Hooge Europeesche politiek
Een Oostenrijksch monseigneur over
Katholiek Nederland
Schuschnigg te
Parijs
De twee terdoodgebrachte spionnen
zijn te Berlijn begraven
Het nieuws van heden
MGR. VON TONGELEN
VOOR RADIO-WIEN
Stoute poging van
Wiley Post
r
ENGELAND TOONT ZICH
ACTIEF
GEHEIME POLITIE IN
DEN ROUWSTOET
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
ZATERDAG 23
FEBRUARI 1935
Ochtendblad
„Tot weerziens in
Oostenrijk
7O-jarige drielingen
Het Weer
Loos gerucht omtrent
aartshertog Otto
Bisschopsjubileum van
Kard. Faulhaber
Rond de voorbereidin
gen van 'n Oost-Locarno
Nieuwe doodvonnissen
Rusland en het verre
Oosten
Hulpexpeditie voor
Goloebef's metgezellen
Het Rintelen-proces kan
doorgaan
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
MASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
yoor Haarlem en Agentschappen
per
week 25 cent; per kwartaal f3.25; per
post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITCECEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
ZEVEN EN VIJFTIGSTE JAARCANC No. 19204
Bij zijn tournee in ons land onder
vond mgr. overal belangstel
ling voor Oostenrijk
In Amsterdam
Overal belangstelling
Bij Mgr. Diepen
Reeds spoedig na zijn start voor
een stratosfeer vlucht moet
hij noodlanden
Japansche meisjes worden met oorlogsmateriaal vertrouwd gemaakt. Een oefening
in het Toeschieten van vliegtuigen
Zijn besprekingen met Flandin en
Laval. Lebrun decoreert de
Oostenrijksche gasten
Diplomatiek contact met Parijs,
Berlijn, Rome en Moskou.
Gaat Simon op reis?
Eerst was de familie de bijzetting
van Benita Berg en Renate
Nutzner geweigerd
Baldwin
Berlijn stemt toe
Uitbreiding der weermacht is vol
gens Worosjilow noodzakelijk
De prediker
Ploeg skiloopers vermist
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
Vrijdagavond hield Z. H. Exc. Mgr. Dr.
Jos. von Tongelen voor Radio-Weenen een
rede over 3ijn tournée door Nederland.
In Augustus van het jaar 1934 wendde
een Nederlandsche vereeniging zich tot Z.
Em. Kardinaal Innitzer, met het verzoek
een redenaar naar Nederland te zenden, om
aan de Nederlandsche Katholieken een dui
delijk en objectief beeld te geven van het
katholieke leven in het nieuwe Oostenrijk.
Mgr. von Tongelen kreeg deze, opdracht te
vervullen.
Allereerst bezocht Mgr. Arnhem en vervolgens
Groningen, waar hij een voordracht hield over
de verschillende vormen waarin het katholieke
leven zich in het nieuwe Oostenrijk openbaart.
Hier evenafc overal, waar Mgr. in de Neder
landsche taal de groeten overbracht van Z. Em.
Kardinaal Innitzer, werden deze met applaus
ontvangen.
Verder bezocht Mgr. in Rotterdam het dag
blad de „Maasbode", waar hij door de directie
en hoofdredactie ontvangen werd en waar hij
de redactiebureaux en de zetterij bezichtigde.
Des avonds hield Z. H. Exc. een voordracht
over de verschillende normen van het katho
lieke leven in het nieuwe Oostenrijk, welke
voordracht gevolgd werd door een film over
Oostenrijk.
In Amsterdam werd allereerst de groote
katholieke drukkerij der Vereenigde Katho
lieke Pers in ,,'t Kasteel van Aemstel" bezocht.
Precies wist Mgr. te vertellen, dat de Ver
eenigde Katholieke Pers zeven dagbladen, met
ochtend- en avondeditie, uitgeeft, waarvan het
ééne, „De Tijd", het oudste Katholieke cul-
tureele blad „Journal d'opinion" is; ver
volgens memoreerde Mgr. het groote bedrijf van
„De Spaarnestad" te Haarlem, een aan het
Kasteel van Aemstel nauw verbonden uitgeverij,
Waar een aantal geïllustreerde weekbladen uit
gegeven wordt, waarvan de veel geroemde
„Katholieke Illustratie" reeds in haar negen
en zestigsten jaargang is.
