Uitspraak in Amerika inzake
de goudclausule
Aanval van Rosenberg op de
Frankf.
Italië - Abessy nië
Het nieuws van heden
DE BESLISSING TWEE
LEDIG
Massastaking te
New-York
ONGEHOORD VERWEER
VAN HET BLAD
CARMONA HERKOZEN
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f3.25; per
post, per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling
DACBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD. HAARLEM - TELEFOON 13866
DINSDAG 19 FEBRUARI 1935
Ochtendblad
ZEVEN EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 19196
Particulieren behoeven niet in
goud te betalen, de regee
ring echter wel
Een achterdeurtje voor
de regeering?
Beursreactie
Stormschade in Noord-
Duitschland
In Polen
Het Weer
200.000 liftbedienden en concier
ges leggen het werk neer
Twee vrouwen te Berlijn
geëxecuteerd
Wegens landverraad
Nieuwe Britsche onder-
zeeers
Voor de Noordzee-vloot
Regeeringscrisis in
N Spanje?
Buitengewone zitting van
het kabinet
DRIE AMERIKANEN TE OSAKA
GEARRESTEERD
Italië breidt de mobilisatie uit.
Weer 2000 man naar Afrika
scheepgegaan
Met een groote lading
materiaal
Saarcommissie gereed
Slotprotocol heden te Napels
onderteekend
Nieuwe aanslag op een
Sovjetleider
Reichswart" mag weer
verschijnen
99
99
Met ondergeschikte personen
wenscht het geen polemiek
te voeren
Moreele steun van
hooger hand
Gnuiven
De generaal is thans reeds eer
negental jaar aan het be
wind in Portugal
Stimulans op Brussels
wereldexpositie
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
WASHINGTON, l 8 Febr. (Reuter)
Het Amerikaansche Hooggerechts
hof heeft eindelijk een beslissing ge
nomen ten aanzien van de door eeni-
ge schuldeischers opgeworpen kwes
tie nopens de goudclausule.
De vraag luidde of obligaties, welke deze
clausule behelzen, inderdaad in goud moeten
worden betaald of dat met betaling in gede-
precieerde valuta mag worden volstaan.
Het Hof heeft een tweeledige beslissing
genomen. Het besliste n.l. dat de opheffing
van de goudclausnle in strijd is met de
grondwet voor zoover het verplichtingen be
treft van de Amerikaansche regeering, doch
toelaatbaar is ten opzichte van particuliere
verplichtingen.
Dit beteekent dus, dat particuliere on
dernemingen hun papieren, waarin de
goudclausule is opgenomen, kunnen aflossen
in papieren dollars, terwijl de regeerings-
papieren, waarin de goudclausule opgeno
men is, afgelost moeten worden in goud of
met betaling van één dollar en 69 dollar
cents papier voor eiken dollar, interest en
kapitaal, die afgelost moet worden.
Een verdere beslissing van het Hooggerechts
hof echter, waarbij dit Hof zich onbevoegd ver
klaart ten aanzien van de betaling der regee
ringspapieren, wordt intusschen in dien zin uit
gelegd dat het voor houders van regeerings-
Papieren onmogelijk zou zijn hiervan betaling
op goudbasis te verkrijgen. Het zou hun niet
mogelijk zijn, van den staat langs gerechtelijken
Weg betaling op goudbasis te eischen.
Het Hooggerechtshof heeft verklaard, dat de
maatregel der regeering, waarbij zij de waarde
Van den dollar verminderde, ongrondwettig was,
maar het heeft ook verklaard, dat houders
van regeeringspapieren geenerlei schade heb
ben geleden en hun dus geen vergoeding be
hoeft te worden gegeven.
De voorzitter van de juridische commissie
Van het Huis van Afgevaardigden, Summers,
Verklaarde erg tevreden te zijn over de beslis
sing. De eigenlijke moeilijkheid, zoo verklaarde
hij, lag bij de particuliere obligaties. De kwestie
der regeeringspapieren kunnen wij door de
Wetgeving behandelen zonder een cent te be
talen.
Nader wordt gemeld, dat de beslissing van het
Hooggerechtshof op het Witte Huis als een vol
ledige overwinning voor de regeering is ont
vangen. Roosevelt verklaarde na een lang on
derhoud met zijn adviseur, dat de uitspraak
geen enkelen wetgevenden of administratieven
maatregel noodig maakt.
