ARGUMENTEN AAN DE SAAR Adatci overleden DE GODSDIENST EN DE POLITIEK „Alles voor het leger" Het nieuws van heden DE BAROMETER i VEREEN IG DE KATHOLIEKE PERS BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling DAGBLAD UITCECEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 ZATERDAG 29 DECEMBER 1934 Ochtendblad Mag men de aanhangers van den status quoals separatisten bestempelen? Verdeeling van het Saargebied De Zuidpool-vlucht van Ellsworth De Byrd-expeditie Dieven, die het hooger op zochten Het Vlootverdrag Sir J. Simon, de Engelsche Minister van Buitenl. Zaken (2e v. I.) heejt een bezoek gebracht aan zijn Franschen collega Laval (links). Gebroken en vermorzeld ligt in de verlatenheid van de Syrische woestijn de trieste ravage van de machtige Douglas- machine, na Melbourne de meest besproken machine, thans een vleugellamme, ziellooze Uiver Mutaties in Kabinet- Lerroux Pita Romero blijft ambassadeur bij den H. Stoel Azana vrij Rooden rukken met succes op Kwei-Y ang bedreigd Het Weer, De Roemeensche régeering tuil de defensie-uitgaven ver- hoogen Perzië wordt Iran Japansch diplomaat en rechts geleerde van internationale vermaard heid Zeer geziene persoon lijkheid M. Adatci De conferentie te Batavia „Men wenscht zekerheid, terwijl mogelijkheid wordt geboden" De „Koningin Astrid" weer te Brussel BRUSSEL, 28 Dec. (Reuter.) Het vliegtuig „Koningin Astrid", dat een record-vlucht van Brussel naar Leopoldsville heeft gemaakt, is hedenmiddag te 12.14 uur op het vliegveld Evere (Brussel) geland. Het kalenderblok De epidemie op Ceylon Plant als geneesmiddel Tekort aan verband materiaal In de Berlijnsche ziekenhuizen Japansche handel met Turkije NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ZEVEN EN VIJFTIGSTE JAARCANC No. 19119 Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; inget mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek (Van onzen bijzonderen correspondent te Saarbrücken) Het is misschien niet overbodig eens een greep te doen in de rijke argumentaties, die over en weer door de verschillende aan den plebiscietstrjjd deelnemende organisa ties worden gehouden en eenige der voornaam ste argumenten eens op den korrel te nemen. De argumenten zijn natuurlijk te verdeelen in positieve en negatieve. Wat de positieve argumenten van het „Deut sche Front" deze organisatie omvat allen, die voor de Rückgliederung zijn betreft, het sterkste daarvan is het overbekende en van zelfsprekende, dat goed is, dat een afgescheiden volksdeel tot het stamvolk terugkeert. Nu is daarbij de vraag te stellen of het onder alle omstandigheden goed is voor een afgescheiden volksdeel in het staats verband van het vaderland terug te keeren. In het concrete geval van den terugkeer van het Saargebied in de Duitsche Heimat, hebben zich omstandigheden voorgedaan en deze omstan digheden zijn kortweg: Hitier. Met deze omstandigheden nu weet) de pro paganda van het Deutsche Front niet al te best raad. Het doel zijner propaganda is: zoo- velen als mogelijk voor den terugkeer tot Duitschland te doen stemmen. Voor vele Saar- landers nu is Hitier een belemmerende om standigheid, die hun besluit doet aarzelen Het Deutsche Front springt met deze moeilijkheid heel leuk om. Men kan in eenzelfde propa- gandabetooging den eenen spreker hooren be- toogen, dat het in het Duitsche Rijk onder Hitier zooveel beter is geworden, dat Hitier dus het tegendeel van een bezwaar uitmaakt, en den ander, dat een bepaalde vorm van be stuur en het vooruitzicht van materieelen ach teruitgang geen beletsel mag zijn om het groote goed van de hereeniging te verwezenlijken. Eenerzijds proclameert dus het Deutsche Front, dat Hitier geen bezwaar is, integendeel, anderzijds, dat Hitier geen bezwaar mag zijn. Het komt er ook niet op aan, na afloop zal het nationaal-socialisme in het Rijk ieder voor de Rückgliederung afgegeven stem toch uit leggen en uitbuiten als een stem, afgegeven voor het nat.