Het gouden Waagstuk-
N ederland—België
Moord te Haarlem
door j. s. fletcher
WOENSDAG 6 FEBRUARI 1935
Van een afbreken der handelsbe
sprekingen is in Belgische
ministerieele kringen
niets bekend
Steenkolenvraagstuk
Levering peulvruchten
Vliegveld in Friesland
Zeevischvangst
NEDERLAND—DUITSCHLAND
Groote achterstand bij de transfer
betalingen
Provinciale Staten hebben voor
dracht aangenomen
Dreigend conflict te
Groningen
Loonsverlaging bij tabaksfabrieken
voorgesteld
De belastingkwestie
te Semarang
In verband met de amokpartij
verschillende arrestaties
gedaan
G. F. de Bruyn Kops
Nieuwe directeur van het Departe
ment van Financiën in Indië
Oliebronnen in Twente?
Aardolie nabij de Nederlandsche
grens in West falen aan
geboord
AARDAPPELEN-TOESLAG
Vergrooting van vrij bouwterrein
gevraagd
Schorsing der C.H.V.
Opzet tot fraude uitgesloten
SLEEPSCHIP LEK GESLAGEN
Tegen een brugpijler te Rotterdam
Crisisbesluiten
Erwten, waarvan de peul in groe
nen toestand wordt geoogst
G. J. GRAAUW, BOEKHANDELAAR, KEIZERSGRACHT 168, AMSTERDAM (C.), TEL. 44505, POSTREK. 48605
ZELFONDERRICHT VREEMDE TALEN
a^wasfiassu»
BsSEStssa
SCHIDLOF'S ZAKWOORDENBOEKJES
Extra aanbod slechts 3.80
De dader staat 7 Februari terecht
Touringcar tegen een
boom
Chauffeur staat terecht
WIELRIJDER VERONGELUKT
Beide inzittenden van aanrijdenden
auto gewond
HANZE IN HET BISDOM
HAARLEM
UIT DE STAATSCOURANT
SPECIAAL VOOR U DAMES u «britk
WAT DE TONG STREELT (p»g. 4)
(Van onzen correspondent)
BRUSSEL, 5 Fefar. (Per telefoon) De Minis
ter van Economische Zaken Van Isacker heeft
ons Dinsdagmiddag verklaard, dat het bericht
van een Hollandsch blad, als zouden de han
delsbesprekingen tusschen Nederland en België
zijn afgebroken door moeilijkheden omtrent de
steen kolen kwestie, allen grond mist. De bespre
kingen zullen normaal worden voortgezet en de
ernstige mogelijkheid om tot een goede regeling
over de steenkolenkwestie te geraken, is aan
wezig.
Van het afbreken der onderhandelingen is
den Minister van Economische Zaken niets
bekend. Gisterenavond heeft hij nog met
den heer Hymans, Minister van Buitenland-
sche Zaken geconfereerd over de Belgische
handelsbesprekingen in het algemeen en
ook de Minister van Buitenlandsche Zaken
was overtuigd, dat binnen enkele dagen een
bevredigend resultaat met Nederland zou
zijn bereikt. De steenkolenkwestie is zeker
aan beide zijden van delicaten aard, maar
alles laat toe te verzekeren, dat zich op dit
punt geen groote moeilijkheden kunnen
voordoen.
Nadien hebben wij ook bij het departement
Van Buitenlandsche Zaken geinformeerd, waar
hien ons verzocht de beweringen ten stelligste
te logenstraffen. Er is geen sprake geweest en
ook nu is er nog in het geheel geen sprake van
het afbreken der onderhandelingen. De bespre
kingen te den Haag moesten Zaterdag voor den
duur van slechts enkele dagen worden onder
broken, omdat de leider der Belgische delegatie,
den heer Suetens, naar Bern moest, waar hij
Maandag moest deelnemen aan de onderhande
lingen met Zwitserland. Onmiddellijk na diens
terugkeer zullen de besprekingen met Nederland
Worden voortgezet, hetzij te den Haag. hetzij te
Brussel.
Ook een lid van de Belgische delegatie, dat
Vrijdag nog in Den Haag aan de besprekingen
heeft deelgenomen, heeft ons bovenstaande
verklaringen van den Minister van Economische
Zaken en van het departement van Buitenland
sche Zaken volkomen bevestigd.
De moeilijkheden, voortgekomen uit den eisch
Van Nederland om een hooger invoercontingent
Van kolen in België te verkrijgen, vooral met
het oog óp de Limburgsche toestanden, zijn de
laatste dagen vrijwel van de baan. De noodza
kelijkheid, om de gewone besprekingen, die on
geveer afgeloopen zijn, te vervangen door diplo
matieke onderhandelingen, ontbreekt geheel.
