Waar een kanaal lekt
Lavai's bezoek te
Rome
De Saarstemming
Het nieuws van heden
Het proces tegen
Hauptmann
OVERSTROOMINGEN IN
Z.-LIMBURG
Kurt Liebermann
veroordeeld
DE BAROMETER
NORTH 1 STATE
BL goed 4^
VEREElWtiDE KATTfOLIEKE PERS
ZATERDAG 5 JANUARI 1935
Avondblad
BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen per week 25 cent;
per kwartaal f 3.25; per post, per
kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
De uitvaart van wijlen Kardinaal Bourne in de Westminster Kathedraal te Londen
Behalve een pact inzake Oosten
rijk zou Mussolini een groot
Locarno voorstellen
Verklaring van Kard.
Verdier
DE AFGEDREVEN VISSCHERS
Het Weer
Zondag betoogingen van het
Deutsche Front en van het
anti-Hitier front
Prins von Löwenstein
uitgewezen
Hitler's actie
ÏO dooden bij de ramp
in Milaan
Lindbergh aan een kruisverhoor
onderworpen. Strenge be
waking van zijn tweede
zoontje
Rustdag voor de jury
De schade zal omvangrijk worden,
wanneer het water in het voor
jaar niet weg is
Wat is de oorzaak?
De zweetende berg
Schad evergoeding
Ondergeloopen weilanden aan he t Julianakanaal tegenover Stein
Duitscher in arrest
Uitwijzing naar Duitschland niet
waarschijnlijk
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN
De Maas wast
Gemaal bij Grave in werking
De uit Nederland verwijderde so
cialist krijgt te Berlijn 6 jaar
tuchthuis
Stavisky-verdachten
vastgehouden
M&- ALTIJt>
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ZEVEN EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 19130
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
ROME, 5 Jan. (Reuter) De Ita-
liaansche hoofdstad staat geheel in
het teeken van het Fransche staats
bezoek en de onderhandelingen tus-
schen Laval en Mussolini, die vanmor
gen om half tien in het Palazzo Vene-
zia begonnen zijn. Voor het gebouw be
vindt zich een groote menigte kijklus-
tigen.
In de Italiaansche bladen wordt nog eens de
nadruk erop gelegd, dat Italië aan zijn vriend
schappen zal blijven vasthouden.
De Fransch-Italiaansche toenadering sluit,
aldus de Romeinsche pers, geenszins de deel
name der overige groote mogendheden aan een
gemeenschappelijke Europeesche politiek uit.
LONDEN, 5 Jan. (Reuter) De diplomatieke
correspondent van de „Daily Telegraph" schrijft
met betrekking tot de besprekingen te Rome
tusschen Mussolini en Laval, dat deze waar
schijnlijk nog meer zullen omvatten den men
oorspronkelijk verwachtte. Behalve het voorge
stelde garantieprotocol voor de onafhankelijk
heid van Oostenrijk, kan gerekend worden op
een voorstel van Mussolini, dat Laval opnieuw
zal trachten een Oost-Locarno-pact tot stand te
brengen, dat Sovjet-Rusland, Duitschland, Po
len en Tsjecho-SIowakije omvat.
PARIJS, 5 Jan. (Reuter) De „Excelsior" pu
bliceert een verklaring van den aartsbisschop
van Parijs, kardinaal Verdier, naar aanleiding
van het bezoek van minister Lavai aar. den
Paus, dat sedert 1871 het eerste bezoek is van
een Franschen minister aan het Vaticaan.
Kardinaal Verdier verklaart: De geste van
Pierre Laval is een beleefdheidsdaad, die vol
komen op haar plaats is. Ik geloof niet, dat zijn
bezoek eenig politiek doel heeft. Echter ben ik
ook niet in de geheimen der goden ingewijd.
Ik ben er evenwel van overtuigd, dat het bij
eenkomen der beide mannen, die elk op zijn
manier, groote realisten zijn, gunstige resultaten
zal afwerpen.
Wanneer Frankrijk de binnenlandsch-pplitie-
ke crisis te boven komen wil, moet men behalve
de politieke en economische geneesmiddelen, ook
Se moreele krachten te hulp roepen.
Op buitenlandsch-politiek gebied doet een
zich steeds duidelijker afteekenende strooming
de volken, Gode zij dank, in de richting van
den vrede gaan.
