-Mei-viering in de kou mmêÈmË Rechter Lindsey herroept zijn dwaalleer Het nieuws van heden ZORGLIJKE WOORDEN TROEPEN IN RIJNLAND? EEN SCHIPBREUK VAN 100 PERCENT NIEUWE RECEPTIEZAAL GEWENSCHT Dé devaluatie in Danzig DE BAROMETER VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS DONDERDAG 2 MEI 1935 Avondblad Ramsay MacDonald blijft Het Weer Abt van Maria-Laach gevangen gezet? De paus als vader der cultuur Brazilië en het Chaco- conflict Multi-millionnair gedood Radio op zee Militaire ongelukken in Frankrijk BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f3.25; per post, per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling DAGBLAD UITCECEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD. HAARLEM - TELEFOON 13866 EEN EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 19317 STOFSTORM HULT DENVER IN DUISTERNIS minimum Hij zou den oud-burgemeester van Keulen, Adenauer, onderdak hebben verschaft Schending van de demilitarisatie- bepaling. Engeland versterkt zijn luchtvloot Ijzererts Geruchten De terugkeer tott „ouderwetsche" huwelijk is noodzakelijk, anders ontstaat er gezinschaos Woensdag vertrok van Schiphol „de Haan", het eerste vliegtuig op de nieuwe naar Milaan Rechter Lindsey Een collecte onder de Duitsche industrieelen Met twee anderen bij een verkeers ongeluk omgekomen DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN BLADZIJDEN Beperking van de crediet- verleening Vliegtuig in de lucht in tweeën gesneden Het station van Saint Nazaire NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 ct., ingex. mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek In Duitschland is de één-Mei-dag wederom gevierd volgens het snel cliché-geworden feestprogramma, dat met veel routine en Voorbeeldige discipline pleegt te worden afge werkt. De aanvankelijke geestdrift is natuurlijk niet zoo hevig en spontaan meer als vlak na de overwinning en de machtsverovering van het nationaal-socialisme, maar al werd aan geest drift verloren, aan ensceneering en regie werd door oefening veel gewonnen. De Duitschers hebben de neiging om alles systematisch te doen en de nationaal-socialisten hebben van de ze neiging voortreffelijk gebruik gemaakt om de massale nationale feestvieringen te syste- matiseeren. Het is in een staat als Duitsch land en onder een régime als dat van de na tionaal-socialisten natuurlijk uitermate moeilijk vast te stellen, welke gevoelens de paradeerende en manifesteerende menigten in werkelijkheid koesteren, hoevelen uit echte overtuiging en hoevelen uit menschelijk opzicht met tegenzin of uit koel berekend eigenbelang meeloopen in de van hoogerhand verordende of gewenschte betoogingen en hun „Heil" uitbrengen op den nieuwen stand van zaken. De verschillende bui- tenlandsche correspondenten en niet-nationaal- socialistische ooggetuigen komen tot verschillen de waardeeringen van de intrinsieke, maarniet zuiver te meten beteekenis van de door hen gadegeslagen 1-Mei-viering, al naar gelang zij meer of minder welwillend tegenover het tegen woordige bewind in het Derde Rijk staan. Uit de divergeerende persoonlijke en subjectieve in drukken zullen wij geen conclusie trekken, maar het meest de objectieve waarheid nabij komend bjkt ons toch, wat een Nederlandsche bericht gever over de 1 Mei-feesten in Duitschland schreef n.l.: „Vast staat, dat velen aan het marcheeren en paradeeren een broertje dood hebben, vooral in verband met de eischen, wel ke daarbij aan het physiek worden gesteld. Grooter is echter het aantal van hen, die met Ware geestdrift en overtuiging meedoen. Een derde categorie moppert wel, maar is