Ministerieel overleg
Men bericht ons nog uit Den Haag:
Bij de Nederlandsch-Belgische handels
besprekingen blijft het steenkolenvraagstuk
°P het 0ogenblik nog steeds de ernstigste
moeilijkheid voor het bereiken van over
eenstemming vormen.
Dinsdagochtend heeft deze aangelegen
heid een punt van bespreking uitgemaakt
tusschen den Minister-President, den minis
ter van Economische Zaken, van Buiten
landsche Zaken en van Financiën, bij welke
bespreking tevens tegenwoordig waren de
voorzitter van de Nederlandsche delegatie,
de heer Lamping, alsmede de voorzitters
van de subcommissies voor agrarische en
industrieele vraagstukken, te weten de hee
lden dr. Posthuma en mr. van Spaendonck.
en Fruitcentrale een tuinbouwoogstvergunning
zal worden verleend.
Aanvrage hiertoe moet hij inzenden bij de
Landbouw-Crisis-Organisatie.
Onder verwijzing naar de publicatie, ter zake
najaar 1934 gegeven, brengt de Nederlandsche
Akkerbouwcentrale ter kennis van telers van
peulvruchten, dat, in afwijking van die bekend
making, de hieronder vermelde soorten slechts
tot ultimo 1935 in aanmerking komen om tegen
den door haar vastgestelden richtprijs aan den
handel of aan de Nederlandsche Akkerbouw
centrale te worden geleverd:
1. ronde bruine boonen (kogelboontjes); 2.
witte boonen; 3. blauwpeulerwten; 4. Wijker
vale erwten; 5. platte capucijners, Hoornsche
zoowel als Mansholt capucijners; 6. rozijnerwten
ofwel grauwe erwten.
Deze regeling is gewijzigd op verzoek van den
peulvruchtenhandel, die bij dat verzoek aan
voerde, dat de in Nederland aanwezige voorra
den en de geldende prijzen aanleiding geven,
voor deze soorten na ultimo Februari de „in
koopovereenkomst" te ontbinden.
De telers worden er op attent gemaakt, dat,
indien zij van de geboden gelegenheid om de
peulvruchten aan den handel of aan de Ne
derlandsche Akkerbouwcentrale te leveren, ul
timo Februari 1935 geen gebruik hebben ge
maakt, het risico van het verdere prijsverloop
dezer soorten voor hun rekening is.
Een dezer dagen is de Crisis-Zeevischbeschik-
king 1935 I gepubliceerd, in welke beschikking
het Crisis-Zeevischbesluit 1934 I nader wordt
uitgewerkt. Hierin wordt als voorwaarde voor
het uitvaren ter zeevischvangst gesteld, dat ten
aanzien van het uitvarende schip een uitvaart-
certificaat moet zijn verleend door de Neder
landsche Visscherij-Centrale, nadat de betrok
kene zich schriftelijk heeft verbonden tot beta
ling van 1 pet. van de bruto-besomming van
de aan te voeren visch ten behoeve van het
Landbouw-Crisisfonds.
De termijn, waarvoor deze uitvaart-certifica-
ten hoogstens kunnen worden verleend, is voor-
loopig vastgesteld op twee maanden. Met na
druk wordt de aandacht van belanghebbenden
er op gevestigd, dat de mogelijkheid bestaat,
dat na verloop van dezen korten termijn aan
het verleenen van de uitvaart-certificaten na
dere voorwaarden worden verbonden, waarbij
bepaalde normen zullen worden aanvelegd t.a.v.
de eischen, waaraan de onderhavige schepen moe
ten voldoen.
Het is van het grootste belang, dat de be
trokkenen, die voornemens zijn schepen ter uit
vaart in gereedheid te brengen, met deze mo
gelijkheid rekening houden, om straks teleur
stelling te voorkomen.
Naar wjj vernemen, staat de transfer van
renten en huishuren uit Duitschland naar
Nederland reeds eenigen tijd geheel stil en
schijnt het nog geruimen tijd te zullen duren
alvorens weer gelden beschikbaar zullen komen.
Belanghebbenden vereenigd in de Vereeniging
van Hypotheekhouders en Huiseigenaren in het
buitenland te Amsterdam, hebben zich reeds
terzake tot den minister van financiën gewend.
