Het Saarvolk heeft gestemd
De Zondag kalm verloopen
Telegram van Rhode
aan Genève
De opkomst was zeer groot,
leiding zorgde voor een
gang van zaken
de neutrale
vlotten
Berlijn wacht af
Het nieuws van heden
Uitslag met spanning verwacht
70 pet. voor terugkeer naar
Duitschland?
LOTHARINGSCHE GRENS
GESLOTEN
DE BAROMETER
VEREEN ÏGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen per week 25 cent;
per kwartaal f 3.25; per post, per
kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
MAANDAG 14 JANUARI 1935
Avondblad
ZEVEN EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 19134
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
ZONDAG, 13 Januari, ruim vijftien jaren na het sluiten van
den vrede van Versailles, hebben de bewoners van het Saarge-
bied beslist over de vraag of zij al dan niet tot Duitschland wil
den terugkeeren. Het was een historische dag, waar de aandacht
van de geheele wereld op is gevestigd.
De bevolking is in volkomen orde naar de stembus getrok
ken. Het was een drukke dag, maar afgezien van kleine uitzonde
ringen is het nergens tot een ernstig incident gekomen. De op
komst der stemgerechtigden was enorm. Speciaal in het Westen
van het Saargebied, het Warndt-gebied en de z.g. Gouw is zeer
druk gestemd. Het percentage bedroeg daar meer dan 90 pro
cent, op sommige plaatsen zelfs 100 procent.
De uitslag van deze belangrijke volksstemming zal Dins
dagochtend om acht uur (Midden-Europeeschen tijd, 7 uur 20
A. T.) door de radio worden bekend gemaakt.
Er werd druk gestemd
Het Weer
Eenheidsfront klaagt
Het totaal aantal stem
gerechtigden
De paal, aanduidend de grens tusschen Frankrijk en het Saargebied, vanaf mor
gen wellicht tusschen Frankrijk en Duitschland
Guirlandes in den vorm van vlaggen
vervingen op den stemmingsdag de
vlaggen, die niet uitgestoken mochten
worden
Tevredenheidsbetuiging van den
president der plebisciet
commissie
Vluchtelingen worden
geweerd
Als straks het Saargebied
leegstroomt
Relletjes te Parijs
Talrijke betoogers door de politie
gearresteerd
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN
Uitslag Saarstemming
Uitzending door den K.R.O.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 d.; ingax.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 05 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimimiiiiiiiiiiiiiiNiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiimiiiii
Zaterdagavond was het in Saarbrücken druk
op straat, ondanks het feit, dat de sneeuw het
verblijf buitenshuis minder aangenaam maakte.
Deze drukte mocht worden verwacht in een
stad, die zelf niet meer tellende dan onge
veer 130.000 inwoners - op het oogenblik bijna
tweehonderdduizend zielen herbergt. Uit alle
oorden der wereld zijn de geboren Saarlanders
gekomen om, wanneer zij daartoe gerechtigd
zijn, hun stem uit te brengen. En met hen
kwamen de honderden journalisten, van wie
velen nog Zaterdag arriveerden, om op dezen
historischen dag aan de wereld verslag te doen
van de laatste volksstemming, welke uit den
grooten oorlog van 1914/18 is voortgekomen.
Nog Zondagochtend arriveerden honderden
Saarlanders uit verschillende deelen in Duitsch
land te Saarbrücken. Evenals de laatste dagen
hadden bij de aankomst geen demonstraties
plaats.
Na de drukte van Zaterdagavond biedt Saar
brücken Zondagochtend het beeld van een Ne-
derlandsche provinciestad op Zondag. Het
sneeuwt niet meer, de sneeuw van Zaterdag
is in de binnenstad in een grooten modderpoel
veranderd; alleen in de buitenwijken ligt zij,
op sommige plaatsen, nog zeer dik.
Het is zeer rustig en kalm in Saarbrücken;
een grauwe dag in de ochtenduren zonder eenig
zonnetje. Het is alsof de natuur de beklemming,
welke ondanks alle voorbereidingen voor het te
vieren overwinningsfeest door het Duitsche
Front toch gevoeld wordt, nog sterker wil doen
voelen.
Alleen nabij de stembureaux is het druk.