in zijn hart blij aan een groote beweging actief te kunnen deelnemen. Een vierde categorie kent „überhaupt" slechts plicht, en beschouwt ook het 1 Mei-vieren als een plicht. En dan is er hog een laatste en misschien allergrootste ca tegorie, welke zich verheugt over eiken ar beidsdag, die uitvalt, speciaal wanneer het mooi warm weer is, en die het standpunt huldigt: „Er moest nog veel meer gefeest worden." Van mooi warm weer was op den 1-Mei-dag in Duitschland echter geen sprake, integendeel. Het sneeuwde en hagelde onbeschaamd op de Voor den „Führer" eerbiedig ontbloote hoofden en als er eens een vlaagje zon doorbrak, was het even koud en hooghartig als dat van den meest sceptischen toeschouwer. Het program mocht in alle onderdeelen „klappen", het weer trok zich van het nationaal-socialistische pro gram niets aan. Volgens een officieele verkla ring moest in München tengevolge van het on gunstige en achterlijke winterweer een mas sale openluchtbetooging zelfs op het laatste mo ment worden afgelast. Of het weer er zooveel ongunstiger was dan in Berlijn, waar de openluchtbijeenkomsten wél doorgingen, weten wij niet, maar de „Daily Te legraph" meent te weten, dat er te weinig deelnemers waren en dat in plaats van de hon derdduizend, die men verwacht had, slechts enkele honderdtallen naar de Theresierwiese waren gekomen. Naast de vele overbekende hoera-tirades zijn er door de leiders ook enkele woorden gesproken, welke bepaald zorglijk klonken en bewijzen, dat de macht hebbers in het Derde Rijk niet in zelfgenoeg zaamheid volkomen blind zijn voor zekere rea liteiten, welke nu eenmaal niet verbloemd kun nen worden zonder dat de massa's deze verbloe ming als bedrog en misleiding zouden opvatten. De leider van het Arbeidsfront Dr. Ley ge waagde van de onvoldoendheid van het loon, dat nog precies even laag was als vroeger. Daartegenover beloofde hij echter, dat de laat ste werkwillige werklooze dit jaar arbeid zou krijgen. Eveneens tegen een als onvoldoend erkend loon? Dr. Ley liet zich daarover niet uit. De wederinvoering van den algemeenen dienstplicht en de snelle herbewapening te land, ter zee en in de lucht bieden ruimschoots gelegenheid om het resteerende deel van werk- loozen te liquideeren en weer van werk te voor zien. De politiek van Hitier heeft werk genoeg in den winkel gebracht, maar dit werk en de daarvoor benoodigde handen en materialen moeten worden betaald en het geld is in Duitschland niet zoo overvloedig, niettegen- DENVER, 2 Mei. (V. D.) Denver werd giste ren in duisternis gehuld door een hevigen stof storm. In weinige oogenblikken waren de stra ten vrijwel verlaten, daar iedereen beschutting zocht voor het dichte stof. Uit West-Kansas wordt gemeld, dat de stof stormen daar veel sterfte onder de visschen heb ben veroorzaakt. In de met een dikke stoflaag bedekte rivieren kunnen de visschen blijkbaar niet in het leven blijven. Boeren uit Texas hebben gisteren pogingen ge daan den stofstorm te bestrijden door met gasmaskers beschermd met groote spuiten en zware waterstralen te probeeren, de atmosfeer voldoende vochtig te krijgen om de stof- en zand wolken tot neerslaan te brengen. staande de betaling der buitenlandsche schul den is stopgezet. Vooral wanneer de andere mogendheden, zooals het zioh laat aanzien, hun bewapeningen en weerbaarheid gaan op voeren, zal het Duitschland nog zeer duur te staan kunnen komen de practische gelijk gerechtigdheid op weerbaarheidsgebied te ver wezenlijken. Misschien dat op dezen grond de Duitsche Rijksregeering nog wel eens eieren in plaats van oorlogstuig voor haar geld zal gaan kiezen. De