De Saarresolutie te Genève
I
W erkfonds-1934
aan het werk
FRANKLIN ROOSEVELT
ZENDT BOODSCHAPPEN
BEGROOTING SURINAME
SNIFf EN „STUYVESANT
VRIJDAG 18 JANUARI 1935
Gelijke monniken,
gelijke kappen
Spoorwegen bezuinigen
W eldadigheidszegels
Indische legeravond
Groote moeilijkheden
Uren van spanning
Afschaffing tweede klasse in de
goedkoope treinen
Voor wie de opbrengst bestemd is
De organisatie van het Nationaal
Jongeren Verbond klopte niet
HOOGER POLITIEPERSONEEL
Een schrijven van de Bisschoppen
GEEN LOTERIJ TOEGESTAAN
Besluit van B. en W. van Zaltbom-
mei door de Kroon vernietigd
REGENTENCONFERENTIES
En tournee van den Gouverneur-
Generaal
„AVICULTURA"
Medailles op de tentoonstelling
GOEDKOOPE MELK VOOR
SCHOOLKINDEREN?
NATIONAAL CRISIS-COMITE
Een uiteenzetting van den voor
zitter mr. J. W. Beyen
Werkfonds en nijverheid
Voorloopig Verslag der Tweede
Kamer verschenen
MIDDENSTANDSJONGEREN
Cursussen door de Ned.
Middenstandsbond
ZIEKENFONDSGELDEN
Betaling door werkloozen
Vliegveld den Haag
Wat verricht is
MENGVERBOD VOOR BENZINE
BEGRAFENIS IR. J. KOSTER
FUSIE TUSSCHEN O. S. P.
en R. S. P.
Prachtige hulp van het schip aan
het vliegtuig
Waarom de „Snip" zweeg
ERRATUM
Verkiezingen Prov. Staten van
Noord-Holland
De Volkenbondsraad is er, ondanks de ont
stane strubbelingen naar aanleiding van
de quaestie der demilitarisatie van het
Saargebied, gisterenavond toch nog in geslaagd
met algemeene stemmen een resolutie aan te
hemen, waarin overeenkomstig het advies van
de commissie van drie het Saargebied in zijn
geheel aan Duitschland zal worden toegewezen
en wel op 1 Maart as. Duitschland had gehoopt,
dat de souvereiniteit over het Saargebied op
15 Februari zou worden overgedragen, maar
nam tenslotte genoegen met den thans vastge-
stelden datum. Tegenover deze concessie staat,
dat in de Volkenbondsresolutie met geen woord
gerept wordt van de demilitarisatie-verplich-
ting, omdat Duitschland daartegen bezwaar
maakte. Frankrijk moet zijn strenge demilitari-
satie-eischen, welke door het ministerie van oor
log en de generale staf geïnspireerd heetten,
aanmerkelijk hebben afgezwakt, en Duitschland
heeft van den beginne af zijn uit het Verdrag
van Versailles voortvloeiende verplichting tot
demilitarisatie van den linker-Rijn-oever er
kend. Alleen wanneer Duitschland en Frankrijk
met behulp van de commissie van drie het over
de voor den overgang noodzakelijke regelingen
voor 15 Februari niet eens zijn geworden, zal
de Volkenbondsraad zelf de nog hangende
quaesties beslissen. In ieder geval echter zal 1
Maart als de definitieve datum voor het her
stel der Duitsche souvereiniteit in het Saarge
bied worden gehandhaafd. Laval heeft in zijn
rede te Genève duidelijk te verstaan gegeven,
dat Frankrijk zich zoo toeschietelijk heeft be
toond in de Saarkwestie, in de stellige verwach
ting, dat Duitschland nu zal gaan deelnemen
aan de organisatie der veiligheid en des vredes
in Europa, zooals Frankrijk die heeft ontwer
pen. Het gelijktijdig indienen van een nieuwe
Fransche nota over het Oostpact te Berlijn on
derstreepte Lavai's woorden met een diploma-
tieken stap. Zal Frankrijk in deze verwachting
teleurgesteld worden? Vooral in Fransche rechts
georiënteerde politieke kringen vreest men van
wel. Duitschland heeft met weg te loopen uit
den Volkenbond en de Ontwapeningsconferen
tie zijn eventueelen terugkeer tot een ruilobject
gemaakt, waarmede het allerlei concessies van
zjjn tegenstanders tracht los te krijgen. Enge
land is al voorstander van een legaliseering der
Duitsche herbewapening en Laval wordt ervan
verdacht in Engelands richting te willen om
vallen.
