VAN DE STAVISKY-AFFAIRE
SF*
1
D
Strenge en milde
justitie
mmm
m
BAKSTEENINDUSTRIE
Wekeli jksch beurs-
overzicht
GROOTE BRAND TE
BREDA
ZONDAG 13 JANUARI 1935
Steeds meer verwarde
zaak
's-Gravenhage en het
werkfonds
Prijzen aanzienlijk
gedaald
Eieren-uitvoer naar
Duitschland
Schoenenmagazijn ver
woest
Effecten-zwendelaar
Verdachte brand te
Enschede
Om mevrouw Stavisky gebeuren
dingen, die tot nadenken
stemmen
Algemeene toestand bleef in het
najaar van 1934 zeer
onbevredigend
HANDEL MET RUSLAND
Plannen van B. en W. voor een
stadhuis en het sportterrein
,Jfoutrust"
Delegatie vertrokken
WAAR HET VOLOP WINTER IS
Verdeeling der contingenten
EEN EERE-KWESTIE
Tusschen architect Moojen en
den B.N.A.
ACTIE BIJ SLACHTERIJEN
Overeenkomst spoedig verwacht
NAT. RECLASSERINGSDAG
Medewerking der gemeenten
verzocht
STAKING GEËINDIGD
LOONSVERLAGING THANS
GOEDGEKEURD
Het aspect van Grindewald in de Zwitsersche Alpen
Brandweer stond tegen de felle
vuurzee voor een uiterst
moeilijke taak
DE ALARMKLOK
Aan de gevolgen overleden
Rechtbank gelast een nader
onderzoek
De bewoner gearresteerd
UIT DE STAATSCOURANT
(Bijzondere correspondentie)
Arlette Stavisky, de echtgenoote van den
bedrieger, wordt sedert begin Maart van
het afgeloopen jaar in een Parijsche ge
vangenis in voorarrest gehouden, beschuldigd
van heling van cheque-talons. Zij is moeder
van twee kinderen, die thans aan de hoede van
een kindermeisje zijn toevertrouwd, en voor
wie verborgen wordt, waar zij zich bevindt; er
is wel iets treffends in, dat de Justitie, aan de
andere zijde zoo streng, de kleine comedie méé-
spelen wil: eenmaal per maand wordt Madame
Stavisky door twee agenten naar de spreek
kamer van een sanatorium gebracht, en ont
vangt daar het bezoek van haar kinderen, die
gelooven, dat mama ziek is, daar verpleegd
wordt
Sedert al die maanden sinds haar arrestatie
strijden haar advocaten voor de voorloopige
in-vrijheid-stelling hunner cliëi te, ;n ook de
openbare meening, hoe diep ook de wrok zit
tegen Stavisky, die als een symbool voor het
corrupte in Frankrijk is geworden, heeft lang
zamerhand medelijden gevoeld voor de vrouw
van den oplichter, die zonder voldoende reden
gevangen wordt gehouden, blijkbaar tot aan
het begin van het proces, dat wie weet over
een jaar, maar wellicht ook eerst over twee
jaar plaats zal vinden.
Er bestaat hier te lande een wet, volgens
welke aan elke beklaagde die een vaste woning
heeft gedurende het vooronderzoek van zijn
zaak een beperkte vrijheid wordt gelaten; het
voorarrest blijft hem gespaard op voorwaarde,
dat hij zich dagelijks bij de politie vertoont.
Nu is mevrouw Stavisky een arme vrouw ge
worden. en op het oogenblik, dat men haar
aanhield, bewoonde zij met haar kinderen twee
gemeubileerde kamers. Deze nu worden door
de wet niet als vaste woning beschouwd. Maar
sedert twee maanden was zij niettemin weer
in t bezit van een étage op 'n goeden stand te
Parijs, tenminste, haar kinderen de een acht,
de ander tien jaar en het meisje waren
daarheen verhuisd. De huur was voor twee jaar
vooruit betaald.
