Kath. bolwerk te Amsterdam
Gil Robles, een onafhankelijke
politieke persoonlijkheid
HOOFDPRIJS F. lOOO.-
Let op de advertentie van Zaterdagavond!
PWie lijkt
het meest
op het
BLUE BAND
meisje
Provinciale Staten
verkiezingen
Doet mee aan de groote BLUE BAND-
2000 STEMMEN VOORUIT
KATH. EN POLITIEKE
ACTIE
DONDERDAG 18 APRIL 1935
Temidden der roode en rood
zwarte vloeden hield de
R. K. Staatspartij stand
De percentages
KONINKLIJK BEZOEK
Aan bloemententoonstelling te
Boskoop
VALSCHE MUNTERS
Straffen van drie tot acht
jaar geëischt
Benoeming
Bedri j f s-or ganisatie
Door vakorganisatie in princi
pieel verband
Neem 'n AKKERTJE
DE STAATSSCHULD
In totaal drie milliard
VAN LADDER GEVALLEN
Ernstig ongeluk te Maastricht
COMMUNISTEN OP HONSWIJK
Nog slechts drie geïnterneerden
TEVEEL BOLLEN GEPLANT
Bloembollenkweekers voor den
rechter
Bedevaart naar Beauraing
De leider heeft onbeperkte vol
macht gekregen om naar eigen
inzicht te handelen
De weg uit de crisis
De zetelverdeeling in
ÏO provinciën
3
2
Zetelverdeeling in Utrecht
TELEVISIE BIJ PHILIPS
Voorloopig nog niets voor
het publiek
ERFENIS ACHTERGEHOUDEN
Zijn broers gedupeerd
DERDE ORDE-STUDIEDAGEN
„ST. BONAVENTURA"
Een cursus voor luchtbescherming
In de hoofdstad des Rijks, in Amsterdam,
heeft zich de R. K. Staatspartij een stevig bol
werk getoond temidden der roode en rood
zwarte vloeden. Terwijl bij de vorige Staten
verkiezing in 1931 de R. K. Staatspartij 52.571
stemmen behaalde, was dit getal by de hui
dige verkiezing 54.578. Tweeduizend stemmen
dus hooger. Wat meer zegt: ons percentage van
ruim 14 pet. (14.8 by de laatste Kamerverkie
zing in 1933) handhaafde zich. Voor de Staten
in 1931 kregen we 52.571 stemmen, voor den
Raad in 1931: 53.763 en voor de Tweede Kamer
in 1933 56.410. De percentages waren 15,2, 15,6,
14,08 en 14,4 nu.
Zoo heeft zich de op een na grootste party
de Kath. Staatsparty te Amsterdam niet van
haar plaats laten verdringen. De grootste par
ty. de Soc. Dem. Arbeiders Partij, kreeg respec-
tieveiyk in 1931: 128.938 voor de Staten en
124.284 voor den Raad en in 1933 voor de Ka-
toer: 119.531, om thans tot 118.031 te dalen.
Ondanks de afbreuk, die de Kath. Democra
tische Party met 3661 stemmen ons deed, on
danks het feit, dat de N.S.B. met een katho
lieken ïysttrekker uitkwam ondanks deze
Voor de Kath. Staatsparty zeer ongunstige fac
toren, heeft zy zich glansryk gehandhaafd. Dat
is bemoedigend en moet een aansporing te meer
zyn om by de komende raadsverkiezing niets
onbenut te laten, doch onze uiterste krachten in
te spannen. Indien we één biyven, zyn we sterk!
„Het" bedenkelijke verschynsel in de hoofd
stad is, naast de opkomst van de N.S.B. op haar
eersten" stemdag, de roode stortvloed van het
communisme en de andere revolutionnaire ele
menten. De S.D.A.P. liep terug, maar de com
munisten toonen 'n gestagen groeiin 1931: 24.692
Voor de Staten en 26.535 voor den Raad. in
1933: 38.307 voor de Kamer en nu: 47.291. Dit is
te bedenkeiyker als we zien, dat de roode vloed
óók door de Rev. Soc. Arbeiders Party met
15.553 wast! De propaganda van or.gewenschte
elementen uit het buitenland blükt haar werk te
doen! Indien er iets is waartegen we met al
onze kracht en macht ons te weer moeten stel
len, dan is het tegen dezen rooden stortvloed. De
Vryheidsbond is er niet tegen bestand: zyncyfers
bit de laatste jaren waren 35.638 (Staten 1931),
31.948 (Raad 1931), 38.752 (Kamer 1933) en een
terugval tot 30.887 nu! De Vryz. Democraten
spoelen weg: 17.922 en 16.355 in 1931 voor Sta
ter. en Raad, 18.876 voor Kamer 1933 en thans
9426.
