Stresa practisch ten einde
De politiek van Gil Robles
Frankrijks klacht
vindt steun
Het nieuws van heden
Een
verrassing
Berlijn
uit
ZIJN A CHTERUITZETTING
EEN BELEEDIGING
WIE WAS DEBET AAN DE
DEVALUATIE
SPIONNA GE-KWESTIES
TE PARIJS
OOSTZEE
Gen. De Ceuninck
overleden
DE BAROMETER
KNSM
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
ZATERDAG 13 APRIL 193S
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
Voor Haarlem en Agentschappen
per
weelc 25 cent; per kwartaal f3.25; per
post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGECEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD. HAARLEM - TELEFOON 13866
Ochtendblad
EEN EN ZESTIGSTE JAARCANC No. 19286
Flandin
Frankrijk zet zijn
plannen door
De resultaten
Londen besluit echter tot
nieuw overleg met
Duitschland
MacDonald
Mussolini
De
Graf Zeppelin" be
schadigd
Bij aankomst in Brazilië
Conferentie inzake
Oostenrijk?
„Letitia" vraagt hulp
Spaanse he socialisten geen demo
craten, wanneer zij in de
minderheid zijn
Dictatuur gedoemd tot
mislukking
.ofwel rechtstreeks en openlijk de October-revo-
Gil Robles
i
-
SgSPtg I
Het WeeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiniH
Het Belgisch parlement zal in deze
een officieel onderzoek
instellen
De prijzen stijgen
Het wantrouwen tegen Duitsch
land wordt er voortdurend
grooter door
Het geval-Bernhuber
Terug van de huwelijks
reis
De hertog en hertogin van Kent
in Spanje
De toekomst
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 CL, ingez.
mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
STRESA, 12 April. De derde zitting van
de conferentie te Stresa is hedenmorgen
om half tien geopend en heeft geduurd tot
half één. Vervolgens verlieten de Fran-
sche en Engelsche delegaties het Isola
Bella, teneinde te Stresa het déjeuner te
gebruiken. De delegaties kwamen om half
twee wederom bijeen en beëindigden de
besprekingen over den Franschen stap bij
den Volkenbond.
De gedachtenwissselingen gingen vervolgens
over den toestand in Oostenrijk. Hierover gaf
de Italiaansche regeeringschef uitvoerige uit
eenzettingen.
In aansluiting daarop behandelde men het
probleem van het Oostpact. Ten slotte werden
de besprekingen aangevangen over de lucht-
conventie.
's Avonds om 7 uur werden de besprekingen
onderbroken en verdaagd tot Zaterdagmorgen
half tien.
In den loop van den middag heeft Sir John
Simon aanvullende mededeelingen gedaan be
treffende zijn rapport van gisteren over de
houding van Duitschland, welk land hem
nieuwe inlichtingen had doen geworden.
Baron von Neurath heeft n.l. den
Engelschen ambassadeur te Berlijn
medegedeeld, dat Duitschland be
reid is een niet-aanvalspact voor het
Oosten mede te onderteekenen,
zelfs wanneer eenige andere onder
teekenaars van dit pact onderling
afzonderlijke overeenkomsten zou
den aangaan betreffende wederzijd-
schen bijstand.
Aan dit officieele communiqué werd van
Italiaansche zijde toegevoegd, dat men zonder
wonderen té verwachten en groote verwach
tingen te willen wekken, den toestand met
grooter optimisme kon bezien.
STRESA, 12 April. (Reuter). De conferentie
van Stresa zal morgen officieel beëindigd wor
den. Havas meldt, dat Engeland en Italië be
sloten hebben, om de Fransche klacht bij den
Volkenbond tegen de invoering van den alge-
meenen dienstplicht in Duitschland te steunen.
De opstelling van een resolutie, waarin het
Duitsche besluit moet worden .veroordeeld, zal
aan den Volkenbondsraad worden overgelaten.
