OOSTENRIJK IN HET JAAR 1934 Bestuurder voor Catalonië Mat Het nieuws van heden I P HERRIJZENIS VAN HET OUDE LAND LA VAL VOLGENDE WEEK NAAR ROME? Fraude met poot- aardappelen KUNSTZIJ-SCHANDAAL IN JAPAN DE BAROMETER •VEREEN IGDE KATHOLIEKE PERS BUREAUX; NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 ABONNEMENTEN; voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 VRIJDAG 28 DECEMBER 1934 Ochtendblad Het neerslaan der revoluties van links en rechts hebben de regeeringsmacht bevestigd Rol van Von Papen GEZANT VON PAPEN Rond de mijnwerkers pensioenen Geen sprake meer van een alge- meene staking in België Het Weeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiifiiiiiiu De liberale monarchist Valladares tot gouverneur-generaal benoemd Minister Villalobos toch afgetreden ■•'Sr** n MRS! Mijnwerkerstrein ver ongelukt 13 dooden, 35 gewonden Spoorwegongelukken in Mexico Engeland zou een succesvol einde der besprekingen met Italië gaarne zien De Kleine Entente en de Habsburgers? Groot aantal zakken, z.g. uit Nederland afkomstig, in beslag genomen Saarbrücken moet in goud betalen Nederlander in het gelijk gesteld De eerste Hitler-toren 41 Meter hoog De „Koningin Astrid" Motordefect brengt vertraging Eerlijkheid Een 17-tal hooge functionarissen is schuldig bevonden aan corruptie NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ZEVEN EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 19117 Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek (Van onzen Weenschen correspondent) Een jaar, rijk aan gebeurtenissen, ligt achter ons. Eind 1933 sprak op grond der ont wikkeling van het toen afgeloopen jaar dr. Dollfuss als zijn overtuiging uit, dat het morgenrood eener betere toekomst reeds door de donkerte schemerde en dat een nieuwe periode, waarin voor zekere invloeden en op vattingen geen plaats meer zou zijn, te wach ten stond. Dat hijzelf het offer dezer ontwikkeling zou worden, heeft hij zeker niet, althans toén niet, voorzien. Die ontwikkeling heeft zich geopen baard. Nieuw-Oostenrijk is verrezen. Achter ons ligt een jaar van wee en lijden en broedertwist, maar ook een jaar van zege. Wat Oostenrijk sinds begin 1934 heeft mee gemaakt is een keten van dramatische gebeur tenissen, die in de geschiedenis van een volk niet één of twee jaren, maar een heele peridode omsluit. Het jaar begon met een nieuwe nationaal- socialistlsche terreur. In Februari het hon derden van offers vorderende roode Karnaval, dat tot od het oogenblik niet in zijn gevolgen is gelikwideerd- In Maart het sluiten der Ro- meinsche Protocollen. In Mei afkondiging eener nieuwe grondwet op christelijken, autori- tatief-corporatieven grondslag. In Juni nieuwe terroristische nationaal-socialistische offen sieven bijna in heel Oostenrijk. In Juli Putsch eener nationaal-socialistische terreur-groep, bezetting der radio-centrale en der bondskan- selarij, moord op bondskanselier dr. Dollfuss, burgeroorlog tusschen regeeringstroepen en nationaal-socialisten over heel de provincies Stiermarken en Karinthië en gedeeltelijk in Opper-Oostenrijk, Salzburg en Tirol. Juli— Augustus vorming der nieuwe autoritatieve regeering onder leiding van vorst Starhemberg en dr. Schuschnigg. November ratificeering der nieuwe grondwet, constitueering der nieuwe wet, beradende lichamen, staatsraad, cultuur- raad en economie-rftad. Van Maart tot heden onafgebroken vrij spraak, veroordeeling en justificeering van socialistische en nationaal-socialistische op standelingen verbonden met chronische mobi- iiseering tegen het roode en het bruine front. Uit