M
1
Een merkwaardig radiotoestel
OhUbedoelt: N C
Medische Kroniek
Pepermunt
'N TROUWE KLANT
«tl
TT
TONNEMA CIE - SNEEK
MAANDAG 25 MAART 1935
TONNEMA - SNEEK
Een overzicht tijdens de terugkomst van de deelnemers aan den 24-uurs oefenrit van de Vrijwillige Burger
wacht te Amsterdam
t
ACHT METER LANG
Je eigen stem zien!
Ziekte door de burger
lijke procedure
BOEK EN BLAD
FOTOREPORTAGE VAM [cHüSi
Op doorreis naar Berlijn voor de Engelsch-Duilsche besprekingen, arriveerde Zondag op Schiphol
de Britscha minister van Buitenlandsche Zaken, Sir John Simon. De Engelsche staatsman (midden
met slappe hoed) na het verlaten van het vliegtuig
'liiif
H. K. H. Prinses Juliana maakte
in gezelschap van een hofdame een
wandeling in de duinen bij Meijendel
De Brltsche minister van Buitenlandsche Zaken Sir John Simon (x) en de lord-geheimzegelbewaarder Eden (xx) tijdens de lunch welk*
de staatslieden Zondag op Schiphol gebruikten op hun doorreis naar Berlijn voor de Engelsch-Duitsche besprekingen
Om het Nederlandsch voetbalkampioenschap. Moment uit den wedstrijd Ajax Go Ahead, welke door de
Oostelijke kampioensclub mat 1—0 werd gewonnen
Reeds op vele groote tentoonstellingen heeft
Philips door speciale attracties de belangstel
ling der bezoekers gewekt. Voor de as. Wereld
tentoonstelling te Brussel heeft men te Eind
hoven iets voorbereid, dat alle vorige presta
ties op dit gebied verre overtreft.
Het is een radiotoestel, waarvan de hoogte
2,5 meter, de diepte 1,5 meter en de lengte niet
minder dan 8 meter bedraagt. Verder bevinden
zich hierin niet minder dan 73 lampen. Doch
deze afmetingen en dit enorme aantal lampen
zijn niet het wonderbaarlijke van dit omvang
rijk apparaat. Het bezit n.l. de eigenaardighe
den, die het tot een unicum ter wereld maken.
De oude spreuk, die zegt, dat er niets nieuws
onder de zon is, gaat hier niet meer op. Want
een ontvangtoestel, dat niet alleen geluid voort
brengt, doch dit tevens laat „zien", was nog
onbekend. En dat is nog niet alles. Iedere be
zoeker kan n.l. met behulp van dezen giganti-
schen ontvanger zijn eigen stem zien!
Bij de constructie van dit geheimzinnig ap
paraat lag het niet in de bedoeling een enorm
stuk speelgoed te vervaardigen, uitsluitend met
het doel de onzichtbare wereld van het geluid
zichtbaar te maken. Het ging er om op deze
wijze het publiek gemakkelijker eenig idee te
geven van het ingewikkelde proces, dat zich
in het inwendige van een modernen Fhilips-
ontvanger afspeelt.
Iedere radio-luisteraar weet tegenwoordig wel.
dat de electrische trillingen in de antenne door
de lampen van het ontvangtoestel worden ver
sterkt, gelijkgericht en na nogmaals versterkt
te zijn, den luidspreker worden toegevoerd,
waar de electrische trillingen weer in geluids
trillingen worden omgezet- Hoe grooter en
krachtiger een radio-toestel is, des te ingewik
kelder wordt dit proces.
De gecompliceerde werkwijze der ontvang-
lampen en vooral van de allernieuwste lamp,
de „Octode", kan nu op eenvoudige wijze gede
monstreerd worden.