Paus Pius XI heeft dikwijls verklaard, dat hij
de Paus des Vredes is. Alle Franschen kunnen
zich over de ontmoeting dan ook slechts ver
heugen.
Drie vliegtuigen hebben levensmiddelen la
ten vallen op de üsschotsen, waarmee zeven
Canadeesche visschers zijn afgedreven op het
Simcoe-meer, tijdens een storm. De toestellen
konden niet op het ijs dalen.
VERWACHTING: Matige tot krach-
tigen, later afnemende Noord-Westelijke
tot Noordelijken wind, zwaar bewolkt
met tijdelijke opklaringen, regen met
hagelbuien, iets kouder.
Hoogste stand: 773.6 te Valentïa,
Laagste stand: 749-7 te Kopenhagen.
SAARBRUECKEN, 5 Jan. (Reuter) De regee-
ringscommissie heeft, zooals gemeld, het Duit-
sche Front vergunning gegeven Zondag 6 Januari
een groote demonstratie nabij Saarbruecken te
houden.
Het anti-Hitlerfront zal dien dag ook demon-
streeren.
De demonstraties der twee fronten zullen
plaats hebben respectievelijk op den linker- en
den rechter-oever van de Saar nabij Saint
Arnaal. Natuurlijk zijn zeer strenge politie
maatregelen genomen, maar het staat nog niet
vast wat de troepen moeten doen. Hierover zal
zonder twijfel Zaterdag worden beslist.
De plebisciet-commissie zal heden een procla
matie uitvaardigen, waarin de regels van de
volksstemming worden bekend gemaakt en ook
de gevolgen ervan.
Deze proclamatie behelst dus niets nieuws op
één punt na: zij geeft de volgende bepaling van
den status quo: de souvereiniteit over het
Saargebied zal na den Volkenbondsraad opge
dragen worden aan de Assemblée te Genève. De
Volkenbond zal dan het recht hebben over deze
souvereiniteit te beslissen op een wijze, die in
overeenstemming is met de bepalingen van het
Verdrag van Versailles en met de principes
betreffende de basis, waarop hem de souvereini
teit over de Saar is toevertrouwd.
Tenslotte geeft de proclamatie een afbeelding
van het stembiljet.
De prins von Löwenstein (Tsjecho-SIowakije),
die een anti-Hitleriaansch blad uitgeeft, moet
het Saargebied verlaten wegens ontoelaatbare
actie.
SAARBRUECKEN, 5 Jan. (V.D.) Hoewel nog
geen officieele aankondiging is geschied, zou
Hitler van plan zijn een laatsten beroep te doen
cp de Saarbevolking en de wereld in een radio
redevoering, welke hij op 12 Januari zal uit
spreken.
De Rijksdag zou tegen 30 Januari worden
bijeengeroepen.
MILAAN, 5 Januari (Reuter) Omtrent de
Instorting van een huis, welke hier Donderdag
heeft plaats gehad, wordt nader gemeld, dat
in totaal tien arbeiders om het leven zijn ge
komen.
FLEMINGTON, 5 Jan. (Reuter.) Het proces
tegen Hauptmann heeft het stadje Fleming-
ton tot completen bloei gebracht; er is nu geen
enkele werklooze meer verklaart de burge
meester.
Het tweede zoontje van Lindbergh vertoeft
momenteel in het huis zijner ouders te New-
York onder strenge bewaking. Iedereen wordt
op een afstand gehouden, terwijl ook de pers
het kind en zijn oppassers, op verzoek van
Lindbergh, met rust laat.
Wegens ongesteldheid van een der verdedi
gers, heeft heden geen zitting plaats. De jury,
die afgescheiden blijft van de buitenwereld,
zou uiterst tevreden zijn, nu een rustdag ie
hebben.
Omtrent de zitting van gisteren wordt nog
gemeld, dat Lindbergh door Hauptmann's ver
dediger, Reilly, aan een waar kruisverhoor werd
onderworpen. Hij vroeg Lindbergh omtrent zijn
personeel en dat van zijn schoonmoeder, me
vrouw Morrow. O.a. vroeg hij of Lindbergh
wist, dat Violet Sharpe, een der dienstmeisjes
van mevrouw Morrow, zelfmoord pleegde vier
uur nadat zü gehoord had, dat zij omtrent de
ontvoering ondervraagd zou worden. Lindbergh
antwoordde bevestigend.
