Van vliegtuigen en vliegtuigen L; - m w 1 IBIS SHAG h Dobbelmcmn lekker... man! O I' r Twee soorten van Duitschers Groote dagen te Brussel Kamer en Zuider- zeesteun DE DUIKBOOTENQUESTIE Koersversterking in Oostenrijk Staatsburgerschap slechts voor betrouwbare nazi's Een interview met Frick 3 MAANDAG 29 APRIL 1935 Engeland blijft ongerust Vaderlandsche Front krijgt de controle over het geheele politieke leven iü» Paschen te Moskou wmm Fransche Eucharistische Kruistochters bij de plechtigheden te Lourdes De wereldtentoonstelling is geopend, maar nog niet gereed Een model-station De tentoonstelling Nog niet gereed Katholieke betooging geterroriseerd EEN RUS VLIEGT 1200 M. Holland te Brussel Prestatie van parachutist Nieuwe film van Charles Chaplin kwamen niet voor Op zijn verjaardag heeft de ,Führer" Adolf Hitler, die aan zijn volk den zoozeer be geerden algemeenen dienstplicht heeft te ruggegeven en het practisch reeds waardeloos geworden, zwaar ontdoken hoofdstuk V van het gehate en verouderde Verdrag van Versailles officieel op de punt van de bajonet heeft ge prikt als het document van een afgedane zaak, twee vliegtuigeskaders ontvangen voor de nieu we Duitsche luchtvloot, welke reeds die van En geland in sterkte moet evenaren of zelfs over treffen. Eén eskader was het geschenk van de oudstrijdersorganisatie, den „Kyffhauserbund", het ander van de sinds 30 Juni 1934 gedecimeer de en gelouterde S. A. Door deze gaven aan den vereerden leider hebben beide organisa ties op ondubbelzinnige wijze uitdrukking ge geven aan den wil van het Duitsche volk, dat te lang zijn geliefd „Militar" heeft moe ten missen en er thans vooreerst niet genoeg van schijnt te kunnen krijgen. Dat de om ringende wereld door de bewapeningszucht van Duitschland ten zeerste wordt verontrust, laat de nationaalsocialistische leiders koud. Met Ijzeren consequentie gaan zfj voort op den weg, welken zij door de eenzijdige opheffing van de militaire clausules van het Versail- lesverdrag hebben vrijgemaakt. Ondanks al le protesten, gezamenlijk en afzonderlijk ge daan door de vroegere geallieerden, wordt Duitschland in een stevig harnas gestoken, daar Duitschland wel weet, dat papieren pro testen aan dat harnas niet de minste schade kunnen toebrengen en de bezorgde mogend heden geen lust gevoelen er met het zwaard op in te slaan. Zoolang de Duitsche wapen rusting niet volkomen beantwoordt aan de opvatting der rechtsgelijkheid op weerbaar- heidsgebied, zooals die door den „Führer" wordt gehuldigd, zoolang zullen er telkens nieuwe bewapeningsbesluiten van Berlijn te verwachten zijn, welke door de andere mogend heden als nieuwe verdragsschendingen zullen worden gedisqualificeerd, maar welke in wer kelijkheid niets anders zijn dan de ordelijk volgende letters van het bewapenings-a-b-c, waarvan Duitschland de eerste klanken zoo resoluut heeft uitgestooten. Duitschland wil alle wapenen bezitten, welke de andere mo gendheden ook hebben, en trekt zich niets meer van welke verbodsbepaling ook aan. Bo vendien wil het die wapenen bezitten in een hoeveelheid, welke het uitsluitend zelf bepaalt overeenkomstig de door zijn streven en be doelingen gewékte behoeften. Men kan Duitsch land niet verwijten, dat het dit niet duidelijk en onomwonden heeft bekend. Na de lucht vloot en het landleger is thans de vloot aan de beurt. Het inmiddels reeds gedementeer de bericht, dat Duitschland 25 duikbooten zal gaan bouwen, heeft nieuwe ontsteltenis, vooral in Engeland verwekt. Engeland is voor duikbooten even bang als een paard voor horzels. Zijn imperiale verbin dingslijnen, zijn havens en zijn geografisch ge- isoleerde positie in het water, kunnen juist door dit onderzeesche wapen ernstig worden