Het Philips' reuzen-apparaat op de Wereld
tentoonstelling geeft een volledig optisch beeld
van wat er in zoo'n lamp gebeurt. We zien
eerst de trillingen, die vanuit de antenne in het
apparaat komen, daarna de golven, die door de
octode zelf worden opgewekt. Vervolgens wordt
de menging van deze twee trillingen in beeld
gebracht.
Om dit echter mogelijk te maken, moeten de
oorspronkelijke trillingen 5000 maal vertraagd
worden, daar hun snelheid anders zóó groot is,
dat zij door 't menschelijk oog niet kunnen ge
volgd worden. De vinding van een apparatuur,
die evenals bij de film het bewegingstempo, de
snelheid van de electrische trillingen regelt,
was hiertoe noodzakelijk.
Op twee geheel verschillende methoden wordt
nu het electro-acoustisch proces zichtbaar ge
maakt. Bij de eene worden kathoden-straalbui-
zen gebruikt, die, zooals men weet, vooral bij
televisie een groote rol spelen.
Op de platte voorzijde van deze buizen ver
schijnen de trillingen als snel op en neer dan
sende, grillige lichtfiguren, die aan de bizarre
vormen van onder de microscoop geziene kris
talstelsel doen denken. De geluidsfiguren van de
stem- en muziektrillingen dansen razend snel in
een rhythme aan en af, juist zooals het oor
het desbetreffende geluid waarneemt. In zulke
figuren kan men ook zijn eigen stem „zien".
Behalve deze electrisch-optische methode
wordt de werking van het apparaat ook nog
op een zeer vernuftige mechanische wijze ge
demonstreerd. Dit geschiedt met behulp van
een apparatuur, die we kortweg maar „zand-
strooier" zullen noemen. De trillingen van de
antenne, de octode en de menging van deze
beiden, worden op voortbewegende „banden zon
der eind" door zandstralen geregistreerd.
Het zou ons te ver voeren hier op de bijzon
derheden van deze ingewikkelde radio-„ma
chine" in te gaan. Daarom volstaan we met de
vermelding, dat men met dit radio-apparaat na
tuurlijk ook werkelijk radio-luisteren kan! Het
toestel kan als een normale ontvanger op elk
omroepstation naar believen worden afgestemd.
Daarbij is dan het „zien" van de werkwijze van
den gelijkrichter en de automatische sluierings-
compensatie voor den toeschouwer uiterst inte
ressant.
Voor alles zal de grootste attractie van den
tentoonstellingbezoeker echter bestaan in de bo
ven reeds aangeduide mogelijkheid om zelf als
omroeper voor een speciaal zendertje op te
treden, waarop het apparaat wordt afgestemd.
De Philips wonderradio doet dan de stem van
den spreker niet alleen In de zaal weerklinken,
doch maakt haar zichtbaar in al zijn electro-
acoustische eigenaardigheden.
Sedulia, een ongehuwde vrouw van zeven-en-
veertig jaren, sedert langen tijd zelfstan
dig werkzaam in een zaak van koloniale
waren, wordt op een kwaden dag door een auto
aangereden. Aan het rechter-been heeft zij een
kneuzing der weeke deelen; de linker-voet is
een weinig verstuikt; ernstiger is het letsel aan
de linker-knie, die blauw opzwelt en stijf wordt;
haar linker-elleboog is eveneens beschadigd,
hoewel niet ernstig; aan het hoofd heeft zij
een bloedende wonde. Misschien is zij een
oogenblik bewusteloos geweest, althans was zij
versuft, en zij heeft een drukkende en klop
pende hoofdpijn overgehouden.
Een politie-agent heeft alles genoteerd. De
getroffene wordt naar huis vervoerd, en haar
dokter constateert al het bovengenoemde, en
ziet de zaak eigenlijk niet zoo ernstig in. Een
hersenschudding is er niet geweest, en het let
sel aan de knie laat zich niet gevaarlijk aan
zien. Evenw'el is het toch niet duidelijk, na hoe
langen tijd zij weer aan het werk zal gaan.
