Het verdrag tusschen Frankrijk
en Sovjet-Rusland
Een breuk tusschen Berlijn en
den H. Stoel?
MEISJES- EN KINDERHANDEL
n
Het nieuws van heden
VERSTERKING DEN
VOLKENBOND
WEGENS DE BEDREIGING
DER KATH. PERS
DE BESTRIJDING BLIJFT
URGENT
FRANKRIJKS SAMENGAAN
MET MOSKOU
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE;
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
Voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f3.25; per
post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DACBLAD UITCECEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD. HAARLEM - TELEFOON 13866
ZATERDAG 4 MEI 1935
Avondblad
EEN EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 19320
De Kleine Entente
voldaan
Verzoek om in vrijheid
stelling
Van in concentratiekampen op
gesloten predikanten
Russische Goddeloos
heid
Eerherstel in Polen
Communisten ontvoerd
Het Vaticaansche Witboek over
de mislukte onderhandelingen
bijna gereed
Zal er tot publicatie
worden besloten?
mmm
mmrnm.
Het Weeri
Nieuwe stappen tegen
Litauen
Een ontwerp tegen
oorlogswinst
In de centra van het beschaafde
Europa bloeit het kwaad we
liger dan men denkt
Een schandelijk bedrijf
Mogendheden niet tevreden over
de genomen maatregelen
Dranksmokkel naar
Amerika
Fransche eilanden, die zich
gedupeerd voelen
De jubileumfeesten in
Engeland
Weygand door den koning
uitgenoodigd
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN
Van Engelsche zijde wordt in
stemming betuigd met het
gesloten verdrag
Londens antwoord aan
de Oostzeelanden
Praag en Moskou
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 CL, Ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
■vv
Het Italiaansche kroonprinselijk paar, de Prins en Prinses van Piémont, zijn in ge
selschap van maarschalk Balbo, gouvernneur van Libië, te Tripolis aangekomen
l
Na veel over- en weer gepraat is dan toch
het Fransch-Ruissisflh verdrag tot
stand gekomen, zij het ook in een min
der straflen vorm dan aanvankelijk, vooral
door Duitschland werd gevreesd. Bij de dis
cussies over een Oost-pact, liefst met weder
kerige bijstandsclausule, hadden Frankrijk en
Rusland het plan voor eeen bilateraal militair
bondgenootschap als een zwaar beslagen knup
pel achter de deur gezet om Duitschland te
intimideeren en tot deelneming aan het alge-
meene veiligheidsproject te bewegen. Doch noch
Duitschland noch Polen bleken bereid op het
door Frankrijk en Rusland gepropageerde vei
ligheidssysteem voor Oost-Europa in te gaan.
Duitschland niet, omdat het zijn expansie-
aspiraties in Oostwaartsche richting niet
^enscht op te geven en niet verwikkeld wil
Worden in mogelijke conflicten, waarbij geen
Duitsche belangen direct zijn betrokken, Polen
Wet, omdat het niet graag tot slagveld wordt
gemaakt en zeer beducht is voor een te grooten
invloed van Sovjet-Rusland in Europa. Nu het
tot stand gekomen Fransch-Russisch verdrag
geen zwaar met ijzer beslagen knuppel, maar
meer en zeer flexibel badijntje naar Volken-
bondsche mode blijkt, zullen Duitschland en
Rolen er niet zoo heel erg door worden veront-
rUst, ook al zijn ze er natuurlijk allerminst
mee ingenomen. De Kleine Entente, die sterken
aandrang op Frankrijk heeft uitgeoefend om
met Sovjet-Rusland tot een accoord te komen,
toont zich over de totstandkoming van het
yerdrag zeer voldaan, doch in Frankrijk zijn de
gevoelens gemengd, al wordt van geen zijde
beweerd, dat een Fransch-Russische overeen
komst vermeden had moeten worden. Als drie
ledig doel van het verdrag wordt in de pream
bule aangegeven: le den vrede in Europa te
bevestigen, 2e de naleying van het Volkenbonds
handvest te verzekeren en 3e het sluiten van
ton algemeen Europeesch veiligheidspact voor
to bereiden. Of het aan deze drieledige doel
stelling zal beantwoorden, dient te worden af-
gewacht. Het zal den vrede in Europa beves
tigen, indien het niet Duitschland tot grootere
halsstarrigheid en eigenzinnigheid prikkelt, het
tol de naleving van het Volkenböndshandvest
hoor Frankrijk en Rusland verzekeren, maar
kan evengoed een belemmering als een voor
bereiding vormen voor een algemeen Euro-
Peesch veiligheidspact, waaraan Duitschland
en Polen zullen kunnen deelnemen. Een uitge
sproken militair Fransch-Russisch accoord in
ben geest van vóór 1914 is het niet geworden.