De voornaamste Katholieke instellingen zijn
door Hem bezocht, waaronder Huize Lydia, een
tehuis voor Katholieke meisjes, welk huis ook
de Oostenrijksche meisjes steeds gastvrij ont
vangt.
Interessant vond Mgr. het bezoek bij den
Bominicaner Pater P. Kosters, den herder van
alle Duitschsprekende katholieken te Amster
dam.
Een bijzonderen indruk maakte op Mgr. de
Centrale van de Vrouwelijke Jeugdbeweging
voor Katholieke Actie „De Graal" en in Den
Haag de Centrale voor de Mannelijke Jeugd
beweging in het Haarlemsche diocees.
Mgr. von Tongelen roemde niet alleen den
Hollandschen organisatiegeest, maar ook de
Praktische inrichting der verschillende vereeni-
gingsgebouwen.
Op de vraag, wie toch deze geheele organisatie
financierde, kreeg Mgr. ten antwoord, dat de
Jaarlijksche bijdragen der leden, de vrijwillige
giften en subsidies van de bisschoppelijke curie
tilt mogelijk maakten.
In Haarlem bezocht Mgr., te zamen met den
Gostenrijkschen gezant Alexich, Z. H. Exc. Mgr.
J. D. J. Aengenent, Die groote belangstelling
toonde voor het Katholieke leven in het nieuwe
Oostenrijk.
Voor de Vereeniging „Geloof en Wetenschap"
Ongeveer eenzelfde vereeniging als de „Leo-
gesellschaft" in OostenriJK, hield Mgr. een lezing
over de geschiedkundige ontwikkeling van het
religieuze leven in Oostenrijk.
In Utrecht sprak Mgr. voor de R.K. Studen-
tenvereeniging „Veritas" en in Delft voor de
R.K. Studentenvereeniging „Sanctus Virgilius",
terwijl Hij ook in Den Haag in het „Gebouw
voor Kunsten en Wetenschappen" sprak.
Als overal elders werd Mgr. in Tilburg bui
tengewoon hartelijk ontvangen en mocht Hij de
groote sympathie voor het Oostenrijksche volk
ondervinden.
In alle debatten, welke op Zijn voordrachten
volgden, bleek de groote belangstelling voor
den cultureelen, politieken en socialen opbouw
van Oostenrijk. Daarbij legden de toehoorders
niet zelden een kennis van zaken tot in de
kleinste bijzonderheden aan den dag, zooals men
die bij vreemdelingen sporadisch opmerkt.
Deze diepgaande en objectieve oriënteering
der Nederlandsche Katholieken over de Oosten
rijksche toestanden is, volgens Mgr. von Ton
gelen, de hoofdverdienste van de Nederlandsche
Katholieke pers en van den K.R.O.!
Overal mocht Monseigneur den lof ontvangen
over de Oostenrijksche jongens en in het bij
zonder over de Oostenrijksche meisjes, die hier
in Holland hun brood verdienen, wat zeer zeker
de Oostenrijksche ouders zal verheugen.
Dit geldt vooral voor het groote aantal Oos
tenrijksche dienstmeisjes in de groote steden,
zooals in Den Haag, waar er duizend haar
arbeid verrichten.
Tot slot van zijn tournée door Nederland
bracht Mgr. von Tongelen een bezoek aan Z.
H. Exc. Mgr. A. F. Diepen, bisschop van Den
Bosch, wiens naam in Oostenrijk overbekend is
door Zijn voorzitterschap indertijd van de groote
hulpactie voor de Oostenrijksche noodlijdende
kirderen.
Mgr. Diepen leidde persoonlijk Mgr. von Ton
gelen rond door de nieuwe gebouwen van de
mannelijke en vrouwelijke jeugdbeweging in
Zijn diocees en het door Z. H. Exc. opgerichte
museum.
