j Zoekt gij betrouwbaar I FOTOREPORTAGE
rersoneel?
Politieke malaise in Spanje
Plaats dan een „Omroeper" j
voor 75.000 gezinnen
S3 SA A mm BIEJ
VOLKS ABSTIMM1IHG
I*» SAARGEB1 ET «Bg
KABINET STEEDS MEER
VERDEELD
««tiiiiisii
ZATERDAG 12 JANUARI 1935
önniiniiiiiiiiininiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiuis
Merkwaardige „dessous" over
de invrijheidstelling van
ex-minister Azana
Een natie zonder leiding
Toegestane rente
VRIJSTELLING EXAMENS
Intrekking desbetreffend artikel
BETALING VAN RIJNLANDS-
BUNDERGELD
De polder Nieuwkoop en Noorden
in het ongelijk gesteld
Het vrouwelijk leeken-
apostolaat
Studie-bijeenkomst te Tilburg
Postverzending met Engelsche
luchtdiensten
In hotel Centraal te Bilthoven brak Donderdag op verschillende
plaatsen tegelijk brand uit, welke spoedig gebluscht kon worden.
De eigenaar werd wegens brandstichting gearresteerd
PHILIPS IN AKEN
De Japansche minister van Justitie,
Ohara houdt van een frisch hoofd
^.<.1
'linHHU
IttlHIIH
D. heer C w. H. Baard, directeur van het Stedelijk Museum te Amsterdam, nam De brugbouw ter hoogte van het vliegveld Schiphol in den nieuwen grooten verkeersweg Amsterdam-den De postzegels van het Saargebied hebben een specU
Vrijdag afscheid ».n h.t personeel bij gelegenheid waarr.n hij gehuldigd w.rd Haag. - Een overzicht van den stand der werkzaamheden aten opdru|< .Volksabstimmung 1935" gekregen
Bijzondere correspondentie)
Een donkere wolk van politieke malaise
hangt over Spanje. Noch de vorming van
een coalitie-regeering, noch het neer
slaan van den opstand in Asturiê, noch zelfs
hét voorloopig indammen van den separatisti-
schen vloed in Catalonië heeft die wolk kun
nen doen optrekken. Zij wordt veeleer dikker
en dichter.
Op straat is daarvan niets te bemerken. Voor
sen land, waar de staat van beleg, voorzichtig
heidshalve, opnieuw met een maand verlengd
is, gaat het leven er een opgewekten gang. De
werkloosheid is wel schrikbarend groot op
l December 1934 telde Spanje niet minder dan
811.124 werkloozen maar in de steden is
hun aantal veel kleiner dan op het platteland,
daar de crisis vooral den land- en boschbouw
en de industrieën, die daarmee samenhangen,
getroffen heeft. In de steden hebben de zorgen
het goede humeur van een bevolking, die haar
feestdagen met opgewektheid pleegt te vieren,
niet kunnen aantasten. De vreemdeling, die
een kijkje neemt op de Ramblas van ^Barcelona,
Dp de Gran Via en de Calle d'Alcald van
Madrid, en zelfs op den Zocodover van Toledo,
heeft, als hü in zijn lijfblad over „de onrust in
Spanje" gelezen heeft, alle gelegenheid zich te
verbazen over de opgewektheid en zorgeloosheid
van deze dichte menigten, wier luidruchtigheid
de gewone straatgeluiden zelfs overstemt. Hij
ontdekt, dat de prachtige en groote koffiehui
zen en restaurants eivol zijn, hij ziet voor de
ingangen van de bioscopen lange stoeten wach
tenden, die binnen afzienbaren tijd op een
plaatsje hopen, en hij vraagt zich af of de
toekomst in Spanje wel zóó onzeker is als men
hem heeft willen doen gelooven.
