RUST BIJ KM. 48 OP DEN WEG
VAN VILLA MONTES
Opwinding te
Genève
Nu de Saar weer Duitsch is
Na het plebisciet
Het nieuws van heden
RAMONITA, D
VAN GRAN CHACO
De plannen van
Engeland
TOENADERING TOT
FRANKRIJK?
Staat van beleg
op Cuba
Het proces tegen
Zinowjew c.s.
DE BAROMETER
VEREEN IG DE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f3.25; per
post, per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling
DACBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD. HAARLEM - TELEFOON 13866
WOENSDAG 16 JANUARI 1935
Avondblad
ZEVEN EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 19139
Men zingt bij het getokkel der
guaraniasen in de verte
davert het geschut
„Hora del Chaco"
Het Weeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiim
Reeks van politieke besprekingen
tegemoet gezien
Zitting Volkenbonds
raad uitgesteld
SPOORWEGSTAKING IN CHILI
De vorige week heeft koning Gustaaf het Zweedsche parlement geopend. Hier
boven, de Zweedsche koning met zijn kl einzoon prins Gustaaf Adolf, den oudsten
zoon van den Zweedschen kroonprins
De conferentie der Kleine Entente te Laibach. V.l-n.r. Jeftitsj (Joego-Slavië)Ti-
toelescoe Roemeniëen dr. Benesj (Tsjecho-Slowakije)
Het resultaat van het plebisciet
moet volgens de Oss. Rom.
een weldadige moreele
ontwapening zijn
Gevoel van opluchting
„Geen enkelen aanhanger van den
Status Quo zal een haar
worden gekrenkt"
Frick over de plannen
van het Rijk
Ter bescherming van den
suikeroogst
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
Nieuwe bewijzen van contra-revo-
lutionnaire actie aan het licht
gekomen?
Een Douglasrecord ver
beterd
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
Kilometer 48 op den rijksweg
van Villa Montes. De zesde com
pagnie van het regiment infanterie
„Rubio Nu' heeft rust na vijf maan
den eerste linie. Het front is niet
zoo heel ver weg. Men hoort het
geschut en nu en dan slaat een Boli-
viaansche granaat tamelijk dichtbij
in. Soms komen er ook Boliviaan-
sche bombardementsvliegtuigen.
Maar men moet niet zoo erg
veeleischend zijn in den Gran Chaco.
Men zit immers niet in de benauw
de loopgraven. Men kan weer recht
op loopen zonder om de vijf meter
languit te moeten vallen en naar
een dekking te kruipen. En men kan
zich weer wasschen, brieven schrij
ven, slapen! Alom tokkelen de gui
taren. De manschappen hebben,
schijnt het, evenveel „guaranias als
handgranaten. Koren zingen ,,Ra-
mona."
Ha, senorita Ramona! Zij is niet alleen een
heldin, zij is in deze wildernis waar de meest
nabije Indiaansche nederzetting zestig kilo
meters ver weg ligt, tevens de „Madeion," van
deze compagnie, van het heele regiment, ja,
van het Paraguaansche leger in den Gran
Chaco. Sergeant Restituto Bogado, de dichter
van een half dozijn soldatenliedjes die in al
de sectoren van het front weerklinken en ook
achter de stellingen tot in het verre vaderland
bekend zijn, heeft haar verhaal in vloeiende
verzen bezongen: „Ramonita, mijn geliefde, is
mooier dan de nacht. Haar groote zwarte
«ogen doen mijn hart opspringen en haar
kussen zetten mijn bloed in brand."
Het was bij den slag van Nanawa in Juli
1933 dat twee soldaten, een groote forsche jon
gen en zijn vriend die zoo klein en tenger was
dat hij van de kameraden veel spot had te
doorstaan, naast elkaar lagen te wachten op
het uur H, het uur van den aanval.