klacht, welke zij heeft laten hooren, dat de andere mogendheden haar be reidheid om in te gaan op een non-agressie- stclsel voorloopig volkomen negeeren en zich steeds hechter aaneen sluiten, zoodat Duitsch land meer en meer te midden van militair steeds beter toegeruste machten wordt geïso leerd, duidt wel op een zekere bezinning. Volgens de berichten, heeft de „Führer" zelf zorglijke woorden gjsproken, ook tot de jeugd, woorden, die gewaagden van ontzaglijke moeüijkheden, welke alleen met vereeniging van alle beschikbare krachten in de toekomst overwonnen zouden kunnen wor den. Dat Hitier hierbij vooral gedacht heeft aan de sinds Duitschlands herbewapening be nauwend geworden internationale situatie, is meer dan waarschijnlijk. Hoezeer Duitschland zich althans voorloopig vergist schijnt te heb ben in de lang ietwat dubbelzinnig gebleven houding van het bemiddelende en „eerlijken makelaar" spelende Engeland, is duidelijk ge bleken uit het zeer krasse artikel van Ram say MacDonald in de „News Letter" waaraan wij dezer dagen een uitvoerige beschouwing hebben gewijd. In het Lagerhuis heeft de En- gelsche premier uitdrukkelijk verklaard, dat zijn artikel zuiver de meening van de heele Britsche regeering weerspiegelde en niet enkel zijn persoonlijke opinie. Deze verklaring is van te grooter belang, nu het vaststaat, dat Ramsay MacDonald's gezondheid zóózeer verbeterd is, dat hij ook na de jubileumfeesten voor Koning George premier zal blijven en de officieele re- geeringsperiode als zoodanig zal uitzitten en zelfs zich moeite zal geven om daarna een nieuwe periode van een nationale regeering onder zijn leiding te helpen bewerkstelligen. Hitier heeft gelijk, dat hij in de toekomst voor Duitschland nog groote moeilijkheden ziet, en deze moeilijkheden zijn althans voor een deel zeker aan de politiek van Duitschland zelve te wijten. iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiij VERWACHTING: Zwakke tot ma- g tigen Zuid-Oostelijke tot Zuidelijken IË wind, helder tot licht bewolkt, droog weer, lichte nachtvorst, zachter overdag. EE Hoogste stand: 771.3 te Hannover. Laagste stand: 756.8 te Vestmanoer EE en Reykjavik. EI Zon op 4.31 - onder 7.24 - Licht op 7.54 Maan op v.m. 3.43 onder n.m. 7.32 EE Nieuwe Maan 9.56 uur n.m. PARIJS, 2 Mei. De abt van het beroemde Benedictijnerklooster van Maria-Laach, Idefon- sus Herwegen, die ook in het buitenland be kend staat om zijn historische geschriften, is volgens een door de „Daily Telegraph" uit Straatsburg ontvangen telegram gevangen ge zet. De Duitsche pers mag van deze arrestatie geen melding maken. De arrestatie zou als motief hebben, dat de voormalige Oberbürgermeister van Keulen, Ade nauer, die beschuldigd wordt het Rljnland-se- paratisme te hebben gesteund, gedurende eeni- ge maanden een schuilplaats heeft gevonden in het klooster van Maria-Laach. LONDEN, 2 Mei (Reuter) De „Daily Herald" bericht, uit goede bron te hebben ver nomen, dat Duitschland troepen heeft doen binnenrukken in de gedemilitariseerde Rijn land-zone en hiermede wederom het Verdrag van Versailles heeft overtreden. In minstens twee steden op den imker-Rijm oever zou de politie vervangen zijn door deta chementen van het leger. In officieele kringen heeft men nog geen in lichtingen dienaangaande ontvangen. De „Daily Telegraph" zegt uit goede bron te hebben vernomen, dat de Duitsche generale staf zich verzet tegen de vlootbesprekingen met Engeland: hij wenscht, dat de Duitsche vloot- voorbereidingen absoluut geheim worden ge houden. In politieke kringen verluidt, dat Mac Donald hedenmiddag zijn verklaring in het Lagerhuis zal