mJmm
Zoekt gij betrouwbaar
I Personeel
I Plaats dan een „Omroeper"
voor 80.000 gezinnen
De drie-mogendheden-conferentie te Stresa.
Medische kroniek
'N TROUWE KLANT
m m
Het Schaakspel
MAANDAG IS APRIL 1935
m
-f
Ëf«
fel w%
ëp inm
i.m&mtm
liiiiiii!iiiiii!iiiiiiiii!iiiiiiiini!niiitiiitinniiii]i!inii!ii!i!iiimniniiiiiiitiiii!iii!!ii!i!iiiniiii!iiiiniiiiiiin!ii|
siiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiin;
SiniiiiiiininnimininininininmiininminimmmDiDiniRimmmiiimmraiiiiiiiiiiiimiiiiiimmmnininiig
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiuiiiniiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiuis
m
Geneeskunde in Perzië
OLIEHOUDENDE ZADEN
Inlichtingen gevraagd
Invaliditeits- en ouderdomsrenten
1 Mei a.s. zal Richard Strauss het huis van den componist Engelbert Humperdi
te BMppard, als rusthuis voor oude componisten inwijden
W w/m
W,
Wm M
WÊikWm
m 'WÊk Wm
Zwart geeft op. Er is geen verdediging tegen
Df5—e6, Lh3—f5, enz. met mat.
FOTOREPORTAGE
De K.N.A.C. hield Zaterdag een
rit naar de bloemententoonstel
ling te Heemstede. Overzicht op
de Flora terwijl de deelnemers
worden toegesproken door den
heer Krelage
O* Engalscha, Franscha an Italiaanscha ge
delegeerden tar drie-mogendheden-confe-
rantia ta Strese habben aan bezoek gabracht
aan hat graf van dan Italiaanschee lagar-
aanvoardar Cadoma
H. M. da Koningin haaft Zatardag aan be
zoek gabracht aan da tentoonstelling van
maquettes voor hot monumant van wijlan
H, H. da Koningin Moader. Do Koningin
varlaat de Ridderzaal
Geschenken voor Z. H. den Paus Op 2de Paaichdag vortrakkan 1200 K J V. meisjes van de diverse bisdommen onder leiding van Z. H. Exc.
Mgr. A. F Diepen naar Rome, waar zij door Z. H. den Paus in audiëntie zullen worden ontvangen. Alle 1200 pelgrims hebben kleeren ver
vaardigd om aan Z. H den Paus aan ta bieden. Deze kleeren zullen aan de armen van Rome worden uitgedeald Van deze kleeren werd
heden te den Bosch een tentoonstelling gehouden. Mgr. Diepon mat Pastoor De Kroon bezoekan de tantoonstelling
De ronde van Oss werd Zondag onder groote belangstelling gereden. Het
startschot is gelost
Terwijl de moderne techniek in de hoofd
plaatsen van Perzië, Teheran, Ispahan, zijn
intrede doet, tegelijk met de moderne we
tenschap, en Westersche vliegtuigen, automo
bielen, oliewinning, electrotechniek, en genees
kunde aldaar even goed beoefend worden als in
de Europeesche steden, blijft toch het geheele
platteland en ook wel een groot gedeelte der
stadsbevolking van de moderne geneeskunde
verstoken. Men behoeft er niet aan te twijfelen,
dat de zorg voor de gezondheid duizend jaar
geleden in Perzië beter was, toen dat land de
kern was van de Mohammedaansche cultuur.
Ook in Europa is de verspreiding van ge
schoolde artsen over het geheele land nog van
betrekkelijk jongen datum. Of er vóór 1600 in
elke Nederlandsche stad een geschoold dokter
was, is lang niet zeker. Maar hiér is in de laat
ste duizend jaren steeds een vooruitgang in dit
opzicht, terwijl er in Perzië en aanliggende lan
den vaak achteruitgang geweest is.
Dr. H. A. Lichtwardt, die in Hamadan in
Perzië gevestigd is, schrijft uit eigen ervaring
interessante mededeelingen over den toestand
van de geneeskunde aldaar. Buiten de kleine
centra, waar de Europeesche beschaving is door
gedrongen, is eeuwenoude sleur, verbazende
onzindelijkheid en volkomen afwezigheid, van
georganiseerde gezondheidszorg, zooals men die
toch overal in Nederlandsch-Indië vindt.
Wanneer er dan iemand in. één van die tien
duizenden dorpjes ziek wordt, zoekt hij zijn toe
vlucht bij de plaatselijke mullah (priester),
want een dokter is er niet. „Deze schilderach
tige grijsaard, met zijn gerimpeld, doch vrien
delijk gezicht, en langen, met henné roodgeverf-
den baard, versnijdt zijn pen, en schrijft een sym
pathisch gebed in het Arabisch, of een toepas
selijk vers uit den Koran. Het papier, waarop
dit geschreven is, wordt dan in een glas water
gedompeld, en het inktachtige water wordt ver
volgens eerbiedig door den patiënt opge
dronken."