Mgr. von Tongelen eindigde Zijn rede met de
woorden: „Tot weerziens in Oostenrijk!"
„Auf Wiedersehen in Oesterreich!"
LOS ANGELES, 22 Febr. De bekende vlieger
Wiley Post is heden om 15.09 uur (M.E.T.) ge
start voor het maken van een stratosfcervlucht
in de richting van New York. Hij wil trachten
een nieuw record te vestigen bij het overste
ken van het Amerikaansche continent.
De vlieger, die het gebruik van een zijner
oogen mist, hoopt een hoogte van 35.000 voet
te bereiken en met een uursnelheid van 350
mijl het Amerikaansche vasteland van Los
Angelés naar New York over te steken. Aan
boord bevind zich een zuurstofapparaat. Post
stelt zich bovenal ten doel om door deze vlucht
te bewijzen, dat de stratosfeer groote moge
lijkheden biedt voor handelsvliegtuigen.
Nader wordt echter gemeld, dat Post,«reeds
spoedig zijn tocht heeft moeten staken. Bij het
Muuroc-meer in Californië moest de vlieger
een noodlanding maken, waarbij de vlieger
gelukkig ongedeerd bleef.
Op een hoogte van 7500 Meter werd hij ge
dwongen om te dalen wegens een lek in de
clieleiding.
KEULEN, 22 Febr. (Reuter) Een drieling, ver
moedelijk de oudste ter wereld, heeft hier zoo
juist zijn verjaardag gevierd. De drielingen,
twee mannen en een vrouw, zijn zeventig jaar.
Verwachting:
Matige tot krachtigen, tijdelijke afnemen-
de, W. tot Z. wind, zwaar bewolkt met
tijdelijke opklaring, waarschijnlijk tjjde-
lijk regen, weinig verandering in tempe-
rktuur.
Verdere vooruitzichten: Nog buiïg.
PARIJS, 22 Febr. (Reuter). De Oostenrijksche
Bondskanselier Schuschnigg, de minister van
Buitenl. Zaken Berger-Waldenegg en de Oos
tenrijksche gezant te Parijs Egger-Moellwald,
zijn hedenmorgen te 10 uur door Flandin en
Laval in de vertrekken van den minister-pre
sident ontvangen. De besprekingen duurden
tot 11.10 uur. Hedenmiddag zal de conferen
tie worden voortgezet in de werkkamer van
den minister van Buitenlandsche Zaken La-
val, President Lebrun bood den Oostenrijk-
schen minister hedenmiddag een lunch aan.
Vóór het diner overhandigde Lebrun den
Oostenrijkschen bondskanselier en den Oosten-
rijkschen minister van buitenlandsche zaken in
zijn werkkamer het grootkruis van het legioen
van eer.
De middagconferentie duurde van 5.15 tot
7.40 uur.
Onze Brusselsche correspondent seinde d.d.
22 Febr.:
In buitenlandsche bladen, o.m. in verschil
lende Fransche bladen, werd Vrijdagochtend
beweerd dat Aartshertog Otto van Habsburg, de
Hongaarsche troonpretendent, incognito te Pa
rijs werd verwacht, waar hij Vrijdag in het
geheim een bespreking zou hebben met Bonds
kanselier Schuschnigg.
De middagedities brachten zelfs het bericht
dat Otto van Habsburg met den middagtrein uit
Brussel naar Parijs was vertrokken.
Wij hebben hieromtrent geïnformeerd bij den
intendant van het kasteel te Steenokkerzeel
nabij Brussel, waar Keizerin Zita met hare
kinderen verblijft en ér werd ons ten stelligste
verzekerd dat de Aartshertog niet het minst
voornemens koestert naar Parijs te vertrekken.
In den loop van den dag konden wij van de
inwoners van het Brabantsche dorpje nog ver
nemen dat de Aartshertog' Vrijdagnamiddag
nog weer gezien is in het park, dat het kasteel
omringt.
