Het gouden Waagstuk
Tinus of Bertus?
Katholieken en
film
door j. s. fletcher
DINSDAG 12 FEBRUARI 1935
Protesten te Roermond
Opdracht Ned. Scheeps-
bouwindustrte
Een tankschip voor de Ned. Kol.
Tankvaart Mij.
Door gasvergiftiging
omgekomen
Als je tien appels hebt en
je broertje neemt er vijf, dan
hou je de helft over.
Neen juffrouw: de vijf
kleinste.
Holite Humor, Londen
Bejaarde man te Scheveningen
slachtoffer
Herinnering aan de terechtzitting
door de Bossche rechtbank aan
den Eerselschen Dijk
Thans acht maanden
geëischt
Spoorwegen opgelicht
PLOTSELING OVERGESTOKEN
Drie kleine meisjes het
slachtoffer
1200 gestolen
Treurige gevolgen van
faillissement
Verkoop van meer dan zestig
boerderijen dreigt
Expeditieknecht te Amsterdam
aangehouden
Indië's handelsbalans
Uitvoersaldo met ongeveer
60 millioen gestegen
DE „PALEIS" AFFAIRE
Verdachten blijven in arrest
GROOTHANDELSPRIJZEN
Algemeen peil weinig veranderd
15.000 VERDUISTERD
Verkooper van importfirma
gearresteerd
BELASTINGKWESTIE
Conferentie met de grobak-
voerders
Minister Slotemaker de Bruine
De K.L.M. in West-Indië
Een tweede toestel komt dezen
zomer op de lijn Curagao
Maracaibo
Een vliegveld op Aruba
Niet-toegelaten bus
diensten
Luchtvaart in Zeeland
Comité voor aansluiting van
Zeeuwsch-Vlaanderen aan
nationale luchtver-
bindingen
Ondernemers voor den rechter
Voorzien in behoefte
ONGELUK OP OVERWEG
UIT DE STAATSCOURANT
I
In verband met den strijd tusschen den
Bioscoopbond en de Katholieke Filmactie is
tot de katholieke bevolking van Roermond een
manifest gericht, waaraan het volgende is
ontleend:
Als we de geschiedenis beschouwen, dan zien
We, dat de emancipatie van de Katholieken
met strijd en offers gepaard is gegaan.
De ons omringende wereld, met haar liberale
geesteshouding en materieelen inslag, komt
steeds in verzet, als wij trachten onze Ka
tholieke levensopvatting in het openbare le
Ven vorm en gestalte te geven.
Wij hebben niet zonder strijd onze rechten
opgeëischt op onderwijsgebied op het gebied
van sociale actie, van jeugdvorming, van pers,
sport en radio.
Al deze zaken, die we nu beschouwen als
onvervreemdbare factoren voor den uitbouw
van onze Katholieke cultuur, zijn slechts door
moeizamen strijd verworven.
Thans wordt Katholiek Nederland opgeroe
pen om zijn moreele en zedelijke rechten te
verdedigen op het gebied van de film
De op geld en sensatie beluste filmmagnaten
hebben de film een ontwikkeling gegeven, die
ons met de grootste zorg moet vervullen.
Was het niet onze H. Vader zelve, die ver
leden jaar Zijn allergrootste bezorgdheid uit
sprak over den huidigen stand van zaken in
de filmwereld!
De Paus schroomde niet, om de verkeerde
Uitwassen van de film scherp te laken.
Wij ervaren, ook in ons land, dat het film-
vraagstuk zich buiten ons om ontwikkeld
heeft.
Wat de gevolgen daarvan zijn, ondervinden
yrij nog bijna eiken dag.
Wij hebben dit een dezer dagen weer eens
ervaren, toen de Bioscoopbond aan zijn leden
decreteerde, dat zij hun theaters niet ter be
schikking mochten stellen van de Katholieke
Gezinsfilmactie.
Menige Katholieke theaterdirectie in het
Zuiden geeft slechts met misnoegen uitvoering
aan het dictatoriale decreet van den Bioscoop
bond.
Door den machtswellust van den Bioscoop
bond worden de Katholieken van Nederland
op filmgebied in een voor hen onduldbare- po
sitie gedrongen.
Wij kunnen en mogen zulks niet gewillig
ondergaan
Onze eischen schijnen noodzakelijk naar de
opvattingen van den Bioscoopbond materieel
nadeel te berokkenen aan het bioscoopbedrijf in
het algemeen; wèl een bewijs, hoe verworden
de toestanden in de filmwereld zijn!
De Bioscoopbond heeft, ten opzichte van de
Gazinsfilmactie o.a. nog te kennen gegeven,
dat zijn leden eerst dan hun theaters voor
deze actie beschikbaar mogen stellen, als de
twee hoofdbestuursleden van Filmfront uit 't
landelijk Comité „Gezinsfilm" worden verwij
derd.
Deze eisch is voor ons principieel niet aan
vaardbaar.