Maar dr. Lichtwardt is gelukkig geen hoog
moedig aanbidder van zijn eigen cultuur en hij
voegt er dan ook aan toe: „Laten wij niet sma
len op deze oude methode van psychotherapie,
dat gegrondvest is op een redelijk geloof in een
almachtigen God, en noodzakelijk gemaakt door
de afwezigheid van wetenschappelijke genees
kundige hulp. Er zijn vele minder wetenschap
pelijke en minder werkzame methoden ook in
landen, die zich zelf verlicht achten."
Niettemin is het verbazingwekkend, dat een
voudige en zekere, bovendien eeuwenoude me
thoden van behandeling hier niet bekend zijn.
Malaria wordt daar behandeld door het eten
van elf goed gepelde, en vervolgens met een
heilige spreuk voorziene amandelen. (Waarom
is de chinine hier nog onbekend?) Wanneer de
amandel-behandeling niet gelukt, dan gaat de
lijder, rillend van den koortsaanval, 's nachts in
de woestijn en luistert naar het geblaf van den
jakhals, die tijdens het duister het dorp nader
bij komt. Hij neemt zijn ceintuur af, en bij
eiken blaf van den jakhals legt Hij een knoop in
het touw (ceintuur); na zeven knoopen keert
hij in het dorp terug, overtuigd, dat de malaria
zal verdwijnen.
Het aderlaten is nog in eere. De dorpsbarbier
oefent dit bedrijf uit, en bovendien heeft hij
vaak bloedzuigers. Iedereen, die bloedzuigers
gebruikt heeft, verzekert, dat daarmede vaak
resultaten verkregen worden, die buitengewoon
verrassend zijn. Maar of de Perzische dorpsbar
biers steeds een goed gebruik daaryan maken,
is een andere vraag. Evenals in sommige tijden
van de Europeesche geneeskunde, b.v. in den
tijd van Molière en Lodewijk XIV er een ont
zettend misbruik van het aderlaten bestond,
zoo is dat misbruik ook nu nog in Perzië in
zwang. Totaal vermagerde en uitgeteerde lieden
zullen, wanneer de „leer" het eischt, nog ge
laten worden.
Een interessant voorbeeld van mengeling van
kunde en onkunde is dit: een boer werd door
een vergiftige slang in de kuit gebeten; de
dorpsbarbier snoerde het been boven de wond
af; een uitstekende wijze, om te zorgen, dat het
vergif zich niet door het lichaam verspreidt, en
niet de edele deelen aantast, maar hij laat de
tourniquet vast, zoodat het been afgesnoerd
bleef, na enkele dagen afsterft, en vervolgens
afgezet moest worden.
Hetzelfde met beenbreuken: er zijn er die
werkelijk zeer handig zijn, maar de groote mas
sa maakt de zaak erger, bemerkt dat de huid
door de beenstukken doorstoken wordt, en legt
op deze wond dan soms nog een mengsel van
eidooier en koemest, zoodat de kans op tetanus
groot is.
De barbiers en beenzetters kennen spalken,
en gebruiken die ook bij beenbreuken, maar
zij leggen ze bijna steeds te vast aan: de eerste
dagen na de breuk zwelt het lidmaat en wan
neer nu de spalk te vast aangelegd is, snoert
het lidmaat fich zelf af: er komt versterf, en
het lidmaat moet geamputeerd worden.
Verloskunde is in Perzië zoo goed als onbe
kend. De huwelijken worden zeer jong geslo
ten; het leven der jonge meisjes is niet steeds
hygiënisch. Ondeskundige oude vrouwen doen
natuurlijk niet veel goed en het resultaat is
ontzaglijk veel ellende, pijn, zwakheid, verbloe
ding en vele sterfgevallen en invaliditeit. Er
zijn geen geoefende vroedvrouwen.
Er bestaat ook een soort preventieve genees
kunde, methoden om ziekten te voorkomen.
Een daarvan is het aderlaten, zooals het ook
in de middeleeuwen in Europa geschiedde.
Iedereen onderwerpt zich op de vastgestelde
tijden daaraan; zelfs de melaatschen, die van
25 Amerikaansche centen per maand lever,
offeren daaraan elk voorjaar en najaar één of
twee centen.
