S TA D S N I E U W S
R
LAATSTE NIEUWS
De „schismatieke" hiërarchie
JSife
Het IJselmeer
Felle brand te
Enschede
NIEUW NED. RECORD
HOOGMOED VAN HET
ANGLICANISME
m
ZONDAG 20 JANUARI 1935
SPORTFONDSENBAD
GEOPEND
Enorme belangstelling
GEWIJZIGD VENTVERBOD
Voor bloemen, fruit en kleine
eetwaar
Zwemwedstrijden Sport
fondsenbad
BURGERLIJKE STAND
GR.HOUTSTR. 166
BILJARTEIS
B.C. „Haarlem"Haarlem Noord
ZWEMMEN
Succes van den Haagschen zwem
mer P. v. d. Hoek op de 100 M.
rugslag bij het zwemtournooi
in het Amsterdamsche
S portfondsen bad
Om den zilveren fruitmand
Rie Mastenbroek klopt
Willy den Ouden
Eerstdaags mededeeling der regee
ring over stopzetting der
inpoldering
Boer doodt zijn vrouw
bij vergissing
GEEN SCHOENFABRIEK TE
VOLENDAM
Besprekingen met autoriteiten
zonder resultaat
Een Engelsche evangelische hulde
aan de Katholieke martelaren
Kardinaal Bourne
beschimpt
Groot gebouwencomplex in de
asch gelegd
Aanzienlijke schade
Het vertrek der int.
troepen
Commissie-van~Drie heeft nog
geen beslissing genomen
Onder buitengewoon groote belangstelling is
Sistermiddag het Sportfondsenbad te Haarlem
officieel in gebruik genomen. O.m. waren aan
wezig de heeren mr. J. Gerritsz, W. J. B. van
Liemt en A. G. Boes, wethouders van Haarlem,
®tr. M. Slingenberg, oud-wethouder en lid van
Ged. Staten van Noord-Holland, mr. Th. A.
Wesstra, gemeente-secretaris, verschillende
raadsleden, dr. L. Heijermans, directeur Gem.
Geneeskundigen Dienst te Amsterdam, direc
teuren van bedrijven en vertegenwoordigers van
sportfondsenbaden en sportvereenigingen.
Het welkomstwoord werd gesproken door dr.
Mauritz, voorzitter van den Raad van Be-
neer van het Sportfondsenbad-Haarlem. Spr.
Zette uiteen, doordat Haarlem een belangrijk
sportcentrum is en zooveel gedaan heeft voor
fe uitbreiding van de zwemsport recht heeft
°P een overdekte zweminrichting, zoodat winter
zomer kan worden gezwommen. Het behoefde
dan ook geen verwondering te baren, dat in
f929 een commissie werd samengesteld, om plan
den aangaande een overdekt zwembad uit te
berken. Er werd contact gezocht met Amster
dam en samen is verder gewerkt. Vervolgens
Sing spr. de geschiedenis verder na. HU memo
reerde. dat de Haarlemsche gemeenteraad in
f931 zich in principe bereid verklaarde tot mede
werking. De gemeente Haarlem stelde zich ga
rant voor een leening en gaf het terrein van
het voormalige Brongebouw aan Sportfondsen
had in erfpact. Hartelijk dankte spr. den ge
meenteraad en in het bijzonder wethouder mr.
Gerritsz en oud-wethouder mr. Slingenberg
Voor hun krachtigen steun. Hulde bracht hij
aan mevr. Schmidt voor al het werk. dat zij
fut heden al verricht heeft. Ook herinnerde
hij aan den arbeid van wijlen dr. W. E. Me-
rens.
Voor de architecten was het een moeilijke
°Pdracht een bouwwerk in een prachtige om
geving te ontwerpen, zonder het natuurschoon
te schenden. Voor hen is deze openingsdag een
tchoone te noemen. Tenslotte dankte spr. allen,
hie aan het tot stand komen hadden meege
werkt.
Hierna kreeg mr. J. Gerritsz, wethouder van
Gpenbare Werken, het woord voor de officieele
°Peningsverklaring. Spr. bracht in herinnering-
hoe het vroeger met de zwemsport was gesteld.
Weer tig jaar geleden moest de jeugd in het
buitenwater zwemmen. Gaandeweg deed zich
het gebrek aan zwemgelegenheden voelen. Esni-
6e jaren geleden kwam bij het gemeentebestuur
«en adres tot medewerking aan het Sportfond
senbad en thans is het doel bereikt. Alles is
biet zonder strijd gegaan. Er is critiek geweest
°P de plaats, waar men het gebouw wilde zet
ten. Nu zullen zij, die zich aanvankelijk verzet
hebben, wel erkennen, dat hun critiek onjuist
Is geweest. De tijden, waarin dit bad gebouwd
k zijn niet gunstig. Maar gebleken is, dat door
Eendrachtig samenwerken met één doel voor
°ogen iets moois tot stand gekomen is. Sport
fondsenbad gaat een mooien tijd tegemoet met
als taak verbreeding van de zwemsport. In de
Verwachting dat men zal slagen, heette mr. Ger
ritsz de inrichting geopend.