openen met een uiteenzetting van de Brit sche lucht-politiek. Naar verluidt zou Mac-Donald een aanzien lijk; versterking van de Britsche luchtvloot aankondigen. STOCKHOLM, 2 Mei (Reuter) De uit voer van Ijzererts neemt een steeds hoogcre vlucht en bereikte in de afgeloopen maand April een omvang van 574,000 ton. In de maand Maart bedroeg de uitvoer 539.000 to.i, terwijl de export in April van het vorig jaar slechts 491.000 ton beliep. Gedurende de eerste vier maanden van het jaar bedroeg de totale uitvoer van ijzererts 2.018.000 ton tegen 1.200.000 in de overeen komstige periode van 1934. De voornaamste afnemer van het Zweedsche Ijzererts is Duitschland. PARIJS, 2 Mei De „Oeuvre" schrijft, dat het Britsche kabinet besloten zou hebben in de eerste dagen van Juni zijn ontslag aan te bieden. Sir John Simon en Lord Londonderry zouden geen deel uitmaken van het nieuwe ka binet. Lord Londonderry wordt verweten, dat hij niet op den juisten tijd de Duitsche herbe wapening in de lucht heeft onthuld en daar door Engeland in een ongunstiger positie heeft gesteld dan Duitschland. De „Echo de Paris" bericht eveneens, dat t Britsche kabinet zou aftreden en schrijft ver der, dat Baldwin een nieuwe regeering zal vor men. De „Vliegende Hamburger" verliet voor den duizendsten keer Berlijn voor zijn reis naar HamburgAltona. De sneltrein in Jeestgewaad" Het komt niet al te dikwijls voor, dat menschen ten overstaan van heel de wereld een dwaling bekennen en in plechtigen vorm in het openbaar herroepen wat zij eenmaal als leer hebben verkondigd. Tot dezen moed is de Amerikaansche jeugd rechter Ben Lindsey in staat gebleken, de zelfde Lindsey, wiens boek over het „Ka meraadschapshuwelijk" een tijd lang het brandpunt vormde der ongezonde belang stelling van een wereld, die wars was ge worden van haar christelijke en natuur lijke pjichten. Ten onzent was het 't grijze, sociaal-demo cratische echtpaar WibautBerdenis van Ber- lekom, dat, op het voetspoor van Lindsey, de Nederlandsche jeugd den gemakkelijken uitweg wüde wijzen uit den „huwelljksnood". De Duitsche „Katholische Korrespondenz" meldt, dat Lindsey in het openbaar heeft ver klaard: „In Amerika staat het huwelijk op het punt ten onder te gaan en tengevolge der vrije liefde zal een gezinschaos en sexueele anarchie ontstaan." Die bekentenis zou al groote waarde hebben, wanneer het kwam uit den mond van welken persoon ook, die in het openbare lever een gezaghebbende plaats bekleedt. Het feit ech ter, dat juist de man van den dreigenden chaos spreekt, die eens het „huwelijk op proef", dus de vrije liefde, als het heilmiddel uit allen nood heeft geprezen, moet wel de geesten wakker schudden. Er is van christelijke zijde indertijd dikwijls op gewezen, dat Lindsey subjectief het goede heeft gewild, maar dat hij objectief in een ont zettende, levens vernietigende dwaalleer was verstrikt. Objectief heeft hij door zijn allerge vaarlijkste voorstellen het meeste bijgedragen tot den „gezinschaos en de sexueele anarchie", welke hij thans met schrik en ontzetting con stateert, en het, zal de groote vraag zijn, of dat Amerika, hetwelk begeerig luisterde naar de lichtvaardige en zoo gemakkelijke theorie van Lindsey, ook gehoor zal schenken aan het late, te late inzicht van den teleurgestelde. In den tijd der verkondiging van Lindsey's theorie heeft de H. Vader, als de Leeraar der christenheid en Verdediger der christelijke ze denwetten, in zijn groote encycliek „Casti con- nubii" ook tegenover de uit Amerika komende gevaarlijke dwaalleer, die een ondermijning van het huwelijk beteekende, opnieuw in allerplech- tigsten