-socialisme. Dat is Göbbels wel toevertrouwd. Gaan wij echter over tot de negatieve ar gumenten, welke ter bestrijding van de tegenstanders worden aangevoerd. Daar toe behoort op de eerste plaats het argument, dat de tegenstanders allen separatisten zijn en op de tweede plaats het in het bijzonder tegen den Volksbond aangevoerde argument, dat deze den godsdienst onteert door hem in den politieken strijd te betrekken. Zijn de voorstanders van de voorloopige handhaving van den status quo inderdaad sepa ratisten en zoo ja, in welken zin? Deze be schuldiging aan het adres der „status-quoïs- ten" ontleent zijn beteekenis in de eerste plaats aan de beantwoording van de vraag, of een tweede volksstemming mogelijk is. De Volkenbondsraad hee.ft op deze vraag ondub belzinnig genoeg in bevestigenden zin ant woord gegeven. Het „Deutsche Front" en de gelijkgeschakelde organen van het Saargebied hebben niettemin volhard bij hun beweringen en betoogen, dat een tweede volksstemming onmogelijk is. Hoezeer overigens, ook in hun oogen het antwoord door den Volkenbonds raad gegeven, ondubbelzinnigerwijze bevesti gend was, wordt genoegzaam bewezen door het feit, dat zfj er niet tegen op hebben gezien in de desbetreffende berichtgeving met de grofste vervalschingen te werken Be kend zal waarschijnlijk zijn de vervalsching van het orgaan „Deutsche Front", dat de ver klaring van Laval, dat Frankrijk zich niet tegen latere door de Saarbevolking uitgespro ken wenschen tot terugkeer naar Duitschland zal verzetten, eenvoudig in het tegenoverge stelde heeft doen verkeeren door het woordje ,,niet" weg te laten vallen. De later gelijk luidende verkaring in den Franschen senaat, heef men eenvoudig niet gegeven. Zelfs is men zoover gegaan en dat is een domheid door een der bekendste rechts kundigen van Duitschland in de „Saarbrücker Zeitung" uitvoerig te laten betoogen, dat juri disch een latere terugkeer en een tweede ple bisciet zijn uitgesloten. Dit is een domheid, waar men Frankrijk op deze wijze zelf de wa penen in de hand heeft gedrukt, waarmede het zich mocht het plebisciet voor status quo uitvallen, dan aan zijn belofte kan onttrekken. Het kan zich dan op de Duitsche pers en Duitsche rechtskundige uitspraken beroepen! Ondertusschen het is met de waarheidsver- draaingen der gelijkgeschakelde bladen zoover gekomen, dat waarschijnlijk de regeeringscom- missie zich genoopt zal zien de voorlichting van de stemmers zelf ter hand te nemen en de feiten recht te zetten. Niettemin het feit blijft, dat bijaldien 13 Januari een meerderheid voor den status quo zal opeveren, het Saargebied op houdt Duitsch hoogheidsigebied te zijn, wat het nu nog is, alleen is thans de uitoefening van de Duitsche souvereiniteit opgeschort en overgedragen aan den Volkenbond. Het Saar gebied zou zich dus van Duitschland separee- ren en direct onder Volkenbondsh;oogheid komen, In zooverre is bij de „status-quoïsten" dus van separatisme sprake. Het is naar hun bedoeling slechts weer een voorloopig sepa ratisme. Bovendien dient men te bedenken, dat de Saarbewoners een door de Duitsche regeering zelf erkend bij verdrag van Versailles en Saar-statuut recht hebben dit separatisme te bedrijven. Het is dus wettig separatisme. De .beschuldiging van separatisme heeft echter tengevolge gehad, dat de beschuldigden het „Deutsche Front" in zijn samenstelling eens onder oogen hebben genomen en hierbij zijn