De gang van zaken in het Saargebied wordt
door hen beschouwd als een nederlaag voor
Frankrijk, ofschoon alles strikt volgens de be
palingen van het Verdrag van Versailles ver-
loopen is. Zij verwijten Laval illusies en ficties
na te jagen en meenen, dat Duitschland steeds
onverzadigbaarder zal worden, naarmate het
succes oogst. Tegenover deze kringen staan er
echter ook, die meer vertrouwen in Duitsch-
lands eerlijkheid en gezond verstand hebben
en onder dezen nemen de oud-strijders een be
langrijke plaats in. Het wantrouwen tusschen
Duitschland en Frankrijk ovej-en-weer is door
de oplossing van de Saarquaestie nog geenszins
overwonnen. Er is een begin gemaakt voor een
mogelijke verzoening, meer niet. Laval heeft dat
erkend, toen hij zeide, dat het vredeswerk een
geduldswerk is. Het is te hopen, dat het ge
duld van het duldende Europa niet op, een al te
zware proef wordt gesteld, noch door Duitsch
land noch door Frankrijk.
In Amerika is boodschapper Roosevelt bezig
aan een andere vredesorganisatie n.l. een
economische en sociale ordening welke een
totale saneering van het tot wanstaltigheid
vergroeide kapitalistische liberalistische systeem
beoogt. Met voortvarendheid heeft de president
een gigantisch werkverschaffingsplan opgesteld
ter bestrijding van de werkloosheid en voor
stellen gedaan voor verplichte werkloosheids
verzekering en ouderdomspensioen. Hij ziet in,
dat de Vereenigde Staten een enormen socialen
achterstand hebben in te halen en spaart kosten
noch moeiten om zijn doeleinden te bereiken.
Of hij daarin volledig slagen zal. valt moeilijk
te voorspellen, maar wel dient men bij de be
oordeeling van zijn goochelen met milliarden te
bedenken, dat men de Vereenigde Staten niet
met uitsluitend Europeesch ingestelde oogen
mag bekijken. Op internationaal gebied streeft
Roosevelt naar een aansluiting van de Vereenig
de Staten bij het Hof van Inemationale Jus
titie. Dit streven bestond reeds lang, vóórdat
hij aan het bewind kwam, maar had geen suc
ces en kon ook geen succes hebben, omdat
Amerika voorrechten wilde bedingen boven alle
andere leden van dat Hof.
Ofschoon het Hof gaarne Amerika als actief
Zooals men weet is in verband met het ver
minderde vervoer in de eerste klasse, reeds op
eenige lijnen, zooals Utrecht-Leiden, die klasse
in de treinen afgeschaft.
Thans zullen, naar wij vernemen, in verband
met het verminderde gebruik, den komenden
zomer in de goedkoope treinen, die tot dusverre
bestonden uit tweede en derde klasse-rijtuigen,
de tweede klasse-rijtuigen niet meer loopen. Er
zullen dus voor die treinen ook geen tweede
klasse-plaatsbewijzen meer worden uitgegeven.
Naar wij vernemen zal het locomotifedepot
Winschoten, ingaande 4 Februari a.s., worden
opgeheven. Dit zal tengevolge hebben dat een
25-tal beambten, machinisten, stokers en poet
sers naar elders moeten worden verplaatst.
lid zal begroeten, kan het geen bijzondere privi
legies toekennen aan de Vereenigde Staten en
het is dit dan ook niet van plan. Alleen wan
neer het Congres een resolutie aanneemt, waar
bij de Vereenigde Staten tot het Hof toe wil
len treden op precies dezelfde voorwaarden en
met precies dezelfde rechten en verplichtingen
als de mogendheden, welke reeds in het Hof
zitting hebben, zal het Permanente Hof van
Internationale Justitie daarop in kunnen gaan.
Het toetreden van Amerika tot het Internatio
nale Arbeidsbureau, de hernieuwing van de
pogingen om deel te nemen aan het werk van
het Hof van Internationale Justitie, wijzen in-
tusschen op een streven, dat niet zoo bang voor
„entanglements", voor Europeesche verwikke
lingen is als vroeger. De groote vrees, welke
een toetreding van Amerika tot het Hof van
Internationale Justitie belemmert, is, dat zulk
een toetreden een stap zal beteekenen in de
richting van een lidmaatschap van den Volken
bond, en daarvoor voelt men in Amerika nog
niets. Wanneer straks de spanning in het Verre
Oosten te gevaarlijk wordt, kan evenwel de
stemming omslaan op dit punt. In ieder geval
zijn er teekenen, dat Roosevelt niet in een her
metische isoleering van Amerika het uiteindelijk
heil ziet, maar zich bewust is van de noodzake
lijkheid van samenwerking met de overige
wereld.
