De Marxistische regeering in Mexico I Berlijns antwoord medegedeeld NA DE VEROORDEELING VAN BRUNO HAUPTMANN Om de kath. school in Duitschland Het nieuws van heden Mariniers komen terug I DE GRONDWET EEN DOODE LETTER Italië-Abessïnië STRAK AANHOORDE HIJ HET VONNIS De aanslagen op van Caenegem DE BAROMETER VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS ABONNEMENTEN: Voor Haarlem en Agentschappen per iyreek 25 cent; per kwartaal f3.25; per tiost, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling DACBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD» HAARLEM - TELEFOON 13866 VRIJDAG 15 FEBRUARI 1935 Ochtendblad Het groote doel is de jeugd anti katholiek en God-loos te maken Invloed van Galles Het Weer Uiteenzetting van Von Neurath aan de ambassadeurs van Engeland en Frankrijk Tot onderhandelingen bereid Onderdeden van de gemobiliseer de divisies reeds naar Afrika onderweg Grensversterking in Griekenland Gericht tegen Bulgarije In zijn cel barstte hij echter in snikken uit. Verklaring van zijn verdediger Een van de grootste dwalingen" Hauptmann Niettegenstaande alle ophitsing kiest 65 pCt. der Katholieke ouders de Katho lieke school Uitslag der inschrijving in München Roosevelt, een lastig portret De achtervolger van den Belgi schen oud-minister blijkt geestesziek te zijn Een waanvoorstelling WAT DE TONG STREELT (pag. 4) Bijzonderheden over het vertrek uit het Saargebied BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866 NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ZEVEN EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 19190 Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek (Bijzondere correspondentie) Senor Portes Gil, minister van Buitenland sche Zaken van de Vereenigde Staten van Mexico heeft verklaard dat er in zijn land vol komen vrijheid van godsdienst heerscht en dat er van vervolging van Katholieken en hun ge loof geen sprake is. De minister legde die ver klaringen af naar aanleiding van een dooi den bekenden Noord-Amerikaanschen senator Bo- tah gedaan voorstel om een onderzoek in te Stellen naar de vele klachten, die hem hier over bereikt hebben. Het is begrijpelijk, dat de Mexicaansche regeering over een dergelijke enquête, die de ergerlijkste feiten aan het licht brengen zou, volstrekt niet te spreken is. „Een dergelijk onderzoek" aldus Portes Gil •>zou gelijk staan met een afbreken van de betrekkingen van goede nabuurschap, die thans itusschen beide landen bestaan. Portes Gil behoeft er zich intussohen niet ongerust over te maken, dat de regeering te Washington ooit een ernstige poging zal doen om tot het instellen van een dergelijk onder- Soek te komen. Interventie in Zuid-Amerikaan- sche aangelegenheden ligt niet in de lijn der Rooseveltsche politiek en Washington zal er Zeker niet aan denken tusschenbeide te komen in een aangelegenheid, die het als een interne Mexicaansohe kwestie beschouwt. Niettemin, het is moeilijk te zwijgen over wat or in Mexico gebeurt. Het is zelfs niet geooi- loofd te zwijgen, nu de regeering tracht de fei ten tg verdonkeremanen en het buitenland van den werkelijken toestand een volkomen ver terongen beeld te geven. Om goed te begrijpen hoe de zaken in Mexi co staan, dient men wel in het oog te houden, dat de befaamde generaal Calles, al bekleedt bij geen enkele officieele positie, er dog steeds als heer en meester regeert. Calles U het die indertijd Abelard Rodriguez voor het Presidentschap heeft aangewezen en Calles is bet bij wiens gratie thans generaal Lazaro cardenas regeert. Het Callisme duurt voort. De herkiezingen voor de hoogste waardigheid in de Republiek hebben plaats in den salon van de boerderij „Koehoorn", waar de politicus Calles Zich als gentleman-farmer aan de genoegens