•fy
Sobrietas-congres in België
De voorbereiding der jubileumfeesten in Engeland. Van Kinsbergenherdenking te Apeldoorn.
STERRENHEMEL IN MEI
EEN PRACHTIG BEELD
15uurSterretijd
NIEUWE WET OP DEN
DRANKVERKOOP?
DONDERDAG 2 MEI 1935
Aquariden op komst
aaooAr
Huidige regeling onbe
vredigend
Hel „Helden der Zee"-monument le den Helder nadert zijn voltooiing. Een
overzicht van het imposante bouwwerk
Te Apeldoorn had Woensdag de herdenking van wijlen admiraal Van Kinsberpen plaats,
waarbij op het Marktplein een gedenksteen onthuld werd
Tegen het eind van de maand kan
men in den loop van één
nacht alle planeten
waarnemen
«i NEVELVLEK
x STERRENHOOP
iDUBBELSTER
o VERANDERLIJKE STER
♦•STER DER IS,2?GROOTTE
STER DER 3SGR00TTE OFZYMKER
DE KATHOLIEKE
ILLUSTRATIE
69ste Jaargang No. 31
DE BLOEIENDE BEEMSTER
Het Congres heeft zich achter het
voorstel-Orban c.s. gesteld
De reis der K XVIII
Nieuwe Gids voor Laren
FOTOREPORTAGE
Honderdduizenden hebben geilaard, ge
roepen en gefloten in de beroemde echoput
bjj Apeldoorn, die «Indt 1 Mei voor be
zichtiging gesloten Is
In alle vroegte werd deze week t« Londen een repetitie ge-
houden van den feestelijken stoet
Koningin Astrid van België bezich-
tigde deze week de tuinbouwten
toonstelling in de groote hal der
tijdelijke exposities op de Wereld
tentoonstelling te Brussel
Da 60 OOOsta inwoner van Dordrecht, het
zoontje van den werkloozen sigarenmaker
P. H, M. de Krult li deze week geboren
ZON:
De tijdsvereffening bedraagt op: 1 Mei: 2m
48s; 6 Mei: 3m22s: 11 Mei: 3m41s; 16 Mei: 3m
46s; 21 Mei: 3m38s; 26 Mei: 3ml6s; 31 Mei:
2m41s.
Deze bedragen geven, opgeteld bij den waren
tijd, den middelbaren tijd (van een uurwerk).
MAAN:
2 Mei NM.; 10 Mei EJ3L; 18 Mei VJtf.; 25
Mei L.K. (N.M. is Nieuwe Maan; E.K. is Eerste
Kwartier; Vil. is Volle Maan; L.K. is Laatste
Kwartier).
PLANETEN:
Mercurius bereikt zijn grootste Oostelijke
elongatie op 26 Mei. Daar de planeet dan om
streeks 2 uren na de Zon ondergaat, is de pla
neet, wanneer de waamemingsomstandigheden
ons gunstig gezind zijn, zeer waarschijnlijk na
zonsondergang laag boven den westelijken ho
rizon zichtbaar. Naar mijn ervaring is de planeet
het beste zichtbaar ongeveer 3 kwartier na zons
ondergang bij een Oostelijke elongatie in de
lente. Bij eenige oplettendheid slaagt men er
stellig in de planeet met het bloote oog te zien.
De periode der zichtbaarheid is echter in het
gunstigste geval hoogstens 14 dagen.
Venus gaat ongeveer drie en een half uur
na de Zon onder en is een schitterend verschijn
sel aan den avondhemel. De helderheid neemt
toe van 3m5 tot 3m7. Gemiddeld bedraagt
zij dus 3m6. Dit beteekent dat Venus ruim 30
maal zooveel licht geeft als W e g a.
Mars beweegt zich tot 19 Mei terugloopend
en na dien datum rechtloopend in de Maagd,
niet ver van de heldere ster gamma Virginis.
In het begin van Mei gaat de planeet om ruim
half vier 's morgens onder, aan het einde van
de maand om ruim half twee. De roode planeet
is goed geschikt voor de waarneming.
Jupiter is eveneens goed waar te nemen.
De planeet beweegt zich terugloopend in de
Weegschaal. Op 10 Mei is hij in oppositie.