Vervolgens sprak mr. J. A. C. Bierenbroods-
Pot, stichter van het Sportfondsenwerk, te Am
sterdam. Hij was het met mr. Gerritsz eens.
flat moeilijk een betere plaats aan te wijzen
2ou zijn. Dezer dagen heeft een spaarder, die
onbekend w'entcht te blijven, drie abonnemen
ten beschikbaar gesteld voor Haarlemsche
lemmers. Hiervoor dankte spr. hartelijk. Hij
biemoreerde de verschillende ondervonden moei-
hjkheden en tegenslagen, maar alles is nu ach
ter den rug. Nu dient het oog gericht op de
toekomst. Ongunstig is die niet, want alle ver-
éenigingsuren zijn reeds bezet.
De heer Sonneville, directeur Sportfondsen-
had Zwolle, overhandigde een inktstel en de
heer W. van Boven te Den Haag, inspecteur
Van de Volksgezondheid in Zuid-Holland.
Vvenschte geluk namens de vereeniging van
Volks- en Schoolbaden. Namens de spaarders
Sprak de heer G. R. Hemsing. Hij bracht hulde
aan het echtpaar Schmidt voor hun onvermoeid
berken gedurende de laatste zes jaar. Thans
Sien zij de kroon op hun werk. Spr. bood een
a°Uvenis aan, drie kinderen overhandigden
bloemen. De heer Wagger huldigde het echtpaar
biet bloemen en vruchten namens de Zwemclub
Haarlem. De heer Van Driessen uit Leiden bood
Een lamp aan, namens het Sportfondsenbad-
bctie-comité, aldaar.
Nog voerde het woord mevr. TriebeisKoen.
flie een krachtige propagandaspeech hield.
De heer Schmidt dankte voor de vriendelijke
V*eerden tot zijn vrouw en hem gericht en voor
flen steun dien hij steeds mocht ondervinden.
Tenslotte richtte dr. Mauritz woorden van
flank tot de verschillende sprekers. Hierna had
E®n uitstekend gejlaagd zwemfeest plaats.
B. en W. van de gemeente Haarlem hebben
met intrekking van het besluit van 16 Mei
1933 bepaald, dat het met ingang van SS
"lanuari niet meer geoorloofd zal zijn om van
's morgens 9 uur tot 's avonds 8 uur ('sZater-
flags 10 uur) met bloemen te venten in de na-
Volgende straten:
Groote Houtstraat Verwulft Plein
Stationsplein Kruisstraat Kruisweg
Sarteljorisstraat Korte Veerstraat Groote
fVTarkt Kleine Houtstraat Anegang Zijl
straat Generaal Cronjéstraat Julianapark
Schoterweg (voor het gedeelte tusschen Klop-
Persingel en Paul Krugerstraat)en tevens op
fle Kleine Houtstraat, Anegang, Zijlstraat,
Generaal Cronjéstraat, het Julianapark en den
Schoterweg voor het gedeelte tusschen Klop
persingel en Paul Iirugerstraat, uitkomende
Zijstraten binnen een afstand van 25 Meter
Van de hoeken dier wegen.
Eenzelfde beperking ten aanzien van het ven
ben met fruit en kleine eetwaren hebben zij
Betroffen voor de volgende straten:
Lange Veerstraat Korte Veerstraat KI.
houtstraat voor het gedeelte tusschen Anegang
eh Gedempte Oude Gracht Anegang en op
fle overige op de Anegang uitkomende zijstra-
ben binnen een afstand van 25 Meter van de
boeken van dezen openbaren weg Schoter-
fveg, voor het gedeelte tusschen Kloppersingel
En Paul Krugerstraat Generaal Cronjéstraat
Julianapark, en tevens op de op den Scho-
berweg voor het gedeelte tusschen Kloppersin-
Sel en Paul Krugerstraat, de Generaal Cronjé-
Rechterhelft
*.h. bord: wit; J
linkerhelft
roode rand, J
m. rood door- i
gestreept e
zwarte P)
Aan de linker-
zijde d. straat de rechter
is parkeeren j straalhelft is
vei boden. dus vrij.
straat en het Julianapark, uitkomende zijstra
ten binnen een afstand van 25 Meter van de
hoeken dier wegen.
Na de officieele opening van het Sportfond
senbad te Haarlem is een prachtig geslaagd
zwemfeest gehouden. Hieraan verleenden de
Haarlemsche Reddingsbrigade en de Kring
Haarlem van den Koninklijken Nederlandschen
Zwembond hun medewerking.
De leden van de Haarlemsche Reddingsbri
gade gaven een fraaie demonstratie redden van
drenkelingen en popduiken. Een pantomime
besloot hun optreden.