In de Dinsdag gehouden vergadering van de
Provinciale Staten van Friesland is met op
vier na algemeene stemmen aangenomen het
voorstel om medewerking te verleenen om te
komen tot den aanleg van een vliegveld in
de onmiddellijke nabijhid van de stad Leeu
warden.
De provincie zal voor 30 procent deelnemen
in de koopsom van het terrein. De rest zal door
de stad Leeuwarden en de Kamer van Koop
handel voor Friesland gedragen moeten worden.
Een der voorwaarden welke den exploiteurs
der N.V. zal worden gesteld, is dat des Zondags
geen kermis of andere vermakelijkheden op dit
terrein zullen mogen worden gehouden en dat
het terrein op die dagen uitsluitend voor ver
keersvliegtuigen en die vliegtuigen die daarmee
op één lijn gesteld kunnen worden, geopend zal
zijn.
De Rijksbemiddelaar de heer Bloemers zal
Zaterdag a.s. op het stadhuis te Groningen 'n
conferentie houden met partijen, betrokken bij
een dreigend conflict aan drie tabaksfabrieken.
In verband met een noodzakelijk geachte
wijziging in het collectieve arbeidscontract,
hebben de werkgevers een loonsverlaging voor
gesteld van ƒ3.per week ingaande 18 Fe
bruari a.s., over een half jaar gevolgd door 'n
nieuwe lonsverlaging van ƒ3.
Van de zijde der arbeidersorganisaties is
voorgesteld een loonsverlaging van 6pCt.
Dit voorstel is echter door de fabrikanten on
aannemelijk verklaard.
Bij dit conflict zijn ruim 300 arbeiders be
trokken.
SEMARANG, 5 Febr. (Aneta). Omtrent de
vechtpartij tusschen grobakvoerders en politie
mannen aan de Kali Gawe te Semarang, waarbij
verschillende slachtoffers zijn gevallen, kan nog
het volgende worden medegedeeld:
Gisteren zijn ongeveer 500 desa-lieden in de
omgeving van Kali Gawe aangehouden en
ondergebracht op het hoofdbureau en vier
politiesecties. Men heeft onmiddellijk een aan
vang gemaakt met de verhooren en aan de hand
daarvan de onschuldigen en verdachten ge
schift. Gisterenavond konden, op eenige tien
tallen desa-lieden na, allen huiswaarts keeren.
Onder de aangehoudenen bevindt zich ook een
„geestelijk leider", die briefjes uitgaf waarin
hij had aangeteekend, dat het niet noodig was
belasting te betalen. Voorts zijn nog de twee
hoofdmannen Kosandopo en Hoekarni aange
houden.
Een politiemacht trok er op uit om de tientallen
grobakvoerders uit de desa Genoek die nog niet
waren ingerekend te arresteeren. Tot heden
ochtend doorzocht men de huizen en sawahs en
arresteerde na een kortstondig verzet een 12-tal
personen, die met speren en pieken gewapend
waren. Bij de arrestatie werd niemand gewond.
De begrafenis van de drie personen, die gis
teren bij de vechtpartij werden gedood, vond
met politioneele eerbewijzen plaats.
BATAVIA, 5 Febr. (ANETA) Ter vervan
ging van den heer De Leeuw, den aftredenden
Directeur van het Departement van Financiën,
is met ingang van 29 Maart 1935 tot Directeur
van dat Departement benoemd de heer G. F.
de Bruyn Kops, waarnemend Thesaurier-Gene
raal, daarvoor Hoofd van den Dienst van In-
en Uitvoerrechten en Accijnzen.
Nabij Ochtrop in Westfalen, in de nabij
heid van Twente heeft men op een diepte van
536 Meter aardolie aangeboord, die zich onder
een zoutlaag bevindt.
Daar de Bataafsche Petroleum Maatschappij
concessie heeft voor eventueele aardoliewinning
in Overijsel, Drente en een deel van Gelder
land, rijst de vraag, of ook in Nederland aard
olie wordt aangetroffen onder de zoutlaag.
Deskundigen achten, volgens de „Nederlan
der", de mogelijkheid zeer wel aanwezig; men
is in ons land nog nooit verder gegaan dan 500
Meter. Men staat echter zeer sceptisch tegen
over een eventueele exploitatie.
Het bestuur van het R.K. Werkliedenverbond
heeft aan den minister van Economische Zaken
een adres gezonden betreffende de door de
Aardappelencentrale voor den oogst 1935 ge
trokken grens, waarbeneden geen toeslag voor
consumptieaardappelen wordt geheven.
