laval en Piétri hebben echter tevens verklaard,
dat Frankrijk, als in 1936 geen nieuwe vloot-
overeenkomst tot stand komt, zijn vrijheid van
handelen terugverlangt. Over de verhouding der
v'iootsterkten moeten met alle in aanmerking
komende mogendheden afzonderlijke onderhan
delingen gevoerd worden.
De bewapening van Duitschland ter zee blijft,
naar minister Piétri verklaarde, binnen de be
palingen van het verdrag van Versailles, doch
het is anders gesteld met Duitschlands bew
pening te land.
LONDEN, 22 Dec. (Reuter) De minister van
Buitenlandsche Zaken Sir John Simon, die zijn
Kerstverlof te Cannes zal doorbrengen, komt
heden te Parijs aan, waar hij met den Fran-
schen minister-president Flandin en den mi
nister van Buitenlandsche Zaken, Laval een be
spreking zal hebben over den politieken toe
stand.
Naar de Parijsche correspondent van de „Ti-
Om het eerlijk te zeggen: we hadden
van deze film niet veel verwachtin
gen. Het gevaar leek niet uitgeslo
ten, dat het tooneelstuk van Heijermans
het tooneelstuk van Heijermans zou blij
ven en geen waardigen filmvorm zou kun
nen vinden. Misschien, dat een bezoek van
een paar maanden geleden aan de Cine-
tone, waar Benno gewetensvol, doch wat
primitief stond te registreeren, mede oorzaak
van dit gebrek aan verwachtingen is ge
weest. Misschien ook, dat „Bleeke Bet"
waaraan Benno zijn medewerking verleen
de, nog te versch in het geheugen lag om
bemoedigend te kunnen werken. Hoe het
zij, onze verwachtingen waren meer ge
spannen op „Het meisje met de blauwe
hoed" dan „Op Hoop van Zegen". En zie,
het is anders uitgekomen. Het blauwe hoed
je werd een schromelijke mislukking en
„Op Hoop van Zegen" werd een verdien
stelijke film, die, ook met de eischen van
den goeden smaak voor oogen, alleszins ver
dedigd kan worden. In een enkel woord
samengevat kunnen we ons oordeel het
best concentreeren door te zeggen, dat deze
film van Benno ver uit gaat boven de films,
die de Nederlandsche filmindustrie tot dus
ver heeft tot stand gebracht en dat het
de eerste film is, waarvoor we ons niet be
hoeven te schamen.
We spreken hier natuurlijk niet van die
andere Nederlanders, die tot dusver buiten
de industrie bleven en die zich bij Benno
zeker in aangenamer gezelschap zouden
voelen dan bij de anderen, die uitsluitend
de kitsch hebben vereerd.
De proloog van de film, die Louis Saal-
born gelegenheid geeft een stukje tooneel-
mimiek en tooneeldictie te plegen bij het
standbeeld van Herman Heijermans, is niet
het gelukkigste deel, maar het behoort ook
niet tot de film zelf, doch ontsproot blijk
baar aan een gevoel van eerbied voor den
kunstenaar, die zoo juist zijn herdenking
heeft beleefd.
Op vele plaatsen heeft de film die directe
aansprekende en verantwoorde suggestie,
die een film tot film maakt- Bij wijze van
voorbeeld noemen we met name de voor
bereiding van de verschrikkelijke gevolgen
van den storm, de verwachting van de ramp,
die we eigenlijk tevoren reeds allen ken
nen, doch waarvan hier de suggestie werd
verkregen, niet door het „spel" der artis-
ten, doch door het spel der beelden: op
het oogenblik, dat Geert overboord wordt
gesmeten door een golf, waait de deur van
Kniertje's huisje open en stormt het on
heil haar woning in.
Zoo zijn er verschillende treffende plaat
sen, die er op wijzen, dat de makers van
de film begrip van en liefde voor hun werk
hebben gehad. De geheele episode van den
storm werd zeer innig verbonden met de
gebeurtenissen bij Kniertje thuis door een
gevoelige montage, die beide elementen
sterk tot een eenheid maakte en langzaam
maar dreigend het onheil over de visschers
en de visschersvrouwen afriep.
