Toestand in het Saargebied
na den overgang
De kerkstrijd in Duitschland
gouwleider buerckel
«ap—5«op
Het conflict in de
mijnen
Het nieuws van heden
AAN 'T WOORD
Lavals bezoek aan
Moskou
Flandin heeft een
auto-ongeluk
VERBODEN BEDEVAART
NAAR ROME
KERKEL. KUNST
NOODWEER IN BRAZILIË
DE BAROMETER
I
3S
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
Haarlem en Agentschappen per
*©ek 25 cent; per kwartaal 13.25; per
per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DACBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD. HAARLEM - TELEFOON 13866
ZONDAG 5 MEI 1935
Ochtendblad
EEN EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 19321
put
an de Saar zijn 60.000 werk
lozen, een cijfer, relatief twee
maal zoo groot als in
het Rijk
De verhouding tot de
kerken
Er zal heel wat te bespreken zijn
LERROUX KABINETS
FORMATEUR
De Regeering verzoekt de staking
uit te stellen
Versterking Japansche
luchtvloot?
Plannen aan den keizer voorgelegd
DE MM ER-GAS FORNUIZEN
Zijn linkerarm gebroken
Flandin
Volgens het D.N.B. zijn geen
Rome-pelgrims gearresteerd
alleen is een onderzoek
naar uniform ingesteld
Provinciaal der Domini
canen gearresteerd?
Jacht op intellectueelen
Het Weer,
Edel-Kopersmederij
Monstransen Kelken
Altaren Communiebanken
THEOD. JORNA Zn.
Henderson in den adel
stand verheven
Hij krijgt den titel van Lord
De zandstormen in de
V.S.
Millioenen worden besteed om de
gevolgen te bestrijden
Vreemde werkkrachten
in Frankrijk
Maatregelen sorteer en resultaat
Roosevelt houdt vast
Aan zijn economisch program
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZES BLADZIJDEN
Bevrijding
De stad Bahia geheel overstroomd
meer dan honderd dooden
De roode legermacht
in China
Yoennan bevrijd
HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez.
mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
bijzondere correspondentie uit Saarbrücken)
Gouwleider Bürckel heeft thans aan de
Saarlanders zijn groot organisatie- en
arbeidsprogramma voorgelegd, waarvan
Werkverschuffingsplan een onderdeel is.
fah^6 liolossale machinehal van de groote ijzer
list 6'C ^eunkircilen de nationaal-socia-
e redenaars houden van een dergelijke
ge °Urage heeft Bürckel voor 8000 mensch m
ten (andere duizendtallen moesten bui-
blijven staan), terwijl op vele parallelver-
ringen geweldige luidsprekers de rede
het SaVen' waarin het geheele wel en wee van
hgt ^aargebied in de komende jaren besloten
hikh^61 ^gon met te erkennen, dat de moei-
Schin 016 zicb bij de economische inlas
te e van het Saargebied voordoen, veel groo-
st.2 'Jn dan men aanvankelijk aannam. De toe-
rini;s n bleken nd- veel slechter dan de Regee-
*erk]COminissie bad toegegeven. Het aantal
statkr°Zen bedroeg niet 36.000, zooals in haar
üifce stond, doch ruim 60.000. En daar
af er 1 11611 SaarSebied een werkloosheids-
jy, relatief tweemaal zoo groot als net Rijk!
aucle hl bebben wi). aldus Bürckel, ai een en
lan(,r h®reikt sinds de teruggave van het Saar-
leVe zijn erin geslaagd, zoowel de lage
ïoone ^elenprijzen te handhaven totdat de
nyj d verhoogd waren, als de fabrieken en de
bejgjga aan het werk te houden, en gesn van
Flan ^as gemakkelijk, daar vanal Maart de
brocii]0 markt gesloten bleek voor de Saar-
het r ftie' Tocb bet aantal werkloozen sedert
^eferendum niet gestegent?),
de ans moet net Saargebied zich echter, daar
Scraaktk00pe levensmiddelenvoorraden zijn op-
hiveau aanPassen aan het Duitsche prijs-
°ügev ^at voor de dringende levensbehoeften
»0g rteer ®.5 pet. hooger ligt, terwijl ook dan
Pet i levensstandaard in het Saargebied 68
hia ff6r bgt dan in het Rijk.