Het Hof heeft ten aanzien van de houders
van regeeringspapieren, welke de goudclausule
behelzen, beslist, dat alleen het Congres het
recht heeft, aan deze houders een vergoeding
toe te kennen. Zou het Congres tot een derge-
iijken maatregel besluiten, dan zal de regee
ring vermoedelijk hiertegen haar veto uitspre
ken.
Een onzer medewerkers schrijft verder nog:
In de afgeloopen weken, waarin de kwestie
van het al of niet handhaven van de goud
clausule op de beurs van invloed was, werd de
mogelijkheid niet over het hoofd gezien, dat de
regeering in het ongelijk zou worden gesteld,
dat wil zeggen, dat zij de door haar aangegane
schulden in gouddollars zou moeten uitbetalen,
waarmee milliarden zijn gemoeid. Men was de
meening toegedaan, dat voorzorgsmaatregelen
waren getroffen om de gevolgen van een even-
tueele ongunstige uitspraak, te verzachten of
geheel te niet te doen, dit laatste in verband
met de dan enorme stijging der staatsschulden.
Vanzelfsprekend zijn de maatschappijen met
de uitspraak van het Hof, waarbij zij niet ge
houden zijn de goudclausule te handhaven, ten
zeerste gebaat.
NEW-YORK, 18 Febr. Het bekend worden van
de uitspraak van het Hooggerechtshof inzake
de goudclausule, had tot gevolg dat de handel
op de New-Yorksche Beurs in zeer sterke mate
toenam en dat verscheidene fondsen een vrij
aanzienlijke koersstijging konden boeken.
Alleen eenige onzekerheid omtrent den juis-
ten tekst van de uitspraak temperde zoowel den
handel als de koersstijging.
HAMELN, 18 Febr. In het district Hameln
is door het stormweer groote schade aangericht.
Overal werden deelen van de liehtleidingen
door omwaaiende boomen vernield.
Het station te Coppenbrügge heeft zwaar ge
leden; de goederenloods is ineengewaaid. Het
zware dak werd 20 tot 30 Meter ver wegge
sleurd. Op een helling' werden honderden den-
nenboomen ontworteld. Uit Bad Pyrmont wordt
gemeld, dat daar het dak van een ladderfabriek
voor het grootste deel is weggeslagen.
Ook uit Hamburg en Bremerhaven komen be-
berichten binnen over ernstige stormschade.
Uit Coburg wordt gemeld, dat het plotselinge
hooge water in den Main de beide deelen van
de stad volkomen heeft gescheiden. De schade
is vrij aanzienlijk.
WARSCHAU, 18 Febr. (V. D.) Het wassen der
rivieren in het Weichselbekken heeft vooral na
deel berokkend aan de stad Lodz, waar een
kleine beek binnen zeer korten tijd in een bui
tengewoon snellen, breeden stroom veranderde,
en een groot gedeelte der voorsteden onder wa
ter zette. Verscheidene honderden personen
zagen zich gedwongen hun woningen te ont
ruimen. Vandaag is het niveau van het water
beginnen te dalen.
Te Londen stortte een muur van een huis plotseling in. Negen personen, die zich
in het huis "bevonden bleven wonder boven wonder ongedeerd
=j Verwachting: Matige tot krachtigen
Zuidwestelijke tot Zuidelijken wind, =j
zwaar bewolkt tot betrokken, later wel-
j= licht regen, weinig verandering in tem-
peratuur.
Verdere vooruitzichten: Aanvankelijk EE
nog krachtige wind en kans op regen.
=j Stormwaarschuwingsdienst:
E Geseind Maandagavond om 19.50 uur van
het K.N.M.I. te De Bilt aan alle posten:
jrj „Weest op Uw hoede".
NEW-YORK, 18 Febr. Heden zijn 200.000
liftbedienden en concierges van openbare ge
bouwen in staking gegaan, daar hun eischen
tot loonsverhooging niet zijn ingewilligd.
Daar de staking voor de huiseigenaren en de
employé's der groote magazijnen groote moei
lijkheden zal veroorzaken en ernstige onlusten
worden gevreesd, is burgemeester La Guardia
vast besloten, zoo noodig gebruik te maken van
de vérstrekkende volmachten op politiegebied,
waarover hij beschikt. Hij kan maatregelen
nemen, die vrijwel gelijk staan met den staat
van beleg.
BERLIJN, 18 Febr. (D. N. B.) Het Volks
gerechtshof van het Duitsche Rijk heeft door
zijn vonnis van 16 Februari wegens verraad van
militaire geheimen Benita von Falkenhayn, ge
boren von Zollikofer-Altenklingen en Renate
von Natzmer, beiden uit Berlijn, ter dood ver
oordeeld.