Na afloop van de zitting van den Volken
bondsraad, waarop de Fransche klacht Inzake
de Duitsche herbewapening besproken zal wor
den, zal Laval naar Warschau en Moskou gaan.
Te Moskou zal hij dan de FranschRussische
overeenkomst teekenen.
Volgens Havas zal Italië zich aansluiten
bij het stelsel tot versterking van de veilig
heid in Europa, waarvan het ontwerp voor
het Fransch-Russisch a cc oord de basis
heeft gelegd.
Het Fransche bureau meldt verder, dat thans
de hoop bestaat van een inschakeling der Do-
nau-mogendheden in de keten van pacten.
Engeland zou besloten hebben tot
een nieuw overleg met Duitschland.
Dit overleg, aldus Havas, waarvan de
definitieve ontwikkeling van den di-
plomatieken toestand in Europa zal af
hangen, zal de andere mogendheden
niet beletten, haar onderhandelingen
voor een veiligheidssysteem voort te
zetten.
Mussolini heeft de Fransche en Engelsche de
legatie hedenavond een diner aangeboden.
PERNAMBUCO, 12 April. (Reuter.) Toen het
luchtschip „Graf Zeppelin" heden alhier aan
den landingsmast wilde meren, brak de kabel,
met het gevolg, dat het gevaarte afdreef. Daar
bij raakte de Zeppelin een huis, dat door de
botsing beschadigd werd. Het gelukte echter
den luchtreus weer in bedwang te krijgen en
veilig aan den mast te doen meren.
Het omhulsel is gescheurd en twee motoren
zijn vernield.
Een man werd bij het incident licht gekwetst.
STRESA, 12 April. (Reuter). De speciale
correspondent van Havas meldt:
Tijdens de besprekingen van Vrijdag
middag aanhoorde de conferentie een
lange uiteenzetting van Mussolini over de
gevaren van de nat. soc. bedreiging ten
aanzien van de onafhankelijkheid en on
schendbaarheid van Oostenrijk.
De gedelegeerden waxen van meening, dat
de onderhandelingen tusschen alle buurstaten
van Oostenrijk en Oostenrijk zelf voor de tot
stand-brenging van een niet-inmengings- en
niet-aanvals pact tusschen Oostenrijk en zijn
buurstaten onder leiding van Frankrijk en
Italië dienden te worden voortgezet.
Het is waarschijnlijk, dat binnen
kort een speciale conferentie van de
gedelegeerden der bij de Oosten-
rijksche kwestie betrokken mogend
heden zal plaats vinden, welke vol
gens een Engelsch bericht wellicht
te Londen zou worden gehouden.
Wat betreft de Fransche klacht te Genève
over de Duitsche herbewapening is men van
meening aldus vervolgt het Engelsche be
richt dat de door den Volkenbond nopens
deze kwestie aan te nemen slotreSolutie moet
voorzien in de benoeming van een commissie,
welke een diepgaand onderzoek zal moeten in
stellen naar de methodes, die een herhaling
van eenzijdige verdragsopzeggingen kunnen
voorkomen. Betreffende eventueel te nemen
sancties is men het te Stresa niet eens kun
nen worden.
Havas spreiekt intusschen van het nemen
van sancties van economischen en financieelen
aard.
ATHENE, 12 April. (V.D.) Het Engelsche,
15.000 ton metende s.s. „Letitia", dat aan de
kust van Griekenland in de golf van Patras
aan den grond was geloopen, heeft hulp ge
vraagd. Aan boord van het schip bevinden zich
280 toeristen. Drie reddingsstoomschepen zijn 't
schip te hulp gesneld.
De eerste vrouwelijke politiebeambten van
Parijs ter bestrijding der. kinderbed&larij
(Bijzondere correspondentie uit Barcelona)
De jongste regeeringscrisis heeft gevolgen
gehad, wier uitwerking nog niet te over
zien is. Het verloop dat de crisis had en
de voorloopige oplossing, die men er aan heeft
gegeven, zijn buitengewoon ongelukkig.