Volgens adressant is het niet juist, dat zoo
wel voor veen-, als voor dal-, zand- en klei
grond eenzelfde oppervlakte is bepaald, omdat
de opbrengst van eenzelfde oppervlakte van de
verschillende grondsoorten uiteraard uiteen
loopt.
Ook acht hij de opbrengst van 5 aren voor
een middelmatig gezin reeds te klein.
Gevraagd wordt daarom het aantal vrijge
laten aren van vijf minstens tot tien te ver-
hoogen en onderscheid te maken voor de ver
schillende grondsoorten.
Men verzocht ons plaatsing van het volgende:
Het bestuur van de Coöp. Handelsvereeniging
van den N. C. B. te Veghel protesteert ten
sterkste tegen de beschuldigingen van knoeierij,
welke begaan zou zijn door bovengenoemde Coöp.
Handelsvereeniging, zooals die door verschillen
de bladen zijn gepubliceerd. Voorzoover 't thans
bekend is, zijn er bij eenige filiaalhouders af
wijkingen geconstateerd tusschen hun bonboek
jes en de door hen ingezonden voorraadstaten
van rogge.
Voor het allergrootste deel bleken die afwij
kingen zeer goed verklaard te kunnen worden.
Daarenboven gaat het slechts over kleine be
dragen en is ons nog geen enkel geval bekend,
dat de filiaalhouder bij zijn opgave een voor
deel ten eigen bate heeft beoogd. Opzet tot frau
de is beslist uitgesloten.
Wij zullen, nadat het onderzoek beëindigd is,
een volledige mededeeling omtrent deze aange
legenheid verstrekken.
Wij meenen het recht te hebben te mogen
eischen, dat men met het uitspreken van een
oordeel wacht, totdat er voldoende gegevens zijn
om te kunnen oordeelen.
Veghel, 5 Februari 1935
M. COX, Voorzitter
H. M. WELLEN, Secretaris
J. P. VAN DAL, Geestel. Adviseur
Dinsdagmorgen omstreeks elf uur is het ca.
700 ton metende sleepschip „Wilhelmina IV",
door het breken van een tros van een sleep
losgeslagen en tegen een pijler van de Willems
brug te Rotterdam gevaren. Het schip kreeg
een groot gat in den voorboeg en begon direct
tc zinken
De schipper, de heer Van Schie riep de assis
tentie in van de pompbooten „Ideaal" en „Jo
hanna" van v. d. Graaf Koelman's Bergings
bedrijf, die de zinkende boot naar den kant
sleepten en met pompen begonnen.
Het gezin van den schipper kon aan boord
blijven.
De Nederlandsche Groenten- en Fruitcentrale
Vestigt de aandacht van telers van erwten op de
daaromtrent gegeven voorschriften in het
Crisis-Tuinbouwbesluit 1935 I.
Deze voorschriften zijn de volgende:
Erwten, geteeld door iemand die in het bezit
is van een tuinbouwteeltvergunning of een tuin
bouwoogstvergunning, mogen in groenen toe
stand worden geoogst.
Tuinbouwteeltvergunningen zoowel als tuin-
bouwoogstvergunningen worden uitsluitend ver
leend door de Groenten- en.Fruitcentrale.
Tuinbouwoogstvergunning worden verleend
aan hen, die, niet in het bezit zijnde van
een tuinbouwteeltvergunning, in 1933 erwten
in groenen toestand hebben geoogst of door den
Minister tot het oogsten daarvan zijn toe-
Selaten.
Wie derhalve, zonder in het bezit te zijn va,n
een tuinbouwteeltvergunning, in 1935 erwten in
Sroenen toestand wil oogsten of contracten
daaromtrent wil afsluiten, behoort zich tevoren
ervan te vergewissen, of hem door de Groenten-
ifrHlOlOT*
SCHlW.
[►CJ23
Zelfonderricht vreemde talen. Alle afzonderlijk verkrijgbaar in
maandelijksche termijnen van 1.of meer naar verkiezing
(1000 woordensysteem) Methode SCHIDLOF. Per deel in portefeuille f 4.75
WILT U EEN VREEMDE TAAL LEEREN, OF UW TALEN WEER EENS
OPHALEN? KOOPT DAN de zelf onderricht-cursussen naar de meth. Schidlof
Verschenen: Franseh, 4e druk - Duitsch, 3e druk - Engelsch, 5e druk -
Spaansch, 3e druk - Italiaansch, 3e druk - Maleisch, 3e druk - Zweedsch, 2e dr.
DEZE METHODE IS:
lo. PRACTISCH, doordat er niet te diep op moeilijke kwesties is ingegaan.