Door de leden van den zwemkring Haarlem
werden zwemslagen gedemonstreerd.
Voorts sloeg het schoonspringen zeer in.
De uitslag van de 6 x 33 1/3 M. vrije slag
estafette voor heeren luidt: 1. H. P. C. (F.
Heerkens Thijssen, H. Brand, C. Bigot, A. H.
Sipkema, C. Kemper, S. L. Mooi), 1 min. 54.6
sec. 2. Haarlem, 1 min. 55.4 sec. 3. H. V. G. B.
1 min. 57.2 sec. 4 D. W. R. 1 min. 58.4 sec.
Het Haarlemsch zevental won den waterpolo-
wedstryd van het Zaansch zevental met 21.
De ruststand was 00.
Het was een waardig slot aan dit vlot ver-
loopen zwemfestijn.
Overleden 17 Jan. M. van HeerdenKoning,
80 jaar, Beeksteeg. P. W. HövigLambinon, 8b
jaar, Resedastraat. G. BakkerVenema, 77 j
Oranjeplein. J. de Leth, 23 jaar, Meester Ger-
lingsstraat. W. J. van Meegen, 44 jaar, Kam
perlaan. 18 Jan. H. M. MathotNachtegeller,
55 jaar, Billitonstraat. A. C. van Helden—Ha
gen, 59 jaar, Tempeliersstraat.
Geboren: 16 Jan. A. A. B. PlantjeHartkamp,
zoon. 17 Jan. A. M. LeijssenaarGigengack, d.
A. van ZantenGeiswinkler, z. 18 Jan. M. C.
Aldersvan Schooten, z. A. v. d. BergVer
heul, d. E. A. Hooftv. Doorssenaer, d. C. M.
Koster—Hermans, z. G. BoutDe Groot, z. G.
v. d. WildenKoster, z. H. Harmsenvan Meel,
z. G. TeunissenMes, z. G. Bonkenburgde
Jong, d. P. H. M. C. v. d. LaanMonnée, d. J.
C. M. HoogenGalema, d.
H6TADRESVOOR
Tusschen bovengenoemde vereenigingen
wordt binnenkort een massale krachtmeting
gehouden, waaraan door 20 spelers zal worden
deelgenomen.
Er zijn eenige fraaie prijzen beschikbaar ge
steld voor de hoogstverbeterde moyennes.
De eerste ontmoeting vindt plaats op Maan
dag 21 dezer in het clublokaal van de B.C.
„Haarlem".
De bouw van de brug in den nieuwen rijksweg AmsterdamDen Haag over de
Ringvaart te SlotenReeds twee pijlers zijn in het water gebouwd
Aan het jaarlijksche toumooi om den kost
baren wisselprijs, welke door het bestuur van
de B. C. „Haarlem" is beschikbaar gesteld,
wordt wederom door acht sterke spelers op
klein biljart deelgenomen.
De volgende heeren schreven in; L. Gehrels,
P. Geestman, P. Warnink (H.E.T.EIJ), C.
Keyzer, V. Kappel (Benoorden 'tIJ), W. Dam
man (Sarphati), G. Lammers (Ons Genoegen)
en P. Kobus (B.C. „Haarlem").
De wedstrijden worden gehouden op 3, 5, 7,
10, 13, 15, 17, 19, 21 en 24 Pebr. a.s. in Café
„Metz" aan de Barteljorisstraat.
Elke match is 300 car. Cadre groot.
De Heer en Mevrouw
VAN DER LAAN—MONNÉE
geven met vreugde kennis
van de geboorte van hun
dochter
ELSJE.
Haarlem, 18 Januari 1935.
Dreef 36.
Het nationale waterpolo-tournooi, georgani
seerd door Het Y, in het Sportfondsenbad te
Amsterdam, is den eersten avond voor een tal
rijk publiek ingezet met een tweetal verrassin
gen. Ten eerste verbeterde v. d. Hoek het Ned.
record 100 M. rugslag en ten tweede moest
Willy den Ouden voor de eerste maal na de
O.S. te Los Angelos op de 100 M. baan het
onderspit delven. Voor deze surprise zorgde Rie
Mastenbroek en 'wij kunnenhet slechts toe
juichen, dat er eindelijk op deze baan een
zwemster is bij gekomen, die Willy tot nog
grootere daden zal aansporen.
Het interessante programma werd geopend
met schoonspringen voor dames. Hiervoor had
den vijf springsters ingeschreven, doch door het
niet verschijnen van twee hunner, ging thans
de strijd tusschen de dames Tholen (H.D.Z.),
Kerste en Zeeman (beiden A.D.Z.). Het peil
hunner verrichtingen was slechts matig. Mej.
Tholen bezette de eerste plaats
De eerste serie van de 100 M. vrije slag voor
dames gaf een spannenden strijd te aanschou
wen tusschen de dames Helms (Het Y) en Hüs-
ken (A.D.Z.), welke door de Y-zwemster ge
wonnen werd.