Na twee weken in bed gelegen te hebben,
strompelt zij moeilijk en nog pijnlijk naar een
advocaat, om over de schadevergoeding te
spreken. De advocaat ziet in, dat men twee we
gen kan inslaan, n.l. ófwel terstond een bepaald
bedrag te vorderen, ofwel een schadevergoeding
„naar staat", d.w.z. dat het bedrag zal vastge
steld worden later, wanneer de rechtbank een
maal uitgesproken heeft, dat er schuld is, en dus
schadevergoeding moet wordfn betaald.
De advocaat begint dan de tegenpartij, den
autobestuurder te dagvaarden. De patiënt is
getroffen op 1 Januari 1933, zij gaat naar den
advocaat op 15 Januari, de advocaat brengt
zijn dagvaarding uit op 1 Februari. De eerste
comparitie voor den rechter grijpt plaats
op 10 Februari. De procureur van eischeres en
de procureur van gedaagde zijn aanwezig. De
zaak wordt voorgelezen. Een week uitstel wordt
gevraagd en gegeven. Een w"eek daarna, 17 Fe
bruari, brengt de procureur aan gedaagde zijn
conclusie van eisch. De andere procureur vraagt
14 dagen uitstel. De zaak komt terug op 3
Maart. Procureur van gedaagde vraagt 14 dagen
uitstel. De zaak komt terug op 17 Maart. Pro
cureur van gedaagde vraagt 14 dagen. De zaak
komt terug op 31 Maart. Procureur van ge
daagde dient zijn repliek in. Procureur van
eischeres vraagt 14 dagen uitstel. De eischeres,
de patiënte, is in dien tijd wat ongerust gewor
den. Zij heeft al geprobeerd om weer haar huis
werk te doen, en een klein beetje is ook wel
mogelijk. Maar na een kwartier moet zij gaan
zitten. Hoe zal de toekomst zijn? Zoo nu en
dan heeft zij hoofdpijn. Zal zij haar werkzaam
heden weer kunnen hervatten? Zoo niet, zal dan
de schadevergoeding wel voldoende zijn? De
zaak komt terug op 14 April. Procureur van
eischeres vraagt 14 dagen. De zaak komt terug
op 28 April. Procureur van eischeres vraagt 14
dagen. Op 12 Mei dient de advocaat van eische
res zijn dupliek in. De advocaat van gedaagde,
d.i. de advocaat van de verzekering, ziet in, dat
het een vrij dure geschiedenis kan worden: de
juffrouw dreigt invalide te worden. In elk ge
val een zaak van duizenden, wel een pleidooi
waard. Hij vraagt pleidooi. De rechtbank stelt
het pleidooi vast op 12 September, d.w.z. vier
maanden later. Dat is vlug, Want tien jaar ge
leden zou de datum van het pleidooi op ander
half jaar na de aanvrage zijn vastgesteld. De
advocaat heeft dus tijd om zijn zaak voor te
bereiden. De juffrouw begint intusschen haar
spankracht te verliezen. De dokter heeft er veel
werk mee. Misschien houdt patiënte er in stilte
rekening mee, dat de rekening door de verze
kering betaald wordt: in elk geval ontvangt zij
vaak bezoek van den dokter, die overtuigd is,
dat patiënte toch wel iéts meer zou kunnen.
Maar de patiënte wordt door twee tegenstrij
dige motieven heen en weer gedreven. Eener
zij ds wil zij weer gaarne in het bedrijf, ander
zijds vreest zij dat de schadevergoeding te ge
ring zal uitvallen. Daarbij de onzekerheid van
de geheele procedure, gebrek aan vertrouwen
in den advocaat in den winkel heeft zij nooit
anders dan kwaad van deze heeren hooren ver
tellen. De dokter zelf tracht haar aan 't werk
te krijgen; doch als hij het te krachtig zou be
proeven, zal zij naarhij terecht vreest
een anderen dokter opzoeken, die met haar
meegaat. In den linker-elleboog heeft zü wel eens
rheumatische klachten, de knie wil nog niet
goed, een enkele maal heeft zij hoofdpijn. In
de zaak van koloniale Waren is natuurlijk al een
andere juffrouw gekomen.