be dreigd. Het officieele dementi van Berlijn heeft Engeland niet kunnen geruststellen. Het moge waar zijn, dat er nog geen duikbooten op sta pel zijn gezet, dat houdt nog niet in dat er geen duikbooten gebouwd zullen woorden of dat voor zulk een bouw niet reeds gedetailleerde plan nen zijn uitgewerkt. Er behoeft niet aan getwij feld te worden, dat Duitschland duikbooten zal gaan maken, wanneer de andere mogendheden dit geduchte zeewapen niet afschaffen. Enge land heeft bovendien weinig reden om Duitsch land op zijn woord te gelooven. Heeft de thans „generaal der vliegers" geworden Hermann Goe- ring luttele maanden geleden niet plechtig ver klaard, dat Duitschland slechts over enkele mi litaire oefenvliegtuigen beschikte, terwijl Hitier bij Simon's bezoek aan Berlijn toegaf, dat Duitschlands luchtvloot reeds de pariteit met de Britsche luchtstrijdkrachten had bereikt? Heeft Duitschland na de aanvaarding van het Fe brüari-communiqué van Londen als grondslag voor de besprekingen, welke uiteindelijk tot een verleenen van de practische rechtsgelijkheid aan het Derde Rijk hadden moeten leiden, niet eigenmachtig het doel verwezenlijkt, waarvoor deze besprekingen hadden moeten plaats heb ben? Zou het dan zoo verwonderlijk wezen, als Duitschland, vóór dat zijn vertegenwoordigers oevr le vlootkwestie met Engeland gaan pra ten, alvast met de aanmaak van allerlei nieuwe vlooteenheden zou beginnen? Duitschland ont kent dit wel, maar wie het ook mag gelooven, Engeland zeker niet. Een merkwaardige parallel en tegenstelling met de vliegtuigeskaders, welke Hitler ten geschenke heeft gekregen, vormen dé twee vliegtuigen en de 10 auto's, welke door de ka tholieken van München voor de missie in West- Af rika zijn bestemd. Deze vliegtuigen, welke respectievelijk de na men „Het Vliegende Kruis" en „St. Johannes" dragen, alsmede de auto's zijn op het vliegveld te München door Kardinaal Faulhaber in vol ornaat plechtig gezegend. Bij die gelegenheid zijn tienduizenden katholieken te zamen ge stroomd om hun moedigen herderdie zoo krach tig en onversaagd opkomt voor de onvervreemd bare rechten van God en Zijn Kerk en zich Achrap zet tegen de verderfelijke dwaalleer van het door Alfred Rosenberg c.s. gepropageerde „nieuwe heidendom", geestdriftig te huldigen. Terwijl Hitler gevechtsmachines cadeau krijgt, schenken de katholieken, ondanks de vele moei lijkheden, welke zij nu dan hier dan daar van de zijde der autoriteiten ondervinden, aan het missiewerk de modernste middelen om de zege ningen van het eenige ware geloof uit te dragen naar de nog niet gekerstende volkeren en deze den eenigen waren vrede, die slechts in Chris tus te vinden is, deelachtig te doen worden. Ter wijl Hitier zelf het „positieve Christendom" Als grondslag van den nieuwen Duitschen staat heeft erkend, maar lijdzaam toeziet, hoe het Germaansche neo-paganisme in woord en ge schrift wordt verkondigd, positief-christelijke dominé's worden „geconcentreerd" en zelfs pers verordeningen worden uitgevaardigd, welke eiken confessioneelen strijd en verdediging tegen hei- densche aanvallen op het christendom onmoge lijk kunnen maken, jubelen Münchens katholie ken hun heldhaftigen en strijdbaren voorvech ter voor de vrijheid der Kerk en de zuiverheid der leer toe en brengen offervaardig geld bijeen om de uitbreiding van Christus' Rijk op aarde te bevorderen. De aankondiging van een nieuwe wet op het Duitsche staatsburgerschap, waar door de Duitschers vermoedelijk in verschillen de klassen met verschillende rechten en ook zonder rechten zullen worden verdeeld, wekt ook bezorgdheid bij hen, die zich op, grond van gewetensbezwaren niet kunnen en mogen ver- eeirigen met alles, wat de sacrosancte en al