De politie echter, die zich een en ander niet
verklaren kon, zocht naar de herkomst van dit
geld. Van Arlette Stavisky zelf kon het niet
komen. Haar geldmiddelen zijn zoo beperkt,
dat zij ziqh in de gevangenis nauwelijks
verlichtingen, van beter voedsel, gemakkelijker
inrichting, een taxi naar het gerechtsgebouw
wanneer zij verhoord wordt kan verschaffen,
en een zoo juist vrijgekomene uit de vrouwen
gevangenis Petite Roquette weet te vertellen,
cat Arlette Stavisky. vóór haar inlevering met
'n zekeren wraaklust door de overige gevange
nen verwacht, in een paar weken tijds allen,
ook de bewakers, heeft gewonnen door haar be
scheidenheid en de wilskracht, waarmee zij
haar lot draagt. Zij is, nog niet lang geleden,
een welverzorgde en mooie vrouw geweest; re
cente foto's in de bladen bewezen het. Doch de
laatste opname, die van haar verspreid werd,
toonde een gezicht, dat de sporen van zwaar
leed droeg, en in zijn diepe menschelijkheid
zeer veel pakkender was, dan de stralende Ar
lette van ééns.
De politie ontdekte dus na twee maanden,
dat de weldoener, die voor Mevrouw Sta
visky een woning gehuurd en betaald had,
een nog jonge man was, met name Poulner, in
wien zij 'n ouden kennis terugvond. Poulner na
melijk was vroeger eens wegens een affaire tot
dwangarbeid veroordeeld, en daarna begena
digd. De politie het Madame Stavisky niet vrij,
hoewel zij nu 'n woning had, doch poogde Poul
ner op te sporen en te arresteeren. Toen zü
zich echter ten zijnent vervoegde, met hand
boeien en de verdenking, dat hij met Pelissier,
den zooeven gevangen genomen bedrieger had
..samengewerkt", vond zij den vogel gevlogen
's Anderendaags bracht een Parijsch morgen
blad een mededeeling, door Pelissier toegezon
den, die verklaarde, dat Poulner uit dankbaar
heid jegens Stavisky had gehandeld. Toen hij
nJ. uit de gevangenis was gekomen, jaren ge
leden, stond Stavisky in het zenith van zijn
macht, en had Poulner, die geheel zonder be
staansmiddelen was, op een meer dan ruimhar
tige wijze vooruitgeholpen. ,jEr zijn personen,"
aldus Poulner, „die vandaag nog hun posten
bekleeden en een goed inkomen hebben, perso
nen, die dubbel en dwars hebben weten te pro-
fiteeren van Stavisky's millloenen, die zijn
vrouw gevleid en vereerd hebben, maar thans
nergens van weten. Geen enkele dier vrienden
bekommert zich thans om zijn weduwe, die van
Stavisky's zaken niet op de hoogte was, en om
de kinderen, die verlaten zijn. Ik heb aan Sta
visky enkel goeds te danken, hij heeft mij bij
gestaan in mijn bitterste dagen, en ik zal voor
zijn vrouw en kinderen blijven doen wat ik
kan."
Inmiddels werd Madame Stavisky gistermor
gen door de commissie Guemut verhoord.
Zij zelf heeft om dit verhoor verzocht. Zij
beweert, slachtoffer te zijn van de machinaties
van eenige bepaalde commissarissen van po
litie, en beroept zich op feiten, die niet onbe
langrijk zijn.
Arlette Stavisky is namelijk wel van heling
beschuldigd, doch heeft nooit een beklaagden-
verhoor ondergaan. Men heeft haar gearre
steerd en haar slechts gevraagd, of de hand-
teekening op een bepaalde cheque-talon die
van haar man was. Later, in Mei j.l., bij haar
verzoek om voorloopige vrijlating, hield men
haar een gesprek voor, dat de telefoniste van
Hotel Claridge te Bayonne in December '33
tusschen haar en haar man gehoord zou heb
ben. Stavisky had daarbij gezegd: „We hebben
alle documenten vernietigd," en zijn echtge
noote antwoordde daarop: „Nu, dan is alles in
orde."
Gebleken is echter, dat zoowel de datum,
door de getuige aangegeven, als andere details,
onjuist waren, terwijl er in werkelijkheid met
Tissier getelefoneerd is, niet met mevrouw
Stavisky. Deze laatste zoekt commissaris Del
gay achter de zaak, die van het gesprek wist
en het in deze versie beter tegenover Madame
Stavisky uit kon spelen, naar zij meent.
Verder vraagt zij, waarom de jonge vrouw
die Stavisky, buiten weten van zijn echtge
noote, naar Stresa en Hongarije vergezelde, met
door de politie ondervraagd werd ongetwij
feld zou zij meer opheldering over Stavisky's
doen en laten hebben kunnen geven, dan zijn
vrouw, die steeds tehuis bleef om voor haar
kinderen te zorgen. Het schijnt namelijk, dat
deze jonge dame vertrouwelijke relaties on
derhield met meer dan één der gezagdragers
in de republiek.