de asch van het in bloed en tranen en vlammen ingestorte partijen-systeem verhief zich de Fenix „Nieuw-Oosten rijk". De orkaan van een nieuwen tijd stormde over het land en heeft staat en volk een nieuw gezicht gegeven- Zoo sterk was de wil der ver nieuwers, zoo onoverwinnelijk de kracht der nieuwe ideeën, dat zelfs de gewelddadige dood van den Führer de ontwikkeling niet ver mocht te belemmeren. Die aan het hoofd staan van Nieuw-Oostenrijk beweren met overtuiging, dat de binnenlandsch-politieke, de economische en de buitenlandsch-politieke toestand van oostenrijk, ondanks alle schokken, wezenlijk gunstiger te beoordee- len is aan het eind dan aan het begin van het jaar. Het neerslaan der revolutie van links en van rechts heeft zeker de regeeringsmacht beves tigd. Ik voor mij ben gewis niet, zooals vele leidende persoonlijkheden in Oostenrijk over tuigd. dat mét of nè. het op-de-knieën-dwin gen der roode en bruine medeburgers ook de harten bewogen werden, maar wel ben ik overtuigd, dat, zou 't tot een onzalig nieuw gewapend conflict met rood of bruin komen en dat is wel voorloopig, maar niet voor alle toekomst uitgesloten noch rood noch bruin op wapensucces kunnen rekenen. Zoo is het op het oogenblik en het heeft er allen schijn van dat de heerschende regeeringsmacht zich ten koste van de illegale groepen die zich ove rigens legaal noemen en de regeering illegaal consolideert. De opbouw van de standenmaatschappij is natuurlijk nog niet voltooid. Wel werd in het afgeloopen jaar de bcroepsstanden-idee ern stig bestudeerd en met de invoering dezer idee in andere landen vergeleken, wel werd bij de benoeming der leden van den staats-, kuituur- en economieraad met reeds bestaande beroeps standen op cultureel-, landbouw-, nijverheids-, handels- en landverdedigingsgebied rekening gehouden, maar doorgevoerd, ten voeten uit, is de idee nog niet om de eenvoudige reden, dat de beroepsstanden zelf nog niet overal or ganisch gegroeid zijn. In het herderlijke schrijven van het Oos- tenrijksche episcopaat over den socialen, burgerlijken, eoonomischen en religieu zen vrede lezen wij: „De bisschoppen aarzelen niet, te zeggen, dat ware vorming van den beroepsstand op het gebied der moderne industrie de moeilijkste en gewichtigste taak in heel de sociale kwestie is. Zij is inderdaad een beslissend vraagstuk van onzen tijd. Wil men slagen, vrede te stichten op dit gebied, dan moeten beide groepen met christelijken geest doordrongen zijn, met den geest van wederkeerig begrijpen der groote gemeenschappelijke taak, met den geest van rechtvaardigheid en van welwillendheid." Wanneer daarentegen juist de opbouw van een autoritaire standenmaatschappij misbruikt wordt om de onbetwiste rechten van de zwak keren weer te onderdrukken en wanneer de verantwoordelijke leiders niet energiek tegen dergelijk misbruik optreden, dan loopt het onder bloed en tranen begonnen werk het grootste gevaar en zou het, in plaats van zegen, een zeer gevoeligen terugslag kunnen bren gen, vooral aan de Kerk, die bij dezen opbouw behulpzaam is. In hetzelfde herderlijke schrijven van Kerst mis 1.1. schrijven de Oostenrijksche bisschop pen: ,,Er wordt hard geklaagd, dat de werkgevers juist de beroepsstandsche ordening, die opge bouwd wordt, als middel gebruiken, om aan den werkman sociale rechten weer te ontnc- men, die reeds wettelijk vastgelegd zijn. Zeker mag men niet veralgemeenen. Dergelijke toe standen zijn echter reeds openbaar geworden en door de pers geconstateerd. „De bisschoppen nu zijn overtuigd, dat de beslissende instanties in den staat alles