Meer dan in de andere industriefilms
werd hier rekening gehouden met de mo
gelijkheden van de film zelf. In al die an
dere pogingen, die eigenlijk geen pogingen
mogen genoemd worden, liet men het bij de
verfilming van middelmatige tooneelscènes,
die laf en onbelangrijk tot een doode reeks
werden vereenigd, speculeerend op een ba-
nalen smaak en een op kitsch ingestelde
mentaliteit van een publiek, voor wie de
filmindustrie zegt te werken-
Er zou critiek te schrijven zijn, natuur
lijk: critiek omtrent een te theaterachtige
actie van een enkelen speler, als b.v. Jan
van Ees. Maar hoe verheugend is het reeds
te kunnen constateeren, dat spelers als
mevrouw de Boer van Rijk, mevrouw Annie
Ver hulst, Frits van Dongen, Willem van der
Veer, en toch op vele plaatsen ook Jan van
Ees zeer goed bruikbare krachten zijn voor
de camera, wanneer de man, die het alles
richt, sterk en energiek en met smaak op
treedt.
De camera, die in handen was van Lach
en Alsum, bereikte treffende resultaten en
men mocht wenschen, dat alle camerawerk
van de industrie op dit niveau stond. Ook
a-
CHICAGO, 22 Dec. Martin Insull is Vrijdag
door de jury vrijgesproken.
Het proces heeft drie weken geduurd. Zoo
als men weet was Martin Insull, de broer van
Samuel, er van beschuldigd 344.000 dollars van
de Middle West Utilities Cy te hebben ver
duisterd.
Den 15en Januari zal Martin Insull zich heb-
hen te verantwoorden in verband met een nieu
we aanklacht wegens verduistering.
Z. Hoogw. Exc. Monseigneur Dr. J. H. G. Lem-
mens, Bisschop van Roermond, heeft benoemd:
tot Pastoor te Roggel, den weleerwaarden heer
L. P. Hanraets;
te Siebengewald den weleerwaarden heer J.
E. H. Schreurs;
te Griendtsveen den weleerwaarden heer H.
L. J. Mooren;
tot kapelaan te Ottersum den weleerwaarden
heer G. A. J. Cremers en
te Bergen den weleerwaarden heer W. M. A.
Hillebrandt.
Te Alkmaar is plotseling, na voorzien te zijn
van het H. Oliesel, overleden de Zeereerw. pater
Alphonsus Ligthart.
Hij werd geboren te Alkmaar op 25 November
1873, studeerde de humanoria aan het St. Do-
minicuscollege te Nijmegen, trad op 14 Septem
ber 1994 te Huissen in de orde der Predikheeren
en werd 12 Augustus 1900 priester gewijd. Hij
was in verschillende plaatsen kapelaan, verder
prior van het St. Dominicusklooster te Nijmegen
en het laatst pastoor der St. Jansparochie in
Schiedam, waarna hij in zijn geboorteplaats ging
russen.
De plechtige Uitvaart heeft Maandag plaats
in de St. Josephkerk te Alkmaar. Het stoffelijk
overschot wordt daarna overgebracht naar het
Albertinum te Nijmegen, waar het in het kloos
terkerkhof zal worden bijgezet.
„Op Hoop van Zegen"
de muziek van D. Monnickendam paste
zich zuiver aan bij de stemming van het
geheel, zonder te nadrukkelijk de aandacht
voor zich op te eischen.
En zoo is dus, voor het eerst in de film
industrie een werk ontstaan, dat dank zij
een blijkbaar hartelijke samenwerking tus
schen Benno, Saalborn, Lach, Alsum, Mon
nickendam, Brenner, Weiss en anderen, een
goede verzameling spelers, de Nederland
sche film eer aandoet. Zooals gezegd: er
is reden tot critiek, maar het geheel is van
dien aard, dat het critiek verdragen kan en
staat zoover boven de andere pogingen uit,
dat we voor ditmaal de critiek liever laten
zwijgen-
Volwassenen, die een goede Nederland
sche film willen zien, kunnen wij warm
aansporen „Op hoop van Zegen" te gaan
zien. Zij zullen er geen spijt van hebben
en de gelegenheid tot een bezoek aan Corso
en Royal zal de eerste weken nog wel blij
ven bestaan, want we behoeven er niet aan
te twijfelen, dat de film weken lang be
slag zal leggen op de publieke belangstelling.