Reilly trachtte verder bij de aanwezigen den
indruk te wekken, dat dr. Condon alleen voor
de overhandiging van het losgeld had gezorgd,
hoewel Lindbergh op eenigen afstand in zijn
auto wachtte.
Na beëindiging van het kruisverhoor ging er
in de rechtszaal een gemompel op, daar de
aanwezigen constateerden, dat Reilly niet na
der inging op de herkenning van Hauptmann
door Lindbergh en geen poging deed, bij Lind
bergh in dit opzicht twijfel te wekken.
„Hebt ge angst voor natte voeten?" zoo werd
ons gevraagd, toen we te Urmond tegenover den
boer stonden, die ons zou begeleiden op onzen
tocht door het „watersnoodgebied" langs het
Julianakanaal in Zuid-Limburg. En zijn vraag
was niet overbodig, want een uur later hadden
we natte voeten, „als 'nen snoek", zooals onze
gids het uitdrukte, en die zijn we den heelen
dag niet meer kwijtgeraakt.
Het water, dat uit het Julianakanaal
gelekt" is, heeft de landerijen die
er langs liggen, blank gezet en de
eigenaars zijn daar minder dank
baar voor dan de oude Egyptenaren
eertijds waren, wanneer Vader Nijl
buiten zijn oevers trad en de
leeuwenklauwen van den Sfinx be-
spoelde. Integendeel, zij morren
en daar is wel reden toe.
Het groene Maasdal wordt in Zuid-Limburg
aan de Oostkant begrensd door heuvels, en
tegen die heuvels aan liggen ongeveer 7 K.M.
ten Westen van Sittard, de dorpen Stein, Ur
mond, Berg, Obbicht en Grevenbicht. Het
Juliana-kanaal is gegraven gedeeltelijk vlak
langs die heuvels, gedeeltelijk er dóórheen, en
het heeft de genoemde dorpen van het overige
bergland afgesneden.
De bedding van het kanaal ligt dus voor een
gedeelte uitgegraven in de heuvels. En nu zijn
die heuvels niet gegarandeerd waterproof: zij
bestaan uit kiezel en laten het water door
sijpelen. Dat wist men wel, en daarom heeft
men bij het graven van het kanaal een klei
laag van 30 k 60 cM. dikte op den bodem en
tegen de wanden van het kanaal aangelegd. Nu
blijkt dat het water toch doorsijpelt en niet
zuinig ook zeggen de boeren uit de streek,
dat de kleilaag niet deugt, dat er geknoeid is,
dat er op sommige plekken zelfs heelemaal geen
klei ligt. De ingenieurs van Waterstaat daaren
tegen houden vol dat het kanaal uitstekend is,
dat de kleilaag in het begin nog niet heelemaal
waterdicht is, maar dat dit vanzelf zal bij
trekken.
Wie van beiden gelijk heeft, dat moeten
anderen dan wij beslissen. Maar de schade, die
de bewoners door het water lijden, is er niet
minder om.
De berg is nu geheel van water doortrokken
en „zweet" het water aan alle kanten uit. Te
Stein, juist tegenover de laadwal, staan de wei
landen van het Maasdal enkele decimeters on
der water. Wij zijn vandaar langs den voet van
den berg, naar Urmond, iets noordelijker, ge
wandeld. Het moet in den zomer een prachtig
mooi land zijn. Het begroeide heuvelland gaat
hier over in de zacht-glooiende weide, waar
's zomers de koeien grazen in de schaduw van
hooge boomen. Door dat weiland slingert zich
de Ur, een smal beekje, dat met veel gekronkel
thans in de Maas uitkomt. Het paadje waar
langs wij liepen, was thans een beek geworden
van aanzienlijke afmetingen. Van links, waar
de heuvels waren, stroomde het water toe. De
grond gaf overal water op: de geheele berg
zweette.
En langs ons paadje stroomde het water brui
send naar beneden, naar de weilanden aan onzen
rechterhand, die blank stonden. Waar geen
water was, was bagger, de dikke, vette bagger,
waarvan Zuid-Limburg het recept zorgvuldig
geheim houdt. De genoegens van onze wande
ling waren maar zeer betrekkelijk. „Als het
water van het voorjaar niet weg is," zoo zei
onze begeleider, „zijn de boomgaarden verloren."