in het werk zullen stellen, om dergelijke wantoestan den uit den weg te ruimen en bijzonder elke poging, de idee der beroepsstandsche ordening op dergelijke manier te schandvlekken met alle middelen zullen verhinderen, want niets zou méér tegen een ware nieuwe ordening van het maatschappelijk leven in den geest van het Christendom zijn, niets zou ook de Katho lieke Kerk en haar leer over de sociale recht vaardigheid en zedenwet, die allen verplicht, pijnlijker kwetsen dan door zulke pogingen, onder den dekmantel van christelijke en va- derlandsche vernieuwing, zich aan de sociale rechten van den arbeider te vergrijpen." In de buitenlandsche politiek valt sinds de gebeurtenissen van Juli 1934 een zwenking waar te nemen. Het officieele Duitsch nationaal-socialisme heeft het mislukken van den Putsch eener Duitsch-Oostenrijksche nationaal-socialistische terroristengroep gekwiteerd met het officieele stopzetten van aanvallen op Oostenrijks onaf hankelijkheid. Nog onlangs hoorde ik uit de naaste om geving van Von Papen, dat deze de verklaring van Hitier omtrent het respecteeren van Oos tenrijks onafhankelijkheid zeer ernstig opvat en onmiddellijk Weenen zou verlaten, wanneer men hem van verantwoordelijke Duitsche zijde te verstaan zougeven, dat Duitschlands res pect voor de Oostenrijksche onafhankelijkheid alleen maar op een vodje papier zou staan. „FUr eine solche Sendung können Sie sich den Habicht aussuchen". Het valt dan ook te coh- stateeren, dat de Oostenrijksche kringen, die met Von Papen hier in aanraking zijn ge komen, meer en meer hun wantrouwen tegen zijn persoon afleggen. Dat de internationale solidariteit omtrent de handhaving van Oostenrijks onafhankelijk heid na den moord op dr. Dollfuss niet zonder invloed is geweest, willen we niet bestrijden. De - Oostenrijksche nationaal-socialisten zijn onderling verdeeld en zeker niet in staat, hoe sterk ze ook mogen zijn, nóg. zijn, in af- zienbaren tijd een vernieuwde actie met succes te beginnen. Opgelost is natuurlijk deze kwestie niet, evenmin als de kwestie der zeer talrijke anders dan de regeering denkende arbeiders. In hoeverre de ontwikkeling der Romeinsche Protocollen zal gaan, is nog niet vast te stellen. Op economisch gebied wekt Oostenrijk steeds weer bewondering. Dat een klein land. het welk door den oorlog verminkt en verscheurd, door buiten- en binnenland jaren en jaren lang mishandeld en uitgebuit, midden in de eco nomische crisis met circa 400.000 werkloozen bedreigd, door twee revoluties een paar maan den geschokt, zich toch nog heldenmoedig staande houdt en er Ach economisch lang zaam, natuurlijk langzaam, bovenop begint te werken, is dat niet te bewonderen? Ondanks de ellendige omstandigheden en de haast onmogelijke verwikkelingen is de han delsbalans van Oostenrijk dit jaar beter, haast zou ik zeggen, opvallend beter dan verleden jaar. De munt is vast en ook de betalingsbalans is er op vooruitgegaan. De schulden stijgen niet en de koopman klaagt niet over een deviezen-débacle als in Duitschland'. Oostenrijk was en is een taai land en werd steeds onderschat. Niet dat ik er zoo optimis tisch over denk; maar dat zijn feiten. Onze Brusselsche correspondent seinde ons d.d. 27 dezer: Donderdagmorgen zijn onderhandelingen ge voerd tusschen den Belgischen eersten minister en den minister van Arbeid en Sociale Voor zorg en anderzijds afgevaardigden van de So cialistische mennwerkerscentrale over de ver laging van de mijnwerkerspensioenen. Van bedreiging met algemeene staking is tij dens deze onderhandelingen geen sprake meer geweest. Er