Z. E. Kard. Faulhaber, Aartsbisschop van
München, is het vijf en twintigste jaar zijner
bisschoppelijke werkzaamheid ingegaan. Ter
opening van dit jubeljaar werd in de kathe
draal een plechtig Lof gecelebreerd. De Katho
lieken waren in groote massa's bij deze plech
tigheid verschenen,om den Kardinaal hun aan
hankelijkheid en vereering te betuigen en voor
al ook om hem eerherstel te brengen voor al
de aanvallen, waaraan Z. E. Voortdurend bloot
staat, die vooral weer in den laatsten tijd tij
dens den schoolstrijd in hevigheid zijn toege
nomen.
S-VV.
v
s - vv.\
Op de Via dell' Impero te Rome worden vele oude huizen afgebroken om voor een
nieuw fascistisch partij-gebouw plaats te maken. Mussolini was bij het begin der
afbraak aanwezig
LONDEN, 28 Febr. (Reuter) De
Engelsche regeering staat door mid
del van haar diplomatieke verte
genwoordigers momenteel in contact
met de regeeringen van Frankrijk,
Duitschland, Italië en Rusland, al
dus verneemt Reuter.
De gedachte aan een bezoek van Simon aan
Berlijn en Moskou vormt nog steeds het onder
werp van overwegingen, doch iets definitiefs
is nog steeds niet vastgesteld.
Wat een eventueel bezoek aan Moskóu be
treft, een dergelijk bezoek zou in officieele
Britsche kringen gerechtvaardigd worden ge
acht, wanneer Rusland zich ervan weerhoudt
om hier te spreken van een Engelsch initiatief.
Naar vernomen wordt, gaat de Engelsche
ambassadeur te Berlijn momenteel na, wat
eventueel het kader kan zijn van besprekingen
tusschen Hitler en Simon. Er zouden aanwij
zingen voor bestaan, dat Hitier bereid is, be
halve het voorstel eener luchtconventie ook een
algemeene regeling der Europeesche moeilijk
heden te bespreken. Waarschijnlijk zal Simon,
wanneer het bezoek doorgang vindt, vergezeld
worden door een anderen Engelschen minister.
Het is nog geen volle week geleden
dat het „Volksgerichtshof des
Deutschen Reiches" twee jonge vrou
wen ter dood veroordeelde, en reeds heeft
het wederom twee doodvonnissen geveld,
ditmaal over twee mannen die zich hebben
schuldig gemaakt aan spionnage bij de
marine. Natuurlijk kan Hitier het nog be
genadigen, doch wanneer men zich herin
nert hoe onverbiddelijk de Führer zich
toonde jegens de medeplichtigen van den
Poolschen spion Jurek Sosnowski, dan lijkt
de kans groot dat de beide veroordeelden
niet later dan Maandag, het lot zullen dee-
len van Benita von Berg en Renate von
Nutzer die op het binnenplein der gevan
genis van Plötzensee haar hoofd lieten on
der de bijl.
De begrafenis der Maandag ter dood ge
brachte vrouwelijke spionnen heeft gistermor
gen plaats gehad. De Duitsche wet bepaalt:
„Het stoffelijk overschot van een geëxecuteerde
moet begraven worden op het kerkhof der ge
vangenis". Niettemin is het minstens een ge
woonterecht dat het lijk aan de familie kan
worden overgelaten wanneer deze daartoe
schriftelijk haar verlangen kenbaar maakt.
Zoowel de familie van Benita von Berg als die
van Renate von Nutzner heeft een dergelijk
schriftelijk verzoek ingediend.
Beide families belastten direct na de
voltrekking van het vonnis een groote Berlijn-
sche begrafenisonderneming met de bijzetting
der stoffelijke overblijfselen. Een vertegenwoor
diger dezer onderneming stelde zich in verbin
ding met de betreffende autoriteiten, doch men
weigerde hem beslist het verlof voor een begra
fenis op een der kerkhoven van de Duitsche
hoofdstad.
