Is het mogelijk, het Saargehied te verdeelen? Laval's besprekingen te Rome Wat gebeurt er in Albanië Het nieuws van heden HET DUITSCHE FRONT NERVEUS Bergvuren en klok gelui P. A. M. KAT Overstroomingen in Californië 3000 dooden op Ceylon HET EERSTE ONDERHOUD DUURDE TWEE UUR POLITIEKE TOEKOMST VAN BRITSCH-INDIE KERKEL. KUNST DE BAROMETER LAME RIS VEREENIG DE KATHOLIEKE PERS BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal f 3>.58 bij vooruitbetaling DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 ZONDAG 6 JANUARI 1935 Ochtendblad De politieke hartstochten zijn over en weer op het kookpunt Emigrantenreservoir Officieren zouden ontevreden zijn over den leger-commandant Aranitas Tot nu toe geen on lusten Langs de grenzen van het Saargebied Het Weer, ACCOUNTANTSKANTOOR OOSTERPARK 19 AMSTERDAM TEL. 53931 Laag gelegen wijken te Longbeach ontruimd Malaria-epidemie breidt zich nog steeds uit Textielstaking te Rijssel Uitnoodiging aan Italië om Laval's bezoek in Parijs te komen beantwoorden Eerste dag volgens pro gram verloopen Men verwacht een reusachtige oppositie tegen de hervor mingsplannen 24 Jan. een belangrijke dag Radio-campagne tegen den godsdienst Van uit een klooster te Kyew Laval Goudclausule-proces der stad Antwerpen Gemeentebestuur veroordeeld tot betaling op goudbasis Strenge havenvoor schriften te Singapore Ter voorkoming van spionnage DIT NUMMER BESTAAT UIT ACHT BLADZIJDEN Edel-Kopersmederij Monstransen - Kelken Altaren Communiebanken THEOD. JORNA Zn. HERRIOT NOG STEEDS ZIEK Kwaliteits uurwerken voor den laagsten prijs Ook in 1935 NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ZEVEN EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 19131 Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ci.; ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag. eén 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek (Van onzen bij zonderen correspondent te Saarbrücken.) De politieke hartstochten zijn op het hoogtepunt. Wanneer men de publica ties en redevoeringen gelooft, kan toen in het Saargebied alleen nog maar landverraders, documentenvervalschers, leu genaars, inbrekers, kortom nog slechts schel men en emigranten aantreffen. Een onver kwikkelijk voorbeeld van demoralisatie. En onder de beschuldigers, zoowel als onder de beschul digden, bevinden zich menschen, die zich steeds verheugden in het bezit van een goeden en ge- eerden naam. De naar objectiviteit strevende reporter slaat de handen aan het hoofd van verbijstering en trekt zich terug op het meest gereserveerde standpunt van nuchtere waarneming en voor zichtige verklaringspogingen. De „onthullingen" in de pers van het „Deut sche Pront" gebracht aangaande de geldbronnen en het gebruik derzelven van den „Volksbond" en de „Neue Saarpost" hebben dezen niet den doodsteek gebracht. Of de aanhangers er geen geloof aan schenken, dan wel ze niet gewichtig vonden, willen wij in het midden laten. Het be hoeft niet te verwonderen, dat het „Deutsche Pront", de voetsporen drukkend van de propa- gandawerkwijzen in het Derde Rijk, met zijn onthullingen op principieelen twijfel blijft stooten. De waarheid gebiedt ons echter toe te geven, dat de onopgehelderde geldbronnen van de christelijke status-quo-beweging ook in onze oogsn een harer zwakste plekken blijven. Hoe dit ook zij, zeker is, dat de Neue Saarpost zich nog steeds verheugt in een dagelijksche oplaag van rond de 30.000 exemplaren en dat de be toogingen van den Volksbond nog steeds goed gevulde, deels zelfs overvolle zalen trekken. Het bloedig verloop van de betooging in Blieskastel, waarbij o.a. den bejaarden spreker Imbush, oud voorzitter van de christelijke arbeiders