Op een vochtigen dag in Augustus, als zij
juist wat rheumatische pijnen in den elleboog
voelt, spreekt zij voor het eerst in de wacht
kamer van den dokter het woord uit: „Ik ben
een slachtoffer van een auto-ongeluk."
Het woord slachtoffer verlaat haar niet meer.
Daarmee dient zij zich zelf aan. Misschien heeft
zij gelijk.
Het pleidooi wordt gehouden op 12 September.
Er wordt getuigenverhoor aangeboden. Vonnis
een maand later op 10 October. Het getuigen
verhoor wordt opgelegd. Na zes weken getuigen
verhoor, of enquête.
Zes weken later komt de zaak nog eens voor.
Nog eenigen tijd later komt de zaak voor de
laatste maal voor en de rechter zet zich on
geveer in Februari 1934 aan het bestudeeren
van de zaak. De juffrouw is ondertusschen ze
nuwachtig geworden. Haar bezoeken bij den ad
vocaat beginnen deze te vervelen, en zijn ant
woord is een enkele maal kortaf. Daardoor ver
liest de patiënt nog meer vertrouwen.
In Maart 1934 verschijnt het vonnis: de ge
daagde wordt veroordeeld tot schadevergoeding
en de kosten. De politie-agent had dat reeds
zien aankomen.
De advocaten van weerszijden hadden al vaak
over de telefoon de zaak besproken, maar zij
konden het over het bedrag niet eens worden.
Inderdaad was de zaak niet zoo eenvoudig. Er
zijn menschen, die met een zoodanigen elle
boog tot hun 70ste jaar werken, en er zijn er
die er veel onder lijden. Er zijn er, die met zulk
een knie niets doen, en er zijn er die er mee
in den winkel staan. En wat de hoofdpijn be
treft daar is in 't geheel geen lijn op te
trekken. We komen nu in de periode van de
verklaringen van deskundigen. De huisdokter
geeft een verstandig referaat, maar kan hij
de kwestie oplossen, of patiënte ten gevolge van
het ongeval voortdurend invalide moet blijven?
Was de zaak maar eerder beslist, denkt hij, dan
had ik mijn patiënte wel op de been gekregen.
De juffrouw begint thans dokters aan huis te
krijgen en zij begeeft zich op weg naar specia
listen. De chirurg, de Röntgenoloog en de ze
nuwarts verschijnen op het tapijt, van elk
twee. Dit doet den laatsten moed van de pa
tiënte vervliegen. Eigenlijk wordt er niets ergs
aan haar ontdekt, maar in werkelijkheid is zij
door den langen duur geheel ontzenuwd en
niets meer waard. En al zijn de afwijkingen
niet erg, zij kunnen evenwel zeer veel last ver
oorzaken en den arbeid onmogelijk maken. Met
al die onderzoeken, het onderhandelen der ad
vocaten, dat evenzeer met bekwame langzaam
heid gaat, is weer een maand of vier vijf ver
vlogen. De aangeboden schadevergoeding is zoo
laag, dat, wanneer de kosten van advocaat en
dokters er af getrokken worden, er zeker geen
2000 overschieten. Er dreigt een nieuw proces,
want ook patiënte wordt angstig en eischt meer.
Aan alles komt een eind, zelfs aan het proce-
cfeeren. De juffrouw krijgt een vrij magere scha
devergoeding, (zij heeft een anderen advocaat
genomen) en haar opgewektheid en energie is
voor goed geknakt. Toch was zij tot op haar
47-jarigen leeftijd een flinke persoonlijkheid;
zij meent nog steeds, een slachtoffer te zijn van
het auto-ongeval, maar is zij niet veeleer een
slachtoffer van de langzaamheid der burger
lijke procedure?