Wij kunnen en mogen niet toestaan, dat de
Bioscoopbond zijn beslissenden invloed wil doen
gelden op de samenstelling van een landelijk
comité van Katholieke filmactie. Dezerzijds
Wordt immers ook niet geëischt, dat bepaalde
elementen den Bioscoopbond moeten verlaten.
De aanmatiging van den Bioscoopbond gaat
hog verder jegens ons, Katholieken.
Immers: in Eindhoven verklaarde de heer
Hamburger, voorzitter van den Bioscoopbond,
dat de theaters beschikbaar zijn voor alle Ka
tholieke actie „die zich stelt op breede Katho
lieke basis en die filmvertooningen wil geven
in Katholieken zin."
De Bioscoopbond zal dus willen uitmaken,
Wat men onder „breede basis" heeft te ver
staan.
Daartegen moeten wij, Katholieken, opko
men!
Wij, Katholieken, laten ons door anderen
niet voorschrijven, noch aangeven, welke de
Katholieke basis moet zijn voor een Katholie
ke filmactie.
De Bioscoopbond heeft ons tot een offensief
gedwongen. Wij aanvaarden den strijd voor
onze Katholieke rechten, in de overtuiging,
daarmede het moreele weerstandsvermogen
Van ons volk te steunen en te versterken.
Met alle eerlijke en geoorloofde middelen
Sullen wij steun geven aan de ontplooiing eener
aigemeene landelijke actie.
Wij willen, zooals het manifest van Katholiek
Heerlen met betrekking tot hetzelfde onder-
Werp terecht zegt: „verzet aan teekenen tegen
den dwang door een der ergste vormen van ka
pitalisme op onze geestelijke belangen in ge
heel Nederland uitgeoefend."
Er staan groote belangen op het spel!
Wij hebben te strijden voor de vrijheid van
een Katholieke cultuur, voor geestelijke en
moreele belangen.
Daarvoor roepen wij uwe medewerking in.
Wij verwachten alle Katholieken Woensdag
13 Febr. a.s. des avonds 8!4 in het St. Christof-
felhuis.
Le Bron de Vexela, Deken van Roermond.
H. v. d. Marck, voorz. Kath. Sociale Actie.
Kap. Durlinger, dir. „Voor Eer en Deugd."
Mr. R. J. van Boven, voorz. Filmfront.
P. Houben, voorz. R. K. Bond v. Groote Ge
zinnen.
Kap. Op 't Veld, dir. Gezellenvereeniging.
Kap. v. Schwarzenberg, leider der K. J. V.
H. Schmidt, voorz. Kath. Radio Omroep.
Mevr. OorPrinzen, voorz. Mariavereeniging.
C. Peters, voorz. R. K. Middenstand.
Alb. Bongaerts, voorz. R. K. Raadsfractie.
Baronesse F. Michiels v. Kessenich, voorzit
ster R. K. Vrouwenbond.
A. Lamboo, voorz. Centr. Bureau R. K. Werk-
liedenvereeniging.
H. van Heivoort, voorz. R. K. Werknemende
Middenstand.
Door de Ned. Koloniale Tankvaartmaat-
schappij te Den Haag is met de Rotterdamsche
Droogdokmij. gecontracteerd voor den bouw
van een dubbelschroefs stoomtankschip meteen
draagvermogen van 6000 ton. Het schip zal een
lengte hebben van ongeveer 360 voet en een
breedte van ongeveer 64 voet. De nieuwe tank
boot zal gebruikt worden in verband met het
transport van de producten van de Ned. Kol.
Petroleummaatschappij.
Maandagochtend heeft de politie in een der
hofjeshuizen aan de Nieuwe Laantjes te Sche
veningen een geval van gasvergiftiging gecon
stateerd, waarvan een 75-jarige man het slacht
offer is geworden.
In bedoelde huizen woonde het echtpaar v.
d. Z. Zij hadden zich Zondagavond ter ruste
begeven en de gaskraan uitgedraaid. Vermoe
delijk hebben zij dit echter niet goed gedaan,
zoodat de vlam is uitgeploft, doch de kraan
half opengebleven. Maandagochtend toen leve
ranciers op hun bellen niet werd openge
daan, waarschuwden zij de buren en politie,
die zich toegang verschafte.
De man was reeds overleden. De vrouw was
echter nog in leven. Zij is naar het Roode
Kruis Ziekenhuis overgebracht.
In hooger beroep diende Maandag voor het
Hof te Den Bosch de meineedzaak legen den
41-jarigen landbouwer M. W. te Knegsel, welke
zaak vooral bekendheid heeft verworven door
het feit, dat de Bossche Rechtbank een terecht
zitting heeft gehouden aan den Eerselschen
Dijk, teneinde in loco zich op de hoogte te stel
len van de omstandigheden, waaronder een her
kenning van een smokkelaar door kommiezen
is geschied.
By een smokkelpartij werd nml. Bertus W.,
een broer van den verdachte, door drie kom
miezen herkend. Hij werd door den kanton
rechter tot 25 gulden boete veroordeeld. In
hooger beroep kwam Marinus W. verklaren, dat
niet zijn broer, maar hij- dien bewusten morgen
door de kommiezen was gezien.