syndicaten van Duitschland door jongelieden van het .Deutsche Pront" ernstige hoofdwonden werden toegebracht schijnt dus de vele betooglustige katholieken, niet te hebben afgeschrikt. Het .Deutsche Front" heeft thans naar een ander middel gegrepen om den Volksbond in de wielen te rijden. Wordt ergens een vergadering van den Volksbond aangekondigd, dan stuurt het „Deut sche Pront" zijn blockwarts op huisbezoek, om tegen bijwonen der betooging te „waarschuwen." v e propagandastrijd heeft er overigens een 1 geheel nieuw aspect bij gekregen, hetwelk er niet toe bijdraagt de verhoudingen doorzichtiger te maken. Het is de mogelijkheid eener verdeeling van het Saargebied, waarmede door de status-quo- isten steeds drukker geschermd wordt, zoowel door het marxistisch Einheitsfront als door den Volksbond, vooral echter door den laatste. Wif spraken er reeds vroeger over en noemden deze mogelijkheid een onzinnig iets. Zooals zij tot dan toe, vaag en sporadisch slechts ter sprake was gebracht, in den vorm eener verdeeling tusschen Frankrijk en Duitschland, was zij dat ook. Deze mogelijkheid der deeling wordt thans echter op den voorgrond geschoven, en wel in den vorm eener verdeeling van het Saargebied tusschen Duitschland en den Volkenbond ingeval een beduidende minderheid voor den status-quo zou stemmen. Het is inderdaad waar, dat de Volkenbond den plebiscietuitslag te interpreteeren heeft. Meerdere raadsleden zouden verklaard hebben, dat aan het gebied links van de Saar van Mett- lach tot Simbachsmühle gedacht werd, als in aanmerking komend om onder Volkenbonds hoogheid gebracht te worden. Hierin liggen o.a. Saarbrücken, Saarlcuis en Merzig. Bovendien liggen in dit gebied de plaatsen, welker inwo ners in 1919 zich met 30, 40 en meer procent voor de aansluiting bij Frankrijk hadden uitge sproken (Saar-Franzosen). De grond, waarop de Volkenbond een verdee- Jing zou rechtvaardigen is de vloed van emi granten, welke na de Rückgliederung van het Saargebied ergens ondergebracht moeten wor den. Europa heet van emigranten verzadigd. De volkenbond zou dus aan den linker Saar- oever zooveel als een „emigranten-reservoir" willen inrichten. Daar ,deze emigranten in vol- kenrechtelijken zin Duitschers zijn, is het ook gewenscht, dat zij met Duitschen bodem ver bonden blijven. De redeneering klinkt geenszins onaanne melijk, maar opent tegelijkertijd beangsti gende perspectieven voor den tijd na 13 Januari. Hoe schakelen nu de status-quo-propagandis- ten deze mogelijkheid, dit gevaar als argument in hun propaganda in? Volgenderwijze. Het Saargebied moet geheel en onverdeeld terug- keeren tot Duitschland. Dit zou na 13 Januari geschieden, indien dan 99 procent voor terug keer zou stemmen. Dit is echter uitgesloten. Daarom is op 13 Januari een groote meerder heid voor den status-quo noodig, daar dan later het Saargebied, wanneer de hindernissen van thans uit den weg zijn geruimd, eenstemmig zijn onverdeelden terugkeer kan bewerken. Het argument lijkt ons niet erg zuiver en het Deutsche Front weerlegt het aldus. Indien het Saargebied aan verdeeling komt bloot te staan, doordat een beduidende minder heid zich op 13 Januari voor den status-quo uit spreekt, rust dat op het geweten der status-quo propagandisten. Hun moet het evenals ons dui delijk zijn, dat zij in geen geval de meerderheid van het Saarvolk achter zich krijgen. Het moet hun integendeel duidelijk zijn, dat zij hoogstens een minderheid voor status-quo krijgen. Zij drijven dus bewust naar verdeeling van het Saargebied. Aldus het „Deutsche Front." In het oog van de status-quo-propagandisten, zal men opwerpen, moet deze verdeeling toch niet zoo erg zijn. Indien een