Dat onze vrienden, de Anti-Revolutionnairen,
ha de laatste Kamerverkiezing terug zouden
vallen, was te voorzien. Ze leefden immers bo
ven hun stand, omdat ze toen boven hun ge-
Woon getal ook de ontevredenen meekregen, die
om den sterken man riepen (38.036). Hun getal
24.052 van heden is intusschen zeer bevredigend
Indien we dit cyfer vergeiyken met de Staten-
®n Raadsverkiezingen van 1931: 19.895 en
20.732. De Christ. Historischen behaalden gis
teren 21.472 tegen 27.603 en 26.284 voor Staten
en Raad in 1931 en 18.696 by de Kamerverkie
zingen in 1933.
Ook in de hoofdstad heeft zich het algemeene
Verschynsel voorgedaan; de opkomst der N.S.B.
We moeten daarby in herinnering brengen, dat
hiet alleen de crisis-winst van rond 19.000 der
Anti-Revolutionnairen uit 1933, maar ook het
hiet uitkomen van de Neutrale Middenstanders,
die in 1931 voor de Staten 16.369 en voor den
Raad 18.696 haalden, alsmede het niet uit
komen van een lyst-den Hartogh, die in "31 voor
de Staten 4836 en voor den Raad 5731 verwierf,
hier van invloed zyn.
Wanneer men een optellinkje van deze cyfers
maakt, komt men globaal tot een 38.000, die
met het verlies van Vryheidsbond en andere
het cyfer 47.291 der N.S.B. wellicht benaderen.
t>at de N.S.B. een groot aantal kiezers zou win-
hen, was te voorzien. Indien men echter den
stand der partyen nagaat, behoeft dit cyfer niet
Zoo verontrustend te zijn als het op 't eerste
gezicht lykt, al dient het gevaar van dit cyfer
hiet onderschat.
Een drietal fascistische groepen verkreeg
Voor de Kamer in 1933 reeds gezamenlijk 2826
Stemmen.
De uitslag voor Amsterdam was eerst te ruim
eer. uur bekend. Om 11.40 uur waren aan het
hoofdstembureau de 418 bussen geteld, maar de
Eindcijfers werden eerst over eenen gepubli
ceerd en bleken zelfs te drie uur in den mor
gen nog niet te kloppen. Zoodat onze beschou
wing uit den aard der zaak een vluchtige moet
zijn. De soc.-democraten, die aanvankelijk
128.031 stemmen zouden behaald hebben, ble
ken in werkelykheid maar 118.031 te hebben
gekregen. Dat is een steeds neergaande lyn
voor de grootste party te Amsterdam. Van
134.322 by de Kamerverkiezingen in 1929 liep
bun getal terug als volgt: 128.938 en 124.284 by
de Staten- en Raadsverkiezingen in 1931; 119.531
by de Kamerverkiezing in 1933 tot 118.031
thans! Ook de S. D. A. P. is niet bestand ge-
b'eken tegen den stormvloed van N. S. B. en
communisme.
De R. K. Staatspartij staat echter als een
rots in de branding. Laten we alles in het werk
stellen onze positie te behouden en te verste
vigen by de komende Raadsverkiezingen.
De vergelijkende percentages der R.K. Staats
party hebben we hiervoren reeds gegeven. Voor
de A. R. is het percentage 6 voor den Raad in
1931, 10 voor de jongste Kamerverkiezing en
weer 6.4 thans.
Voor den Vrijheidsbond is 't percentage 9.3
pCt. Raad 1931, 10 pCt. Kamer 1933 en 8.1 nu.
Voor de S.D.A.P.: 39.5 pCt. Kamer '29, 38.1
Raad 1931, 31.6 Kamer 1933 en 31.2 thans.
Communisten: resepectieveiyk 6.2, 7.7, 10
en 12.5.