De officier van justitie stelde een vervolging
in tegen Marinus wegens meineed. Bij de be
handeling van deze zaak noodigde de verdedi
ger, mr. Hengst, de Rechtbank uit, zich ter
plaatse ei-van te gaan overtuigen, of de her
kenning door de kommiezen wel met zooveel
zekerheid kon geschieden als door de kommie
zen werd verklaard.
De Rechtbank ondernam de reis naar Eersel
en het resultaat van het onderzoek was, dat M.
W. werd vrijgesproken.
De officier ging in hooger beroep en zoo kreeg
het Hof de zaak te behandelen.
Veel nieuw licht werd er op de zaak niet ge
worpen. De drie kommiezen hielden vol, dat zij
Lambertus herkend hadden. Verdachte hield
vol, dat het Lambertus niet, maar hij geweest
was.
Lambertus W. en een zekere Antonis, zwager
van verdachte, verschoonden zich ditmaal.
De advocaat-generaal hield een requisitoir,
waarin hij gewaagde van de gelijkenis van ne
gers en Chineezen en concludeerde tot schul
digverklaring aan meineed en veroordeeling tot
8 maanden.
Mr. Hengst hield een uitvoerig pleidooi en<1
voerde als zwaarste argument aan de overtui
ging, waartoe de Rechtbank na het onderzoek
ter plaatse was gekomen. Het Hof kon nu z.i.
zeker niet tot een vonnis komen, afwijkend van
dat van de Rechtbank, als het zich ook niet ter
plaatse informeerde.
Hij concludeerde tot bevestiging van het von
nis van de Rechtbank.
Het Hof zal 25 Februari uitspraak doen.
vooral gedrukt door de sterke verlaging van den
prijs van eieren 16 pCt.), een daling van
7 pCt. voor peper (na een stijging van 44 pCt
gedurende de maanden JuliNovember), ter
wijl na een onderbreking van enkele maanden
de scherpe daling van den theeprijs (van Fe
bruari tot October met 30 pCt.) verderen voort
gang vond 5 pCt.). Ook maïs. zemelen en
melk waren nog wat in prijs gedaald. Daaren
tegen viel een opwaartsche beweging (stijging
van 34 pCt.) waar te nemen voor rogge, ha
ver en kaas en de verschillende vleesc'nsoorten,
behalve rundvleesch; lamsvleesch was sedert
April met ruim 60 pCt. gedaald.
Onder de industrieele artikelen stonden tegen
over prijsstijgingen voor lijnolie (7 pCt.), ter
pentijn, vlas en hars (56 pCt.), lagere voor
paarden- en runderhuiden en leder (46 pCt.)
en hout 3 pCt.
Tengevolge van het onvoorzichtig oversteken
van den rijweg zijn drie meisjes slachtoffer ge
worden van een tweetal aanrijdingen, die te Al
phen aan den Rijn plaats hadden.
Het eerste ongeval gebeurde in de Hooftstraat.
De studente mej. W. M- van Wermeskerken, die
niet in het bezit van een rijbewijs was, reed
daar onder toezicht van haar vader, dr. W. van
Wermeskerken, met een zeer matige vaart.
Plotseling kwamen van achter een stilstaanden
auto de twee dochtertjes van den heer L- van
Ooster, Jannetje en Pietje, te voorschijn. Hoe
wel de bestuurster onmiddellijk remde, was een
aanrijding niet te voorkom'en. Beide meisjes
kwamen onder den wagen terecht.
Nadat de auto was opgetild, gelukte het eerst
de meisjes te bevrijden. De kinderen hadden
over het geheele lichaam verwondingen beko
men. De gezichtjes waren onherkenbaar door
de schaafwonden. Dr. van Wermeskerken ver
leende de eerste geneeskundige hulp. De kinde
ren werden naar het ziekenhuis vervoerd
Hun toestand is niet zorgwekkend.
Volgens ooggetuigen treft de bestuurster, die
met een gang van ongeveer 15 K.M. reed, niet
de minste schuld-
Het tweede ongeval had plaats op den Steek-
terweg. De vijfjarige Corrie Griffioen stak, na
dat zij aan den kant van den weg gewacht had
tot drie auto's gepasseerd waren, zonder verder
uit te kijken den weg over, met het gevolg dat
zij werd gegrepen door 'n uit de tegenovergestel
de richting komenden auto, bestuurd door den
heer W. J. Verduyn uit Leiden. Het kind werd
een twintigtal meters meegesleurd. Zij werd
aan hoofd en armen gewond. Haar toestand is
echter niet ernstig.
Maandagnacht hebben inbrekers zich toegang
verschaft tot het Zuid-Hollandsch Koffiehuis
aan de Groenmarkt te 's Gravenhage. Zij
slaagden er in uit een brandkast f 1200 mede
te nemen.