een groot aantal „Saar-fransozen" voor den dag gekomen. Deze Saar-fransozen zijn Saarbewoners, die indertijd aan Clemenceau het verzoek hebben gericht, het Saargebied maar zoo snel mogelijk bij Frankrijk in te Hjven, zij wenschten niets liever dan het Fransche staatsburgerschap te verwerven. En deze lieden staan thans vooraan in het „Deut sche Front"! Wanneer men bedenkt, welke eervolle positie den godsdienst in het Derde Rijk is toebedeeld, dan veroordeelt het boven vermelde tegen den Volksbond aangevoerde argument, als zou deze den godsdienst onteeren door hem in den politieken strijd te betrekken, reeds genoeg zaam zichzelf door zijn brutaal cynisme. Van de argumenten der status-quo-partijen willen wij in dezen brief alleen even nader be schouwen dat, hetwelk gegrond is op een mo gelijke verdeeling van het Saargebied. Dit argument werd gelanceerd door den Volks bondsleider Kuhnen, die zich daarbij °P een zeer vaag gelaten tip uit GGenève beriep. De redeneering is deze. Over den plebisciet uitslag beslist de Volkenbond. Levert het ple bisciet nu weliswaar een meerderheid op voor Rückgliederung, maar daarnaast ook een groote minderheid voor behoud van den status quo, dan is niet uitgesloten, dat de Volken bond het Saargebied verdeelt tusschen Duitschland en Frankrijk. De Volkenbond deed ook dit in Opper-Silezië, waar ongeveer 65 pro cent voor Duitschland en 35 procent voor Polen stemde. Dit argument is je reinste sophisme. In Silezië had men een nationaliteiten kwestie, hier niet. Het zou niet aangaan, dal de Volkenbond de status-quo-stemmen zóó zou interpreteeren, alsof zij, die haar afgaven als tweede, liever zich zouden aansluiten bij Frankrijk dan bij Duitschland- Bovendien, goede kenners van de opinie in het Saargebied, verklaren, dat een meerder heid voor den status-quo juist veeleer te ver wachten zou zijn in het Oostelijk aan Duitsch land grenzend deel van het bekken, dan in het Westelijk aan Frankrijk grenzend, dat een overwegenden pro-Hitier indruk maakte. Hoe zou op grond van zulk een uitslag een verdee ling tusschen Frankrijk en Duitschland mo gelijk zijn? Het toebedeelde gebied zou toch minstens contenu moeten zijn. WELLINGTON, 28 Dec. (Reuter) Het schijnt voorbarig geweest te zijn te yermoeden, dat de Zuidpool-vlucht, die met Kerstmis is volbracht door Ellsworth en Balchen, de groote vlucht over de Zuidpool is geweest, welke oorspron kelijk geraamd was door de expeditie Wilkins- Ellsworth. De laatste berichten uit Dunedin bevestigen, dat deze groote vlucht nog niet heeft plaats gehad. LITTLE AMERICA, 28 Dec. (Reuter) De geologen van de expeditie van Byrd hebben ont dekt, dat een lang plateau de Zuidpool met Terre Marie verbindt; eerst meenden zij, dat dit plateau een gletscher was, doch thans is gebleken, dat het vasteland is, dat zich bijna evenwijdig aan de 145ste westelijke meridiaan eenige honderden kilometers lang uitstrekt. WASHINGTON, 28 Dec. (V.D.) Hoewel het Washington-monument te Washington meer dan 150 meter hoog is, hebben dieven kans ge zien 107 vergulde platina spitsen van de op den top van het monument geplaatste bliksem afleiders te stelen. Het gestolene heeft een totale waarde van 856 dollar. Men neemt aan, dat na dezen diefstal waarbij voor de eerste maal dieven het zoo hoog hebben gezocht, nieu we platina spitsen wederom gestolen zouden kunnen worden, zoodat men overweegt een be waker bij de bliksemafleiders te plaatsen. TOKIO, 28 Dec. (Reuter.) De officieele tekst van de Japansche opzegging van het vlootver drag van Washington zal Zondagochtend in de bladen worden gepubliceerd. De tekst zal Zaterdagavond ter beschikking van de pers worden gesteld: MADRID, 28 