machtige nationaal-socialistische partij gelieft voor te schrijven. Duitschland is ondanks alle officieele en van hoogerhand verordende en ge forceerde eenheid innerlijk geworden tot een teeken van tegenspraak. Is het aan te verwon deren, dat niet-Duitschers niet alles gelooven, wat de Duitschers willen, dat zij gelooven? WEENEN, 29 April (Reuter) Op een be tooging van het Vaderlandsche Front van Neder-Oostenrijk verklaarde bondskanse lier dr. Schuschnigg, dat er behalve de po litiek van het Vaderlandsche Front geen Gostenrijksche politiek meer zou bestaan. Tot den bondsleider van het Vaderlandsche Front, Starhemberg, richtte hij het voorstel, openbare betoogingen voorloopig te beperken tot het Vaderlandsche Front, en geen andere propagandabetoogingen toe te laten. Sommigen zijn van meening, aldus Schusch nigg, dat de toestand in Oostenrijk onhoud baar is geworden. Onhoudbaar zou volgens Schuschnigg echter slechts dit eene kunnen Op den tweeden dag van het Triduum te Lourdes. Het Allerheiligste, gedragen door den Pauselijk Legaat, Z.Em. Kardinaal Paeelli, in de processie op weg naar de Grot worden: de betrekkelijke lijdzaamheid, waar mede men in Oostenrijk de vijanden van den staat behandelt. Vice-kanselier Starhemberg zeide o.a., dat er tusschen den bondskanselier en hem geen meeningsverschillen bestonden. De regeering is bereid aan het Vaderlandsche Front de exclu sieve controle van het geheele politieke leven in Oostenrijk in handen te geven. WEENEN, 29 April. Volgens een officieele mededeeling heeft een vijftigtal communisten Zaterdagavond getracht een vergadering te houden. De politie greep in en er ontspon zich een vuurgevecht, waarbij echter niemand ge wond werd. Acht personen zijn gearresteerd. MOSKOU, 29 April (V.D.) In vijftig nog bestaande kerken der Orthodoxe kerk te Mos kou hebben de traditioneele plechtigheden ter herdenking van het Paaschfeest plaats gehad, waaraan door meer dan 100.000 personen is deel genomen. De diensten hadden plaats zonder dat de Sovjet-autoriteiten moeilijkheden in den weg legden. BERLIJN, 29 April (D.N.B.) De Rijksminister van Binnenlandsche zaken, Frick, heeft in een interview gesproken over een nieuwe regeling van het staatsburgerrecht in Duitschland. Hij verklaarde, dat een ontwerp in voorbereiding is, waarbij strengere maatstaven zullen worden aangelegd aan hen, die Duitsch staatsburger zijn of willen worden. Voortaan zal men het staatsburgerrecht niet meer slechts door geboorte, door een gewone administratieve handeling of door het betalen van een som gelds kunnen verwerven, zooals tot dusver. Het Duit sche staatsburgerschap zal het hoogste recht zijn en de staatsburgerbrief de kostbaarste oor konde, die een Duitscher zich in zijn leven zal kunnen verwerven. Het Duitsche staatsburgerschap moet een eer zijn die leden van den Duitschen stam zich slechts door dienst aan volk en staat zullen kunnen veroveren. Het zal iederen Duitscher den weg openen tot alle openbare functies in partij en staat. Slechts de bezitter van dit staatsburger schap zal het kiesrecht kunnen uitoefenen. Het Duitsche staatsburgerschap zal door een plech tige handeling en met een gewijde beëediging op volksgemeenschap, Rijk en Führer worden verkregen en allen onwaardigen en staatsvijan den worden ontnomen. Voor de nat. soc. staat, aldus Frick, zijn de staatsburgers niet slechts de min of meer toe vallige inwoners van het Rijk, doch de dragers van de staatsgedachte. Daarom moet de verlee ning van het staatsburgerrecht aan bepaalde voorwaarden worden vastgeknoopt, waaronder zich natuurlijk ook het behooren tot het Duit sche ras zal bevinden. De minister van Binnenlandsche Zaken heeft reeds een verordening uitgevaardigd, waarbij hét den Joden wordt verboden de Duitsche vlag te vertoonen. Om bij de opening van de Brusselsche we reldtentoonstelling te zijn, w!as voor ons niets eenvoudiger dan ons aan te sluiten bij het ge zelschap dat de reis daarheen maakte onder leiding van onze reis-afdeeling. Wij deelden dan in de befaamde V.K.P.