Deze percentages geven in het kort den stand
van zaken aan.
H. M. de Koningin en H. K. H. Prinses Ju
liana hebben het voornemen Dinsdag 23 April
in den namiddag de bloemententoonstelling te
Boskoop te bezoeken.
SOERABAJA, 18 April (Aneta) De Officier
van Justitie eischte tegen de verdachten in de
zaak van de valsche muntery de volgende straf
fen: tegen den Europeaan J. G. drie jaar ge
vangenisstraf, tegen den Japanner H. acht jaar
gevangenisstraf en tegen den Chinees L. T. P.
zes jaar gevangenisstraf, alle straffen onder
aftrek van den tyd doorgebracht in preventieve
hechtenis.
Tot kapelaan in de parochie van O. L. Vrouw
Onbevlekt Ontvangenis te Leiden is benoemd
de weleerwaarde Pater Gonsalves Peerdeman
O. P. M„ leeraar aan het Willebrorduscollege
te Katwijk aan de Rijn.
De Koninklijke Nederlandsche Jachtv ereeniging hield 'n slipjacht in de omgeving van Amersfoort. Een fraaie sprong
Men schrijft ons van de zyde van den Ned.
R.K. Middenstandsbond:
„De sociale politiek moet zich bezig houden
met het herstel der bedryfsschappen", aldus
„Quadragesimo Anno".
Klaarblijkelijk wijst de encycliek naar bedrijfs
organisatie op publiekrechtelijken grondslag met
de zoo breed mogelijke taak van bijlegging van
den klassestrijd en ordening van het bedrijfs
leven in economisch opzicht.
De taak der bedryfsschappen is niet enkel
de verzoening van arbeid en „kapitaal" 'n het
bedrijf, niet enkel het herstel der positie van
den arbeid in het bedrijfsleven, maar tevens de
ordening van de economische politiek der be
drijven, die niet aan het richtsnoer van vrije
concurrentie of particuliere machtsvorming mo
gen worden overgelaten.
De bedrijfsorganisatie in sociaal opzicht is in
Nederland door de Bedryfsradenwet op het ter
rein der werkelykheid gekomen.
Door de omstandigheden echter van dezen
tijd vraagt op het oogenblik de bedryfsorde-
ning in economisch opzicht in het bijzonder de
aandacht.
De regeering tracht op dit terrein te doen
wat mogelijk is, getuige de Wet op de algemeen
verbindende kracht van Ondememersover-
eenkomsten, die door Minister Steenberghe zoo
belangrijk werd verbeterd.
Daarnaast zyn de katholieke sociale organi
saties onvermoeid bezig om voor een meer blij
vende en constructieve ordening van het be
drijfsleven den grondslag te leggen.
Zoo wordt er in Nederland gewerkt, practisch
gewerkt, niet het minst van katholieke zyde aan
de verwezenlijking van het waarachtige corpo
ratieve ideaal, het ideaal van „Quadragesimo
Anno".
De verwezenlijking der bedryfsgedachte van
„Quadragesimo Anno" is de groote positieve so-
bij Rheumatische pijnen, Spierpijn enz.
ciale taak van het katholicisme in dezen tijd!
Wij wilden hierop wijzen, nu wij voor het
laatst de aandacht vestigen op de speciale vak-
bondspropaganda, die de katholieke midden
standsbeweging in deze weken voert.
Wie spreekt van waarachtige corporatieve or
dening, spreekt van bedryfsorganisatie.
Wie bedrijfsorganisatie zegt, zegt vakorgani
satie, zeker in den middenstand.
Wie vakorganisatie zegt tot den katholieken
middenstander, hetzy ambachtspatroon, klein-
industrieel of winkelier, zegt vakorganisatie in
principieel verband.
Laat het vooral de roep zyn van het waar
achtig corporatieve ideaal, de roep van „Qua
dragesimo Anno", die in dezen tyd „ieder ka
tholiek middenstander brengt in zyn vakorga
nisatie"!
Wy ontvingen van de Landsdrukkerij het
jaarlyksch verslag van den stand der Staats
schuld. Deze bedroeg op 13 December in totaal
f 3.362.302.903.50, waarvan f 2.700.305.850 ge
consolideerd en f 66.997.053.50 vlottende schuld.