Het houdt zich angstvallig binnen het kader
ton den Volkenbond, want Frankrijk voelde
biet den minsten lust om ter wille van Ruslands
tengevolge van den deplorabelen toestand der
Russische verkeersmiddelen, waardoor het troe
pen. en ammunitie-vervoer in geval van nood
noodlottige vertraging moet ondervinden, niet
BERLIJN, 3 Mei (Reuter) Twintig pelgrims,
leden van de Belijdeniskerk te Leipzig, zijn naar
Herlijn gekomen om den minister van Binnen-
mndsche Zaken te verzoeken de achttien pre
dikanten der oppositioneele kerk, die in con
centratiekampen zijn opgesloten, in vrijheid te
stellen.
zoo heel waardevolle militaire hulp, de Locarno-
garanties van Engeland in de waagschaal te
leggen. Een andere factor, die de effectieve
waarde van Ruslands militairen bijstand aan-
aanzienlijk kan verminderen, is gelegen in de
mogelijkheid van een Russisch-Japansch con
flict in het Verre Oosten. De bepalingen van
het Fransch-Russisch verdrag beperken zich
nadrukkelijk tot het Europeesch grondgebied,
zoodat het voor Frankrijk geen enkele conse
quentie meebrengt, wanneer Japan Rusüand
mocht aanvallen. Heeft echter zulk een aanval
plaats, dan zal Ruslands militaire macht zoo
zwaar gehandicapt zijn, dat er van een krach
tig bijstaan van Frankrijk niet- bijzonder veel
terecht zal komen.
E.-a-fc-Frankrijk en Rusland1 Met nomlig heb-
1 ben geoordeeld nog eens uitdrukkelijk te
stipuleeren, dat zij zich strikt aan de
Volkenbondsbepalingen zullen houden en bij een
onverhoedsclien aanval op hun Europeesch
grondgebied eerst den Volkenbondsraad zullen
raadplegen en diens aanbevelingen stipt zullen
opvolgen, bewijst, dat ook zij uit ervaring ge
leerd hebben, dat het instituut van Genève wel
eenigen ruggesteun behoeft om op beslissende
momenten niet jammerlijk te kort te schieten. De
inlijving van het nieuwe verdrag binnen het ka
der van den Volkenbond ontneemt er formeel
alle Kongsi-tendenzen aan, maar schakelt ook
een snelle automatische werking uit, hetgeen
met het oog op de ontwikkeling der militaire
luchtvaart en de daaruit voortvloeiende noodza
kelijkheid van uiterst snelle afweermaatregelen
voor de doelmatige werkzaamheid van de over
eenkomst niet bepaald gunstig is. Wij zullen
niet in détails op de bepalingen van dit punt,
dat niet in strijd komt met het Volkenbonds
convenant en de reeds gesloten non-agressiepac
ten, doch veeleer daarvan een aanvulling is,
verder ingaan, doch willen alleen nog wijzen op
een merkwaardigen passus in het daaraan toe
gevoegde protocol, waarin de Oost-pact-idee
tusschen Rusland, Duitschland, Tsjecho-Slowa-
kije, Polen en de Oost-zeestaten niet wordt op
gegeven en te kennen wordt gegeven, dat de ver
plichting tot wederkeerigen bijstand zoo moet
worden gelezen, dat zij practisch slechts in wer
king zal treden, wanneer Duitschland als aan
valler tegen één van beide partijen zou optre
den. In dezen passus komt dus 't met zoo veel
zorg weggemoffelde specifiek anti-Duitsche aap
je weer uit de mouw gekropen en Berlijn zal
om dit aapje wel niet van harte kunnen lachen.