van het boerenbedrijf overgeeft en vanwaar Zijn orders naar Mexico-City vertrekken. Calles is een overtuigd en geestdriftig aan hanger van de theorieën van Karl Marx. Onder Zijn leiding heeft Mexico een radicale hervoi- diing van het economisch leven in het land doorgemaakt en hij heeft de geschilpunten teet de V. S. opgelost alléén om de handen in bet land vrij te hebben. Onder zijn leiding en die van zijn gehoorzame opvolgers is de re dering tot een verdeeling van den bodem over gaan, heeft zij de petroleum genationaliseerd voor zoover dat mogelijk was, want op dit dbied spraken de buitenlandsche concessio- darissen een gewichtig woord mee en is zij den strijd begonnen tegen het Katholicisme, dat teil zeggen: tegen den godsdienst, een strijd, d'e tot in onze dagen voortduurt en steeds hef tiger schijnt te worden. De Kerk wordt door de regeerders te Mexico-City als een gevaarlijke reaction- naire macht beschouwd. In werkelijkheid échten Calles en de zijnen de vernietiging van Katholicisme noodzakelijk, omdat dit in de harten der Mexicanen de overtuiging levendig houdt, dat zij bezig zijn moreele waarden te ^liezen, die zij buiten het Gfeloof, buiten de tterk, niet zullen vinden. Daarom, en daarom alléén is de strijd tegen he Kerk, haar geestelijkheid en haar getrouwe ®anhangers ontketend. In een land als Mexico, teaar de regeering een dictatuur uitoefent en teaarvan de ontwikkeling van een goed deel her landelijke bevolking nog op een uiterst laag Peil staat moest die strijd wel „succes" hebben, re regeering is overigens niet zonder handig heid te werk gegaan. Eerst heeft zij, onder bet mom van een nationalisme, waarop een Marxistische regeering zich in de laatste plaats e beroepen heeft, den oorlog verklaard aan de priesters van buitenlandsche, voornamelijk van .Spaansche nationaliteit. Bedrogen door de leu ze: „Mexico voor de Mexicanen!", ook waar 't kerkelijke betrekkingen betreft, heeft de regee ring bij de tenuitvoerlegging van dit eerste deel van haar programma bij de bevolking be trekkelijk weinig tegenstand ondervonden. Zelfs heeft zij in dien strijd bijstand gekregen van personen, van wie men meer en beter in zicht zou hebben verwacht. Maar het nationalistische argument diende slechts om den waren toeleg der regeerders te ontmaskeren. Dat weten de priesters en de geloovigen in Mexico thans maar al te goed. Want de regeering heeft zich niet ontzien óók den Mexicaanschen geestelijken 't leven zuur en zelfs onmogelijk te maken, toen zij de buiten landers machteloos had gemaakt of verjaaga. Zeker, de vrijheid van godsdienst wordt door de grondwet gewaarborgd. Maar hoe staan de zaken in werkelijkheid? Mgr. Pascuale Diaz, aartsbisschop van Mexico, heeft ons daarom trent kunnen inlichten. Ziehier een greep uit de feiten, die voor de rest ieder commentaar kunnen ontberen. In Queretaro en in vele an dere staten mag er nog slechts één enkele geestelijke op 100.000 inwoners zijn herderlijk ambt uitoefenen. Dat het onder deze omstan digheden voor een priester onmogelijk is zijn sacerdotale plichten te vervullen is voor ieder volkomen duidelijk. In het district van de hoofdstad, die een millioen inwoners telt, is het door de wet toegelaten aantal geestelijken tot tien beperkt. Hpe „Godloozen" te Mexico-City hebben hun centraal bureau in een inbeslaggenomen kerk gevestigd. Waar zich vroeger de Staties bevon den hangen thans de portretten van ex-presi- dent Rodriguez, van president Cardenas en van andere regeeringsleiders en óók van hun vrouwen. Het schip van de kerk wordt als dans zaal gebruikt. Ook worden er films vertoond. De gouverneur van den staat Sinalva heeft m het door hem bestuurde gebied alle kerken doen sluiten, zonder een enkele uitzondering. De Ka tholieken