Daartegenover stond toen een bedrag van
f 354.550.839.35 aan vorderingen op verschillen
de instellingen.
De 21 jarige schilder M. L. uit Maastricht
was Woensdag een huis aan het schilderen in
de Hoenderstraat te Maastricht.
Teneinde zyn werkzaamheden te kunnen vol
brengen stond L. op een tien meter hooge lad
der, welke ladder met het voeteinde ongeveer
een meter in de straat stond.
Op eenige meters afstand daarvan had de
broodbezorger D. zyn paard en wagen geplaatst.
Ondanks dezen voorzorgsmaatregel wist het
paard toch den wagen voort te trekken, met het
gevolg, dat de wagen tegen de ladder botste en
deze omviel.
L. smakte op den grond en bekwam een been
breuk en ernstige kneuzingen aan het gezicht
en in den rug. In zorgvollen toestand werd hy
in het ziekenhuis Calvariënberg opgenomen.
Woensdag hebben, aldus de „Telegraaf", we
derom drie communisten het werkkamp op het
Fort Honswijk met onbepaalde bestemming ver
laten. Zy zijn zeer waarschijnlijk naar België
uitgeweken. Van officieele zyde is er op aange
drongen de kosten aan het werkkamp tot een
minimum te beperken. Morgen zal de helft van
het bewakingspersoneel met Paaschverlof gaan.
Er zyn nu nog slechts drie communisten in het
werkkamp.
Voor den kantonrechter te Delft heeft zich
Woensdag een groot aantal kweekers uit het
Westland te verantwoorden gehad, wegens over
treding van de bepalingen der Ned. Sierteelt
centrale.
De kweekers hadden n.l. een te groote hoe
veelheid bollen uitgeplant, terwijl verschillende
kweekers niet in het bezit waren van een ver
gunning. De meesten verklaarden dat zy de bol
len hadden bestemd voor versiering in eigen
tuin. Echter kon een hoeveelheid van pl.m. 5 ros
door den getuige-deskundige, die in al deze za
ken optrad, niet als zoodanig worden aange
merkt. Er was een kweeker die zelfs 17 roe te
veel had uitgeplant.
Sommige kweekers verklaarden dat zij de bol
len niet hadden uitgeplant om te verhandelen,
doch om daarvan bloemen te trekken.
Een kweeker, die daarvoor geen vergunning
bezat, werd tot 60 boete veroordeeld.
De kantonrechter veroordeelde verder tot
geldboeten varieerend van 3 tot genoemd
bedrag.
Op 18 en 19 Mei as. zal vanuit het Westland
de zestiende bedevaart naar Beauraing werden
georganiseerd. Uit het geheele land kan men
zich hierbij aansluiten.
(Van onzen byzonderen correspondent te
Brussel)
Een voorspel tot de jongste regeerings-
erksis was het geruchtmakende mee-
ningsverschil tusschen Gil Robles en
„El Debate," tot dan toe als de spreekbuis van
den leider der Ceda beschouwd, over de oppor
tuniteit het naar aanleiding van de gratie-
verleening aan de leiders van den October-op-
stand op een regeeringscrisis te laten aan
komen. El Debate was van meening, dat de
rechterpartyen der regeeringscoalitie niet ver
der moesten gaan, dan hun ministers tegen de
gratie verleening te doen stemmen. Daarna dien
den deze zich by den door de radicale minis
ters gevormde kabinetsmeerderheid teweeg-
gebrachten uitslag neer te leggen.
Dit meeningsverschil tusschen „El Debate"
en Gil Robles heeft heel wat geruchten in het
leven geroepen. Voor de hand ligt alléén, dat „El
Debate" niet het onvoorwaardelijke orgaan van
Gil Robles en Accion Popular is, dat men er
tot dan toe in zag.
Hoe zyn de verhoudingen?
„El Debate" is min of meer te beschouwen
als het orgaan van de naar Italiaansch voor
beeld gevormde „Accion Catolica," die door het
Spaansch episcopaat geleid wordt.
Vandaar dat in monarchistische kringen „El
Debate" wel eens beschouwd wordt meer als een
Spaansche uitgave van de „Osservatore Ro
mano", dan als een bovenal authentiek natio
naal en patriotisch blad. Nationaal en patrio-
tisch in den zin dezer monarchistische kringen.