Het meest sensationeele nummer van dezen
avond bezorgde ons onze wereldrecordhoudster,
Rie Mastenbroek (O.D.Z.). Tot nu was Willy
den Ouden's suprematie op de 100 M. vrije
slag onbedreigd. Hedenavond werd deze echter
aan het wankelen gebracht. Reeds direct na
den start was te zien, dat beide zwemstArs el
kander geen duimbreed zouden toegeven. Meter
na meter ging het gelijk op, totdat Willy na
50 M. enkele decimeters voorsprong nam. Dit
was Rie te machtig en met een formidabelen
eindspurt ging zij haar rivale op de laatste
25 M. voorbij. Hoe Willy zich ook inspande, zij
slaagde er niet meer in Rie te bereiken, zoodat
zij zich met ongeveer 1% M. verschil geslagen
zag.
Onze nationale kampioen en recordhouder op
de 200 M. vrije slag, de H.P.C.'er S. L. Mooi,
won zijn race tegen Kreffer (D.J.K.), die hem
de eerste 150 M. ernstig bedreigde, maar die
ten slotte het hooge tempo van den Haarlem
mer niet kon volgen. Bijzonder spannend was
vervolgens de kamp op de 100 M. schoolslag,
waarbij mej. Stroomberg (Het Y) en mej. Brou
wer (R.D.Z.) de volle 100 M. zij aan zij ble
ven. Zoo zelfs, dat hun tijden, n.l. 1 min.
29 3/5 sec., gelijk waren en zij derhalve de eer
moesten deelen.
Met belangstelling werd de 100 M. rugslag
tegemoet gezien. Men verwachtte een fraaien
strijd met mogelijk een recordverbetering. Deze
is ook niet uitgebleven.
Scheffer (DJK)v. d. Hoek (ZIAN) en Met
man (Het Y) betwistten elkander al direct eiken
voorsprong, wat zij 50 M. wisten vol te hou
den. Toen zakte Scheffer af en speelde verder
geen rol meer in den titanenstrijd, welken v. d.
Hoek en Metman leverden. De Hagenaar liep
centimeter na centimeter uit en tikte ten slotte
in den nieuwen Ned, recordtijd van -1 min.
12 4/5 sec. aan. Het oude record van Scheffer
stond op 1 min. 13 sec.
L. Korpershoek (RZC) klopte op de 200 M.
schoolslag op overtuigende wijze zijn rivaal
v. Kalken (DJK), die op zijn beurt met de
greotste moeite v. d. Kamp (Dolfijn) acnter zich
kon laten.
Met nog de vermoeienissen van de 100 M.
vrije slag in de beenen, moest Rie Mastenbroek
thans den strijd aanbinden op de 100 M. rug
slag, waarin zij weliswaar zegevierde, maar
waarbij haar het vuur na aan de schenen werd
gelegd door de jeugdige Tini Wagrer (Het
Y), die haar tot de grootste snelheid dwong.
Mej. Mastenbroek eindigde als eerste in 1 min.
20 sec. Mej. Wagner had 4/5 sec. meer noodig.
De eerste ronde van het water-polo-tournooi
ging tusschen de HZ PC en HPC. De Hage
naars ontwikkelden een snel en gevaarlijk spel,
dat bovendien op een hoog peil stond. Na reeds
bij de rust een 50 voorsprong te hebben ge
nomen, sloeg de HZ PC de Heemstedenaren
ten slotte met 91.
De dames van de RDZ legden zonder noemens-
waardigen tegenstand beslag op de eerste plaats
bij de 5x50 M. vrije slag estafette. Op grooten
afstand volgden de ADZ en Het Y.
Kreffer wist voor DJK een zekere nederlaag
in een overwinning om te zetten, door bij de
3 x 50 M. wisselslag estafette den laatsten
ZIAN-zwemmer, die een kleinen voorsprong had,
in een geweldigen spurt voorbij te streven.
In den waterpolowedstrijd tusschen Het Y
en Dolfijn nam het Y door Harts de leiding,
waarna Stender gelijk maakte maar nog voor
de rust scoorde van Oostrom Soede voor de
tweede maal voor Het Y. Na de rust voerden
Bohlander, Harts en van den Bosch den stand
op tot 51 voor Het Y, waarmede het einde
kwam.
In de verliezersronde spelen heden dus HPC
en Dolfijn tegen elkaar, waarna Het Y en de
Haagsclie Zwem- en Poloclub hun krachten
zullen meten.
De uitslagen luiden:
Schoonspringen dames: 1 L. Tholen (HDZ)
58.75; 2 N. Zeeman (ADZ) 54.56; 3 P. Kerste
(ADZ) 43.60.
100 M vrije slag dames: 1 R. Mastenbroek
(ODZ) 1.61/5; 2. W. den Ouden (RDZ)
1.6 3/5; 3 A. Timmermans (RDZ) 1.121/5.