En toch zou het optimisme, dat zich van de
ren vreemdeling onwillekeurig meester maakt,
misplaatst en niet-gerechtvaardigd zijn. Hij
kent de Spaansche menigte slechts op haar
best. Hij geeft er zich geen rekenschap van dat
dezelfde oogen, waarin thans een vriendelijk
lichtje blinkt, morgen bliksemstralen kunnen
6chieten. Dat dezelfde handen, die thans har
telijk worden uitgestoken, morgen steenen kun
nen oprapen om daarmee „vijanden" te tref
fen. Hij vergeet dat het Spaansche volk voor
t grootste deel meer met het hart leeft dan
met het hoofd. „Het moet aanbidden of revo
lutie maken", heeft eens iemand gezegd en zel
den werd in zoo #einig woorden 'n juister oor
deel gegeven.
De horribele gebeurtenissen in Asturië heb
ben op den gevoeligen Spanjaard diepen
indruk gemaakt. De misdaden, in het
Noorden begaan, hebfren een geheel volk van
verontwaardiging, van medelijden, van afgrijzen
doen beven. Eenige dagen lang heerschte er bij
een groot deel van de bevolking eenstemmig
heid van meening. Het kabinet-Lerroux profi
teerde daarvan; de ministers stonden een
oogenblik in het centrum van de algemeene
geestdrift. En ook het leger kreeg zijn deel. Het
leger vooral. Want het Spaansche volk be
greep wel dat zonder een leger, dat bereid was
zijn vollen plicht te doen, het kabinet machte
loos zou zijn geweest. Overal waar soldaten of
burgerlijke gardes defileerden, werden zij met
luide toejuichingen begroet. Leve Spanje! Leve
het leger! Leve de garde! klonk het allerwege
van trottoirs en balkons. Leve de republiek! rie
pen slechts weinigen. En tóch had de groote
meerderheid van deze geestdriftige jubelaars in
1931 de revolutie verheerlijkt, voor Azana ge
stemd en de nieuwe grondwet, die van de daar
op volgende ellende de eigenlijke oorzaak is, als
een stuk van groote waarde beschouwd, het
Charter der Spaansche vrijheid.
De regeering heeft van de dankbaarheid en
de geestdrift, die eenige dagen in de harten der
burgers leefden, niet weten gebruik te maken.
Zij heeft geen recht weten te doen. Politieke
overwegingen hebben de daden van haar meer
derheid geleid op het oogenblik, waarop zij zich
een monument in de harten der burgers had
kunnen stichten. Zij is er mee begonnen de door
de krijgsraden uitgesproken doodvonnissen on-
bekrachtigd te laten, en deze betreurenswaar
dige zwakheid die met het executeeren van
twee ter dood veroordeelden niet goed wordt ge
maakt heeft tot natuurlijk en begrijpelijk ge
volg gehad dat t Hoogste Gerechtshof waar
van de leden indertijd door Azana benoemd
zÜn het aangedurfd heeft den oud-minister
president aan de gebeurtenissen in Catalonië
volmaakt onschuldig te verklaren. Het is met
zwakheid als met de „böse Tat"; zij kan niets
dan zwakheid baren zooals boosheid nieuwe
boosheden. Op voorstel van de regeering dat
wil zeggen; op voorstel van de radicale regee-
ringsmeerderheid, want in Spanje zou men on
der de huidige omstandigheden niet van een
regeering-zonder-meer spreken kunnen heeft
de president der Republiek, Alcala Zamora, in
de allerruimste mate van zijn recht van gratie
gebruik gemaakt. Hij heeft niet slechts de re
bellen gegratieerd, die op de hen achtervolgende
troepen schoten, maar ook hen, die wreedheden
bedreven en zelfs officieren, die zich aan hoog
verraad schuldig maakten. Zulk een lankmoe
digheid gaat te ver, en mist ieder geval haar
doel.