De Centrale Propaganda Commissie maakt be
kend, dat aan de vereenigingen, die voor een
aandeel in de opbrengst van de „Weldadigheids
postzegels voor het kind'' in aanmerking komen,
de noodige invulformulieren zijn toegezonden.
Ingevolge beschikking van den Minister van
Binnenlandsche Zaken strekt de opbrengst ten
bate van de instellingen die verzorgen: achter
lijke, idiote, zieke, zwakke, verwaarloosde, ge
brekkige, blinde, doove en doofstomme kinderen
van alle gezindten.
Aanvragen om een aandeel in te zenden vóór
1 Febr. a.s.
Reeds menigmaal heeft men de vraag gedaan
of een instelling als b.v. de A. J. C. een aandeel
in de opbrengst ontvangt. Deze vraag wijst op
een verkeerd inzicht in de bestemming der op
brengst.
Deze opbrengst strekt uitsluitend ten bate van
instellingen van weldadigheid. Hiertoe behooren
nooit de jeugdorganisaties als A. J. C„ K. J. V.,
V. C. J. B. en andere, die alle zijn organisaties
van geestelijk en lichamelijk gezonde jeugd. On
der „misdeelde jeugd'' worden verstaan de kinde
ren beneden 18 jaar, die wegens ziekte, verwaar-
loozing of een andere geestelijk of lichamelijk te
kort niet in het eigen gezin kunnen worden ver
zorgd.
Deden N.J.V.-ers het tegenover ons, zoo lezen
wij in de „Avondpost", voorkomen, dat zij
totaal vreemd waren aan de N.S.B.-invasie bij
den Indischen Legeravond in het Gebouw voor
K. en W. te Den Haag, welke wer dbijgewoond
door de Koningin en de Prinses, terwijl onze
minister-president, dr. H. Colijn, het woord
voerde, intendant dr. Meihuizen heeft ons aan
getoond, dat niemand anders dan het N. J. V.
daarvoor aansprakelijk was.
Niet meer dan 20 aandeelhouders maakten
gebruik van hun recht van vorobespreking.
Het N. J. V. reserveerde voor zichzelf 1400
plaatsen, waarvan niet minder dan tenminste
600 plaatsen door N.S.B.-ers werden bezet.
Wanneer er dus sprake is van desorganisatie,
dan moet niet een ander, maar het N. J. V.
daarvoor zelve aansprakelijk worden gesteld.
Zoo waren er eenige honderden plaatsen teveel
verkocht, niet door personeel van het Gebouw,
maar door N.J.V.-ers, die den verkoop van de
door hen gereserveerde plaatsen zelf wenschten
te regelen. Een deskundige en technische leiding
had het heel wat beter gedaan.
Het N. J. V. moet nog heel wat leeren!
Z. H. Exc. Mgr. J. H. G. Jansen, Aartsbisschop
van Utrecht, heeft namens het Hoogw. Episco
paat het volgend schrijven gericht aan den voor
zitter van de R. K. Vereeniging van Hooger
Politiepersoneel in Nederland:
„Wij zouden het op hoogen prijs stellen, als U
de gelegenheid zou willen zoeken aan de Katho
lieken onder het Hooger Politiepersoneel bekend
te maken, dat het Onze uitdrukkeiyke wenscli
is, dat Onze onderhoorige Katholieken zich ver
eenigen in Katholieke organisatiën, waar de
Katholieke beginselen tot hun recht komen.
Wh durven dringend verzoeken, dat het Ka
tholiek Hooger Politiepersoneel aan Onzen recht-
matigen wensch bereidwillig zal tegemoetkomen
door toetreding tot de R. K. Vereeniging van
Hooger Politiepersoneel, wat voor Ons een grooie
voldoening zal zijn.
Dankbaar zullen Wij zijn, als wy na eenigen
tyd een gunstig resultaat van Ons welgemeend
verzoek zullen mogen vernemen."
De Kroon heeft in zake winkeliersloterijen
een beslissing genomen, welke voor den handel-
dryvenden middenstand van groot belang ge
acht moet worden, omdat hiermede een eind
gekomen is aan een belangrijke attractie by z.g.
winkelweken. Een besluit van B. en W. van Zalt-
bommel, waarby aan een tydeiyke winkeliers-
vereeniging aldaar toestemming werd verleend
tot het aanleggen en houden van een loterij, is
n.l. door de Kroon vernietigd.
In het betrokken besluit van B. en W. werd
gezegd, dat d^ vorenbedoelde loterij gehouden
werd ten bate vi.n de winkeliersvereniging, wel
ke opgericht was ter gelegenheid van het St.