Dit feit verdient vermelding omdat het mede
licht werpt op de onderlinge waardeeringen in
de rechtsche partijen.
Uit de „Accion Catolica" nu, waarvan ..El
Debate dus het orgaan is, is het meerendeel
der leidende personen van de Ceda voortge
komen. Tot de oprichting van Accion Popular
heeft zelfs de directeur van Accion Catolica,
de als een asceet levende Angel Herrera, den
voornaam&ten stoot gegeven. Angel Herrera
was voordien directeur van „El Debate." Van
daar begrijpelijkerwijze de zeer nauwe ban
den tusschen Accion Popular (Ceda), Accion
Catolica en „El Debate". Aan deze nauwe rela
tie ontleent „Accion Popular" haar karakter
van katholieke party by uitstek. De preferente
behandeling, die deze organisatie van de zyde
van het episcopaat gewordt, draagt natuurlijk
voor een goed deel by tot haar bloei.
Den terugslag ondervinden hiervan vanzelf
sprekend de overige rechtsche partyen, de
agrarische party van Martinez de Velasco en
de monarchistische partyen. In het byzonder
de monarchisten plegen ter zake ernstige pole
miek te voeren. Zy teekenen dan protest aan
tegen het feit, dat één party het monopolie van
kaholicisme voor zich opeischt. Accion Popular
heeft echter nimmer zulk een monopolie voor
zich opgeëischt. Ook klagen de monarchisten,
dat Accion Catolica lees Spaansche episco
paat en geestelijkheid Accion Popular sterk
voortrekt, tot nadeel der monarchisten.
Het zyn niet alleen de overige rechtsche par
tijen, die de verhouding van Accion Popular tot
Accion Catholica een voorwerp van critiek ma
ken, ook de linker partyen doen het.
Zy stellen het voor alsof Gil Robles slechts
de „pupiel van het episcopaat" is, zonder eigen
politieke persoonlijkheid, een figuur, die vallen
moet, wanneer het episcopaat de handen van
hem terugtrekt. Naar aanleiding van het mee
ningsverschil op een zoo belangrijk punt als de
oportuniteit eener regeeringscrisis, tusschen de
leiding van Accion Catolica, aan het woord in
„El Debate" en de leiding van Accion Popular,
voorspelden zelfs linksche politici, dat de dagen
van Gil Robles gételd waren en dat de eenheid
van Accion Popular van stond af aan problema
tisch was geworden.
Hoe zyn de linkerpartijen echter gelogen
straft geworden! Op de eerste plaats weerlegde
het hier besproken meeningsverschil op zich
reeds volkomen afdoende den fabel, dat Gil
Robles geen eigen onafhankelijke politieke per
soonlijkheid had. Een fabel, waaraan trouwens
niemand geloofde, die weet, dat de opbouw van
Accion Popular geheel het werk is van Gil
Robles' organisatietalent en de vat op de massa
van zyn begeesterd woord. Accion Popular staat
of valt met Gil Robles. Dat Gil Robles zoo maar
door hoogerhand zou kunnen worden heenge
zonden is een idee, dat tot tranen toe doet
lachen. Alleen reeds, omdat de aanwezig ver
onderstelde hoogerhand er niet aan ^ou kun
nen denken. De algemeee raad der Ceda, die
begin dezer week vergaderde, heeft unaniem
en onvoorwaardelijk de houding van Gil Robles
goedgekeurd en hem nogmaals geproclameerd
tot den onbetwistbaren leider, die voor zyn
volgelingen niet dwaalt.
Hij heeft onbeperkte volmacht gekregen om
naar zijn inzicht te handelen met het door de
jongste regeeringscrisis en de daaraan gegeven
oplossing geschapen probleem.
Dit probleem heeft de laatste dagen de ge
daante aangenomen van het volgende alterna
tief. Herstel der oude regeeringscoalitie met een
regeering, waarin Accion Popular overwegenden
invloed of zelfs de leiding heeft, ontbinding
van het parlement en nieuwe verkiezingen.
Het is niet onmogelijk, dat Gil Robles bereid
gevonden wordt het eerste lid van het alterna
tief te aanvaarden. Hy zou dit met volmaakt
decorum kunnen doen, daar het de inwilliging
behelst van de eischen, welke hy in de crisis-
ouderhandelingen stelde en waartegen toen een
veto werd uitgesproken.