Er worden slechts 1000 woorden geleerd, welke echter met zorg zijn
gekozen. Het doorwerken vordert niet te veel tijd en inspanning terwijl
de resultaten verrassend zijn.
2o. HANDIG, doordat het leerboek uit losse stukken bestaat in een linnen
portefeuille vereenigd, zoodat men een dun boekje bij zich kan steken
om in een verloren half uurtje daarin te studeeren.
3o. DUIDELIJK. De leerboeken zijn eenvoudig en helder geschreven zoodat
ieder zonder groote inspanning zich de kennis eener taal kan eigen maker..
Ook is de uitspraak door vergelijking met bekende klanken en door
teekens zoo noodig, zuiver aangegeven.
4o. GOED. Niet alleen zijn beoordeelingen in de pers en van gebruikers dezer
methode vol lof, maar geregelde herdrukken bewijzen afdoende, dat
hier iets goeds wordt geboden.
5o. GOEDKOOP. Daar een volledige leercursus eener taal van 320450
bladzijden voor 4.75 in linnen portefeuille zeer billijk is.
WkwccrdeS
boekjes
HEEFT U EEN STEL WOORDENBOEKEN BIJ DE HAND
STAAN? BIJ LECTUUR, CORRESPONDENTIE OP KAN
TOOR EN IN HUIS IS HIERAAN TOCH STEEDS BEHOEFTE!
PER DEEL GEBONDEN 0.95
Elk deeltje van 95 ct. geeft een volledig woordenboek eener
taal dus Nederlandsch-vreemde taal èn vreemde taal-
Nederlandsch, bevat 400 of meer bladzijden, met dubbele I
kolommen bedrukt of ongeveer 32.000 woorden; is
duidelijk en scherp gedrukt op goed papier.
Verschenen:
ENGELSCH, 3e druk door C. J. v. d. WEY, leeraar M.Ogeb. 0.95
DUITSCH, 3e druk door G. J. REE, leeraar M.O. en H. DROST geb. 0.95
FRANSCH, 4e druk door A. C. VOORN, leeraar M.Ogeb. 0.95
WOORDENTOLK, door D. SMIT, Bibl. v.h. Leesmuseum te A'dam geb. 0.95
HANDELSWOORDENBOEK, door D. SMIT, Bibl. v. h. Leesmuseum
te Amsterdam geb. 0.95
Ook verkrijgbaar 3 deelen (Franseh, Duitsch, Engelsch) in kastje 2.85.
In dezelfde uitvoering verscheen: ESPERANTO WOORDENBOEK door C. L.
DE VEER. Geb. 1.50. De omvang is 600 pagina's met dubbele kolommen.
Om een ieder in de gelegenheid te stellen, zich direct deze woordenboeken
aan te schaffen, stellen wij de gelegenheid open, ook voor deze boeken
den kostprijs in maandel. termijnen te voldoen n.l.
Bestellingen tot en met f 10.met f 1.per maand
Bestellingen boven f 10.tot en met f 15.met f 1.50 per maand
Bestellingen boven f 15.tot en met f 20.met f 2.— per maand
Bestellingen boven f 20.tot en met f 25.met f 2.50 per maand
Bestellingen boven f 25.tot en met f 30.met f 3.per maand
Franco toezending der verlangde deelen geschiedt direct na ontvangst van
onderstaand bestelbiljet door:G. J. GRAAUW, BOEKHANDELAAR, KEI
ZERSGRACHT 168, AMSTERDAM (C.), Tel. 44505, Postgirorekening 48605
BESTELBILJET Ondergeteekende wenscht franco te ontvangen van G. J. GRAAUW, Boekhandelaar, Keizersgracht 168, AMSTERDAM C.:
TAALMETHODE SCHIDLOF Franseh, Duitsch, Engelsch, Italiaansch, Spaansch, Zweedsch, Maleisch. Ieder deel in linnen map voor den prijs v. 4.75 p. taal.
WOORDENBOEKEN SCHIDLOF Franseh, Duitsch, Engelsch, Handelswoordenboek, Woordentolk. Geb. a 95 cents. De 5 deelen in kastje voor
De 3 deelen in kastje (Franseh, Duitsch, Engelsch) 2.85.
WOORDENBOEK ESPERANTO 1.50 gebonden. Het totale bedrag zal door mij worden betaald in maandelijksche bedragen van
3.80.
Naam: Woonplaats: Straat:
Men gelieve bij bestelling de niet gewenschte deelen door te halen en in te vullen welk bedrag men per maand wenscht te betalen.