De begrafenisonderneming gaf den moed nog
niet op, maar zij had toch twee dagen lang
uiterst moeizaam werk vóór de autoriteiten
eindelijk het gevraagde verlof verleenden voor
de Keizer Wilhelm Gedachtnis Gemeinde.
De bijzetting kon toen plaats hebben, doch
onder voorwaarde dat zekere bepalingen van
de politie werden nageleefd. De begrafenis stond
overigens onder streng politie-toezicht. Alleen
de naaste bloedverwanten mochten aan de
droeve plechtigheid deelnemen. De kist van
Benita von Berg werd gevolgd door luitenant
von Falkenhayn met wien zij vroeger getrouwd
was geweest, door haar tweeden man, den dir.
der Siemens Werke, Von Berg en ten slotte door
andere bloedverwanten; Renate von Nutzner
werd naar haar laatste rustplaats slechts door
haar moeder en haar zusters vergezeld. Ook
de gevangenisaalmoezenier nam aan de be
grafenis deel. Het grootste deel van den stoet
werd gevormd door.... een af deeling geheime
politie!
Het was ten strengste verboden de graven
met bloemen of kransen te sieren. Nadat echter
de aalmoezenier een kort gebed had uitgespro
ken, haalden de vrouwen bloemen te voorschijn
welke zij onder haar mantels verborgen had
den gehouden en legden die op de graven neer.
De aanwezige politie deed niets om dit te be
letten. En zoo eindigde een der meest tragische
en opzienbarende spionnagegeschiedenissen der
laatste jaren.
Ten aanzien van het voorstel, om een stelsel
van pacten van wederkeerigen bijstand in Oost
Europa tot stand te brengen, gelooft men in
officieele kringen te Londen, dat de reeds in
Oost Europa bestaande pacten heel goed tot
basis voor dit stelsel kunnen dienen.
In niet-officieele kringen te Londen, welke
den loop der politieke gebeurtenissen nauw
keurig volgen, is men waarschijnlijk mede als
gevolg van de jongste rede van Baldwin van
meening, dat de Engelsche regeering waarschijn
lijk voortaan een grooter aandeel zan nemen
dan totdusver in de pogingen tot verwezen
lijking van een Oost-Locarno.
De moeilijkheid is hier op het oogen-
blik de kwestie der militaire waar
borgen. Polen, Tsjecho-Slowakije en
Rusland staan er op, dat weder
zijds militaire waarborgen zullen
worden gegeven, terwijl Duitsch
land zich ertegen verzet.
De mogendheden trachten nu een compromis
te vinden. Engeland is bereid elk plan te aan
vaarden, dat tot een oplossing kan voeren.
LONDEN, 22 Febr. (Reuter). De
Duitsche regeering heeft op defini
tieve wijze te kennen gegeven, dat
zij met de Engelsche regeering on
derhandelingen wil voeren, welke
het geheele terrein van het Fransch-
Engelsche accoord van 3 Februari
omvatten.
Practisch is thans zeker, dat de
directe Engelsch-Duitsche bespre
kingen doorgang zullen vinden.
MOSKOU, 22 Febr. De Volkscommissaris
van oorlog, Worosjilow, heeft gisteren een be
spreking van eenige urer> gehad met de amb
tenaren der luchtvaartmaatschappij Ossoavia-
chim.
Hij besprak daarbij den buitenlandschen
politieken toestand o.a. de situatie in het Verre
Oosten. De laatste jaren zijn voor de Sovjet-
Unie met ernstig oorlogsgevaar gepaard gegaan,
zoo sprak hij. Sovjet-Rusland kan den vrede
slechts handhaven, indien zijn weermacht en
zijn luchtvloot uitgebreid worden.
De militarisatie der bevolking door de maat
schappij Ossoaviachim mag niet verslappen. Zij
moet den gezonden grondslag scheppen voor
de militarisatie der Sovjet-Unie.
Ook Kalinin heeft gewezen op de noodzaak
van uitbreiding der weermacht, toen hij n.L een
groep geleerden ontving, die zich bezig houden
met de kwesties der verdediging te land en in
de lucht.