hebben tegen dezen maatregel hef tig geprotesteerd. Wat konden zij meer doen? En zelfs protesteeren was niet geoorloofd, want 'de politie joeg de verontwaardigde menigte onverbiddelijk uit elkaar. Een en twintig men- schen er waren vier dooden en 17 gewonden betaalden hun „opstandige houding" met hun bloed. In Durango heeft de regeering het Semina rie doen sluiten. In het hartje van den nacht werd het geheele gebouw, zonder waarschu wing, door de politie bezet. Binnen een half uur moesten de bewoners het ontruimen. Ge lukkig vonden geestelijken en studenten onmid dellijk een onderdak bij de bewoners der stad Niettemin waren ze en bleven ze van alles be roofd. Deze enkele voorbeelden van kerk- en ge loofsvervolging zouden met tientallen andere zijn aan te vullen. Het is onnoodig. Het be hoeft geen nader bewijs dat in een land waar dergelijke dingen kunnen gebeuren, het ar tikel in de grondwet, dat van godsdienstvrij heid gewaagt, doode letter is. Maar dit alies is de regeering niet ge noeg. Zij weet dat het van het grootste belang is de jeugd voor haar opvattingen te winnen. Daarom laat zij die in de staats scholen een anti-religieuze en anti-katholielce opvoeding geven. Dezer dagen kwam mij een circulaire in handen, die voorschriften voor de onderwijzers in den staat Vera Cruz bevat. Ik heb geen ruimte genoeg deze circulaire ge heel over te schrijven, maar ik lees er o.m. in, dat de onderwijzers hun leerlingen „op het an ti-hygiënische, het nuttelooze en kwaadstich- tende van verschillende Roomsche gebruiken moeten opmerkzaam maken." Een dergelijke circulaire is met de fiere woorden van Portes Gil weinig in overeenstem ming. En evenmin zijn het de aanslagen waar aan de geloovigen van de zijde der „Roodhem- den" blootstaan op het oogenblik dat zij hei gewijde gebouw verlaten, waar zij hun gods dienstplichten vervuld hebben. Bloedige ontmoetingen tusschen gouverne mentstroepen en zoogenaamde „opstandelin gen" zijn niet van de lucht. Daar de tegen standers- der regeering geen enkele' gelegenheid krijgen zich behoorlijk te organiseeren, is het niet verwonderlijk dat de opstandjes die de bewindhebbers met voorliefde staatsgevaarlij ke complotten noemen niet uitgroeien tot een burgeroorlog. De zwaar beschadigde schroei van den Britschen kruiser „Hood", welke in aan varing is geweest met den kruiser „Rerunm"- H VERWACHTING: Meeat krachtige, Ia- ter waarschijnlijk afnemende, Westelijke tot Zuid-Westelijken wind, zwaar be- wolkt met opklaringen, mogelijk eenige regenbuien, iets kouder. =E Verdere vooruitzichten: Weinig verande- j= ring. - Stormwaarschuwingsdienst Geseind Donderdag te 18.40 uur aan de posten vas Delfzijl tot Hoek van Hol- land: „Wordt verwacht storm uit het Noord-Westen." BERLIJN 14 Febr. (D. N. B.) De rijks minister van Buitenlandsche Zaken, ba ron von Neurath, heeft hedenmiddag den Engelschen ambassadeur te Berlijn, Sir Eric Phipps, en onmiddellijk daar na den Franschen ambassadeur Fran cois Poncet ontvangen en hun het Duit- sche standpunt inzake de voorstellen van Londen medegedeeld. Naar in dit verband verluidt is een nota niet overhandigd. Publicatie van den inhoud van de Duitsche mededeeling zal Zaterdagmorgen geschieden. Reuter seint echter uit Berlijn dat de mon delinge uiteenzetting van het Duitsche stand punt gepaard ging met de overhandiging van een aide-memoire, hetwelk twee bladzijden be slaat. In dit document wordt de opening van diplo matieke onderhandelingen over alle kwesties, welke in de Fransch-Engelsche nota van 3 Fe bruari zijn aangeroerd, op een tamelijk alge- meene en welwillende wijze geaccepteerd. De tekst van het document zal Zaterdagochtend door de Duitsche bladen worden gepubliceerd. De door von Neurath gegeven mededeeling houdt zich