-service en smaakten bo vendien het voor den journalist zoo zeldzame genoegen, eens van aangezicht tot aangezicht te staan met onze lezers, waarvoor we, zonder hen ooit gezien te hebben, dagelijks schrijven en al schrijvend redeneeren, betoogen, spotten, kritiek oefenen en preeken. Wij hopen dat het démasqué van „mijnheer de redacteur" voor de andere partij geen al te groote teleurstelling geweest mag zijn, na al de wijsheid die men dagelijks van die geheimzinnige figuur in onze kolommen te lezen krijgt. Men heeft reeds kunnen lezen, hoe de ope ning der expositie door Z. M. Leopold HI tot een feest van vlaggen, fonteinen en zon is ge worden. Ons rest nog, iets van de tentoonstel ling zelf te zeggen. Een jaar lang hebben de Belgen aan deze wereldtentoonstelling gebouwd. In een tijd als deze is zulk een onderne ming een waagstuk, en de Belgen voel den zich, zooals burgemeester A. Max het in zijn speech tot den Koning uit drukte „als stegen zij op met een lift in een gebouw dat aan het instorten was". Hun initiatief heeft met veel scepticisme te kampen gehad, en het is nu een te schooner succes, dat de ten toonstelling doorgaat. De pracht van deze tentoonstelling in klein bestek te beschrijven is ondoenlijk. een In het heuvelachtig terrein aan de Noord- Westzijde van Brussel is een kleine stad verre zen. De mogelijkheden die dit golvend landschap biedt zijn uitstekend benut en dat maakt juist een verblijf op deze tentoonstelling zoo aan trekkelijk. Vanaf den hoofd-ingang aan het Eeuwfeestplein gaat een breede, rechte allée bergopwaarts. In het midden daarvan is een plantsoen, waarin tulpen en hyacinten bloeien langs vijvers waarin fonteinen spelen. Aan het eind van deze allée staat het hoofdgebouw, een hypermoderne glasconstructie in pyramidevorm. Links en rechts daarvan twee gebouwen in meer klassieken stijl: rechts het museum voor oude kunst, links de „feestzaal", waar de ope ning plaats had, en Waarin dezen zomer nog heel wat congressen gehouden zullen Worden. Deze drie gebouwen zijn permanent en zullen een blijvend gedenkteeken vormen aan het Bel gische eeuwfeest van 1930. Ter weerszijde van de allée liggen dan, vóór de drie hoofdgebou wen, de vele paviljoens en „paleizen" van de deelnemende landen en van de Belgische cor poraties die vertegenwoordigd zijn. Buitenge woon royaal is alles aangelegd en ieder pavil joen op zichzelf is een verrassing. Niet het minst zijn de „commercieele" stands, b.v. die van Philips, die van de „Huilever" de Belgische „editie" van de Unilever, aantrekke lijk. Hun artistieke inrichting maken hen tot een sieraad voor de tentoonstelling, zooals smaakvol uitgevoerde advertenties vaak niet het minst interessante deel van een krant uit maken. Verder is er een groot boschpark, dat op zichzelf reeds een bezoek aan Brussel aan trekkelijk maakt. Overigens heeft ook dit paradijs zijn men- schelijke zijde: booze tongen in Brussel beweren, dat met den grond waarop het is gebouwd vijf jaar lang grof gespeculeerd is en dat de organi satoren der tentoonstelling daarbij niet geheel afzijdig zijn gebleven Die tentoonstelling is thans geopend, doch nog lang niet gereed. Men is met de opening wel wat vlug geweest. Want de meeste pavil joens waren op den dag der opening nog niet ingericht, sommige nog in aanbouw. De indruk wekkende basiliek van „Katholiek leven" is nog niet toegankelijk, alleen het groote restaurant, dat