Saturnus beweegt zich rechtloopend in
den Waterman. Aan het begin van de maand
komt de planeet om 3 uur 's morgens op, aan
het einde van de maand om 1 uur 's morgens.
Saturnus is aan den morgenhemel laag boven
den zuidoostelijken horizon waarneembaar.
Uranus beweegt zich rechtloopend in den
Ram. De planeet heeft de schijnbare grootte
fcn en is dus op de grens der zichtbaarheid voor
bat bloote oog. Met een weinig geluk en mits
men een kijker bezit, kan men tegen het einde
van Mei de planeet wel waarnemen tegen zons
opkomst, daar de Ram dan omstreeks 2 uur 's
nacht opkomt.
Neptunus beweegt zich tot 24 Mei terug
loopend in den Leeuw, daarna rechtloopend'.
Schijnbare grootte 8m. De planeet is des avonds
zichtbaar.
Tegen het einde van Mei doet zich dus
de betrekkelijk zeldzame astronomische om
standigheid voor, dat men in den loop van
één nacht alle groote planeten kan waar
nemen. Voor enthousiaste liefhebbers van
den sterrenhemel is dit een buitenkansje,dat
men niet ongebruikt moet laten passeeren.
HET ZODIACALE LICHT
is ongeschikt voor de waarneming, daar de hel
ling van de ecliptica op den horizon zoowel des
morgens als des avonds slechts plm. 35° be
draagt.
Van 2 tot 8 Mei zijn vallende sterren
te wachten, die tot den zwerm der Aquariiden
behooren (uitstralingsplek of radiant in den
Waterman Aquarius). De Aquariiden bewe
gen in de baan van de komeet van Halley. De
zwerm is breed en de frequentie is klein, be
halve in 1910, toen de komeet van Halley door
haar perihelium ging.
STERRENBEELDEN
In het midden van de maand, te 10 uur 's
avonds, loopt de Meikweg van het Z.O., laag
boven den Noordoostelijken horizon naar het
NJN.W.
In deze maand, waarin de invoering van den
zomertijd het beschouwen van den sterrenhemel
moeilijker maakt, doordat het zoo laat donker
wordt, kan men een groepeering van sterren
beelden bewonderen, die voor die der winter
maanden niet onderdoet, en waaraan dit jaar
de heldere planeten Mars en Jupiter bijzonde
ren luister bijzetten.
De Groote Beer staat bijna in top, zoodat de
zich tusschen Grooten en Kleinen Beer kronke
lende Draak, met haar naar Wega gerichten
kop, uitstekend te volgen is. Laag in het Westen
zijn de Wagenman en Castor en Pollux (van de
Tweelingen) nog zichtbaar. In het Oosten ko
men Hercules, de Zwaan, de Lier en de Arend
steeds nadrukkelijker de nadering van den
zomer aankondigen. De Noorderkroon prijkt
hoog aan den hemel naast Boötes, den
hoeder van de zeven ossen van den Wagen (de
oude benaming van den Grooten Beer). Boötes
staat ten Zuiden van het Zenith. De helderste
7 MCI O U.
22 23 U
7 JUNI 22 U.
22 21 U.
MAART4U
APRIL
NcVElVL
STERRENH
DUBBCL3TCR
VERANDERUJKE5T
SIER DER3?öR.0r ZWAKKER
ZUID
ster, Arkturus, ligt in het verlengde van
den staart van den Grooten Beer.
Laag boven den Zuidelijken horizon staat de
Schorpioen. De ster der eerste grootte,
alpha Scorpii (Antares) heeft een parallaxe van
slechts 0"012. De afstand bedraagt dus onge
veer 270 lichtjaren. Antares is een roode reuzen-
ster met een middellijn van ongeveer 600 millioen
K.M. of tweemaal de middellijn van de aard
baan.
Tusschen Schorpioen en de Maagd staat de
Weegschaal (Libra)waarin de bolvormige
sterrenhoop Messier 15 N.G C. 5904, met een
afstand van 28000 lichtjaren!
De in het bovenstaande gegeven tijdstippen
zijn uitgedrukt in Amsterdamschen tijd. Bij de
invoering van den Zomertijd moeten de ver
melde tijdstippen met 1 uur verlaat worden. Dus
2 uur wordt 3 uur, enz.