200 M. vrije slag heeren: 1 S. L. Mooi (HPC)
2.25 4/5; 2 C. Kreffer (DJK) 2.27 4/5; 3 W.
Geerling (Het Y) 2.331/5.
100 M. rugslag dames: 1 R. Mastenbroek
(ODZ) 1.20; 2 T. Wagner (Het Y) 1.203/5;
3 N. Senff (ADZ) 1.214/5.
100 M. rugslag heeren: 1 P. v. d. Hoek (ZIAN)
1.12 4/5 (nieuw Ned. record); 2 J. Metman (Het
Y) 1.13 3/5; 3 J. C. Scheffer (DJK) 1.14 2/5.
200 M. schoolslag heeren: 1 L. Korpershoek
(RZC) 2.55 3/5; 2 A. v. Kalken (DJK) 2.59;
3 G. v. d. Kamp (De Dolfijn) 2.59 4/5.
100 M. schoolslag dames: 1 J. Stroomberg
(Het Y) 1.29 3/5; 2 G. Brouwer (RDZ) 1.29 3/5;
3 A. Kruis (ODZ) 1.312/5.
5x50 M. vrije slag est. dames: 1 RDZ 2.41;
2 ADZ 2.49 4/5; 3 Het Y 2.50 4/5.
3x50 M. wisselslag estafette heeren: 1 DJK
1.351/5; 2 ZIAN 1.35 2/5; 3 Het Y 1.36 4/5.
Waterpolo: HZ PZ—HPC 9—1 (5—0);
Het Y—De Dolfijn 51 (20).
Het Vaderland verneemt in verband met ge
ruchten over stopzetting van inpoldering van
het IJselmeer, dat dit inderdaad bij de Re-
geering in overweging is. Haar standpunt zal
zij uiteenzetten in de Memorie van Antwoord
omtrent de begrooting van het Zuiderzee-
fonds, die in de eerste helft van Februari zal
verschijnen.
PILLKOLLES, 19 Jan. (D.NB.) In het Litau-
sche district Szaki heeft een boer bij vergissing
zijn eigen vrouw gedood.
Een boerin, welke op de markt een koe had
verkocht voor 300 lit, overnachtte in zijn huis
en in haar slaap wilde hij haar vermoorden om
het geld machtig te worden.
In plaats van de vreemde vrouw sloeg hij
evenwel zijn eigen vrouw met een bijl aer. sche
del in.
De man is gearresteerd.
De redactie van „De Schoen" had dezer dagen
met Gebr. Jansen te Hengelo (Geld.) een onder
houd betreffende de plannen om een nieuwe
schoenfabriek te Volendam te vestigen, met
regeeringssteun. Deze heeren machtigden het
volgende mede te deelen: „De in de branche
veel besproken zaak, het vestigen van een sport-
schoenfabriek te Volendam, gaat niet door. Op
het laatste oogenblik in deze week hebben de
besprekingen met de regeeringsautoriteiten niet
tot de beslissing geleid, zoodat alle verbinding
met de officieele lichamen verbroken is".
(Van onzen Londenschen correspondent)
Zaterdag bevatte de „Morning Post" een
nobel hoofdartikel naar aanleiding van
het bericht uit Rome, volgens hetwelk
de Heilige Vader er zijn goedkeuring aange
hecht heeft dat met Paschen de Zalige Engel
sche Martelaren John Fisher en Sir Thomas
More tot de eer der altaren zullen worden ver
heven.
Wij noemen het artikel „nobel" omdat de
„Morning Post" steeds een dagblad geweest
is met evangelisch-protestantsche tendenzen.
Godsdienstige vraagstukken spelen in de En
gelsche partij-politiek geen rol en het conserva
tisme, waarvan de .Morning Post" een voor
treffelijk vertegenwoordiger is, staat ten op
zichte van het Katholicisme en andere niet-
„evangelische" minderheidsreligies nog onbfc-
vangener dan het liberalisme en de Labour-
beweging, die beide steeds sterk beïnvloed ge
weest zijn door het non-conformisme. Maar de
„Morning Post", aristocratisch en nationalis
tisch, is licht geneigd haar oordeel omtrent de
gebeurtenissen van heden af te meten naar
de in vroeger eeuwen ontstane vooroordeelen.