De Russische godloozen propageeren hun ver
derfelijke leer niet alleen onder het welwillend
oog van de Sovjet-autoriteiten, maar ook in
het buitenland. Vooral in de Slavische landen
trachten zij de zielen der kinderen van God te
vervreemden. Met goedkeuring van het Epis
copaat hebben de Katholieke Poolsche Jeugd-
Vereenigingen thans besloten om op 8 Mei as.
den verjaardag van de Eerste Communie van
de H. Theresia van Lisieux, een Algemeene H.
Communie op te dragen, om eerherstel te be
wijzen voor de heiligschennissen die in Rusland
worden bedreven en om redding te vragen voor
de Russische kinderen.
De redacteur van een communistisch blad
en een communistisch advocaat uit Philadel
phia, hebben meegedeeld, dat zij Donderdag
avond door een vijftiental gemaskerde mannen
werden overvallen, mishandeld en vervolgens
een aantal mijlen de woestijn werden inge
voerd.
De K. W. P. meldt uit Rome:
De nieuwe persverordening van de Duitsche
regeering heeft in Vaticaansche kringen een
buitengewoon ongunstigen indruk gemaakt. Al
gemeen is men van oordeel, dat de Katholieke
pers krachtens deze verordening in het gunstig
ste geval geheel vervormd zou moeten worden
tot een kleurlooze dagbladpers, hetgeen het
laatste stadium zou beteekenen van een roem-
loozen ondergang.
Na de smadelijke behandeling van leden der
katholieke jeugdorganisaties, die uit Rome
terugkeerden, het schandelijke vonnis tegen
prelaat Leffers, het verbod van het „Berliner
Kirchenblatt", is men hier in goed ingelichte
kringen van oordeel, dat een volledige breuk
tusschen het Vaticaan en het Derde Rijk niet
lang meer op zich zal laten wachten.
Uit zeer goede bron werd medegedeeld, dat
het Vaticaan reeds verschillende scherp gestelde
nota's aan Duitschland heeft gericht. Het
Vaticaansche Witboek over de mislukte onder
handelingen tusschen Duitschland en den
H. Stoel is thans zooverre gereed, dat het bin
nen enkele dagen in druk kan verschijnen.
Ook de H. Vader zelf is zeer bezorgd en ver
ontrust over de ontwikkeling der dingen in
Duitschland, vooral daar het Vaticaan nog al
tijd van meening was, dat de bepalingen van
het Concordaat op een eerlijke en loyale wijze
zouden worden uitgevoerd.
De H. Stoel heeft altijd de bedoeling gehad,
om in het Concordaat de bepalingen op te ne
men, waarbij de vrijheid der Katholieke pers
gewaarborgd zou worden. Tijdens de onderhan
delingen is deze vrijheid voor de Katholieke
pers herhaaldelijk ter sprake gekomen, zoodat
aan de opvattingen van den H. Stoel niet ge
twijfeld kan worden. Het wreekt zich nu, dat in
den tekst van het Concordaat en ook in het;
aanvullend protocol de pers niet zoo uitdruk
kelijk genoemd is als in het Concordaat met
Oostenrijk.
Feit is nochtans, dat door het Vaticaan de
vrijheid van de Katholieke pers als een con
ditio sine qua non werd gesteld voor de ratifi
catie van het Concordaat.