Naar het „Nwsbl. v. d. N." meldt, is bij het
onderzoek van den boedel en de boeken van
notaris F. te Langweer (Friesland), die zooals
gemeld, failliet is verklaard, gebleken, dat de
debacle vooral het gevolg is van het verleenen
van hypotheken aan meest kleine veehouders.
Wordt dit faillissement ten uitvoer gelegd,
dan zullen meer dan 60 executoriale verknopen
van boerderijen klein en groot in het zui
den van Friesland moeten volgen en tal van
gezinnen zullen daarvan de dupe worden!
Er wordt nu actie gevoerd om een dergelijken
massa-executieverkoop, met zijn ernstige ge
volgen alsnog te voorkomen.
Onder overlegging van de noodige bewijsstuk
ken zal de Minister van Justitie, mr. van Schaik,
met den toestand op de hoogte gesteld worden
met het verzoek dezen verkoop alsnog te voor
komen.
De politie van het bureau J. D. Meijerplein te
Amsterdam heeft een jongen expeditie-knecht
aangehouden, die de Nederlandsche Spoorwegen
vrij geruimen tijd door middel van gefingeerde
verzendingen voor verschillende groote bedra
gen heeft opgelicht.
De man, die voor zich zelf werkte, wist zich
te bevoordeelen door aan de Spoorwegen ver-
zendgoed af te geven, waarvan de inhoud, door
hemzelf samengesteld, uit waardeloozen rommel
bestond, welke alleen een zeker gewicht ver
tegenwoordigde. De man vulde dan den vracht
brief in en liet dit goed naar een bepaalde be
stemming verzenden, welke bestemming hij na
derhand weer veranderde, zoodat de zendingen
van plaats tot plaats werden gedirigeerd. Het
voordeel, dat hij daarbij had, was, dat hij, als
gevolg van een overeenkomst, welke bestaat
tusschen de spoorwegen en expediteuren, op
deze zendingen voorschotten kon opnemen, wel
ke hij in deze gevallen ten eigen bate aan
wendde. Zoo is hij er in geslaagd zich op deze
wijze een groot bedrag toe te eigenen. Eindelijk
echter had men bij de Spoorwegen achterdocht
gekregen, waarna een onderzoek werd ingesteld,
dat tot arrestatie van den expeditieknecht heeft
geleid. De man zal ter beschikking van den jus
titie worden gesteld.
BATAVIA, 11 Febr. (Aneta). De voorloopige
handelsbalans van Nederlandsch-Indië over 1934
wijst een uitvoerwaarde aan van 528.400.000
tegen een invoerwaarde van ƒ299.900.000, zoo
dat 't uitvoersaldo 228.500.000 bedraagt, welk
bedrag nog verhoogd moet worden met
24.000.000 voor den goudexport.
Over 1933 bedroeg 't uitvoersaldo 161.500.000
te verhoogen met ƒ31.000.000 voor den goud
export. Uit de gespecificeerde cijfers blijkt, dat
de buitengewesten in dit exportsaldo wederom
het leeuwenaandeel hebben.
Het Amsterdamsehe gerechtshof heeft de re-
questen tot invrijheidstelling van de beide ver
dachten in de zaak van het Paleis voor Volks
vlijt, afgewezen. Zoowel de directeur M. als de
commissaris PI. blijven dus in voorloopige
hechtenis.
De instructie in deze zaak duurt nog voort.
Het Centraal Bureau voor de Statistiek deelt
het volgende mede betreffende de indexcijfers
van groothandelsprijzen over Januari 1935.
Het algemeen prijspeil in den groothandel is
slechts weinig veranderd. Meer dan de helft van
de noteeringen, waaruit het indexcijfer wordt
berekend, was niet of nauwelijks gewijzigd.
Het verhoudingscijfer voor de groep voedings
middelen lag circa pCt. lager dan de vorige
maand, terwijl het algemeen indexcijfer (zonder
afronding) ruim 0,3 pCt. gedaald was. Het ver
houdingscijfer voor voeding was deze maand
SOERABAJA, 11 Febr. (Aneta) Wegens
verdustering is een verkooper van de import
firma „Societa" gearresteerd; hij bleek zich op
den berg de Sibajak op te houden. Hij zal met
de „Meyer" van de K.P.M. van Belawan naar
Batavia worden overgebracht en aldaar onder
geleide van een chef van de recherche op trans
port naar Soerabaja worden gesteld-
De omvang van de fraude, welke in Juni j.l.
inzette, is nog niet vastgesteld, doch men
taxeert deze voorloopig, aan de hand van be
kende gegevens, op f 15.000.
SEMARANG, 11 Febr- (Aneta) In de kam
pong Genoek (waar de grobakvoerders, die ver
zet pleegden, gevestigd zijn) had een conferen
tie plaats over de belastingkwestie. Hierbij wa
ren de resident, de assistent-resident, de regent
en vertegenwoordigers van het Inheemsch be
stuur aanwezig; een 200 grobakvoerders waren
voor de bespreking opgèkomen. Zij brachten hun
grieven naar voren.