deel van het Saar gebied dien status-quo behoudt, kan immers ook dat deel later tot het Rijk terugkeeren. Echter geven de status quo-ppropagandisten zelf toe, dat dit hoogst twijfelachtig is. Door de deeling zou Frankrijk zijn invloed in het kleine gebied links van de Saar, welks onafhankelijke levensvatbaarheid gering is, geweldig kunnen vermeerderen. Voor Frankrijk zou deeling van het Saarge bied slechts een omweg zijn om toch nog tot de Saar voort te rukken, welke het den „kleinen Rijn" noemt. Het „spook der verdeeling" waart rond en het maakt de bruine propaganda-kwartieren in Berlijn en Saarbrücken nerveus. Een deeling toch zou voor het Hitler-regime een nederlaag beteekenen, met booze gevolgen voor zijn toch reeds verminderd prestige. ZAGREB, 5 Jan. Het blad „.Novosti" meldt uit Tirana, dat de berichten over on rust in Albanië overdreven zijn, maar toch een ware kern bevatten. Volgens het blad is een deel van het Albaneesche officieren corps ontevreden over den legercomman dant generaal Aranitas. Deze ontevredenheid kwam reeds drie maan den geleden tot uiting, toen de tweede adjudant van den koning, Moeharem Bajaktar van zijn post werd ontheven. Hij was aldus het blad tegenstander van de Italiaansche oriëntatie der Albaansche politiek en had koning Achmed Zogoe reeds verscheidene memoranda overhan digd. Na zijn afzetting door den legercomman dant, trok hij zich met 150 voortreffelijk gewa pende aanhangers terug in zijn geboortestad Ljooma, waar hij zich verschanste. Van Tirana uit werden driehonderd soldaten op hem afge zonden, die hem echter niet aanvielen, maar hem in een wijden kring ingesloten hielden. Waarschijnlijk zoo vervolgt „Novosti" wa ren de militaire autoriteiten bevreesd, dat de onbetrouwbare bevolking hun in den rug zou kunnen aanvallen. Intusschen zou zich echter de ontevredenheid in het officierencorps heb ben uitgebreid, waartoe de omstandigheid bij droeg dat ook het Miridietenhoofd Prink Provizi uit den dienst werd ontslagen. Men kan aan nemen, dat Prink Provizi de katholieke stammen van Noord-Albanië achter zich heeft, terwijl Moeharem Bajaktar aldus „Novosti" op het Mohammedaansche deel der bevolking kan rekenen. Het blad besluit met te verklaren, dat de toestand zich niettemin nog niet zoo heeft toegespitst, dat het tot botsingen zou zijn ge komen, hoewel ook verrassingen geenszins uit gesloten moeten worden geacht. Binnenkort zullen de Oceaanvliegers, de gebroeders Adamowich, terecht staan wegens ontduiking van belasting op spiritus, die zij heimelijk stookten Het D. N. B. meldt uit Trier, dat de verschil lende Rijks-Duitsche organisaties besloten heb ben, om in de gebieden, die aan het Saargebied grenzen, een grootsche propaganda te maken. Op alle bergen langs de grenzen, die meer dan 500 M. hoog zijn, zullen op den vooravond der stemming, 12 Januari, geweldige vuren wor den ontstoken, welke in heel het Saargebied zichtbaar zullen zijn. Tevens zullen alle kerk klokken in de nabijheid der grenzen luiden Rondom de vuren zullen zich duizenden vereeni gen, om hun groeten te zenden „aan de broe ders en zusters van de Saar", De massa-demonstratie, welke Zondag door 't Duitsche Front op den Wachenberg te St. Ar- nual wordt gehouden, begint des morgens te 10 uur. Wegens den korten tijd van voorbereiding konden de spoorwegen slechts 32 extra-treinen laten loopen, hoewel er om 83 verzocht was. In totaal konden 61,000 menschen naar St. Arnual vervoerd worden. In den stoet mogen geen vaan dels worden meegenomen. De tegen prins Von Löwenstein uitgevaardigde order om het Saargebied binnen 48 uur te ver' laten is Zaterdagavond ingetrokken. Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllim Verwachting: Matige tot krachtigen, tij- l| delijk afnemende noordwestelijke tot g S noordelijken wind, zwaarbewolkt met S tijdelijke opklaring, regen of hagelbuien, EE iets kouder. Verdere vooruitzichten: Verdere daling EE van temperatuur. illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllln LOS ANGELES, 5 Jan. (Reuter). Sedert den afgeloopen nacht woedt in het Zuiden van Ca lifornië een buitengewoon hevige storm, die ge paard gaat met wolkbreuken. Te Los Angeles staan tallooze kelders en ge- lijkstraatsche verdiepingen onder water. De te lefoonverbindingen zijn verbroken. De straten in Montrose en La Crescenda gelijken op brui sende stroomen. De verbinding tusschen La Crescenda en Tujunga is door aardverschuivin gen geheel verbroken. Te Longbeach moesten de lager gelegen wij ken ontruimd worden, waarbij politie-beambten in reddingsbooten assistentie verleenden. Het Roode Kruis treft voorbereidingen voor een uitgebreide hulpactie. LONDEN, 5 Jan. (Reuter). De ontzettende malaria-epidemie op Ceylon breidt zich nog steeds uit. Ongeveer een kwart millioen menschen zijn door de ziekte aangetast. Het aantal dooden bedraagt reeds 3000, onder wie 1000 vrouwen en kinderen. Het personeel in de ziekenhuizen is zóó vermoeid, dat het zjjn werk nauwelijks kan blijven doen. RIJSSEL, 5 Jan. (Reuter). Bijna alle arbei ders in de textielindustrie van Rijssel en om geving zijn in staking gegaan uit protest te gen de aangekondigde loonsverlaging. Van de 2384 arbeiders staken er 2156. Maandag j.l. was er overeenstemming be reikt, waarbij de arbeiders accoord gingsn met een loonsverlaging van 5 pCt. en met een ver dere verlaging in Juni, doch daarna hebben zij deze overeenkomst weer opgezegd. De arbeiders van Armentières zijn in sympathie met de ar beiders te Rijssel eveneens in staking gegaan. Bij een scheepsbotsing op de East River bij New-York zonk de Lexington" binnen eenige minuten. Een draadloos overgebrachte foto van het verongelukte schip. ROME, 5 Jan. (Reuter). Over het onder houd, dat Mussolini en Laval heden hebben gehad is het volgende officieele commu niqué uitgegeven: „In tegenwoordigheid van den Franschcn ambassadeur Chambrun en den Italiaan- schen staatssecretaris van buitenlandsche zaken Suvich heeft hedenmorgen het eerste onderhoud tusschen Mussolini en Laval plaats gehad. Het onderhoud duurde twee uur. Te zelfder tijd bevonden zich de secre taris-generaal van het Fransche ministerie van buitenlandsche zaken Leger en de poli tieke directeur voor Afrika, St. Quentin, in het Palazzo Chigi ter bespreking van de bestaande kwesties." Graaf Senni, chef van het protocol en de Fransche ambassadeur te Rome, de Chambrun, begaven zich vanmorgen even voor 10 uur naar hotel „Excelsior" om Laval naar het Palazzo Venezia te vergezellen. Vier galarijtuigen brach ten den Franschen minister en zijn gevolg naar het regeeringsgebouw, waar zij precies te 10 uur arriveerden. Mussolini en Laval confereerden bijna twee uur. Laval vertrok te 12 uur naar het Quirinaal, waar de koning van Italië den Franschen minister heeft ontvangen. De koning bood ter eere van zijn gast een lunch aan, waarbij ook aanzaten de koningin, prinses Maria, Mussolini, de Fransche ambassadeur te Rome en de Italiaansche ambassadeur te Parijs. NIEUW DELHI 5 Jan. (Reuter). Met groote belangstelling ziet men den dag van 24 Januari tegemoet, een dag, die wellicht van bijzondere beteekenis zal zijn voor de politieke toekomst van Britsch Indië. Op den 24en Januari vier dagen na de ope ning van de zitting der Wetgevende Vergade ring, die zich met de bestuurshervormingen zal bezighouden, zal de Onderkoning Lord Willingdon, zich tot de