vorm de onontbindbaarheid van het huwelijk en de zedeloosheid der praktijken te gen het huwelijk in helder licht gesteld en bij die gelegenheid ook uitdrukkelijk ieder huwe lijkssurrogaat veroordeeld. De wereld heeft toen den Paus gebrek aan zin voor de werkelijkheid, niet-begrijpen der nooden van den tijd verweten, harde strengheid en verstarring in dogma's verweten en heeft toen lijn niet willen inzien, dat het onveranderlijke vast houden der Kerk aan de christelijke huwelijks- beginselen niet alleen beteekende de vervulling van een door God gestelde opdracht, maar ook de redding was van de geheele christelijke cul tuur. Thans weet ook de pionier van het Kame raadschapshuwelijk geen anderen uitweg uit den chaos dan dien, welken de Kerk altijd heeft gewezen: Terugkeer „tot den godsdienst, tot ge disciplineerde opvoeding en tot het ouderwet sche huwelijk". Rechter Lindsey verklaart thans: „Men houdt mij voor een zeer vooruit strevend man, maar ik moet toch v/eer belijde nis afleggen voor het goede, oude huwelijk, on verbreekbaar, tot de dood het scheidt. Ik ben tot de overtuiging gekomen, dat onze grootou ders gelukkiger waren en in alles, wat met dit onstoffelijke in verband staat, méér succes had den dan wij." Lindsey heeft door zijn theorie een bande- looze jeugd door gereglementeerde bandeloos heid willen beteugelen. Thans moet hij erken nen, dat het onmogelijk is, den duivel met Beëlzebub uit te drijven en dat het ware heil zoowel van ieder afzonderlijk als de volken al léén gelegen kan zijn in het „ouderwetsche" hu welijk, in het huwelijk dus, dat georiënteerd is naar 'de christelijke zedenwet. Bij de bekentenis van een schipbreuk van honderd procent behoeft verder niets te worden gezegd. Misschien alléén deze opmerking, dat het altijd méér dan raadzaam is, nieuwlichters op het gebied van godsdienst en zedelijkheid steeds en altijd te beschouwen met een gezond wantrouwen. Deze opmerking is noodig, omdat in onzen tijd op deze gebieden allerlei nieuw- heidensche nieuwlichters rondloopen, en die vooreerst nog niet, gedwongen door de feiten, het schoone voorbeeld van Lindsey zullen vol gen. WASHINGTON, 2 Mei (Reuter) De Bra- ziliaansche regeering heeft officieel medegedeeld, dat zij deel zal nemen aan de besprekingen tot regeling van het Chaco-conflict. BERLIJN, 1 Mei (V.D.) Een groot aantal industrieele ondernemingen in Duitschland heeft, naar bekend wordt, een circulaire ont vangen met het verzoek een bedrag beschik baar te willen stellen voor het stichten van een zaal, opdat de Führer en Rijkskanselier in de toekomst de buitenlandsche diplomaten en hun dames in een waardige omgeving kan ont vangen. Tot dusver, aldus vermeldt de circu laire, heeft een dergelijke waardige omgeving ontbroken en daarom is het gewenscht, den Führer, die in zijn groote bescheidenheid den bouw nog niet heeft doen aanvangen, de be noodigde geldmiddelen daarvoor beschikbaar te stellen. Deze uitnoodiging. heeft, hü een aantal ont vangers der circulaire verwondering gewekt, daar sinds het overlijden van president Hinden burg het paleis van den Rijkspresident in de Wilhelmstrasse uitsluitend voor representa tie-doeleinden wordt gebruikt. Men hoort het vermoeden uitspreken, dat deze nieuwe col lecte in werkelijkheid voor de Duitsche bewa pening bestemd is. In ieder geval achten de industrieelen zich verplicht, bedragen beschik baar te stellen van vier tot zes cijfers. Officieel werd tot dusver geen mededeeling over het voornemen tot den bouw van een nieuwe ont vangstgelegenheid gedaan. (In het paleis van den Rijkspresident is de ontvangstzaal inderdaad niet