Men neemt hier voorloopig niet aan, dat de
voorzitter van de Repressekammer op de
hoogte was van deze geheime diplomatieke
overeenkomst. Maar uit het protest van Mgr.
Orsenigo kan men concludeeren dat de Nun
tius bij dit protest een schending op het oog
heeft van de voorwaarden, die bij de ratifi
catie werden gesteld en die in het proces
verbaal vermeld staan. Bovendien richt het
protest van den Nuntius zich voornamelijk
tegen het feit, dat een bedreiging met de ver
nietiging der Katholieke pers een elementaire
schending is van de vrijheid en de rechten
der Kerk.
Men is in Vaticaansche kringen van oordeel,
dat, ook wanneer de Katholieke ners zou
mogen blijven bestaan (en dit zou alleen onder
den sterksten diplomatieken druk verkregen
kunnen worden), zij toch door allerlei bezwa
rende bepalingen naar den afgrond gedreven
zou worden. Van bepaalde Duitsche zijde heeft
men er in Rome steeds op aangedrongen, om
met de uitgave van het Witboek te wachten,
daar het Nationaal-Socialisme de kinderziekte
nog niet overwonnen zou hebben. Maar van
andere zijde heeft uien gewezen op het feit,
dat het zwijgen der Curie als een zwakheid
wordt opgevat en dat zoodoende het heidensche
front van Rosenberg steeds meer naar voren
is geschoven.
Er zijn hier in Rome nog enkelingen die,
tegen alle hoop in, vertrouwen dat op het
laatste oogenblik het gezond verstand in
Duitschland nog zal domineeren.
Wanneer echter de Curie na rijp beraad
toch van het tegendeel overtuigd is, dan zullen
Paus Pius XI en Kardinaal Pacelli als onver
schrokken moedige figuren ten aanhoore van
heel de wereld een duidelijke taal spreken.
In Duitschland schijnt men niet voldoende
aandacht te schenken aan het feit, dat na het
verschijnen van het Witboek een defüiitieve
veroordeeling van het Nationaal-Socialisme
als ketternij volgen zal.
Koning Boris van Bulgarije bezocht in gezelschap van Koningin Giovanna de
eerste internationale Balkanjaarbeurs in Plodiv
S VERWACHTING: Zwakke tot mati-
gen, Oostelijke tot Zuid-Oostelijken wind,
meest helder tot licht bewolkt, droog
weer behoudens in het Zuid-Westen ge
il ringe kans op onweer, warmer.
Hoogste stand: 769.1 te Warschau.
Laagste stand: 750.8 te Vardö.
E Zon op 4.27 - onder 7.28 - Licht op 7.58
Maan op v.m. 4.42 onder n.m. 10.09
Eerste kwartier 10 Mei
1
De dreigende opheffing der Duitsche katholieke
pers. Naar een volledige breuk tusschen
Duitschland en den H. Stoel?
Benoemingen Priesters van het H. Hart.
Adres der R.K. Kiesvereeniging te Beverwijk aan
de R.K. Tweede Kamerfractie en het bestuur
der R.K. Staatspartij in zake het bezuinigings
plan.
Verklaring der mijnwerkersbonden, wat zij wil
len doen, om den staking te voorkomen,
o
WASHINGTON 4 Mei (Reuter). De door den
Senaat ingestelde commissie v. onderzoek inza
ke bewapening heeft thans aan de plenaire zit
ting van den Senaat het aviti-oorlógswinstont-
werp (Flynn-plan) voorgelegd.
Tegelijkertijd vroeg de commissie nog eens
45.000 dollar voor de voortzetting van de en-
quete.
De kerkelijke plechtigheden bij de opening van het Katholiek Paviljoen op de
Wereldtentoonstelling te Brussel werden geleid door Z.Em. Kardinaal van Roey
Men hoort wel eens beweren, dat de handel
in blanke slavinnen niet meer bestaat en dat be
richten daarover slechts te danken zijn aan den
sensatielust van dagbladen. De werkelijkheid
is echter anders. Wanneer men de jongste
rapporten van den Volkenbond raadpleegt, zoo
meldt men ons uit Genève, blijkt direct, dat
dit schandelijk bedrijf in on-s beschaafde Europa
juist het meest voorkomt.