Zooals men zich zal herinneren, ontstond op
6 Sept. 1934 brand in een kapperszaak in de
Anegang te Haarlem, waarbij de 18-jarige Em
my Wever bewusteloos op den divan werd aan
getroffen. Het bleek, dat het meisje was ge
wurgd, waarna de dader brand had gesticht om
zijn misdrijf te verbergen.
Terzake van dit misdrijf zal de 23-jarige A.
T. O., die, verdacht wordt van dezen moord,
Donderdag 7 Februari voor de Haarlemsche
rechtbank terecht staan.
Dinsdagmiddag stond voor de Utrechtsche
Rechtbank terecht een 27-jarig chauffeur uit
Amsterdam, wien het veroorzaken van zwaar
lichamelijk letsel door schuld ten laste was ge
legd.
Op Nieuwjaarsdag was hij als bestuurder van
een zware touringcar met een gezelschap uit
Duitschland gekomen. Op den rechten weg had
hij met vrij groote snelheid gereden, waardoor
hij onder Renswoude een bocht niet goed meer
kon nemen. Het gevolg was, dat de auto tegen
een boom botste en zwaar werd beschadigd. Een
der inzittenden kwam bij deze botsing zoo on
gelukkig terecht, dat hij een zware schedelfrac
tuur bekwam.
Verdachte verdedigde zich ter zitting door op
te merken, dat hij, vóór het nemen van de
bocht, zijn vaart had verminderd. Plotseling was
hem echter het stuur uit de handen geslagen,
waardoor hij een oogenblik de macht over den
wagen verloor. Krachtig remmen kon de bot
sing niet meer voorkomen.
Verschillende getuigen, welke werden gehoord,
verklaarden, dat de bocht, welke zéér gevaar
lijk is, met te groote snelheid is genomen.
De Officier van Justitie eischte daarop tegen
den verdachte 100 boete subs, vijftig dagen
hechtenis.
Uitspraak 19 Februari a.s.
Dinsdagmiddag te ongeveer één uur heeft te
Soest een ongeval met doodelijken afloop plaats
gehad. De 16-jarige wielrijder Groenestijn werd
op den Rijksstraatweg aangereden door een
auto, gemerkt G 50515. De jongen werd tegen
den grond geslingerd en op slag gedood.
De twee inzittenden van den auto, die ge
wond zijn, werden een villa binnengedragen,
waar zij door een dokter verbonden zijn.
De auto, die zwaar beschadigd werd, is in
beslag genomen. De politie heeft eveneens het
lijk van den jongen in beslag genomen.
De Voorjaars-Centrale Raadsvergadering van
de R. K. Diocesane Middenstandsvereeniginf
„De Hanze" in het bisdom Haarlem zal ge
houden worden te Rotterdam Woensdag 15
Mei a.s.
Aan J. de Feijter is op verzoek met 13 Maart
1935 eervol ontslag verleend als burgemeester
der gemeente Zaamslag.
Aan H. A. R. Jonkers, is op verzoek met 1
April 1935 eervol ontslag verleend ais burge
meester der gemeente Ophemert, met dank.
Machtiging is verleend aan den Commis
saris der Koningin in de provincie Gelderland
tot het bijeenroepen van de Staten dier pro
vincie in buitengewone zitting op een nader te
bepalen dag in Februari of Maart 1935.
Aan dr. S. A. Waller Zeper, Rijksarchivaris
in de provincie Friesland, is op verzoek eervol
ontslag verleend.
Tijdelijk benoemd tot hoogleeraar aan de
Rijksacademie van beeldende kunsten te Am
sterdam prof. H. Campendonk.
Benoemd tot gewoon hoogleeraar in de facul
teit der letteren en wijsbegeerte aan ce Rijks
universiteit te Leiden, om onderwijs te geven
in de Volkenkunde van Nederlandsch-Indië in
verband met de algemeene volkenkunde, dr.
J. P. B. de Josselin de Jong, bijzonder
hoogleeraar, tevens conservator aan het Rijks
museum voor volkenkunde te Leiden, met ge
lijktijdig eervol ontslag uit laatstgenoemae be
trekking.
Met 1 Maart 1935 is op verzoek wegens ge
zondheidsredenen aan J. Gualthérie van Wee
zei, inspecteur van de volksgezondheid bij den
dienst, welke in het bijzonder is belast met de
handhaving van de wettelijke bepalingen be
treffende de volkshuisvesting, te Groningen,
eervol ontslag als zoodanig verleend onder dank
betuiging.