Hoe het ook zij, in het verhoor Van mevrouw
Stavisky zijn dingen die tot nadenken stem
men. Zij is van heling beschuldigd ofschoon
men, bij den huidigen stand van het Fransche
recht, een echtgenoote, daar zij wettelijk on
bevoegd is, om de inkomsten van haar man te
controleeren, en evenmin eenig voorwerp, dat
haar man binnen de gemeenschappelijke woning
brengt, tegen zijn wil daaruit mag verwij
deren, toch moeilijk van heling aanklagen kan.
Blijkens een in de twaalfde aflevering van
het Maandschrift van het Centraal Bureau voor
de Statistiek voorkomend overzicht van de bak
steenindustrie bleef de algemeene toestand ge
durende de periode 15 Juli tot omstreeks No
vember 1934 zeer onbevredigend. Door de wei
nige vraag werd de campagne over het alge
meen vroeg beëindigd, terwijl de veldovens vrij
wel alle bleven stilstaan en enkele andere fa
brieken eveneens buiten bedrijf waren.
De totale productie in de bij een groote ver-
eeniging aangesloten fabrieken (wier normale
productiecapaciteit 700 millioen stuks bedraagt)
werd op pl.m. 500 millioen gesteld, hetgeen nog
iets minder is dan verleden jaar (pl.m. 525
millioen)
Wat de vlamovens betreft, zij medegedeeld,
dat in de bij een concern aangesloten fabrie
ken niet mer dan pl.m. 60 pCt. der capaciteit
aan rauwen steen (vormelingen) werd vervaar
digd (een 9-tal bedrijven lag nog stil) en
dat van het gevormde kwantum pl.m.
straatsteenen en pl.m. 'A metselsteenen worden
gebakken.
Naar in het algemeen opgemerkt werd, waren
de prijzen aanzienlijk lager dan in 1914 en dek
ten zij de werkelijke kosten, zonder rente en
afschrijving, nauwelijks. Voor zoover straat
klinkers betreft, constateerde men wel, dat de
sterke prijsdaling aan de vraag die iets
grooter was dan in 1933 is ten goede geko
men en dat de prijzen ten slotte iets zijn aan
getrokken.
Er werd melding gemaakt van een verscherp
te concurrentie van fabrikanten, die de pro
ductie zoo mogelijk opvoerden om daardoor
den kostprijs te drukken. Overigens werd het
prijsbederf soms in de hand gewerkt door ge
dwongen verkoopen door fabrieken, die in fi-
nancieele moeilijkheden verkeerden.
Naast de vele fabrieken, welke slechts met
een hier grooter daar kleiner deel der
capaciteit werkten en andere, die geheel stil
stonden, waren er ook, wier productie weinig
of niet afweek van de normale. Van de rap-
porteerende fabrieken, die vóór half Juli stil
lagen, zijn er sommige weder gaan werken, zy
het op bescheiden schaal en of voor kor
ten duur.
In de min of meer sterk teruggeloopen vraag
naar metselsteenen was o.m. de terugslag ce
zien van den verminderden aanbouw. Hoewel
die naar straatklinkers in het algemeen ge
sproken iets beter was dan aanvankelijk ver
wacht werd, werd zij deels toch eveneens ver
van bevredigend genoemd, in welk verband we
der geklaagd werd over de vele toepassing van
andere soort materialen bij wegenaanleg en -ver
betering.
Sommige ondernemingen schreven het ge
brek aan afzet in haar bedrijf vooral op reke
ning van de hevige concurrentie der Waal
steenfabrieken.
B. en W. van Den Haag hebben in April 1934
voor veertien werken, waarvan de globale ra
ming nagenoeg vier millioen gulden bedraagt,
een bijdrage uit het „Werkfonds 1934" gevraagd.
Het is nog niet bekend of, zoo ja, tot welk be
drag de regeeirng uit het 60 millioen-crediet zal
Steunen.
Het ligt in het voornemen van B. en W. den
Raad binnen afzienbaren tijd in de gelegenheid
te stellen zich over de stadhuisplannen uit te
spreken.
Ook zal binnenkort een voorstel inzake het
sportterrein „Houtrust" aan den Raad worden
voorgelegd.