„Adelante!" Voorts! En beiden stormen
naar de Boliviaansche stellingen. De kleine
soldaat probeert te schieten, maar het
geweer is zoo zwaar. De groote dekt hem
met zijn lichaam en gaat met zijn dolk
op den vijand los. De Bolivianen verdedi
gen zich hardnekkig. De Paraguanen aar
zelen. De groote soldaat wordt door een
kogel geveld. Gewond ligt hij te brullen:
„Ramona, mijn zuster, Ramonita, red je!"
Doch de kleine soldaat neemt den dolk van
den groote en vliegt op de Bolivianen in. Haar
voorbeeld sleept de anderen mee. De Bolivia
nen moeten wijken, de overwinning is volko
men. Doch Ramona ziet dat niet. Wezenloos
van de inspanning ligt ze op het slagveld. Ze
snikt zachtjes en ook de kapitein die haar on
dervraagt, heeft vochtige oogen.
„Ik wilde mijn vaderland verdedigen,'' vertelt
ze: „Pedro, mijn broer, is gevallen. Jan, mijn
andere broer is gevallen. Miguel, mijn laatste
broer, ligt daar en sterft misschien ook. Ik
wilde mijn vaderland verdedigen en mijn broers
wreken!"
Doch Miguel stierf niet. Hij ging naar het
hospitaal van Concepciön en zijn zuster mocht
met hem mee. „De soldaat Ramona X is voor
onbepaalden tijd uit den militairen dienst ont
slagen; reden: „verandering van geslacht," ver
meldde haar zakboekje. (In dienst is men
overal model!) Thans is Ramona verpleegster
in een lazaret. Doch behalve wanneer het lied
van haar roem gezongen wordt, mag niemand
haar meer Ramona noemen. Voor heel het
leger, ja, voor heel Paraguay is zij voortaan
„de kleine heilige."
De officieren houden zich in het algemeen
weinig op met het getokkel der „guaranias.
Noblesse oblige en zij amuseeren zich met
de radio.
Buenos Aires is geliefd om zijn dansmuziek.
Gevoelvolle tango's wisselen af met popelende
„Peruaansche marineras." En gaarne luistert
men ook naar de Boliviaansche legerberichten
van La Paz. Het is vermakelijk te luisteren
naar de papieren overwinningen der „Bolis."
„Hallo, hallo! Bolivianen, verheugt u! Onze
onoverwinnelijke strijdkrachten hebben in den
naam van 't recht en de rechtvaardigheid een
nieuwe overwinning behaald aan den rijksweg
van Villa Montes. Het front der „Quaranis" is
gebroken en onze troepen zijn drie kilometer
diep doorgedrongen in hun stellingen. Bolivia
nen, de uiteindelijke overwinning is nabij."
Eenmaal in de week om negen uur 's avonds,
groepen ook de soldaten om den luidspreker.
Er wordt dan niet meer gezongen, er wordt dan
niet meer getokkeld, overal heerscht de stilte
der afwachting.
„Hallo, hallo! Hier Radio Asuncion. Thans
volgt de .„Hora del Chaco," het uur van den
Chaco, georganiseerd door het Roode Kruis. In
dit uur worden familieleden, verloofden en
vrienden van onze frontstrijders in de gelegen
heid gesteld om tot hen het woord te richten.
Mannen van den Chaco, hier is Modesta Henri-
quez die spreken zal met haar zoon Roberto."
Een bevende stem weerklinkt:
„Ik heb reeds drie jongens aan het front ver
loren. Hij tot wien ik nu spreek, is de laatste.
Dag en nacht bid ik God dat Hij hem be
schermen zal. Roberto, Roberto, hier is je
moeder. Hoor je me? Maak je het goed? Ben
je voorzichtig? Je leeft toch nog, hè? Je leeft
toch nog? En je hoort me?"
Dan de omroeper weer: „Josefina Ibarra zal
het woord richten tot haar man."