in de „gewelven" daaronder is ingericht is open', en maakt uitstekende zaken, naar de drukte te oordeelen. Als de machtige basiliek die een tentoonstelling bevat van het geheele katholieke leven in België eenmaal geopend zal zijn, zal zij zeker een van de «meest bezochte VOOR DE PIJP ROOKT IBIS EN GÉÉN ANDERE SHAG LONDEN, 29 April. (V. D.) De deelnemers aan de jaarvergadering van de vereeniging van Ka tholieke Jonge Mannen zijn Zaterdag op het stadhuis ontvangen. Duizenden personen hebben tegen dit feit gedemonstreerd. Er werd met steenen gegooid. Een honderdtal politie-agenter moest de orde herstellen. deelen der tentoonstelling vormen. Tegen dien tijd mogen ook de wegen wel wat beter geplaveid worden. Daar is nog niets aan gedaan en de prachtige fonteinen vormen eigen lijk, door het fijn-verdeelde water dat voort durend op de wegen nederdaalt, een op volle kracht Werkende modderfabriek, welker product aan het slijk van ons tZuid-Limburgsche heu velland doet herinneren. Maar wat gereed is is prachtig. In het hoofd-paleis is een model-station ingericht: daar staan échte treinen, hypermoderne loco motieven, personen- en goederenwagens, alles gloednieuw en geschilderd alsof ze recht uit denspeelgoedwinkel kwamen. Want de machtige machines zijn hier speelgoed voor groote menschen, en Worden dankbaar als zoo danig aanvaard. Hier blijkt, hoe „spoortreintje spelen" in de natuur van den modernen mensch ligt, want het publiek bewondert alles, beklimt de platforms der locomotieven, loopt door de salon- en slaapwagens, vleit zich in de kussens der eerste klas-coupé's neer, maakt alles open en komt overal aan (dat is niet verboden). Op een der sporen staat echter een treintje uit het jaar 1835, toen de eerste spoorlijn tusschen Brussel en Mechelen werd geopend, en trekt zeker evenveel bekijks. Is er veel nog niet gereed: met eere kan Nederland voor den dag komen. Want ofschoon ons paviljoen officieel nog geopend moet wor den, is het thans reeds toegankelijk, en trekt ruimschoots publiek. Ieder Hollander kan trotsch zijn op de wijze waarop zijn land hier vertegenwoordigd is. Bijzondere nadruk is ge legd op de beteekenis van Nederland als we reldmacht: het eerste waarvoor men staat als men binnentreedt in het frissche interieur, is een groote maquette van Insulinde. Een stand der P. T. T. laat zien, welke we reld-verbindingslijnen Nederland bezit en de monstreert dat op de plaats zelf, want er is een telefooncel waar men met Oost-Indië kan telefoneeren. De beteekenis van onze havens Wordt naar voren gebracht (dat begint noodig te wórden alleen zagen we meer van Dor drecht en van Vlissingen dan van Rotterdam!), en ook kan men er zien, dat Nederland een in dustrieel land is. De modelboerderij „Juliana- hoeve", naast ons paviljoen, zal zeker een suc ces worden, maar is nog niet geopend. Maar men zou pagina's kunnen vullen met het beschrijven van alles wat te zien is. Plaats gebrek belet ons dit. Maar ieder raden wij: ga zelf kijken. Het reisbureau der V. K. P. maakt het u heel gemakkelijk. De gevleugelde mensch is werkelijkheid ge worden seint Reuter uit Moskou. De bekende Russische parachutist Kham- khorow heeft op 'n hoogte van 3000 M. boven Rostow in hozizontale richting een afstand van 1200 meter afgelegd, alleen met behulp van vleugels aan zijn armen en beenen. Na deze vlucht opende hij zün parachute en kwam zonder moeite op den grond neer, nog steeds met zijn vleugels aan. Dit is de vierde tocht van deze soort ter we reld en de tweede geslaagde poging in Rus land. p 26 en 27 Maart j.l. behandelde de Tweede Kamer weer eens de vraag, of de uitvoering van de Zuiderzee- steunwet op de juiste wijze geschiedt. Acht sprekers beantwoordden