De delegatie van het Centraal Bureau voor
den Handel met Rusland, bestaande uit de hee-
ren E. D. v. Walree, Mr. A. N. Molenaar en W.
H. Rethmeier is heden, Zondagochtend, naar
Rusland vertrokken tot het voeren van bespre
kingen over de wederzijdsche handelsbelangen.
den door het toepassen van ontoelaatbare mid
delen tot het verkrijgen van de leiding van een
bouwwerk.
De Raad van Orde verklaarde de eerste
klacht ongegrond.
Wat de tweede klacht betreft was de Raad
van oordeel, dat de heer Moojen kennelijk het
doel had nagestreefd de leiding in handen te
krijgen van den bouw van het paviljoen. De
Raad achtte het optreden van den heer Moojen
dermate in strijd met de Eerecode, dat hij
meende hem vervallen te moeten verklaren van
het lidmaatschap van den B. N. A.
De heer Moojen ging tegen deze beslissing
in hooger beroep bij de algemeene ledenver
gadering. Deze benoemde een Commissie van
drie leden, om haar van advies te dienen.
De Commissie concludeerde dat de gronden
waarop de Raad van Orde zijn veroordeeling
deed steunen niet houdbaar waren en adviseer
de met algemeene stemmen de uitspraak te ver
nietigen.
De algemeene ledenvergadering van den
Bond van Ned. Architecten te Den Haag ver-
eenigde zich met dit advies.
Naar de Nederlandsche Industrie- en Han-
delsraad voor Land- en Tuinbouw ons mede
deelt, is het bericht, dat in diverse dagbladen
verscheen omtrent het in een vergadering van
den Industrie- en Handelsraad te 's-Graven-
hage genomen besluit betreffende de verdeeling
van de consenten voor den uitvoer van eieren
naar Duitschland, volkomen uit de lucht ge
grepen.
De Industrie- en Handelsraad stelt het op
prijs dit bericht ten stelligste tegen te spreken.
De omstandigheden, waaronder de beide Ne
derlandsche paviljoengebouwen op de Inter
nationale Koloniale Tentoonstelling te Parijs
in 1931 werden tot stand gebracht hebben, naar
de „Telegraaf" bericht, het bestuur van den
B. N. A. aanleiding gegeven een klacht in te
dienen tegen den heer P. A. J. Moojen,
De klacht hield in. dat de heer Moojen zich
wederrechtelijk geheel of gedeeltelijk het
auteursrecht van de beide paviljoens zou heb
ben toegeëigend. Bovendien zou de heer Moojen
de Eerecode van den B. N. A. hebben geschon-
Naar de „Volkskr." verneemt, is reeds gerui-
men tijd onder leiding van den R. K. Slagers-
gezellenbond „St. Joris" een actie gaande bij
de N.V. Zwanenberg's Slachterijen te Oss, in
verband met den afloop der collectieve arbeids
overeenkomst.
De onderhandelingen loopen vermoedelijk ten
einde en men mag een goed resultaat verwach
ten.
Over een der punten, waarop men bij de
onderhandelingen geen volledige overeenstem
ming kon bereiken, zal een arbitrage-commis
sie van drie personen uitspraak doen.
Door de firma Hartog te Oss is eveneens de
collectieve arbeidsovereenkomst door den werk
gever per 5 Februari a.s. opgezegd. Dezer dagen
vond hierover de eerste conferentie plaats tus
schen den werkgever en „St. Joris" en den
R. K. Fabrieksarbeidersbond.
Naar wij vernemen, zijn het Nederlandsch
Genootschap tot Zedelijke verbetering der Ge
vangenen, de R. K. Reclasseeringsvereeniging,
de Protestantsch Christelijke Reclasseerings-
vereeniging, het Leger des Heils, de Ned. Ver.
tot Afschaffing van Alc. Dranken, de Nat. Chr.
Geheel Onthouders Ver., de I. O. G. T. en an
dere reclasseeringsvereenigingen in totaal 26
tot overeenstemming gekomen, omtrent de
verdeeling van de gelden, die voortaan geza
menlijk op één dag in het jaar zullen worden
gecollecteerd.
Het ligt in het voornemen om te komen tot
de organisatie van een Nationalen Reclassee-
ringsdag, die dit jaar voor het eerst zal worden
gehouden 18 Mei as.