Copyright Redactie „Hemel en Damp
kring" en V.KJ?.
Met een mooie aquarel van Vreedenburgh „Te
Loenen aan de Vecht" opent dit nieuwe num
mer, dat in verscheidenheid van stof, belang
rijkheid van inhoud en fraaiheid van uitvoe
ring voor zijn voorgangers niet onderdoet. Le
vendig zet het in met een rijk geïllustreerd
praatje over Peest in Sevilla; laat een Ameri-
kaanschen humorist vertellen over De Patiënt;
maakt den lezer bekend met de Groote Onbe
kenden van de film, die de regisseurs blijken te
zijn; publiceert een lieftallige Onze Lieve Vrouw
van de Mei, met daameven een Lofzang voor
Marie van A. J. D. van Dosten; zet den leven-
digen roman „De groene Papegaai" voort, ter
wijl Henri de Greeve preekt over kleinzeerig-
heid; voert eerst den ooievaar ten tooneele en
geeft dan een blik op het Engelsche konings
huis en den jubileerenden George V; geeft les
in het herstellen van oude rieten meubels; laat
na Edo Levius den nationalen reiziger Thomas
Koeck aan het woord, waarna de directeur der
Amsterdamsche Gemeentemusea, de heer C. W.
H. Baard, belangstelling wekt voor het Bisschop
pelijk Museum te Haarlem; herdenkt Z. Exc.
Mgr. L. Schioppa z g. en schetst de sport van de
week; voert Paul van Hoensbroek op met een
kort verhaal, reproduceert actualiteiten, houdt
de kinderen prettig bezig en overstelpt de huis
vrouw met talrijke nuttige lessen; vergast zijn
lezers op een deel van een tweeden boeienden
roman, op pagina's humor, denksport, enz.
Wie zoo'n blad in zijn geheel wil uitlezen, be
zorgt zich verschillende uren van aangename
en vruchtbare ontspanning; wie uit den inhoud
alleen een greep wenscht te doen, moet wel
nooit te bevredigen zijn als hij hier niets naar
zijn smaak vindt.
In aansluiting op een reeds eerder gedane
mededeeling bericht de K.NA..C. ons, dat een
tocht door de bloeiende Beemster begin Mei het
allermooist zal zijn. Verwacht mag worden, dat
5 Mei a.s. de Beemsterbloei zijn hoogtepunt zal
hebben bereikt.
Om de mooiste effecten te verkrijgen, verdient
het aanbeveling om de Beemster van Purmer-
end af binnen te rijden.
Sinds 1919 bezitten onze Zuidelijke naburen
een drankwet, die feitelijk allen openbaren ver
koop van sterken drank in het klein, bestemd
voor gebruik ter plaatse van verkoop, onmo
gelijk moest maken.
Wij zeggen met nadruk moest maken, want
ieder die wel eens het Belgenland in de laat
ste jaren bereisd heeft, weet, dat van die z.g.
drooglegging van België al bitter weuug terecht
gekomen is.
Tweeërlei oorzaken hebben daaraan mede
gewerkt. Deels was het de wet zelf, waarin bij
verschillende belangrijke bepalingen de poe
nale sanctie ontbrak tengevolge waarvan die
bepalingen weinig minder dan een paskwil wer
den, deels was het de wel zeer lakse wijze
waarop vooral in de laatste jaren toezicht werd
uitgeoefend op de richtige uitvoering van de
wet.
Zoo kon het geschieden, dat de Drankwet '19
eenerzijds geen bevrediging bracht voor den
drankhandel, wijl zij ondanks alle gebreken
toch tal van bepalingen bevatte die den drank
verkoop aan banden legde; anderzijds was de
wet verre van bevredigend naar de inzichten
van hen, die den strijd tegen het alcoholisme
hadden aangebonden.
Van beide zijden werd gepoogd verandering
te brengen in de bestaande wetgeving.
Als pionier voor de wederinvoering van ster
ke dranken wierp zich op senator Leyrand, die
bij den Belgischen senaat een initiatief-voor
stel indiende (een recht dat de Belgische sena
toren boven de Nederlandsche Eerste Kamer
leden hebben) ten doel hebbend om den vrijen
verkoop weder in te voeren.