Tegen den zweetenden berg aan ligt Urmond
en dit doet al vermoeden hoeveel last de be
woners van het water hebben. In de kelders
stroomt het water langs de wanden neer en
genieten bijna alle bewoners de luxe van een
particulier zwembad. Enkele huizen wij heb
ben dit ook in Obbicht en Nattenhoven waar
genomen vertoonen reeds teekenen van ver
zakking. Waterstaat heeft reeds maatregelen
genomen om het water dat te voorschijn komt,
tenminste sneller te laten afvloeien en daartoe
goten en riolen laten graven, met het verwon
derlijke resultaat dat thans menig erf en tuin
te Urmond doorkruist wordt' door snelvlie
tende beekjes.
Van Urmond zijn we verder Noordwaarts ge
gaan. In Berg bezat de arbeider Damandt een
grintgroeve, waar hij zijn brood mee verdiende.
De kuil is thans boordevol gevuld met groen
water, en Demandt verkeert met zijn gezin in
grooten nood.
In Nattenhoven (het gehucht draagt zijn
naam met eere) ligt voor iedere huisdeur een
plank om over het beekje haen te komen, dat
aan weerszijden van de straat wegstroomt.
Vandaar naar Obbicht ligt de weg wat hoo-
ger dan de omringende landen, zoodat hij het
afvloeiende water tegenhoudt. Men heeft dwars
door den weg heen een doorlaat van enkele
meters diepte moeten graven en daaroverheen
heeft men een noodbrug gelegd. Men ziet een
stroom van 1 y, M. breedte onder de brug
door naar de Maas toe bruisen.
Bij Obbicht is het land vlakker. Het kanaal
heeft kunstmatige wanden, die geen water
doorlaten. Maar door den bodem komt het toch
op de aangrenzende landerijen. Hier zijn het
veelal bouwlanden, die blank staan. De tarwe,
die de boeren gezaaid hebben, is verloren. De
„karottenmijten", de bieten die zij hebben in
gekuild, eveneens. Maar de schade, aan den
grond toegebracht, zal zeer aanzienlijk worden,
wanneer het water nog lang blijft staan.
Natuurlijk blijft de bevolking niet stil zit
ten. Ze wil zoo spoedig mogelijk van deze plaag
verlost worden en er is reeds een organisatie
gevormd om dat te bespoedigen.
Het initiatief is uitgegaan van de Gemeente
raadsleden, die, vereenigd in de federatie van
bonden en centrales, speciaal in Zuid-Limburg
een nauw regionaal verband Onderhouden. Op
initiatief van den kring Sittard zijn er in
Stein, Urmond, Bom, Obbicht, Grevenbicht en
Berg comité's opgericht wij hebben het
reeds gemeld die weer onderling verband
gelegd hebben in een top-organisatie, waar
van mr. Nic. Beckers, te Sittard, lid der Pro
vinciale Staten van Limburg, voorzitter is.
„Ons doel is in de eerste plaats" aldus mr.
Beckers, met wien we te zijnen huize een on
derhoud hadden, „de betrokken instanties
tot spoed aan te manen bij de bestrijding van
het euvel. Onze eerste zorg is: hoe raken we
het water kwijt? En dan zullen we schadever
goeding voor de betrokkenen zien te krijgen.
Dat komt pas op de tweede plaats, voorname
lijk omdat de omvang der schade nog niet is
vast te stellen. Wij hopen langs vriendschap-
pelijken weg met Waterstaat tot een oplossing
van deze laatste kwestie te geraken. Water
staat heeft in verschillende schadegevallen
reeds een geldelijke tegemoetkoming aan de
getroffenen toegekend. Dat houdt nog wel niet
in een erkenning van den picht tot schadever
goeding, maar ik ben over den afloop toch
niet ongerust."
Wij hopen mede voor de „Waterlanders" dat
het kanaal, dat hun gewest welvaart moet bren
gen, hun niet tot schadepost wordt.