Nicolaasfeest. Er werden 50.000 loten door het
bestuur der vereeniging tegen 50 centen per 100
stuks verkrygbaar gesteld voor de te Zaltbom-
mel gevestigde winkeliers, die hunnerzyds de
loten by den verkoop van winkelwaren gratis
aan het publiek verstrekten en pryzen beschik
baar stelden. Van de door de vereeniging ont
vangen gelden werd 92 pet. bestemd ter be
strijding van onkosten enz. en 8 pet. werd af
gedragen aan het plaatselijk Crisis-comité.
De Kroon overwoog, dat hier sprake was van
een verloting, welke viel onder de Loterij wet
1905, en dat, ook al werd een klein gedeelte
van de te verwachten opbrengst toegezegd voor
een liefdadige instelling, toch klaarblijkelijk de
loterij strekte ter bevordering van den omzet en
de financieele belangen der Zaltbommelsche
winkeliers, en dus ten bate van het particulier
belang.
Aangezien het besluit van B. en W. van Zalt-
bomel dusdoende in stryd kwam met art. 3 der
Loterijwet 1905, werd het door de Kroon ver
nietigd. Het resultaat hiervan in de praktijk
zal zijn, dat vergunningen voor het houden van
dergeiyke winkeliersloterijen niet meer verleend
kunnen worden.
BATAVIA, 17 Jan. (Aneta). De eerste re
gentenconferentie van 1935 zal te Batavia wor
den gehouden; de tweede te Magelang en de
derde te Bondowoso.
Tusschen de conferenties te Magelang en
Bondowoso zal de Gouverneur-Generaal op To-
sari verblijf houden. Na de conferentie te Bon
dowoso zal Zijne Excellentie een bezoek bren
gen aan Bali, om via Madoera, Soerabaja en
Batavia naar Buitenzorg terug te keeren.
DEN HAAG, 17 Januari. Ter gelegenheid van
de tentoonstelling, welke de Koninkiyke Ne-
derlandsche Vereeniging „Avicultura" van
1821 Januari houdt, in den Dierentuin te Den
Haag, zijn de volgende medailles uitgereikt:
Zilveren medaille H. M. de Koningin: L. J.
Schoemaker te Almelo, zilveren medaille van
H. K. H. Prinses Juliana: J. J. Wories te Den
Haag, verguld-zilveren medaille van den Minis
ter van Economische Zaken: Mevrouw de Ma-
raaz Imans te Baarn, zilveren medaille van
den Minister van Staat, den Commissaris van
de Koningin in Zuid-Holand: G. Bontekoe te
Den Haag en de zilveren legpenning van den
burgemeester van Den Haag: H. E. Rey te Den
Haag.
De minister van economische zaken heeft
aan de Friesche Maatschappij van Landbouw,
in antwoord op een adres, onder meer geschre
ven:
„Het is my bekend, dat de afdeeling Export-
der Nederlandsche ZuiVel-Centrale doende is
voorstellen te ontwerpen tot verstrekking van
goedkoope melk aan schoolkinderen; zcodra deze
voorstellen zijn ingekomen, zal ik nauwgezet
overwegen, of en in hoeverre dit ook my sym
pathieke denkbeeld voor practlsche verwezen
lijking vatbaar is. Andere fondsen dan die uit
het z.g. „zuiYelpotje" kunnen echter noch voor
propaganda, noch voor verstrekking van goed
koope melk beschikbaar worden gesteld."
In de periode van 1 tot en met 15 Januari
1935 werd door het Nationaal Crisis-Comité aan
103 plaatseiyke crisis-comité's een uitkeering
verstrekt tot een toetaai bedrag van 32.859,
waarvan voor een bedrag van 26.198 in den
vorm van natura en brandstof.
Voor 35 byzondere gevallen werd voorts door
tusschenkomst van de plaatselijke comité's een
bedrag van 1.642.50 verstrekt.
Uit de gift van H. M. de Koningin, speciaal
bestemd voor kleeding en dekking, werd voor
extra-uitkeeringen in dezen vorm een bedrag
van 5528 geput.
Speciale vermelding verdienen eenige bijdra
gen in de kosten van kampwerk aan de Maat-
schappü tot Nut van 't Algemeen en aan de
Landelyke Commissie ter bestrijding van de
gevolgen der Jeugdwerkloosheid, tot een geza
menlijk bedrag van 3336.