In het afgeloopen jaar werden in 28 staten
vele gevallen van meisjes- en kinderhandel voor
de verschillende rechtbanken behandeld.
Wanneer men weet, dat het hier geen mis
drijven betreft die in verafgelegen, exotische
landen, in havensteden, of dergelijke werden
bedreven, maar dat deze handel zelfs bestaat in
Midden-Europa, dat alleen in het kleine Zwit
serland reeds 130 gevallen van handel in blanke
slavinnen voor het gerecht werden behandeld
en dat in Oostenrijk in één jaar 140 personen
wegens dit misdrijf werden veroordeeld, dan
kan men zich voorstellen dat deze menschen-
handel nog veel grootere afmetingen heeft dan
de optimisten geneigd zijn aan te nemen.
Wanneer men leest, dat er bigamie werd ge
pleegd met meisjes van 1216 jaar, of dat een
misdadiger in Egypte in één jaar tijds niet
minder dan zeven jonge meisjes schaakte en
in publieke huizen afleverde, dan begrijpt men
dat er krachtdadiger maatregelen genomen die
nen te worden om dit kwaad afdoende te be
strijden. Deze man, die zeven menschen ver
kocht, werd gestraft met zes maanden gevan
genisstraf, een geldboete en uitwijzing, een
straf, die méér dan mild was.
Nog treuriger werd het beeld, wanneer men
leest, dat nog dertig andere landen geen be
richten inzonden. Landen als Bolivia, Chili,
Abessynië, Roemenië en Sovjet Rusland, waar
de handel in blanke slavinnen welig bloeit,
hebben geen rapporten ingezonden. Hoe ontzet
tend zou het overzicht worden, wanneer men
ook van deze landen gegevens ontving.
„Waartoe dienen deze berichten," zal men
zich wellicht afvragen. Dezer dagen vergadert
te Genève de Volkenbondscommissie ter bestrij
ding van den handel in blanke slavinnen. Deze
commissie heeft tot taak, om de uitvoering te
bevorderen van de internationale verdragen tot
bestrijding van dezen afschuwelijken memschen-
handel, alsmede om eventueele nieuwe maat
regelen te overwegen, welke genomen zouden
kunnen worden. Voor den arbeid van deze com
missie zijn dergelijke berichten van zeer groot
belang en wanneer, zooals men redelijk mag
verwachten, de Commissie er in zal slagen, om
een internationaal verdrag tot stand te brengen
tot uitroeiing van de publieke huizen, de broei
nesten van dezen handel in blanke slavinnen
dan is een groot werk tot stand gebracht, waar
toe de overzichten en statistieken zeer veel
zouden kunnen bijdragen.
LONDEN, 4 Mei (Reuter) De diplomatieke
medewerker van de „Daily Telegraph" meldt,
dat het antwoord der Litausche regeering op
het Engelsch-Fransch-Itahaansche protest tegen
de schending van het Memel-statuut onbevre
digend geacht wordt.
Het antwoord van Litauen is derhalve aan
leiding voor het nemen van nieuwe diplomatieke
stappen in den loop der vólgende week. Duidelijk
aldus het blad, is aan Litauen medegedeeld,
dat het voor den Volkenbond ter verantwoor
ding zou worden geroepen, indien de Litausche
maatregelen de groote mogendheden niet moch
ten bevredigen. De signatarislanden zouden van
meening zijn, dat het zeer wel mogelijk is, de
Duitsch-sprekende bevolking van het Memel-
gebied binnen zekere grenzen aan het regee-
ringsbeleid te laten deelnemen, zonder de Li
tausche souvereiniteit in gevaar te brengen.
ST. JOHNS (New Foundland) 4 Mei (Reuter).