uitvoerig bezig met het voorge stelde luchtpact, hetwelk in gunstigen zin schijnt te zijn opgevat. Het Oostpact daar entegen en de voorstellen inzake garan ties aangaande Oostenrijk zouden met re serve zijn behandeld. De ambassadeurs zullen het medegedeelde Duitsche standpunt terstond aan hun regeerin gen mededeeien. ROME, 14 Febr. (Reuter) Het transport van de beide gemobiliseerde Italiaansche divisies is begonnen met de verscheping van kleine on- derdeelen uit Zuid-Italiaansche havens. Deze onderdeelen bestaan voornamelijk uit kwar tiermakers en technische troepen. Van Italiaansche zijde wordt uitdrukkelijk verklaard dat het tijdstip voor massaal trans port nog niet is aangebroken. Wanneer het in den eerstkomenden tijd tot een massa-transport van troepen naar Eritrea en Italiaansch Somaliland mocht komen, dan hebben deze troepen slechts de opdracht de Italiaansche grensposten dusdanig te verster ken, dat zij tegen eiken Abessinischen aanval opgewassen zijn. De troepen, welke thans ver scheept zijn, begeleiden slechts materiaal. Hedenavond is te Rome de Groote Fascist! sche Raad onder voorzitterschap van Mussolini bijeengekomen. ATHENE, 14 Febr. (V.D.) De chef van den generalen staf van het Grieksche leger heeft in overeenstemming met de regeering besloten de grens van het land met gebruikmaking van de modernste technische hulpmiddelen te ver sterken. Ter motiveering wordt aangevoerd, dat deze maatregel genomen wordt op grond van de ontwikkeling van de militaire toestan den in Bulgarije. De koets, waarin Koning George van Engeland vijf en twintig jaren geleden zijn eersten rijtoer maakte, wordt thans ter gelegen heid van het zilveren reg eeringsjubileum opgeknapt FLEMINGTON 14 Febr. (Reuter). Tijdens de nachtelijke zitting van de rechtbank, waarin de doodstraf tegen Hauptmann werd uitgesproken, bleef beklaagde streng voor zich uitstaren zonder eenige zwakte te Joonen. Na eenige opwekkende woorden tot zijn vrouw te hebben gesproken verliet Hauptmann de rechtszaal, doch een maal in zijn cel gekomen verloor hij zijn zelfbeheersching en barstte hij in tra nen uit, leunend op de beide politie mannen, die hem wegbrachten. De „Times" meldde 13 Febr. uit München: De strijd om de confessioneele of de staats school is gisteren in zijn laatste stadium ge treden. Op 14 Febr. moesten de ouders de scho len voor het nieuwe schooljaar voor hun kin deren kiezen en de Deutsche Schulgemeinde van Rosenberg stelt alles in het werk om de katholieke ouders te bewegen hun kinderen naar zijn scholen te zenden. Kardinsfcl Faul- haber heeft in alle kerken een oproep laten voorlezen om de ouders op te wekken den moed te bezitten om voor de confessioneele school te stemmen: „De Leider zal zijn woord houden en niemand kan u uw ouderlijke rechten afne men"; maar tevens is een klacht van den vica ris-generaal voorgelezen waarin geconstateerd wordt dat de ouders waarschuwingen ontvan gen dat een keuze van de confessioneele school tot moeilijkheden in hun oeconomischen toe stand zou leiden. De Kerk heeft voorts gewaarschuwd dat de simultaan-school een streng Noordsch karakter zal dragen onder invloed van Rosenberg's we reldbeschouwing. De inschrijving heeft thans plaats gehad. Er was een officieel verbod uitgevaardigd om propaganda te maken voor de bijzondere scho len op godsdienstigen grondslag, zooals andere jaren veelvuldig gebeurt. Behalve inschrijving aan openbare scholen, was ook inschrijving aan Katholieke, Protestantsche en Joodsche scholen mogelijk. De ochtendbladen van gisteren be vatten echter een grooten oproep van den bur gemeester van München, den voorzitter van de Deutsche Schulgemeinde en den plaatselijken leider van de Hitlerjeugd voor de openbare scholen. De bijzondere scholen beschikten