Logisch ware geweest, dat Gil Robles belast
ware geworden met het vormen van een nieuwe
regeering. Hij staat aan het hoofd van de sterk
ste parlementsfractie (115 man, terwijl de drie
in getalsterkte volgende fracties der radicalen,
socialisten en agrariërs resp. 74, 54 en 31 man
sterk zijn) en hij is de promotor van de regee
ringscrisis geweest.
Ongetwijfeld heeft Gil Robles op de kracht
van deze logica gerekend. Grooter dan de
kracht van de logica is echter de kracht ge
weest van de atmosfeer in de hoogste politieke
kringen, welke beslist anti-Gil Robles is. Gil
Robles, de publieke opinie van alle schakeerin
gen constateert het met voldoening of met mis
noegen, is opzettelijk voorbijgegaan.
Zelfs Lerroux heeft den president der repu
bliek aangeraden allereerst Gil Robles opdracht
tot het vormen eener regeering te geven. De
president heeft echter naar andere raadgevin
gen geluisterd en deze raadgevingen waren die
van de socialistische leiders en van de uiterst
linksche partijen. De leiders der partijen, die
luties hadden meegemaakt, ofwel deze verdedigd
of verontschuldigd en in het geheim waar
schijnlijk ook meegemaakt hadden, hebben in
het presidentspaleis gedaan gekregen, dat Gil
Robles als „onbetrouwbaar" niet in aanmerking
kwam. Vandaar dat Gil Robles met recht zeide,
dat hij de wijze, waarop men vanaf den beginne
probeerde de crisis op te lossen, min of meer
ais een persoonlijke beleediging opvatte,
de hervormingen van Azana ongedaan te ma
ken en om in het leger een geest te kweeken,
waarop hij bij zijn werk van nationale hervor
ming in de toekomst zou kunnen steunen.
De minderheidsrgeering, welke Lerroux
heeft gevormd, heeft weinig parlemen
taire levensvatbaarheid. Weliswaar heeft
Lerroux van den president der republiek het
decreet gekregen, waarbij de Corteszittingen
De eerste opdracht, welke Lerroux kreeg, een
nationale regeering te vormen, op breedst mo
gelijke basis» moest mislukken, daar popular-
Langs de Via del Impero in het h art van het Rome van Mussolini
worden de majestueuze zuilen van den tempel van Venus gerestaureerd
S Verwachting: Matige, tijdelijk wellicht
krachtige Noordelijke tot Noord-VVeste-
lijken wind, zwaar bewolkt met tijdelijke
S opklaringen, enkele regen- of hagelbuien,
j= iets kouder.
S Verdere vooruitzichten: Vrij guur met
eenigen neerslag.
STORMWAARSCHUWINGSDIENST
Geseind heden te 19.50 aan de posten S
van Delfzijl tot Hoek van Holland: s
„Weest op Uw hoede."
iiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Onze Brusselsche correspondent seint ons d.d.
12 April:
De zes afdeelingen van de Kamer hebben
Vrijdagnamiddag de wetsvoorstellen be
treffende een parlementair onderzoek naar
de verantwoordelijkheden in verband met
de devaluatie onderzocht. Er waren drie
voorstellen, een Katholiek, een socialis
tisch en een communistisch. In een paar
afdeelingen werd het communistisch voor
stel verworpen, maar in het algemeen wer
den de andere twee voorstellen met alge-
meene stemmen aangenomen, wat goedkeu
ring beteekent van een parlementair
onderzoek.
De regeering gaf intusschen het voornemen te
kennen, aan het parlement een wetsontwerp
voor te leggen tot regeling van een aantal ge
vallen voortvloeiende uit annuleering van de
goudclausule in sommige contracten, welke ge
vallen, niettegenstaande de volmacht, niet door
een koninklijk wetsbesluit konden worden op
gelost. De kabinetsraad heeft Vrijdagavond dit
ontwerp inzake monetaire wetgeving en schade
vergoeding goedgekeurd. Dit ontwerp zal de
rechtspleging volkomen wijzigen en aan de
debiteuren een rechtmatige betaling verzekeren,
agrariërs, agrariërs en liberaal-democraten per
tinent weigerden opnieuw vertegenwoordigd te
zijn in een regeering onder radicaal premier
schap.