Als resultaat van de verkiezingen der Prov.
Staten in 10 provinciën (volgende week stemt
Gelderland) kan thans het volgende worden
medegedeeld:
Gekozen werden:
1935
1931
Verschil
R. K. Staatsparty
154
160
6
S. D. A. P.
114
116
2
Anti Rev. Partij
68
74
6
Chr. Hist. Unie
52
60
8
Vryheidsbond
29
50
—21
Vrijz. Dem. Bond
26
33
7
N. S. B.
39
+39
Staatk. Ger. Partij
11
11
Herv. Ger. Staatsparty
1
1
Comm. Partij Holland
12
9
3
Kath. Dem. Partij
5
2
Chr. Dem. Unie
10
10
R. S. A. P.
4
2
Voorts werden nog enkele onafhankelyken
gekozen, terwyl een aantal andere onafhanke
lyken of kleine groepjes verdwenen.
In de provincie Utrecht werd op de lijst
van den Vryz. Dem. Bond gekozen de heer
W. K. D. Lustig te Utrecht. Deze is intus
schen overleden. In zyn plaats is derhalve ge
kozen de heer J. v. d. Brink te Baam.
In verband met de te Berlijn gehouden proe
ven met een Philips televisie-ontvanger, ver
nemen wy, dat de bereikte resultaten in elk op
zicht voldaan hebben. Het ligt dan ook in de
bedoeling om binnen afzienbaren tijd demon
straties met dit ontvangsysteem te geven. De
Philips televisie-Ontvanger zal zich speciaal
kenmerken door een buitengewone scherpte en
helderheid van het beeld.
Teneinde de laboratoriumproeven op grooter
schaal te kunnen voortzetten, zal Philips in
Eindhoven een televisie-proefzender op een
golflengte van c.a. 7 m. in bedrijf stellen. Een
experimenteele zender op 3 m. golflengte is
reeds eenigen tyd in gebruik.
Philips meent er echter op te moeten wyzen,
dat, ofschoon in de laboratoria zeer belang
rijke vorderingen zyn gemaakt, van een prac-
tischen dienst voor het groote publiek voorals
nog geen sprake zal kunnen zijn. Met name
staat het op het oogcfnblik nog niet vast, hoe
voor een geheel land een televisie-systeem op
ultra korte-golven economisch verwezenlijkt kan
worden.
Een barbier uit Winkel, die verdacht wordt
een erfenis tot een bedrag van een paar duizend
gulden, waar ook nog eenige broers in zouden
moeten meedeelen, in haar geheel te hebben
achtergehouden, is op last van dé Justitie aan
gehouden en ingesloten in het Huis van Be
waring te Alkmaar.
Voor de vierde maal organiseeren de Cen
trale Bureaux der Derde Orde te Weert en Til
burg de jaarlijksche Derde Orde Studiedagen.
Zy verheugen zich in steeds grooter bloei. Dit
jaar zullen ze gehouden worden in het rustige,
landelijke dorpje Handel in Noord-Brabant en
wei op 18, 19 en 20 Juni (Sacramentsdag). Het
algemeen onderwerp is: „De Franciscaansche
Broedergedachte: redding in den nood van de-
zon tijd".
De algemeene vergadering der Katholieke
Leerarenvereeniging „St. Bonaventura" zal
worden gehouden Woensdag 24 April in Restau
rant „Central-National" te Arnhem. Besproken
zal worden het rapport der Commissie ter for
muleering van een voorstel tot wettelijke rege
ling der toelating tot de eerste klasse eener
H.B.S. met vijfjarigen cursus (commissie-Bol-
kestein) en het standpunt der vereeniging in
zake de aansluiting L. O.-M. O. De vergadering
vangt aan om 10 uur.
De studievereeniging voor luchtbescherming
heeft op 3 en 4 Mei a.s. in het gebouw van het
Kon. Instituut voor Ingenieurs georganiseerd
een cursus voor luchtbescherming. Nadat de
voorzitter der Studievereeniging, de heer P. L.
de Gaay Fortman, burgemeester van Dordrecht,
zal een aantal sprekers verschillende onderwer
pen bespreken.
PRIJSVRAAG
ÖB.HSai8JiJ