Dec. (Reuter). Na de vervan ging van den minister van Onderwijs heeft Lerroux thans nog andere wijzigingen in zijn kabinet aangebracht. De minister-zonder-porte feuille Martinez de Velasco is benoemd tot mi nister van Buitenlandsche Zaken, Pita Romero blijft ambassadeur bij den H. Stoel. Minister Rocha, die ook de portefeuille van Buitenlandsche Zaken beheerde, is thans alleen nog minister van Marine. MADRID, 28 Dec. (Reuter). Het Hoogge rechtshof heeft de invrijheidstelling gelast van oud-minister-president Azana. Hij is onschul dig verklaard aan den opstand in Catalonië. LONDEN, 28 Dec. (Reuter) Nadat de be richten over de bestrijding der communistische benden in China eenigen tijd zeer bemoedigend gèluid hebben, wordt thans gemeld, dat de Rooden in de provincie Kweitsjau eenige suc cessen geboekt Lebben. Zij zouden drie steden H VERWACHTING: Meest matige Zuide- H §1 Hjke tot Zuid-Westelijken wind, betrok- H ken tot zwaar of half bewolkt, waar- §1 schijnlijk eenige regen, weinig verandering in temperatuur. 5 Verdere vooruitzichten: weinig verandering BOEKAREST, 28 Dec. (Reuter) Op een te Cluj gehouden ministersconferentie gaf Tata- rescoe een uiteenzetting van het defensie-pro gram. Ingevolge dit program zal, terstond nadat het parlement weer bijeengekomen zal zijn, het voorstel worden ingediend, om de jaarlijksche uitgaven voor de nationale verdediging te ver- hoogen met 2 milliard lei. Tatarescoe verdedigde dit program door te verklaren, dat Roemenië, ofschoon het met kracht de zaak van den vrede voorstaat, waak zaam moet blijven. „Alles voor het leger, deze dwingende leus zal al onze zorgen overheer- schen," aldus Tatarescoe. TEHERAN, 28 Dec. De regeering heeft een ""L verordening uitgevaardigd, waardoor met in- ten Noord-Oosten van Kwel-Yang, ae nooia- gang van 21 Maart 1935 het perZische Nieuw jaar, de naam Perzië definitief vervangen zal stad der provincie, veroverd hebben. De hoofd stad zelf zou gevaar loopen. worden door dien van Iran. Na een ongesteldheid van eenige maanden is in de Boerhaave-kliniek te Amsterdam overleden de heer M. Adatci, een internationaal rechtsge leerde van groote vermaardheid, oud-president van het Permanente Hof van Internationale Justitie en rechter in dat Hof. Met den heer Adatci is een geleerde en diplo maat heengegaan, welke niet alleen in de rechtsgeleerde wereld een groot aanzien genoot, doch welke ook op tal van belangrijke posten zijn land onschatbare diensten heeft bewezen en bij verschillende internationale conferenties een vooraanstaande positie heeft ingenomen. De heer Adatci heeft den leeftijd van 64 jaar bereikt. Zijn kwaal noodzaakte hem zich dik wijls buitenslands te begeven om een kuur te ondergaan. Ook dezen zomer was hij in Spa ge weest, doch tfjdens zijn verblijf aldaar verergerde zijn toestand zoodanig, dat de behandelende geneesheer het noodzakelijk achtte den heer Adatci naar Amsterdam te doen overbrengen. Hij stelde zich onder behandeling van prof. de Snapper en werd in de Boerhaave-kliniek op genomen. Aanvankelijk kwam er in zijn toe stand weinig verandering. In de laatste dagen trad er echter een verergering in, waarvoor geen medische hulp meer kon baten. Adatci studeerde aan de Hoogeschool te Tokio in de rechtsgeleerdheid. Na zijn promotie trad hij in dienst bij het Ministerie van Buitenland sche Zaken. In 1893 werd hij benoemd tot at taché bij de Japansche Legatie in Rome. Ver volgens was hij als zaakgelastigde werkzaam in Parijs. Daarna diende hij zijn land als gezant in Mexico en vervolgens in dezelfde waardig heid in België en Frankrijk. Zijn uitmuntende hoedanigheden op interna- tionaal-rechtelijk gebied hadden steeds zeer de aandacht getrokken. Hij werd door zijn regee ring dan ook aangewezen om deel uit te maken van verschillende commissies. 