De tweede opdracht, aan Martinez de Velasco
gegeven, mislukte, doordat Gil Robles voor zfjr.
partij het haar naar numerische verhouding
toekomende aantal portefeuilles van 6 opeischte,
waaronder het ministerie van oorlog. Gil Ro
bles was hierin niet te veeleischend, temeer
niet, wanneer men bedenkt, dat hij voor zijn
partij ook aanspraak kon maken op het pre
mierschap. Interessant is vooral, dat hij het
ministerie van oorlog wilde, vermoedelijk om
voor een maand worden opgeschort, maximum
dat de grondwet toestaat, in de hoop, dat hij
binnen dien tijd een verzoening of modus Vi
vendi met de coalitiepartijen tot stand kan
brengen, de houding, welke Gil Robles heeft aan
genomen, zal die hoop wel sterk verminderd
hebben. Gil Robles heeft zijn aanhangers gelast
zich terug te trekken uit alle gemeentebesturen
van het land, waarin zij zitting hebben en te
gelijk den plaatselijken partij-instanties order
gegeven onmiddellijk de noodige voorbereidingen
te treffen met het oog op de spoedig te ver
wachten algemeene verkiezingen. Dit beteekent
dat Gil Robles voornemens is het op Cortes-
ontbinding te laten aankomen. De coalitie is
dus morsdood en Lerroux zal haar geen nieuw
leven meer kunnen inblazen. Naar uitlatingen
van den Ceda-leider te oordeelen, heeft de
jongste ervaring hem geleerd dat binnen 't ka
der van de huidige parlementair-democratische
practijk zijn party niets meer te zoeken heeft.
De eerstkomende algemeene verkiezingen zou
den dan in het strijdteeken komen van vóór of
tegen het huidige parlementarisme, van vóór
of tegen de organische vertegenwoordiging in
een corporatief staatsstelsel.
Dezen verkiezingsstrijd zou men misschien
kunnen voorkomen, door, met overboord wer
ping van de grondwet, na een maand de par-
lementszittingen niet te hervatten, en de op
schorting in een schorsing voor onbepaalden
tijd te veranderen. Dit zou beteekenen, dat de
radicale party een dictatuur uitoefent. Sommi
gen willen een teeken zien, dat het dezen weg
opgaat, in het feit, dat twee van de hoogste
militaire autoriteiten in dit kabinet zitting heb
ben.
Hoe het zy, de crisis der Spaansche demo
cratie is in een acuut stadium gekomen, door
dat de onbeduidende minderheden, die het
patent van democratie voor zich opeischen, geen
democraten weten te zijn, wanneer zy zich in
de minderheid bevinden.
rekening houdende met de werkeiyke koop
kracht van den frank. De Kamer zal dit ont
werp betreffende de goudclausule de volgende
week behandelen.
De aangekondigde dienst voor het economisch
herstel werd vandaag ook opgericht en werd ge
steld onder voorzitterschap van den eersten
minister. Deze dienst heeft tot doel de samen-
erdening en uitvoering van maatregelen tot
economische opbeuring van het land. Deze
dienst zal echter ook mede belast worden, in
overleg met den minister van financiën, het
gebruik vast te stellen van de opbrengsten der
revalorisatie van den goudvoorraad van de Na
tionale Bank, rekening houdende met de afhou
ding voor het egalisatie-wisselfonds.
De kwestie van de prysverhooging berokkent
de regeering groote moeilijkheden, al tracht
men officieel zich optimistisch te toonen. Men
weet, dat de regeering tracht, ondanks de deva
luatie en de prijsstijgingen van de buitenland-
sche producten, de prijzen omlaag te houden.
