In het land der koekoeken a A Pater Coughlin verzet zich tegen Roosevelt I Het nieuws van heden SLECHTS ÉÉN ZANG Italië's positie in N.-Afrika DE RADIOPRIESTER WIL NIEUWE PARTIJ Om de macht in de lucht DE BAROMETER K VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f3.25; per post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD. HAARLEM - TELEFOON 13866 VRIJDAG 26 APRIL 1935 Avondblad EEN EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 19307 Dictator Amann decreteert Jeugdige levens op den electrischen stoel Het Weer Griekenland weer een Koninkrijk Ex-koning George zou zijn troon wederom willen bestijgen Reeds duizend vliegtuigen en 60.000 man naar Erythrea overgebracht Weloverwogen plan Gevaarlijk optreden van een soldaat Hij schiet onverwachts op zijn mede-sold aten wmm I Het nieuwste portret van Prinses Jüliana De radio-priester pater Coughlin, die in den laatsten tijd heftige aanvallen doet op het beleid van president Roosevelt Senator Huey Long is het voor honderd percent eens met zijn program Katholieke opinies verdeeld Gezellige kamers krijgt U met B.B.C. behang Eerste Schotensche Papierhandel DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN Engelsche bezorgdheid over de Duitsche suprematie Het milliardenplan van Roosevelt Keerende krijgskans in den Chaco HEVIGE BOSCHBRAND NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 ct., Ingez. mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cenl per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek De koekoek is een wonderlijke vogel. Zoo als men weet legt de koekoek zijn ei in de nesten van andere vogels om het door dezen te laten uitbroeden. De jonge koekoek is een ondankbaar en wreedaardig Wezen, een rücksichtslose dwingeland, welke geen concur rentie duldt, maar volkomen egocentrisch en egoïstisch alles voor zich alleen opeischt. Zoo dra de jonge koekoek wat uit zijn kale kluiten gewassen is, werkt en wurmt hij de eigen jon gen van zijn lankmoedige pleegouders over den rand van het nest de diepte in om zich een monopolie-positie te scheppen. Zijn brutaliteit gaat soms zóó ver, dat hij niet eens op de af wezigheid van zijn kleine pleegouders wacht om zijn snood bedrijf te volvoeren, maar onder het warme donzen lijf van zijn voedster-ouders zit te wroeten en te dringen, totdat hun kroost te pletter stort. Dit is geen luguber dierenfa- beltje, maar in de natuur door het objectieve oog van de filmcamera geconstateerde wer kelijkheid. Is het te verwonderen, dat wij aan het gedrag der /koekoeken hebben moeten den ken, tóen wij de zeer korte en niet geheel dui delijke door het D. N. B. verspreide uittreksels lazen van de drie verordeningen, welke de voor zitter van de Rijkskamer voor Persaangelegen heden Amann, een gewezen onderofficier uit den wereldoorlog, die indertijd Hitier onder zijn bevelen had, in Duitschland thans heeft uitge vaardigd? In deze zeer uitvoerige en ingewik kelde verordeningen, waarover slechts weinig in het buitenland is gepubliceerd, wordt de Duit^ sche dagblad-uitgeverij geregeld. Volgens deze verordeningen moeten de eigenaars, alsmede hun echtgenooten van zuiver-Arische afstam ming zijn, d.w.z. zij moeten aantoonen, dat van af 1800 him familiebloed nooit met niet-Arische smetten is geïnfecteerd. Het uitgeven van een krant is verboden aan alle publiekrech telijke lichamen, maatschappijen, coöperaties, stichtingen en organisaties, bij wier stichting men van een beroep, stand of godsdienstige organisatie is uitgegaan. Ook zal het aan één persoon of aan één organisatie verboden zijn meer dan één blad uit te geven, alleen het systeem van kopbladen wordt door deze bepa ling niet getroffen. Voorts is het niet geoor loofd, dat een blad ingesteld is op één bepaal de bevolkingsgroep, onverschillig of deze naar confessioneele, professioneele of andere belan gen is afgepaald. Indien in één plaats verschei den dagbladuitgevers zijn, die aangewezen zijn op den afzet van een hoogere oplage dan, ge zien de plaatselijke toestanden en „gezonde" (sic) uitgeversbeginselen mogelijk is, dan kun nen een of meer van zulke bedrijven worden gesloten. Al