leden der vergade ring richten. Het standpunt dei- Vorsten, die even eens op dien dag bij eenkomen ten aanzien van de hervormings plannen, wordt met meer dan gewone be langstelling tegemoet- gezien, hoewel het voor vrijwel iedereen een groote verrassing zou zijn, indien zij er ernstig bezwaar te gen zouden ma ken, tot de voorge stelde federatie toe te treden. Daarentegen is men het er nog niet over eens, of het Congres en de Nationale Op positie al of niet in staat zullen blijken in de Wetgevende Vergadering een re solutie tegen de her vormingsvoorstellen aan te nemen, of op eeni- gerlei wijze het handelsverdrag, dat Engeland bezig is met Britsch-Indië af te sluiten, in ge vaar te brengen. Men rekent op een ontzaglijke oppositie, doch verwacht niet dat tegenstanders van de hervor mingsplannen eenvoudig belemmerende tak- tieken zullen toepassen, of op ostentatieve wijze en bloc de zaal zullen verlaten, zooais vroeger dikwijls is voorgekomen. Het staat echter reeds bij voorbaat vast, dat zij met alle middelen, die het parlementair systeem hun biedt zullen trachten, de beslissingen van de regeering te beïnvloeden en de onafhankelijke Mohamme daansche elementen wier stemmen de beslissing zullen moeten brengen, voor zich te winnen. Men kan dan ook zeggen, dat Britsch Indle aan den vooravond staat van een geweldig po litiek evenement. Lord Willingdon MOSKOU, 5 Jan. (Reuter). Vanuit het klooster te Kyew, dat eens als de heiligste plaats van heel Rusland gold, en dat een Mekka vormde voor pelgrims uit alle deelen van het land, is thans een krachtige radio-campagne tegen den godsdienst begonnen. Deze campagne wordt geleid door de Vereeni- ging van militante Godloozen, en daar de Rus sische Kerstmis, die het onderwerp van voort durende aanvallen vormt, dertien dagen later valt dan in West-Europa, is de campagne thans op een hoogtepunt. De kerk „Pechersky Lavra" die zich onder den grond bevindt is langen tijd als gevangenis in gebruik geweest. Onder de vloeren heeft men tallooze menschelijke been deren en schedels gevonden, die naar men ver onderstelt, afkomstig zijn van boeren, die tij dens de vroegere boerenopstanden gevangen genomen zijn. Men heeft hier ook een groot boek gevonden, waarin pelgrims gebeden en vrome overpeinzingen hebben neergeschreven. De laatste regels zijn vier maanden geleden geschreven door een 75 jaar ouden boer. Hij schreef „Ik heb vier maanden geloopen om hier te komen. Ik wilde hier blijven en op deze heilige plaats sterven, doch ik ben teleurgesteld." Hij vond de kerk terug, herschapen in een „anti-godsdienstig museum". Laval heeft in den loop van den middag bloemen gelegd op het graf van den Onbeken den Soldaat. De correspondent te Rome van de „Agence Economique et Financière" meldt, dat bij het onderhoud tusschen Mussolini en Laval ook de kwestie van het Middellandsche Zeepact is aan gesneden. Verder wordt ook gesproken over een uitnoodiging' aan Italië, om het bezoek van La- val in Parijs te komen beantwoorden. In een bespreking der onderhandelingen tus schen Laval en Mussolini verklaart Havas, dat over de besprekingen, voor zoover zij de poli tieke stabilisatie van Midden-Europa betreffen, geen mededeelingen zullen worden gedaan, vóór de belanghebbende staten, Oostenrijk, Tsjecho- Slowakije, Joego-Slavië, Hongarije en Duitsch land hun toestemming hebben gegeven voorden te Rome geparafeerden tekst. Wel echter zal een officieele mededeeling worden uitgegeven aan het eind van Laval's bezoek, waarin uiting zal worden gegeven aan de overeenstemming tusschen de Fransche en Italiaansche regeering ten aanzien van de hoofdlijnen eener gemeen schappelijke politiek. Deze overeenstemming zal