Gemiddeld bedraagt de stijging van de prij
zen der levensmiddelen reeds nu twintig a vijf
entwintig procent. Nu de voorraad bloemmeel uit
het buitenland moest worden aangevuld, zyn
ook de prijzen van het brood gestegen met vijf
tien procent.
Tydens een onderhoud van afgevaardigden
der bakkeryen met den heer Van Isacker, den
minister van Economische Zaken, heeft de mi
nister aangekondigd, dat de mogeüjkheid wordt
overwogen om de fiscale lasten met zeven tot
acht procent te verlagen, wat den broodprüs
zou beïnvloeden.
PARIJS, 12 April. In de Fransche hoofd
stad wordt groote belangstelling geschonken aan
verschillende gevallen van spionnage. Intusschen
heeft men den indruk, dat hierbij sterk over
dreven wordt en dat de naakte feiten, ontdaan
van gevoel, eigeniyk geheel buiten verhouding
staan tot de waarde, welke men er aan hecht.
Het essentieele van al die dingen is trouwens
in deze phase van de Duitsch-Fransche ver
houding het dageiyksch toenemende wantrou
wen, de verwydering die zy vergrooien, de haat,
dien zy voeden, aldus schrijft ons een byzondere
correspondent.
Een zaak, die opgeld doet, is de arrestatie van
een Ryksduitscher, Edward Bernhuber. De
politie meent, in hem een van de voornaam
ste Duitsche spionnen gevat te hebben.
Bernhuber gaf zich uit als Oostenryker en
vertegenwoordiger van een pharmaceutische fa
briek. Hy reisde dikwijls naar Berlijn, soms
tweemaal per week.
Een spion, zooals men hem van de film kent:
elegant, sympathiek, sportief, uitstekend dan
seur en talengenie, met een verwende Italiaan
sche danseres tot vriendin. Juist toen hy zün
hotel verliet en een taxi zocht, stopte er een
voor zyn voeten en vijf agenten in burger ver-
zoehteri hem mee te gaan. Op het hoofdbureau
heeft commissaris Linas. die de afdeeling spion
nage leidt, door een kleine list een schriftelyke
verklaring aan Bernhuber weten te ontlokken,
waardoor het gemakkeiyk werd vast te stellen,
dat men hier met den persoon te doen had,
die aan een Fransche vertrouwde een lyst van
vragen betreffende militaire geheimen, de ac
tiviteit van den generalen staf, enz. in de hand
had gegeven.
Of deze spion nu inderdaad een zoo „groo
te" spion is, als men hier wil gelooven? Het
schijnt onvergeeflijk, wanneer spionnen per
soonlek compromitteerende stukken schrijven
en weggeven, het is even onaannemeiyk als
een meesteriyk inbreker, die zonder handschoe
nen zou werken.
De komende dagen zullen ons wellicht nadere
byzonderheden omtrent den gentleman-spion
brengen. Voorloopig zit hy achter slot en gren
del.
MADRID, 12 April. (V.D.) De Hertog en de
Hertogin van Kent zijn op de terugreis van
hun huweiyksreis gisterenochtend met de „Or-
duna" uit West-Indië te Vigo aangekomen, waar
zy werden begroet door den Engelschen consul
Oxley aldaar, wiens echtgenoote de prinses een
ruiker orchideeën aanbood. Per auto maakten
de hooge bezoekers via Santiago de Compostela
een tocht naar Coruna, waar de lunch werd
gebruikt.
Van Santander keert het prinselijk echtpaar
over land via Parys naar Londen terug.
CONFERENTIE VAN STRESA PRACTISCH
TEN EINDE. ENGELAND GAAT NIEUW
OVERLEG PLEGEN MET BERLIJN.
De „Graf Zeppelin" by zijn aankomst in
Brazilië beschadigd.
Vier dooden bij een vilegbotsing naby Praag.
Hel Belgische parlement zal een onderzoek in
stellen naar de verantwoordelijkheden in de
kwestie der devaluatie.