Uen u6n Saarlandschen werkgevers, die de loo-
hebbe eu moeten verhoogen, credieten te
Öare 11 toegezegd benevens de belofte, dat de
laagrt ^^bttarieven van de spooi-wegen ver
een g ^üden worden of anders de aanleg van
6ntwiktr~Pfaltz~kanaal ib overweging genomen,
Schaf? e Bürckel het volgende werkver-
iiugsprogram;
b®i(j fooü het geheele plan productieven ar-
schenf r!e:a omvang van 44.5 mülioen Mark
hlg y, zullen toch de gemeenten hierdoor wei-
•të-Oon w°rden. In het eerste Jaar vinden
kanalj werkloozen weer arbeid en brood in de
Cültiv SeerinS' in den straten- en wegenbouw, de
boy^, 6ertag der wouden en het winnen van
het la °nd' laatste is zeer belangrijk, daar
Vooj. bd herbevolkt moet worden met degenen,
b°Vf.'nrt'le de industrie geen werk meer heeft;
dUstri willen in de toekomst ook de in-
lam„ e"arbeiders aan de randen der steden hun
Xjj ^tond hebben.
*ait mijnen worden, hoe moeilijk het ook
ten daar zij in zeer slechten staat verkee-
b>en~ri-allereerst die werkloozen weer aangeno-
op s't me omwille van hun politieke overtuiging
het rva?1 ziin gezet door vroegere directie. In
hb'zenrifel bunnen in den naasten tijd enkele
Baajj bdtallen mijnwerkers weer aan den slag
de handwerkers betreft, die een derde
heefj. 6 werkloozencontingent vormen, voor hen
bei zn l^ijk een subventie willen geven, dub-
ha^gj0. gro°t als voor het handwerk in het Rijk,
beste„o 11 mülioen Mark. Deze zullen worden
breil a °m de bouwmarkt weer in beweging te
Vonin er ls hier heel wat te doen. De krot
en -?en in de steden moeten verdwijnen, aan
dlejj mdsrand buitenhuisjes gebouwd. Boven-
bajj^r®staat aan schoolgebouwen en ambtsge-
ooit o n behoefte. Bürckel herinnert eraan, dat
**1<Jen geeringscommissie van het Saargebied
S°hikb voor het handwerk op de bouwmarkt be-
btccio?ar had gesteld, doch dat deze sommen
than 2 Pet. bedroegen van hetgeen Hitier
heeft willen geven!
Oak gouwleider Bürckel erkent en bereidt
er het Saarvolk op voor, dat het onmo
gelijk is om alle werkloozen weer arbeid
te verschaffen met den besten wü en alle
beschikbare credieten niet. Daarom zal een ge
deelte hunner als „Landhulp" bij de slechtge-
stelde boeren in het Rijk worden onderge
bracht. Bürckel kant zich van te voren tegen de
protesten, die deze maatregel zeer zeker zal
uitlokken; „Ik wü er niets van hooren, dat deze
niet naar Saksen en gene niet naar Oostpruisen
verkiest te gaan ik verwacht, dat elkeen de
aangeboden werkgelegenheid aanneemt!"
Het feit moet onder de oogen worden gezien,
dat de paar duizend arbeiders, die nog in Lo
tharingen werkzaam zijn, systematisch zullen
worden opgezegd, daar reeds honderden van
hun arbeidsplaatsen verjaagd zijn. „Wij willen
er echter op wijzen," aldus Bürckel, „dat, in
dien ons buurland meent ons het leven zuur te
kunnen maken door onze arbeidsmogelijkheden
te verkleinen en zich tegen onze industriepro-
dukten te weren, wij daartegenover onze gren
zen zullen sluiten voor de landbouwproducten
uit Lotharingen, wat we des te gemakkelijker
kunnen, daar wü de kwestie der levensmidde
lenverzorging van het Saargebied uit eigen
krachten evengoed zullen weten op te lossen als
de industrieele moeilijkheden...."