TH. H. SCHLICHTTNG
Nietwaar, U bent 'n trouw lezer van onze ru
briek „Omroepers". U moogt er graag eens in
grasduinen. De zakenman weet van Uw speur-
lust te profiteeren, hij plaatst Zaken-Omroepers,
die onze rubriek juist zoo veelzijdig doen zijn er.
die Uwe regelmatige belangstelling inderdaao
motivearen.
„DE WARE GODSDIENST, DOOR
DE FEITEN BEWEZEN EN TOE
GELICHT", door J- Joossens
Vitg.: Sint Alfonso^drukkerij
Leuven.
Op het congres van het Vrij Middelbaar On
derwijs, op 1 en 2 Augustus 1934 te Brussel ge
houden, werd de aandacht gevestigd op de ver
zwakking van de geloofsovertuiging en op het
gebrek aan degelijke handboeken ter geloofs-
verdediging. In dit tekort tracht bovengenoemd
boek van mr. J. Joossens te voorzien, 't Is be
doeld als een handboek, speciaal voor hét mid
delbaar onderwijs, maar heeft niets van de
droge behandeling der stof, welke veelal een
handboek eigen is; integendeel het werk is in
populiren trant geschreven e" laat zich dan ook
prettig lezen.
De opwerpingen tegen den Katholieken gods
dienst worden Kort aangestipr en bondig beant
woord; de moderne dwalingen worden op af
doende wijze weerlegd en tenslotte wordt aan
getoond dat geen enkele godsdienst buiten den
Katholieken houdbaar is.
Een apologetisch werk, dat velen van nut zal
zijn.
„CHINEESCHE LEGENDEN", door
F. RosenfeldVitg.De Ar-
beidspers N-V. Amsterdam
De socialistische journalist Rosenfeld geeft in
dit boek twee legenden niet uit het Chi-
neesch vertaald, maar in Chineeschen trant ge
schreven die beide handelen-over het men
schelijk geluk en de pogingen welke allen doen
om dit deelachtig te worden.
De stijl van de twee vertellingen is aantrek
kelijk en de sfeer van het sprookje is er goed
in bewaard. Wel is de tendenz lichtelijk socia
listisch, maar dat is voor oudere lezers volstrekt
geen bezwaar te achten.
DE VOORNAAMSTE ZAKEN DER
KLIMATOLOGIE EN GEOLOGIE,
door K. Zeeman Vitg-: Muusses
Purmerend.
Twee belangrijke onderdeden van het vak
aardrijkskunde worden door den schrijver in dit
werkje, ten dienste van de hoofdactestudie,
apart behandeld. Zijn bedoeling is, 't aanbrengen
van de voorkennis, de algemeene begrippen,
noodig voor een vruchtbare studie bij dit vak.
Het boekje munt uit door groote helderheid
en door eenvoud. Met opzet heeft de schrijver
er naar gestreefd, „geleerdheid" zooveel moge
lijk te vermijden. Van geleerdheid heeft het vak
aardrijkskunde veel last, zegt de schrijver. In
derdaad, doch de hoofdactestudie ook. Ook hier
dreigt gevaar, voor het tentoonspreiden van een
quasi-wetenschappelijkheid. Terecht merkt de
heer Zeeman echter op, dat het hoofdexamen
geen geleerden vraagt, maar wel behoorlijk ont
wikkelde menschen met heldere begrippen van
betrekkelijk elementaire zaken; het hoofdexa
men met zijn verscheidenheid van vakken kan
geen wetenschappelijk examen zijn.
Na een systematische bespreking van de fac
toren die het klimaat beïnvloeden, volgt een
nadere behandeling voor Nederland, Oost-Indië,
Curagao en Suriname, aangezien dit de landen
zijn, waarmee, krachtens het examenprogram
ma, elke candidaat in aanraking komt.