Een andere manier om ziekte te voorkomen
is het dragen van een armstel, een snoer van
kralen, beentjes, schelpjes, steentjes. De moe
ders besteden veel zorg hieraan en toonen met
trots het goed gesorteerde halssnoer aan hun
kind, waaraan b.v. een gedroogd schapenoog
voorkomt, tegen „het booze oog," een stuk uit
de hoorn van een bergschaap, tegen besmette
lijke ziekten; een stukje pompoenschil, waarop
een gebed tegen kinkhoest geschrevenis; de
knieschijf van een wolf, om het kind snelvoe
tig te maken, enz.
Sommige behandelingen zijn zeer goed. Buik
vliesontsteking bij een kind wordt met direct
daarop gespoten moedermelk behandeld; hoofd
pijn met rust en heete voetbaden en een af
weermiddel van middenzouten. Beter kan het
in 't algemeen niet. Allerlei vreemde zaken
worden gebruikt om wonden te behandelen,
juist zooals nog door diverse menschen in Ne
derland: en de Pers versmaadt ook de pro
ducten van de moderne beschaving niet, ge
tuige de man, die zijn met een dikke zwarte
massa bedekte wond aan den dokter toonde en
op de vraag wat dat was, trotsch antwoordde:
„Motorolie!"
Langzamerhand verbetert de toestand, of lie
ver wordt de toestand verbeterd, want van zelf
gaat het niet. Vooral de verloskundige hulp is
noodzakelijk, want het lijden dat uit het ge
brek daaraan voortkomt, is verschrikkelijk en
de kindersterfte is buitengewoon hoog. De Per
zische patiënt is bijzonder geduldig, moedig en
dankbaar voor de verlichting zijner pijnen.
Het is een vreemde wereld, dat op enkele da
gen vliegens afstand in het eene land duizen
den dokters te veel zijn, en in het andere land
er menschen bij duizenden sterven bij gebrek
aan geneeskundige hulp. Echter leert men wel,
bij vergelijking met Perzische toestanden, die
vijf, zeshonderd jaar geleden hier ook nog wa
ren, de gaven van een goede geneeskundige
hulp waardeeren.
TH. H. SCHLICHTTNG.
Het bestuur van de Stichting Nederlandsche
Meelcentrale heeft de prijsverschillen bij in
voer van tot veevoeder verwerkte oliehoudende
zaden, pitten en noten vastgesteld op de vol
gende bedragen per 100 K.G.
Inklaring in Inklaring in
April 1935: Meit/mAug.
voor lijnkoeken
voor soyaschroot
voor grondnootkoeken
voor cocoskoeken
voor Ned. Oost-Indische
cocoskoeken
voor tót andere soorten
veevoeder verwerkte
oliehoudende zaden,
pitten en noten
1935:
ƒ0.75
ƒ0.65
0,50
0.25
0.80
„0.80
1.50
„1.50
„0.75
„0.75
,0.50
,0.50
Indien men zijn import op verderen termijn
nu reeds wenscht vast te leggen tot bovenge
noemde prijsverschillen, gelieve men zich daar
over met de Nederlandsche Meelcentrale te
'sGravenhage in verbinding te stellen.
Nietwaar, U bent 'n trouw lezer van onze ru
briek „Omroepers", U moogt er graag eens in
grasduinen. De zakenman weet van Uw speur-
lust te profiteeren, hij plaatst Zaken-Omroepers,
die onze rubriek juist zoo veelzijdig doen zijn en
die Uwe regelmatige belangstelling inderdaad
motiveeren.
De Officier van Justitie te Botterdam ver
zoekt nogmaals allen, die ter verkrijging van
een krediet, geld hebben afgedragen of gezon
den aan de Onderlinge Spaarinstelling, de
Spaar- en Credietverzekering „Eigen Hulp", of
de Vereenigde Spaar-Credietbank, alle te Schie
dam (houder M. van Weerden), zich ten spoe
digste te wenden tot de politie in hun woon
plaats, tot het geven van inlichtingen.
Ook kan men zich daartoe rechtstreeks schrif
telijk wenden tot den rechter-commisaris te
Botterdam.
Op l Maart 1935 werden 29152 weduwenren-
ten en 13806 weezenrenten krachtens de Inva
liditeitswet genoten, terwijl op genoemden da
tum krachtens art. 373 dier wet 110081 perso
nen in het genot waren van een als vrucht
hunner verzekering verkregen ouderdomsrente
van drie gulden per week.
Voorts genoten 47383 personen een invalidi-
teitsrente, als bedoeld in art. 71 dier wet.
Krachtens art. 24 der Ouderdomswet 1919
waren op vorengenoemden datum 127972 per
sonen in het genot van een als vrucht hun
ner verzekering verkregen ouderdomsrente van
drie gulden per week.
WA'MU
Alles betreffende deze rubriek te adresseeren
aan den Schaakredacteur van dit blad.