0.m. was hij lid van de redactie-commissie voor het Vredesver drag, dat een einde maakte aan den Russisch- Japanschen oorlog. Bij de eerste vergadering van den Volkenbond was hy eerste plaatsvervangend gedelegeerde van Japan en vervolgens op alle andere Volken bondsvergaderingen gevolmachtigd gedelegeerde van Japan. Bijzondere aandacht trok zijn werkzaamheid tijdens de eerste Haagsche Herstelconferentie (1929-1930), toen hij grooten tact en bekwaam heid aan den dag legde en zeer veel er toe bij gedragen heeft, dat de conferentie tot overeen stemming kon komen. Sinds Juni 1924 was de heer Adatci lid van het Permanente Hof van Arbitrage. In 1930 werd de heer Adatci gekozen tot rechter in het Per manente Hof van Internationale Justitie en in 1931 tot president van dit hooge rechtscollege, welke functie hij drie jaar lang bekleedde. De heer Adatci was een beminnelijk mensch. die zich gedurende zijn verblijf in Den Haag vele vrienden heeft gemaakt. Hij was in de di plomatieke en regeeririgskringen een zeer ge ziene persoonlijkheid. Zijn verscheiden zal groote ontroering wekken, niet alleen in ons land. maar ook in andere landen, waar men gelegen heid had zijn uitnemende gaven te leeren ken nen. BATAVIA, 28 Dec. (Aneta). Naar aanleiding van de vriendschappelijke boodschap, door Dr. Nagaoka bij zijn vertrek uit Soerabaja aan Aneta gezonden, verklaarde nu ook Dr. Meyer Ranneft, voorzitter der Nederlandsche delegatie, zich gaarne bereid zijn persoonlijke meening over het verloop der conferentie te kennen te geven. Spreker verbloemt in geen enkel opzicht het feit, dat de conferentie groote moeilijkheden bracht, zelfs onaangenaamheden en tevens, dat het eerste stadium der onderhandelingen niet tot een tractaat-s-aanvulling heeft kunnen leiden. Niettemin onderschrijft de heer Meyer Ranneft van harte het standpunt door Dr. Nagaoka in genomen. In den aanvang van het jaar 1934 waren drie dingen duidelijk, n.l. dat Japan met een geweldig productievermogen Ned.-Indië met goedkoope goederen overstroomde; dat Ned.-Indië de jaren lang gevolgde politiek van onvoorwaardelijken vrijhandel noodgedwongen moest laten vallen, om een beschermingspolitiek te volgen; en ten slotte dat er een tractaat bestond tusschen Japan en Ned.-Indië. De maatregelen door Nederland genomen, troffen enkele Japansche belangen op vrij on verwachte wijze, waaruit een sterke anti-Neder- landsche stemming ontstond, zich uitend in een volkomen onverwachten en bijzonder scherpen weerslag. De conferentie begon daardoor onder moeilijke omstandigheden, niet alleen stonden de delegaties tegenover elkaar en tegenover een publieke meening van beide zijden, doch bo vendien kon, noch aan Nederlandsche zijde, noch aan Japansche zijde, een eenvoudig desideratum worden gesteld. Spreker verklaarde dat het best mogelijk zou kunnen zijn dat in de afgeloopen maanden door de delegatie en allereerst door hemzelf fouten zijn begaan, maar voorshands schijnt het hem toe dat niets is verloren, maar dat daarentegen op verschillende punten een belangrijke toena dering is bereikt. Dr. Meyer Ranneft zeide: „Het hokt nog hierop, dat men op enkele punten zekerheid wenscht, terwijl slechts mogelijkheid wordt geboden." Zonder de zaken beter voor te stellen, dan zij in werkelijkheid zijn acht spreker het stel lig denkbaar dat over eenigen tijd een ac- coord bereikt kan worden. Spreker verwees hierop naar voortgezette besprekingen te 's-Gravenhage of te Tokio. Spreker is optimistischer gestemd dan eenige maanden geleden. Japan en Nederland wen schen ernstig