Hierna kwam de verhouding van Kerk en
Staat ter sprake. „Waarom zou het niet
mogelijk zijn, dat beide instellingen hun
taak in vrede vervullen? Laten wij het tenmin
ste probeeren! Ik van mijn kant duld geen in
breuk op de rechten der confessies, de Kerken
hunnerzijds dulden geen inbreuk op de rechten
van den Staat. De protestantsche kerken heb
ben zooeven een dergelijk verdrag met de Partij
in het Saarland gesloten, ik zie geen enkele re
ligieuze reden, waarom dit niet ook met de Ka
tholieke Kerk mogelijk zou zijn!
„Protestanten en katholieken, Duitsche boe
ren, arbeiders en soldaten, het vijandige buiten
land vraagt niet naar uw soort of beroep, voor
hen zift gij allen enkel Duitschers en niets als
Duitschers. Ook hun granaten hebben niet eerst
naar stand of confessie bij u aangevraagd. Is er
voor ons hier op den voorpost aan de Westelijke
grens iets natuurlijkers dan; Duitsch te zijn?"
PARIJS 4 Me!. (Reuter). De eerstvolgende
kabinetszitting zal Dinsdag a.s. worden ge
houden. De besprekingen zullen zijn gewijd
aan instructies, welke Laval voor zijn reis
naar Warschau en Moskou zal ontvangen.
Minister Laval heeft heden met den Poolschen
ambassadeur een onderhoud gehad, dat betrek
king had op de voorbereiding zijner reis naar
Warschau.
Het programma voor
het verblijf van Laval te
Moskou is door Litwinof
in samenwerking met
den Franschen ambas
sadeur te Moskou opge
steld.
De „Temps" merkt te
dien aanzien op, dat be
langrijke politieke be
sprekingen zullen ge
houden worden, daar het
Fransch-Russische pact
slechts een begin is, en
er nog vele kwesties
moeten worden geregeld,
alvorens dit pact zijn
werkelijke beteekenis krijgt.
Op den eersten dag van het verblijf van
Laval te Moskou wordt een groote offcieele re
ceptie gehouden, terwijl voor den volgenden
dag een ontmoeting tusschen Laval en Stalin
op het programma staat.
Op den 15en Mei keert Laval naar Parijs
terug.
Laval
MADRID, 4 Mei. (Reuter.) President Zamora
heeft Lerroux belast met de vorming van een
nieuw kabinet.
-,t '-L v
P iiSl^S MP-
Vrijdagmorgen is de Koningin Emmabrug te Baarn voor het verkeer opengesteld
In verband met het mijnconflict had Zater
dagmiddag in Den Haag een bespreking plaats
onder voorzitterschap van den Minister van
Waterstaat, jhr. ir. van Lidth de Jeude.
Aanwezig waren ook de Minister van Sociale
Zaken, prof. Slotemaker de Bruine en de rijks-
bemiddelaar, prof. Aalberse, benevens de ver
tegenwoordigers der mijndirecties en de afge
vaardigden der mijnwerkersbonden.
De bespreking heeft tot resultaat
gehad, dat de regeering de voor
waarden, die zij aanvankelijk ver
bonden had aan haar toegezegde
bijdrage aan het Algemeen Mijn
werkersfonds, na overleg met beide
partijen nader zal formuleeren vóór
28 Mei a.s.
De regeering verzoekt de staking
uit te stellen tot dien datum.
De besturen der mijnwerkersorgani
saties hebben toegezegd, in dien
zin te zullen adviseeren.
TOKIO, 4 Mei (Reuter) In een conferentie
van den Japanschen generalen staf is de drin
gende noodzakelijkheid van versterking der Ja
pansche luchtvloot besproken. Dit wordt ge-
Semeentebestuur van Parijs overweegt eenige onderaardsche begraafplaatsen
schuilplaatsen bij luchtaanvallen te gaan benutten. Ongeveer 600.000 men-
schen souden aldus beschermd kunnen worden
Goedgekeurd door de Gasstlchtlng
Verkrijgb. bij Uw winkelier. Pr. reeds v.a. f80.