Donderdag had de installatie plaats van den nieuwen burgemeester van Haarden,
den heer J. E. Boddens Hosang. Loco- burgemeester J. P. Dudok v. Heel hangt
den burgemeester den ambtsketen om
Mr. J. W. Beyen, voorzitter van het Werk-
fonds-1934 heeft Donderdagavond voor het de
partement 's-Gravenhage van de Ned. My. van
Nijverheid en Handel een causerie gehouden
over deze instelling. Voorzitter der vergadering
was de afgetreden eerste voorzitter van hei
Werkfonds, de heer C. Zaalberg.
Spr. schetste in den aanvang van zyn reis
de moeilijkheden waarmee het fonds in den
eersten tyd na zijn oprichting té kampen heeft
gehad en die er
oorzaak van zyn
geweest dat het
instituut velen
heeft teleurge
steld. Ongeveer
850 plannen waren
al spoedig inge
diend, tot 'n geza
menlijk bedrag van
over 200 millioen,
maar de middelen
van het Werk
fonds waren be
perkt, het onder
zoek eischte veel
tyd. By de voorbe
reiding van open
bare werken,
waarmee begon
nen werd, werd
vooral veel tyd
verloren met de
onderhandelingen
met arbeidersor
ganisaties over de
uit te betalen loo-
nen.
Thans, nu de
zaak eenmaal loopt,
kunnen openbare
werken vlot behandeld worden, doch uiterst
moeilijk is de volbrenging van de taak die het
Fonds op industrieel gebied te vervullen heeft.
133 plannen zijn op industrieel gebied inge
diend, grootendeels behelzende de oprichting
van nieuwe industrieën en de uitbreiding of
Mr. J. W. Beyen
Verschenen is het Voorloopig Verslag der
Tweede Kamer over het wetsontwerp tot vast
stelling van de Surinaamsche begrooting voor
1935. Algemeen was men van oordeel met de
regeering, dat, wat de versobering van het be
stuur betreft, Suriname thans aan de grens
van het mogelijke is gekomen. Naar eenige le
den meenden, opent op dit gebied alleen het
denkbeeld, Suriname en Curasao administra
tief samen te voegen en onder het bewind van
een gouverneur te brengen, nog eenig perspec
tief.
Zeer vele andere leden meenden zich reeds
aanstonds tegen het genoemde denkbeeld te
moeten verzetten en achtten dat zelfs geen na
dere bestudeering waard. Alleen indien ook de
financiën van beide gebieden als een geheel
zouden kunnen worden beschouwd en tusschen
die gebieden ook een volledige economische sa
menwerking tot stand zou kunnen worden ge
bracht, zou een uitvoering van het geopperde
denkbeeld waarschijnlijk althans voor Suriname
voordeel kunnen opleveren. Een en ander ligt
echter zoo ver bezijden de werkelijkheid, dat
het geen nut schijnt te hebben, dat thans tot
grondslag van een verdere gedachtenwisseling
te maken.
Naar vele leden opmerkten, vertoont de eco
nomische toestand van Suriname geen belang
rijke verschillen met dien van een jaar geleden.
Deze stationnaire toestand is helaas nog steeds
een ongunstige, waarin lichtpunten nauweiyks
zijn te ontdekken. Het middel om Suriname uit
zyn economisch verval op te heffen, schijnt zeer
moeilijk te vinden.
Andere leden waren de overtuiging toegedaan,
dat aan den economischen opbouw van dit ge
biedsdeel een weioverwegen en met soepele aan
passing aan de omstandigheden te verwezeniy-
ken werkplan ten grondslag moet worden ge
legd.
Wat betreft de mogelijkheid van de ontgin
ning van opgebruikten grond in Westelijk Su
riname, vroegen eenige leden, of de regeering
niet bereid is aan een commissie een onderzoek
op te dragen naar de in het afgeloopen jaar
by een door ir. Van Dyk genomen proef be
haalde resultaten.
Gevraagd werd, of thans het tydstip niet
gekomen moet worden geacht om van regee-
ringswege steun te verleenen aan pogingen, van
particuliere zyde ondernomen, tot oprichting
van een conservenfabriek en van een export
centrale voor fruit.
Voorts wezen verscheidene leden op de nood
zakelijkheid, dat van regeeringswege byzondere
aandacht wordt gewijd aan de vraag, of het
oogenblik nog niet gekomen is, wederom immi
granten van Java aan te voeren.
Men schrijft ons:
Het is helaas een ervaringsfeit dat vele mid
denstanders, die wel beschikken over de noo
dige vakbekwaamheid, onvoldoende op de hoog
te zyn van wat wy zouden willen noemen de
hoofdzaken van algemeen koopmansbeleid,
van de hoofdzaken van algemeene handelsken
nis. En toch is het, juist in onzen tyd, zoo by
uitstek noodig, dat de middenstander, die
zich met kans op succes wil handhaven tegen
over de hem bedreigende nieuwere distributie
vormen, tevens over algemeene koopmanseigen
schappen beschikt, althans de hoofdzaken weet
van algemeene handelskennis en tevens beseft,
welke voordeelen hy voor zijn zaak kan trek
ken van de eerste beginselen daarvan.