Dbg.
Zondag 23 December heeft in het Missie
huis van het H. Hart te Tilburg de plech
tige viering plaats van het zilveren Pries
terjubileum van Z. H. Exc. Mgr. J. W. J.
Panis, Apostolisch Vicaris van Celebes.
Dit feestelijk gebeuren leek ons een ge
paste gelegenheid om een onderhoud met
Mgr. Panis aan te vragen, dat ons met alle
bereidwilligheid werd toegestaan.
En zoo stonden we dan deze week, op
een grijzen winterdag in een der spreek
kamers van het Missiehuis aan den Breda-
schen weg te Tilburg, in afwachting van de
komst van Monseigneur.
„Maak het u gemakkelijk," zegt Monseigneur,
nadat we ons voorgesteld hebben. En hij neemt
zelf de leiding.
„Zullen we maar eens beginnen met den
levensloop: dat hoort zoo, is 't niet?
Met de Brabantsche gemakkelijkheid die Mgr.
Panis, in zijn bijna een kwart eeuw werken in
den vreemde, niet verloren heeft, beschrijft
Monseigneur dan in korte trekken de geschie
denis der data.
Mgr. Panis is geboren te Dongen in 1882.
Echter verhuisde de familie al vroeg naar
Tilburg. Hier deed de toekomstige Missie-
Bisschop zijn eerste H. Communie in de thans
afgebroken kerk van het Korvel.
Tusschen haakjes, zegt Monseigneur, die zich
al pratend in herinneringen verliest, mijn vader
was de eerste die in deze kerk gedoopt werd!
De lagere studies maakte hij aan de Apos
tolische school, zooals het Missiehuis toen nog
heette, aan den Bredaschen weg. Te Arnhem
was hij in Noviciaat, hetwelk hij onderbrak
voor een twee-jarig leeraarschap aan de Apos
tolische School te Antwerpen (Borgerhout). De
philosophie volgde in Arnhem en het vierde
jaar theologie te Leuven, de stad bekend om
dien anderen Tilburger, Primus van Gils. Hier
werd Mgr. Panis dan priester gewijd op 21 Dec.
1909. Dit geschiedde in de kloosterkapel aldaar
door merkwaardig voorteeken? een Vlaam
sehen Missie-Bisschop, die zijn leven in China
heeft doorgebracht.
Na de verdere voltooiing van zijn studies ver
trok hij in September 1910 naar de Philippijnen.
Twee jaren was de jonge priester hier verbon
den aan de kapel in Higakit. Vervolgens werd
hij pastoor in Tandag, en in 1917 volgde zijn
benoeming tot pastoor in Kantilan, een paro
chie met 12.000 zielen.
Aldus bleef pastoor Panis werken in de pro
vincie Surigan, tót hij in Juni 1923 telegrafisch
naar Holland ontboden werd.
Deze reis werd zoodoende ook de eerste
vacantiereis naar Europa, maar zjj beteeken-
de tevens het einde van het werk van Mgr.
Panis op de Philippijnen.
Het was eerst in Europa, bij de controle der
douane te Barcelona, dat hij bij toeval zijn
benoeming tot Apostolisch Prefect vernam,
doordat een Hollandseh geestelijke hem met
Mgr. betitelde. Natuurlijk was dit een weinig
gênant, maar alleen de vertraging der naar
Indië gezonden telegrammen was er de schuld
van, dat de benoeming Monseigneur nooit be
reikt had.
15 Maart 1924 aanvaardde hij den terugtocht
vanuit Tilburg, maar nu met bestemming
Celebes. Het was Juni daaraanvolgend dat Mgr.
Panis in de grootste statie van zijn missiege
bied, Tomahon, in de Minahassa, officieel als
Apostolisch Prefect geïnstalleerd werd.
En 10 Februari van dit jaar kwam het be
richt, dat Monseigneur met ingang van den
eersten van die maand tot Apostolisch Vicaris
van Celebes was aangesteld, en 24 Juni volgde
in Menado de wijding tot bisschop titulair
bisschop van Trisipa, bij Carthago door Mgr.
J. Aerts, M.S.C.
Zoo aanvaardde Mgr. Panis einde September
van dit jaar wederom den tocht naar Holland,
alwaar hij 24 October 1.1. via Marseille aan
kwam.