Het tweede hoofdstuk omvat de geologie. Het
behandelt de leer der gesteenten en die der bo-
demvormen, waarna 'n paragaraf over de chro
nologische volgorde van het ontstaan der aard
lagen.
Het bijzonder gedeelte bespreekt de geologie
van Europeesch en tropisch Nederland. Een
alphabetische lijst van geologische namen be
sluit het werkje.
In een kort bestek is hier een goede samen
vatting gegeven van de hoofdzaken der behan
delde onderwerpen.
Het boekje is zeer goed. Het was een aantal
flinke illustraties waard geweest.
H. v. NL
FLORA'S LENTEFEEST IN
KENNEMERLAND, door1 L*
van Leeuwen Jr. Uitg-- J-
M. Meulenhoff
Ter gelegenheid van de internationale bloe
mententoonstelling Flora 1935 te Heemstede,
heeft de heer L. van Leeuwen Jr., lid der Bloe-
menkeuringscommissie van de Alg. Ver. voor
Bloembollencultuur, een boekwerkje samenge
steld, waarin hij in beknopten vorm een aan
trekkelijke beschrijving geeft van de vele bloe
men, welke op de Flora in haar volle schoon
heid zijn te bewonderen, en de wijze aangeeft,
waarop men deze natuurkinderen ook in eigen
tuin kan kweeken.
De heer H. J. Voors, secretaris van de ,,'P1
ra", schrijft een inleidend woord in dit fraaie
boekje, waarin hij o.a zegt, dat het een deskun
dige gids is in wat voor menigeen als het ware
een doolhof lijkt en dat tevens van hetzelfde
enthousiasme getuigt als waarmede de bloe
menliefhebber zelf zijn bloemen en planten be
schouwt. Het heeft op die wijze blijvende
waarde.
Onvermeld mag voorts niet blijven, dat een
groot aantal scherpe foto's van Flora's kinderen
in de natuur den tekst verluchten en een mooien
indruk geven van wat met de kweekkunst reeds
bereikt is.
NIEUWE UITGAVEN
De bekende liefabrieken Calvé Delft hebben
een handig vischboekje doen verschijnen, dat
voor menige huisvrouw van groot gemak zal
blijken te zijn. In enkele korte duidelijke zin-
nen is een bruikbare handleiding gegeven MJ
de bereiding van een gerecht, dat echt Hol-
landsch is. De afdeeling „Reclame" van Se~
noemde firma zendt het op aanvrage gratis toe-
1001 Pracht De vorige Everlasting-boekeö
hebben een goeden naam bij heel breiend Ne"
derland. Waar verwachtingen hoog zijn gespan
nen, dreigen er teleurstellingen. Daar is in het
geval van het nieuwe Everlasting-boek, 1°°
Pracht, geen sprake van.
Het bevat voorbeelden en beschrijvingen van
een andere techniek dan de vorige boeken en
daardoor is een directe vergelijking niet g°e_
mogelijk. Maar de technische verzorging is, zoo
wel wat den druk, als wat de gegeven modellen
zelf betreft, weer even voortreffelijk als van
rige uitgaven. Dat het boek een nieuwe tech
niek behandelt, is een aantrekkelijkheid
de zoogenaa
md?
ook wel genoei
!ind
in een
Deze nieuwe techniek is
„Imitatie-Smyma-techniek"
„Reliefwerk" of huiselijker „Prikwerk'
voótwoord beschrijft mevr. M. van Deutekoih
van Hasselt, de samenstelster van het boei"
omstandig wat deze techniek inhoudt.
De modellen, evenals het te verwerken mate
riaal: het onovertroffen Everlasting, waarbor
gen de handwerksters volledig succes bij haa
werk. Daarom beteekent 1001 Pracht stellig e®
beduidende aanwinst. Duizenden handwerken
Nederlandsche vrouwen zullen er veel nut
genoegen van beleven.