De Belgische oud-minister van Oorlog, gene
raal baron De Ceuninck, is everleden.
Wijzigingen in de regeling der examens by
het Nijverheidsonderwijs.
De Hoogeerwaarde Pater A. Broeken, Provin
ciaal der Missionarissen van het H. Hart, is
bediend.
Moeilijkheden in den Radioraad; de secretaris
is met verlof gezonden.
Stagnatie bij het werk aan den zijtak van het
kanaal AmsterdamBovenrijn
Bijzondere leerstoel aan de Universiteit te
Utrecht voor die Friesche taal
Wetsontwerp tot verhooging met f 1.040.000 van
vergoeding van verliezen, door de Ned- Mid
denstan dsbank geleden.
Vooralsnog geen verhooging van het meng-
percentage der margarine.
New-Yorksche beurs: Weinig handel, «plom
pende koersen.
O
Toekomst" staat op vele reclame
zuilen waar theaterajfiches worden
aangeplakt want een tooneelonder-
neming reist met dit stuk het land
rond. Toekomstieder onzer maakt
zich bezorgd om de toekomst doch
om de naaste toekomst. Begrijpelijk:
in den nood der tijden wordt men
angstig om de naaste toekomst. De
jeugd moet zich een toekomst vor
men. De oude moet zich een verzorg
de toekomst voor zijn levensavond be
reiden. Het is goed voor de toekomst
te zorgen. Maar laten we ons er niet
al te ongerust over maken. Zoo vaak
gaat alles geheel anders dan we het
ons gedacht hadden. En zoo vaak
komt de toekomstwaarover een on
zer zich bijzondere zorgen heeft ge
maakt nooitEén toekomst wacht
ons allen zeker, en voor die toekomst
vooral moeten we ons inspannen.
Maar van den dag van morgen is
geen onzer zeker.
Met het vlaggeschip dei K.N.S.M. naar de
27 JUNI 9 JULI
12 daagsche rei$ van het m/s COLOMBIA naar
HAMBURG. KOPENHAGEN. ZOPPOT
DANZIG. STOCKHOLM en VjSBY
PASSAGEPRIJS VANAF Fl 90
Prachtig* *wt*lecM*n dt loopk.'.m *n omgavi.g c.
«aar da oud* H.m.it.d lüb.ck Bl«nk*n*i* R.li.burg, d*
D**fttck* Ri«i*r. (Kronborg. Fradcmborg. Fr*d*'ikiborg) h*t
tuitowch* „OrdanicMott M*n*nbwrg". Upptala. D'otlemgkolm
KONINKLIJKE NEDERLANDSCHE
STOOMBOOT MIJ. N V. AMSTERDAM
Ag*«tafl *e Rw«bur**ua
Onze Brusselsche correspondent seint ons d.d.
12 April:
In den nacht van Donderdag op Vrydag is te
Brussel overleden de gepensionneerde generaal
baron De Ceuninck, oud-Minister van Oorlog.
De overledene, die reeds voor den oorlog een
vooraanstaande plaats innam in de Belgische
militaire wereld, stond tydens den wereldoor
log aan het hoofd van een divisie. Daar hij
steeds de groene uniform van stafofficieren
droeg, noemden de Vlaamsche soldaten hem
„Groene Pier".
In Augustus 1915 werd hy bevorderd tot den
rang van luitenant-generaal en benoemd let
Minister van Oorlog, welken post hij tot den
wapenstilstand in November 1918 bleef be-
kleeden, om later deel uit te maken van de
Belgische ontwapeningscommissie by den Vol
kenbond.
Vrydagmiddag heeft de koning een bezoek
gebracht aan het stoffelyk overschot. De heer
Devèze, Minister van Landsverdediging, heeft
namens de regeering zyn deelneming aan de
familie van wylen generaal baron De Ceu
ninck betuigd.
Stand op Zaterdag 1 uur v.m.: 754
Vorige stand: 252.3