Reeds vroeg in den ochtend trokken de stem
gerechtigden naar de bureaux, meest onder
gebracht in scholen, waar zij hun stem moeten
uitbrengen. Daar de stemmers om zich naar
de bureaux te begeven vrij gebruik konden
maken van de trams, waren deze den geheelen
ochtend druk bezet. Dit viel in het overige
stadsbeeld des te meer op. Anderen begaven
zich per auto of autobus naar de stembureaux.
Daar stonden de menschen zeer
rustig en file op Hun beurt te wach
ten. Slechts een enkele politieman
stond voor de bureaux; voor zoover
viel na te gaan werd des ochtends
nergens de orde verstoord en ge
droegen de stemgerechtigden zich
buitengewoon gedisciplineerd. Van
de buitenlandsche troepenmacht
was dan ook in Saarbrücken niets
te bespeuren. De wetenschap alleen,
dat deze troepen gereed staan om
zoo noodig in te grijpen, is vol
doende voor het handhaven van de
orde. Overigens heeft geen der par
tijen er belang bij op dezen dag de
orde te verstoren.
De voorzitters van de stembureaux en hun
twee bijzitters en plaatsvervangers, waren reeds
zeer vroeg in den ochtend, even na zeven uur,
op hun post tot het treffen van de laatste
voorbereidingen voor de stemming. Alle neutrale
voorzitters, onder wie ook ongeveer 350 landge-
nooten, die Vrijdagochtend zelf beëedigd waren,
namen den beiden anderen leden van de stem
bureaux, een vertegenwoordiger van het Duitsche
Generaal Brind, de Engelsche opperbevel
hebber van de internationale troepen,
welke gisteren een rustig verloop der
stemming gewaarborgd hébben.
front en een van het Eenheidsfront en hun
plaatsvervangers den eed af.
Om acht uur nam de volksstemming, waar
voor 860 stemlokalen zijn ingericht, een aan
vang.
Op dat tijdstip stonden voor alle bureaux al
stemgerechtigden te wachten. Een voor een
werden zij in het stemlokaal toegelaten.
Ook hier stond slechts een enkele politie
beambte.
Bijna doodstil was het in de stemlokalen. De
waarschuwingen van de Plebiscietcommissie en
vooral het feit, dat bij de vóórstemming enkele
dagen geleden, toen zij, die Zondag daarvoor
geen gelegenheid hadden, hun stem konden uit
brengen, stemmen ongeldig werden verklaard
door uitlatingen of gedragingen, die een poli
tieke beteekenis kunnen hebben, zijn oorzaak,
dat zelfs de felste nationaal-socialisten zich
uitermate kalm gedragen.
Hiermede voldoen zij aan de bevelen, die het
Duitsche front ook Zondag nog heeft uitge
vaardigd door het plaatsen van borden op be
paalde punten, waarin de stemgerechtigden,
terwijl zij zich ter stembus begeven, nog eens
kunnen lezen, dat zij zich gedisciplineerd moe.
ten gedragen en „zwijgend hun plicht doen."
Bijna zonder een woord te spreken iet of
wat nerveus de meesten overhandigen de
stemmers den voorzitter van het stembureau
hun passen of legitimatiebewijzen en nemen in
ruil daarvoor het stembiljet in ontvangst. Na
het uitbrengen van een stem door het plaat
sen van een kruis in een der drie open hokjes
met een zwart potlood, brengen zij hun stem
biljet in gesloten enveloppe terug aan den
voorzitter, die dan weer de passen en legitima
tiebewijzen teruggeeft en de enveloppe in de
stembus werpt. Het valt op, dat velen vrij lang
in het geheel gesloten stemhokje blijven. De
meesten verlaten even stil als zij gekomen zijn
het stemlokaal, velen naar het schijnt opge
lucht, dat zij hun plicht volbracht hebben.
De ochtend verliep zeer rustig.
Op den dag van de stemming in het Saar
gebied, was het voor de Volkenbondstroepsn,
waaronder ook de tweehonderdvijftig Neder-
landsche mariniers met hun officieren, vroeg
dag. In de meeste kwartieren werd het reeds
omstreeks middernacht levendig. Uitgerust in
marschtenue en begeleid door de vracht- en
manschappen-wagens, met machinegeweren van
de meest onderscheiden kalibers, tanks en Roo-
de-Kruis-wagens, evenals veldkeukens, werd in
den vroegen ochtend afgemarcheerd. Te vijf
uur in den ochtend waren alle grensposten naar
Duitschland en naar Frankrijk, ook de kleinste
en onbelangrijkste, bezet.