Maar, waarom deze lankmoedigheid? Het
is hier, dat de politiek opnieuw om den
hoek komt gluren. Langzaam, heel lang
zaam breekt de waarheid zich baan, en wie de
Spaansche politiek niet in de plooitjes kent
krijgt zelfs geen kans haar te ontwarren. Om
de „dessous" der gratie-verleeningen en het
ontslag van verdere rechtsvervolging van Azana
en Bello te verstaan is het noodig terug te gaan
tot het befaamde pakt van San Sebastian, dat
altijd vrij vaag geweest is, daar de bepalingen
er van nimmer officieel op papier gezet zijn. Het
Pakt van San Sebastian bond de Spaansche
revolutionnairen, waartoe niet alleen Azana,
maar ook Alcala Zamora en vele anderen be
hoorden, die ook thans nog hooge ambten in de
republiek bekleeden. Krachtens dat Pakt zijn
de wapenen gekocht, die den republikeinen de
zege, en een blijvende zege, zouden moeten ver
schaffen. Azana en de bankier Etchevarieta
speelden daarbij een groote rol. Azana is het in
laatste instantie, of, als men wil, in eerste, die
socialisten en communisten gewapend heeft.
Maar hij heeft niet alléén verantwoordelijkheid.
Als hij zou willen spreken zou hij velen kunnen
compromitteeren. Hij heeft evenwel gezwegen,
zeker van de belooning, die in zijn onvoorwaar
delijke in vrijheid stelling zou bestaan. Een
proces-Azana zou te veel modder opwerpen dan
dat het niet beter ware het te vermijden. En
zoo hebben de indertijd door Azana benoemde
rechters gemeend den oud-minister-president,
de republiek, zich zelf en talloos velen, die niet
van alle smetten vrij zijn, een grooten dienst te
moeten bewijzen.
Maar kan het onder deze omstandigheden
verwondering wekken dat Gil Robles en zijn
Populisten, die buiten dit ondergrondsch gedoe
staan, over het buiten geding stellen van Azana
uiterst verontwaardigd zijn? En dat hun ver
ontwaardiging door de geheele rechterzijde ge
deeld wordt? Eens te meer voelen de Populis
ten, dat zij een regeering steunen en in leven
houden, die gansch andere idealen nastreeft
dan zij-zelf doen; een regeering, waarmee zij op
den duur niet vereenzelvigd zullen willen wor
den, al behoeden zij haar voor het oogenblik,
uit overwegingen van opportuniteit, voor vallen.
Dat deze kwestie de wrijving in het kabinet
zelf opnieuw heeft doen toenemen, kan niemand
verbazen.
Dit gebrek aan werkelijke eensgezindheid
ligt ten grondslag aan de portefeuille
moeilijkheden, die in weken niet zijn kun
nen opgelost worden. Vergeefs heeft Lerroux
aan Martinez de Velasco, leider der Agrariërs
en minister zonder portefeuille, de leiding van
het ministerie van Buitenlandsche Zaken aan
geboden. Gil Robles' strijdgenoot wil zelfs geen
deel van de regeering meer uitmaken. En Pita
Romero, die in Rome een onbereikbaren „modus
vivendi" tracht tot stand te brengen, zal even
min langer minister blijven en zich voortaan
met den titel van buitengewoon ambassadeur
vergenoegen. Op de samenstelling der parle
mentaire meerderheid hebben deze ontslag ne
mingen geen invloed, althans voorloopig niet.
Maar duidelijk is dat de verhouding tusschen
radicalen en de hen steunende rechtsche par
tijen allerminst hartelijker wordt. Er hangen
dikke wolken in den meestal zoo zonnigen en
blauwen Spaanschen hemel....
Hier volgt een overzicht van de ingevolge de
Invaliditeitswet en de Ouderdomswet 1919 toe
gestane renten:
Op 1 December 1934 werden 28428 weduwen-
renten en 13805 weezenrenten krachtens de In
validiteitswet genoten, terwijl op genoemden da
tum krachtens artikel 373 dier wet 109.128 per
sonen in het genot van een als vrucht hunner
verzekering verkregen ouderdomsrente van drie
gulden per week waren. Voorts genoten 46734
personen een invaliditeitsrente, als bedoeld in
artikel 71 dier wet.
Krachtens artikel 24 der Ouderdomswet 1919
waren op vorengenoemden datum 128.851 per
sonen in het genot van een als vrucht hunner
verzekering verkregen ouderdomsrente van drie
gulden per week.
Ingediend is een wetsontwerp tot intrekking
van artikel 5 der Wet van 25 April 1879.