De Minister van Binnenlandsche Zaken heeft
een schrijven gezonden aan de gemeentebestu
ren betreffende den nationalen Reclasseerings-
dag.
Met het oog op het groote belang van het
werk van deze vereeniging, verzoekt de Mi
nister den gemeentebesturen, tot het welslagen
der inzameling zoo eenigszins mogelijk, hun
medewerking te verleenen.
Het loongeschil bij de N.V. Cevabo-Schoen-
fabrieken te Moergestel is thans definitief
geëindigd.
In een vergadering hebben de stakende ar
beiders besloten het werk te hervatten. Een
gedeelte der arbeiders heeft reeds het werk
hei-vat, terwijl de overigen zulks a.s. Dinsdag
zullen doen.
De minister van Waterstaat heeft thans goed
gekeurd:
de verlaging der loonen bij de Maas-Buurt-
Spoorweg met 5 pet., ingaande 1 Januari 1935.
onder voorbehoud, dat van 1 Januari tot 1 April
een toelage van 2Vi pet. van het loon zal wor
den toegekend;
de verlaging van de loonen bij de Gooische
met 10 pet. van 1 Januari j.l. af, onder voorbe
houd van het verleenen van een toeslag van
5 pet. van 1 Januari tot 1 April;
De verlaging van 5 pet., ingaande 1 Januari
1935, bij de „Oostelijk Groningen", terwijl over
de tweede 5 pet., die 1 Juli zou ingaan, nog
nader zal worden beslist;
De verlaging van 10 pet. bij de Noord-Zuid-
Hollandsche Stoomtram Mij. op 1 Januari j.l.,
onder voorbehoud van het verleenen van een
toelage van 2'A pet. van 1 Januari tot 1 April
of zooveel lager als mogelijk zal blijken,
(Ingezonden door de Spaame-Bank N.V.
Amsterdam.)
Vrijdag verscheen te Kerkrade het eerste
nummer van „De Alarmklok", uitgegeven door
de drukkerij Wehrens, ter vervanging van het
weekblad „Recht door zee".
Men herinnert zich, dat dezer dagen de jus
titie uit Maastricht beslag heeft gelegd op een
pers in genoemde drukkerij, waarop „Recht
door Zee" werd gedrukt, in verband met ge
pleegde persdelicten. De inhoud van „De
Alarmklok" is navenant aan dien van „Recht
door Zee".
Het' blijkbaar door de justitie beoogde doel is
dus niet bereikt.
Zaterdagnacht is in het St. Elisabeths Zie
kenhuis te Arnhem overleden de chauffeur E
T. S. uit Haarlem, die in den nacht van Za
terdag op Zondag j.l. bij een auto-ongeval onder
Heelsum ernstig werd gewond.
Zaterdagavond even voor acht uur is brand
uitgebroken op de Van Polanenkade te Breda
in het groote schoenenmagazijn van den heer
Broeders. Het is een der oude stadgedeelten,
waar zich dit magazijn bevindt. Van alle zijden
zijn hier oude huizen en groote magazijnen te
gen dit schoenenmagazijn aangebouwd, zoodat
de hoog oplaaiende vlammen werkelijk de ge-
heele omgeving bedreigden.
Reeds vrij kort na het uitbreken van den
brand, kwam de brandweer ter plaatse. Zij was
per radio-alarmsignaal gealarmeerd en met vol
ledig materiaal uitgerukt naar dit bedreigde
stadsgedeelte.
Opperbrandmeester Korteweg, die de leiding
had, nam direct de noodige maatregelen en
weinige minuten later vielen zware waterstralen
in de vuurzee. Het was echter niet gemakkelijk
deze vuurzee van alle kanten te bestrijden.
Hooge gebouwen er om heen verhinderden dit.
Toch wist de opperbrandmeester tenslotte een
zestal slangen in werking te stellen, die het
vuur moesten terugdringen in den vuurhaard.
Een zeer groote hoeveelheid water werd gedu
rende een uur in de vuurzee geworpen, die
telkens opnieuw den kop opstak, maar toch ook
weer werd teruggedrongen.
Reeds meende men den brand meester te zijn.
toen opnieuw gevaar dreigde, doordat het dak
van het hooge steenkolenmagazijn van den heer
Nijs vlam had gevat. De zeer groote voorraden
briketten, hier aanwezig, deden het ergste
vreezen, als het brandende dak zou instorten.