In een grooten boog om het gebied van de
stad Saarbrücken heeft in den loop van den
nacht het Engelsche Lancashire-regiment aan
de Lotharingsche-grens de bewaking op zich ge
nomen. Ten Zuid-Oosten daarvan sluiten zich
hierbij de Nederlandsche mariniers aan, die voor
de grootste helft de Fransche grens en voor de
kleinste helft in de districten St. Ingbert en
Homburg de Duitsche grens bezetten. Kapitein
de Bruyne en zijn officieren hebben hier de lei
ding.
Daarbij sluiten naar het Noorden en Oosten
langs de Duitsche grens de troepen van het En
gelsche Essex-regiment aan. De kleine Noord
westelijke grens naar rechts wordt door de
Zweedsche troepen bezet, terwijl in den sector,
grenzende aan Lotharingen, weer in aansluiting
aan het Lancashire-regiment, de Italianen
staan.
Aan den anderen kant van de grens zijn ner
gens militaire maatregelen van welken aard ook
te bemerken.
Zooals reeds gemeld, werd er in de
ochtenduren vooral druk gestemd.
Het schijnt dat de meeste stemge
rechtigden zich zoo vlug mogelijk
van hun plicht wilden kwijten, want
later op den dag werd het bij de
stembureaux stiller en behoorden tot
de stemmers vooral diegenen, die
per auto naar het stemlokaal moes
ten worden gebracht: ouden van
dagen en personen, die zich om een
andere reden niet gemakkelijk kun
nen verplaatsen. In de wachtkamers
bij de stemlokalen waren Roode
Kruis-zusters aanwezig, die er voor
zorgden, dat deze ouden van dagen
en gebrekkige lieden niet lang be
hoefden te wachten.
De deelneming aan de stemming is
naar het zich laat aanzien zeer groot
en zal zeker 80 tot 90 procent be
dragen. Uit sommige districten
wordt zelfs 1 00 procent deelneming
gemeld.
In den laten namiddag waren nog
geen ernstige incidenten voorge
komen. Op enkele plaatsen slechts
moesten stemmen ongeldig worden
verklaard, omdat de voorzitters zich,
zooals hun taak was, streng aan de
bepalingen hielden. In Dudweiler
werden van de 341 stemmen 10 on
geldig verklaard, omdat de stem
biljetten niet op de voorgeschreven
wijze in de enveloppe werden inge
leverd. Tegen dit ongeldig verklaren
werd geprotesteerd, doch het is niet
waarschijnlijk dat het protest zal
worden toegewezen. In het district
Merzig hadden om half één *s mid
dags alle stemgerechtigden reeds
hun stem uitgebracht.
De overbrenging der stembussen naar Saar-
bruecken had overal zonder incidenten plaats.
De groote kolenmagnaat der Saar, Herr Röchling: ,,Ik
reken op een verpletterende meerderheid, 95 percent voor
Duitschland."
Röchling: „Er wordt beweerd, dat de verbinding met
Duitschland de economie der Saar zou ruïneeren. Ik
geloof er niets van."
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiË
VERWACHTING: Zwakke tot matigen.
wellicht toenemende Zuid-Westelijke tot
5 Noord-Westelijken wind, nevelig tot be
ll trokken of zwaar bewolkt, waarschijnlijk
eenige regen, iets zachter.
Zon op v.m. 8.07, onder n.m. 4.12. Licht
op 4.42. Maan op v.m. 11.36, onder
v.m. 3.47. Volle Maan 19 Jan. 4.04 n.m.
SAARBRÜCKEN, 14 Jan. Reuter) De
Duitsche editie van de „Daily Express" be
richt, dat de officieele kringen van Wilhelm-
strasse vertrouwen, dat de volksstemming
in het Saargebied 70 pet. stemmen leverde
vóór terugkeer tot Duitschland en 30 pet.
vóór status quo.
Dit bericht heeft evenwel geen enkele
voldoende basis, aangezien de stemming ab
soluut geheyu is geweest.
In een vergadering van de buitenlandsche pers
beklaagden de leiders van het Eenheidsfront zich
er over, dat de stemming niet eerlijk was ge
weest, ten gevolge van de terreur van het
Duitsche front. Max Braun verklaarde klachten
in te zullen dienen bij den Volkenbond. Naar
zijn meening had het Eenheidsfront tusschen
1525 percent der stemmen verkregen, wat vol
doende was volgens hem om het Saarge
bied zelfstandig te doen blijven.