niet over publiciteitsmogelijkheden en een man, die den vorigen avond in een propaganda-verga- dering van de Deutsche Schulgemeinde ten gunste van het bijzondere onderwijs had ge sproken, werd na afloop van de vergadering op straat door nazi's mishandeld. Uit de thans gepubliceerde cijfers blijkt ech ter, dat 65 pCt. van de katholieke ouders, die gisteren hun kinderen moesten laten inschrij ven, de bijzondere katholieke scholen heeft gekozen. WASHINGTON, 14 Februari. (Reuter). De vermaarde Engelsche kunstschilder Frank O. Salisburry, die op het oogenblik bezig is een portret van president Roosevelt te schilderen, heeft verklaard, dat het veel moeilijker is den Amerikaanschen president uit te beelden dan Mussolini. De Italiaansche premier, zoo verklaart hij, heeft één domineerende gelaatsuitdrukking, terwijl Roosevelt er wel honderden heeft. Salisburry werkt iederen dag aan het schil derij terwijl de president aan zijn lessenaar zit en conferenties voert. De directeur van de gevangenis te Flemington heeft heden bekend gemaakt, dat Hauptmann Zaterdag naar de gevangenis te Trenton zal worden overgebracht en daar zal worden opge sloten in de cel der ter dood veroordeelden. De openbare meening is omtrent het vonnis tegen Hauptmann zeer verdeeld. Aanhangers van Hauptmann hebben, naar eerst thans bekend wordt, na de afkondiging van het vonnis ver scheidene vensterruiten van het gerechtsgebouw ingeworpen. De verdediger van Hauptmann Reilly heeft, in weerwil van talrijke uitlatingen van bekende persoonlijkheden, die zich tegen Hauptmann achtten, verklaard, dat het vonnis naar zijn meening een der grootste justitieele dwalingen vormt, die ooit zijn voorgekomen. De juryleden hebben aldus verklaarde Reil ly verder talrijke onomstootelijke feiten bui ten beschouwing gelaten. De verdediging is er thans mede bezig talrijke ontwerpen uit te wer ken om in beroep te kunnen gaan. Ook is een aanvang gemaakt met het bijeenbrengen van een fonds voor het hooger beroep van Hauptmann, daar de verdediging sterk in het nadeel is te genover de staatsaanklagers door gebrek aan geldmiddelen. Anderzijds wordt er op gewezen, dat nog nooit iemand erin geslaagd is, in hooger be roep over rechter Trenchard, die het von nis heeft vastgesteld, te zegevieren. Tren chard is 72 jaar oud en een eminent jurist. Te Washington werd heden in het ministerie van justitie verklaard, dat president Roosevelt niet het recht heeft gratie te verleenen in het proces tegen Hauptmann, aangezien het vonnis niet is geveld door een federale instantie, maar door het gerechtshof van den staat New-Jer- sey. Nader wordt uit Flemington geseind, dat Hauptmann nagenoeg den geheelen nacht ge huild heeft. Eerst tegen den ochtend sluimerde hij in. Vanmiddag heeft zijn vrouw in bijzijn van zijn advocaat Reilly een half uur bij hem vertoefd. Zooals reeds gemeld, werd de laatste da gen drie maal een aanslag gepleegd op den Vlaamschen oud-minister van Caenegem in zijn woning te Schaerbeek-Brussel. Hierover worden thans nog de volgende bizon- derheden medegedeeld: De eerste maal werden revolverschoten door de vensters gelost zonder echter iemand te treffen. Den dag daarna werd de oud-minister bij zijn thuiskomst opgewacht door een man, gewapend met een zware ijzeren staaf. De derde maal trachtte de aanrander tever geefs het huis binnen te dringen; een aantal ruiten werd verbrijzeld. Als door een wonder is de oudminister telkens ontsnapt. Na de arrestatie bleek dat de dader geestes ziek is. Het is een 66-jarige oud-opzichter van openbare werken, die sinds eenige jaren aan la ger wal is geraakt en lijdende is aan aanvallen van epilepsie. De heer van Caenegem was een der ontwerpers van het Albertkanaal en onder zijn minister schap werden de