Er is een gespannen toestand ontstaan op St.
Pierre en Miquelon, tal van jaren een bloeien
de opslagplaats voor dranksmokkelarij naar de
Vereenigde Staten, als gevolg van een Donder
dag uitgevaardigde Fransche proclamatie, waar
bij de uitvoer van alcohol van de eilanden ver
boden werd. De leden van de plaatselijke Ka
mer van Koophandel zijn afgetreden en de
gisteren gehouden verkiezingen werden door de
burgerij geboycot.
SOUTH DARTMOUTH (Massachusetts) 4
Meid-Reuter). De douane heeft hier 800 kisten
stérken drank in beslag genomen. Deze zouden
ontscheépt zijn door het Britsche s.s. „Accura
cy", dat een dezer dagen door de kustwacht te
New London (Connecticut) is aangéhouden, bij
welke gelegenheid echter geen drank aan boord
werd gevonden. De waarde van de in beslag
'genomen lading wordt op 200.000 dollar geschat.
PARIJS 4 Mei. (Havas). Volgens een tele,
gram uit Londen aan de „Matin", melden de
Engelsche bladen, dat generaal Weygand op
het speciaal verzoek van den Engelschen ko
ning zelf, is uitgenoodigd om aan de zijde van
de Britsche legerchefs deel te nemen aan de
jubileumfeesten.
LONDEN 4 Mei (Reuter). Ter gelegenheid
van het zilveren regeeringsjubileum van ko
ning George heeft de Canadeesche regeering
aan gevangenen voor een deel amnestie ver
leend.
Vijfhonderd gevangenen zijn reeds ontslagen.
In totaal vallen duizend personen onder deze
amnestie.
Ook de Zuid-Afrikaansche regeering heeft
besloten, een jubileumsamnestie voor gevange
hen af te kondigen.
LONDEN, 4 Mei. Het Fransche persbureau Ha
vas meldt, dat de onderteekening van het
Fransch-Russisch hulpverleeningspact in de
Britsche pers met bevrediging wordt ontvangen.
De „Daily Telegraph" verheugt er zich over
Jat de tekst van het pact geheel binnen het
stelsel van den Volkenbond is gehouden.
In verband hiermee is het volgende bericht
van belang.
De gezanten der Oostzeelanden te Londen
hebben, naar de diplomatieke medewerker van de
„Daily Telegraph" meldt, bij de Engelsche re
geering geïnformeerd, hoe zij zou staan tegen
over een Oostzeepact met toetreding van Sovjet-
Rusland, naar het voorbeeld van het Fransch-
Russisch pact.
Hierop, is geantwoord, dat Engeland bij deze
aangelegenheid geen direct belang heeft, en dat
de zaak dus door de betrokken landen naar ei
gen-goeddunken dient te worden behandeld.
Tegelijkertijd heeft de Engelsche regeering
echter laten weten, dat zij instemt zoowel met
het plan, alsook met het principe, waaróp het
Fransch-Russisch pact is gebaseerd.
WARSCHAU, 4 Mei (Reuter). Naar de „Ga-
zeta Polska" uit Parijs verneemt, zou Laval voor
nemens zijn, te Moskou een pact van moreele
ontwapening voor te stellen, waarvan het doel
zou zijn, de communistische propaganda in
Frankrijk tegen te gaan.
PRAAG, 4 Mei (Reuter). Dr. Benesj, de Tsje
chische minister van Buitenlandsche zaken,
heeft gisteren den Sovjet-gezant te Praag ont
vangen. Hij heeft met den Russischen diplomaat
den tekst van een pact van wederkeerigen bij
stand tusschen Tsjecho-Slowakije en de Sovjet
unie, naar het voorbeeld van het pas gesloten
Fransch-Russisch pact, bestudeerd. De onder
handelingen zullen langs diplomatieken weg
worden voortgezet.
Stand op Zaterdag 1 uur n.m.; 76L5
Vorige stand; 763.4