blijkt trouwens dat de meeste poli tieke voormannen van de socialistiscne partij beducht zijn voor de gevolgen van een alge meene staking in de huidige omstandigheden en dat de partijkassen niet eens bij machte zijn ee nuitgebreide staking te financieren. VERWACHTING: Meest matige Zuide- lijke tot Zuid-Westelijken wind, nevelig g H tot zwaar bewolkt, later wellicht opkla- S H rend, nog tijdelijk regen, weinig verande- ring in temperatuur. Verdere vooruitzichten: onzeker- MADRID, 27 Dec. (Reuter) In weerwil van de interventie van minister-president Ler- roux heeft de minister van Onderwijs, Villalobos, besloten zijn ontslag te handha ven. Men weet, dat Villalobos zijn ontslag indiende na een heftigen aanval van Gil Robles, die opkwam voor het bijzonder onderwijs. Het is mogelijk dat, naast de benoeming van een nieuwen functionaris voor Onderwijs, ook een minister van Marine zal worden aange wezen. De portefeuilfe van Marine wordt tot dusver n.l. beheerd door den minister van Buitenlandsche Zaken, Rocha. Verder wordt uit de Spaansche hoofdstad geseind, dat tot gouverneur-generaal van Catalonië benoemd is Portela Valladares, een zeer bekend lid van de balie. Valladares behoort tot de liberale monarchisten van Garcia Prieto, die aan het bewind was ten tijde van den staatsgreep van Primo de Rivera in 1923. Na den val van de monarchie werd hij als onafhankelijk politicus in de Cortes gekozen. Sindsdien kwam hij steeds nader tot de radicalen, de partij van Lerroux. De functie van gouverneur-generaal voor Catalonië is onlangs, als een voorloopige op lossing van de regeeringscrisis te Barcelona na den opstand aldaar, door de Madrileensche regeering met medewerking van de Cortes in gevoerd. Naar vernomen wordt, zal de Rechtbank voor de Grondwettelijke Waarborgen begin Februari a.s. een aanvang maken met het proces tegen den voormaligen president van Catalonië, Com- panys, en de leden van de toenmalige generali teit van Catalonië. |^|p| Waf er overbleef van de Bossche bestelauto, welke op den Bredaschenweg te Tilburg tegen een boom te pletter reed, waarbij de chauffeur licht werd gewond MONTGOMERY (West-Virginia), 27 Dec. (V. D.) Door de ontploffing van den ketel van de locomotief van een arbeiderstrein zijn 13 mijnwerkers gedood en ongeveer 35 gewond. De trein was op weg naar een kolenmijn, om de ar beiders naar hun werk te brengen. MEXICO, 27 Dec. (V. D.) Tusschen Mess en Naranjo is een naar Laredo gaande goederen trein ontspoord. De locomotief en 11 wagehs vielen om. De machinist werd gedood, een sto ker en nog een treinarbeider .werden zwaar gewond. Als oorzaak van het ongeluk vermoedt men den slechten toestand van den spoorweg. Bij Cardenas in den staat San Luis Potosi is een locaaltrein ontspoord, Acht wagens Wladimir Potemkin, de nieuwe Russische ambassadeur te Parijs (r.) heeft een bezoek gebracht aan den Franschen minister van Buitenlandsche i Zaken, Pierre Laval PARIJS, 27 Dec. Naar „Paris Soir" uit Rome meldt, verwacht men, dat de Fransche minister van buitenlandsche zaken Laval den derden of vijfden Januari in Rome zal arri- veeren. Laval zou van meening zijn, dat een onmiddellijke gedachtenwisseling met Mussolini te prefereeren is boven een behandeling van de nog omstreden problemen tusschen de verschil lende kanselarijen. Bovendien zou een bezoek in de eerste week van Januari reeds daarom gewenscht zijn, 'daar nadien de besprekingen te Genève en de stem ming in het Saargebied de volledige aandacht van Laval zullen opeischen. Voorts zou aan't be zoek van Laval aan Londen, wanneer dit vrucht dragend