Zoover kwam het gelukkig niet, want direct
werd een nieuwe slang op dit bedreigde ge
deelte gericht en na een kwartier was ook hier
vrijwel alle gevaar geweken.
Ongeveer 9 uur was het gevaar, dank zij den
watervloed, vrijwel voorbij en was het nu mo
gelijk eens van dichtbij polshoogte te nemen.
Uit de magazijnen gelijkvloers waren twee
auto's van den heer Broeders en een partij kis.
ten, doozen en pakketten schoenen gered kun
nen worden.
Op de bovenverdiepingen echter, waar de
brand was ontstaan, was alles verloren gegaan.
De zeer groote hoeveelheid schoenen en aan
verwante artikelen, was een prooi der vlam
men geworden, terwijl ook een voorraad sigaren
en sigaretten, toebehoorende aan een winkelier,
te Breda woonachtig, eveneens een prooi der
vlammen wer.d
De heer Broeders vertelde ons, dat de voor
raad slechts gedeeltelijk tegen brand verzekerd
was.
De voorjaarszendingen waren reeds ontvan
gen, zoodat de magazijnen voller waren dan
ooit. Hij vertelde ons tevens, dat ongeveer een
uur, voordat de brand uitbrak, een zijner be
dienden nog in de magazijnen geweest was,
maar niets verdachts had bemerkt.
Van andere zijde echter vernemen wij, dat
reeds in den middag door omwonenden een
brandlucht was waargenomen.
Persoonlijke ongelukken kwamen niet voor.
Dit had echter zeer goed kunnen gebeuren. Langs
een der zijwanden van het brandende magazijn
staat een oude woning aangebouwd, waarin
zich een stokoude blinde man en een doofstomme
vrouw bevonden. Men vond bij het betreden
der woning beiden reeds te bed op den zolder.
Zij hadden niets van den brand gemerkt en
moesten in veiligheid worden gebracht.
Tegen 10 uur kon een gedeelte van de brand
weer inrukken. De belangstelling van het pu
bliek was zeer groot.
De Rechtbank te Almelo wees Zaterdag 12
dezer vonnis in de zaak egen G. B., effecten
handelaar, wien ten laste was gelegd, dat. hij in
de periode van 1 September 1933 tot 31 Augus
tus 1934 te Hengelo als effectenhandelaar zeer
groote verduisteringen zou hebben gepleegd met
Nederlandsche en buitenlandsche effecten, wei
ke hem door verschillende personen waren toe.
vertrouwd.
Bij de behandeling dezer zaak op 29 December
j.l. had de Officier van Justitie Mr. Wolf son
tegen verdachte twee jaar gevangenisstraf ge-
eischt.
De Rechtbank, thans uitspraak doende, acht
te het onderzoek niet volledig en beval, dat nog
enkele getuigen en getuigen-deskundigen zullen
worden gehoord op Zaterdag 2 Februari a.s.
In den nacht van Vrijdag op Zaterdag, om
streeks drie uur, is te Enschede brand uitge
broken in het perceel Usselerweg 86, bewoond
door het gezin van T.
Bij aankomst van de brandweer bleken zich
in het bewuste perceel vier niet met elkaar in
verband staande vuurhaarden te bevinden, het.
geen voor de politie aanleiding was den bewo
ner in hechtenis te nemen.
Het huis brandde grootendeels uit, terwijl van
den inboedel weinig of niets kon worden gered.
Mr. G. J. C. Schilthuis, advocaat en procureur
te Rotterdam, is benoemd tot lid van de Staats
commissie, ingesteld, teneinde de Regeering van
advies te dienen omtrent de wettelijke regelen
die ten aanzien van het waterstaatsbestuur be
hooren te worden gesteld.
Benoemd tot rechter in de Arr. rechtbank te
Amsterdam Mr. H. J. Hütschler, rechter-pl
verv. in de Arr. rechtbank te Arnhem en tweede
Secretaris van den Raad van Beroep voor de
Dir. Bel. aldaar, en Mr. W. M. A. Weitjens.
rechter-pl. verv. in de Arr. rechtbank
's-Gravenhage.
Aan Mr. M. Ch. de Jong is op verzoek eervol
ontslag verleend als Secretaris van den Voogdij
raad te Arnhem.
Benoemd tot lid van de Kamer van Toezicht
voor de notarissen en candidaat-notarissen te
Groningen, T. Jansen van Gelder, bewaarder
der hypotheken te Assen.