De Nederlandsche Middenstandsbank heeft
daarom gemeend een goed werk te doen door
te trachten in verschillende plaatsen te ko
men tot cursussen voor middenstandsjongeren.
Te dien einde heeft zy o.a. contact gezocht met
den Ned. R. K. Middenstandsbond en de Kath.
Jonge Middenstandsvereeniging, teneinde deze
gedachten te verwezenlijken
Reeds geruimen tijd zyn besprekingen gaande
tusschen de afd. Wèstland van de Ned. My. tot
bevordering der Geneeskunde, de Gemeente
besturen en de verschillende organisaties, om
trent het betalen van ziekenfondsgelden door de
werkloozen. Velen van hen zyn nJ. niet meer
in staat, na de verlaging der steungelden, om de
fondscontributie te voldoen.
Naar we vernemen, zal nu binnenkort aan de
gemeentebesturen in het Westland een voorstel
worden gedaan omtrent de betalingsregeling.
Hierby zal dan een deel van het fondsgeld door
de gemeente worden vergoed, terwijl ook de
doktoren een deel der kosten zullen dragen.
modemiseering van bestaande. Maar na onder
zoek bleken slechts weinig plannen voor ver
wezenlijking vatbaar te zijn. Zoodra een plan
echter maar eenige kans op succes biedt wordt
het grondig onderzocht, en spr. wilde de moge
lykheid van grooe industrieele projecten niet
ontkennen. Echter blijft voorzichtigheid ge
boden.
Van de werking der opgerichte industrieban-
ken heeft mr Beyen echter geen groote voor
stelling.
Het werkfondsbestuur heeft een contact
commissie ingesteld om fabrikanten en afne
mers van industrieele producten tot elkaar te
brengen. Zoo is b.v. nagegaan, wat gedaan kan
worden om afzet en reparatie van motoren,
hysch- en hefwerktuigen, ketels, ed. te bevor
deren. Hiertoe zal een speciale ingenieur te werk
worden gesteld.
Voorts is er een speciale commissie ingesteld
voor de jeugdwerkloosheid. Op dit bijzondere
terrein is het bijna nog moeilijker om iets te
doen dan op het algemeene gebied.
Bij de gedachtenwisseling informeerde de
heer Verbeek, voorzitter der K. v. K. te 's Gra-
venhage naar den aanleg van een vliegveld
voor Rotterdam en 's Gravenhage te Delft. Mr.
Beyen antwoordde dat het Werkfonds in dezen
gunstig geadviseerd heeft: het wachten is nu
op het overleg der gemeenten met den Water
staat.
Naar aanleiding van andere vragen besprak
spr. in het kort, wat het Werkfonds tot nog toe
gedaan heeft. Het fonds, aldus mr. Beyen, heeft
toegestaan:
9}^ millioen voor rijkswerken, 3'A millioen
voor andere publiekrechtelijke organen en 6 a
7 ton voor industrieele ondernemingen. Spr.
nam aan. dat dit tempo in den eerstkomenden
tijd zeer versneld zal worden.
Met Utrecht byv. is men het eindelijk over
de kostenverdeeling voor de spoorwegverbete
ringen eens.
Er wordt naar gestreefd zooveel mogelijk den
bedrijfstak te helpen en niet het bepaalde be
drijf. Belanghebbenden moeten het eerst onder
elkaar eens worden en dan kan het Fonds aan
de georganiseerde industrie steun verleenen.
Bij de wet van Augustus 1933 houdende na
dere wijziging van de wet van 19 December 1931
tot tijdelijke heffing van een bizonder invoer
recht op benzine is bepaald, dat het verboden
is benzine te vermengen met petroleum en met
door den minister van financiën aan te wijzen
andere stoffen, die geacht kunnen worden aan
benzine te worden toegevoegd om de heffing
volgens deze wet gedeeltelijk te ontgaan.
De minister van financiën heeft thans be
paald, dat mede als zoodanige stoffen worden
aangewezen alle bij invoer niet als petroleum
of benzine belaste distillaten en recidus van
aardolie en van bruinkoolteer, alsmed? alle
hiermede in samenstelling overeenkomende stof
fen, een en ander voor zoover deze producten
een lagere viscositeit dan 2yz gr. Engler by
20 gr. C. bezitten en in den union caloriemeter
doorzichtig zyn, doch geen lichtere kleur hebben
dan union III van de kleurschaal van dien calo
riemeter.