Imp. N.V. Teclin. Handelsbur. G. de Boer, A'dam
motiveerd met het groote aantal Sovjet-Russi
sche gevechtsvliegtuigen, vooral in het Verre
Oosten.
Het bewapeningsplan, dat aan den keizer ter
goedkeuring is voorgelegd, en dat zich over vier
jaar zou uitstrekken, heeft ten doel de verster
king van de Japansche luchtvloot van 800 tot
1000 vliegtuigen.
Het aantal luchtregimenten, dat tot dusver
acht bedroeg, zal verdubbeld worden. Voorts
zullen vijf nieuwe luchtafweerregimenten wor
den gevormd, waarvan een op Korea en een op
Formosa.
AUXERRE, 4 Mei (Reuter). De Fransche
minister-president Flandin heeft hedenavond
even na zes uur bij een auto-ongeluk te Auxerre
een arm gebroken. De premier is naar het
ziekenhuis te Auxerre overgebracht, waar men
constateerde, dat het linker-opperarmbeen was
gebroken. Flandin moet het bed houden, maar
zijn toestand schijnt geen aanleiding te geven
tot ongerustheid, daar zich geen complicaties
hebben voorgedaan. Mevrouw Flandin, die
eveneens in den auto zat, kwam met den
schrik vrij.
De premier begaf zich in verband met de
morgen te houden gemeenteraadsverkiezingen
met zijn auto naar Domecy sur Cure, van welke
plaats hij burgemeester is. De auto van Flandin
botste tegen een anderen auto op, die van
tegenovergestelden kant kwam en een te korte
bocht nam.
BERLIJN, 4 Mei (Havas) De provinciaal
der Dominicanen in Duitschland zou zich reeds
sedert veertien dagen in gevangenschap bevin
den, in verband met een beweerd vergrijp tegen
de deviezen-bepalingen. Zooals bekend, zijn reeds
verscheidene kloosterlingen door de politie van
overtreding dezer bepalingen beschuldigd.
Dit Freiburg in Zwitserland wordt ons ge
meld, dat aldaar op Donderdag 3 Mei drie
extra treinen werden verwacht uit het bisdom
Mainz met pelgrims, die zich naar Rome wilden
begeven. Om te bidden bij het graf van den
H. Petrus Canisius en den H. Bonifacius, oen
Tweeden Apostel van Duitschland, wiens stoffe
lijk overschot te Freiburg rustte, wilden de pel
grims aldaar een dag vertoeven. Op 't aller
laatste oogenblik kwam het bericht, dat de be
devaart werd verboden.
Naar aanleiding van de veroordeeling van
Mgr. Leffers, pastoor van Rostock, tot anderhalf
jaar gevangenisstraf, (de pastoor wn door een
student en twee meisjpes in een afschuwelijke
val gelokt zooals men weet) schrijft ,Das
Schwarze Korps", orgaan van de SS.:
„Deze VA jaar zullen den heer nrelaat Leffers
tot nadenken nopen en hem tot de overtuiging
doen komen dat het nieuwe recht van het Duit
sche volk voor het kanonisch recht gaat en
zelfstudie in de eenzaamheid van zijn gevange
niscel alleszins heilzaam is. Voor alle geeste
lijke heeren met of zonder tonsuur moet dit ge
val echter een waarschuwend voorbeeld zijn."
Inzake het bericht betreffende de arrestatie
en opsluiting van een aantal Katholieke jongens
bij hun terugkeer van een tocht naar Rome,
waar zij bij den Paus op audiëntie waren ge
weest, wordt thans door het D. N. B. mede
gedeeld, dat dit bericht niet juist is. Er is alleen
een onderzoek ingesteld of zij het uniformver-
bod niet overtreden hadden, terwijl één katho
lieke jongen wegens onbehoorlijk gedrag twee
uur lang in politiearrest heeft gezeten, doch
daarna met zijn groep weer verder is gereisd.