bijster groot. Maar in de oude Rijkskanselarij is een prachtige ontvangstzaal, indertijd door Bismarck steeds gebruikt. Voorts beschikt de „Führer", als al- leenheerscher, over de vroegere keizerlijke pa leizen, waarin schitterende Ontvangstruimten voorhanden zijn. Het bouwen van een nieuwe ontvangstruimte is inderdaad volkomen over bodig, tenzij voor de bescheidenheid van den Führer de bestaande al te bescheiden mochten zijn. Red.). KOPENHAGEN, 2 Mei (Reuter) Gister avond heeft bij Hilleroed op het eiland See- land een ernstig ongeluk plaats gehad. Op een onbewaakten overweg werd een Zweedsche auto waarin drie personen zaten, door een motor- trein gegrepen en ongeveer 10 Meter meege sleurd. De motorwagen van den trein ontspoorde. De auto werd geheel vernield en de drie inzitten den kwamen om het leven. Een van de verongelukten is de Zweedsche multi-millionnair, Konsul Erik Banck uit Hil- singborg. De abt van het Benedictljnerklooster Laach gevangen gezet? Maria- Troepen in de Duitsche gedemilitariseerde zóne? De Amerikaansche rechter Lindsey heeft zijn dwaalleer inzake huwelijksmoraal herroepen. Opgericht is een naamlooze vennootschap, welke zich ten doel stelt het opsporen en ontginnen van delfstoffen. Pastoor J. C. H. M. Schiphorst van de St. Bo- nilaciusparochie te Amsterdam is uit voorzorg bediend. Het Industrialisatie-Congres; uiteenzettingen over doel en beteekenis. DANZIG, 2 Mei De Bank van Danzig heeft in verband met de devaluatie van den Danzig- schen gulden haar disconto verhoogd van 4 op 6 pCt., teneinde de verleening van credieten, waarnaar de laatste weken veel vraag was. te beperken. De devaluatie wordt in een oproep aan de burgerij van Danzig gemotiveerd als een maat regel tegen „landsverraderiijke" speculanten. De nat. soc. autoriteiten verklaren overtuigd te zijn, dat op deze wijze weer gezonde verhoudin gen zullen terugkeeren. De Danzigsche gulden is op het niveau ge bracht van de Poolsche zloty en heeft nu dus een waarde van omstreeks 27 Hollandsche centen. PARIJS, 2 Mei (DUS.) In de nabijheid van Chateauroux ziin twee militaire vliegtuigen op ongeveer 1000 M. hoogte tegen elkaar ge vlogen. De botsing was zoo hevig, dat het eene toestel in tweeën gesneden werd. Twee van de drie inzittenden der beide vlieg tuigen werden gedood. De derde kon zich red den met behulp van zijn valscherm. PARIJS, 2 Mei (Reuter) Nabij het ma noeuvre-terrein Mourmelon, nabij Chalons sur Mame, is een militaire auto, waarin generaal Gourandy uit Metz met ziin adjudant zaten, tegen een vrachtauto gereden. De generaal en zijn adjudant werden ernstig gewond en moesten in het militaire hospitaal te Chalons sur Mame worden opgenomen. De technici van het station F. F. K. (Radio- Saint-Nazaire), dat reeds het grootste zee-ra diostation ter wereld was, en waarop de Fran- schen dan ook rechtmatig trotsch waren, zijn er thans in geslaagd hun installatie zoodanig te vervolmaken, dat het antwoord kan geven op de aanroepingen van alle booten op alle oceanen en ook alle telegrammen, uit Frankrijk en uit het buitenland, voor de schepen kan doorgeven, die geseind worden naar La Pommeraye. Om tot dit doel te geraken moest het station in tweeën verdeeld worden, een gedeelte voor de uitzending en een gedeelte voor de ontvangst. Het eerste station is gelegen bij Séverac en het ontvangststation te La Pommeraye, vlak bij St. Nazaire. De toegezonden berichten komen bin nen op een golflengte van 2100 meter, de uit zending gaat op 2440 meter. Stand op Donderdag 1 nnr n.m_: 768.8 Vorige stand 769X

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1935 | | pagina 1