wil zijn, logisch de reis naar Rome moeten voorafgaan. De Fransch-Engelsche ge- dachtenwisselingen zouden dan meer het aspect krijgen van een voor den vrede in Europa beslissende bespreking tusschen de drie groote mogendheden. Al deze overwegingen ten gunste van een bespoediging van de reis naar Rome zouden van invloed geweest zijn op het besluit van Laval. De „Temps" is vrij hoopvol gestemd. Het blad gelooft zelfs, dat de uit de Hongaarsche revisie-eischen ontstane moeilijkheden zullen kunnen worden opgelost, aangezien een zekere ontspanning in de betrekkingen tusschen Bel grado en Boedapest geconstateerd kan worden. De Kleine Entente bezit overigens in de rede van Laval in den Senaat een waarborg, dat de Fransch-Italiaansche overeenstemming slechts eén instrument van samenwerking en vrede is, nooit echter een instrument, om verdeeldheid te brengen in de Kleine Entente of om de tus schen haar en Frankrijk bestaande banden te verbreken. „La Presse" schrijft, dat de Raad der Kleine Entente op voorstel van Zuid-Slavië den regeeringen van Londen en Parijs ter kennis heeft gebracht, dat hij eerder een aansluiting van Oostenrijk bij Duitschland dan een herstel der Habsburgers zou dulden. Dit besluit zou aldus „La Presse" mo gelijkerwijs Mussolini ertoe kunnen brengen, het Fransche standpunt in de Balkankwestie te aanvaarden, waardoor overeenstemming mo gelijk wordt. „La Presse" meent, dat Laval zijn reis-naar Rome bespoedigt, omdat Engeland een succesvolle beëindiging der Fransch-Italiaan sche besprekingen gaarne zou zien. sprongen uit de rails. Een treinarbeider werd gedood. Naar uit Barranca de Tlaxoanca in den staat Tlaxoala wordt gemeld, hebben onbekenden al daar groote steenen op de rails geworpen. Ge lukkig ontdekte de machinist van een nade renden trein tijdig, dat de rails versperd wa ren. Anders zou de trein in een diep ravijn zijn gestort. PERPIGNAN, 27 Dec. (Reuter.) Eenigen tijd geleden heeft men te Marseille een omvangrijke fraude met pootaardappelen ontdekt, die zoo genaamd uit Nederland afkomstig waren. Thans is men te Perpignan een soortgelijke af faire op het spoor gekomen. Naar aanleiding van een klacht van de bon den der handelaars in pootgoed heeft de be trokken inspecteur beslag gelegd op een groot aantal zakken met pootaardappelen. Zoowel de certificaten van oorsprong als de étiquetten bleken op listige wijze vervalscht te zijn. De Nederland sche regeering steunt de klacht der handelaarsbonden. SAARLOUTS, 27 Dec. (Reuter.) Het Hoog gerechtshof bevestigde heden het vonnis van de rechtbank, waarbij de hoofdstad van net Saargebied, Saarbrücken, veroordeeld werd, de rente van de twee gemeentelijke leeningen en de aflossingen in goud te betalen. Dit proces tegen de stad Saarbrücken werd gevoerd door een Nederlandschen houder van stukken ten laste der genoemde stad. MÜNCHEN, 27 Dec. (Reuter.) Te Offenbach is zoojuist de eerste „Hitler-toren" in Duitsch land gereed gekomen, tot den bouw waarvan Hitler in September 1933 zijn toestemming gaf. Van de 537 „Bismarck-torens", die aan den grooten staatsman van het Tweede Rijk her inneren, werd er niet een gedurende Bismarck's leven gebouwd, daar zulks niet in overeenstem ming met diens wil was. De Hitlertoren is 41 meter hoog en weegt 500 ton. De bouw ervan heeft een jaar en vijf tien dagen geduurd. Volgens de bladen, is de toren uitsluitend door het publiek opgebracht. Onze Brusselsche correspondent seinde ons d.d. 27 dezer: Te Brussel was men Donderdag ongerust over het lot van de „Koningin Astrid", daar men sedert Woensdagmiddag niets meer had