„Monseigneur," stelden we vrijmoedig de
vraag, „wat is in al deze jaren het moment
geweeht, dat u de grootste voldoening heeft
geschonken?"
Een oogenblik zit Monseigneur in gedachten,
maar dan glimlacht hij. Heel diplomatiek klinkt
het antwoord:
„Och, ik geloof, dat het feit, dat het aantal
Katholieken in dit tijdsbestek verdubbeld is,
wel mijn grootste vreugde is."
„En welk punt, Monseigneur, heeft in de toe
komst uw grootste aandacht?"
Nu kent de hooge Missionaris daar schuin
tegenover ons geen aarzeling meer, en met
warmte bepleit hij zijn ideaal: een Groot-
Seminarie op Celebes.
Dit is een zóó noodzakelijk iets, en de moei
lijkheden schijnen zóó groot.
Van 20 November tot 5 December is Mgr.
Panis naar Rome geweest. En van dezen tocht
is hü niet met groote opgewektheid terugge
komen. Want hoezeer ook de Heilige Vader
meeleeft met het missiewerk in de tropen, het
is Z. H. onmogelijk financieel te steunen.
En toch moét dit Groot Seminarie er
komen. De politieke toestand in Azië is zoo
danig, dat hoe eerder er inlandsche pries
ters zijn, met hoe meer waarschijnlijkheid
de katholieke godsdienst in Indië zal
blijven voortbestaan. Want de kans is groot,
dat in de toekomst de Europeanen uit
Indië zullen verdwijnen, en dit is geen
pessimistische fantasie.
Sprekend over deze financieele zorgen komt
Monseigneur als vanzelf op het vraagstuk der
catechisten, dit keurcorps dat in elke Missie
broodnoodig is, als rechterhand van den mis
sionaris, en waarvan de vorming wellicht ook
gedeeltelijk stil zal komen te liggen, bij gebrek
aan middelen.
Inderdaad is de toestand menschelijker
wijze gesproken hopeloos, maar Monseigneur
vertrouwd op Neerlands katholieken. Spe
ciaal om in het vaderland hulp te krijgen
kwam hij naar hier. En op deze hulp hoopt
hij, neen hij is er zeker van, want heeft
niet ieder katholiek den plicht van missio
neering?
We aarzelen om Monseigneur nog langer las
tig te vallen, maar turen nog even op ons vra
genlijstje.
En Monseigneur heeft scherpe oogen.
„Ik zie dat u er een aanteekening over art. 177
heeft staan," glimlacht hij. „Jaja
'ik geloof wel een der heftigste strijders op dit
punt geweest te zijn. Maar thans hebben we in
het gewest Celebes en onderhoorigheden, en in
de residentie Menado de volledige toelating."
Dat het vooral aan hemzelf te danken is ge
weest, dat hij met voldoening de bereikte re
sultaten kan bezien, en dat hij de eenige is ge
weest, die deze volledige toelating voor zijn ge
bied heeft verkregen, vertelt hij niet.
„Ik zie de toekomst hoopvol tegemoet,"
vervolgt Monseigneur dan met een glim
lach, daarbij een nog niet gestelde vraag
beantwoordend. „Ik heb groote verwach
tingen van Celebes!"
Z. H. Paus I^ius XI heeft aan Z. H. Exc. Mgr.
W. Panis een schrijven gezonden, waaraan wjj
het volgende ontleenen:
Bij gelegenheid van den naderenden dag van
Uw zilveren Priester-jubileum, zal Uwe Excel
lentie zich met vreugde dit schoone getuigenis
kunnen geven: dat U al de jaren van uw Pries
terschap hebt besteed aan den harden arbeid
der Missie en zoo van stonde af aan de eer
genoten hebt in de eerste rangen te staan van
het christelijk apostolaat.
Z.H. acht zich zeer gelukkig Zijne dankbaar
heid jegens den goeden God te vereenigen met
de Uwe voor zóóveel goeds, dat volbracht is
door uwen arbeid en dien van uw missionaris
sen en uw goede Zusters, die U in uw apostolaat
bijstaan.