die vraag ontken nend. Terugziende op de gehouden redevoerin gen, merkte onze Kameroverziehtschrijver op: „Men verdiept zich bij deze mateiie ieder jaar opnieuw zóó in détails, dat wel eens de vraag mag worden overwogen, of dit nu de taak moet zijn onzer Volksverte genwoordiging." Wij ontvingen over deze opmerking dezer dagen een brief van de R.K. Zeevisschers- vereeniging „St. Petrus" te Volendam, waarin ons gevraagd wordt, wat dan wèl de taak der Volksvertegenwoordiging moet zijn, en geklaagd, dat een Katholiek blad niet zoo „laatdunkend" over deze aangele genheid schrijven moest. Mede omdat in deze tijden meer nog dan anders aange drongen wordt op eenheid onder de Katho lieken, zegt het bestuur van „St. Petrus" teleurgesteld te zijn door de geïncrimineer de uitlating en verzoekt het ons, ook eens een ander geluid te doen hooren. Wij hebben tegen dit laatste niet het ge ringste bezwaar, wijl de zaak der gedupeer de Zuiderzeebelanghebbenden ons volko men ter harte gaat en wij daar reeds meer malen blijk van hebben gegeven. De teleur stelling van het bestuur van „St. Petrus" wortelt dan ook in een misverstand om trent hetgeen wij met de opmerking in het Kameroverzicht bedoelden. Een gelijke op merking hebben wij ook terzake van andere onderwerpen, die in de Kamer in behande ling komen, reeds meermalen gemaakt. Want niet slechts bij de Zuiderzeesteunwet heeft de Kamer de neiging zich te verdie pen in détails, die voor behandeling in 'n college als de Volksvertegenwoordiging wei nig geschikt zijn. Er is hierin weliswaar de laatste jaren een belangrijke verande ring ten goede gekomen, doch af en toe b.v. ook bij landbouwaangelegenheden komt eensklaps weer algemeen de neiging op, om in de openbare vergadering zaken aan de orde te stellen, die beter op andere wijze b.v. door het stellen van schrifte lijke vragen konden worden aangepakt. Men vergete niet, dat, wanneer het debat in casuïstiek ontaardt, de Minister, die die gevallen krijgt voorgelegd, meestal tóch slechts volstaan moet met de bloote belof te van een nader onderzoek. Daar komt dan nog bij, dat een afgevaardigde, die met het aandragen van losse gevallen be gint, terstond door een reeks collega's ge volgd wordt, die eveneens dergelijke geval len in portefeuille hadden. Men versta ons dus goedWij hebben et- absoluut geen bezwaar tegen, integendeel, wij juichen het van harte toe, wanneer de Kamer, zoolang zij ontevreden blijft over de uitvoering der Zuiderzeesteunwet, dit ieder jaar opnieuw bij de begrooting en desnoods eens per speciale interpellatie aan de Regeering zeggen blijft. Wij hebben den laats ten tijd te vaak gewaarschuwd tegen het ongecontroleerd in handen ge ven van alle macht aan een dictator, dan dat wij aan de Volksvertegenwoordiging ook maar iets zouden willen ontnemen van haar recht op controle en critiek. Ons be zwaar richtte zich alleen tegen de manier, waarop de Kamer nu en dan dit nuttig en noodzakelijk werk aanvat. En ons gecriti- seerde zinnetje was enkel een zucht om meer efficiency. HOLLYWOOD, 28 April. De nieuwe film van Charles Chaplin, welke meer dan een millioen dollars heeft gekost, een der duurste sedert de crisis, zal getiteld zijn „The masses", het is een satyre op de eeuw van de machine. Als specialist in een fabriek moet Charles moeren in machines zetten. Door een oogenblik de lijn te trekken, brengt hij de geheele fabriek in wanorde. Hij wordt ontslagen, doch hij ver laat de fabriek pas na de noodige hachelijke situaties. V Hedenochtend is een electrische trein-te Haarlem door een-stootbujfer- heenge reden en vervolgens een werkplaats binnengereden..Persoonlijke ongelukken

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1935 | | pagina 5