Er is rumoer. Iemand roept er: „Ibarra,
Ibarra!" Doch van alle kanten wordt den spre
ker het stilzwijgen opgelegd. De radio klinkt:
„Arturo querido, lieve Arthur, ik heb je van
morgen een pakje gezonden. Tabak, sigaretten
en een fleschje „cana." En ook een portret van
onzen jongen. Hij wordt zoo lief. Hij kan nu
je naam al zeggen. Zal je dikwijls schrijven?
Wij maken het best. Ik heb den kleine bfj me.
Wil je hem eens hooren!" Een kinderstemme
tje komt nauwelijks verstaanbaar door: „Papa,
papa querido!" En dan de moeder weer: „Ik
moet hem neerzetten, hoor, hij is al zoo zwaar!
Heb je gehoord hoe goed hij praat? En kom
je nu gauw terug? Tot ziens dan hoor,
Arturo."
Tientallen mannen en vrouwen, meisjes en
jongens en kinderen, moeders, vaders, zusters,
broers, vrouwen, verloofden, kinderen volgen
elkaar zoo op, zeggen een paar hartstochtelijke
woorden, enkele onsamenhangende zinnen en
verdwijnen dan weer.
Een zuster: „Het huis is erg leeg zonder jou.
Kom maar gauw weer terug en pas op dat
je niets gebeurt. Ik zit eiken dag in je kamer
en denk aan je."
Een vader:1 „Wij hebben je brief ontvangen
en weten nu dat je tweede luitenant bent. Ik
ben trotsch op je, beste kerel."
Een verloofde: „Men heeft mij gezegd dat mijn
woorden heel hoog en heel ver gaan. Ik hoop
dat ze doordringen tot God en dat Hij ze ver-
hooren zal."
En dan eindigt de „Hora del Chaco." De
enkele mannen die een geliefde stem hoor
den klinken, stralen en laten zich geluk-
wenschen door de anderen die minder ge
lukkig waren en hopen op de volgende week.
Doch voor de troep uit elkaar gaat, roept
een officier.
„Wachten! Wie van jullie heeft daar geroe
pen tijdens de uitzending?"
Een soldaat treedt naar voren:
„Dat was ik, mi capitan."
„Ben jjj Ibarra? Nou, gefeliciteerd, hoor met
zoo'n vrouw en zoo'n jongen! Maar in het ver
volg hou je je mond. Begrepen?"
„Ik ben Ibarra niet, mi capitan. Arturo Ibarra
was mijn vriend. Wij komen uit hetzelfde dorp.
Hü is drie dagen geleden gesneuveld...."
Verwachting: zwakke tot matigen wind
uit Westelijke richtingen, nevelig tot half
bewolkt, weinig of geen neerslag, iets
kouder in het Noorden en Oosten.
Hoogste barometerstand: 777.9 te Le
j= Havre.
Laagste barometerstand: 743.3 te Jan-
mayen.
H Zon op 8.05, onder 4.15. Licht op 4.45.
Maan op n.m. 1.00, onder v.m. 6.03.
Volle Maan 19 Januari 4.04 n.m.
LONDEN, 15 Jan. Bij de besprekingen, welke
tijdens het bezoek van Flandin en Laval, dat
bepaald is op Donderdag 31 Januari a.s., te
Londen zullen worden gevoerd, is het niet
zoo zeer het doel beslissingen te nemen, dan
wel een breede basis te vinden waarop het
meerendeel der Europeesche problemen zal kun
nen worden behandeld.
Officieel wordt opgemerkt, dat deze bespre
kingen de eerste zullen zijn van een reeks, wel
ke Engeland wil voeren met vertegenwoordigers
van andere staten.
Gehoopt wordt dat Duitschland deel zal ne
men aan elke eventueel overeen te komen re
geling.
De politieke medewerker van de „Daily Tele
graph" schrijft, dat het kabinet Maandag j.l.
eenige voorstellen van Simon heeft goedgekeurd,
die ten doel hadden, den terugkeer van Duitsch
land in den Volkenbond en een ontwapening,s-
accoord te verzekeren.