De onverdraagzaamheid van dit blad tegen
over Ierland spruit voor een groot deel voort
uit de Katholieke mentaliteit van het Iersehe
volk ook al zal de „Morning Post" dit nim
mer openlijk erkennen. Het is niet zoozeer het
verschil in godsdienst als wel het hiermede
verband houdende verschil in mentaliteit dat
oorzaak is van de hoogste onbillijke bsoordee-
ling van het Iersehe standpunt door een ove
rigens toch voortreffelijk en meestal zeer rid
derlijk orgaan. Kunnen wij anders verwachten
na vier eeuwen van anti-Katholieke of anti-
Roomsche opvoeding en traditie? Maar aan
den anderen kant zien wij dat de organen en
groepen, die met overtuiging de Evangelische,
d.i. de typisch-Protestantsche richting in de
Staatskerk aanhangen, zelden bewust-oneer-
lijk staan tegenover „andersdenkenden". De
.Morning Post" deed voor geen ander blad
onder in het huldigen van de nagedachtenis
van Kardinaal Bourne. Zij is thans de eerste
om haar groote voldoening en zelfs haar dank
baarheid uit te spreken tegenover den Paus die
niet alleen het Katholieke Engeland, maar het
land in zijn geheel eert, door het besluit tot
heiligverklaring van John Fisher en Thomas
More.
„De Bisschop en de Lord Kanselier", getuigt
het blad, „waren goede, oprechte en dappere
Engelschen, sieraden van hun tijd en van het
land, die stierven voor het geloof dat in hen
was, en wegens den moed waarmede zij het
verdedigden."
Het blad zegt nog veel meer; zijn hoofdartikel
beslaat een heele kolom. Niet alles wat het
in deze kolom schrijft, zouden wij voor onze
rekening willen nemen; dit is geen reden waar
om wü het minder op prijs stellen. De „Mor
ning Post" had een Katholiek kunnen uitnoo-
digen een artikel te schrijven over de beteeke-
nis der beide Zaligen; zij heeft beter gedaan
dan dat: zij heeft haar eigen protestantsche
meening uitgesproken, en die meening was no
bel.... tot in haar misvattingen toe.
Een dag daarvoor wijdde het Katholieke
weekbiad „Catholic Times", een notitie
aan een paragraaf, de vorige week door
de „Church Times" geschreven naar aanleiding
van het overlijden van Kardinaal Boume.
De „Church Times" is Anglo-Katholiek
met honderdvoudigen nadruk op het woord
Katholiek. Het heeft den naam een voortreffe
lijk orgaan te zijn; het wordt gelezen door vele
(Roomsch-) Katholieken, die met belangstel
ling de ontwikkeling der „romaniseerende" be
weging volgen en er groote verwachtingen op
bouwen. Tot 'n haar advertenties toe is de
„Church Times" bijnaoverdreven Katho
liek. Katholieke kringen in het buitenland,
vooral in België en Frankrijk, nemen met groote
belangstelling kennis van haar uitlatingen en
„gelcoven" in de beweging, waarvan zij het
hoofdorgaan is, d.w.z. zij gelooven dat die be
weging leiden zal tot eindresultaten, welke
zeer verblijdend :ullen zijn voor de Kerk van
Rome. in die kringen heeft men zich ook zeer
teleurgesteld gevoeld wegens de stroeve en af
werende houding, door de Katholieke overheden
en leiders in Engeland aangenomen ten opzichte
van de Hereeoigings-beweging. Buitenlandsche
Katholieken, die Londen bezochten, hebben
er meer dan eens hun wrevel over uitgesproken
dat zoovele hunner Britsche of in Engeland
wonende geloofsgenooten van meer waardeering
blijk gaven voor de echt-protestantsche Angli
canen dan voor de Anglo-Katholieken.
Het korte stukje, dat de „Church Times"
schreef over Kardinaal Boume zal voor velen
uwer de houding onzer Engelsche geloofsge
nooten verklaren en rechtvaardigen. Wij geven
het stukje zelf niet weer, doch uitsluitend der.
commentaar, dien de „Catholic Times" erop
uitbrengt.
„De oude regel van „de mortuis nil nisi bene"
werd naar de letter gehuldigd, doch naar den
geest geschonden in de paragraaf der .Church
Times" over het overlijden van Kardinaal
Boume," schrijft 't blad. „Terwijl zij weinig te
zeggen had omtrent den Kardinaal zelf, werd
de gelegenheid waargenomen op hoogst onaan
gename wijze de Kerk van God beschimpen.
„Omdat aldus doet de „Church Times" het
voorkomen Kardinaal Boume een patriot
was, hield men te Rome niet van hem. In Ier
land gaf men Kardinaal Boume een leelijken
raam, n.l. de „Black and Tan Cardinal". En
ten slotte wordt onze heele hiërarchie voorzien
van het etiket „The schismatic hierarchy".
Wanneer wij een dergelijke enormiteit hooren
verKondigen, kunnen wij verstandig zijn, en
lachen. Wij kunnen bij voorbeeld herinneren
aan de overbekende woorden van de trotsche
moeder, die het regiment zag voorbijtrekken
waarin haar zoon diende en tot haar buurvouw
zelde: „Kijk eens, zij zijn allemaal uit de pas,
behalve mijn Klaas."
Maar zoo wij ons niet vergissen is het G. K.