voor beide partijen een bevredi gende regeling te verkrijgen, waarvoor een basis thans aanwezig schijnt te zijn. De „Koningin Astrid" heeft haar retour vlucht schitterend volbracht. Vrijdagochtend was het toestel te 7.15 uur uit Oran vertrokken en te 12.11 uur verscheen de „Koningin Astrid" aan Brussels Zuidelijken horizont en cirkelde eenige malen boven het vliegveld te Haren. Orn 12.14 uur was de landing in de beste orde vol bracht. De minister van Koloniën, de minister var Verkeerswezen, evenals de vleugel-adjudant van den Koning en de Britsche ambassadeur waren, naast honderden juichende toeschouwers, bü de aankomst aanwezig. De vliegers Waller en Franchomme werden in triomph uit het toe stel gedragen. Op de heenreis hebben de vliegers in totaal 24 uur 32 minuten gevlogen, de terugweg vor derde 23 uur 21 minuten (vlieguren). De Roemeensche regeering wil de jaarlijksche defensie-uitgaven met 2 milliard lei verhoogen. De Japansche rechtsgeleerde Adatci op 64- jarigen leeftijd in de Boerhaave-kliniek te Am sterdam overleden. Dr. Meyer Ranneft geeft zijn meening over het verloop der handelsbesprekingen met Japan. Memorie van Antwoord aan de Eerste Kamer inzake wijziging artt. 38, 56 en 97 der Lager Onderwijswet 1920 (ontslag huwende onder wijzeres) Een aantal wetsontwerpen door de Eerst® Ka mer aanvaard. In hooger beroep twee maanden gevangenisstraf geëischt tegen den leider van het „Zwart Front" wegens beleediging van Minister Col(jn. Ontploffing bij brand in een fabriek te Waal wijk; verscheidene arbeiders gewond. New Yorksehe Beurs: Algemeene tendenz beter, oploopende koersen, slot vast. Het kalenderblok dunteven als het jarental van ons leven. Eerst wanneer we voor zoo'n dun kalender- tje staan als thans dringt het met onverbiddelijken ernst tot ons door, dat het einde er welhaast is. Het einde! Hoe is dit jaar geweest? Hoe hebben we het doorgemaakt? Bij de gestage wisseling der jaren is zoo n dun kalenderblok straks door een dik te vervangen. Een slecht doorgebracht jaar kunnen we misschien nog door een beter „overdoen". Doch als de bladen van ons levensblok zijn geteld valt er niets meer uit te richten dan ons welbewust te bezinnen op een mooi eind engoddankop een eeuwig schoon begin. Zoo moge voor allen het dunne kalenderblok van deze dagen een veelzeggende taal spreken! Zoolang we leven, kunnen we het verkeerde betreuren en het kwade beteren. Zoolang de levensbladen nog ritselen, zoolang kunnen we nog wer ken. aan onze toekomst in de eeuwig heid. Maar het blok dunthaasten we ons dus! COLOMBO, 28 Dee. (Reuter) De malaria- epidemie, welke momenteel Ceylon teistert, heeft geleid tot het ontdekken van een geneesmiddel, n.l. de Walhabarala Yam, een plant welke veel in het wild groeit op 't eiland. Deze plant wordt gekookt gegeten. BERLIJN, 28 Dec. (Reuter.) Tengevolge van het deviezentekort hebben de Berlijnsche zie kenhuizen gebrek aan verbandmateriaal. In sommige ziekenhuizen gebruikt men reeds Er- satz-verbandmiddelen, doch deze voldoen zeer slecht in de praktijk. Ook goud voor tandheel kundige doeleinden begint thans schaarsch te worden. TOKIO, 28 Dec. (V.D.) De modus Vivendi voor het handelsverkeer tusschen Turkije en Japan, die onlangs tot stand is gekomen, is door beide landen geratificeerd. De overeenkomst berust op een ruilsysteem en voorziet in een uitvoer van Turkije naar Japan van ruwe ka toen, tabak en andere goederen voor een jaar lijksche waarde van tien millioen Yen, waar voor Japan katoenen goederen en fabri'ekspro- ducten naar Turkije zal exporteeren. Stand op Zaterdag 1 uur v.m.: 750 Vorige stand: 759

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1934 | | pagina 1