Vorige week is te Soest een Duitscher ge
arresteerd, die als communistisch propagandist
uit Duitschland was gevlucht. Nadat hij eenigen
tijd in Amersfoort vertoefd had, is hij naar Soest
gekomen, waar hij met ondersteuning van de
Int. Roode Hulp een onderkomen vond bij een
bewoner van de Nieuwstraat, aldaar.
Het S.D.-raadslid Denies heeft zich na deze
arrestatie gewend tot den heer Schreuder,
inspecteur van politie te Soest, die hem, volgens
het „Volk" meedeelde, dat hij reeds van tevoren
naar den procureur-generaal in Den Haag was
geweest om inlichtingen, wat de politie in dit
geval te doen stond. In Den Haag hield men
rekening met het Larensche geval en men zeide,
dat de man zeker niet over de Duitsche grens
gezet zou worden. De inspecteur was van mee
ning, dat de arrestant bij uitwijzing zelf de
grens kon bepalen waarover hij uitgewezen zou
worden. Denies kreeg van inspecteur Schreuder
de positieve mededeeling, dat de man niet naar
Duitschland teruggestuurd zou worden.
Bij nadere informatie is ons gebleken, dat de
man gearresteerd is, omdat hij als vreemdeling
zonder middelen van bestaan de steun van de
I.R.H. kan niet als „eigen verdienste" aangere
kend worden hier verblijft. De burgemeester
van Soest, de heer Deketh, deelde mede, dat hij
zich tot den Procureur-Generaal van den Hoo-
gen Raad gewend had, om inlichtingen, wat met
den gearresteerde moet gebeuren. Van deze zijde
is nog geen antwoord ontvangen, zoodat over
het lot van den man nog niet beslist is.
De Buiique de France A tnans ge
steld onder leiding van Tannery
(rechts). Links ziet men den af
tredenden gouverneur Mor et
Fransche nota aan Washington betreffende de
vlootkwestie. Frankrijk niet tevreden met de
hem toegewezen nota.
Laval's bezoek aan Mussolini, kardinaal Ver
dier over Lavai's bezoek aan den Paus.
De as. Saarstemming. Zondag betoogingen van
het Hitier- en het anti-Hitlerfront.
Het proces tegen Hauptmann. Strenge bewaking
van Lindbergh's tweede zoontje.
Vier Duitschers omgekomen bij een ski-tocht in
de Dolomieten.
Tien dooden bij het instortingsongeluk in Mi
laan.
De Maas wast.
Kolendampvergiftiging te Halfweg.
De destijds uit Nederland verwijderde socialist
Kort Liebermann te Berlijn tot 6 jaar tucht
huis veroordeeld.
Beurs: prijshoudende stemming.
O
In verband met den voortdurenden was van
de Maas heeft men Vrijdagavond het electrische
gemaal van Sasse te Grave in werking gesteld.
Voorloopig maalt men met een van de drie
pompen, alleen des nachts, bericht de „Tele
graaf".
De lage uiterwaarden en ook de los- en laad-
kade bij Grave zijn ondergelooper
BERLIJN, 5 Jan. (VD.) Het Volksgerecht te
Berlijn heeft gisteren den 31-jarigen Kuxt Lie
bermann uit Dresden wegens voorbereiding van
hoogverraad, die hij ten deele in het buiten
land zou hebben begaan, veroordeeld tot zes
jaar tuchthuisstraf en zes jaar eerverlies.
Liebermann, een der leiders van de Duitsche
links-socialisten, werkte, nadat Hitier aan de
macht kwam, eenige maanden illegaal in
Duitschland en begaf zich vervolgens naar
Praag en naar Parjjs.
In Februari 1934 nam hij deel aan een inter
nationale jeugdconferentie in Nederland, te
Laren (N.H.), waar echter alle buitenlandsche
deelnemers werden gearresteerd en Liebermann
mete drie andere jonge Duitschers over de Duit
sche grens gezet, waar zij naar de gevangenis
der Geheime Staatspolitie te Berlijn werden
overgebracht.
PARIJS, 5 Jan. (Reuter) Het beroep van
Dubarry, Gaulier en Romagnino, die in verband
met de zaak-Stavisky in voorloopige hechtenis
zitten en hun voorwaardelijke in vrijheidsstelling
hebben gevraagd, is verworpen. Zij blijven in de
gevangenis.
Stand op Zaterdag 1 uur v.m.: 756.5
Vorige stand: 756.3