Aan de Memorie van Toelichting wordt het
volgende ontleend:
Krachtens artikel 5 van de Wet van 25 April
1879 zijn bij het afleggen van het examen voor
de akte A in de Fransche, Hoogduitsche of En-
gelsche taal vrijgesteld van het examen in de
theorie van onderwijs en opvoeding de bezitters
der akte van bekwaamheid ais onderwijzer en
bij het afleggen van het exomen voor de akte
B in een dier talen en haar letterkunde de be
zitters der akte van bekwaamheid als hoofd
onderwijzer. Dientegenvolge behoeft slechts een
betrekkelijk klein deel der candidaten voor een
akte van bekwaamheid in die talen en paeda-
gogiek en didactiek te worden geëxamineerd,
welke omstandigheid er toe geleid heeft, dat dit
onderdeel van het examen in het gedrang is
geraakt en door een deel der commissiën zelfs
geheel wordt verwaarloosd.
Hierin is te minder te berusten, omdat in de
laatste jaren de paedagogiek en de didactiek
van het middelbaar onderwijs eigen wegen heb
ben gevonden en er geen aanleiding is om aan
te nemen, dat iemand, die voor het onderwijs
van de lagere school voldoende is voorbereid,
ook vertrouwd is met de problemen, welke de
middelbare school stelt.
Het is daarom gewenscht, bedoeld artikel te
schrappen, waardoor de verplichting zal ont
staan om alle candidaten in de theorie van
onderwijs en opvoeding te examineeren. Dat
door den aldus versterkten waarborg voor een
deugdelijke voorbereiding der leeraren het on
derwijs zal worden gebaat, zal geen betoog be
hoeven.
Indien deze wijziging reeds zou gelden voor
de in 1935 af te nemen examens, zouden de
belanghebbenden daarmede niet tijdig reke
ning kunnen houden. Voorgesteld wordt daar
om ze eerst 1 Januari 1936 te doen Ingaan.
Het Hoogheemraadschap Rijnland heeft het
bestuur van den polder Nieuwkoop en Noor
den aangeslagen in zijn aanslag over 1922 voor
4.20 per H.A. en te dier zake een dwangbevel
uitgevaardigd. Het bestuur van dien polder
kwam in verzet op grond, dat de betreffende
perceelen niet onderhevig zouden zijn aan eeni
ge verplichting tot betaling van Rijnlands-
bundergeld, zulks krachtens overeenkomst, in
de 14e eeuw tot stand gekomen tusschen Bal
juw en hoogheemraadschap eenerzijds en de
vrije ambacht Nieuwkoop anderzijds.
Rijnland erkent dit accoord niet aangezien
de Provinciale Staten van Zuid-Holland in 1921
het vervallen hebben verklaard.
Rechtbank zoowel als Gerechtshof hebben
Prov. Staten gerechtigd geacht tot deze verval
lenverklaring, waarop het polderbestuur in
cassatie kwam, aanvoerende, dat de Prov. Sta-
Op 5, 6 en 7 Februari a.s. organiseert de Fe
deratie van R.K. Vrouwenbonden in het Cenakel
te Tilburg Studiedagen, waar als algemeen on
derwerp zal worden behandeld: Vrouwelijk
Leekenapostolaat.
Wat is leekenapostolaat? Hoe vormt men
zich voor deze taak? Hoe kan de vrouw het lee
kenapostolaat praktisch uitoefenen? Ziedaar
vragen, welke menigeen zich stelt, nu de tijd
staat in het teeken van leekenapostolaat, van
Katholieke Actie, vragen, die bestudeerd en
dus beantwoord zullen worden op de boven
genoemde bijeenkomst.
Veel tijd is gelaten voor gedachtenwisseling
na iedere uiteenzetting of bespreking, zoodat
aan de deelneemsters volop gelegenheid gege
ven wordt om het onbegrepene, het praktische
toepassen nog eens naar voren te brengen, te
doen uiteenzetten, en van eikaars ervaring te
leeren.
Het programma is als volgt vastgesteld:
Prof. dr. P. H. de Jong, Geestelijk Adviseur
der Federatie, zal behandelen: Wat is leeken
apostolaat; leekenapostolaat, de konsekwentie
van onzen godsdienst.