deze rigoureuze bepalingen en be perkingen gelden niet voor het Rijk zelf en voor de nationaal-socialistteche partij. Dit zijn wel de voornaamste punten, welke over de nieuwe regeling van persdictator Amann zijn gepubliceerd. Wij zullen de uitvoering dezer maatregelen in de practijk moeten afwachten om de gevolgen daarvan in hun geheel te kunnen overzien. Maar thans is reeds zeker, dat door deze verordeningen de nationaal-socialistische machthebbers zich de middelen hebben verschaft om elk blad, dat niet wil zooals zij willen, dat zich nog een eigen mee ning waagt te permitteeren, of zich in dienst stelt van de verbreiding van zuiver religieus con fessioneele beginselen, eventueel te vernietigen. ,,Havas" meent dan ook te mogen berichten, dat alle katholieke en protestantsche bladen binnen drie maanden in Duitschland zullen worden op geheven. Of dit gebeuren zal, is echter voorloopig nog een vraag, maar dat het mogelijk is, staat buiten twijfel. Het voortbestaan der niet-partij- pers ondanks alle belemmeringen en beperkin gen, waarmede zij werd belast, is sinds lang een doom geweest in de oogen der nazi's. De uni forme partijbladen werden veelal slechts nood gedwongen gelezen, terwijl velen in Duitschland liever grepen naar de zgn. burgerlijke bladen, waarin niet alles werd herkauwd, wat de auto riteiten voorzegden. Reeds herhaalde malen is aangekondigd, dat er aan het ationaal-socia- listische geduld ten opzichte van de niet vol komen gelijk geschakelde pers een radicaal einde zou komen. Dit einde schijnt thans be reikt. Indien er volle uitvoering gegeven zal wor den aan de door Amann afgekondigde ver bodsbepalingen, is het gedaan niet enkel met den zeker niet altijd heilzamen invloed der Joden op de pers, maar ook met het zoo noodzake lijke en niet zonder groote geestelijke en cultu- reele schade te missen werk der katholieke pers in Duitschland. Zijn Amann's verordeningen ten deele geïnspireerd door het heldhaftig verzet, dat op zuiver religieuze gronden tegen gewe tensdwang, systhematische beginselvervalsching en het funeste nieuwe Germaansche heidendom werd gepleegd en dat zich vooral concentreer de in de publicaties van verschillende confessio neele groepen? Hitler's lijforgaan de ..Völkische Beobachter" moge juichen over deze verorde ningen, welke de abonné's en advertenties der zgn. burgerlijke, niet-partijbladen zullen kunnen overhevelen naar de bruine partij-pers, maar voor allen, die op grond van hun godsdienstige overtuiging niet alles kunnen en mogen onder' schrijven, wat door nationaal-socialisten en „Ueber-Germanen" wordt verkondigd, ziet de toekomst er somber uit. Bedriegen de teekenen niet, dan zal het in Duitschland na den over gangstijd van 3, 6 of 12 maanden „Koekoek êen zang" worden. Als de koekoek roept, komt er regen, zeggen de boeren. Zal dit in de politiek ook het geval zijn? NEW YORK, 26 April (Reuter). Vannacht zijn twee jongemannen van twintig en zeventien jaar op den electrischen stoel terechtgesteld, we gens moord op een politie-beambte. LONDEN, 26 April (Reuter) Verscheidene Londensche bladen publiceeren een uit Pa- rijsche bron afkomstig gerucht, dat ex-koning George van Griekenland' zou zijn uitgenoodigd naar Athene terug te keeren, om wederom den troon te bestijgen. De ex-koning zou zich hiertoe bereid ver klaard hebben. In Juni zou een officieele uit- noodiging verwacht worden. Men spreekt in Londen het vermoeden uit, dat het gerucht uit kringen van Grieksche emi granten stamt en ten doel heeft om in Grieken land onrust teweeg te brengen. PARIJS, 26 April. (V. D.) Van welingelichte zijde wordt medegedeeld dat te Parijs vooraan staande Grieksche monarchisten een geheime bespreking hebben gehad met ex-koning George von Griekenland, met het doel maatregelen te overwegen die bij de komende parlementaire verkiezingen in Griekenland kunnen leiden tot een overwinning der monarchisten, die omgezet zou kunnen worden in het herstel der monar chie. De deelnemers aan de geheime bijeen komst stelden zich ten doel den steun van het Grieksche volk te verwerven om in den loop van den zomer George den troon aan