Het bleek dat de voornaamste grief wel de
wijze was waarop grobakpaarden worden afge
keurd. Tegen de belasting zelve bestaat geen
groote grief; wel tegen de wijze waarop deze
wordt geïnd. Vanaf heden is toegestaan de gro-
bak-belasting in kleine gedeelten, met dubbel
tjes te betalen-
Het verzet aan de Kali Gawee had geen poli-
tieken ondergrond.
De Minister van Sociale Zaken, prof. dr. J. R.
Slotemaker de Bruine, heeft, na verblijf in het
buitenland, Maandag zijn werkzaamheden her
vat.
Dat opstel is een schan
daal, ik zal een brief aan je
vader schrijven.
Misschien maakt hij den
volgenden keer dan een beter.
Holite Humor, Londen
Toen de „Snip" naar West-Indië vloog, is
reeds meegedeeld, dat het de bedoeling was van
de K. L. M. om met dat vliegtuig in de West
pionierswerk te verrichten voor den opbouw
van een geregelden dienst aldaar.
Nu uit de rapporten blijkt, dat er in de West
een bevredigende belangstelling bestaat voor
de vliegerij, wordt er reeds ernstig over gedacht
om een tweede toestel naar Curagao te zenden.
Dit zou ongetwijfeld ook binnenkort geschie
den, als de K. L. M. daarvoor een toestel vrij
kon maken. De vertraagde aflevering van het
nieuw bestelde materieel houdt dit echter te
gen, zoodat te verwachten is, dat niet vóór den
a.s. zomer een tweede toestel op den dienst
in West-Indië zal kunnen worden ingelegd.
Intusschen onderhoudt de „Snip" thans een
dienst van Curagao op Aruba en zoodra de
vereischte toestemming van de Venezolaansche
regeering afkomt, welke binnenkort kan wor
den verwacht, zal de Hjn CuragaoAruba door
getrokken worden tot Cumarebo, een plaats
aan de kust van Venezuela.
De K.L.M. verwacht van die doortrekking
een belangrijke toename van het aantal pas
sagiers, daar op het vliegveld van Cumarebo
aansluiting kan wórden verkregen op denlucht-
dienst van de Pan American Airways.
Zoodra dezen zomer het tweede toestel van
de K. L. M. in de West arriveert, zal de route
Curagao—Aruba doorgetrokken worden naar
Maracaibo.
Maracaibo is een belangrijk petroleum-cen
trum, zoodat op die lijn een uitgebreid verkeer
verwacht wordt.
Tweemaal per week vliegt de „Snip" thans
van Curagau naar Aruba, waar hij landt op
het vliegveld Savoneta bij Sint Nicolaas.
Savoneta is aan zee gelegen en gedurende
den regentijd niet altijd goed bruikbaar. Het
Gouvernement van Curagau en Ondsrhoorig-
heden heeft daarom, in overleg met den
K.L.M.-vertegenwoordiger in West-Indië, den
heer L. F. Bouman, terstond den aanleg van
een nieuw vliegveld overwogen.
Thans ontving de K. L. M. bericht, dat een
aanvang met de werkzaamheden is gemaakt.
Het veld zal vóór den regentijd gereed zijn.
Uit deze voorbeeldige activiteit blijkt wel, dat
men in de West' het werk der K.L.M. op prijs
stelt.
In Oostelijk Zeeuwsch-Vlaanderen is een af-
deeling opgericht van de Zeeuwsche Vereeniging
voor Luchtvaart. Tot het bestuur der afdeeling
zijn toegetreden de heeren J. Huizinga, burge
meester van Ter Neuzen; C. Wind van Merke-
steijn, directeur der Zeeuwsch-Vlaamsche Tram
weg Maatschappij te Ter Neuzen; P. F. Stan-
daert te Ter Neuzen; N. J. Harte, secretaris
der Kamer van Koophandel en Fabrieken voor
Zeeuwsoh-Vlaanderen te Ter Neuzen; P. A.
Neeteson, directeur der Eerste Nederlandsche
Coöperatieve Beetwortelsuikerfabriek te Sas van
Gent; B. A. Th. M. Truffino, burgemeester van
Hulst; F. Blok, burgemeester van Axel. Het
voorzitterschap berust bij den heer Huizinga.
De bedoeling is te geraken tot aansluiting van
Zeeuwsch-Vlaanderen aan het luchtnet van de
K. L. M. Hiervoor bestaat in Zeeuwsch-Vlaan
deren groote belangstelling. In het bovenver
melde bestuur zijn alle haven-, industrie- en
marktcentra van Oostelijk Zeeuwsch-Vlaande
ren vertegenwoordigd.
Voor den Amsterdamschen Kantonrechter
Mr. Dr. L. A. Höfelt stond Maandag wederom
terecht de autobusondernemer A. v. d. Z., ver
dacht van het onderhouden van een busdienst
tusschen Rotterdam en Amsterdam, zonder
daartoe concessie te bezitten. De vergunning
was door Gedeputeerde Staten van Zuid-Hol
land geweigerd.