De jonge Tsjechische meester, Sato Flor,
heeft te Moskou een uitstekend figuur geslagen
en hoewel zij, die in den Tsjech bij voorbaat
den overwinnaar zagen, misschien eenigszins
teleurgesteld zullen zijn, want Flohr heeft den
eersten prijs moeten deelen met den Russischen
kampioen, Botwinnik; zijn score: 7 gewonnen,
12 remise en 0 verloren is in zulk een zwaar
toumooi zeer fraai. Hieronder een van Flohr's
winstpartijen:
S. FLOHR, Wit
G. M. LISSITZIN, Zwart
Gebruikelijker en sterker is onmiddellijk
d7d5.
5. Pgl—e2 d7d5
6. a2-a3 Lb4e7
7. c4 d5 e6 d5
8. Pe2g3
Met de bedoeling dit paard t. z. t. veld f5 te
doen bezetten. Rubinstein speelde in deze stel
ling gewoonlijk 8. Pe2f4, wat tot heel ander
spel leidt, doch het is moeilijk uit te maken,
welke zet de sterkste is.
8. c7c5
Sterker is 8.Tf8—e8; 9. Lfl—d3, Le7—f8;
10. 00, Lc8e6, gevolgd doorPb8dl' en
c7c5!
9. Lfl—d3 Pb8c6
10. 0-0
Stand na 10. 00
Sterker is o.i. 14.Lc8e6.
15. Lel—b2 h7h5
Dat is zwak. Zwart had Tf8e8 moeten spelen
en indien 16. h2—h3, Pg4:e3; 17. f2:e3, Ld6:g3;
18. Ddld4, Lg3e5! enz.
16. h2h3 h5h4:
Nu gaat Pg4:e3 niet meer wegens: 17-
f2:e3, Ld6:g3; 18. Ddld4! thans met beslissend
voordeel voor Wit.
17. h3 g4 h4 g3
18. Ddl—d4!
Dat is sterker dan 18. Pc3:d5.
18. Pf6d7
Indien 18.Lc8—e6; 19. Pc3—dl, LdS—e7;
20. g4g5! enz.
19. g4g5
En niet 19. Pc3:d5? wegens 19. Ld6e5;
20. Dd4h2, Dd8h4! wint.
19. g3 f2
Veel sterker is o.i. 19 Ld6—e5! Wit
behoudt nu wel voordeel door 20. Dd4h4I
1.
d2d4
Pg8—f6
enz., doch gewonnen is
het nog lang niet.
2.
c2c4
e7e6
20. Tfl:f2
Ld6e5
3.
Pblc3
Lf8b4
21. Dd4h4
Pd7—b6
4.
e2e3
0—0
22. g2g3!
Dreigt Tf2h2! wint.
22. f7f5
23. g5 f6 (e. p.) Le5 f6
24. Dh4h6 Lf6—g7
Indien 24. Lc8—f5; 25. Tf2:f5! g6:f5,"
26. Dh6g6t, Lf6g7 (indien 26.Kg8—h8;
27. Kglg2! enz.) 27. Pc3—e4! wint.
27. Pc3e4! met winnenden aanval.
Indien 24. Dd8—e8; 25. Tf2:f6, Tf8:f6;
26. Pc3e4! wint
25. Dh6 g6
Stand na 25.
Tf8 f2
-, Tf8:f2
10.
g7g6
c:d4; 11. e3:d4, Pc6:d4; 12,
Indien 10.
Ld3:h7t, Kg8:h7; 13. Ddl:d4, Lc8—e6, met na
deel voor Zwart. Wit beheerscht de open lijnen.
De tekstzet echter verzwakt den Konings
vleugel en is de oorzaak van de moeilijkheden.
waarin Zwart straks komt. Zwart had 10.
Tf8e8 moeten spelen en indien 11. Pg3—f5,
dan 11. Le7f8! met goed spel.
11. d4 d5
12. b2b4
13. b4b5!
14- Ld3—e2
Le7:c5
Lc5d6
Pc6e5
Peag4
26. Pc3e4! Tf2—f7
27. Pe4g5 Tf7—f6
Indien 27. Dd8—e8; 28. Dg6—h7t, Kg8—
f8; 29. Lb2:g7t, Kf8—e7 (indien 29.Tf7:g7;
30. Tal—fit! wint). 30. Pg5:f7 De8:f7; 31.
Talfl! met een aanval, die doorslaat.
Indien 27. Dd8—c7; 28. Dg6—h7t, Kg8—
f8; 29. Lb2:g7t, Kf8—e7; 30. Pg5:f7, Dc7:g3t;
31. Kglhl! met beslissend voordeel.
28. Lb2 f6
29. Dg6h7t
30. Tal—fl
31. Le2 fl
32. Dh7g6
33. Dg6f5t
34. Lfl—h3!
Dd8 f6
Kg8—f8
Df6 fit
Lc8d7
Ld7'e8
Kf8g8