17
Sabatier blies nog een paar groote rookwol
ken omhoog en keek de heeren dan scherp in
het gelaat.
Mijn vrienden, laat die zaak maar geheel
aan mij over. Dicht bij Rouen ben ik in het be
zit van een klein kasteel. Het ligt aan den land.
^eg naar Parijseen ideale rustige plek,
Waar ik even veilig en ongestoord kan werken,
als wanneer ik mijn werkplaats liet overplaatsen
haar de Noordpool. Daar heb ik bovendien een
Mboratorium, dat groot genoeg is voor dit werk.
Ik heb daar tevens een betrouwbaar mecanicien,
ha et wiens hulp ik het geheele werk kan vol
tooien. Ik, Sabatier, zal de man zijn, die het
eerste'maar stil, we mogen den naam van
de machine zelf, nog niet noemen.
De twee andere samenzweerders keken elkaar
dan en Sabatier rookte rustig verder.
Ik was van plan geweest u het gebruik aan
te bieden van mijn eigen laboratorium, zeo Bre-
hiond. Maar
Ik geloof, dat het voorstel van Sabatier in
derdaad beter is, meende Bedford. Wij beiden
dün dan ieder even ver van zijn werkplaats ver
wijderd en kunnen er om beurten eens gaan
kijken.
En ik hoop heel dikwijls de eer te hebben,
de heeren op bezoek te krijgen, zei Sabatier
hoffelijk.
Goed, dat is dus afgesproken. Verder be
hoeven wij op het oogenbiik geloof ik, niets te
bespreken, is het wel?
Brémond, die tot op dat oogenblik weinig ge
zegd had, schraapte zijn keel en sprak:
Wij dienen toch de inleidende onderhande.
lingen te voeren voor den verkoop van de uit
vinding.
Inderdaad, antwoordde Bedford.
Vrienden, zei Sabatier, ik zou u willen
aanraden, geen onderhandelingen tot verkoop
van de uitvinding te willen aanknoopen, vóórdat
het toestel geheel voltooid is. Een oogenblikje
practijk en een proefondervindelijk bewijs is
meer waard dan een heele maand van onderhan
delen en besprekingen. Tegen den tijd, dat het
toestel klaar is, stelt u zich in verbinding' met
de regeering van het land, aan wie u de uitvin
ding meent te moeten verkoopen. Deze regee
ring stuurt dan een betrouwbaar afgevaardigde
en die persoon zal de eerste zijn, die met onge
kende snelheid door het luchtruim zal zweven
in het toestel van Paul Sabatier
Bedford en Brémond zagen in, dat cut zoo
dom nog niet was en besloten op zijn voorstel
in te gaan.
Dat kunnen wij dan bij onze volgende ont.
moeting nog wel even bespreken, merkte Bed
ford op. De hoofdzaak is nu, dat Sabatier
aan het werk gaat.
Dan dien ik zoo spoedig mogelijk te ver
trekken, zei Sabatier die opsprong en zijn pijp
leeg klopte.
Hij nam een oud, versleten valies uit een hoek
van het vertrek, gooide daarin een paar toilet
artikelen, welke in alle mogelijke hoeken van
de kamer slingerdenknipte zijn valies dicht
en wierp het op zijn schouder.
Ik ben klaar zei hij rustig.
Goed. Mijn wagen staat over een kwartier
ijb het kleine hekje in de heg, zei Bedford.
Ik zal den chauffeur even gaan waarschu
wen.
Sabatier blies de lamp uit en in het donker
strompelden de drie mannen de wenteltrap af
en bereikten zonder ongevallen den duisteren
tuin.
Ik zal hem'even bij het hekje brengen, zei
Brémond en Bedford verdween alleen in de
duisternis. Brémond en Sabatier liepen naast
elkaar voort tusschen de hooge struiken. Een
paar minuten later hadden zij den wég bereikt en
bleven staan wachten.
Wij kunnen hem toch wel vertrouwen! vroeg
Sabatier in het Franseh.
Brémond haalde in het duister zijn schouders
op.
Ik zal hem ïn het oog blijven houden, totdat
de tijd rijp is, mijn vriend.
Uitstekend, zei Sabatier.
Daarna werd geen woord meer gewisseld en
bleven zij in de schaduw staan wachten, totdat
de twee heldere koplichten van een auto om de
bocht van den weg in het gezicht kwamen en
even later stapte Bedford voor hen uit. Vóór
in den wagen, naast den chauffeur, zat de be
diende, die Sabatier al dien tijd bediend had.