GENEVE, 16 Jan. (D.N.B.) De
tegen hedenmiddag vier uur vastge
stelde zitting van den Volken
bondsraad, waarin de uitslag van
het Saarplebisciet zou worden be
sproken, is plotseling uitgesteld. Men
weet nog niet, of dit uitstel van
korten duur zal zijn.
Naar in Volkenbondskringen ver
luidt zijn zekere moeilijkheden ont
staan. Men zou opnieuw over het
den Raad voor te leggen rapport
onderhandelen, naar het heet ook
met Duitschland.
Tengevolge van dit onverwachte
uitstel heerscht in het Volkenbonds
paleis groote spanning en opwin
ding.
SANTIAGO 15 Jan. (Reuter). Daar de Chi-
leensche regeering geweigerd heeft de loonen
der spoorwegarbeiders te verhoogen, wordt
vannacht de staking afgekondigd. De staking
wordt als onwettig beschouwd en de treindienst
wordt in beperkte mate gehandhaafd.
LONDEN, 16 Jan. (Reuter.) Onder het op
schrift „Een beslissend oordeel" verklaart de
„Times", dat er overal een gevoel van opluch
ting moet heerschen, nu de Saarlanders zelf
een beslissing hebben genomen, en dit niet aan
den Volkenbondsraad hebben overgelaten.
De teruggave van het gebied aan Duitsch
land is nog slechts een kwestie van formali
teiten, zij het ook, dat hiermede nog wel een
maand gemoeid zou kunnen zijn.
Het blad verklaart verder: Een gebeurtenis,
die voor Duitschland, Frankrijk en voor geheel
Europa ernstige onlusten tengevolge had kun
nen hebben, is achter den rug, en wel met wei
nig minder gewelddaden dan vele parlements
verkiezingen.
Het ziet er naar uit, alsof het tusschen
Frankrijk en Duitschland liggende gebied, dat
tot een twistappel had kunnen worden, een
brug der toenadering zal worden.
Hier citeert de „Times" de woorden van
Hitler over rechtsgelijkheid en de bereid
willigheid van Duitschland om met andere
landen samen te werken, en verklaart, dat
wanneer deze woorden ernstig gemeend zijn
en er bestaat geen aanleiding om hier
aan te twijfelen Hitier dan op hetzelfde
standpunt staat als de Britsche, Fransche,
Italiaansche eri andere regeeringen. Minis
ter-president Flandin heeft verklaard, dat
de meeste Franschen op verbetering van de
Fransch-Duitsche betrekkingen hopen.
De „Times" besluit, dat 't bij dergelijke we-
derzijdsche demonstraties van goeden wil wer
kelijk te veroordeelen zou zijn, wanneer een
overhaaste handeling het laatste stadium van
deze jongste territoriale regeling tusschen beide
landen zou benadeelen.
De „Daily Mail" noemt het resultaat der
stemming een der meest indrukwekkende ge
beurtenissen van den laatsten tijd. De ontzag
lijke meerderheid voor Duitschland is beslis
send. Het blad spreekt er zijn voldoening over
uit, dat Hitier op het oogenblik, dat hij de
zege had behaald, een dringenden oproep tot
pacificatie en verzoening tot Europa heeft ge
richt.
De „Daily Telegraph" stelt vast, dat een ge
vaar voor den vrede uit den weg is geruimd.
De redenen tot bezorgdheid, die de laatste paar
jaar bestonden, zijn thans teniet gedaan, en de
terugkeer van de Saar naar Duitschland moet
begroet worden als de genezing van een wonde,
die voor den Duitschen trots zeer pijnlijk was,
en daardoor de verbittering levendig hield en
het genezingsproces der pacificatie van Europa
vertraagde.