berusten op het wederzijdsche begrip voor el kanders belangen en voor het algemeene wel zijn van Europa. De eerste dag van het bezoek van den Fran schen minister van Buitenlandsche Zaken te Rome is geheel volgens het programma ver loopen, aldus Reuter. Alleen viel buiten het programma de ontvangst der Fransche kolonie, welke in den middag in de Fransche legatie plaats vond. Hedenavond nam Laval deel aan een door Mussolini aangeboden diner in het Palazzo Venezia, waarna een groote ontvangst volgde waarvoor ook het corps diplomatique was uit- genoodigd. Onze Brusselsche correspondent seint ons d.d. 5 Jan.: De rechtbank te Antwerpen heeft heden een belangrijk proces behandeld tegen de stad Ant werpen in verband met het feit, dat de stad sedert het verlaten van den gouden standaard in de Ver. Staten de rente van haar dollarlee- ning van 1928 niet meer in gouddollars, doch in papierdollars uitbetaalde, hetgeen voor de houders van deze aandeelen een verlies van 20 pet. beteekende. De rechtbank heeft thans de stad Antwerpen veroordeeld tot betaling der coupons op goudbasis binnen acht dagen. SINGAPORE, 5 Jan. (Reuter). Volgens de nieuwe havenvoorschriften van de Straits Sett lements mag geen vreemd soldaat, matroos of vlieger in de haven van Singapore van eenig buitenlandsch oorlogsschip, of transportschip aan wal gaan zonder toestemming der regee ring. Lavai's eerste onderhond met E'nssolini heeft 2 uur geduurd. Berichten over onrust in Albanië erg overdre ven. Wel zou een groot aantal officieren onte vreden zijn over een leger-commandant. Groote overstroomingen in Zuid-Californië. Textielstaking te Rijssel. Malaria-epidemie op Ceylon breidt zich nog steeds uit. Reeds 3000 dooden. De politieke toekomst van Britsch-Indië Men verwacht een reusachtige oppositie in de wet gevende vergadering tegen de voorgestelde her vormingsplannen. Nederlandsche delegatie voor de handelsbespre kingen met België samengesteld. Memorie van antwoord in zake de wijziging der Suikerwet. Verschenen is het verslag der Commissie van voorbereiding tot regeling van de opleiding van onderwijzers en onderwijzeressen voor het L.O-; ernstige bezwaren b(j vele leden tegen het ontwerp. Te Amsterdam heeft vergaderd de Ned. Ver. voor Sociale Geneeskunde; rede over de genees kundige en hygiënische verzorging. Poging tot moord en zelfmoord te Goes. In den internationalen schaakwedstrijd te Has tings behaalden Euwe, Flohr en Thomas een gelfjk aantal punte- Driekoningen Wat weten wij van de Drie Konin gen of de Drie Wijzen uit het Oosten? Testamentisch: zeer weinig. We we ten noch hun getal, noch hun namen, noch hun positie. Wat ons buiten de zeer korte aanduidingen van het evangelie meer over hen is toegeko men is omstreden overlevering. Wa- 'en zij Vorsten, waren ze alleen Wijzen? Wij weten het niet. Maar dit ééne weten we toch wel met stellige zekerheid. Het waren menschen in de hand des Almachtigen, menschen die in overgave aan God, Zijn wü, Zijn Ster volgden en..... het Christuskind vonden. Dit ééne weten wij van hen: ze eerden Gods profeten en volgden Gods woord en ze werden tot een openbaring van God aan de heidenen. Zoo leeft hun beteekenis door olie eeuwen heen: niet door hun eigen persoonlijkheid maar door het ge hoorzamen aan hun zending. En dit is voor ons de enorme les van dezen dag. HAARL. HOUTTUINEN 72 AMSTERDAM TEL. 48539 PARIJS, 5 Jan. De gezondheidstoestand van Herriot is in den laatsten tijd achteruitgegaan. Hij zou lijdende zijn aan een ernstige darm kwaal. U ij R WERK HANDEL f 3 IEIDSCHESTPAAT10 116A^ Stand op Zondag 1 uur van.: 754 Vorige stand: 756.5

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1935 | | pagina 1