Chesterton die de opmerking gemaakt heeft,
dat het niet onder alle omstandigheden het
verstandigst is verstandig te zijn. Wij kunnen
lachen om de naïeve opmerking van 'n trotsche
moeder en dan lachen wij ook zonder bit
terheid. Om de woorden van de „Church
Times", om de pedante opmerking van een aan
matigend blad kunnen wij slechts lachen met
bitterheid en dan is het beter in het geheel
niet te lachen.
„Wanneer een dakpan van een dak waait,"
schrijft de „Catholic Times" geestig en scherp,
„dan is de dakpan het schisma, niet het huis,"
en het blad stelt de vraag:
„Waarom maakt de „Church Times" zich zoo
belachelijk? Wanneer zij het noodig acht vul
gair te zijn, dan kan zij dit toch doen zonder
tevens belachelijk te zijn."
Met dit laatste stemmen wij niet geheel in.
Hetgeen de „Church Times" schreef, was niet
belachelijk. Het was krankzinnig en er is niets
belachelijks in krankzinnigheid.
„Waarlijk," besluit de „Catholic Times", „dit
is de reductio ad absurdum van het Anglo-
Katholicisme." Met andere worden: het Anglo-
Katholicisme is de absurditeit, de onwaarheid,
welke voert tot het bewijs van de krankzinnige
stelling, dat de Kerk van Rome schismatiek, en
dat een afgewaaide dakpan een huis is.
Velen uwer zullen geneigd zijn in het mid
den te brengen: wat deert het ons en wat
deert het zelfs de Engelsche Katholieken,
dat het Anglo-Katholicisme de redelooze aan
matiging zóó ver drijft, de Kerk van Rome
schismatiek te noemen?
Wij erkennen dat het ons niet deert. Nog
veel minder nemen wij aanstoot aan de nij
dige en misleidende wijze, waarop de „Church
Times" over Kardinaal Boume schreef. Maar
wat ons wèl deert is dat zoovele Katholieken te
goeder trouw in den waan vePkeeren dat het
Anglo-katholicisme een beweging is welke aan
spraak kan doen gelden op onze bijzondere
sympathie alsof haar dwalingen eigenlijk
dwalingen zijn van hooger orde dan die der
„evangelische" Anglicanen.
Van evangelische zijde hebben wij niets an
ders dan eerbiedig hulde zien brengen aan de
nagedachtenis van Kardinaal Bourne: van
evangelische zijde is erkentelijkheid jegens den
Paus uitgesproken, omdat deze zijn goedkeu
ring gehecht heeft aan de canonisatie van twee
Engelsche martelaren. Van Anglo-Katholieko
zijde heeft men smalend gesproken over onze
kerk en haar hoogsten vertegenwoordiger in
Engeland, en in krankzinnigen hoogmoed heeft
die afgevallen dakpan van Christus' kerk zich
tot de Kerk zelf verheven.
Wij kunnen medelijden hebben met het
Anglo-Katholicisme omdat het blijken geeft
van waarzin, maar het kan gevaarlijk zijn in
dien wij tevens het hoofd buigen, voor zijn
hoogmoed.
Zooals wij in ons nummer van gisteravond
reeds meldden, heeft een felle brand in den
vroegen Zaterdagmorgen te Enschede een vrij
groot gebouwen-complex geheel verwoest.
Omtrent dit nachtelijke gebeuren kunnen wij
nog de volgende bijzonderheden mededeelen.
Even voor drie uur werd door buren brand
ontdekt in een schuur achter den comestibles-
winkel van den heer A. R., welke gevestigd is
in het perceel Oldenzaaischestraat 102.
Onmiddellijk waarschuwde men politie en
brandweer, welke zeer snel ter plaatse ver
schenen. Toen de motorspuit van serie 1 arri
veerde, sloegen reeds groote vlammen, verge
zeld van een dichten vonkenregen en een ver-
stikkenden rook.
Aanvankelijk liet zich de brand niet ernstig
aanzien, doch spoedig bleek, dat het vuur zich
met razende snelheid voortplantte over een
bovengelegen zolder, in gebruik bij de aanne
mersfirma Erven G. J. Sluymer, waar de vlam-
cen gretig voedsel vonden in daar opgeslagen
houtwerk.
Op dat moment kreeg de brand een zeer
ernstig aanzien, temeer waar groot gevaar
dreigde voor de achtergelegen timmerwerk
plaats en groote voorraden hout, en de garage
der firma J. W. Bos en Zoon, waarin o. m. zes
groote touringcars en twee luxe auto's waren
geborgen. Een der buren waarschuwde daarop
den heer Bos, terwijl de brandweer met een
tweede motorspuit, serie 2. uitrukte.
Met de hulp van een tweetal buren, wist de
heer Bos een der groote touring-cars en een
Essex-auto naar buiten te brengen, doch po
gingen om ook de overige wagens naar buiten
te brengen, leverden te veel gevaar op. daar
het vuur zich had uitgebreid tot de naastge
legen timmerwerkplaats en een verstikkende
rook het doordringen tot de auto's vrijwel on
mogelijk maakte.