Bovendien werden wegens dezelfde misdaad
de Poolsche onderdanen George von Sosnowski
en Irene von Jena tot levenslange gevangenis
straf veroordeeld.
Het vonnis tegen von Falkenhayn en von
Natzmer is hedenmorgen voltrokken,
LONDEN 18 Febr. (Reuter). Naar de „Dai
ly Telegraph" bericht zullen dit jaar voor het
eerst sedert vele jaren nieuwe onderzeeërs
worden toegevoegd aan de Britsche Noordzee-
vloot.
Tot nu toe werden de nieuwe onderzeeërs
naar de Midaellandsche zee of naar China ge
zonden. In Augustus van dit jaar zal evenwel
een flotille van vijf moderne onderzeeërs te
Portsmouth worden gestationneerd.
In de havens van het Kanaal zal men in to
taal over 21 onderzeeërs kunnen beschikken.
Drie groote onderzeeërs van de Middelland-
sche zee-vloot hebben opdracht ontvangen naar
China te varen. Als zij daar zijn aangekomen,
zal Engeland in de Oost-Aziatische wateren over
een flotille van 15 moderne onderzeeërs be
schikken, met in totaal 120 torpedo-lanceerbui-
zen.
MADRID, 18 Febr. Hoewel in regeerings-
kringen ontkend wordt dat een kabinetswijzi-
Zing te verwachten is of dat er kans op een
regeeringscrisis bestaat, is men in politieke
kringen van meening, dat de regeering zich in
ernstige moeilijkheden bevindt, die tot een val
van het kabinet Lerroux zouden kunnen lei
den. De moeilijkheden worden vooral vergroot
door de oppositie van den leider der Katho
lieke Volkspartij Gil Robles, die meer wet
gevende arbeid van de Cortes verlangt. Er be
staat dan ook groote belangstelling voor de
buitengewone kabinetszitting, die door den
president der republiek is bijeengeroepen en
heden in het Nationale Paleis te Madrid on
der voorzitterschap van president Alcala Za-
mora zelf zal worden gehouden.
LONDEN, 18 Febr. De .Times" meldt uit
Tokio, dat Donderdag drie bekende Amerikaan
sche ingezetenen van Kobe te Osaka zijn ge
arresteerd en geboeid door de straten der stad
naar het politiebureau zijn overgebracht. Na
vier uur werden zij in vrijheid gesteld, nadat de
Amerikaansche consul zich borg had gesteld,
dat zij te allen tijde ter beschikking der politie
zouden staan.
TOKIO, 18 Febr. (V.D.) In verband met de
arrestatie van Amerikaansche onderdanen in
Osaka heeft de Amerikaansche ambassadeur
een démarche gedaan bij het departement van
Buitenlandsche Zaken, waarbij hij tegelijkertijd
protesteerde tegen de mishandeling van een de
zer gearresteerden door Japansche politie-agen-
ten.
38
Bij de graftombe, waarin het stoffelijk overschot van Koning
Albert van België rust, werd Zondag door generaals de eere-
wacht betrokken
ROME, 18 Febr. (Reuter.) Opnieuw
zijn manschappen van de lichting 1911
onder de wapenen geroepen. Er wordt
echter op gewezen, dat geen andere
manschappen, dan die behoorende tot
de lichting 1911 zijn opgeroepen.
Te Napels zijn hedenochtend wederom 2000
man scheep gegaan naar Italiaansch-Somali-
land. Zij werden door de bevolking toege
juicht. Tegelijkertijd werd een lading van 200
ton aan materiaal en muildieren ingescheept.
De door Fransche bladen aan het slotcom
muniqué van den Grooten Faseistischen Raad
gegeven interpretatie, dat Rome alleen fascis
tische militie naar Oost-Afrika zou willen
zenden en het eigenlijke leger met het oog op
den Oostenrjjkschen, of den algemeenpn toe
stand in Europa, in Italië zou willen houden,
wordt van welingelichte zijde volkomen wille
keurig genoemd en uitdrukkelijk tegengesproken.
ROME, 18 Febr. (Reuter) In tegenwoordig
heid van den voorzitter van de Oommissie
van Drie, Baron Aloisi, is te Napels de over
eenkomst inzake den terugkeer van het Saar-
gebied naar Duitschland onderteekend.
Baron Aloisi dankte de betrokken delegaties
voor den verrichten arbeid. Hij dankte ook den
vertegenwoordiger van de regeeringscommissie
voor het Saargebied, president Knox, en de
leden van de financieele commissie van den
Volkenbond.