De listen van de Gestapo, de Duitsche ge
heime politie, die er o.a. ook haar specialiteit
van maakt menschen „op te lichten" en over
de grens te sleepen die zij gaarne in haar macht
heeft, zijn talrijk en in hun soort knap.
Van een bijzondere listigheid worden intel
lectueelen het slachtoffer, wier geest gevormd
is vóór de Nazi's regeerden, en die met een
vriendelijk woord cultuur-bolsjewisten worden
genoemd. Men weet dat Hitier sommige boeken
uit de periode na den oorlog op een soort Index
heeft doen plaatsen. Onlangs verschenen ech
ter sommige van die boeken weer in de etala
ges van enkele boekwinkels. Voorbijgangers
dachten dat de vrijheid van denken en lezen
weer terug was gekomen in Duitschland. He
laas, zy waren te naïef! lederen keer dat een
argelooze zoo'n boek kocht, wist de boekhan
delaar met een list achter naam en adres van
den kooper te komen. Eenige dagen later ont
ving de arme intellectueel bezoek van politie
beambten, die hem op de bekende wijze open
baar maakten, dat men in Duitschland gehou-
dei. is de officieele literatuur te lezen en te
eeren. Al die vrijheid dient voor niets. Men
sluit hen die er naar verlangen op in een
concentratiekanu).
Verwachting: zwakke tot matigen zuid- EE
oostelijke tot oostelijken wind, helder tot
licht bewolkt, droog weer behoudens in
het zuid-westen geringe onweerskans,
wanner.
S Verdere vooruitzichten: aanvankelijk nog
Weinig verandering.
BAARL. HOUTTUINEN 72
AMSTERDAM - TEL. 48539
LONDEN, 4 Mei (DNB) Naar verluidt zal
de president der ontwapenings-conferentie,
Arthur Henderson, in verband met het regee-
ringsjubileum, in den adelstand worden ver
heven en den titel van Lord krijgen.
Dit eerbewijs is een erkenning voor het vele
werk dat hij als voorzitter van de ontwape
ningsconferentie, voor den vrede gedaan heeft.
NEW YORK, 4 Mei. (Reuter). Door de bonds-
regeering en de regeeringen der afzonderlijke
staten worden op het oogenblik millioenen ten
koste gelegd aan maatregelen tot bestrijding
van de gevolgen der zandstormen, die voort
durend in het Midden-Westen der Vereenigde
Staten woeden en die reeds onmetelijke schade
hebben aangericht, doordat zü den bovengrond,
het eigenlijke vruchtbare deel van den grond,
hebben verstoven.
Te Washington heeft men een bedrag van 80
100 mülioen dollar beschikbaar gesteld voor
het planten van boomgordels en het aanleggen
van grasvelden, dammen en terrassen om te
verhinderen, dat de bovenste grondlaag door
den wind wordt opgejaagd.
De grondverstuiving is gedeeltelijk de schuld
van de boeren zelf. AI de Jaren, dat de
tarweprijzen hoog waren, hebben zij op de eens
vruchtbare velden roofbouw gepleegd, met het
gevolg dat de grond is verarmd, en tijdens pe
rioden van droogte in een fijn stof is veranderd,
dat door de voorjaarswinden wordt opgejaagd.
PARUS, 4 Mei (Reuter) De minister van
arbeid, Jacquier, heeft in een intervieuw met
de „Echo de Paris" gewezen op het resultaat van
de scherpe maatregelen, die de regeering tegen
de buitenlandsche arbeiders heeft genomen.
Het aantal buitenlandsche arbeiders, dat het
land sedert November 1934 heeft verlaten, kan
op 80.000 worden geschat.
Deze uittocht van buitenlandsche werkkrach
ten blijkt reeds aen gunstigen invloed op de
werkloosheid te hebben gehad, want in de ge
noemde periode is het aantal werkloozen met
ongeveer 50.000 verminderd.