Voorts is bepaald, dat met ingang van 15
Februari 1935 wat het in het vrije verkeer bren
gen betreft en met ingang van 1 Maart 1935 wat
het ten invoer aanbieden, het vervoeren en het
in voorraad hebben betreft, de hierboven aan
gegeven producten per kilogram ten minste 20
m.gr. Furfurol zullen moeten bevatten.
Het is niet noodig, dat deze producten tevens
met een der voor vermenging en licht gekleurde
gasolie voorgeschreven blauwe kleurstoffen ver
mengd zijn of worden.
Onder blijken van groote deelneming heeft
Donderdagmiddag te Heerlen de begrafenis
plaats gehad van wijlen Ir. Jan Koster, oud-lid
van de Eerste Kamer en de Prov. Staten van
Limburg.
Onder de aanwezigen merkten wij o.m. op mr.
Droogleever Fortuyn, burgemeester van Rotter
dam, het Eerste Kamerlid mr. Janssen de Lim-
pens, de burgemeesters van Maastricht en Heer
len de heeren mr. v. Oppen en Van Grunsven,
den heer de Kadt lid van den Mynraad, Dr. Bun-
ge directeur van de Staatsmijnen, den heer
Schweitzer, directeur van de Laura en Ver., als
vertegenwoordiger van de Mynvereeniging,
Graaf M. de Marchant et d'Ansembourg, den
heer Dupont en mr. jhr. G. Ruys de Beeren-
brouck, namens de K. v. K. in de Zuid
Limb. Mijnstreek, prof. dr. Jongmans, direc
teur van het Geologisch Bureau te Heerlen, ïr.
de Ronde, hoofdingenieur van den Prov. Wa
terstaat, het hoofdbestuur van den Vryheids-
bond, het Heerlensche Roode Kruis. De Kon.
Harmonie „St. Caecilia" speelde treurmuziek
Aan de geopende groeve werd het woord ge
voerd door Pfarrer dr. Thomas van de Evang.
Luthersche Gemeente te Heeflen, Ds. Wanders
uit Gaanderen, die in gebed voorging, mr.
Droogleever Fortuyn, mr. Boon en mr. Rink Jr.
Een zwager dankte voor de betoonde belang
stelling.
Ter aanvulling van een vorig bericht kunnen
we nog mededeelen, dat de fusie tusschen de
Onafhankelijk Socialistische Party en de Rev.
Soc. Party thans definitief is. Binnenkort zal
de naam der nieuwe party worden vastgesteld.
„De Fakkel" en „De Lantaarn" zullen verdwij
nen en worden vervangen door het gemeen-
schappeiyk blad ,De Vlam".
99'
rf
Omtrent de rol, die de „Stuyvesant" vervulde
tijdens de reis van de „Snip", werd tot dusverre
weinig vernomen. In een onderhoud met den
kapitein van de „Stuyvesant" vernam de Aneta-
correspondent te Paramaribo daaromtrent in
teressante bijzonderheden.
De „Stuyvesant" had instructies van hare
Directie om op alle wyzen de „Snip" behulpzaam
te zyn door waarnemingen, tijdseinen, eventueele
hulp bij ongevallen, enz.
Behalve gewone waarnemingen, zouden ook
ballonwaamemingen daarbij een groote rol ver
vullen. Deze ballons in verschillende kleurver-
lichting worden opgelaten met behulp van
waterstof. Zij worden gevolgd door de theodoliet
en kunnen tot aanzienlijke hoogte stijgen. De
grootste hoogte is daarbij geweest zesduizend
meter. Door deze ballons kan men nagaan waar
het wolken-„plafond" begint, wat op verschil
lende hoogte de windrichting is, de kracht van
den wind, enz. De aldus verkregen gegevens
worden overgeseind aan het vliegtuig, dat nu
weet welke wind waait op verschillende hoogten.
Men kan het hebben, dat in de benedenste
luchtlagen de passaatwind overheerscht, terwijl
op zekere hoogte de ballon met snelheid den
tegenovergestelden koers volgt.
Een deel van de Radio-kamer was ingericht
als navigatie-hut, waar alle kaarten en instru
menten waren om elk oogenblik volledige nau
tische gegevens te verstrekken. Dit was het spe
ciaal werk van den derden stuurman Piket (zoon
van kapitein Piket) die eenige weken heeft ver
toefd in de Bilt, om speciaal een studie te
maken van de meteorologische gegevens, welke
de luchtvaart eischt. Die gegevens werden ge
regeld toegezonden aan de „Snip" en ook goed
ontvangen.