eerste kanaalwerken begon nen. Na zijn aftreden als minister werd hem de leiding toevertrouwd van de zeevaartinstellin gen te Zeebrugge In den laatsten tijd werden te Zeebrugge grootscheepsche pogingen aangewend om de verzanding van de haven tegen te gaan Sedert jaren stelde de aanrander zich voor. dat hij het middel kende om aan de verzanding van de haven een einde te maken en liep hij rond met een fantastisch plan, dat bij hem tot een waanvoorstelling gegroeid was. Toen hij op het politiebureau in aanwezigheid van den oud-minister van Caenegem werd voor geleid, uitte hij onsamenhangende doodsbedrei gingen en kreeg vervolgens een aanval van em- lepsie. Gedeelte van de in Italië gemobiliseerde troe pen naar Noord-Afrika ingescheept. De commissie inzake controle op den Wapen handel te Genève bijeen. Amerika neemt deel. De aanslagen op den Belgischen oud-minister van Caenegem. De dader een geesteszieke. Om de katholieke school in Duitschland. Wat de ouders kiezen. Opwinding in het Lagerhuis. Motie van wan trouwen van Labour inzake de werkloozen- politiek. Berlijns antwoord op de Fransch-Engelsche voorstellen thans medegedeeld. Griekenland gaai zijn grens versterken; de maatregel gericht tegen Bulgarije. De veroordeeling van Hauptmann. Een verkla ring van zijn verdediger. Juweelendief in Den Haag in arrest, verdacht van hoteldiefstallen in de residentie. Bijzonderheden over het a.s. vertrek der Ne- derlandsche mariniers uit het Saargebied. In de Tweede Kamer heeft minister Colijn den toestand in Indië besproken. De Eerste Kamer heeft de begrooting van buitenlandsche zaken besproken. De New-Yorksche beurs vertoonde eerst een zwakke stemming, doch kreeg later een beter voorkomen; de koersen bleven nagenoeg on gewijzigd. Doe 't spoedig Sommigen laten hun wekker des morgens lustig ratelenen slapen door. Ze kunnen er niet uit komen en zijn meestal te laat. Anderen kun- er maar niet toe geraken om een taak die ze moeten afmaken, aan te vat ten. Het wil niet.' Ze laten kostelijken tijd voorbij gaan. En te dikwijls komt 't werk niet op den juisten tijd ge reed. Wat we moeten doen dienen we spoedig te doen. Niet met te haas tigen spoed, maar met bekwamen spoed. En indien we ons dit aanwen nen om spoedig af te doen, wat we te doen hebben, dan zullen we versteld staan van den tijd dien we over hou den en voor allerlei ander nuttig werk of voor ontspanning kunnen aanwen den! De Engelschen hebben er zoo'n kernachtige uitdrukking voor: „doe het nu!" Wat we te doen hebben moeten we spoedig doen. SPECIAAL VOOR U DAMES u r-hri«w Naar wij van officieele zijde vernemen, zui len de Nederlandsche mariniers morgenochtend 8 uur van een nevenstation te Saarbruecken ver trekken. Desmorgens om 8.40 uur zal de trein op 't Hauptbahnhof te Saarbruecken arriveeren. Van 8.40 tot 9 uur zal er op het Hauptbahnhof een kort ceremonieel plaats vinden. Het Engel sche contingent zal de Hollanders in vol or naat en met muziek begroeten, waarna gene raal Quint, de internationale bevelhebber ovei de Saartroepen, eenige afscheidswoorden za] spreken. De Engelsche officier Moore, de ver bindingsofficier, die was toegevoegd aan der commandant van de Hollandsche mariniers, kapitein de Bruyne, zal de Nederlandsche troe pen naar Rotterdam vergezellen. Vanaf Saar bruecken rijdt de trein naar Thionville, een Fransche grensplaats, alwaar zij zullen worden opgewacht door Fransche autoriteiten, die den manschappen verfrisschingen zullen aanbieden. De trein rijdt via Utrecht en Gouda naar Rot terdam. De motordienst en de keukenafdeeling zullen regelrecht doorrijden naar Haarlem. I V WWWWWXWWlimi II J É0Z Stand op Vrijdag 1 uur v.m.: 756 Vorige stand: 750.6

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1935 | | pagina 1