Veel succes heeft deze daarmede niet gehad.
Het ontwerp kon in de Senaatscommissie geen
meerderheid halen en was daardoor feitelijk
reeds van de baan, voor het de openbare se-
naats- en Kamerbehandeling bereikte.
Daarop werd door twee andere senatoren,
Orban en Debecelaeren, die gesteund worden
door eenige politieke vrienden, een initiatief
voorstel ingediend, dat in den grond dezelfde
strekking heeft als de wet van 1919, doch de
onvolkomenheden dezer wet wegneemt en
voorts de noodige waarborgen schept die een
betere tenuitvoerlegging der wet waarborgen.
Daarnaast is in dit ontwerp als geheel nieuw
onderdeel opgenomen het verplichte anti-
alcoholisch onderwijs in de lagere, middelbare
en hoogere scholen.
Voor den oorlog stond in België het anti-
alcoholisch onderwijs op 'n betrekkelijk hoogen
trap. Men meende in 1919 dat bij de nieuwe
wet deze wijze van voorlichting van het volk
overbodig geworden was.
Thans inziende dat de afschaffing een ver
keerde uitwerking heeft, zijn de initiatief
nemers ertoe gekomen om in hun voorstel van
wet het anti-alcoholisch onderwijs weer in te
schakelen en het zelfs nader te regelen dan
voor den oorlog het geval was.
Dezer dagen heeft te Antwerpen de Belgische
katholieke drankbestrijding „Sobriëtas" een
speciaal congres gehouden ter bestudeering
van het voorliggende initiatief-voorstel Orban
c.s. en ter bepaling van haar standpunt ten
aanzien daarvan.
Het congres stond onder leiding van den
voorzitter der Belgische Sobriëtas dr. Aug.
Tieren van Antwerpen en had als inleiders,
naast prof. v. d. Putte hoogleeraar aan de
universiteit te Leuven, die een verklarende uit
eenzetting gaf van de drankwetgeving in de
omliggende landen, de senatoren Debecelaeren
en Orban die hun ontwerp verdedigden.
Beide redevoeringen werden aanleiding tot
diepgaande gedachtenwisseling en het slot der
besprekingen was dat Sobriëtas zich achter dit
initiatief voorstel plaatst en niets onbeproefd
zal laten om de publieke opinie gunstig voor
het ontwerp te stemmen.
Naar het algemeen gevoelen maakt het ont
werp Orban c.s. in het Belgische parlement een
goede kans, vooral nu het ontwerp Legrand
feitelijk, zij het dan nog niet officieel, van de
baan is.
Men voelt dat de bestaande wet met haar
meer dan onvoldoende handhaving op den
duur niet de bevrediging scheppen kan, die
van een behoorlijke drankwetgeving niet slechts
bij de drankbestrijders doch bij alle weldenken,
verwacht mag worden.
Het goed geslaagde en druk bezochte congres
werd mede bijgewoond door een deputatie van
de Nederlandsche Sobriëtas.
De commandant van de K XVIII seint: Ware
plaats 30 April 12 uur 34 gr. 36 min. Zuid en
22 gr. 55 min. Oost. Te Kaapstad bijzonder har
telijke gastvrijheid ondervonden en veel vriend
schap genoten. Het weer is mooi, kalme zee,
geen bijzonders. Alles wel.
De V. V. V. LarenBQaricum heeft een
nieuwen gids voor Laren uitgegeven.
Redactioneel en typografisch kan dit boekje
tot de zeer goed geslaagde gerekend worden.
Het ziet er zeer aantrekkelijk en fleurig uit
en bevat alle bijzonderheden van de Gooische
dorpen, welke voor den bezoeker of voor hem,
die overweegt zich hier te vestigen, van groot
belang kunnen zijn.
Burgemeester v. Nispen schreef een van
waardeering getuigend voorwoord, terwijl de
gemeentesecretaris, de heer L. Rolfs, een
hoofdartikel schreef.
Het fraaie boekje zal zijn weg wel vinden
en zeker aan het gestelde doel beantwoorden.