Het totaal aantal stemgerechtigden voor de
volksstemming over den toekomstigen status
van het Saargebied bedroeg 539300, welke als
volgt over acht districten verdeeld zijn:
1. Saarbrücken-stad 88.596
2. Saarbrücken-land 138.158
3. Saarlouis 95.598
4. Merzig 24.813
5. St. Wendel 22.176
6. Ottweiler 100.770
7. Homburg 31.446
8. St. Ingbert 37.743
GENèVE, 14 Jan. (Reuter). De pre
sident van de plebiscietcommissie Rhode
heeft den secretaris-generaal van den Vol
kenbond om half een vannacht uit Saar
brücken het volgende telegram gezon
den;
„De stemming heeft een volkomen rus
tig verloop gehad. De bevolking heeft van
discipline en waardigheid blijk gegeven.
Het transport van de stembussen naar
Saarbrücken onder bewaking van müi-
tairen en politie heeft een normaal ver
loop gehad.
Indien er geen aanvullend telegram komt,
is alles volgens programma in zijn werk
gegaan."
In verband m^t de mogelijkheid, dat naai
aanleiding van den uitslag van de Volksstem
ming in het Saargebied, via de Belgische grens
vluchtelingen uit 't Saargebied Nederland zou
den willen binnenkomen, is opdracht gegeven,
dezen te weren, tenzij zij niet als ongewenschte
vreemdelingen kunnen worden beschouwd.
PARIJS, 13 Jan. In de buitenwijken van Pa
rijs hebben zich gisteren duizenden werkioozen
verzameld met het doel naar de binnenstad te
marcheeren. De politie greep in om de demon
straties te verhinderen; daarbij werd een der
tigtal betoogers gewond, terwijl talrijke arresta
ties plaats vonden. Niettemin wisten de werk
ioozen gedaan te krijgen, dat een delegatie door
de Fransche Kamer werd ontvangen.
DE MINISTER VAN WATERSTAAT, IR.
J. A. KALFF, OVERLEDEN
SAARSTEMMING KALM VERLOOPEN.
Geweldige brand in de Japansche stad Sakai;
vijfhonderd huizen zijn vernield.
In verband met de Saarstemming zal scherp
gewaakt worden tegen een invasie van onge
wenschte vreemdelingen.
Jeugdleiders te Dnjepropetrowsk afgezet omdat
ze betrekkingen met organisatie van Trotzki
onderhielden.
Werkloozen-relletjes te Parijs.
Ir. J. Koster, oud-lid der Eerste Kamer, te
Bonn overleden.
Tariefsverlaging bü de A. T. O.-ritten over den
afsluitdijk.
Duitsch arrestant bij Wolfsheeze uit den trein
gesprongen en gedood.
Ernstig auto-ongeluk te Heer Hugowaard.
De goudclausule; beide vorderingen van de
Vereeniging voor den Effectenhandel niet ont
vankelijk verklaard.
De brandstichtingszaak te Kaatsheuvel in boo-
ger beroep voor het Bossche Hof.
SAARBRÜCKEN, 13 Jan. Het Duitsche
Nieuwsbureau meldt, dat naar de regeerings-
commissie van het Saargebied mededeelt, de
Fransche regeering besloten heeft, dat van 13
Januari des nm. drie uur af de houders van
Saarlandsche reispassen voor Duitsche onderda
nen voor de overschrijding van de grens in
het bezit moeten zijn van een bijzonder visum.
Door dezen maatregel zijn alle door de regee-
ringscommissie verstrekte visa voor Frankrijk
ongeacht hun geldigheidsduur verloopen. Zij
moeten worden vervangen door een visum van
het Fransche consulaat. Ieder die probeert de
grens te overschrijden zonder in het bezit te
zijn van een geldig visum, stelt zich bloot aan
het gevaar teruggestuurd te worden. De regeling
der grensverkeerkaarten blijft nog bestaan.
Aan deze mededeeling wordt de conclusie
vastgeknoopt, dat de uitslag der stemming in
Frankrijk geen twijfel laat.
Morgenochtend om acht uur zal de K. R. O.
den volledigen uitslag van de stemming in het
Saargebied mededeelen. De uitzending zal in de
Nederlandsche taal geschieden.
Stand op Maandag 1 uur n.m.: 757.4
Vorige stand: 7564»