Verdachte erkent het feit. Hij verklaarde
echter thans deze diensten te hebben ge
staakt.
De ambtenaar van het O. M. mr. Deyse-
ring meent hierom te kunnen volstaan met
het requireeren van een geldboete van f 50.
subs. 25 dagen hechtenis, hoewel verd. voor
dergelijke feiten reeds herhaaldelijk is veroor
deeld.
De kantonrechter legde den man een boete
van f 10 subs. 10 dagen hechtenis op.
Hierna diende een tweede zaak n.l. die teg-
gen den garagehouder N. S. uit Den Haag.
Ook hij zou een dienst hebben onderhouden,
zonder concessie en wel tusschen Den Haag en
Amsterdam. Verd. zegt, dat hij geen geregel
den dienst onderhield; wel reed hij op de in
de dagvaarding genoemde dagen. De kanton
rechter toonde den man eenige strooibiljetten,
waarop stond, dat ieder uur een bus van verd.
naar Den Haag en terug naar Amsterdam ver
trok. Verd. gaf dat toe, met de opmerking, dat
de bussen slechts reden, wanneer er voldoende
passagiers bijeen waren.
Het O. M. achtte de overtreding der wet op
de openbare vervoermiddelen bewezen. Daar
verd. hiermede voortgaat, meende spr. ook al
staat verd. voor het eerst terecht een hooge
boete te moeten eischen en wel een van f150.
subs. 25 dagen hechtenis.
M. Duys betoogde, dat van een geregelden
dienst geen spake is, zoodra het vertrek af
hankelijk is van het aantal deelnemers. De
strafwet moet. aldus spr., strikt worden uit
gelegd en er mag geen uitbreiding aan worden
gegeven. PI. concludeerde tot ontslag van
rechtsvervolging, subs, drong hij aan op cle
mentie, daar verd. overmorgen voor dergelijke
feiten moet terecht staan in Den Haag.
De kantonrechter wees uitvoerig gemoti
veerd vonnis. Spr. achtte het feit bewezen.
De bestemming der bussen voor geregeld ver
voer blijkt o.m. uit de strooibiljetten.
Ten aanzien van de strafmaat zegt spr., dat
hij tegenover de busdiensten niet antipathiek
staat. Het feit, dat zij zooveel publiek trek
ken, bewijst, dat zij aan een behoefte voldoen,
aldus Mr. Höfelt. Dit strafbare feit is dus
eigenlijk gepleegd in het belang van het pu
bliek. Ik voel er niets voor, zoo vervolgde de
kantonrechter, die menschen te „knauwen".
De kantonrechter bepaalde tenslotte de boete
op f 15.subs. 15 dagen hechtenis.
Op den onbewaakten overweg te Waddinx-
veen in de spoorlijn Gouda—Alphen is Zondag
morgen even voor negen uur een ongeluk ge
beurd. Uit de richting Boskoop kwam met ma
tigen gang een treintje, terwijl een vrachtauto
van de firma Dekker uit Nieuwerkerk a. d.
LJsel den overweg naderde. Tengevolge van
den mist, maar ook doordat de chauffeur van
den wagen niet voldoende oplette, had deze den
trein niet gezien, met het gevolg, dat een bot
sing plaats vond. De auto reed tegen den zij
kant van het spoortje aan; ware het voertuig
door den trein gegrepen, dan zouden de gevol
gen ongetwijfeld ernstiger zijn geweest. De
auto werd zwaar beschadigd, doch de bestuur
der, A. Baars uit Nieuwerkerk, kwam er bij
zonder goed af. Hij kreeg een niet ernstige
wonde aan het hoofd.
De trein kon na eenig oponthoud de reis
voortzetten.
De auto is later naar Gouda gesleept.
Bij K. B. is aan den kolonel der artillerie van
het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger J.
Dormaar met ingang van 20 Februari 1935 de
titulaire rang van generaal-majoor verleend.
Bij K. B. is benoemd tot ridder in de Orde
van den Nederlandschen Leeuw: S. P. l'Honoré
Naber, te 's-Gravenhage.
Bij K. B. is toegekend de aan de Orde van
Oranje-Nassau verbonden eere-medaille in brons
aan: D. van der Laan, timmerman bij de firma
Duintjer, Wilkens, Meihuizen en Co. te Veen-
dam.
Bij beschikking van den directeur-generaal
der P.T.T. is, met ingang van 1 April 1935 aan
gewezen als bestuurder van het bijpost-, tele
graaf- en telefoonkantoor te Rotterdam-Hille-
gersberg de commies bij den P.T.T.-dienst H. A.
Kooijman, thans te 's-Gravenhage (Hoofdbe
stuur).
Bij K. B. is aan mr. L. J. M. Nelissen, op zijn
verzoek, met ingang van 1 Maart 1935, eervol
ontslag verleend als lid-voorzitter van den Raad
van Beroep voor de. directe belastingen te Bre
da, onder dankbetuiging voor de in die betrek
king bewezen diensten.