Vijf duizend van deze geleerden staan in
dienst van den weermacht der Sovjet-Unie. Zij
vormen 19 speciale commissies, die tot taak heb
ben de mechanisatie en de modemiseering van
de weermacht te bevorderen.
Radio-rede van Mgr. dr. Jos. von Tongelen over
zijn reis door ons land.
Het bezoek van Schuschnigg aan Parijs. Loos
gerucht omtrent Otto von Habsburg.
Engeland in diplomatiek contact met Parijs,
Berlijn, Rome en Moskou, inzake de Fransch-
Engelsche voorstellen.
Gisteren heeft te Berlijn de begrafenis plaats
gehad der twee ter dood gebrachte vrouwelijke
spionnen; nieuwe doodvonnissen van het volks
gerecht.
De poging van Wiley Post voor een stratosfeer-
vlncht dwars over Amerika mislukt.
Surinaamse hc begrooting door de Tweede
Kamer z. h. st. goedgekeurd.
De voorwaarden voor de opheffing van de
schorsing door de Coöp. Handelsvereeniging
afgewezen.
Regeling arbeidstijd in boter- of kaasfabrieken
en melkinrichtingen.
Arrestaties in verband met den aanmaak van
valsche rijksdaalders te Schoonhoven.
De officier van justitie in hooger beroep tegen
de uitspraak van de Haarlemsche rechtbank
inzake den moord in de Anegang.
Een Scheveningsche logger over tijd.
Zweedsche sleepboot heeft op de Noordzee een
lichter verspeeld.
Zesde ronde van het schaakloumooi te Moskou.
De jaardag van den beroemden
kanselredenaar pater Borromaeus de
Greeve O.F.M. doet de bijzondere
aandacht weer vallen op de noodzaak
van het predikambt.
Christus zond zijn apostelen uit om
zijn leer te verkonden. Overtuigen
moesten zij. Niet de menschen ver
vreemden maar winnen. Geen holle
woorden maar een overtuiging van
binnen uit! Overtuigen! Daarom geen
los gepraat of gekwezel maar rechtuit
van mensch tot mensch de waarheid.
Aan de massa te midden van veel
geestvervlakking en drukkend wee
iets meegeven in het leven tot opbeu
ring. De waarheid en de bemoedi
ging! De onvergetelijke paus Benedic-
tus XV heeft een te gauw vergeten
encycliek geschreven over de predi
king. Hoeveel zorg en tact moet daar
aan besteed!
Want Christus moet gepredikt en
die gekruist.
ARCHANGEL, 22 Febr. Woensdag jl. was
vanuit Archangel een ploeg skiloopers, ter
sterkte van 15 man, vertrokken om hulp te
brengen aan den vlieger Goloebef en zijn met
gezellen.
Deze reddingsploeg wordt nog steeds vermist.
Een andere ploeg skiloopers, die was uitgezon
den om de vermisten op te sporen, kon wegens
de ongunstige weersgesteldheid niets uitrich
ten.
Inmiddels is ook de andere metgezél van
Goloebef, genaamd Moesnezow, die als bewaker
bij het vliegtuig was achtergebleven, terugge
vonden en in veiligheid gebracht.
Hij zal naar Archangel vervoerd worden om
in een ziekenhuis weer op krachten te komen.
Het vliegtuig van Goloebef is weer in orde ge
maakt en staat gereed om weer op te stijgen.
Vandaag wordt het in Archangel verwacht.
Aan de opsporingen naar het vliegtuig heb
ben tien vliegers, tweehonderd skiloopers en n
groote troepenmacht deelgenomen.
WEENEN, 22 Febr. Naar de dagbladen mel
den is over den gezondheidstoestand van dr.
Rintelen een universitair rapport uitgebracht.
De geneesheeren zijn tot de conclusie gekomen,
dat dr. Rintelen gehoord kan worden. Niets
staat meer een doen plaats vinden van het
proces op 2 Maart in den weg.
Stand op Zaterdag 1 uur v.m, 7.33
Vorige stand 7.33,