te bieden. Ex-koning George, die juist uit Indië is terug gekeerd van een jacht op grof wild, zou zich bereid hebben verklaard den troon te bestijgen en in Griekenland, voor het eerst sedert de revolutie van 1924, die hem verjoeg, een consti- tut.ioneele monarchie te vestigen. Ex-koning George zou zich heden naar Lon den begeven, waar de besprekingen met voor aanstaande Grieksche royalisten zullen worden voortgezet. Hij verklaarde zich bereid, zijn mi nisters te benoemen uit zijn huidige monarchis tische aanhangers. Nader wordt echter door Reuter gemeld, dat ex-koning George tegenover den Reuter-verte- genwoordiger te Parijs krachtig heeft ontkend, een uitnoodiging om naar Griekenland terug te keeren te hebben ontvangen of een dergelijke uitnoodiging te hebben aanvaard. H VERWACHTING: Matige Noord-Ooste- l(jke tot Noordelijken wind, toenemende 5 bewolking, weinig of geen regen in het Westen, in het Oosten meer kans op regen iets kouder. j= Hoogste stand: 770.8 te Stomoway. Laagste stand: 752.9 te Dresden. 5= Zon op 4.43, onder 7.14. Licht op 7.44. 5 Maan op v.m. 1.57, onder v.m. 10.53. Laatste kwartier 26 April 441 v.m. iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiini LONDEN, 26 April (Reuter) De corres pondent van de „Öaily Telegraph" te Addis Abeba meldt: Betrouwbare berichten, die hier uit de Ita liaansche kolonie Erythrea zijn ontvangen, ge ven opheldering over den omvang van de mi litaire voorbereidingen aldaar. Tot dusver zijn reeds ruim 60.000 soldaten en 1000 vliegtuigen uit Italië in Erythrea aangekomen. Hierbij voegen zich nog omvangrijke hoeveel heden materiaal en middelen van vervoer van allerlei soort, van vrachtauto's tot muildieren. In vele districten der kolonie wordt onder lei ding van deskundigen met groote snelheid ge werkt aan den aanleg van wegen. Te Addis Abeba gelooft men algemeen, dat de Italianen voornemens zijn om de huidige onderhandelingen te rekken tot eind Mei, dJ. tot het begin van de regenperiode. Tijdens deze periode, die ongeveer vier maanden duurt, zullen de Abessinische troepen zich vrijwel onmogelijk op de Abessinische hoogvlakte kunnen bewegen. Erythrea echter heeft hieronder niet te lij den en in October, wanneer de regenperiode is afgeloopen, zouden de Abessiniërs verrast kun nen worden door een Italiaanschen aanval. Het blad meldt ten slotte, dat aan de Abes sinische regeering niets bekend is van roover- aanvallen op Italiaansche karavanen, zooals berichten uit Rome meldden. LONDEN, 26 April (Reuter) Op het oefen terrein voor de troepen van Port George nabij Inverness in Schotland heeft zich een eigen aardig voorval afgespeeld. Zeventig man van het regiment Schotsche Hooglanders stonden aangetreden voor schiet oefeningen met scherp. Een der manschappen ging klaar staan om te schieten, maar draaide zich plotseling om en schoot op zijn eigen com. pagnie. De soldaten stoven snel uiteen en zoch ten volgens voorschrift dekking, zoodat nie mand getroffen werd. De soldaat, die het incident verwerkt had, loste nog twee schoten en liep toen weg, ach tervolgd door de geheele compagnie. Pas na een half uur zoeken vond men hem verborgen. Hij bleek door een schot gewond te zijn ei- werd naar het hospitaal gebracht. Of de soldaat, die vermoedelijk in een vlaag van waanzin heeft gehandeld, zichzelf de ver wonding heeft toegebracht, is niet bekend. De militaire autoriteiten laten zich over het geval niet uit. (Foto Ziegler) Sedert eenigen tijd kan het beleid van president Roosevelt geen genade meer vinden in de oogen van den bekenden radiopriester uit Detroit, pastoor pater Charles Coughlin. Van medestrijder en bewonderaar van Roosevelt is hij ver keerd in een bitter criticus en hevig vijand van den president. In een vergadering te Detroit, bezocht door 15.000 menschen, heeft hij zijn sociaal-politiek program ontwikkeld en Roosevelt heftig aangegrepen. Volgens berichten van „United Press" aan „De Telegraaf" riep hij zijn aanhangers op, om in zeven en veertig groote steden nationale eenheidsgroepen voor den strijd voor sociale gerechtigheid" te vormen. Uit de rede blijkt, dat hij op deze wijze een