Bij K. B. is aan H. J. Knigge, op zijn veraoek,
eervol ontslag verleend als lid van den Voogdij
raad te Winschoten, onder dankbetuiging voor
de in die betrekking bewezen diensten.
Bij K. B. is aan J. A. Knetsch, op zijn ver
zoek, eervol ontslag verl. als lid v. d. Voogdijraad
te 's-Gravenhage, onder dankbetuiging voor de
als zoodanig bewezen diensten.
22
Dezen wensch en ook de sigaren nam Groot
biet een lichte buiging' in ontvangst. Een oogen
blik later had hij de kamer verlaten en Arma-
öale bediende zich nog eens van zijn likeur.
'>aama nam hij een brief uit zijn zak en las
•ien een paar maal aandachtig over.
Ik weet niet, of die nieuwe stap van Bed
ford wel zoo goed is, als hü schrijft, mompelde
hij. Tenslotte weten wij geen van allen, wat
^e aan Sabatier en aan dien Brémond hebben.
In zoo'n zaak kan men eigenlijk niemand ver
trouwen. En als het Groot gelukt, iets meer te
^eten te komen, zullen wij gelukkig niet meer
afhankelijk zijn van die twee. Het is ver
draaid jammer, dat 't mij zoo is tegengeloopen.
Ik was toch de eerste, die bemerkte, dat Work
man iets uitgevonden had. Had Groot zijn ge
heim toen maar kunnen vinden. Dan had ik die
Bnderen niet noodig gehad. Maar jaeen half
oi is beter dan een leege dop. Ik mag niet ver
beten, Bedford morgen een brief te schrijven.
Maar een ongelukkig toeval wilde, dat Arma
dale dien brief nooit schreef. De man versliep
ffleh (jen volgenden morgen en toen hij opstond,
zün stemming' verre van rooskleurig. Zijn
bediende, die hem niet had durven wekken, uit
vrees voor een standje, moest het ontgelden en
na het vlug naar binnen gewerkte ontbijt stapte
Armadale in zijn wagen en reed met veel te
groote snelheid naar zijn kantoor. Het gevolg
was, dat hij op een druk punt in botsing kwam
met een anderen auto, uit zijn wagen werd ge
slingerd en acht en veertig uur lang buiten be
wustzijn in het ziekenhuis lag.
En zóó arriveerde Groot in Londen, zonder
dat iemand anders dan Laurence Workman hem
verwachtte. Groot rustte een beetje uit, keek
eens rond en trok tegen het vallen van den
avond naar Queen Anne Mansions, waar hij de
woning van John Bedford al heel gauw gevon
den had. Een bediende met een vreeselijk voor
komen, die John Bedford al jaren trouw was
gebleven, vertelde hem, dat mijnheer op dat
oogenblik zat te dineeren en niet gestoord kon
worden, waarop Groot den man vreeselijk on
schuldig aankeek en hem verzocht, zijn heer en
meester te willen zeggen, dat een zekere Groot
van de fabriek in Belgrado hem wilde spreken
en dat hü een belangrüke boodschap voor hem
had.
O, dat zal ik hem dan even gaan vertellen,
antwoordde de bediende.
Nu had John Bedford dienzelfden avond Lau
rence in de opwelling' van het oogenblik ver
zocht, bü hem thuis te komen dineeren en daar
Laurence begreep, dat hij toch niet aan het werk
zou kunnen gaan, vóórdat Groot gearriveerd
was, had hij dat voorstel in dank aanvaard. En
op dat oogenblik, dat Groot zich liet aandienen,
zaten de twee heeren juist over hem te spreken.
Je verwacht dien mecanicien morgen dus, is
het niet? vroeg Bedford.
Ja, en ik zal blij zijn, als hij goed en wel
hier is.
Een goed werkman?
Buitengewoon. Scherp van verstand en met
een helderen kijk op het mechanisme van een
machine.
En te vertrouwen?
Absoluut.
Maar toch niet met dat groote geheim van
jou.
Laurence begon te lachen.
Neen, dat vertrouw ik geen sterveling toe.
Op hetzelfde moment trad de bediende de ka
mer pinnen en fluisterde zijn heer en meester
iets in het oor. Deze keek vlug op en riep dan
uit:
Wel heb ik van m'n leven! Als je het over
den duivel hebt, dan rammelen zijn kettingen.
Laat dien man maar binnenkomen.
Een oogenblik later trad Herman Groot de
kamer binnen, in stomme verbazing aangestaard
door Laurence Workman, wiens geheim hij van
plan was te verraden.
HOOFDSTUK XVI
Dit was misschien de eerste maal in zijn leven,
dat «John Bedford zich zelf in stilte zat te ver-
wenschen voor zün verregaande stommiteit. Het
gebeurde maar hoogst zelden, dat hij iets onder
nam, zonder er eerst langen tijd over te hebben
nagedacht. En toch was hü nu zoo dom gweest,
Herman Groot de kamer te laten binnentreden,
waar ook Laurence Workman zich bevond, ter-
wül hü heel goed had kunnen weten, dat die ka
mer de laatste plaats op aarde was, waar die
twee mannen elkaar zouden mogen ontmoeten.