Parijsche bladen leggen, volgens Reuter, af
gescheiden van eenige critiek nopens den om
vang der Duitsche propaganda vooral door de
inmenging van de Duitsche geestelijkheid, den
nadruk op het onbetwistbaar karakter van het
resultaat van het plebisciet.
De waarheid springt in het oog, aldus „Le
Journal": vrijwel de geheele bevolking van het
Saargebied is in haar hart Duitsch. Echter, zoo
laat het blad er op volgen, de mythe van de
twee Duitschlanden is thans vernietigd.
De meeste bladen borduren op hetzelfde
thema, met name de gematigde en de rechtsche
bladen, die er uit concludeeren, dat het nood
zakelijk is, dubbel waakzaam te zijn jegens een
Duitschland met vergroote macht, dat volgens
de „Echo de Paris" thans de legaliseering van
deze macht uit militair oogpunt vraagt na er
de laatste hand aan te hebben gelegd.
Vervolgens zal, zoo meent het blad, de poli
tieke annexatie van Oostenrijk komen. Het jaar
1936 zal het jaar zijn. waarin Duitschland zijn
kaarten open zal leggen.
In zijn commentaar op de resultaten van de
stemming in het Saargebied spreekt de „Osser-
vatore Romano" haar voldoening uit over de
overweldigende meerderheid ten gunste van de
hereeniging van het Saargebied met Duitsch
land. De gebeurtenis is de belangrijkste van
den laatsten tijd, zoo tneent het blad. Niet al
leen is het van groote politieke beteekenis, om
dat zij een eind maakt aan het ernstige pro
bleem dat Europa 15 jaar heeft bezig gehouden,
maar haar grootste beteekenis ligt in de heil
zame en directe sociale uitwerking daarvan op
den wereldvrede. Het resultaat van het ple
bisciet moet een weldadige moreele ontwape
ning zijn. Een nieuwe vruchtdragende periode
van eenheid en internationale stabiliteit en
samenwerking tot het scheppen van een duur-
zamen vrede tusschen alle naties, moet er uit
voortvloeien.
Te Gumpoldskirchen in Oostenrijk is met plechtige ceremoniën een aantal no
vicen in de Duitsche ridder-orde opgenomen. De protector van de orde, Z. Em.
lnnitzer (4e van linksen Aartshertog Eugenius (3e van linkswoonden de
plechtigheid bij
BERLIJN, 16 Jan. Medegedeeld
wordt, dat men van Duitsche zijde niet
verwacht, dat groote groepen Saarbe-
woners naar Frankrijk zullen vluchten,
aangezien hiertoe niet de minste aan
leiding bestaat. Gouwleider Bürckel
heeft nadrukkelijk verklaard dat geen
enkelen aanhanger van den status quo
ook maar een haar zal worden ge
krenkt.
De „Echo de Paris" verneemt uit Saar-
brtlcken, dat verscheiden Fransche bewoners
van Mittelsbach-Reden door nationaal-socialis-
ten werden bedreigd. Vijftien personen zijn uit
hun woningen verjaagd en moesten-een toe
vlucht zoeken in een schoolgebouw.
Uit Saarbriicken wordt gemeld, dat de com
missarissen van politie Grumbach, Gericke en
Christ, die aanvankelijk, onder verdenking van
voorbereiding van een opstand, waren gearres
teerd en ontslagen, weer in hun functie zijn
hersteld. In Duitsche kringen is men hierover
zeer verontwaardigd.
Minister Frick heeft, naar het D. N. B.
meldt, in een interview met den vertegenwoor
diger van de Amerikaansche „Associated Press"
op een reeks van vragen o.a. het volgende ge
antwoord:
De regeering is in staat het Saargebied in
het Rijk op te nemen, binnen het daarvoor
vastgestelde minimum van tijd, d.w.z. binnen
een maand.
De regeering is bereid met Frankrijk te on
derhandelen over eventueele economische kwes
ties, die in verband met de overdracht kunnen
rijzen.