derde partij denkt te kunnen stichten, van welker houding de verkiezing van den volgen den president zou kunnen afhangen. De voornaamste punten van Coughlin's pro gram zijn: Handhaving van het recht op particulieren eigendom, dat echter aan de onwrikbare sou. vereiniteit van de menschelijke rechten onder geschikt moet blijven. Beschermingsmaatregelen tegen de overheer- sching van materieele belangen, waardoor de bevolking wordt uitgebuit. Bevordering van het algemeen welzijn door een politiek, welke gebaseerd is op de sociale rechtvaardigheid. Pater Coughlin verklaarde: Ons voornemen is het, van het politieke tooneel die mannen te verdrijven, die beloofd hebben rechtvaardig te regeeren, maar die practisch „een philosophle der huichelarij" volgen. Bij Pater Coughlin heeft, zooals ook vroeger reeds, senator Huey Long, eveneens een bekend tegenstander van Roosevelt, zich opnieuw aan gesloten. Long heeft verklaard, dat naar zijn oordeel pater Coughlin een zeldzaam program heeft. „Ik ben het voor honderd procent eens met alles wat hij zegt," aldus Long. Deze verklaring van Long, die tot dusver nog doorging voor democraat, heeft te Washington verrassing en ontsteltenis veroorzaakt. Men ziet er n.l. de aankondiging in van de derde partij, welke Long, zooals bekend, wil oprich ten om zich met haar steun candidaat te stel len by de presidentsverkiezingen van 1936. Bij de groote populariteit van Coughlin, die zooals gemeld, is verschenen met een soort dictato riaal programma, vreest men, dat een samen gaan van Long en Coughlin, president Roose velt bij de verkiezingen veel stemmen zal kun. nen kosten. De „Kath. Intern. Presse-Agentur" seint toe vallig juist nu d.d. 25 April uit New-York een bericht over pater Coughlin, waaruit blijkt, dat de Amerikaansche katholieken in hun hou ding tegenover hem zéér verdeeld zijn. Bepaal, de katholieke kringen hadden den pater fel aangevallen. Thans heeft zich echter de Bisschop van De troit, mr. Gallagher, in een radiorede openlijk ten gunste van den „radiopastoor" uitgesproken „Ik verklaar, aldus de bisschop, dat pastoor Coughlin in zijn leer onaanvechtbaar en in haar toepassing en interpretatie zeer taktisch is. Ik geef hem mijn Imprimatur voor zijn ge schreven woord en geef hem bovendien verlof, om in het openbaar te spreken. Mogen zoowel zijn gesproken als zijn geschreven woord zon der protest door het land aanvaard worden." Uit de woorden van den Bisschop van Detroit blijkt absoluut niet, of deze slaan op de cam pagne van Coughlin tegen Roosevelt. Men zou zelfs geneigd zijn te zeggen van niet. De Bis. schop spreekt namelijk uitdrukkelijk over het kerkelijk „imprimatur". Dat zou hij niet doen als het over politiek ging. Wij mogen aanne men, dat de Bisschop alléén wil verklaren, dat pater Coughlin zuiver is in de leer der Kerk. Wij meenen deze opmerking te moeten maken, omdat de „Maasbode" (door de plaatsing van het Kipa-bericht) den schijn tracht te wekken, dat de Kerkelijke Overheid de politieke actie van Coughlin volledig goedkeurt. Dat dat „Maasbode" bewust dien schijn wilde wekken (waarom is ons niet duidelijk!), blijkt uit het feit, dat het de volgende zéér belang rijke zinsneden van het Kipa-Telegram een. voudig weglaat: „De verklaring van den Bis schop van Detroit verschilt van de houding van talrijke katholieken, die pastoor Coughlin we gens zijn extremistische doeleinden critiseeren. Zoo heeft Z. E. Kard. O'Conell, Aartsbisschop van Boston, in een verklaring, kort geleden af gelegd, pater Coughlin wel niet veroordeeld, maar een duidelijke scheidingslijn getrokken tusschen Coughlins actie en de Katholieke Kerk." Het scheen ons noodig op dit alles te wijzen, omdat Roosevelt juist dezer dagen uitvoerig en met kracht heeft betoogd de noodzakelijk, heid van een steunpunt voor het volksleven en voor de sociale hervorming op christelijken grondslag. Toen een gedeelte der Amerikaan sche pers bij de bespreking dezer presidentieele uitlatingen de christelijke gedachte trachtte te verbergen, publiceerde Roosevelt direct een overduidelijke verklaring: ,In het afgeloopen jaar hebben wij ons hart vernieuwd