De Duitsche gezant, Von Hassell, bracht
daarop dank aan de Italiaansche heeren voor
hun medewerking. De Fransche ambassadeur,
De Chambrun, sloot zich hierbij aan.
Na de plechtige onderteekening van het slot
protocol, begaven de ambassadeurs van Frank
rijk en Duitschland zich tezamen met de beide
delegaties en de leden van de Commissie van
Drie, op uitnoodiging van den voorzitter, Baron
Aloisi, naar Capri, om daar gezamenlijk de
lunch te gebruiken.
De onderteekende overeenkomsten betreffen:
afstand door Frankrijk aan Duitschland van
de eigendomsrechten op de mijnen, spoorwegen
en andere onroerende goederen in het Saar
gebied; voorts de sociale verzekeringen, en een
overeenstemming tusschen de regeeringscom
missie van het Saargebied en de Duitsche re
geering inzake de overdracht van het Saarge
bied.
SAARBRÜCKEN, 18 Febr. (Reuter) De
waarnemende voorzitter van de regeerings
commissie heeft bij de Duitsche delegatie ge
protesteerd tegen het politiek karakter, dat gis
teren de indienststelling van de Duitsche
douane aan de Fransche grens drceg.
MOSKOU, 18 Febr. Gisteren is een aanslag
gepleegd op den colchos-leider Burlekow, die
zoo ernstig werd gewond, dat men aan zijn
herstel twijfelt. Een aantal personen is gear
resteerd.
BERLIJN, 18 Febr. Het verbod van het week
blad „Der Reichswart" is opgeheven, daar het
onderzoek heeft uitgewezen, dat de uitgever en
verantwoordelijke redacteur, graal Reventlow,
geen kennis heeft gedragen van het artikel, op
grond waarvan het weekblad verooden werd,
aangezien hij ten tijde der publicatie ziek te
bed lag. Graaf Reventlow heeft inmiddels ver
klaard, dat hij zelf den inhoud van het be
wuste artikel scherp afkeurt en dat het slechts
door een misverstand in het blad is verscne-
nen.
Dezer dagen hebben wij er op gewezen,
dat het hoofdorgaan der nationaal-so-
cialistische partij, de „Völkische Be-
obachter" méér dan een heele pagina beschik
baar had gesteld voor een doodelijken aanval
op den. Berlijnschen professor in de historie
der Duitsche cultuur, dr. Oncken. In dit arti
kel werd de professor aan de kaak gesteld als
een laatste vertegenwoordiger der „liberalisti
sche" geschiedenis-opvatting. Wie in dezen
gelijk heeft, behoeft ons hier niet te interes
seeren. Op een aanval van nazi-bladen is geen
verweer mogelijk, zooals men weet. In deze
couranten heeft altijd maar een partij, natuur
lijk de partij het woord. Oncken heeft de kon-
sekwentie getrokken en geeft geen college
meer. Het was hem trouwens volslagen onmo
gelijk, andere konsekwenties te trekken.
Het geval is voor breedere kringen van be
lang, omdat het, zooals trouwens was te ver
wachten, niet op zich zelf bleef staan.
Rosenberg en zijn kring, die in den laatsten
tijd veel van hun verloren invloed hebben te
ruggewonnen, hadden den historicus Oncken
alleen voor het doel gekozen, om weer eens een
voorbeeld te stellen. De zaak moest in breede
kringen opzien baren. Er moest in het licht
worden gesteld, dat ook de „Gleichschaltung"
op cultureel, gebied „hunderdprozentig" moet
zijn en dat men dit in 1935 hoopt te bereiken.
De tot dusver merkwaardig met rust gelaten
Joodsche „Frankf. Zeitung" nam het voor
Oncken op en hield een pleidooi voor de vrij
heid der wetenschap. De „Volk. Beobach." ant
woordde natuurlijk, maar verweet het blad
alleen „het teweegbrengen van verwarring in
het buitenland door den aard van berichtge
ving." Dit ziet er nog al onschuldig is maar in
werkelijkheid is het 't zwaarste geschut, dat
tegen een blad in 't veld kan worden gebracht.
Rosenberg bereikte echter zijn doel, verbod
van het blad, nog niet. Want klaarblijkelijk wil
de Rijksregeering bij het begin der internatio
nale onderhandelingen niets ondernemen te
gen het eenige blad, dat in het buitenland nog
„au sérieux" wordt genomen.