WASHINGTON, 4 Mei (Reuter) Op een
persconferentie verklaarde president Roosevelt
er van overtuigd te zijn, dat de overweldigende
meerderheid van de zakenwereld in het alge
meen met zijn herstelplannen accoord gaat.
Zij zal derhalve aan zijn economisch program
vasthouden, ongeacht de tegenvoorstellen van
eenige nationale economische insteüingen.
Roosevelt ,had hierbij het oog op een dezer dagen
door de Kamer van Koophandel aangenomen
resolutie.
Verder legde Roosevelt de uitdrukkelijke ver
klaring af, dat de regeering zich noch offensief,
noch defensief tegen Canada zal bewapenen.
De kerkstrijd in Duitschland; provinciaal der
Paters Dominicanen gearresteerd?
Flandin heeft bij een auto-ongeluk te Auxerre
zijn linkerarm gebroken.
Henderson in den adelstand verheven.
Conferentie te Venetië begonnen.
Noodweer in Brazilië; Bahia geheel over
stroomd; meer dan honderd dooden.
Ned. R. K. Metaalbewerkersbond in vergadering
bijeen te Utrecht.
Dv Regeering heeft den betrokkenen verzocht
de staking in de mijnen uit te stellen.
Door den verkoop van weldadigheidspostzegels
enz. is voor het misdeelde kind 134.000 be
schikbaar.
De staking in de Drentsche venen breidt zich
uit.
Ernstig ongeluk in de drukkerij „Lumax" te
Utrecht.
New-Yorksche beurs: stemming prijshoudend.
O
De Paaschtijd is om. Voor de groote
steden sluit hij op heden. Voor tal-
loozen is deze tijd geweest een tijd
van bevrijding. Ze hebben zich los
gemaakt van al hetgeen leelijk was en
de ziel naar omlaag haalde. Ze heb
ben hun geest bevrijd van het slechte
en onwaardige. Ze hebben als groot
ste levensvreugde de vriendschap van
God hervonden. De goede wil is er
thans bij hen. Dien goeden wil moe
ten wij allen bij ons verstevigen. Pa-
schen heeft ons bevrijd van den
geestelijken dood. Nu moeten we
waarachtig willen leven door den
Verrezene en in den Verrezene. Wat
er ook achter ons ligt, we moeten nu
vooruit willen naar een lichtende toe
komst. Een toekomst die, hoeveel zor
gen ze ook meebrengt, hoeveel strijd
ze ook zal geven, toch lichtend voor
ons moet wezen door de vreugde in
God.
RIO DE JANEIRO, 4 Mei. (Reuter.) Reeds vijf
dagen achtereen wordt de stad Bahia door zwa
re wolkbreuken geteisterd. De stad is geheel
overstroomd.
Eenige brandweerlieden, die bij een aardver
schuiving assistentie moesten verleenen, zijn on
der de aardmassa's begraven. Vele gebouwen,
waaronder een hotel en een regeeringsgebouw,
zijn ingestort Het verker ligt volkomen stil,
Ook het telefoon- en telegraafverkeer is ver
broken. Slechts langs draadloozen weg kan ver
binding worden verkregen met Bahia.
Onder de vele daklooze families is een paniek
uitgebroken, daar men hen in verband met de
overstrooming niet kan helpen.
Het aantal dooden bedraagt naar schatting
thans reeds honderd.
LONDEN, 4 Mei (Reuter) De correspondent
van de „Times" te Hongkong bericht, dat de
communistische troepen thans geheel uit Yoen-
man zijn teruggeworpen en thans trachten de
Yangtse over te steken, om de provincie Tsje-
tsjoean binnen te dringen.
De regeeringstroepen nebben Yi Long, Ping Ji
en Jang Ling bezet.
Naar verder gemeld wordt hebben de com
munisten bjj verrassing Hoei Li Tsjoe in Zuid-
Tsje tsjoean genomen.
Stand op Zondag 1 uur v.m. 760.4
.Vorige stand 761.5.