De brandweer bestree® het zich nog steeds
verder uitbreidende vuur met zes stralen op de
motorspuit, doch dit bleek niet voldoende den
geweldigen vuurgloed eenigszins te temperen,
waarom men ook de groote Fiat-motorspui:,
welke een capaciteit heeft van 2000 liter per
uur, liet uitrukken met serie 5.
Spoedig gaf men toen water met zeven slan
gen, aangesloten op de diverse motorspuiten,
terwijl bovendien nog twee slagen waren aan
gesloten op de waterleiding, zoodat men het
vuur van drie kanten kon bestrijden.
Een geweldige vonkenregen en zware gele en
zwarte rookwolken bemoeilijkten aanvankelijk
ten zeerste het blusschingswerk, te meer waar
telkens nieuwe vuurhaarden bleken te ont
staan. Metershooge vlammen laaiden op uit
den ontzaglijken vuurgloed, die de heldere
nachtlucht rood kleurde, waardoor de brand
reeds op zeer grooten afstand viel waar te
nemen.
Het vuur woedde met buitengewone felheid,
vooral in de timmerwerkplaats en den daarbo
ven gelegen houtopslag. Het was deze vlam
menzee, die geruimen tijd groot gevaar ople
verde -voor de onmiddellijk aan de werkplaats
grenzende, bakkerij der firma Versteeg, omdat
men in dït gedeelte van het brandende gebouw
het vuur slechts van grooten afstand kon be
strijden. Door geregeld het dak en de achter
zijde der bakkerij nat te houden, wist de ener
giek werkende brandweer te voorkomen dat
ook dit gebouw een prooi der vlammen werd.
Deze poging werd begunstigd door het feit, dat
spoedig de zoldering van de werkplaats be
zweek onder daverend geraas en gepaard gaan
de met een vuurzuil die een oogenblik de ge
il eele omgeving in een fantastisch licht zette.
Ondanks de geweldige watermassa's nam de
brand nog steeds grooteren omvang aan en
stond ook spoedig de garage met de zich daar
in bevindende auto's in lichter laaie. Er viel
toen aan redden niet meer te denken en de
brandweer, welke onder leiding stond van den
waarnemend directeur-brandmeester, den heer
Eggink, bepaalde zich voornamelijk tot het
nat houden van de omliggende perceelen, wel
ke nog steeds niet geheel veilig waren.
Met luide knallen ontploften kort achter el
kaar de benzinetanks der auto's.
Geleidelijk nam de hevigheid van den brand
af en kon de brandweer, die wegens de zeer
groote hitte tot nog toe slechts op een afstand
kon werken, het vuur wat meer naderen en
was men er na ruim 2 uren zwaren arbeid
in geslaagd het vuur meester te worden, en
was het gevaar voor uitbreiding zoo goed als
geweken.
Toch duurde het nog geruimen tijd alvorens
twee der motorspuiten konden inrukken. Te
gen den morgen kon men eerst goed waarne
men, welke een ontzettende verwoesting het
vuur had aangericht.
Zoowel de geheele timmerwerkplaats met den
daarboven gelegen houtvoorraad alsmede het
grootste deel der garage zijn geheel vernield.
Slechts rookende puinhoopen zijn overgeble
ven.
De schade, die naar schatting circa een halve
ton bedraagt, wordt door verzekering gedekt.
Behalve de touringcars, welke slechts laag wa
ren verzekerd.
De oorzaak van den brand is onbekend.
De boeken en een bedrag aan geld, geborgen
in het kantoor der garage, konden door den
boekhouder in veiligheid worden gebracht, als
mede een partij nieuwe autobanden Een hoe
veelheid motorolie, circa 800 liter, zijn even
eens door het vuur gespaard gebleven.
Opvallend is wel. dat op de plaats waar de
brand in den beginne woedde, de aangerichte
schade blijkbaar veel geringer is, althans wat
brandschade betreft.
Gezien de koude en het nachtelijk uur was
er vrij groote belangstelling.
Op het terrein van den brand merkten wij
om. op behalve talrijke brandmeesters, den
commissaris van politie, den heer Tj. v. d. Wal
en de hoofdinspecteurs, de heeren Boerrigter
en van Hilten. De commissaris bracht aan de
meest bedreigde perceelen een bezoek en stel
de zich persoonlijk op de hoogte van den ge
ruimen tijd uiterst critieken toestand.
Nog langen tijd moest de brandweer water
geven, alvorens het vuur geheel gedoofd was.
GENèVE, 19 Jan. (D. N. B.) Naar aanleiding
van het gisteravond in Volkenbondsknngen ver
breide gerucht, dat de Italiaansche troepen reeds
1 Februari uit het Saargebied zouden vertrek
ken, wordt uit kringen van de commissie-van-
Drie verklaard, dat in dezen nog geen beslissing
is genomen.