Benoemd tot ridder in de Orde van Oranje
Nassau M. C. M. de Groot, penningmeester van
de Centrale Vereeniging voor gezondheidskolo
nies voor zwakzinnigen te Scheveningen.
Aan H. C. Bongenaar te Eindhoven is met
1 Febr. 1935 eervol ontslag verleend als refe
rendaris 2e klasse der P.T.T.
Benoemd tot res. off. van gez. tweede klasse
bij de landmacht: J. van 't Riet, arts, en de
dienstplichtige vaandrigs van de le compagnie
hospitaalsoldaten A. J. M. van Susante en P
Franks, beiden arts.
Amsterdam 11 Januari 1935.
e prettige stemming, waarmede 1935 werd
ingezet, heeft zich deze week tot ons
aller voldoening kunnen handhaven en
het is werkelijk jammer, dat New-York op het
allerlaatste moment teekenen van een inzin
king begon te vertoonen. Deze, laat ons hopen,
tijdelijke collaps kwam zoo te elfder ure, dat de
locale markt nog niet den schadelijken invloed
heeft kunnen ondervinden op het moment, dat
wij deze regelen schrijven. De berichten uit het
Amerikaansche bedrijfsleven blijven onze ooren
streelen, waartegenover echter nog te veel on
gunstige factoren staan, om de toekomstige ont
wikkeling met eenige zekerheid te kunnen voor
spellen. Roosevelt heeft zijn aantal boodschap
pen deze week weer met twee weten te ver
meerderen, waarvan de inhoud niet stimulee-
rend heeft kunnen werken. Zelfs als men ge
wend is dagelijks met zeer groote getallen te
werken, houdt men toch even zijn hart vast,
als men verneemt, dat het deficit op c'-> begroo
ting van het afgeloope dienstjaar ruim i'A
milliard bedraagt, waardoor de staatsschuld zal
stijgen tot ruim 34 milliard. Het gehee'e
tekort komt practisch echter op rekening van
de werkloosheids-bestrijding en valt dus onder
de buitengewone uitgaven, die een tijdelijk ka
rakter dragen. Daar de werkverschaffing vooral
gericht is en zal zijn op woningbouw, electrifi-
catie van het platteland, uitvoering van irriga-
tiewerken en wegenbouw, kan een groot gedeelte
van deze uitgaven gerangschikt worden onder
kapitaaluitgaven voor productieve doeleinden,
waarvoor men zonder groote gewetensbezwaren
geld kan leenen, zonder dat ons dierbaar nage
slacht hiervan de dupe wordt. Deze begrootings-
cijfers zien er dus op het eerste gezicht erger
uit dan zij in werkelijkheid zijn. De vrees voor
stakingen en arbeidsconflicten in de naaste
toekomst verhoogt echter belangrijk het ele
ment van de onzekerheid. De prijsstijging, welke
in de U. S. A. langzamerhand merkbar wordt,
versterkt den drang naar hoogere loonen, welke
op hun beurt weer een bedreiging vormen voor
de rentabiliteit van het kapitaal. Wij achten
Roosevelt wel in staat dit gevaar te bezweren,
omdat hij zoowel bij arbeiders als ondernemers
een groote populariteit geniet en bij hem de
harmonieuze samenwerking tusschen kapitaal
en arbeid de grondslag vormt van ziin „New
Deal". Roosevelt is o.i. geen tegenstander van
het kapitalistische stelsel, bestrijdt echter wel
de uitwassen van dit systeem, wat sterk tot
uiting komt in zijn offensief tegen de controle-
maatschappijen en holding-companies, welke
in den meest uitgesproken vorm voorkomen bij
public utilities. Deze vorm van effecten-kapi-
t al isme legt een te groote macht in de handen
van enkelen, welke deze kunnen en ook werke
lijk misbruiken ten koste van beleggers en ver
bruikers. Dat hier geweldige belangen mee ge
moeid zijn, blijkt uit het feit, dat in 1932 32
milliard in dit soort bedrijven was geïnvesteerd.
Het vraagstuk der holding-companies hangt
nauw samen met dat der tarieven, welke door
de zelfzuchtige belangen van enkele leiders ab
normaal hoog worden gehouden. Nog was Roo
sevelt spraakzaamheid deze week niet ten
einde. Zijn uitlating in verband met de valuta
situatie mogen wij niet achterwege laten. Een
verdere devaluatie van den dollar staat niet
op het program, maar Roosevelt voelt zich
evenmin geroepen om als promotor op te tre
den voor een internationale valuta-stabilisatie.