ver nomen van de Congovliegers. Donderdagavond werd echter gemeld, dat zij wegens motordefect naar Niamey waren terug gekeerd, vanwaar zij Donderdagochtend op nieuw vertrokken zijn om de Sahara over te vliegen. Donderdagavond te 5 uur zijn ze be houden te Oran geland. Vrijdagavond worden ze te Brussel verwacht, waar zij door de auto riteiten op het vliegveld zullen worden begroet. Laval reeds de volgende week naar Rome voor besprekingen met Mussolini? Een gouverneur-generaal benoemd voor Cata lonië. Minister Villalobos toch afgetreden. Het kunstzijde-schandaal in Japan. Zeventien hooge functionarissen schuldig bevonden. De Bond ter bevordering van het R.K. Buiten gewoon onderwijs vergaderde te Utrecht. R.K. Mulo-vereeniging hield een vergadering te Utrecht. Nadere bijzonderheden over het vreeselijk onge luk te Munsterscheveld. Het geredde meisje overleden. Protest-demonstratie met vrachtauto's in Den Haag. Smokkelaffaire in verdoovende middelen te Driebergen ontdekt. New Yorksche Beurs: Opening onregelmatig, handel iets beter, slot ongeanimeerd. Hoeveel en hoe zwaar wordt er, ook en vooral in dezen tijd gezondigd tegen de eerlijkheid! Hoe dmwijls wordt de crisis gebruikt of misbruikt als voorwendsel, om zich te verrijken ten koste van anderen! Hoort men niet schier dagelijks van ontduikin gen, vervalschingen, malversaties, bedriegerijen op allerlei gebied en in allerlei vorm? De leugenachtige practijken, waar door men zich aan andermans goed vergrijpt, en meer nadeel aan het juiste begrip van den eigendom toe brengt, dan de hevigste communist zou kunnen doen, stapelen zich op tot een onrustbarende hoogte. Ook in het dagelijksch verkeer in handel en wandel, bij loon- en prijs regeling, bij koop en verkoop. Hoe dikwijls wordt er niet gekocht, zonder dat ook maar de mogelijkheid bestaat het gekochte te kunnen betalen. En hoeveel wordt er niet verkocht tegen een veel te hoogen, een onrechtvaar- digen prijs. Wie er de kans toe krijgt een ander te „nemen", zooals het heet, te „halen", wat van hem te „halen" is, en dit uit de meest gewone eerlijkheidsoverwegingen niet doet, geldt in veler oogen voor een hals, een stumper, die geen begrip van zaken heeft en het niet ver zal bren gen in de wereld „Het ver brengen in de wereld," ziedaar het eenige, wat wordt ge vraagd engeëerd- „Gladheid" vóór alles! Eerlijkheid komt pas op de tweede, de derde, de vierde plaats. Ofze komt in 't geheel iiiet. „Zaken zijn zaken." Jawel; maar de wetten en voor schriften van het Christendom zijn er óók nog. TOKIO, 27 Dec. (V. D.) De censuur op be richten omtrent het financieele schandaal, waarbij een groot aantal senatoren betrokken was en dat den val van het kabinet-Saito ten gevolge heeft gehad, is thans opgeheven. Naar de bladen nu melden, ging het hier om een overdracht van aandeelen van de Im perial Rayon Company ten bedrage van onge veer 20 millioen yen, waarbij frauduleuze han delingen gepleegd zijn. Er zijn zeventien voor malige hooge regeeringsfunctionarissen en an. dere functionarissen schuldig bevonden aan omkooperij, misbruik van vertrouwen en mein eed. De namen worden genoemd van baron Nakajima, vroeger minister van handel, Tsjoezo Mitsoetsji, vroeger minister van spoorwegwezen, Hidjo Koeroda, vroeger minister van financiën] Sjigeroe Sjimada, voormalig president van dé bank van Formosa, en Mataiki Takagi, voor malig president van de Imperial Rayon Company. rCYVrivYV\VmTTTTT7TTTT77777T7y77-^<^' Stand op Vrijdag 1 uur v.m.: 754.5 Vorige stand: 759.4 i

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1934 | | pagina 1