Kapelaan H. Tervoert, Geestelijk Adviseur
van den R.K. Vrouwenbond, afdeeling Utrecht,
bespreekt de apostolaatsvorming.
Mevrouw F. SteenbergheEngeringh, Voor
zitster der Federatie, zet uiteen wat nu in Ne
derland gedaan moet worden.
Ter afwisseling van de lessen geeft Mevrouw
Steenberghe den tweeden dag des avonds een
causerie over: Een reis in Zuid-Amerika. Een
reeks mooie lichtbeelden zullen het gesprokene
nog toelichten. Het volledige programma is
op verzoek te verkrijgen aan het Centraal Bu
reau van R.K. Vrouwenbonden, Mariaplaats
33bis, Utrecht, waar ook gaarne alle gewensch-
te inlichtingen worden gegeven.
Behalve van de Efigelsche luchtdiensten
LondenKaapstad en LondenSingapore, kan
met ingang van 15 Januari a.s. voor het ver
voer van Nederlandsche luchtpostzendingen
ook gebruik worden gemaakt van dewekelijk-
sche luchtdiensten LondenJohannesburg en
LondenCalcutta.
Voor genoemden dienst geschiedt de verzen
ding (voor dezelfde bestemmingen als met den
dienst LondenKaapstad) des Zaterdags met
den trein van 21.53 uit Rotterdam.
De verzending voor den luchtdienst Londen
Calcutta vindt uit Nederland des Dinsdags
plaats met den trein van 6.33 uit Rotterdam
voor de bestemmingen in Egypte, Saoedië,
Yemen, Syrië, Palestina, Irak, Afghanistan,
Beloetsjistan en Ceylon. Correspondentie voor
Birma en verder gelegen bestemmingen kan
met dezen dienst niet worden overgebracht.
Verzending geschiedt overigens alleen voor
poststukken, voorzien van de aanwijzing „Per
Engelschen luchtdienst."
Een doos vol op de Engelsche nationale
terrier-tentoonstelling welke Donderdag in
Olympia Hall te Londen geopend is
Meer dan vierduizend zilvervossen zullen de volgende
week te Londen geveild worden. De collectie wordt
voor de veiling in orde gebracht
ten niet de bevoegdheid hadden, bedoeld ac
coord vervallen te verklaren, ook al houdt het
in een regeling van den omslagplicht der inge
landen, daar een zoodanige regeling niet be
hoort tot de „inrichting van een waterschap",
waaromtrent de Staten het recht hebben, krach
tens art. 192 der Grondwet regelen te stellen
en dat het acoord van privaatrechtelijken aard
is.
De Hooge Raad heeft thans arrest gewezen en
overwogen, dat de bevoegdheid tot regelen van
waterschapsaangelegenheden, welke Provinciale
Staten ontleenen aan de Grondwet en de Pro
vinciale Wet mede omvat de regeling van de
omslagplichtigheid van ingelanden ten behoeve
van het waterschap,
dat de uitoefening van die bevoegdheid rech
tens niet wordt beperkt door van ouds bestaan-
den vrijdom van omslagplichtigheid, onver
schillig wat onder vroegeren rechtstoestand de
oorsprong van den vrijdom is geweest.
Dit ware slechts anders zegt de Hooge
Raad indien zoodanige beperking van de
macht van het thans ter zake bevoegd gezag
grondslag vond in de thans geldende wetge
ving, wat niet het geval is. De Staten waren
dus niet gebonden, met de aanspraak op vrij
dom van Rijnlands-bundergeld in verderen
vorm rekening te houden dan hun wenschelijk
is voorgekomen.
Het cassatieberoep is mitsdien verworpen.
Door de Philips G.m.b.H. zijn te Aken niet
meer in gebruik zijnde lakenfabrieken aange
kocht, waarin met de fabricage van radiotoe
stellen is begonnen. Op het oogenblik werken
er drie banden met 150 menschen. Dit zal bin
nenkort worden uitgebreid tot zeven banden en
ongeveer 300 menschen.