In het volle vertrouwen dat deze schoone
missie-werkzaamheid voortdurend groeien zal,
bidt Zijne Heiligheid van ganscher harte over
u allen den overvloed der Goddelijke zegenin
gen af en zendt op de meest vaderlijke wijze
aan U zeiven, Monseigneur, aan al uw Mis
sionarissen, aan al uw Religieuzen en aan al de
werken der Missie den Apostolischen Zegen.
Moge de hooge jubilaris nog vele jaren en in
goede gezondheid werkzaam blijven in de Missie,
in het belang van Kerk en volk!
Tegelijk met Z. H. Exc. Mgr. W. Panis, Apos
tolisch Vicaris van Celebes, vieren nog de vol
gende Missionarissen van het H. Hart op Zon
dag 23 December hun zilveren Priesterfeest:
Pater Alphons Brekelmans uit Hilvarenbeek,
Missionaris in Surigao-Philippijnen, thans tijde
lijk op vacantie in het vaderland (Missiehuis,
Tilburg)
Pater Lud. Nieuwenhuis, uit Amsterdam, Mis
sionaris op Tanimbar, Apost. Vicariaat van
Ned. Nieuw-Guinea.
Pater Felix van de Pol, uit Baarle-Hertog,
Missionaris in Surigao-Philippijnen.
Vrijdag heeft Z. H. Exc. Mgr. Walter Panis,
missionaris van het H. Hart, Apostolisch Vi
caris van Celebes, in de kapel der missionaris
sen van het H. Hart te Stein (L.) de volgende
H.H. Wijdingen toegediend:
Het Exorcistaat en Acolythaat aan de Eer
waarde Fraters Ant. Jansen, G. Tangelder, P.
Akerboom, A. v. d. Linde, P. Fleming, M. Mur
phy, Al. Smulders, J. Wiertz, Ch. v. d. Ouwe-
lant, M. Geers, J. v. Maren, Alb. Janssen, J.
Rutten, A. Vriens, J. Nouwens, R. Hettinga,
W. O'Connell, N. Onstenk, en A. Bomhoff, allen
van de Congregatie der Missionarissen van het
H. Hart te Stein.
De vier kleine Wijdingen aan den Eerw. Frater
A. Elling van de Congregatie der Paters van
het H. Sacrament (Baarle L.)
De Tonsuur en vier kleine Wijdingen aan de
Eerw. Frater Gerardus Singgih Padmowyoto,
Laurentius Mekenkamp, Leo van den Nieuw-
boer en Eliseus Haarhuis, van de Orde der Car-
melieten (Merkelbeek, L.), alsmede aan den
Eerw. Frater Stanislaus a Matre Dei (Jan Beau
mont) van de orde der Ongeschoeide Carme-
lieten (Geleen, L.)
Het Subdiaconaat aan de Eerw. Fraters W.
van Aarnhem, J. Linssen en A. Megens, van
de Congregatie der Paters van het H. Sacra
ment, eveneens het Subdiaconaat en heden het
H. Diaconaat aan de Eerw. Fraters: H. Gall,
F. de Grys, P. Schouten, A. de Kort, H. v.
Zundert, Th. v. d. Berg, A. Drascovics, J. Hoe
bink, J. Nooy, L. v. Liempt, J. Cleary, V. Hoch-
stenbach, A. Petit, J. Heynen, M. Carrick, J.
Pennock, J. Castelyns, en L. v. d. Vrande, allen
van de Congregatie v. d. Missionarissen van het
H. Hart. alsmede aan de Eerw. Fraters Norber-
tus ten Kroode, Caspar van den Bergh, Damia-
nus Berends, Gregorius Ammerlaan, Ambrosius
Stello, Cornelius Engel, Michael Muyrers, Ilde-
fonsus van Dijk, Eadmundus Winkels, Clemens
Zonneveld, Quirinus Kramer, Elias Theelen en
Willibrordus van Rijnsoever, allen van de Orde
der Carmelieten (Merkelbeek) eveneens het H.
Diaconaat aan den Eerw. Frater Bruno a Cruce
(Josef Heunen) van de orde derOngeschoeide
Cawnelieten.
Het H. Priesterschap werd heden toegediend
aan den tweeden Philippijnschen Missionaris
van het H. Hart, den Eerw. Frater Vicente
Celeste uit Tago (Surigao).