Op onze vraag, of de verbinding met de „Snip"
niet geruimen tijd onderbroken was, vernamen
wy van marconist Weber het volgende:
Tot omstreeks negen uur des avonds wer
den geregeld berichten ontvangen van de
„Snip". Daarop volgde plotseling een stilte.
Daar men aan boord van de „Stuyvesant"
wist, dat een der Radiozenders niet in beste
conditie verkeerde, vermoedde men, dat dit
de oorzaak was, dat geen berichten verder
werden ontvangen. Men bleef daarom van
de zijde van de „Stuyvesant" geregeld waar
nemingen seinen. Plotseling, na zoowat
anderhalf uur, werd weder een bericht ont
vangen van de „Snip", hetwelk bevestigde,
dat men Radiostoomis had, maar dat het
toestel weder in orde was. Dit was echter
van korten duur, want onmiddellijk daarna
zweeg de „Snip" weder.
Na een pauze kwam weder een bericht, met
verzoek de positie op te geven, maar niet te
rekenen op antwoord. Hierna volgde weder een
lange stagnatie. In acht uren tyd vond de
Snip" slechts drie keer gelegenheid wat van
zich te laten hooren. Wat zij seinde was slechts"
met de grootste inspanning te verstaan. Beide
marconisten van de „Stuyvesant" bleven onaf
gebroken in actie. Met wat zy opvingen vulden
zij elkander aan. De heer Weber zat voor den
sleutel en tikte tot zyn handen er pijnlijke
sporen van droegen. Zyn assistent bediende
het speciaal ontvangtoestel dat de Directie der
K.N.S.M. aan boord had doen plaatsen, een
juweel van een instrument, waarby men met
een simpelen handgreep op elke gewenschte
golflengte kan overgaan. Den derden keer, dat
van de „Snip" een bericht doorkwam, werd ver
zocht, om een weerbericht te vragen te Para
maribo. In negen minuten tijds kon de „Stuy
vesant" dit verschaffen.
Het defect zyn van een der zenders op de
,Snip", verhoogde niet weinig de spanning in
de radiokamer op de „Stuyvesant." Men mocht
geen minuut laten voorbijgaan zonder inge
spannen te luisteren naar de „Snip". In geval
zy in nood mocht komen te verkeeren, zou zy
wellicht nog enkele tikken kunnen geven, die
men moest zorgen op te vangen, om maatrege
len te nemen voor assistentie.
Onze vraag, of aan boord van de „Stuyve
sant" bekend was, dat de „Snip" een oogen
blik in groot gevaar verkeerde, door hapering
in den gasoline toevoer, werd ontkennend
geantwoord.
Met geen woord is daarvan door de „Snip"
gewag gemaakt aan de „Stuyvesant."
Heeft de Stuyvesant" de „Snip" gezien?"
Neeen, en dat was een groote teleurstel
ling. Iedereen, tot de passagiers incluis, bleef
den ganschen nacht op de been, ingespannen tu
rend om het vliegtuig te zien. Om harerzijds
de aandacht te trekken van de „Snip", werden
alle lichten ontstoken en een lichtbundel van
duizend kaarsen sterkte omhoog gezonden. Bo
vendien werden elk kwartier pijlen afgescho
ten. In een der weinige oogenblikken, dat men
contact had, stelde „Stuyvesant" de vraag, of
de „Snip" haar lichten en pijlen kon zien. Het
antwoord luidde: neen wij zitten boven wol
ken. De „Snip" rapporteerde overigens steeds:
alles wel aan boord."
Is het eenerzijds jammer, dat door de gebrek
kige radio-verbinding niet volledig succes werd
bereikt, de „Stuyvesant" heeft zeker geen enkel
middel onbeproefd gelaten om de assistentie
te verleenen die de Directie van de K. N. S. M.
haar had opgedragen. Onmiddellijk na de
landing in Suriname, seinden dan ook com
mandant Hondong, om dank te betuigen voor
de prachtige hulp welke de „Stuyvesant" had
geboden, een dank waarby de heer Bouman
zich namens de Directie der K. L. M. aansloot.
Een interessante reis, welke ook werd mee
gemaakt door de bekende kunst- en portret
schilder Lichtelyn (thans in Paramaribo ver
toevend) die o.a. een schilderstuk maakte van
enkele der gebruikte instrumenten voor de
subtiele ballonwaarnemingen.
De verkiezing van Provinciale Staten van
Noord-Holland zal gehouden worden op Woens
dag 17 April e.k„ en niet, zooals foutief is ge-
1 meld, op 17 November.