Deze uitspraak zal voor vele inflationisten een
teleurstelling zijn geweest en verklaart waar
schijnlijk de flauwe stemming, welke heden in
Wall-street op de aandeelenmarkt hoogtij vier
de, terwijl men een speciale belangstelling aan
den dag legde voor obligaties met een min of
meer welluidende goudclausule.
Locaal is de stemming op de aandeelenmarict
gunstiger en konden vele fondsen hoogere no
teeringen boeken. Het beste gedisponeerd waren
Unilevers echter zonder dat vele stukken van
eigenaar veranderden. Het botermeng-percen-
tage is verlaagd van 25 pCt. tot 15 pCt., het
geen den kostprijs van de margarine gunstig zal
beïnvloeden.
Zonder dat in Philipslampen noemenswaar
dig werd gehandeld, kon ook dit fonds een en
kel procentje aantrekken. Het concern gaat
zijn productie van radio-artikelen in Duitsch
land uitbreiden en heeft voor dit doel in Aken
een fabriek gekocht.
De Olies hadden de fluctuaties weinig te be-
teekenen, terwijl alleen de arbitrage hier nu en
dan wat leven in de brouwerij bracht.
Rubberaandeelen waren vaster op de gunsti
ger marktsituatie van het product. Het ver
bruik in Amerika opent zeer gunstige perspec
tieven en men voorspelt in Januari een auto
productie van 300.000 stuks. Ten deele wordt
deze productie echter zoo opgevoerd, in verband
met de vrees voor de reeds eerder gemelde ar
beidsconflicten.
Suikerwaarden waren ook deze week aan den
vasten kant. De Nivas verkoopt groote kwanti
teiten, waardoor de statistische marktpositie
van het product veel gunstiger wordt. De prij
zen blijven echter beneden eenig peil. De Java-
Suikeroogst bedroeg in 1934 bijna 650.000 ton
tegen 2.6 millioen ton in 1933.
Op de beleggingsmarkt speelden dollar
obligaties met goudclausule de eerste viool. Na
Saarbrücken werd nu de stad Antwerpen ver
oordeeld tot het betalen van haar dollarver
plichtingen op eoudbasis. Nadat deze debiteu
ren het publiek eerst door middel van het lok
kende metaal hadden verleid, trachten zij nu
te kwader trouw zich aan hun verplichtingen to
onttrekken en probeeren zij de crediteuren met
gedeprecieerd betaalmiddel af te schepen Zelfs
als obligatiehouders een voor hen gunstige uit
spraak hebben gekregen, blijven de goudstuk
ken in de zakken der debiteuren, dank zij het
nooit volprezen systeem van hooger beroep.
Met een 'n beetje handigen advocaat wordt de
procedure zoo lang gerekt, dat de coupons ver
jaren en de crediteuren heelemaal niets meer
krijgen behalve dan de rekening van den ad
vocaat. Toch werden dollars Rotterdam en Ant
werpen hooger getaxeerd, terwijl ook de dito
obligaties van de Koninklijke en Bataafsche
hooger noteerden. Hoewel de officieele uitslag
van de 4 pCt. leening ten laste der Gemeente
Amsterdam nog niet bekend is, voorspellen wij
hier een groot succes en zullen de vrije inschrij
vers een bitter beetje krijgen toegewezen.
Slotkoersen
4Nederland 1934
4% Ned. Indie 1934 A
3 Vi pet. Engeland
5'A pct.Youngl. m. verkl.
A. K. U
Ned. Ford
Philips
Unilever
Ned. Scheepv. Unie
Koninkl. Olie
Redjang Lebong
Amsterd. Rubber
H. V. A
Deli Mij
Senembah
Beth. Steel
U. S. Steel
Anaconda
Intern. Nickel
R.M
Prolongatie
4 Jan.
11 Jan.
102%
102%
1017/g
101%
6b
67%
36%
37%
32
31
247
242%
222
223Va
75%
80%
30
31%
137
1371/4
171%
171
937/g
97
152%
154%
133%
133
132
138%
19%
20%
23%
23%
7%
7%
147/s
14%
7 .23%
725%
1.47
147%
59 33
59 36
1 pCt.
1 pCt.