De gouwleider, Buerckel, heeft elke activiteit
van S. A„ en S. S. binnen 40 K.M. van de
grens van het Saargebied ten strengste verbo
den.
Het inwisselen van de ongeveer 900 millioen
frank, die in omloop zijn in het Saargebied, zal
geen moeilijkheden opleveren. Terstond na de
inlijving van het Saargebied zal de regeering
uitgebreide maatregelen nemen tegen de Werk
loosheid. Het „Deutsche Front" zal niet in haar
geheel opgaan in de partij. Ieder lid zal het
recht hebben zich al of niet als lid der NSDAF
op te geven.
Volgens D. N. B. is hedenochtend geen enkele
separatistische of communistische krant ver
schenen. De arbeiders weigeren verder voor
deze bladen te werken.
De leiders van het Duitsche Front zijn te
middernacht te Genève ..angekomen.
Op het station werden zij door den Duitschen
consul en de Duitsche kolonie begroet.
BATAVIA, 16 Jan. (Aneta). In diverse groote
plaatsen in Ned.-Indië is de uitslag van het
Saar-plebisciet door de Duitsche 'gemeenschap
gevierd.
HAVANA, 16 Jan. De regeering heeft giste
ren voor geheel Cuba gedurende 90 dagen alle
constitutioneele rechten opgeheven wat prac-
tisch neerkomt op invoering van den staat van
beleg, ter bescherming van den suikeroogst en
de bewerking daarvan. Op sabotage van de
suikercampagne of bedreiging van arbeiders, die
daarbij werkzaam zijn, is de doodstraf gesteld.
Zitting Volkenbondsraad plotseling uitgesteld.
Opwinding te Genève.
Roosevelt zal vandaag een boodschap tot den
Senaat richten inzake het Intern. Hof te Den
Haag.
Bürckel verklaart, dat geeri enkelen aanhanger
van den status quo een haar zal worden ge
krenkt. Frick geeft oen uiteenzetting over de
plannen van het Rijk nu de Saar weer Duitsch
is.
Alle constitutioneele rechten op Cuba opge
heven ter bescherming van den suikeroogst.
Paraguaansche nederlaag in den Gran Chaco?
De huwende ambtenares moet ook in Noord-
Holland ontslagen worden.
De IJselbrurg bij Zwolle wordt 21 dezer in ge
bruik genomen.
Het proces ter zaligverklaring van Pater Arn.
Janssen S.V.D. te Steyl begonnen.
Viering van het 25-jarig bestaan van het Lim-
burgsche Groene Krnis.
Voorstellen der reeders door de havenarbeiders
te IJmuiden verworpen.
Ernstig verkeersongeluk bij Hellendoorn.
MOSKOU, 16 Jan. (Reuter.) Het telegraaf-
agentschap der Sow jet-Unie meldt dat gedu
rende het onderzoek inzake de ondergrondsche
contra-revolutionnaire organisatie, die den
moord op Kirow heeft voorbereid, nieuwe be
wijzen van de contra-revolutionnaire bedrijvig
heid van Zinowjew, Kamenew ea. aan het licht
zijn gekomen.
De dossiers van Zinowjew, Kamenew, Jew-
dokimow, Feodorow en 15 andere beschuldig
den zijn aan het hoogste militaire rechtscollege
ter hand gesteld.
NEWARK (New Jersey) 15 Jan. (Reuter). De
aviateur Doolittle heeft een nieuw record ge
vestigd met verkeersvliegtuigen, door den af
stand Los AngelesNew York te vliegen ia
11 uur en 39 minuten. Het oude record was
12 uur, 3 minuten, 50 seconden met een Dou-
glas-vhegtuig van het „Uiver"-type. Doolittle
heeft in 1925 de Schneider-cup gewonnen.
Stand op Woensdag 1 uur n-m.: 775.7
Vorige stand: 775.6