en opengesteld voor nieuwe geeste lijke schatten. Wij hebben onze sociale onder vinding gesterkt en zijn meer dan ooit bereid om voor het welzijn van onze medemenschen zorg te dragen. Onze medeburgers hebben zich moeite gegeven in zware tijden en oorlogsjaren de naastenliefde te beoefenen en met hen te deelen datgene wat voor hen bestemd was. De wil anderen te helpen is een karakteristiek ken. teeken van den Amerikaan. Dat heeft ook Z.H. Paus Pius erkend en vaak bevestigd. Wij verheugen ons over de gezind heid van het Amerikaansche volk; zijn groot, hartigheid doet ons het beste verwachten voor de toekomst, maar wat zou een volk bezitten, wanneer het de geheele wereld veroverde en daarbij schade leed naar zijn ziel. Wij hebben veel reden tot dankbaarheid jegens den Almach tige. Wel heeft hier honger en nood geheerscht, doch Hij heeft ons bewaard voor rampen, die andere landen teisterden. Het zal noodig zijn de ontwikkeling der din gen af te wachten, alvorens een positief oordeel over de politieke actie van pastoor Coughlin mogelijk is. B. B. C.-behang is van prima kwaliteit, terwijl de prijs uiterst laag is. Ruim 1000 soorten uit voorraad leverbaar. GEN. CRONJÉSTRAAT 135 - TELEFOON 11657 UITVAART VAN Z. H. EXC. MGR. L. SCHIOPPA. De Amerikaansche radiopriester, pater Cough lin, verzet zich tegen Roosevelt. Hij wil een nieuwe partij stichten. Reeds 60.000 Italiaansche soldaten en 1000 vliegtuigen in Erythrea aangekomen. Naar restauratie van George II als koning van Griekenland? Engelsche bezorgdheid om de Duitsche supre matie in de lucht. LONDEN, 26 April De „Daily Telegraph" maakt zich ernstig bezorgd over de snelle op komst van de Duitsche militaire luchtvaart. De Duitsche luchtmacht bezit bijna tweemaal zooveel militaire vliegtuigen der eerste linie als het aantal, waarover Engeland beschikt voor de verdediging van het rijk binnen Europa. Toen Hitler sir John Simon te Berlijn mede deelde, dat Duitschland in de lucht reeds pari teit had bereikt met Engeland, dacht men niet, dat hij daarmede bedoelde pariteit met het to taal aantal van 1020 vliegtuigen der eerste li nie van de Royal Air Force, dat over alle dee len van het Britsche rijk is verspreid. Later werd vernomen, dat dit wèl zijn bedoeling was, en dat de pariteit niet sloeg op de 480 machines, beschikbaar voor de verdediging van het Brit sche rijk i-n Europa. Duitschland heeft zich verdere geconcen treerd op de productie van geheel van metaal vervaardigde eendekkers met meer dan één mo tor, die in staat zijn, groote ladingen bommen over een langen afstand te vervoeren met een snelheid van ongeveer 320 K M. per uur. Hier tegenover kan de Engelsche luchtmacht geen ge lijkwaardige strijdkrachten stellen. De „Daily Telegraph" acht daarom een radi cale wijziging in het uitbreidingsprogram der Engelsche luchtmacht noodzakelijk en waar schijnlijk. Verder maakt het blad een gunstige opmer king over de scherpe uitlatingen van MacDonald tegen Duitschland, welke blijkens berichten uit Berlijn in het Derde Rijk veel verbitte ring hebben gewekt. WASHINGTON, 26 April (Reuter) Presi dent Roosevelt heeft een commissie van 22 leden benoemd, onder voorzitterschap van minister Ickes. Hiervan maken o.a. deel uit de minister Wallace en Miss Perkins, alsmede Bell, de di recteur voor de begrooting, vertegenwoordigers van vakvereenigingen, bankiers en farmers. Deze commissie zal wekelijks bijeenkomen en beslissen hoe het bedrag van 4.880 millioen dol lar zal worden besteed, dat krachtens de on langs door het Congres aangenomen wet mag worden uitgegeven voor steunverleening aan ds werkloozen. LA PAZ, 26 April (V.D.) Het Boliviaan- sche ministerie van Oorlog deelt mede, dat de Boliviaansche troepen hun succesvol offensief tegen het ParaguaanSche leger over het geheeie, ongeveer 200 K.M. lange, front tusschen Villa Montes en Charagua voortzetten. Bij Atlantic City woedt een boschbrand over een front van 16 K.M. Een oogenblik heeft het dorp Steelmanstown in groot gevaar verkeerd. Stand op Vrijdag 1 uur n.m.: 759.8 Vorige stand: 759.8

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1935 | | pagina 1