Nadat Sabatier in den wagen had plaats geno
men boog die man zich even tot den chauffeur
en sprak zachtjes:
Den weg naar Dover!
En zoo namen de drie samenzweerders voor
dat oogenblik afscheid van elkaar. Hun slacht
offer bevond zich op datzelfde oogenblik op zijn
slaapkamer in Hurstdene Manor en maakte toe
bereidselen voor zijn vertrek naar Londen. Hij
was vol goede voornemens maar dien nacht werd
hij in zijn slaap gestoord door zonderlinge droo-
men, waarin zoowel Charity als Lilian een rol
speelden.
HOOFDSTUK XIII
Zij, die veel gereisd hebben en de meeste groote
steden bezichtigd, welke door een rivier in twee
gedeelten worden gescheiden, hebben opgemerkt,
dat er maar heel weinig plaatsen zijn, waar het
verschil tusschen de beide oevers zoo groot is
als tusschen de beide oevers van de Theems in
Londen. Van Chelsea tot aan den historischen
Tower is er maar heel weinig aan den noorde
lijken oever van de rivier, dat het bezichtigen
niet ten volle waard is: het Chelsea-hospitaal,
de Tate-Gallery, het Parlementsgebouw, de
groote Fa?ade van Somerset House, de nieuwe
gebouwen tusschen Surreystreet en den Temple.
De Temple zelf, oud en even stijlvol als de nieu
were gebouwen er naast, de prachtige koepel van
den St. Paul, welke hoog en majestueus uitsteekt
boven Ludgade en Blackfriars, de spitsen en
slanke torens van de stad zelf en eindelijk de
oude Tower met zijn schilderachtige bewakers.
Die lange rij van historische monumenten of
gebouwen, welke opgetrokken zijn op plaatsen,
welke om de een of andere gebeurtenis histo
rische waarde hebben gekregen, vormen een
lange aaneenschakeling, waarop iedere Londe-
naar met recht trotsch is en die door alle vreem
delingen ten zeerste wordt bewonderd en ge
waardeerd.
Maar aan den zuidkant van de Theems vindt
men zulke historische monumenten niet. Van
Westminster naar Greenwich zoekt het oog te
vergeefs naar iets, dat ook maar zweemt naar
schoonheid. De mooie, oude kerk van St. Mary
Overy, nu de Southwark Kathedraal geheeten,
gaat geheel schuil achter de kleine, vierkante
grauwe muren van hooge opslagplaatsen.
Van Greenwich tot Chelsea ziet men niets
anders dan bewijzen van grimmige energie en
on verwoest baren werklust: stapelplaatsen en
scheepswerven, scheepswerven en stapelplaatsen
....rij aan rijmijlen ver. In de reusachtige
pakhuizen zijn de arbeiders den geheelen dag
onvermoeid aan het werk; ginds op de met roet
berookte en roestbruine scheepshellingen klinkt
het gehamer van zware mokers en het geratel
van electrische boren. Hoog en grimmig steken
de machtige kranen hun koppen omhoog in den
grauwen, van rook bezwangerden hemel, welke
op dat deel van Londen lager schijnt te hangen
dan elders.
Groote stapels hout en ijzer liggen overal en
voor de groote pakhuizen bevinden zich enorme
opeenhoopingen van balen en kisten met alle
mogelijke goederen, welke door snelle stoom
schepen de rivier worden opgevoerd, als het wa
ter gunstig is. Dit is niet de kant van de
Theems, waar het vroolijk gelach weerklinkt,
en vermaak wordt nagejaagd; niet de oever,
waar men handen vol geld uitgeeft aan uitspat
tingen, theaters, diners en andere genoegens;
het is de oever, waar de mensch in den waren
zin van het woord zijn brood verdient in het
zweet zijns aanschijn; waar 't leven niets an
ders beteekent dan een aaneenschakeling van
dagen, welke op hun beurt niet anders zijn dan
uren van harden, noesten arbeid en uren van
slaap!
Achter dezen warwinkel van pakhuizen en
scheepswerven ligt een gebied van eenzaamheid
en verlatenheid, waarvan de meeste Londenaars
minder weten dan van streken, vele honderden
mijlen van hen verwijderd. Het is een grauw7,
hard gebied, eveneens geheel gewijd aan de in
dustrie. Graandepots, houtopslagplaatsen, berg
ruimten voor oud en nieuw ijzer, voor steenen.
alle mogelijke industrie-terreinen vindt men
daar, zich mijlen ver langs dien rivieroever uit
strekkend.
v (Wordt vervolgd)