Een enkele blik op het gelaat van Workman ver
telde hem, dat deze niet wist, wat hij er van
denken moest; hij was half uit zün stoel opge
staan en staarde Groot aan, alsof hij zijn oogen
niet kon gelooven. Daarna richtte hij zijn blik
op Bedford, als zocht hij bü hem een verklaring
voor dat raadselachtige geval.
Wanneer Bedford op dat oogenblik genood
zaakt was geweest een verklaring te geven, zou
daardoor misschien tusschen die twee mannen
een muur opgeworpen zün, welke Laurence heel
veel onaangenaamheden had kunnen bespa
ren
Maar op dat oogenblik was er in die kamer
een man, die veel sluwer en scherper van ver
stand was, dan John Bedford. Ondanks zijn on
schuldig uiterlük was Herman Groot zoo gesle
pen als een vos. Hij had onder de hoede van
Francis Armadale een goede leerschool doorloo-
pen. Armadale had ontdekt, dat Groot een man
was, met een vreeselük onbewogen gelaat en een
onschuldige uitdrukking in zijn oogen, zijn ooren
wijd open zette en wien niets ontging. En toen
hü, als directeur van Laurence Workman verno
men had, dat deze bezig was met het uitwerken
van een uitvinding, waarmee een groot fortuin
te verdienen zou zijn, had hij zijn jongen inge
nieur aangeraden, Groot als helper te nemen
met de zekerheid, dat Groot niets zou ontgaan
en dat hij van alles getrouw verslag zou uitbren
gen. En zóó had Groot geleerd, zün ooren en
oogen open te zetten en waakzaam te zijn als
een Roodhuid. Groot was onmiddellijk op zijn
hoede. Zoodra hij de "kamer binnentrad, drong
het tot hem door, dat John Bedford blijkbaar
niet verwittigd was van zijn komst. In dat geval
zou hü er wel voor gezorgd hebben, dat Laurence
Workman niet bü hem was. Hü zag aan Bedford
dat deze niet in staat was, een aannemelijke
verklaring te geven. Goed, dan zou Groot het
zelf moeten doen. En daar hij zijn brein even
den tqd moest geven, een plan te ontwerpen,
bleef hü onverstoorbaar bü den ingang van de
deur staan, na een diepe buiging gemaakt te
hebben voor zijn patroon en John Bedford.
Maar Groot riep Laurence uit. Hoe kom
jij hier?
Groot keek heel onschuldig.
Ik wilde mijnheer Bedford even spreken,
antwoordde hü.
Ik ben John Bedford, antwoordde deze.
Ga zitten.
Groot ging dicht bij de deur op een stoel zit
ten en draaide den hoed in zijn handen rond.
Maar waarom ben je niet direct naar mij
toegekomen? Ik heb je het adres toch opge
geven.
Dat adres heb ik verloren, münheer Work
man, in den trein haalde ik wat papieren uit
mün zak en toen vloog het telegram het raampje
uit. Toen ik een uur geleden in Londen aan
kwam, wist ik niet, hoe ik u zou moeten vin
den. Toen viel het mij in, dat münheer Bed
ford het misschien wel zou weten. Münheer Bed
ford, u is een paar maal in Belgrado geweest en
ik had uw naam onthouden. Ik zocht toen uw
adres op in het adresboek en kwam hierheen.
Dat was heel verstandig van je, antwoord
de Bedford, die den man bewonderde om die
heel aannemehjke leugen. Hier, drink een
glas wün. Je zult wel moe zijn van de reis.
Groot nam het glas wijn met een buiging aan
en zag Bedford scherp in het gelaat.
Die man wil me alleen spreken, dacht Bed
ford. Hü heeft natuurlük een boodschap meege
bracht van Armadale.
En hardop zei hü:
Heeft u al kamers besproken voor Groot,
mijnheer Workman?
Ja, antwoordde Laurence. Ik heb een
paar kamers voor hem gehuurd, dicht bü de
mijne. En nu Groot gearriveerd is. wilt u me wel
excuseeren. Ik zou hem graag meenemen. Wü
moeten morgen vroeg aan het werk, Groot.
Groot nam een slok wijn en knikte. Wie hem
niet kende, zou gedacht hebben, dat hij heel
erg zuinig op zijn woorden was. Hü vulde zün
glas nog eens op aandringen van Bedford en
keek met zün groote, onschuldige, blauwe oogen
naar de schilderijen aan den wand.
Handige kerel! dacht Bedford. Verdui
veld handig!
En toen kreeg hü een idee. Hij had gezien,
dat Laurence niets liever wilde, dan vertrek
ken, terwijl Groot verlangend scheen hem, Bed
ford, iets te vertellen.
Zeg, Workman, zei hü, als je mecani
cien zoo even pas gearriveerd is, zal hü wel hon
ger hebben. Je hebt zeker nog niet gegeten, hè?
(Wordt vervolgd)