De „Frankfurter" bleef het antwoord aan de
„Völk. Beobacht." niet schuldig. Zij drukte heel
het artikel van de .Völkische" over
en schreef er onder: „Het blad beweert,
dat wij het buitenland te hulp roepen bij
Duitsche aangelegenheden. Met menschen in
ondergeschikte positie, die ons werk op dus
danige wijze verdacht wagen te maken, debat-
teeren wij niet."
Zulk een taal is ongehoord in het Derde Rijk
en dat in een Joodsch blad!
Naar wij vernemen, wordt de .Frankf. Zeit."
in bepaalde regeeringskringen moreel gerug-
gesteund. In dit verband wordt de naam van
Schacht genoemd. Daar komt nog bij, dat de
meerderheid der aandeelen van het blad in
handen is der I. G.Farbenwerken. En gezien
de afhankelijkheid van het socialistische Derde
Rijk van. de kapitalistische groot-industrie
wordt de anders onverklaarbare taal der
„Frankf." zeer verklaarbaar.
Rosenberg zal het er natuurlijk niet bij laten
en verder gaan in zijn optreden tegen de „ge
tarnde vijanden der Duitsche cultuur, wier
spreekbuis de Frank. Zeitung is."
TWEELEDIGE UITSPRAAK IN AMERIKA
TEN AANZIEN DER GOUDCLAUSULE.
Uitbreiding van de mobilisatie in Italië. Weer
2000 man scheepgegaan.
De Saarcommissie met haar taak gereed. Slot
protocol onderteekend.
200.000 liftbedienden en concierges te New-York
in staking.
Carmona met groote meerderheid herkozen als
president van PortugaL
Memorie van Antwoord aan de Eerste Kamer
inzake de Onderwijsbegrooting.
Commissie van advies ingesteld, als bedoeld in
artikel 8 van de Bedrijfsradenwet (kerncom
missie voor den landbouw).
Vee naar Rusland?
De nieuwe tijdregeling zal dit jaar in geen ge
val in werking treden.
Tegemoetkoming aan bezwaren van den handel
tegen de toepassing van de contingenteering.
Overname van de K.N.I.L.M. door de K.P.M.?
Opheffing van de schorsing der C.H.V. onder
bepaalde voorwaarden.
Doodelijk verkeersongeluk te Velp.
New Yorksche Beurs: Opening heel zwak, han
del stil, daarna echter door het bekendworden
van de uitspraak over de goudclausule een alge-
meene opleving.
Eigenaardig woord met een specia-
len klank. Het woordenboek geeft
aanheimelijk lachen, in zijn vuistje
lachen. Doch al kan 't woord zijn on
schuldige prettige beteekenis hebben,
maar al te vaak zit er iets wrangs aan
vast. Want te velen onzer verkneute
ren zich over een mislukking, een te
genslag, een nederlaag van anderen.
Zoovelen kunnen de zon niet in het
water zien schijnen en ze gnuiven
vergenoegd als 't een ander slecht
gaat. O neen ze zullen 't niet open
lijk toonen. Juist het heimelijke zit
immers aan de beteekenis vast. Af
gunst is een kwaad ding en het
„steekt" velen als het een ander goed
gaat. Maar wanneer hem iets mislukt
dan gnuiven zulke menschen van
plezier en vergenoegen. Lekker!
Laat ons dit soort gnuiven in 't
diepst van ons hart haten en uit ons
leven bannen!
LISSABON, 18 Febr. (Reuter). President Car
mona is bij de Zondag gehouden verkiezingen
met 85 pCt. van het aantal uitgebrachte stem
men herkozen als president van de Portugee-
sche republiek.
Generaal Carmona bracht in 1926 den toen-
maligen democratischen minister-president Da
Costa ten val, om zich aan het hoofd van een
militaire dictatuur te plaatsen. In Maart 1928
werd zijl) positie bevestigd door een volksstem
ming.
De 66-jarige president, die zich groote ver
diensten voor het opbouwwerk in Portuga:
heeft verworven, geniet een groote sympathie
bij het Portugeesche volk.
Onze Brusselsche correspondent seint ons
d.d. 18 Februari:
Er wordt hier thans bevestigd, dat ten einde
den handel en tevens de Brusselsche wereld
expositie te bevorderen voor alle handelscon-
tracten, welke op de wereldtentoonstelling zul
len worden afgesloten, de contingenteering met
12% pCt. zal worden vermeerderd.
Men voegt erbij, dat zelfs de landen, voor
welke thans geen invoercontingent bestaat, van
dezen specialen maatregel kunnen profiteeren
êtand op Dinsdag 1 uur v.m.: 762.4
Vorige stand: 765.9
ft
